Gulielmi Camerarii Scoti, ... Selectae disputationes philosophicae, in tres partes distributae. Pars prima tertia, ..

271쪽

vnde uterque habebit locum agentium partialium, non quod quilibet no poliet seorsum producere totaliter ignem, sed quia simul contingit eos producere,quemadmodum si duo homines limul moueant aliquod pondus,quilinet eorum mouet tantum partialiter, licet uterque seorsim idem posset mouere, quia non adhibet tantam virtutem in mouendo, quantam si seorsim moueret. eodem plane modo, duo

ignes producunt eundem ignem,sed partialiter,quia scilicet unusquiLque minori virtute, idest minori calore & concituit, quam si per se solum ageret. Omnes hae responsitones faciles sunt,ut dixi : secunda fletertia parum differunt, prima quae ab illis disteri suam etiam probabilitatem habet, simile enim quid contingit cum aliquod pondus, verbi gratia, oblongum,insistit alicui plano, ita ut impediat ejus descensum

deorsum,si enim rectum insistat & seciandum omnes partes uniformiter graue sit, non descendet etiam per motum circularem, qui tamen a plano non prohibetur, neque enim est ratio cur in unam partem fiat potius quam in aliam: idem in casu arhumenti dici potest fieri, quia duo agentia agere simul non possunt, & nulla major est ratio cur

unum potius, quam alterum agat, neutrum aget.

Dico fecundo nequidem per diuinam potentiam fieri posse , ut ii I.

unus de idem essectus procedat conjunctim a pluribus causis totali . - si bus ejusdem generis de ordinis . haec conclusio est Scoti & Scotista- t M. rum omnium, & ex Thomistis Soncinatis s. Metaph. quaest. 6. I avelli ibidem. Ferrariensis 3. contra Gentes cap. 68. Dominici de Flandria . Metaph. quaest. α .art. 3. Capreolii 3. distinch. I. quaest. I. art. 3. post

1 Thomam t. parte quaest. 3α . art. 3. Vbi impossibile esse ait, quod D. rι, is. ae causae completae sint immediate unius & ejusdem rei, quod patet, inquit, in omni genere causaru, una est enim causia proxima unius rei ,& unum est proximum mouens, nec habet inquit instantiam de pluribus trahentibus nauem, quia nullus eorum est perfectus motor, cum virtus uniuscujusque sit insuffciens ad mouendum, sed omnes

sunt loco unius motoris, inquantum omnes virtutes eorum aggregantur ad unum motum faciendum. similia habet in I. distinct. ι . quaest. I. art. I. ad 4. quaist. 3. art. 3. & s. Metaphys. in cap. de causit. Probatur primo contra Suarium,flaranetanum,ti alios, argumento rScoti; nam ex hypothesi quod utrumque a ns causet effectum, euidenter concluditur essectium pendere ab utroque, nam nihil aliud est esse esteistum, quam ab alio pendere ; posito autem quod utrumque agens ita concurrat ut 'Maetoet lassicienter det esse effectui, euiden ter etiam sequitur, quod quolibet ablato, essectus remansurus sit in suo esse ad hoc enim vie ectus remali eat in suo esse, nihil aliud re quiritur, nisi ut remaneat causa sufficiens illum producere, cum ergo quaelibet sit sussiciens in casi nostro per se sumpta, & concurrat cin- i

i iii 3

272쪽

cursu susciente, quaelibet etiam per se sumpta retinebit effectum in suo esse,etiam altera sublata, hoc autem si verum est,sequitur ulterius effectiam non habuisse dependentiam ab alia causa, qua ablata, adhuc remanet: hoc enim est ab alio pendere, ita illi subordinari in suo esse, ut ablato illo, etiam illud pereat, quod dicitur dependere: QMdautem haec sit vis hujus conceptus, dependentia; patet tum ex communi consensu veterum omnium, qui haec vocabula inuexerunt,apud quos nihil communius, quam ablata causa auserri effectum: quod axioma

