장음표시 사용
541쪽
νARs TERTIA. RVAESTIO RI A R T A. 333 alicujus emis escientis e sed existentia &essentia inuicem iniunmrex vi causae acientis , non enim conuenit essentia rei illi per causim effectivam & per aliud, quia non datur ratio cur homo sit animal rationale, existentia vero conuenit per aliquid, datur enim causa cur aliquid sit actu, nempe quia est productum. ergo essentia & exist entia realiter non identincantur. Probatur denique ab alijs, ex eo quod ex contraria sententia sequatur tantam esse necessitatem hujus propositionis, homo existit, quanta est illius, homo est animal rationale.hoc autem est absurdum. ergo absurdum quoque erit essentiam non distingui ab essentia nemine cogitante. verum haec 2. ratio non multum probat, ut infra du
Obij cies primo ex Philosopho . Metaph. idem sunt homo & OG M- a ens homo. ergo existentia rei per quam sit eas homo,non distinguitutab ipsa essentia homininis.
Confirmatur ex eodem loco. quaecumque eadem generatione ge- .nerantur, ει eadem corruptione corruit puntur , sunt unum&idem.
sed essentia & existentia eadem generatione generantur. & eadem corruptione corrumpuntur. ergo existentia & essentia sunt una oc
Respondeo. Fonsecam . Metaph. eap. 2. quaest. i . seist. 3. velle
Aristotelem ibi per ens intelligere ens essentia.verum hete .lutio stare non potest, quia nihil diuersum diceret Philosophus cum dicit homindiens homo,s ens sumeret pro ente essentiae,& consequenter fiu-stra & nugatorie qaereret an homo & ens homo essent idem: Respondeo ergo Aristotelem,cum comparat hominem ad ens hominem,non comparare essentiam hominis ad existentiain,sed essentiam hominis ad seipsam, ut stat sub modo existendi, & dicit esse eandem essentiam , quia existentia.quamuis sit astas essentiae, non tamen est actus constituens illam in alia rarione formali, sed tantum est adhuconstituens illam eadem quae erat in potentia obiectiva, constituens, inquam, illam tandem in actu existentiae extra causas suas. Ad confirmationem respondeo; quae unica generatione generantur ut quod, esse unum a parte rei. quod si comparatio fiat inter duo, quorum unum fiat ut quod, aliud ut quo, nego semper esse idem a parte rei. idem pariter nego, si fiat comparatio inter duo, quorum utrumque fiat ut quo. unde ad minorem,dum dicitur, essentia&ex stentia unica generatione fiunt, respondeo utramque fieri eadem g ne ratione,sed ut quo si essentiam& existentiam comparemus ad suppositum, vel ad totum quod babet essentiam dc existentiam; vel essentiam ut quod existentiam ut quo,si hEc solum comparemus ad inul-cem. atque ita nego consequentiam
542쪽
Obij cies semido si existeti adiilinguitur ab essetia, recipitur in essetia. sed hoc est impossibile. ergo dic. minor probaLur, qui λquod in alio re. cipitur,debet lupponere illud in quo recipitur existens.ergo existentiano potest recipi in sola essentia.N eq; respodeas peculiare esse in existe. tia,utnbsupponat existens, 5 in quo recipitur.Ne,inqua,hoc respondeas quia vel recipitur in ente actu,vel in nihil O.no in nihilo,ut patet. ergo in aliquo, ergo in ente actu. sed omne quod est actu,est actu per existentiam.ergo existentia recipitur in re existente. & confirmatur, quia quaero de essentia prout,distinguitur ab existentia, utrum sit aliquid actii dum substat existentiae, vel non. si est aliquid actu, ergo se ipsa est actu, ergo seipsa existit;si non,ergo existenta recipitur in notaente actu,quod videtur absurdissimum. Respon deo existentiam recipi in essentia. Ad illud quod obiicitur,quod omne quod in alio