장음표시 사용
131쪽
ramimentit iratur & omnes etiam uerum dictit, clitati qui hoc ponit non est disputanduin nec aliquid dicendum ut disputetur cum eo. uel se dum alia. idest talis homo non asserit aliquid nee animat.Sicut enim alia translatio dicit Nec asserere nec dicere aliquid huiust nodi est, Quia similiter uitumquod Kaede dicit&neg t. Et si ipse stetit similiter assi mat & negat ex terius, ita similiter interim opinatur di non opinatur, & nihil suscipit quasi dete
minate limini in nullo uidetur differre a plantis Raetiam bruta antirialia habent detem inaras conceptiones.Ali .i habet sabaptis natis. &est sensis.
atali nihil suscipit, nihil digere in hoc θ actu
cogitat ab illis,qui apti nati si int cogitare de nonducistant actu, qui enim apti nati sunt cogitare de aliqua quaestione neutram partem afferunt, & similiter nec isti.Deinde cum dicit.
ram, nec emi r qvi barie o rauonem dicunt . ita ait erus est. cur enim Megara vidit, ex non quiescit in paros ηα mox a dilucula adpuleo, aut ad praecipitiain aliquodpergit sed victur uerens, rampiam non militer non botirum, bonum
putatu cadere in illa. paret itaque Pod De quidem militue se putat, illas uraro minime. Rautem boe, nec Rest vita dem bominem illud uero non bominem, er Me pus
dulce, illud uero non dulce tet. non rem aecli ter omnia
querit er putat,eum melius esse bibine aquam, aut hominem uilitare arbitratur, deinde quaerat ea. attamen oportebat is liter eadem essent bomo cr non moses misi tam ess)nemo est qui no adeaturali suems.alio uero non. mare ut indetur,omnes arbitrantur simpliciter se babor eis non cim o solum circa melius,er deterio. Vnde π marinum sectum est, quia nurus ita domi.
tardue aliorum,nec escenti ibane rationem maret quemdudamum, non paestirpiaransire Nec stri dilauulo Madu inputrum nil torrentemst contingausa uiditur times raripiam nonsmi uermeans non boni mese inci-σbomon. palam 'o quia hoc quidem utilius existimi, Me auten melius.siarum hoc in bono σnon bono, necesse est σμ in alus er e p. idem bormnem, e autem non homine: σDepuidem dulce, ιd--non dureepulare est necesse. non enim exsimant Dan putant melius es aptam bibeare, er hominem uidere: deinde ea quaerit, quamuis oportebast sim eruthiliter moσnon bom sed secundum suod dictum est nurusest pii non uideturbae quisem timens , ita Meronam casam Icut uidetur, omnes exsistat baberest plicuerori non circa omniasta circa melias Cr deteris .
MAMies Ponit sextam rationem, quaesumitur ab electi eis nesare, ne& fuga, & circa hoc duo facit. Primo ponit ro- si prim nemSecundo excludit qliandam cauillosam respossim .ibi iSi autem non scientes δή c. Dicit ergo primo, Umanifestum estu, nullus homo sic disponitur ut credat astrinationem & negationem simul
uerificari, nec illi,qui hanc sitionem ponunt, nec etiam ali, Si enim idem esset ire domum & non ire, quare aliquis iret domum & non quiesceret, si pu taret ui hoc ipsium qiuiescere, esset ire domumλ Patet ergo ex quo aliquis vadit te no quiescit, ut aliud putat esse ire & n5 ire. Et similiter si aliquis incedit per aliquam uiam,quae sorte directe uadit ad puteuiret ad torrentem,non recte incedit per uiam illam, sed uidetur timere casum in puteum, aut in torren
temEt hoc ideo, qui aincidere in torrentem uel puteum non putat eue si liter bonum de non basili, sed absolute putat esse non bonum. si autem putaret esse bonum sciit & non bonum, no magis uita rei quam eligeret. Cum ergo uitet & non Eligat, pala est v, ipse suscipit siue opinat V unum sit melius,
idei εVnde π maxime manifestum est, prias rems.nte caeterea
scilicet non incidere in puteum, quod nouit effemelius. Et si hoc est in non bono de bono, similiter necesse est esse in aliis, ut uidelicet opinetur vi csit homo,do illud non homo:& l me sit dulce, de illud non dulce. Quod ex hoc patet, quia non Omiuax qualiter quaerit & opinatur, cum ipse putet melius aquam bibere dulcem,quam non dulcem de melius itidere hominem quam non hominem. Et ex ista diuersa opinione sequitur quod determinate qi titianum di non aliud. Oporteret siquidem ir similiter utraq; quaereret,s dulce de non dulce, holem de noliolem, si existimaret u essent eade contradictori. a. i. Sed, sicut dictum ustat ullus est qui non uideaturi cliniere,do illa no timere. Et sic per hoc ipsum quod homo est diuersinode ad diuers dum quaedam timet Sc qiu dani desiderat, oportet v non existimet idem esse quodlibet de non esse.Sic ergo patet quod omnes opinantur se habere ueritatem uel in