in eo nititur, quod id a quo illud pendet, eum ordinem habeat ad illud, ut non possit illud remanere, nisi etiam hoc remaneat, tum etiam ex ipsa metaphora, quae in hac voce, depraidentia, reperitur: Clarum enim est hanc vocem transatam esse ad causas, expond eribus, quae

interdum ex aliquo loco suspensa sunt, unde quemadmodum ablato. exempli causa, clauo, unde aliquid suspensum est, necessarium est veillud decidat, ita proportionaliter necessarium omnino est, ut ablata causa,a qua pendet effectus, estectus pariter a suo esse cadat. hoc si verum est, 'lterius sequitur, quod si idem effectus sit a pluribus causis totalibus, a quolibet pendere, & a neutro pendere, ut probatum est, haec autem implicant, implicat ergo effectum aliquem pendere a pluribus causis totalibus. Ex his refelli facile potest Suarius asserens in hoc nostro argumento comitti tali Mia in illa particulaperje:na causa perse, non est, inquit, illa a qua non potest non procedere effectus,sed ea in cujus virtute activa continetur, di ad illud producendum per se ordi natur, siue possit ab alia causa procedere, siue non . facile inquam potest refelli, nam dependere per se unum ab alio, nihil aliud est qucunnon posscsaltem naturaliter reperiri sine eo, & propterea anima m-tionalis per se non pendet a materia, litet formae materiales pendeat, quia anima potest esse sine corpore, licet illae non possnt; sed cffectus qui fieret a duabus causis totalibus, posset naturaliter poni sine quavis ex illis in particulari, ut fatetur Suarius, ergo &c. Probatur Σ .eflectus in fieri dicit indigentia,sed indigentia totaliter expletur percocursum unius cauis, ergo implicat &c. & quia ratione dependciitiae dicit ordine ad causam si supponitur sublata indigentia, supponitur etiam sublatus ordo ad causam. Rursus indigentia effectus, cst totaliter expleta ab una causa, ergo non potest in seri dicere dependentiam ab alia, ergo sequitur repugnantia &contradictio,quod nempe in illo fieri dependeat, & non dependeat a sea causa. Probatur tertio, qnia tota & sola ratio, cur implicet Deum pendere ab ulla causi, est, quia sibi seipso sussicit adhoc ut sit, ergo si aliquis

effectus perinfiuxum unius cauta sibi susscit ad essendum, non magis Poterit terminare influxum alterius cause, quam si esset Deus. Haec

273쪽

rataria iure praecedistem contanata ici, heimarum, pharra Sacerdotes recenter ab Episcopo ordinati, consectant eandem hostiam, quam quilibet eorum suffcienses com

saerare, ergo in eo casutamur plures causae totales. Idem quoque accidit cum ordinatur Episcopus.Neque audiendus est Cajetanus 3.pa te, quaest. 82.art. 2. qui venia petita, ait, sibi pmbabilius videri Sacerdotes illos non consecrare, sed tantum proferre ea verba, non est inquam audiendus,nam expressu monentur Sacerdotes, antequam Ver ba consecrationis proferant ., ut intentionem habeant consecrandi, quod sine dubio non esset receprum in Ecclesia, nisi vere conse-

Respondeo negando consequentiam; eum ex parte Dei, qui ita cum singulis tunc concurrit, ut omnes simul,&singuli partialiter faciant unum concursim totalem, de adaequatum essemat producendo, tum ex parte consecrantium, quia virereri D. Thom. 3; pari. quaest. 20.Innocentius 3. ait omnem intentionem, vel reserri, vel saltem debere referri, ad idem instans conseciationis, alioquin qui primus ab soluit ille consecrat, caeteri nihil,aistum enim agerent: habent se ergo in hoc casu plures Sacredores', ut agentia partialia, licet enim unus quisque ex illis quando soli concurrunt, sussicientem habeat virtutem, tamen cum plures ad eandem consecrationem concurrunt,ti

bent rationem agentis partialin quod ex eo facile intelligitur, quod

Sacerdotes se habent ut instrumenta diuinae potentiae, neque concuserunt ad consecrationem virtute propria, sed diuina. Cum ergo soli conficiunt sacramemum tunc , quia illis totaliter applicatur virtus diuina, habent rationem agentis totalis, cum autem plures consecrant, tunc quia Deus singulis totaliter non applicat suam virtutem, unusquisque est agens tantum partiale. ,