recipitur supponat illud in quo recipitur existens, uniuersalit er loquendo falsum est; non enim est verum si id quod recipitur sit existentia, vel aliquid ad illam pertinens,aut ordinem dicens; scut enim nulla forma supponit seipsam,ita neque exis stentia. Et sane aduer sarii ipsi non distinguentes essentiam ab existentia nisi ratione, hoc idem tenentur dicere, sine dubio enim concipi potest sine ullo absurdo existentia recipi in essentia. ergo de concepta receptiui non est esse existens. si enim esset de ejus conceptu,implic
rei in adjecto concipere existentiam recipi in essentia. 5 confirmatur, quia non potest concipi causa efficiens agere, absque eo quod concipiatur existere, quia stilicet existere pertinet ad rationem causis efficientis. ergo si existere pertinet ad rationem causit receptiuae,non so- Ium subjectum no poterit recipere Annam a parte rei, nis sit existes, sed neque concipi poterit recipere.sed concipi potest.ergo non est de conceptu ejus existentia. Deni'ue hoc videtur clarum exterminis.potest hoc concipi sine illo ergo illud non est de conceptu ejus. Ad illud quod dicebatur existentiam recipi in nihilo actu,vel inente actu,dico quod si loquamur de receptiuo pro tempore quo habet existentiam, vel pro posteriori naturae,in quo intelligitur recipere,&habere existetiam, recipi in ente actu actualitateexistentiae, quam tamen non habet
Spsa, sed ab existentia recepta,& distincta realiter , sicuti quantitas recipitur in subj ecto quanto, quod tamen non est quantum seipso, sed per quantitate receptam & distinctam, ut docuimus in disputationibus Physicis. quod si loquamur de receptiuo pro priori naturae, dico recepi in illo quod non est ens actu actualitate existentiae, sed ens actu achralitate essentiae . ex quo patet responsio ad confirmatio
Obij cies tertio. existetia est indifferes ad existere,& no existere. ergo
si essentia distinguitur ab existentia, quia est indifferens ad exister e, M
543쪽
non existere,debet etiam esse distinctio inter existentiam, & aebi extistere seu exercitiuiti ipsiuS. hoc autem est impostibile, nam sequitur processus inan finitum. sicut ergo ad hunc processum vitandum dicere necesse est existentiam extitere seipsa, ita etiam dici debet de eL
Respondeo hoc argumentum mirum in modum perturbasse Cmjetanum, potest tamen habere facilem solutionem, si praescindendo ab ijs quae infra dicemus respondeatur pro nunc essentiam distinguia parte rei ab existentia, quia est indisserens ad existere, tanquam admodum realem de nouo aduenientem essenti . at Vero existentia,
quamuis secundum esse conceptum sit indisserens ad esse in actu exercito,quia tamen existentia non existit per aliam existentiam, quia potest esse sibimet ratio existendi, sicut quantitas est seipsa extensa,& albedo seipsa alba, ideo ipsum exercitium existentiae non distinguiatur ab ipse . existentia Iunde cessat ratio paritatis. Quod si inquiras, quid addatur de nouo existentiae in potentia cum fit in actu exercito,
respondeo nihil de nouo addi in ratione existetiae, sed illammet quae ' erat in potentia objectiva, fieri in actu extra causas; ad quod sussicit actio agentis,per quam existentia extrahitur extra causam suam, de se existens formaliter seipsa. iobij cies quartὀ,quaerendo quidnam sit illa entitas,qtiam dictilius ά existentiam superaddere essentiae, videlicet, utrum ex entia sit subastantia, vel accidens neutrum enim dici posse videtur.ergo non disti βὶ 'guitur abessentia. 1 l iRespondeo, si sumantur substantia & accidens pro onini eo quod .
