장음표시 사용
101쪽
Par. io. dat si iam rationem non conuenire aliis eius positio nibus ex parte odii. Secundo ex parte ipsius dei .ibi: Propter quod &αὶ Tertis, ex parte amoris ibis3Similiter autem nec amor &c. Dicit ergo primo, ιν inconuenienter Empedo.ponit oditum esse causam cor ptionis:quia non minus secundum eius post . tioneni uidetur esse causa generationis in omnibus
rebus, nisi in una re tantum. Ponebat enim omnia dii iuri alia essentialiter composita ex odio simul cum aliis Fin Erumi. principiis, nisi Glus Deus, suem ponebat compositum esse ex aliis principiis praeter odium. Deum autem appellabat coelum, sicut stupradictu est in primo, i Xenophanes ad totum caelum respiciens, ipsum imum dicit esse Deum.Ponebat autem Emped. caelum ei se compositum ex quatuor elementis, &ex amicitia:non autem ex lite siue ex odio, considerans indissolubilitatem caeli. Sed quantum ad alias res dicebat,et omnia sent ex odio quaecunque sint, eriint uel merunci sicut arbores pululantes, de uiri,& taminae, & bestis quς sunt animalia terrestria: &ni iesitaui ux lxu ς , lit* sunt uolantia diu uiuentia:de pisces nudii longevi.Videtur autem hos deosi iocare uel stellas, quas ponebat quandomae corrupi dicet post longum tempus uel daemones quos ponebant Platonici esse animalia aerea. Vel etiam dii quos ponebant Epicurei in sorina humana sicut stupra dictum est.Ex hoc ergo i omnia animalia praeter unuiti sunt generata ex Dio, potest haberi odium sit causa generationis. Et praeterhoc etiam ex alia rone. Manifestium est enim fili politionem Emped.q, si non esset odium in rebiis omnia essent unum. Odium enim est causa distinctionis secundu Empedoclem. Vnde inducit uerba Enipe. dicentis, P quando omnes res in unum conueniunt, ut puta quando fit chaos ,runc ultimum stabit odium sepa- rans & dissoluens Vnde litera Boethii habet: Ea.n. conuenit,tunc ultimam scit discordiam. Et sie pa tet incum esse mundi consiliat in distinctione rem, odi iura est causa generationis mundi. Deinde eum dicit. Je G decuit ri, faelici mo deum, minus apis meaeteris est..tion enim cog sin omnia elemetua. contentionera vlue non babes .cognitio temfimilis iri. Terra enim ait terram inspicimus, quo ucidaqua: AEtherae aut aetbera durumst digne ignem nianifestum: Reatinscitia a nucitiλπ edtentione cAentione pernitio a.
Sed ιηd sermo digressus est boc est manifestum,quodae. Mit ei, contentionem non nugis comptionis quam istis
esse causam es. AN T. Propterque etiam accidui si felicissimum Deum minus
--m prudentem alas. Non enim cognWiit elementa omam modium non habet notitia uero nilis misi. Terram nanque ait per torum cognostimus. σper aquam asum, exper
lectumas flum, π adhuc os per odium triste. Sedum ratio bre etiam palam, quia accidit ei odum non magis corruptionis quam existendi causam. Ponit secundam rationem sumpta ex parte Dei,& dicit,in cum Emped. poneret odium non esse de, compositione Dei, accidit Lm mnes eius, θ Deus,
qui est felicissimus secundum omnium dies N per
consequens maxime cognoscens, sit minus prudes omnibus aliis cognosce M.Sequetur immidium positionem Empedo. non comoscat omnia elementa,quia non habet odium unde non cognoscit ipsum Cognoscit autem simile simili secundum opinionem Empedo.qui dixit, quod per terram cognoscimus terram,peraquam cognoscimus aquam affectum: idest amorem uel concordiam co gnoscimus 3 per affectum idest amorem uel concordiam : S smiliter odiunt per odiuini quod est triste siue graue uel malum secundum literam Bo thi ui dicit, discordiam autem discordia malum. Sic igitur patet, UAristot. reputat inconueniens, decorea quod ponitur Deus felicissimus, ut ipse igno- tret aliquid eorum,quae nos scimus.Sed quia illa ratio uidebatur esse preter propositum, ideo ad principale propositum rediens dicit, ιν redeundo ad illud unde prius erat ratio, mani sellum est vaccidit Tinpedocliu odium no sit magis causa impii nis et existendi. Deinde clim dicit. similiter me amicitiam inluse sexum enim congreΠem 32ss.
Similiter autem nec amor existensi igens et irilisutia A T. corrumpis alia. riua
Ponit tertiam rationem ex parte amoris,& dicit. u similiter etiam amor non est causa generationis uel existendi ut ipse ponebat, si alia eius positio at
tendatur. Dicebat enim lcum omnia elementa in unum congregabuntur,tunc erit comptio mundi. Et sic amorcomini t omnia, ergo quantiun ad totum mundum amorerat causa comis tionis, odium autem senerationis.Quantum autem ad singulares res, odium erat causa corruptionis, & amor gen
rationis. Deinde cum dicit. Et mur ii mi transnutationis nutam cassem facietis a x s i.
quod ita natura aptum estisit enim.
Similiter quoque ipsertransi rationis eas maum di AN r.ei nis quia Mapium natarum. Parati Oilendit θ ratio eius non suit susticiens. Dicebat enim quandam transeautationem esse in rebus odii & aniicitiae, ita scilicet u amor quandoq; omnia uniebat,&postmodum omnia odium separabat Sed causani,quare sic transmutabatur, ut quodatempore donlinaretur odium,& alio tepore amor, nullam aliam dicebat,nisi O sic aptum natu est esse. Et ponit consequenter uerba Empedoclis, quae, in Graeco metrice scripta sunt,habent aliquam di se . ificultatem&diuersitate a communi mo loquendi. Nagna contentio in membris nutrita fuit, 'axss. Ae ad bonores,iscendit tempore perficio. Aod eis cum alternum' mplum praecisiit iusiuranα tanquam mersesit quidem transimulari, causam tamen macessario nullam manifestat. Sed itaque magnum odium in membris nutritum est, C ad AN r. honorem intendisat persidio tempore, qui mutabilis soluit Patii fueramentum QAare necessarium ens transmutari, ea famnem necesilatis nullam ostiau.
Sunt autem haec uerba eiusfSed itaque magnum odium in membris nutritum est,& ad honorem intendebat persecto tempore, qui mutabilis dioluit sacramentum. Litera uero Boethii sic habet aseacu magna disicordia in mebris sita siti honores: P
a cessit copleto anno,qui illis mutatis amplo rediit sacramento. I Ad cuius intellectuini inotandu est, Ploquitur poetice de toto mundo, adsimilitudinem .,
unius salis, in cuius meruiuia dc partibus primo quidem
102쪽
qui Ie est magna comaenientia, quam amorem no
nabat sitie concordiam: sed postea patulatim incipit aliqua disibilantia esse, aliam dicit discordia. Et sintiliter i partibus unii tersi a principio erat magna concordia, sed postea patitatim nutritur odiuquousq; odium procedat sad honorem .Lad hoc si dominetur stiper elementa. Qiiod quidem fit profecto tempore quodam deteritiinato,uel completo quodam anno, quem ponebat Empe.sQui scilicet odium & discordia uel annus mutabilis existens dissoluiti sacramentum ideli unionem pre existentem elementorum, iuel annus sitie odium rediit amplo sacramento, quia quadam potenti de secreta ulmite rediit ad dominandu in rebus. Post quae uerba Empedo.Arist. faciens uim in hoc st dixerat mutabilis, si ibiungit exponens quasi necessarium ens transmutari, quasi dicat. Sic praedicta dixit Emped. ac si necessarium sit esse transmutatio nem odii & amoris, sed nullam causam ostendit huius necessitatis. In uno enim animali est manifesta causa transmutationis & odii & amoris, propter
motum caeli, qui causat generationem & corruptionem in rebus. Sed talis causa non potest assignari totius liniuersi sic transmutati per amicitialitem. Vnde patet,st eius ratio fuit in nisiiciens.' Deinde cum dicit.
bee quum entium eo tisidia, eum incorruptibilia, sed omnia GDUt id praeter elementa. inrae aurem sciatur stabitatio est,cursiomnia ex ei πDic bre quis sinu ree mmctra eadem primi-pia,ueo demum dicti sint.