Odijcies secundὀ; si effectus procedat indivisibilitera duabus eam sis, utraque erit causatotalis istius effectus, sed per diuinam potentiam procedere potest emetus aliquis indivisibiliter a duabus causis ejus.. dem generis, x ordinis, ergo dcc. Respondeo quod si hoc fieri possit,quod concurrent tantum partialiter illae cauis pro exigentia effectus, neque refert quod essent fortassis cauis, agent naturalia, in quibus non esset libertas, ut modo plus, modo minua fluerent in effectiam, quia ad Deum naturae authorem in eo casu pertineret, ut solum cum illis tantum concurreret quantumcxigereneffiatus, producendus, & hoc esse illis a natura datum dici poster , majorem vim non exercerent, quam postulent ef.

ij cies tertio , supra argumentati sumus, id quod dependet ab alio, eo ablato mire, occonsequenterablata aliqua ex illis causis peri.

274쪽

re essedium, ut probaremus non posse unum effectam procedere a duabus causis totalibus, hoc autem argumentum nullum est, ergo dic. minor patet quia lumen, inquit Suarius, productum,ab uno co pore luminoso pendet sine dubio ab illo, 6c tamen remoto corpore

illo luminoso potest ab alio conseruari, ergo falsum est omne quod ab alio pendet, ita illi subordinari, ut debeat perire illo sublato.

Respondeo optime nos fuisse argumentatos, quo praeter dicta ex eo confirmari potest, quod creaturae dicantur pendere a Deo ex eo praecise, quod illa: absque ejus operatione & voluntate, in nil illum redigi non possint,& e contra ex eo quod ablato ejus concursu in nihilum redirent, unde inferimus eas ab ipso pendere, ex quo refelliatur Suarius qui asstiit, id quod ab alio pendet perire communitet dici, in telligi debere, quando id a quo pendet est tantum unum, refcllitur, inquam, nam praeci se, nullo alio addito, putatur sufficiens consequentia, quod si res pendent a Deo, in nihilum redigerentur sine ejus concursu, quod signum est,quod,quod aliquid perea ablatio alio, oriatur ex mera dependentia, &hoc fatis esseti absque ullo alio, ut res ex ablatione alicujus pereat. Confirmatur praeterea ex indigentia,de qua supra quae est in uno quoque quod dicitur pendere ab alio, nam nisi res pereat ablato eo

a quo pendet, explicari non potest qua ratione illo indigeat, nam si sine illo aeque bene permanere possit, erit sibi sufficiens, vel certe alia quae habet etiam illo dempto, erunt sessicientia, quare illo non indigebit, & quod hinc sequitur, neque ab illo pendebit, ex quo sumi potest alia implicatia in sententia aduersariorum nimirum es istum qui ponitur a pluribus causis totalibus procedere, qualibet illarum egere, & non egere. Ad illud de lumine,duplex est authorum responsito ; nam quidam primo ajunt non perire lumen, ablato luminoso, a quo est productum, S: a quo pendebat in conseruari, quia aliud lunaino suin substituitur loco illius, in casti autem nostro nihil substitueretur in locu cause quae aufertur, & res non periret, & consequenter hoc in aliud referre non possumus quam quod, id quod ponitur causa, vcre non sit causa. Obij cies quartὀ, potest natura Eumana vim numero assumi atribus diuinis personis,&subsistere per tres. subsistentias diuinas, ergo unus ei sectus potest pendere atri Cus causis totalibus. Respondeo negando antecedens cum Scoto in s. dist. I. quaest. 2.&scotistis omnibus post S. Anselinum de Incarnatione Verbi cap. 7. &2. cur Deus homo capite s. quidquid in contrarium Thomistae contendant. alij concesso antecedente negant consequetitiam, di Cparitatem ajunt esse, quia ut docet Capreolus in s. dist. I. quaest. I. artis. totum id quod in eo casu esset dependentiae proprie sumptae, tan-