pertinet ad substantiam & accidens, existentiam subtantiae esse se, . stantiam, existentiam accidentis esse accidens; si vero sumantur pro eo quod solum est proprie in praedica mento substantiae vel accidentis
dico neque esse substantiam,neque accidens. neque mirum videri de bet existentiam non esse ultu ex illis duobus membris , quia quoadiuuiditur in substantiam dc accidens, est ens essentiae. & hoc idem teianentur respondere aduersarij, ponentes solum discrimen rationis
ruaero enim deχorum existentia, quomodocunque distinguatur, anit substantia, vel accidens 3 & quod ipsi responderint , respondebiamus 3c nos. Et si quaeras an Ampta substantia primo modo, existentia sit forma, vel materia , vel compositum Z respondeo, s id quod reductive pertinet ad aliud vocari possit nomine eius ad quod pertinet, posse dici & materiam, de formam, & compositum , si vero id non possit,respondeo nullum ex his esse. sed esse amaalitatem horum omnium I in rigore vero loquendi, haec actualitas neque est aetiis
primus, nequc actus secundus , sed aliquid pertinens ad utrum
544쪽
obiicies quinto. si essentia seipsi non existit, nullum dabitur per se; quod eltibsurdu.sequela probatur,quia nihil existit seipso. Ad de quod essentia non solum extiteret per accitans,id est per aliud sed
etiam per accidens, id est faciendo aggregatum unum per accidens cum existentis,quia scilicet existentia adueniret enti & estentiae com ' pletae. Respondeo concededo sequelam in creatis, de negando esse absurdum nullam essentiam creatam scipsa existere realiter, cum hoc sit proprium Dei Nego etia quod in probationedicitur, essent iam vide. ficet cum existentia facere unum aggregatum per accidens; nam existetia,quamuis adueniatenti completo inesse essentiae,non tamen aduenit enti completo in esse actu. illud aute solum proprie loquendo facit unum per accidens cum alio quod aduenit illi in actu completo. facient ergo unum, ut actualitas cum eo quod actuatur. Idem tenentur dicere plurimi ex aduersarijs, de subsistenti js, de terminis
A, Haec dedistinctione essentiae ab existentia. Disputandum superest '' I x esse essentiae, quod diximus distingui ab existetia, sit ab aeterno. quη quaestio eadem est cum illa qua quaeritur, an essentiae sint aliquid
reale ab aeterno, & antequam existant qua in res μὰ stari, Pii sententia est eorum qui volunt essentias rerum nihil plane esse in se antequam existant; dici autem esse potentia, quia existit causa S potentu este istiua, quae potest illis tribuere esse. ita sentiunt Capreolus in a. dii tincti. quaest. Σ.articul 3. Hervaeus quod lib. i L quaest. i. Soricinas '. Metaph. quaest. 4.&alij veteres; quos ex recentioribus sequuntur Franciscus Suarius disp. i. Metaph. seist. L. Gabriel Uas. queZ disp. 7. suae Metapli. capite α. Ruys. Hurtadus de Mendoeta, de alii. & quidem Suarius tamacriter hanc sententiam tuetur,ut contra
riam dicat esse haeresim V vicies, quem sequutus est Dida cus Ruys
tomo de s*ientia, ideis, veritate. & vita Dei asserens contrariam sententiam,sistendo inlumine naturali, prorsus improbabilem esse, attendendo autem lumen fidei, temeritatem continere,& periculum erroris. Sed, pace eorum dixerim,consideratius loqui potuisssent. Secunda opinio, veraque,est aliorum dicetit iurii essentias rerum ab aeterno esse aliquid reale. citantur pro hac sententia, Scotus conterraneus in i dist. 36. &distinct. 3. Lychetius, & Tartaretus ibidem,& alii Scotistae. Eandem sententiam indicat D. Thomas quodlib. S. articul. i. ubi docet tripliciter considerari posse aliquam naturam. primo,secundum esse quod habet in singularibus. secundo secundum suum esse intelligibile. tertio, absolutὸ, prout abstrahit ab utroque esse, & consideratur tantum secundum ea quae per se competunt illi naturae. Ex quibus clarum in Angelicum Doctorem, dare esse naturae
545쪽