malitia tantum,uel in negativa,& non utraque
simul. Et si non in omnibus, saltem in bonis id malis, vel in melioribus 5: i deterioribus. Ex hac enim differentia prouenitu, quaedam qu runtur, re quaedam timentur. Deinde clim dicit. mody no scientesse opinantes. nullo magis curandum s s Messet de neri Mescuti tr infirmo existenti vim cam, Osa
tutare. transnansues sciorem tonsane ad uerituum ci
Si autem nonscientersdo pinanter,multoris seu Uinique erit deueritate:quemadmodum infirmo existeti, pinu fano de sanitate. Etenim opinans adscientem nonsulariter disponitur adueritatem.
Excludit qliandaurcavillationem. Posset enim aliquis dicere Q, homines quaedam desiderat tana bona, dc alia fugiunt tanquam non bona, non quasi scientes ueritate, sed quasi opinantes, tu non ille sit bonum de non bonum, licet idem sit fili rei uerita-
temsed si hoc est uerum,u, homines non sunt scie
tes, sed opinantes, multo magis debent curare ut addiscant ueritatem.Quod sic patet,quia infirmus magis curat de sanitate T sanus.Ille autem, qui opinatur non uerum, non disi
tatem in comparatione ad scientem. habet enim se ad scientem sicut infirmus ad sanitate. Desectus. n.
scientiae est opinio salsa, sicutaegritudo sanitatis. Et sic patet, ut homines debent curare de ueritate inuenieM.quod nonesset, si nihil esset uerum determinate, sed simul aliquid uerum c non uerum. D inde cum dicit
Item et 'pum mari emisi Germanitast habeatit. attamen i sium magis er minor inest eratium natior Menim simili reparia esse suo ac tria dicemus,nec eodem modo mentituis, Datuor esse uel quinque, aut pumille. stiti. que non fimilite ripatet quia alter minus. magis utradicito lisur quod magis est propinquius est, prosim erit ali
' Merum cia propinquius est, quod magis uerum est quod δε non est,atiumsaltem usquid ψ certistet utrius. G ita ab illa intemperata oratione remoti erimus , quaprohibet quis
132쪽
est, crin quatuor esse pente, in t qainque opinatus est, er mille. sigi trur nonMetiliter. palam quia alter murus, Paure magis veruin dicit igitur quod magis assinius erit utique aliquid uerum cui assinius quod magis ueram. Et utique noesides iam aliquid est firmius π uerius, tr aratione remotiatis erimus Dodis, C pro ibente aliquid mete etermisare. Ponit septimaera rationem,quae sumitur ex diuersis gradibus salsitatis. Dicit ergo. q, etsi maxime ite rum sit u omnia sic se habeant & non sic, idest m aD firmatio de negatio sint simili uera,& omnia sint ut uera de salla, sed tamen in natura entium oportetu, aliquid sit magis de minus uerum. Constat n. re non similiter se ii det ad ueritatem dicere in duo sent paria, & tria sunt paria: nec similiter se habet ad mendaciu dicere ui quatuor sunt pente Lquinq. ,
S u, sint mille Si enim sunt salsa similiter inani stuest quod alterum est minus salsum, scilicet dicere quatuor esse quinque, quam dicere quatuor esse mille.Quod autem est minus salsum, est uerunt magis uel propinquius uero, siciit 5c minus nigrum, quod est albo propinquius. Patet ergo P alter eorum ma Os dicit uerum, idest magis appropinquat ueritati, scilicet ille qui dicit quatuor esse quinque. Sed non esset aliquid assinius uero uel propinquius. nis es set aliquid simpliciter ueriun, cui prodinq uius uel assinius esset, magis uerum & minus salium. Relinquitur ergo Ualiquid oportet ponere esse absoli te uerum& non omnia uera&falsa, quia sequitur ex hoc u, contradictio sit simul uera Et si per praedictam rationem non sequitur, ui aliquid sit absolute uerum, tamen iam habetur valiquid est uerius de firmius siue eertius alio. Et sic non eodem o se habet ad ueritatem de certitudinem ammatio denegatio. Et ita per hanc rationem Ac per alias oraecedentes erimus liberati uel remoti a ratione,idest opinione non mixta,idest non teperata. unde alius labet, distemperata. tunc enim opinio est bene contemperata, quando praedicatum non repugnat subiecto: cum autem opinio implicat opposita, cicnon bene contemperatur. Talis autem est praediti positio,quae dicit contradictionem uerificari.Item prohibet ne mete aliquid possimus dissinire uel doterminare. Prima enim ratio distinctionis consideraturin Mimatione &negatione. Unde qui assimmatione de negatione unu esse dicit. m determinatione siue distinctione excludit. minde dii dicit.