275쪽

quam causati a causa; totum esset ab absoluto, siue quod idem est, a tribus personis ratione absoluti; unde cum absolutum sit unum de idem in omnibus, non essent in illio casu tres cauis totales, ut patet asmili; in virtute creativa, quae ex eo quod una sit in tribus personis, non sunt tres creatores. haec responsio meo iudicio non potest susti,neri: quapropter retinenda videtur praecedens.Quod si quaeras rationem implicantiae. Re ondeo esse, quia una persona totaliter terminat dependentiam naturae, ergo non potest dependere a pluribus, consequentia constat ex dictis. Antecedens probatur, quia persisnali tas creata totaliter terminat illa, ita ut ipsa stante,non possi t esse simul cum alia persona creata vel increata, sed non minus terminat eam personalitas personae diuinae quam terminetur in se, ergo personalitas unius personae diuniae ita terminat naturam, ut ea terminante,non po stin t aliae terminare. Obij cies quinto,no implicat dari eiusde effectus plures causas totales diuers generis & ordinis. antecedens patet 1, Deus, Sol, & homo, sunt causae essicientes totales hominis, ergo &c. Respondeo negando consequentiam , quia totales eiusdem generis, diuersi tamen ordinis, habent suborὸinationem ad inuicem, unde una aliam non semper excludit. chiod maxime intelligitur respectu causae primae & uniuersalis. At causae totales eiusdem ordinis subordinationem non habent, & qua totales sint, implicite sese excludunt, ut constat ex dictis. Obisscies sexto, possunt plures quantitates replere aliquem locum,& tamen quaelibet sussiceret ad illum replendum ergo, icc. Respondeo negando consequentiam, ibi enim sunt duo effectus, duae nempe repletiones, siue duae praesentiae ad eundem locum, sicut si duae formae essent in eadem materia , non esset unus effectus , seu unum compositum, sed duplex. Ita Scotus loco citato.

Obiicies vltimb, potest poni unum .cidens in pluribus sebjectis,& ab illis pendere tanquam ab adaequatis causis materialibus, ergo

Respondeo concesso quod Deus possit ponere in pluribus subjectis Unum & idem accidens numero,negandum esse illud accidens posse pendere ab illis pluribus tanquam a causis totalibus,propter implicantias allatas. Haec de hac quaestione, id est, utrum possit effectias aliquis pendere a pluribus causis totalibus conjunctim. . superest jam 2.quaestio quam propos simus, utrum nimirum possit

aliquis effectus procedere a pluribus causis totalibus divisim , siue quod idem est, utrum effectiis qui producitur ab igne A. produci potuisset ab igne B. si eidem Materiae applicatus fuisset.

276쪽

Dicendum autem est, posse naturaliter duas causas totales ad eun dem numero effectum divisim concurrere, siue illae causae sint univocae, siue aequivocae. c., la', duo Sensus conclusionis est potuisse,verbi gratia, ignem,ut dixi, qui ab

igne A. in hoc loco, & tempore producstus est, naturaliter produci ab vel C. si applicati fuissent, imo etiam in alio tempore vel

sum est os e. loco, unde determinatio causae ad productionem huius potius quam

illius effectius a Deo tanquam a primo mouente,cui in agendo subordinatur, petenda est. Haec conclusio est Scoti in L. dist. 2. q. Σ. & S tistarum omnium. Praeterea est Suarii disp. 16. Met. sect. s. Hurtadidisp.io. Physicae se st. 4. Salas, Lesiij, & aliorum contra communem

sententiam Thomistarum,& praeterea contra Fonsecam, Baraneta-nuna, & alios.