Attamen tantumsolum dicit confesse.Non enim ex sten. tum haec quidem computata, illa uero incompsibilia Iacis, iami coinruptisita preter elementa. Dcla vero dubitatio est,cireboquidem, illa vero non .st ex eisdem sint mo patim stiri π non utiqueerunt eadem principiare Musint.. Ostenditu, micta ratio Empedo. non est ad propositum, didicit 'hoc tum uidetur dicere consesset idest manifeste quod non ponit qui
eam existentium ex principiis esse corruptibilia,N qilaedam non corciis tibilia,sed omnia ponit esse corruptibilia praeter sola elementa. Etita uidetur euadere prae fictam dubitationem, qua dubitabatur, quare quidam sunt corruptibilia & quaedam non, si sunt ex eisdem principiis 3 unde etiam patet, Reius ratio non est ad propositum, quia interemit id de quo est dubitatio. Sed me 'us i quomodo hic dicit, ν Empe. ponebat omnia esse cor tibilia praeter elementa,cum supra dixerit unuesse deum, scilicet ex aliis principiis compositi impraeter quum ex Soλ sed dicendum,u, Empedo. ponebat duplic .ia corruptionem in rebu), sicut praulictis patet. Vnam quidem secundum con susionem totius uniuersi, quam ficiebat amor. Nab hac corruptione nec ipsum deum faciebat immunem, cum in eo poneret amorem, qui alia ei comiscebat. Aliam autem corruptionem ponebat singularium rerum,quarum pricipium en odium. I Ethanc corruptionem excludebat a deoper hoc
gando concitidit tot dicta esse ad ostendendum. . um no sunt eadem principia corniptibilium& incorruptibilium. Deinde cum dicit. modst diuersimul arunt, una quidem dubiistio est, a x s s.
vrrum incorruptibilia etiam ista erunt, an corruptibilis. Si enim corruptibilia, patet necesse est ea Dcuiue ex alia labare se Minima enim, in illa, ex quibus suit, corrumpo truari mare accisi principiorum alia esi principia priora.
hoc aurem imp sibile, siue latae siue in infinitum progreditur. Itemst princi a alimentur, corruptibilis quomodo erum' M incorru is iasint urex bis quidem, eum
incorruptibilia ut orruptibilia erunt, ex alteris uero inis
corra ilia hoc enim non est rationabile,si aut impositabile est, ut multis indiget rationibus. si viro diuersa principii, una quedem dubitatis, utrum A N r.
σincorruptibilia haec eruntiaut corru ibilia Namst coro Parii
ruptibilis, menifestum quia necessarum creare aliquibus esse. omnia enim corrumpuntur in ea ex quibus sunt. maure contingit princi orum alia esse mici a priora. hoc autemta impossibile, estet sue in insinit uuatit. Amplius autem, quomodo erunt corruptibilia st destruentur princi pia si uero incorrumissilia,cur ex bis quidem incorruptibi. libas existentibus corruptibilia erunt, ex Mersis uero incorrumibilia s Hoc enim non rationabile ei sed aus i Usibi.
Ie, multa ratione eget.: Obiicit ad contrariam partem per duas rationes,quartim prima est, si non sint eadem principia corruptibilium & incorruptibilium , relinquitur iquaesito,utrum principia comitibilii ina sint cormptibilia, an incorruptibilia. Ddicatur quod sint corruptibilia, ostendit hoc esse salsum duplici ratione:quarum prima est:omne corruptibile cotarii meitur in ea ex quibus est si igitur principia cor riaptibilium si intcorruptibilia, oportet iterum po ' nere alia principia ex quibus sint. Et hoc incoim ueniens est nisi ponant principia procedere in in 'finitum. Ostensum autem est in secundo, quod secundum nullum genus causae contingit in princia Leas piis procedere in infinitum. Similiter etiam est inconi niens si dicatur, quod sit status in principiis corruptibilibus, cum corruptio uideatur esse per resblutionem in aliqua priora. Secunda ratio est, quiasi principia corruptibilium sint corruptibilia, oportet quod corrumpantur , quia omne corruptibile corrumpetur. Sed postquam sunt corrupta no possunt esse principia quia quod corrumpatur iret corruptum est, non potest causare
aliquid. Cum ergo corruptibilia semper causen turper successionem, non potest dici, quod principia corruptibilium sint corruptibilia. Si autem dicatur, qii principia corruptibiliuii sunt incomiptibilia,mani ses aestu, principia incorri ptibilium sunt incomteribilia. Relinquitur ergo . :quaestio , quare ex quibusdam incorruptibilibus, 'principiis producantur' effectus corruptibiles, de ex quibusdam effectus immiptibiles. Hoc enim di non uidetur esse rationabile, sed aut est impossi- . ibile, aut indiget multa manifestatione.
Iura nemo conat est alia ostendere, sed eadem omniso sus
103쪽
ANIus vim me erestus est aliquis estiero Ge. re ,sed Odo omnium Acutit rincipia. Verum primume Attalum concelint, ianquam hoc parvum disi id accis pietura.
Secundam rationem ad principale propositum ponit, que sumitur ex communi opinione omnium. Nullius enim conatus est hoc dicere, quod sint diuersa principia corruptibilium & icomaptibilium, sed omnes dicut eadem esse principia omnium. Et tame id quod primo obiectum est, scilicet pro prima parte, ac si esset aliquid modicum omnes leuiter transeut, quod est concedere. Vnde litera Boethii habet.scd primum obiectiim degliitiunt, sicut hoc parimin quoddam opinantes Huius autem dubi . rationis solutio ponitur in.xij. ubi Philosophus ostedit prima quidem principia acti ira uel motiva esse eadem omnium, sed quodam ordine . nam prima quidem sunt principia simpliciter incorruptibilia& immobilia. unt autem secunda incorruptibilia tamobilia,scilicet coelestia corpora, quae per sui uio tum causant generationem di corruptionem in re. bus. Principia autem intrinseca non sunt eadem ninmero corruptibilium & incorruptibilium sed secti . dum analoi am. Nec tamen principia intrinseca corruptibiliti,quae si int materia & forma, sent cor . ruptibilia per se, sed soli im per accidens. Sic enim corrumpitur materia & forma corruptibilium, ut habetur in Primo Physicorum. Laevio XII.
Nunquid unum&erra sint omitium tenui, substantia, sertim. Optum,inquirit.
O Meso tem, era specillandum dissi illimum, erad cognoscentim ueritatem , maxini e nrcessaria est, utrum Num ens er i sum unumsius tantiae en sint, er non aliquid aliud utriis que eorum', sed hoc unum, illud uero emo, aut oportevi pactam is, ipsum enF, G ipis suo utumi quaerere anquam altera naturasubrecta somnium autem ad considerandum difficillimum, er ad cognostendum ueri atem maxime nee larium, utrum unumerens substantiae entium sunt: er utrum ipsorum non altearum ali densitae quidem unum,hoe aurem quidem rex ULAut oportet quaerere quis' i .m enser Mum, M substacta alia natura.
Postquain Philosephus inquisiuit utrum principia sint eadem uel diuersa, hic inquirit quomodo se habeat ipsum unum ad hoc , sit principium, &circa hoc tria facit. Primo inqiuirit an ipsum unum sit principium. Secundo inquirit an numeri, qui ex uno oriuntur uel consequitiatur sint principia rerum, ibi: 3Horum autem habita dubitatio &cit Tertio inquirit utrum 'ecies, quae sunt quadam unitates separatae sint principia, ibi: Omnino uero
dubitabit laquis &α Et circa primum tria faciti
Primo mouet dubitationem. Secundo ponitopi- mones ad utranque partem, ibi: illi naque illo i doFTertio ponit rationes ad utramlue partem,ibi: 3Accidit autem si qiudem&c.ΙDicit ergo primo, v inter omnes alias quaestiones motas una est di Gncilior ad considerandum, propter efficaciam rationum ad utranque partem, in qua etiam iteritatem cognoscere est maxime necetari in quia ex hoc
quaestio ista,utrum unum&ens sint substantie rem, ita scilicetu, neutrum eorum oporteat attribuere alicui alteri naturae, quaeqtiasi informetur unitate di entitate, sed potius thia unitas &esse rei sit eius substantia: uel econtrario oportet inquirere quid sit illud cui conuenit esse unum uel ens, cluas qliaedam alia natura subiecta entitati de unitati. Deinde cum dicit.