Ex eadem uero opinione, Magorae quoque ratis est '
emis, de quibus opinantur, Priapparent, vera sint, ne
troiani dumomuntur, ac eos, quin nos inanim eadem,
m ira moliri putantquaere necesseestidem esse er non esse. p. si sint: Resto aδε quibus omentur,uera es,.
Uta n ue opinamur quae mentiuntur, o qui uerum MLlligitur ea issum, itast baiat, ueram omnes scutimoditaqueam orationeroeadem mente Int. patet.
quidem igitur ab eodem sunt intellecta utraeque rationes pala.
Ostenditu opinio Pythagorae reducitur in eandem sententiam cum praedicta positione. Dicebat enim Pyth. agoras, omnia, ius uidentur alicui esse uera, omnia sunt vera. Et siquident haec positio est uera, neces le est primam positionem esse ueram, cui assimiatio Ze negatio sint simul uera Et per con- se lites, vomnia snt simul uera de falsa,siciu ex hac positione sequitiir iit supra ostensium est. Quod sic ostendit.Multi enim homines opinantur sibunuicecontraria,& putant v illi,qui non eadem opinantur vi ipsi mentiantur& econuersi, . Si ergo quicquid alicui uideturhoc est ueriini sequitur ut utrique mutiantur,& uerum dicant, ut idem sit & non sit. Et sic ad opinionem Pythagorae sequitur in contradictio simili uerificetur. Similiter etiam si hoc est uerimas, contradictio simul uetificetur, necessarium est opinionem Pythagorae esse uera, scilicet w3mnia, quae uidentur aliquibus esse uera sint vera. Constat enim taliqui ha nidiuersas opiniones, litorimi quidam sunt mentientes, S: quidam sunt uerum diacentes,quia opinatur sibiinuicem opposita.si ergo 'omnia opposita sunt simul uera, quoa sequitur si cotradictoria simul uerificentur, necessario sequitur ' oes dicant uetu,& V iiῆ sicili sit uerum, de sic patera eluside Biae uel intellectus uel ronis est utraq; poctio, quia ad unam sequitur alia de necessitate.
Illorum rationem soluit qui contradictoria simul verificari dicunt di qua ratione disserenduin cum negantibus prima principia.
enim persuasentiquida uero ui indigent. inscutametra ae propterea s dubitentura existimarunt, rastnoratias nubilus.nλαadseremnesta ad mere rara obaniatioest.qcunq; vero sermoniis gratia disint.bora sanatio redargutio est et eiustrino is,etimetiere ius,u i nominibus. Est aut non is modus homelici.secutionis uel instriatio Aret T. nisas Linna ueper1uasione egent illius Q icunque.n. Par. I. dubitasse existimauerunt, bonum bene curasilis ignorantia. Non enim ad orationem ,sed ad mentem obuiatio est eorum. Qty is uero orationis ea iacui, horti argumentatio est medela, π eius quaei Mee orationis π eius quae in nominibus.