Probatur breuiter. si non posset idem numero effectus a duabus causis divisim applicatis procedere, id contingeret vel ex parte Virtutis activae, quia causae ex naturali sua inclinatione determinarent sibi indiuidua,& faceret causa ,hic &nunc, hoc numero individuum; vel ex parte cffectus producti, qui postulat natura sua unam delaminar π μω - tana causam, a qua fiat; vel tandem ex parte circumstantiarum deter-

causalitatern,&effectum productum ; sed nihil horum obstare potest, ergo, &c. non primum, nam indiuiduatio sola&hae ccitas causae conj lituit tantum individuum cuius est haecceitas, &non determinat ad aliud simile in specie producendum, & s determinaret, ad unum tantum individuum determinare posset, ut major esset proportio de similitudo inter unitatem effectus & causae, quod est manifeste falsum ; non secundum, quia entitas effectus est an luta, nec pendet essentialiter ab ullo agente univoco, ergo non postulat dependentiam, ab hac necessario causa ut magis connaturalem sibi,quam ab alia, ergo nec potest sibi determinare hanc numero dependentiam, potius quam aliam, cum dependentia effectus a causa

uni voca, accidentalis sit, & separabilis ab ipso. Adde quod si conn

turale esset omni effectui determinare sibi unam tantum causam, deberet determinare simpliciter univocam, vel aequiueram,saltem inter crea as, cum enim hic consideremus determinationem vel indisserentiam ex parte effectus , non ex parte causae , si repugnat effectiai

indifferentia, & si est natura sua determinatus ad dependendum ab una tantum causa singulari, non potest virtute in pluribus contineri, siue univocae, sue aequivocae sint, sed idem essectiis numero qui fieab uni voca, potest fieri ab aequivoca , non solum prima, sed etiari secunda, de creata: Causa quippe aequivoca vel uniuersalis,quia non formaliter sed eminenter continet effectum,potest per se totam speciem, de omnia indiuidua sub illa contenta respicere, ergo sequitur

277쪽

exparte effectus non repugnare, quin naturaliter pendere possit ab illa causa siue uni uoca,sive aequivoca, cum ex parte effectus non possit assignari Major ratio repugnantiae in ordine ad has quam ad illas; nec denique tertium obstare potest petitum ex circumstant ijs adsunctis , quia omnes huiusmodi circumstantiae, vel sunt indisserentes, vel extrinsecar,ut tempus, locus,&c. sed ex multis indifferentibus non potest fieri unum principium determinatum, sicut nec ex multis uniuersalibus unum lingulare, nec ex extrinseco oriri potest habitudo intrinseca rei, ergo, &c. addi possent alia argumenta, Vt nimirum, quod materia ex se recipere possit formas , quas alia materia habet,

ergo,&c. Quod rationes aduersariorum non magis militent contra causas uni uocas quam a qui uocas; Quod effectus contentus subobjecto cauis univocae contineatur eminenter in causa aequivoca , &c. sed breuitatis causa illa omitto. Tantum aduerto me hanc sententiam teneri secundum rei veritatem, non secundum mentem Aristotelis,&falsa eius principia contra Fidem, quibus existimauit omnia euenire ex necessitate. Adverto praeterea nostram conclusionem procedere tantum de ijs effectibus, qui alioqui non sunt supra vires causae, ut esset, verbi gratia, calor ut actorei pectu caloris ut quatuor. Tertio aduerto etiam loqui nos de ijs agentibus quae non praebent materiam ; Vnde quia uiuentia praebent semen, in quo est materia viventis producendi, hoc vivens, quod producitur ab hoc,non posset idem produci ab alio. Denique aduerto non intelligere nos, hanc nostram conclusionem de speciebus intentionalibus, in quibus est peculiaris ratio determinationis,quae in alijs non interuenit,species enim habent peculiares habitudines ad objecta quae repraesentant. idem dicunt aliqui etiam de actibus immanentibus, id est,actionibus vitalibus,& habitibus , &e. sed fortasse non est eadem ratio actionum vitalium, &specierum intentionalium,nam quod unus non possit elicere intellcctionem quae elicitur ab altero, non refertur necessario in causam e ficietem i potest enim quis reducere in causam materialem ita ut ideo non possit unus elicere intellectionem alterius, quia non educit intellectionem ex eodem intellectu, quo alius educit.