QMdam enim illo, quidam uero bre modo putant natisaram habere. Plato nanque de pshavrici, non esse aliud quid ipsum res, nec ipsum untim uisbant, sed e eorum Maturam ese, tanquam substantia idem unum, o ens esseti QM aurem de natura tractarunt, ut Empedocles, tun quam in magis cognitum reducens, dicit quod unum est ens. uideri nanque posiit dwere hoc amicitiam essec causa enim
haec omitibus eis, ut intres sint. Alii uiro ignem, er atque rem vianti, um unum, eris sumens esse exs oentia cresses secta esse. Similiter, π quiplura elimenta P - , necesse enim orbis est, tot esse dicere ipsum ens, G minum,quod airunt principia esse. Hi nanque illo modo , lai Me modo putant naturam se habere. Plato nanque cr 'thagorici non ali aliudens nec unum,sta Dei orum naturam esse quasi ex ente sub mimia ipsum unum esse σ res aliquus Alii uero de nuru ra ut Empedocles, ut ad aliquid notius reducens, disiequia unum ens est: videbitur enim utique duere e amarem esse, eo a nanque est hoc unum omnibus esse. Alr M. menem, ubi aerem dicunt esse unum hoc σ ens , ex quo
enua esse crIam esse. si Dertar Nura elementa matrum. Nec nariis tr bumticererm cr unu,sιοι prin. et a rixant e. ponit opiniones ad utranque partem, de dicit, ut Philosophorum quidam opinati limi natura rerum se habere uno modo,quidam alio. Plato enim & Pythagorici non postieruntqliod umimi de ens aduenirent alicui naturae,sed unum N ens essent natura rerum, quas hoc ipsum quod est esse & unitas sit substantia rerum. Alii uero philosophi de naturalibux
loquentes, attribueriint unum & ens aliquibus aliis naturis,sicut Empedo.reducit unum ad aliquid notius, quod dicebant esse unum Sc ens. Et hoc iudetur e amor qui est causa unitatis in omnibus. Alii uero philosophi naturales attribuerunt qui biis lanncausis elementatibus siue ronerent unum primuiri, ut ignem uel aerem,sue etiam ponerent plura principia. Cum enim ponerent principia rerum materialia esse subflatias rerum, oportebat,quod in unoquoque eorum constituerent unitatem & enti
talem rerum, ita quod quicquid aliquis poneret esse principium, ex consequenti binaretur quod per illud attribuitur omnibus esse & unum , siue poneret unum principium sit plura. Deinde cum dicit.
flantiam ipsum virum, er tuum ens, nec aliorum uri uersa - quisquam esse . Me enim uniuersalia viari. me omnium sunt. Q stod si non est aliquid is sum res, er ipsum anum, multo minus quicquam aliorum sit proterea, quae singularia dicunt r. lum flipsum unum non IV. Minita putri quianum tria erutantum natura
104쪽
drin ipsa. AN T. Accidit autem Rinem quis ηρ tesse grandam A.
- γ stinctam unum cretus ne aliorum esse uniuersilum malubrinam; Muniuersilia fiunt inexime omnium.Si uero non essae iid unum ipsum nee i μm ens, uix aliorum alipid erit praeterea quae Mus t regula. Amplius autem non exstate iussus antra, palam quid nec numerus erit quasi nataura alia ab existentibusIeparata. Num senim unitates.
Vnitus uero quod uere unum aliquid est . si autem est aliquid in unum res, necesse est substantiam ipsorum esse φαμα ιι m π en non enim . ui durauersaliter praedicatur.
ρ bee ipsa. Ponit rationes ia utranque partem, & primo ponit rationes pro oeinione Platonis & Pymagorae.' M' Seciundo ponit rationes in contrarium pro opinio ne naturalium,ibi:sAt uero si erit &c. FCirca primu utitur tali diuisione. Necesse est ponere in uelim sum unum & ens separatum sit quaedam suostantia, uel non: si dicatur Φ non est aliqua substatiaquae sit unum&en sequuntur duo inconuenientia, quorsi primum est,* dicitur unum & ens sint maxime uni, versalia inter omnia, si igitur unum de ens non sunt separata quasi ipsem unum autens sit substatia quς-tan, sic sequituru, nullum uniuersale sit separatu.& ita sequetur,' nihil erit in rebus nisi singularia, quod uidetur esse inconueniens, ut in seperioribus quistionibus habitum est. Aliiij inconueniens est, quia numerus no est aliud si unitates. ex unitatibus enim coponitur numerus. Unitas enim nihil aliud est ἀ ipsum unum. Si isitur ipsum unum non sit separatum quasi substantia per se existens,sequetur u numeriis non erat quaedam natura separata ab his, quae sunt in materia. Quod potest probari esse incoueniens,secudum ea quae dicta sunt in superioribus. Sic ergo non potest sci Q unum& ens no sit aliquas stantia per se existens. Si ergo detur alia pars diuisionis, scilicet Q aliquid sit ipsum unum de ens se 'Paratum existens, necesse est v, ipsum sit substantia omnium eorum, de intibus dicitur unum de ens.oc enim separatum existens, quod de pluribus praedicatur, est substantia eorum, de quibiis pradicatur. sed nihil aliud praedicatur ita uniuersaliter de omnibus sicut unum & ens, ergo unum & ens erit si ib- stantia omnium. Deinde cum dicit. 3 10. At vera I iideris uri rater ipsum vinum, metra dabitatis quonam modo aliquid aliudpraeterbae erit. dico autem quomodoratia erunt larauno.quodeniminudam. Deli, est qua resec dum Parmenidis rationem, regees accitire omnia entia, esse in ,σhoc esse L
ris, erat dubitatio quomodo erat Gersium aliquid praeterbo. Diso autem, quomodo erunt uno plura entia s Qvint enim diuersum diabente, non est. iresiecundum Parmenidis rationem accidere necesse est, u nomia esse entia, eτ εος sens.
nit rationem.Secudo ostendit Ruomodo ex ratio' ne inducta quaestio redditur dilacilis, ibi:3Vtrobi- PM.sin. que uero disiicile &c.PEst ergo prima ratio talis iest aliquid quod est ipsum ens N ipsum imum,quasi separatum existens, oportebit dicere ut idipsum sit unum quod ens. sed quicquid est diuersum ab ente
non est,ergo sequetur secundiun rationem Parmenidis' quicquid est priter unum sit non ens.Et ita necesse erit omnia esse unum quia non poterit ρο- niui id quod est diuersum ab uno, quod est per se, separatum sit aliquod ens. Deinde cum dicit. Vtroque autem modo difficile est, siue enim unum non ' a s s s. substantia, siue ipsum unam is, impossibile est numerum esse substantiam. Si igitur non sit, dinum est prius. Si auorem' adem ac de ente dubitatio est.ex quo enim π praeter ipsum unum, eril aliud unum, necesseprofecto est nibit esse.
omnia uero entia, aut unum, aut plura, quorum unumquo que unum est.
utrobique uero dimiti: fluena aenon sit ipsum unum substantia luesti unum idem,substantiam esse numerum est possibile. Siquidem igitur non sit, dictum est prius propter aflorem uerit, eadem est dabitatio exderate. Ex aliquo nanque cτ praeterens, erit ipsium aliud unum. Nihil enim esses necese. Omnia autem entia, avi unum sunt culmina quorum est unamqmoque.
Ostendit quomodo ista ratio dissicultatem Deit
in opinione Platonis ponentis numerum esse substantiam rerum, & dicit ui ex utraqiae parte sequitur difficultas cotra eum, siue dicatur Q, ipsum una separatum sit substantia qiurdam,sive et no sit. cunque enim horum ponatur nidetiit impossibileelse, at numerus sit substantia rerum.Quia si ponatur,v unum non sit substantia,dictum est prius quare numerus non potest poni substatia. Si autem ipsum unum fuerit substantia, oportet ui eadem dubi
ratio ponatur circa unum & ens. aut enim praeter
ipsum uiau, ω est separatum per se existes est aliud . Aiqiuod unum, aut non. de si quidem non sit aliquod aliud unum,non erit iam multitudo,sicut Parmenides dicebat. Si autem sit aliquod aliud unum, oportebitu illud aliud unum cum non sit, hoc ipsum quod est unum quod sit materialiter ex aliquo quod est pr ter ipsum unum , & per consequensister ens. Et sic necesse est ut illuci aliquid, ex quot illud secundum unum,non sit ens. Et sic ex ipis uno quod est praeter ipsi in unum non potest comstitui multitudo in entibus, quia omnia entia aut sunt unum, aut multa, quorum unumquodque est unum. Hoc autem unum, est materialiter ex eo u non est imum nec ens. Deinde cum dicit.