PARs TERTIA. RVals Tio Ru AkTA. D' absolutae,secundum se, de secundum suum esse quidditatiuum actua- .le .distinebam ab esse existentiae , & esse objectivo. Nec refert quod prima parte quaest. 9. arti c. 1. dicat creaturas esse possibiles per poten-g tiam diuinam, hoc enim verissimum est, essentias nempe reduci adesse existentiae per diuinam potentiam, tanquam per efiicientem Inon non tamen negat, quod non sit potentia formalis , intrinseca ipsi creaturae,per qua potest produci, qua non habet hymera. idem docet in i. dist. 33. q. r. art. I. ad primu , ubi distinguit triplex esse in creatura, esse essentiae,esse existentiae,& esse veritatis 'ropositionis. Ex quibus habetur admittere ipsu,distinctu esse esse essetiae ab esse existeti , dc abesse objectiuo,seu esse vero,de quo esse objectivo loquitur q. 3.depintelia. idem tradunt cli suo praeceptore Ferraritiis 1.contra gentes cap. 32. Cajetanus dcente Sc essentia cap. I. quaest. 1 I. ad I. argumentum,
ubi pro eadem citat Platonem,Boetium, Hilarium, Algazelem, Aut cenam, Aipliarabium, & Albertum. est etiam Henrici Gandauensis in summa articulo 1. quaest. 23.& quodlibeto 9. quaesti. dcx.&quod- lib. ii. quaest. s. Egi dij opusculo de ente & estentia , aliorumque, quos ex recentioribus sequuntur Rapinaeus in Nucleo disputation uin philosophicarum dilp. 3 .quaest. α.&3. Raconisius in sua Logica , & fusius in Metapbyuca disputaticine de principijs complexis
sectiones.qua it. r. ari. 1. Albertinus tomo 2. corollariorum Theologicorum in praedicamento substantiae disput. I. quELI.cum quibus
Dicendum est 1. essentias rerum, de partea earum, esse ab aeterno 1 Raliquid reale. s Maenis 2 Probatur i. assertio arremento superius tacto, quod meo iudicio infirmi 1limu et L essentiaesintequa existant,lmo & ab arterno excludunt νε-.aseratione contradictionis lioquin nunqua possent existere. sed esse non implicans contradiction Leu participare ratione entis realis.eis essentiae participant ab aeterno rationem entis . neque dici potesticleo
essentias non implicare contradictonem, quia est potentia effectiva ipsarum ; non,inquam,id dici potest, nam ideo possibile est essentias produci, siue recipere existentiam, quia non implicant contradi ctionem . oc possibilitas quae sumitiu ex non implicantia , prior est possibilitate quaeis imitur ex potentia activa. ad quod intelligendum aduerte, producibile, possibile,& non non repugnans, siue non inuoluens cintractionem sui esse, habere se cum quodam ordinne.ideo enim aliquid est producibile, quia possibile est ipsum esse; si enim impossibile esset rem aliquam esse, ne quidem produci posset
ab ullo possibilitas autem existendi, est posterior ipsa non repugnatia terminorum quia enim non repugnant sibi termini, siue quia no inuoluit contradictione terminora ideo possibile est illud existere.pos
sibilitas enim duplex potest Vitelligi , una quidem secundum qu m
546쪽
33 SELECT. DISPUT. PHILOSOPHI C.
res dicitur esse potentia,quae dicit negationem existentiae, & possibilitatem habendi existeutiam ; altera autem est possibilitas,quae est v
luti radix prioris illius possibilitati secundum quam essentia in seipsa
nullam inuoluit contradictionem. manifestum autem est quod id eo non est impossibile aliquid existere, quia nullam habet contradicti nem intrinsecam in suo esse. hanc autem possibilitatem siue non repugnantiamquod res illam habuerint antequam existerent, di quod habeant ea omnia quae a Deo produci possum,clarissimum est; ncine in tristra argumentati sumus in argumento dici potest quod essentia prius erat impossibilis & inuoluens do tradicitone,deinde cessauetit inuolucte corradietion ε & saetii sit possibilis, propter ibi dicta.
..2.1 .ιὼis Probatur L. assertio essicacissime ex Scoto, loco citato.quaero enim Ae D.A-- ab aduersariis quare lapis,exempli gratia, non habeat repugnantiam
ad existendum,& Chymera habeat 3 si dicas quia hoc est hoc de illud est illud; contra iusto, quaeroque rursias quid sichoc esse hoc α illud