Obij cies primo, cum Dominico Soto , non esse Philosophicum IV.

cofugeroad primam causam, & reuocare determinationem ass illam, ac asserere Deum determinare causas indifferentes, hic & nune ad

productionem horum potuis quam illorum effectuum, cum prima '' 'causa ex se non concurrat, nisi iniluxu generali, & indifferente ergo,

Respondeo Deum non determinare causam creatam, quo ad spe

ciem, sed tantum quo ad numerum, & hoc esse maxime Philosophicum, neque valet illud quod additur de inquxu generali, &i indiffe-

278쪽

rente, nam si primum agens indifferenter concurreret, cum hoc agente particulari ad omnia effecta, quae ab hoc produci possent, cum hoc indifferens sit ad infinita, non magis produceretur hoc, quam illud, ac proinde aut omnia .aut nihil .Taleretur praeterea ratio Diuinae Pr uidentiae, ad determinata indiuidua pertinentis, non intenderet enim Deus certa,& determinata indiuidua, sed vage hoc vel illud. Obij cies secundo, nostra conclusio locum non habet in causis liberis, ergo neqv e in alij s. Respondeo negando antecedens, & ratio negationis est, quia non potest causa libera nanc actionem alteri libere praeferre, cum eam non cognoscat, & tamen facere deberet, si verum esset quod dicitur in argumento,potest quidem volutas repraesentato objecto illud aut ama. re, aut odiise,ad quod non eget cognitione reflexa amoris & odij, sed directa tantum cognitione bonitatis, & malitiae: potest tamen intra latitudinem intensionis, quam cognitio patitur, illud intense amare, aut odisse. Quemadmodum enim totus amor in ejus est potestate, ita&quaeuis determinata pars intensionis actus ejusdem,quia ad hoc sitfficit sola cognitio bonitatis objecti, cum modo illud indifferenterre- Praesentandi. Sed quo principio moueri potest, ad praeserendum actu hujus amoris,alteriai tui ejusdem specieis Cum igitur ab aliquo determinetur volun ins ad hunc adhim numero, potius quam alium, dicendum hoc fieri a Diuina volun tale. Obij cies tertio,cum Fonseca, si effectus non pendeta determinara

causia,non pendcbit per se connaturaliter ab illa,sed tantum per accidens,hoc autem absurdum est ergo,&c.

Respondeo pendere hunc effectum per se, ab hac causa,quae hic &nunc applicata est, quia ab ea vere,&proprie accipit suum esse, per accidens vero pendet ab illa quatenus contingens, & extra illius in sentiam est, quod ab hac causa numero potuis quam ab alia fiat, neq; in hoc ulla est repugnantia, cum vox per accidens, modo causae simpliciter apponatur, modo cauta simpliciter,& necessariae, vel univocae, quo sensu sic conceditur. Obij cies denique ex nostra sententia sequi rur, idem posse prod cere seipsum,& causama qua producium est,hoc autem est ablurdum

Respondeo neutrum sequi; non primum, quia eis essectiva non respicit seipsam , sed aliquid a se distinctum , solum ergo se extendet , ad eos effectus ejusdem secum species, a quibus tamen est numero diuersit, non secundum, nam quamuis effectus potuerit prodincere causam suam, quantum est ex vi potentiae activae, tamen non sequitur absolute, posse producere suam causam, cum enim antecesserit, ab illo produci non potest: nullum ergo incommodum hac ex