Item I ipsium inum induci bile,secundum quidem Tea 2 EI Nnonispositionem, nihil ulique fuerit. enim neque adaditum,neque demptum facit aliquid maius, id non esse retium aiunt, tanquam ens magnitudo sit. st magnitudo remporalis: haec nanque omniquaque ens. caetera nero quodammodo quidem addita facient maius, quodammodo uero ut mbir. superficier, O lineas cient, punctim uero, o mitus
nis dignitatem, ulique erit. QAM - nec a rit A. ditum nee ablatum facit maius nee minus , non is es hoc existentium t tanquam putam existente magnitus. nc bonite. Etsimaginudo corporatu. Hoc momu
105쪽
nim ras. Alia vero aliqua uer quidem additi faciat maius, captauerauum nihil, ius uicies Cr linea. Punctus utro
Pudes, Ponit secundam rationem,& circa hoc.tria facit. Primo ponit rone.Secudo soluit eam ibi: Sed quoniam &c. Tertio ostendit adhuc dissicultatem remanere, ibi: s Sed quomodo ex uno occ.l Dicit ergo
primo, ut si ipsum unum separatum sit indivisibile. PHMipium sequitur secundum hoc aliud, quod supponebat Zeranon no et nihil sit.supponebat enim Zeno,o illud,quod additum non facit maius,&ablatu non facit minus,
non est aliquid existetium. Hoc autem supponit ac si idem silens quod manaitii do. Manifestu est enim Unon est magnitudo, illud scilicet quod additum
non facit maius & subtractum non facit minus. Sic ergo si omne ens esset magnitudo,sequereti ir in illis quod non facit maius S minus additum do si tractum non sit ens. Et adhuc persectius si aliquid uesit hoc uerificare, oportebit Π, omne ens sit magnitudo corporalis. Corpus enim secudum quamcunque dimensionem additum de subtractum facit maius de minus. Alie uero magnitudines,ut stiperficies de linea, secundum aliquam dimesionem addi
tam sacerentn esu secundum autem aliquam non.
Linea enim addita linea, secundum longitudinem facit maius, non autem secundi uia latitudinem.Superficies autem addita superficiei facit quidem maius fecitndum latitudinem de longitudinem, sed non secundum profunditatem. Punctus autem de unitas nullo modo facilit maius uel minus. Sic ergo securdum principium Zenonis sequeretur u punctus de
unitas sint omnino non entia, corpus autem Omnimodo ens, superficies Sc linea quodammodo entia dc quodammodo non entia. Deinde cum dicit. x 1s s. sedc ipsi molisti Dcidet incontingatali in indivi
mnque additum non nisius ea plus efficit. A N T. sed quomam bie Deutitur onerosit, Cr contingis esse in
Ou seM er se ad illam ali pia habeatur Nil orbo: maius enim non fuist sed plus additam tali. Soluit propositam rationem , de dicit, quod quia Zeno proponendo tale principium spe atur Uoneroseba.ruditer de grosse, ita ' secudum ipsum non cotingit aliquid este indivisibile,oportet maliqua responsio predictae rationi detur, de si no sit ad
rem,sit tamen ad hominem. Dicemus autem in unu
Ini tui . & si additum alteri non faciat maius, facit tamen addi tum plus. Et hoc sussicit ad rationem entis, quod fa-mptu , non ciatmaius in continuis,ac plus indiscretis. Dein vitia nisi . de cum dicit.
sed quomodo reum tali, aut pluribus, magnitudo eris I mlinanqueen est dicatur expunctis lineam G. 6 τ SUφι modo ex lino tali aut pluribus erumgnitudo si milenoque Her linam expunctis es dicere. Ostendit dissicultatem, quae adhuc remanet Platonicis post praedictam solutionem, de inducit duas dissicultates, quarum prima est,quia Platonici ponebat, P illud unum indivisibile.non selum est cau- si numeri, qui est pluralitas qui iam, sed etiam est causa magnitii dinis.Si igitur detur, v unum additu faciat plus, quod uidetur lassicere ad hoc ut unumst causa numeri, quomodo poterit esse lex tali nno induat sibili, aut ex pluribus talibus, fiat magnitudo , ut Platonici positerunt Simile enim hoc ui-Υ S I AE Iradetur, si aliquis ponat lineam ex punctis. Nam uniatas est inditiisibilis sicut de punctus. Secundam dis-ficilitatem ponit ibi. o siquis ita putat, ut quemadmodum qindam dicunt, vas i.
ex ipso uno, er alio quodam non uno numerus lat,nihilomamu tamen querendum est,cur, Cr quomodo quandoque numerus,quandoquo magnitudo erit, quod 'sinam non unum.
inaequaluas ae eadem natura erat nec enim apparet,quo pauctore M 'U ista,neque quopasso ex ubquo numero,s ista,
magnitudinesseri queant. At vero G si quis ita tat ulla iussi, ut podam dicunt AN T.
ex uno ipso,ta alio non uno aliquo, numerus, nihil minus est quaerendum quire er quomodo. Crandoque quidem num
rus, quandoque autem magnitudo erit quod factum otii non
num inequalitas er eadem natura erat. Nec enim quomodo ex unota hac, nec quomodo ex numero aliquo erhac, fient utique magnitudines palam.
Et dicit si quis existimet ita, quod numerus sieeffectus ex uno indivisibili, Sc ex aliquo alio v n
sit unum, sed participet unum sicut quaedam materialis narura, ut quidam dicunt, nihilominus rem netquaerendum propter quid, de per quem modum illud quod si ex illo uno formali de alia natura mate iriali, quae dicitur non unum, quandoque est nume- lms,quandoque autem est magnitudo. Et precipue lsi illud non unum materiale sit inequalitas , quae si-
gnificatur per magnum, de sit eadem natura. Non .n. est manifestum quo ex hac inaequalitate quasinis de uno formali fiant numeri, neq; etiam quo ex aliuo numero formali 3c hae inaequalitate quasi maliant magnitudines. Ponebat.n.Platonici expia tio id i. imo uno de ex prima dualitate fiebat numerus, ex qua lia quo numero dea qicilii qualitate materiali fiebis magnitudo. Huius autem dubitationis solutio ala
A .insequentibus traditur. Quod enim sit aliqI lseparatum, ritod sit ipsum unum de ens infra in.xij. lprobabit. Oilendens unitatem primi principii omnitio separati, G in non est suba olum eorum,qua sunt unum, sicut Platonici putabant, sed est tabus
unitatis causa de principium. Vnum autem secundum cresciturde aliis rebus dicitur dupliciter. 'nomodo secundi uia quod conuertitur cum ente & scianaquaeque res est una per suam essentiam, ut infra
i Quarto probabitur,nec aliquid addit unum supra ens nisi solam rationem indiuisionis. Alio modo dicitur unum secundum quod significat rationem primς mensurς uel simpliciter,uel in aliquo genere. Et hoc quidem si sit simpliciter minimum do indiui, sibile, est unum quod est principium de mensem numerLSi alitem non sit simpliciter minimum de indiuisibile, nec simpliciter, sed secundum postion
erit unum dimensura, ut as in ponderibus, te die- sis in melodiis,& mensura pedalis in lineis. de ex tali uno nihil prohibet componi magnitudinem S hoc determinabit i c.huius. Sed quia Platonici ssit -- Lex is, uerunt idem esse unum quod est principium numeri, de quod conuertitur cum ente, ideo posuerunt unum, quod est principium numeri, esse substa tiam cuiuslibet rei ,3e per consequens numeri inquantum ex pluribus substantialibus principiis,
rerum commutarum sibstantia consistit uel constat. Hanc autem quistionem ditasius pertractabitin xiij. dc xiiii.