esse illud vel enim est ipsum suum esse actuale, vel potetiale in causa. si dicas adbaale, habeo intentum.si dicas esse potentige in causa , ria , sus insto , di peto quare Chymera non habeat esse potentiale in causa non potest dici ex defeta causae, quia supponitur infinita in causando, Deus enim habet potentiam intaitam. ergo propter es quam repugnantiam in ipsa Chymera. quod si dicas hoc ex eo prouenire, quod lapis habeat intrinsecam conexionem terminorum; ad huc urgeo. haec connexio est unio. ergo assignari debet res cujus estvnio, in qua fundetur. dices fundari in esse potentiali. contra, quia daretur circulus;quaero enim ulterius ut prius quare Chymera non habet hoc esse potentiale in causa e oportet itaque dicere quod lapis sit talis entitas actualis, cui per rationem intainsecam non repugnat formaliter existere. 1λδων. Respondebis impossibilitatem Chymerae esse ex se,propter repug- nantiam quam habet ad existendum, de non per respectum ad Deum. ranqua ad causam lapidem autem habere non repugnantiam ad existendum,seu possibilitatem causalem per respectiam ad Deum vi cau- λῶβem gre- iam. sed contra hane roonsionem egregie disputat Scotus conterraneus noster, quia si affrmatio,inquit,est causa affirmationis, ec ne satio etit causa negationis. ut patet ex Aristotele I. post. t tu So. ergo,
si per aduersarios potentia activa, quae est omnipotentia in Deo,euet praeciseratio possibilitatis incrratura, sequeremi quod negari ρο- tentiae activae, seu impotentiae in Deo, esset causa negationis postibilitatis in Chymera, quod est plane absurdissimum, quia,Stenribui etiam aduersarijs, impossibilitas in Chymera est propter formale' repugnantiam terminorum siue partium, est enim Chymera impossibilis, quia ex ratione formali Chymerae repugnat simpliciter pos ς
547쪽
existere,& no ex desectu potenti Dei,quasi impotentia Dei si radix impossibilitatis, quasi non sit Deus tantae perfectionis, ut quantum est ex se possit creare Chymeram quod quidem est falsum, nam Deus
in primo signo antequam concipiatur creatura, quantum est ea parte sua non repugnat participari, sicut ignis quantum est ex se comburere potest mnnita combustibilia,si innnita combustibilia dari ponsent. radix igitur impossibilitatis in Chymera esl, quia Chimera non potest creari, propter incomposillitatem terminorum. bene igitur per regulam posterioristicam assignatam intulit Scotus, quod prima ratio & radix impossibilitatis in creatura non sit potentia activaeficietis,sed ratio formalis intrinseca ipsius creaturae sicut ut dictum est )ratio impossibilitatis in Chymera non oritur ex potentia Dei, sed quia Chymera non habet capacitatem in se. iatim argumentum fieri potest de causa exemplari, si dicatur primam radicem possibilitatis in
creatura reduci ad Deum tan uam ad causam exemplarem. quomodo autem creaturae pendeant a Deo in genere causae exemplaris, dicemus postea. Probatur tertio a posteriori ratione Henrici Gandauenss. hare rertia propositio,homo est animal rationale, estpropositio ettemi; verjtatis. ergo homo no secundum esse potentiale quod habet in causa, sed si eundum suum esse actualeessentiet ab sterno est animal rationale;non enim in propositione dicitur homo potest esse animal,sed est animal. Ad hoc argumentum quod mirum in modum torsit aduersariorum ingenia ὶ varias asserunt ipsi lutiones. primo enim respondet
Franci s Suarius dis,uta. 3I. metaphy. sectio. L. & .I2. num. 38. ne--ro'μcessitatem propositionum necessariarum non esse necessitatem absolutam , sed eonditionalem , ita ut propositio reducatur ad semsum hypotheticum seu conditionatum ; quare cum dicitur homo est animal, facit haec propositio hunc sensum conditionatum, si est. seu existit homo, necessario est animal. Uerum contra hanc solutionem disputat Fertariensis secundo
contra gentes cap. 3α . quia ex hac lolutione tequitur non nragis necessat iam esse hanc propositionem, duo & tria sint quinque, quam μ μ istam , terra est, coelum est, & similes, quas constat, inquit. ex suppositione necessarias esse, quod est & contra Philosophiam,&con- ' ira Augustinum delibero arbitrio. sed haec impugnatio Ferrariense facile solui posset ab aduersariis; subterfugere enim possunt, dicentes quod cum dicitur, terra est, coelum est, sint propositiones contingentes , quia non possunt reduci ad sensum conditionatum,sue compositum, id est, si homo est, est existens. nam illa propositio, homo est . absolute significat exercitium existendi, quia est propositio de secundo adiacentc. at vero cum dicitur homo est subsistens, est pro
548쪽