279쪽

parte sequitur, in nostra senten tia, tantum enim dicimus quod si indiuidua ejusdem speciei, secundum se considerentur, & non praesiupponatur vlla conditio repugnans, qualis esset si supponeretur iam esse, vel extitisse, effectum habere hoc ex vi sua agendi, ut possit esse causae uilibet indiuidui in sua specie. e. Hinc infer dari praedeterminationem Physicam, cum enim volun- quinam ias, exempli gratia, ex se indifferens sit ad plures actus amoris ejusdem omnino rationis, debet, ut dictum est, determinaria prima causia; quae determinatio fieri non potest, nisi per praedeterminationem Physicam,non enim fieri potest nisi per receptionem alicujus a Deo, non nisi praedeterminationis Physicae, ergo &c. Quod debeat haec determinatio a Deo fieri per hoc quod 'oluntas, exempli gratia, aliquid

recipiat. probatur primo, quia determinatur a Deo tanquam a primo essiciente, & in genere causae essicientis, ergo per influxum receptum, nec enim aliter δeterminat causa essiciens quam inguendo. secundo probatur,quia causa dicitur determinata per aliquid in ea residens,neque enim denominatur determinata extrinsece, ergo per aliquid receptum. t crito probatur, quia determinatio tollit indifferentiam de indeterminationem, ergo in eo recipi debet in quo est indifferentia, ut eam expellat; cum enim indifferentia sit in cause,non in effectu, in ri--μὰ. eadem recipi debet determinatio, non in effectu, ergo in causam debet Deus inquere. Ex quo patet non sufficere praedefinitionem extrinsecam, quicquid in contrarium dicatSuarius; quia praeter extrinsecam, debet dari determinatio intrinseca in causa, ut probatum est. Sed quia

de hac re grauissima est difficultas sit.

QVAESTIO NONA.

Virum causa secunda praeter concursum Dei simultaneum indigeat concurseu praedeterminante. AGGREDiMvR quaestionem prolixam maximi momenti, Minter Philosophos recentiores, ac Theologos, summa animorum contentione agitatam. Quapropter, ut clarius in ea procedatur,

in quinque dubia quaestionem totam diuidemus.

280쪽

DUBIUM SECUNDUM

Referuntur sententia de proposita controuersia, earum quo fundamenta proponuntur.

PRiu A sententia est eorum qui dicunt ad quamcumque actiO--δε-is ia

nem naturalem cauis creatae Deum concurrere concursu tamen negans Praedεω

simultaneo, de non praevio. hujus sententiae jnuentor fuit Ludovicus Molina, vi infra dicemus, eumque postea secuti sunt, Suarius, Ualentia, Vasqueet, Lessius, De Coninch, Salas, Rubius, Conimbric.& alij ex Societate Iesu,quos secuti sunt Mascaregnas, Malderus,Dio-taleuius , Baranetanus , Petrus a Sancto Ioseph , Mori sanus, & ali; qui pro se citant sed perperam quosdam veteres. Probant hanc sen tentiam primo; quia si Deus p determinaret quamcumque causam creatam,praemoueretque ad agendum,euerteretur in caulis liberis libertas hoc autem repugnat fidei Christianae, ergo,&c. Major probatur,& primo quidem quod euerteretur libertas quoad specificatim , nem amas, deinde quo ad exercitium; de specificat igne,quia tunc tollitur indifferentia in voluntate quo ad specificationem actus, quando aliquo modo efficitur , ut ipsa non possit producere nisi unum actum determinatum in certa specieiled si ponatur praedeterminati Physica, non poterit voluntas elicere nisi actum certum in aliqua specie , ad quem ipta Physice praedeterminatur, ergo posita praemotione illa tollitur indisserentia de libertas quo ad speci hcationem. Idem argumentum eodem fere modo formari potest de libertate quo ad exedicitium.

Responden t aliqui primo,ex hac praemotione non tolli libertatem, nec quo ad specificationem,nec quo ad exercitium,cujus rei rationem reddunt,quia,inquiunt,de ratione libertatis est tantum,ut rae requistis ad agendum possit voluntas siue agens liberum di- ullo non agere, non autem ut ξositis omnibus praerequisitis ad agendum , in sensu composito, possit non agere. Sed contra hanc responsionem urgent praedicti authores,quia haec respon sio confundit operationem naturalem, cum operatione libera; nam si ad usum libertatis suffcit, ut creatura libera ablata aliqua ex tamen aliqua ex conditionibus, verbi gratia, approximatione, aut pasib, pbisulat nonagere, ut patet, in igne, nunquam enim combu- Coosli