106쪽
L a C τ i o XI II. Nunquid Numeri & Magnitudines substantiae letum sint,&principia.
itorum tribua est dubitatis vir minuri π corpora, M V. Urs V c e punctas stati aliquesunt, in . et in est 1. P siqv in Philosophus inquisiuit utrum unum &Pal. i. ens sint substantia rerum, hic inquirit utrum numerus & magnitudo sint substantie rerum, & circa hoc tria iacit. Primo mouetilii bitationem.Secudo obiicit pro una parte.ibi: 3Nam si non sent&c. Tertio obiicit ad contraria,ibi: intuero si hoc quidem cor, s4. ςJDicit φTU imo,st dubitatio habia', .s. in .i cosequens ad Prs nissam est, utrum numeri &N- in magnitudine scilicet corpora desuperficies& ter-13. superius mini eorum, ut puncta, sint aliquae liubstantiae uela separatae, uel etiam sint sebstantiae ipso ii sende aiorum, sibilium,aut non. Dicit autem hanc dubitationem& ibitatur a esse consequentem ad praemissam , auia in praemissa dubitatione quaerebatiir utrum unum si stibstantia H s rerum.unum autem est principium numeri. Numerus autem uidetur esse substantia magnitudinis,sicut Jc punctum,quod est principium magnitudinis, nihil aliud uidetur u unitas positionem habens, & linea dualitas postionem habes.' ima autem sepe scies est ternarius positionem habens, corpus autequaternarii is positionem habes. Deinde dicit. Si enim nonsuli Mitras pridi; ipsum ras, er quae entia substantis fit. passi senes olim,ermotus, σινγ Maliquid s*ollitonu, ac rationes,'missus substantiam φ. . Lm care insentur. cuncta et eranti aliquo ditantur, ni&κ Dram ipsim vides. Quae uero maximeμbstantiami antis significa res t u terra eriges excp Fusco m a corpora consistunt . rum autem Oliditates quidem, er frigiditates, ex huiuscemodi pulsio in no antiae sunt. eorpus vero folum, piod bo halitu permanet.&mpiam aliquod ens, Taliqua exisserasi stantis. Δ. βη Visnt,d is nos vinam 'ipsi era, quom entium Abstantis. Passiones enim er motus erad. liquid cr distositiones Gorationes nullius uidentur subastantium significare. Diculure omnia Osisiecto aliquo,
re Mentur aqua er ignis er terra, ex quibus corpora com pollia consent: horum caloris quinin erfrigiditates er miles tassiones, non sunt substantis. Corpus uero haec pau- urmanet urens assiet M si tantia in Medi es.
obiicit ad ostendendum m predicta sint nil,sta
tiae rerum,& circa hoc duo facit. Primo obiicit ad ostendendum v praedictae stini sit,statiae rerum. s . cyndo ostendit quopbi praecedenteς sectitisteriit Ledituis, ' Propter qδ multi. Circa primuriri . tacita primo. n. biicit ad ostendendum meoriae Miti P siil,ssaria rerum. Se do v multo magis alia ibi:lAt uero corruet &e. Dicit ergo primo in si pdicta non sunt substantiae Mesam sudiet a nobis quid si lubstantialiter ens,in quae sunt substantiae ensu. Manifestum est enim v, pas iones de motus, & rela tiones , de dispositiones seu ordines ,& orationes sin 'voce proseriatur, prout ponsitur in ene qualitatis, non uidentur alicuius significare sebstaritia,
quia omnia hisiusmodi uidentur dici de aliquo sit biecto, de nihil eonim significare hoc aliquidi .iali-I V I 37 quid ab lirrum & per se subsistens. Et hoe specia
liter manifestum est in praemissis, aliae non dicuntur absistiate,sed eorum ratio in quadam relationee n-ssiit. Inter omnia uero, quae maxime itidenti ir significare sebstantiam , sunt ignis & terra di aqua,
ex qubus componuntiir corpora multa. Praeter
mittit autem aerem, quia minus est sensibilis, unde aliqui opinati sunt aerem nihil esse. In his autem corporibus inueniuntur quidam dispositiones,scilicet calor Ic mgus & aliae huiusmodi passiones uel passibiles qualitates, quae non sunt substantiae secundum praedicta. Unde relinquituri solum cor pus sit substantia. Deinde cum dicit.
At uero eorpus minus Usubstantia, quamsuperficies, CT a x s x. Aperficies quam linea, Cr linea, quam unitas, er punctum: his enim corpus definituri obrepidem uisentur se fine corpore esse, eo us uero absque bis impossibile esse. At uero corpus est minus subasuperficie, πbre linea, AN er Lee unitate crpuncto:bis enim distinitur corpus. Et baec Par.3. φ idem neco more continge essidentures,inmus utro ne
his imposivisse. Procedit ulterius ad alia,quae etiam uidentur magis esse substantia et corpus & dicit m corpus uidetur minus esse substantia quam superficies,& superficies minus quam linea,& linea minus quam punctus aut unitas. Et hoc probat perduo media, quorum unum est.Quia id, p quod aliquid dissinitur,uidetur esse substatia eius: na diffinitio significat substantiam. Sed corpus dissinitur per superficiem, desuperficies per lineam,& linea per puncti uia, & pu ctus per unitatem,quia dicunt Upunctus est unitas positionem habens: ergo superficies est substantia corporis & sic de aliis.secundum medium est,quia cum substatia si Frimum in entibus ,illud, quod est prius,uidetur esse magis substantia: sed superficieς natura prior est corpore, quia sufficies potest esse
sine corpore, non autem corpus sine seperficie e
go si erficies potest esse sine corpore,non aurecorpus sine superficie:ergo superficies est magis substatia quam eorpus.Et idem potest argui de omnibus aliis perordinem. Deinde cum dicit. ca ire plures quidem,erantiquiore ubjantiam quidem risia
er ens tabant esse corpus, eatera uero huius posiones, uter principia eo morum entium essent principis, posteriores vero. σ illissapuntiores habiti, meros.)semadmodu ita.
que diximus, ct haec non unisub inae, nulla substantia, nee
aliquod ens omnino est. qua enim eis accidunt, non conuenitentia nominare.
Propter quod multi quidem ex priores Abrantiam cr A N T.
ens itabant corpus esse,alia uero huismodi passiones. a PMNG principia corporumentium esse principia, posteriorer uero ersapientiores bis, esse opinabantur numeros. avem. admodum ergo dicebamus non sunt fuUantia bee,omnino nullas bstantia est,neque ens nullum.non enim horum acti. dentia dignum est vocare entia.
Ostendit quomodo philosophi praecedentes semiti fuerunt praedictas rationes,& dicit, quod pr liter Praedistis rationes multi antiquorum phi
olbpriorum,& maxime illi,qui fuerunt priores,nihil opinabantur esse ens Ad substantiam nisi corpus, omnia uero alia esse quaedam accidentiaco Foris. Erende est,u quando uolebant inquirere principia entium,inquirebant principia corporum, ut sit Pra in Primo circa opiniones antiquoru nalium habitu
107쪽
est. Alii uero posteriores philosophi qui reptitabatur sapientiores praedictis philosophis, qliasi altius
attingentes ad principia re runt, scilicet Pythagorici & Platonici opinati simi numeros esse remitu stantias, inquantuna, scilicet numeri componuntur ex unitatibus. Vnum aute uidetur esse una substan tia rerum. Sic ergo uidetur secundum maeniissas rationes do philosophorum opiniones, Q. si prsdicta non sunt substantiae rerum . scilicet numeri & linear& supiicies & corpora iiiiii erit ens. Non est enim dignum iit sit illa non sunt entia. q, accidentia eoruentia uocentur. Deinde cum dicit. xiii. At si hocq idem conceditur, quia longitudines, erstimetis quὶm corpora su lantis sint, at pialia corpora, breflvitura videmus in sensibit u tranque immobile est esse non raris prosect)urista timis. A N T. At uero βbω quidem tonsessum magis sub Listia in Ionisu oes corporibus.erpuncta, hoc autem trunci muscipialium utique mini corporum. Nam i Dimibus
impossidiis utique reii substantia ulla. Obiicit in cotramina,&I nilqtiatuor ratioties, ouarum prima talis est. Si quis conii te tui; a longitumnes & puncta sint niagis subitantiaeu corpora sequetur is si huiusmodi non sint substantiae & corpora non sint subitantie,&per consequens ni ille rit sibilantia quia accidentia corporii in non sunt se stantiae .ut supra dictum est: sed puncta de linea & Ω- perficies non sunt substantiae. Haec enim oportet aliquorum corporiim este terminos. 1 an . pulictus est terminus linee, linea supersiciei S liti cr. ciesco I oris. Non autem uidetii r quae muta orporum sintillae superficies qui sunt stibilantiq. u est line ,uel puncta. Manisesbim enim est,si linee d. luperficies fen-sbilium corpori in non sunt siubstantie. uariantur enim per modum alio rei in accidentium circa idem si ibi im. Sequetur ergo. i. nihil erit substantia. Secundam rationem ponit ibi. ars s. item rudentur bre oratiis, done icto creor mi esse, equidem ad latitu linem, e uero ad pro olitatem, illud poraia .d longitulnera.