positio de tertio adiacente, & ideo reduci potest ad sensum e ditio Alia in bis . Iratum. rectius ergo confutari potest praedicta suari j responsio,ex eo ρος-t ε re quod haec conditionalis possit etiam competere rei secundum praedi-- quo non habet necessariam connexionem. sed hoc est
absurdum, quia inde sequitur quod talis propositio esset vera,eti atra si
extrema non existerent actu. major probatur. nam haec semper vera
est, si homo existit, necessario subsistit sumo autem subsistere,pto uecomprehendit propriam vel alienam subsistentiam; suppono enimia quod certum est, non posse creaturam existere sine aliqua, ves saltem aliquare illis proportionatat ectamen ante creationem haec propositio erat falsia, homo subsistit, seu habet subsistentiam, sicut erat v exalta, homo est animal ; α tamen ex vi praecise conditionalis propositionis, seu ex suppositione, ita est necessaria haec propositio, si homo est, homo subsistit,sicut haec,sii homo est, animal est . quia ex hypothesi , sicut cum fit homo, fit etiam necessario actualiter animal , ita eum fit homo, fit etiam necessario actualitersubsistens, quia sicut non potest fieri homo sine animali, ita non potest fieri homo sine subsistentia. Mevi,da Respondent secundo alij,negando allatam propositione, di similis, esse aetemae vciitatis verum tunc, inquiunt,incipi ut esse verae, cum t fiunt. de veritatem amittunt cum deperduntur 1, liciat enim essentia nihil est ante existentiam, sic veritas,quae est passio essentiae, nihil est ante eandem. & probant ex Philosopho primo Perihermenias, qui ex eo quod res si vel non sit, dicit propositionem esse veram vel fallam. 1 via, contra hanc responsionem primo bene procedui quae habet
nistripliciteri Ferrariensis loco citato, tum e laverus hominem esse hominem, O hominem esse animia, alioquin praedicata primi modiροFnDntelligi non ad esse rei, quod est contra omnem Pnilo sophiam , tum quia aep aliter necessaria sunt ibia, hominem esse hominem,m Deum esse unum,cum eorum oppositasint aequaliteri fibilia, ex implicationescilicet contradictionis; Deum autem esse unum, constat armilam hasere causam effectivam. Secundo contra dictam responsionem fiecit,quod aduersetur Philosopho s. Metaph. textu .& ra. ubi agens de similibus propositionibus,dicit illas esse perpetuae veritatis . nec ARAt' locus sepra citatus ex primo Perihermenias,quia loquitur eo loco de propositione contingenti. denique facit, quod pugnet cum opinio-3.r M . ne Theologorrum, Sancti Thomae prima parte quaest. 2. art.3. &qu.M. 37.art. 2.ad primum,&Thomistarum omnium; Scotide Scotistarum
x ι. in 3.distinct. EI. Alberti Magni in sua Logica veteri, & reliquorum; - μης θ quibus adde Ecclesiae lumen Augustinum libro 1. de libero arbitrio capite 8. ubi ait, Trus m quatuor esseseptem, esse perpetua veritatM, yer' peruoluc verum, etiamsi nihil sit quod numeretur, de Avicennam supra
549쪽
P ARs TERTIA. M AE S T I o QI A R T A. διt caput 8. praedicabilium . hinc refelli potest responsio aliorum, qui apserunt essentias rerum habere causam eisicientem 5 de nouo fieri, iis . connexionem autem praedicatorum essentialium non habere causamessicientem, sed esse aeternam. hinc inquam, refelli potest, quia haec
connexio est realis de aeterna. ergo etiam essentia est aeterna. nam Vnio, seu connexio aeterna, supponit rem cuius est unio esse aeternam.
Respondent denique alij, huiusmodi propositiones habere veri- Vitimarest. si talem aeternam, sed obiective in intellectu diuino. Sed neque haec responsito subsistere potest; quia obiective etiam propositiones de impossibili sunt verae ao aeterno, ut haec propositio, Claymaera est ens fictum. at nos ut notauit Albertus Magnus loco citatoὶ loquimur de veritate quae est passio entis realis, & in hac consiliit proportio inter obiectum reale dc potentiam cognos entem, cum enim dici tur,homo est animal rationale, includitur m hac propositione praedicatu mentis,& propterea per hanc propositionem significatur hominem habere talem essentiam, cui non repugnat esse, seu exiliere animal rationale a parte rei, dc de hac veritate quaero, quare a Deo illae propositiones co oscuntur ut verae isto modo viae Fer- .rariensem,& Albertinum, Iociscitatis.