Postquam determinauit Philosophus S posuit rationes contra negantes primum principium, hic ostendit quomodo diuersimode est procededum, uo ad diuerses, qex diuersis uiis in fiuctu errore euenerui, de diuidit i duas partes. Primo ondit in diuersimode est a cedendu pdiuersos. do incipit medere alio mou supra: ibi s nitin dubitatim FDicit ergo primo,ui non est idem usihomilia b. i. popularis allocutionis,uelibo constructionis, secundum transsationem,i.ordinatae dispositionis
luet itercessionisi sicut in reco habetur,idest pedi. suasionis ad omnes praedicti, positiones, inlicet
de ueritate contradictionis & neritate eorum quae apparent. Dupliciter enim aliqui incidunt in praediactas positiones. id enim ex dubitatione . Cu. r.eis occurrunt aliquae Aphisticae rones ex qbus uideantur sequi Mitae finesin eas neiciunt Qtii ere, cociaut cocione. vii eoru ignoratia est facile curabilis. No n.obuiadu est eis uelo irredii ad rones quas poniit sed ad mere,ut.ssoluat dubitatio mu
133쪽
tibiis, percalia nihilitisinodi opiniones incideriit. Et tunc ab istis positioniblis recedui. Alii uero praecias positiones prosequitiatiir non propter aliqui dubitationem eos ad hii iustio di inducentem, eis sol utralcausa orationis, i. exqtiada protervia, uolentes huiusnodi rationes impossibiles sustinere propter seipsas, quia contraria earuiti demonstrari non possiliat. Et horum medela est argumentatio uel arguitio squae est inii e orationis N in nominibus . i. per hoc ut ipsa it ox orationis aliquid significat. Signifieatio autem orationis a signiricatione nominum dependet. Et sic oportet ad hoc principium redire q, nomina aliqii id sienificant: sicut supra Philosophus usiis est. Deinde cum dicit. xx s s. Alien ut illis, Lue stat evinisaph Uitibus illa dicitur simuleotra oria er eontiraris es,
senti bissα eodem contraria sim si igitur non est possibile quod ii est fieri. praeextitit similiti rutrumque eras . sicut trAnaxagoras omne in omni misieri ait, atque Democritus. etenim bic quoque cacuunt Cr Idcitiam, similiter inqua cun ueparte esse. tqui horari hoc quidem ens rae vero non ensese. A N τδ venit autem dubitantibus bH opinio exseri illibus. 'AeP3 3, quidem eius quod mul contradictiones σ contraria existere videntibus ex eodem facta contraria. Ergo in continguseri non ent praefuit similiter res ambo eris: ut Cr Anaxago.
mixtumdmne in omni ait G Democritus. Etenim inane G
plenum fimiliter secundum stamcunque existere partem, quamvis hoc quidem horame et e non ens illud uero ens.
Quia superitis obiit auit sup hoc ex si nificatione nominum,hic incipit obviare dubitantibus soluendo eorum dubitationes. Et primo quantum ad illos,qui ponebant cotradictoria esse simul vera. Se cundo quantum ad illos qui ponebant omnia appar est sto rentia esse vera. ibis similiter autem circa primum duo facit. Primo ponit dubitationem quae mouet quosdam ad concedendum contradictoria est e si-r I sil mutuera. Secundo soluit. ibis Igitur ex his .F Dicit ergo vopinio de hoc u, contradictio simi iluerincetur, quibusdam uenit per modum dubitationis ex sensii bilibus, in quibus apparet generatio &corruptio & motus.Videbat enim l ex aliquo uno sebant cottaria sicut ex aqua fit & aer, qui est calidiis, εο terea,quae est trigida Sedou quodnt, fit ex prius existente. QS'd enim non est, non contingit fieri, cum ex nihilo nihil fiat. Oportet ergo ui res fuerit simul in se habens contradictionem, quia si ex uno et eodem sit calidum &frigidiim, fit per conseques calidum & non calidum. Propter hac autem rationem Anacdixit op oia in omnibus miscetur.Ex hocai.ν uidebat Ulibet ex quolibet fieri, putabat pnihil posset fieri ex alio niti ante fuisset ibi. Et huic
rationi uidet acquievisse Democritus. Potuit enim uacitum & plenum in qualibet parte corporis coniungi. iis qde se habent sicut ens & non ens. Nam plenum te habet sicut ens. Vacuum uero sicut nonens. Deinde cum dicit., s s s. Ad illas iisque, ex his ita arbitrantur, lemus quὁὸπ- a quodammodo quidem uere scivit, quodisodo vero 'norat. ens naque dupliciter dicitur, quare aliquo modo quidem γ' miti est aliquid ex non ente feri, aliquo uero modo, non est. Ulum ens er non ens esse, sed nonsecundum itimens. potentia nanque contingit, I l iem contraria esse, κινο minime. Igitur ex bis adfuscipientes dicemur. quia modo piodam recte dicunt,er modo quodant ignorant. Ens enim dupliciter dicitur. Est ergo quomodo contingit Ocri aliquid ex non ente, et lautem quomodo non. Vnde simul idem e beens c nouens, sed non secundum idem eris. Potentia nanque contingit em esse contraria. Uecto uero non.