A N T. Amplius autem bee omnis uidentur di 'resiones corporis: Pna. Mepi idem ad latitudinem, hoc uero a profunditatem, abadia longitudinem.
Quae talis est.omnia pridicta uidentair esse qu dam corporis dimensiones, ii et secundum latitudinem, ut superficies: uel seeundum prosiinditatem, ut corpus: uel seciindi inalonstituesue .n,ut linea. Sed dimensiones corporis non sunt sibilantiae, ergo huiusmodi non sunt sibstantiae. Tertiam rationem
ponit ibi 3 13 ni ad bie similiter inest insoliti m M saura inra.
rest nec in lapide Mercurio nec in cubo di ad ara cubi,' ut disterminatum, ergo nec superficies. nam p. uecunque, G ear est ὀψ, piae dimidium disterminat: eadem a teri ratio σ delines , puncto, π unitate est. claue corpus maxime substantia est , haec autem corpore tragis, bri hiro non sint,
neque fusantia quodam in fugier nos profecto quernam δε ens, Quaeve entium sus tantia est. AN T. Anue autem Militer est in Iulida que an Pra . mire Anuin e Mercurius, nec medietas cubi in cubo μαι egregata se a igitur neque superficiei. Nam si quacu
que bec utique erat determinius medietareia. eadem enim
autem Giues stantia aliquauit igi pia est ipsumetu, crquae substantia entium. Quae resis est. In corpore sdlido cimili modo test, ilicet potentialiter quaelibet figura, quae pol pr trahi ex illo solido per aliquam dimensionem. sed manifestum estu, in quodam magno lapide nonda secto no test i Mercurii is F, i. figura mercurii in actu, sed solum in potentia: ergo similiters in cubobi in
corpore habente sex superficies quadrata non inest medietas inibi, qtiae est quaeda in alia fistura actu. Sed hoc modo est actu, quido larii cubus diuiditur in duas medietates. Et 'ilia omnis protractio nouisquis in solido exciso fit secudiim aliquam superficiem,'uh terminat figuram manifestum est cy nec etiam superficies talis erit in corpore in actu, sed solum in potetitia: quia si quaecunq; funerficio pter exteriorem ei selit in actu in corpore solido. pari ratione esset iactu superficies, q terminat mcdietas figurae. Quod autem dictum est de superficie intelligendum est in linea, puncto,se unitate.uaec enim in continuo non sunt in actu, nisi solum quantum ad illa,quae terminant continuum,quae mani sestium est non esse substantiam corporis. Aliae itero superficies uel linee non pollunt esse eo oris substantiae. suia non siintactu in ipso. Substatia autem actu est in eo cuius est sit inantia. Vnde concluditu inter omnia,maxime uidetur esse substantia cormis. surficies aute & line e nostis itidenti ir esse substantia qtorpus. Fixe aut il no tunt entia in actu, nee simis quae substantie, uidetur effugere conditionem nostram,quid sit ens, de duae sit rerum substantia. Quartam rationem ponit ibi.
Aibre enim quae fcta sunt, etiam quae circa generatio. uu titiem, corruptionem accidunt inconuenientia. Videtur enim substantia. eum ante non existens tum sit, aut eum antes exissens stra non haec pati,seri scilicet atque corrumpi. at μα Is ineus,G superficies, neque fieri, neque corrumpi continurit, in quandoque stra, Fanioque uero non sint. tum enim tangant, audiriuntur corpora, creandoque una um simul angunt, quantoque duae, cum sariuntur,sunt.quare neque iam compositissumi, sed corer re sunt .erdiu: sunt, cum antea non essentiunctum nanque insusbile, M H s fumin duo. caetervmpaeneramur, ex corrumpuntκ ex ab
Nati cum dictis, o circa generationem er corruptistia A N r. accidui irrationabilia. Videtur enim substantia G ens prius,mDie esse: ι prius existens sterius no esse, cum generarioune ex corrupticine ea pari. Puncta vero cr lineas er super caes non contingit neque fieri π corrumpi, quandoque exi rites, quandoque uero non extentes. Nam qu/ndo copulantur
aut distingu tur corporasmul quandoque quidem una copuIatorum,quandoque duae diuisorum fiunt: quia non comm torum s. sed corruptum est, duissor mi sunt prius non rati sente non enim insui bile puncium diuisitu est in duo. cry
generantur cr corrumpuntur, ex aliquogenerantur.
Et primo ponit ipsam. Secundo manifestat eam pH in qu idani simili,ibvl Similiter autem se habet dec. FDicit ergo primo, i dictis inco uenientibus, alia etiam irrationabilia accidunt o parte generatio nis & corruptionis,ponentibus lineas & luperficies esse substantias remin.Omnis enim substantia, 'ut prius non fuit,& postea est, aut prius fuit, ac postea non est, uidetur hoc pati cum generatione de comaptiuae. Et hoc manifeste apsaret in omnibus his. quae
108쪽
quae permotum caus cirr. Plincta autem desineae Acciperficies quandoque quidem si int, quandoque
uero non sunt,& tamen non generantur nec comi-puntiiriergo nec sunt substantiae.Probat aut latrunque suppositorum, primo quidem, Q quandoque sint & quandoque non sint. Contingit enim corymra prius diuisa copulari in unum, aut prius copulata diuidi. Quando autem corpora primum dii iisa copulantur, fit una supe facies duorum corporum, qapanes corporis continui copulantur ad unum communem terminum,qui est superficies una. Qitando uero corpus unum diuiditur induo,essiciuntur duet superficies. Ritia non potest dici v quando corpora duo componuntur, uiduae superii dies eorum maneant,sed utraque scorrumpunturi .i. desinunt esse.
Similiter quando corpora diuidiatur, incipiunt esse de nouo duae supe sicies prius non existentes. Non enim potest dici ut superficies, quae est indivisibilis secundum profunditatem, diuidati ir in superficies duas secundum profunditatem: aut linea, quae est indivisibilis secundum latitudinemdiuidatur secundum latitudinem: aut punctum, quod omnino est indivisibile,qi iocunque modo diuidatur. Et sic pa rei P ex uno non possent fieri duo in uia diuisionis nee ex duobus pridictorum potest fieri unum i uia compositionis. Vnde relinquiturWpuncta 5 lineaedi superficies quandoque esse incipiant, & quando - e esse desciat. Consequenteo probat secundusiipponebat, scilicet ut ista non generantur nec rumpuntur.omne enim quod generatur ex aliquo generatur. 3d omne quod corrum nitur, in aliquid corrumpitur sicut in materietin. Sea non est dare aliquam materiam, ex qua ista generentur, de in qua corrumpantur, propter eorum simplicitatem ergo non gnantur nec comimpiatur. Deinde cum dicit. similiter autem se habet cr circa nunc M e in rem . nee Me enim eontingit generari, impi , sed tamen .sude sies per sed , cum non si stantia alipta fit. N. Drautem quia et tam ei rea puncta in ac I per o s. similiter se habet.eatim enim ratis est. cuncta nanque militer. .ut fines Aut si istones sunt similiter autem se babet circa nunc in tempore. non enimeontingit fieri π eo rumpi Attamen nititur semper esse. nosastantia aliqua existens. Similiter .utem patim, quia se ba Micr circa puncta Cr lineas e superficies eatim enim rautis. Nam omnia similiter aut termini aut fuissenes sunt.