Probatur denique conclusio ex Diuo Dionysio, qui clare illam habet de diuinis nominibus capite 7. non longe post medium, his verbis. Eadem etiam causamna omnia, ut a seprofecta, in se ante 'conctantia,cognoscit. Vides res ante constare, quam a Deo constituantur 3 habuerunt ergo aliquod esse antequam a Deo crearentur, per
quod esse intelligebantur a Deo. subscribit Diuo Dionysio Ecclesiae, lumen Augustinus 3. de Genesi ad litteram cap. i s. ad finem, &cap. 16. sub initium,cuius verba,ne longior sim, & quia a quolibet videri possunt, omitto recensere. Sed
Objicies primὀ cum Suario loco citato. si essentiae rerum sunt ali- s.&w- ue -- quid reale ab aeterno,sequeretur posse creaturam gloriari, quod ex se habeat esse aliquod quod non habet a Deo. hoc autem,& multa huici 'similia sinquit suarius I.nt contra sidem. ergo &c. Confirmatur ex eodem, quia si essentiae ab aeterno habent aliquod reale esse, non pinset Deus rem aliqua in nihilam redigere , clura simper maneret aliauid rei, silicet essentia sesimiliter non creasset Deus omnia ex nihilo, seed ex e oesse transenutasset illa ad aliud esse. Rei podeo, quod attinet ad censuram Suarij, potuisse ipsam consideratius loqui. quod attinet ad eius argumenta dico parui esse illa momenti, & longe ante ipsum ab Henrico doctissime soluta. & quidem ad primum, negandum est posse creaturam gloriari quasi habeat esse a se. ratio est, quia dependet a Deo secundum esse essentiae in
550쪽
S ELECT. DISPUT. PHILOSOPHI C.
fenere cause exemplaris, & secundum esse exillantiae in genere cauae essicientis. Sed inquies, essentiae secundum nos non depedent a Deo in genere causae eruientis, ergo neque in genere causae exemplariS.consequentia probatur,quia eadem ratio militat in causa exemplari,& essicien te;
quaero enim quare Deus,ut exemplar,est imitabilis & participabili, alapide, exenisti gratia, & non a Chymaera. non potest dici hoc pi uenire ex defectu causae exemplaris diuinae, quia est infinite imitabilis. ergo oritur impossibilitas intrinsece ex Chymera, erso possibilitas in lapide orietur etiam ex rationepositiva intrinseca ipsi lapidi,quam Vocamus rationem realem actualem essentiae. probatur paritas de Chymera & lapide, quia quemadmodum negatio in Chymem,quae est impossibilitas intrinseca, est causa negationis , id est repugnantiae, ita affirmatioin lapide erit causa assiimationis,ut supra argumen. tati sumus per regulam posterioristisam. Respondeo hane dissicultatem pendere in illa quaestione, qua
disputatur quomodo Deus sit causa exemplaris. aliqui enim asseruiae Deum esse causam exemplarem,quatenus est cauis esciens perideam. hane autem ideam aliqui, ut diximus in Physicis , dicunt esse conceptum obiectivum, qui est eadem res facienda ut praeconoepta Deo. alij dicunt esse conceptum formalem Dei, quo cognoscit creaturas. &iuxta hanc sententiam tenentur eius auctores dicere, quod si creatura secundum esse essentiae non dependet a Deo in genere causae essicientis, nec pendebit in genere causae exemplaris. alii tamen longe melius dicunt, quod in Deo causa exemplaris est ipsemet sentia diuina,vt imitabilis a creaturis. conceptus vero objecti viii Afaciendae potius se habet ut idea,quam ut causa exemplaris, sicut in artifice creato,concep tus objectivus imaginis faciendae est idea, sat vero, ad cujus imitationem fit imago,est ratio prototypa,& exerim-ris. in Deo igitur causa exemplaris est essentia ipsius,ut inadaequale imitabilis acvatura. haec doctrina indicatur a Patribus, praesertini ab Augustino undecimo de civit. Dei cap. L .6c Ambrosi Ea uiron cap. primo dc secundo,qui dicuut exemplaria in ni te ciuina quae inproprie loquendo aliquando , ut de nos etiam sibi fecimus, appellant ideasὶ esse rationes substantificas, incommutabiles , dc quid indistinctum a Deo. bus verbis facile innuum esientiam diuinam ut imitabilem a creaturis esse causem exemplarem; haec enim est indistincta a Deo, ratio sebstantifica, dc ineommutabilis. sed estne, im quies, essentia diuina causa exemplaris necessario ut est cognita res. pondeo ita velle Cajetanum, verius tamen mihi videri contrarium ratio est,quia essentia diuina, etiamsi non esset cognita, esset adhuc imitabilis. si igitur cognitio requiritur, ad summum requiritur ve