Manifestat praedictam rationem i simili ita enim
se habet nimc in tepore. sicut punctus in linea. Nue autem non uidetur generari de corrumpi, quias generaretur. uel comimperetur, oportereti generatio 8c corruptio ipsius mensurarentur aliquo tempore uel instanti. Et sic mensura ipsius nunc, esset uel aliud nunc in i finitum, uel tempus, qliod eis impossibile. Et licet nunc non generetur dc corrumpetu tamen videtur semper esse aliud 'c aliud nuci
non quidem si, disserant seoindiim substantiam sed secundum esse, quia substantia ipsius illinc, respon det subiecto mobili.Variatio autem ipsius nunc messe, respondet uariationi micitiis. ut ostenditur in Quarto physi. Similiter erio uidetur se habere deptincto in comparatione a4 lineam v de linea in c6 paratione ad seperficiem, e de superficie in comparatione ad corpus, scilicet ' non corrumpat ur nec senerentur,ec tantea aliqua uariatio attendatur circa huiusmodi. Eadem enim ratio est de omnibus his.omnia enim huiusmodi similiter sentiem ini, secundum Uin extremo consideranti ire, uel diuisiones secundum or sunt in medio. Vnde sicut secundu defluxum motus uarianti ir nunc secundum esse, licet maneat idem fecitndum substantiam propter identitatem mobilis,lta etiam uariariir punctus, nec fit aliud re aliud propter diuisonem lineae,licet non corrumpatur nec generetur simpliciter. Et eadem ratio est de aliis. Hanc autem quaestionem Philosophus pertractat in . viii. 8e xiiij. Et ueritas quaestionis huius est. q, huiusmodi mathematica non sunt si ibstantiae rerum,sed sunt accidentia superuenientia substantiis. Deceptio autem quantum ad magnitudines proii enit ex hoc, non distinguitur de corpore secundum v, est in genere substanti , de secundum kr est in genere quantitatis. In genere enim substantiae est secundum v componitur ex materia Ad sorma. quam consequuntur dimensiones in materia corporali. Ipsaeautem dimensiones pertinent ad genus quantitatis, quae no sunt substantiae,sed accidentia, quibuς subiicitur substantia composita ex materia dc forma, sicut etiam supra dictum est,' deceptio ponentiu numeros esse substantias rerum, proueniebat ex hoe v, non distinguebant inter unum quod est principium numeri,de unum quod conuertitur cum ente.
O M ino autem aliquis sibilabit, quare oportet alia quaedam praeter sensibilia. π nudia querere reputaeas, quas poni M.f,mar. omnino uero dubitabit alipiis , quare oportet quaerere
quaedam raetersen Asia, quae sunt inter media, quas poni
Post uitam Philosophus inquisiuit utrum mathematica sint principii rerum sensibilium.hic inquirit utrum supra mathematica sint aliqua alia principia. puta quae dicuntur species q sunt sebs antir 8e principia horum sensibilium. Et circa hoc tria facit. PH mo mouet dubitationem. secundo inducit ratione ad unam parte bii Namsi ideo .PTertio obiicit ad partem contrariam , ibi:sAt uero si ponimus dcc. Dicit ergo primo, ν supposito Q mathematica non sint principia rerum sensibili imi de eorum substa tia, ulterius aliquis dubitabit quae est ro quare pr ter Gbstati assensibiles 3e praeter mathemtica quae sunt medii inter sensibilia 3e species, oportet itera ponere tertium genus, scilicet ipsas spes F.i ideo uel formas separatas. Deinde cum dicit. Si enim propterea quotmestimatica patim ab his, quae bis sunt alio quodam dii eruntaneo sene,quiad phrea HUrem speciei fiunt, differinit. π ideo n5 erunt eorum principis.
numero determinata. sica etiam luerarumque bis numero quide non sunt,o iam principia determinata .sedi e ns qui si h ssyllabae π bulas uocis decipiat: barum. n. numero etiadeterminata erunt. Similiter etiam de meos.infinita etenim
etiam illaesiunt, quae eiusdem Deiri t. quaeresi raetersen sibilia,Crmassematis non stra alia quaedam, qualia scura quam formas esse Orestina mero. π specis si stantis, necentium principia aliqua numero Hi JHst Eer m.
Corpus degenera si ilantiae esse ostii ex materia &formae quanconsequunξ dimovicines de line qua-inatu, tantprima esse acciden a a s s.
109쪽
esse. etenim quot plum non Diu declare it, quibo dici rit,
hoc tamen est,pia volunt. necesse est eis boc dicere, quod farerarum vnas: ssub lantia quaedam t. cr natam a.
Nasi id a quia matbmiatica I praesciuibus hi aliquo quoadam diseriou, in essὶ uero plures si lust olei nihil sileriit.
Quare noci erunt corum principia numero determurata,que. adi nodum nec praesientiam literarum numero quidem omnia
bis hilabae , aut baius uocis: barum enim erunt π n me determinata. Similiter autem σ in eis, P sunt ιιomedia. in Ataeu π irae sint iis classem eciei. Quoes non praetersensibilia Cr viathemtica, alia quaedam civilia dula species is fas quidam .non eritura numero cripecie Ab ianoria Nec principia entium numero sunt quanta aliqua ,sed
specie. Ergo iboc est necessirium , ta Dcies necessarium est propter boc esse.Eιenim π gno bene drotior u dromes fed hoc est piod usus π eos ea necesse est dicere sua specio singula abstinera quaesim esse non fecundam accidens. Obiicit ad unam partem, dc uidetii rhaec esse ratio qiure oportet species ponere praeter sensibiliaci mathenautica:quia matheniatica sa praesentibus F. i. a sensibilibus, quae iii uniuerso sunt disteriit quidein aliquo, quia mathematica abstratum t a materia
sensibili, non tamen differunt in hoc, sed magis cbueniunt. ciuia sicut in sensibilibus inueniuntur plura numero differentia eiusdem speciei, utpote plures homines, aut plures equi, ita etiam imathematicis inueniuntur plura nutriero differentia eiusdem spe ciet puta plia res trianguli aequilateri,& plures linea resu ses. Et si ita est, sequiturq, sicut principia sensibilium non sunt determinata est indum numerum sed secundiani speciem, ita etiam sit lin mediis .i.in mathematicis. Manifestum est enim m in sensibilibus propter lioc, ut sunt plura indiuidua unius speciei sensibilis, principia sensibilium non sunt determinata a numero, sed sipecie . nisi mrte accipiantur principia propria huius indiuidui, quae sunt etiam in numero determinata & idiuidualia. Et ponit exeplum in uocibus. Manifestum est enim v, uocis lit rana iterae sunt principia, non tamen sunt aliquo numero determinato indiuiditatum literarum, sed δε- tum G speciem sunt determinatae litem secundum aliquem munerum,quarum aliae sunt uocales,3c aliae conisnates. sed haec determinatio est G specie, nosecundum numerum. non enim unum solum est.a
sed multa,& sla de aliis literis. Sed si accipiantur haelitere, qua sunt principia huius determinatae syllabiit et dictionis aut orationis ,sic sunt determinatae nurnero. Et eadem ratione, cum sint multa mathematica numero disserentia in una specie, non poterunt esse mathematica pricipia mathematicorum detem nata numero, sed determinata specie solii. pura si dicamus, i principia triangulorum sunt tria lateradi tres anguli. Sed luc determinatio est fila specie. contingit enim quodlibet eorum in infinitum multiplicari. Si isitur nillil esset preter sensibilia& mathematica , sequeretur u substantia meciei no ei letum secundum numerum, S u, principia entium noessent determi irata in aliquo numero, sed erunt de 'terminata solum secundum speciem . si ergo est necessarium ui sint deterniinata secundum numerum, alioqui ii contingeret esse principia rerum infinita mero, sequitur il necesse sit species esse ptaeterita mathematica & sensibilia. Et hoc est quod Platoni
ci uolunt dicere, ιν scquitur ex necessitate ad posi tiones eorum, uisit in singulari uin substantia species aliqqid unum, cui non conueniat aliquid secudum accidens. Homini enim indiuiduo conueniat aliquid secundi mi accides. scilicet album ues nigranis sed homini separato, qui est species se dum Platonicos, nihil conuenit per accidens, sed totum ouoi pertinet ad rationem speciei. Et quamuis hoc uicere intendant, non tamen bene idearticulant Pa. non bene distinguunt. Deinde cum dicit. At uero si ponimus formas esse, Cr principia unum manero,nonspecie esse diximus, piae ipUsib ira necesse est accessere. At uero si ponimus pecies esse er unum namconviciis pia cr non,cie, diximus qua conti gere nocte es possibilia. '
obiicit in contrariumαdicit, os ponamus species separatas esse, & . principia rerum non sunt talum determinata specie, sed etiam mi ero, quaedainconuenientia sequuntur,quae superius in quadam quaestione sunt tacta. Hanc autem dubitatione lini losophus determinat. xij.&xiiij.huius libri. Et ueriritas dubitationis est, P sicut mathematica no sunt praeter sensibilia, ita nec species rem separatae praeter mathematica & sensibilia. Principia autem reruefiicientia de mouentia sunt quidem determinata numero, sed principia rerum λrmalia quorum sunt multa indiuidua imius speciei, non sunt determitiinta numero, sed solum specie.
Num pristia rerum principia in Actu vel in potentia, miret, talia an singularia sint.
Hu imprope est dubitare, utrum potentia, alio quodam moὼ elementastra His acie affine est quaerere, utrum potestate suntermenta aulampis alio modo.
Posiqi iam philosophus in alii fiuit quae sunt principia, hic inquirit quomodo sunt: S primo utrum
sint in potentia ii et in actu. Secundo utrum sint uniuersalia uel singularia, ibi: s Et utru uniuersalia &c. FCirca primum tria facit. Primo mouet dubitatione Secudo objicit ad una partem, ibi: s Na si aliter ScibTertio obiicit ico trartu, ibi: si ueropotestate es c. FQuaerit ergo primo, utrum prima principia sint iupotentia , uel saliquo alio naodol . i. iii actu. Et haec dubitatio inducitur ἡγpter antis uos naturales, qui ponebant sola principia materialia, qtissent in po tetici. Platonici autem ponentes species quasi principia M alia ponebant eas esse in actu. Deinde cum dicit. si enon alis quota modo erit aliquid aliud principis yrnu. potentia nanque, prior illa causa est, non est autem necesse, ut omiu, quod potentia est, illo modo si habeat. Nam δε aliinprius aliquid erit principiis altasPrior enim eri potestas causa illa. Possibile autem non est necessariam cto modo si tabere. Probatu principia sint in potetia. Si enim essent aliter, F scilicet in actu, sequeretur in aliquid esset prius principiis.Potetia enim aetii prior est. Quod patet ex hoc,Ψ prius est a quo non conuertitiar c5 sequentia essendi: sequitur autem si est possit esse, non autem ex necessitate sequitur, si est possibile.
e sit actu. Hoc autem est inconueniense aliquid sit 1 ET API TSI CAE
110쪽
Maee est decima superius ex parte considerato 6m mota Zesiluitur insertim. lmas.
stprilis primo pricipio, erm impossibile in primit
principium sit aliter quam in potentia. Deinde cum dicit. Qista stet menti munita Mollinis nitaemium esse,
postibile enim est esse,etiam quod nondum est: fit enim quod non est,sed nihil eorum' quae esse impossibiliasunt. Et bastaque tiprincipiisdubstationes, nece se estdubitare. . si vero potestate sunt elementa, niia entium esse civiserit. Nam posti bile est esse,quod nondum est ens: si enim non ens. Nihil autem fit imissilia esse. His igitur dubitationes quaearere necesse est.
Obiicit in contrarium. quia si principia rem sint in potentia, sequitur cynihil silentium in actu.nam illud quod est possibile esse, nondum est ens.& hoc probat per hoc quod id quod fit, non est ens. quod enim est,non fit. Sed nihil fit nisi quod possibileest esse , ergo omne quod est possibile esse , est nonens. si igitur principia sint tantum in potentia, eriint non entia. Si autem principia non sint, nee effectus sunt. sequitur ergo quod contingit nihil esse inentibus. Et concludit epilogando quod secundum predicta necessarium est dubitare de principiis propter praemissas rationes. Haec autem quaestio determinabitur in Nono huius, tibi ostedetur macilis
est simpliciter prior potentia. Sed potetia est prior
actu tempore in eo, ν mouetur de potetia ad actit. Et sic oportet primum principium esse in actu 3c non inpotentia,ut ostenilit in Duodecimo huius. Deinde cum dicit. Et utrum uniuersalia sint, an vidisimus 'igularia. Et utrum uniuersaliastra, titutdicimusingularia. Inquirit utrum principia sint per m um uniuersilium aut per modum singularium. circa hoc tria facit.Primo proponit dubitationem. Secudo obiicit ad una parte,ibi: INam si uni uersalia Sic. Tertio obiicit ad aliam, ibi: ISi autem non uniuersalia dcc. FEst ergo dubitatio, utru principia sint uniuersalia, uel existant per modum quorundam singularium. Deinde cum dicit. si enim uniuersalia, nouerunt fui lanitie Iil enim e immunium, quod pila, sed sesequu gQicant:Adsubstantia quo quid. Namst uniuers liainon erunt1 stantiarata enim com
munium Me ali fini sed sed quale quia substantia uero
hoc Hiietiadest. Probat quod principia non sunt uniuersta, tali ratione. Nullum communiter praedicatum de multis significat hoc aliquid sed fgnificat tale sitie quale, non quidem secundum qualitatem accideralem, sed secundum qualitatem substantialem. est enim quaedam substantialis qualitas, ut infra in minio huius dicetur. Et ratio huius est, quia hoc aliquid dicitur secundum ν in se subsistit quod aut in se sub nit, non potest est e in multis ens,quod est de rati ne communis. Quod enim in multis est mon est in se subsistens nisi & ipsam esset multa, quod est contra
rationem communis. Nam commune est,quod est unum in multis. Sic igitur patet,in nullum commu
nium sntificat hoc aliquid, sed significat formami multis existentem. Addit autem minorem,scilicet Usubstantia significat hoc aliquid. Et hoc quidem uerum est quantum ad primas substantias,quae ma ruinae & propriae substantiae dicuntur, ut habetur in praedicamentis.huius enim substantis sunt in se se,
sistentes. i Relinquitur ergo principia si simi uiu uertilia non sunt substantiae. Et ita uel subflatiarum non erunt aliqua principia, uel oportebit dicereu, non sint substantiae substantiariim principia. Sed quia aliquis posset concedere si aliquid communiterpraedicatum significet hoc aliquid, consequenter diluitiir cum dicit. ὀd st quod communiter praediratur, quod quid fit, a v s s. er exponi possis , multa animalia erunt ipsi Soerates,
er homo , Cr animal, si Ingula quid m , quod quid erunm significant. Si igiturprinc uniuersutia utit, haec
sed si est boe alliud, erponitur quid communiter quod AN T.
praedicatur, multa erit animalia socra ipsit homo erant. P sim h stsignificat fingarum hoc aliquider unum. Si litur uni Messalia ni rincipia ea contingunt. Ostenditimi conueniens ex hoc sequitur.Si enim id,qiuod communiter praedicatur sit hoc aliquid, sequeretur quod omne id, de quo illud commune praedicatur, sit hoc aliquid quod est commune. Sed planum est, u de Socratipraedicatur & homo de animal, quorum utrunque, scilicet homo & animal est quouim comune praedicatum. Unde si oec praedicatum sit hoc aliquid sequitur Socra.sit tria hoc aliquid, quia Socrates est Socrates ql est hoc
aliquid ipse etiam est homo, quod est secundu pr dicta hoc aliquid ipse etiam est animal quod similititer est hoc aliquid. Erit ergo triahoc aliquid.Et ulterius sequitur oe fit tria animalia nam animal p dicatur de seipso&de homine&de Socra. Cum ei go hoc sit inconuem ens,inconueniens est ut aliquid communiter predicatum sit hoc aliquid. Haec igitur sunt inconuenientiaqtiae sequuntur, si uniuer salia sint principia. Deinde civeta dicit. Quod st non uniuersalia sint,sid ut ipsa se Maria ἰnon satis eruniscibilia. Ipsius enim uniuersalis omnium scientis sunt. quare erunt ali aprincipia priora de principiis uniuersaliter praedicata sisti dem eorum futura scientia. Si autem non uniuersalia, sed quass singularia, non erunt Auriscibilia. uniuersaleren sum omnes clantiae. are erum Pac7. .
diuersa priora principiis uniuersaluerpraedicata, ct futuras eorum Mentia. Obiicit in contrarium. Cum enim omnes scientiae sint uniue sales non sunt singularium, sed uniue salium. Si igitur aliqua principia non sint uniuersesia, sed singularia, non erunt scibilia secundum seipsa. Si ergo de eis debet aliqua scientia haberi, oportebit esse aliqua priora principia, a sunt uniuersalia. Sie igitur oportetprima principia esse uniuersalia, ad hoc u, scientia habeatur de rebus, quia ignoratis principiis necesse est alia ignorare. Haec autem quaestio determinatur in Septimo huius,ubi ostenditur Ita non suntsubae,nec principia rem. Non autem propter hoc sequitur, ν si principia&substantiae rerum sint singularia,q, eorum non pos-st esse scientia, tum quia res immateriales & si sint singulariter subsistetes, sunt tamen etiam intellissibiles,tum etiam quia de singularibus est scientia secundum uniuersales eorum rationes per intellectu apprestensari