Soluit predictam dubitatione dupliciter. Primo sic dicens v sciit diei lini est. illis qui ex dubita. tione opinantur predicta indoni: Orientia, obuiandi ina est ad mentem. Igitii r 3 ad suscipientes idest opinantes contradictoria sinitii uerificari, sex hisFidest praedicta ratione dicimus, et quodammo recte dicunt, & quodammodo ignorat qxix' dictit,
incomtenienterlo alientes ens enim duplicitet di citur. Ens adiit, & ens in potentia. Cum igitur dictitui eris non si t ex non ente, quodammodo iterunt dicunt, & quodammodo no. Nam ens si ex non ente actu, ente uero in potentia.Vnde etiam aliquo modo idem potest este smill ens & non ens, de aliquomodo non potest. Contingit enim qubd idem sit contraria in potentia non dii mens persecte id est in
actu. Sic enim tepidum est in potentia calidum do
frigidum,nelitriini tamen In actit.
item eos est agitabimus alia quoque substantiam entiu existis re,cui nil motas ines corruptisa epioino gnat Io infit. Amplius autem digni dicemus t os existimare cr aliam substantiam esse entium, cui nee motus existit, nec corruptς,
nec generario omnint . . . . - .
Secundam solutionem ponit ibi, dices,st dienudicimus. si ipsi sescipiant uel opinentur aliqua su
nantia esse citi nec insit motus, nec quatio nec co
ruptio,qit probatum est. 8. Physiaesi aut sebi non poterit cludi ex ratione pridicta, in sint contraria, ua ex ea non fit aliquid. Et haec sollitio tui detur procedere secundum Platonicos , qui propter mutabilitate sensibilium coacti sunt ponere ideas
de imobiles, scilicet de quibus detur diffinitiones, de fiant demonstrationes, & certa scietia habeati iri quasi de his sensibilibus propter eorum mutabilitatem de ammixtionem contrarietatis in eis certa
scientia esse non possit. Sed prima solutio suseicientior est. LECTro XI.
ratione aliqui existimauerunt, quatrimque apparem ita esse.
Similiservitum verisas in his apparent,
bustam ex sensibilibus aduenit. at enim inerum mn plum rasitate neque paucitate, iudicari rensire deiat. Haem a tem quibustam gustantibus, dulce , quibusdam orarum esse uidetur. Quarest omnes aegrotarent, aut omnes insanirent, duo vero uel tres fani, aut metuis et ores xssent, bi utique videripo sint ex otio cinonire,eaeteri vero mistrue. Item multis alio non animalium contraria apparent quiri nobis, ae nostrum cuique non eadem adstipsum semper seciis, sensium apparet. malia litur horum vera velfalse, non 'misni Festumatibilitanus enim magis e quam illa uera sum, sed equaliter,m pturquod Democritus ut nihil esse uerum,ot nobis ignorum est. Similiter auterier qua circa appirentia ueritas qui L. dum ex sensibilibis venit. Verum. io pluralitate laeuari putavi oportere nec paucitare. Idem uino his ginantibus cevidetur, illis uero incrum in rest omnes laborauerint,
134쪽
ine non. Amplius autem in ualiorum anaeratum core
in liri, ta nobis. Et ira autem uniculpae ad seipsum ea mundum Di in semper uideri. maestitio horum aera diu falβ mn manifesti . Nihil enim magis bre qu sti uera sed similiter. Propter φιod Democritiuo, aut ni. Mrse ueram. t nobis non manifesto. Post j philosophus soluit dubitationem', ex qua inducebantur antiqui ad pone tum contradictoria simul esse vera. Hic remouet illa, ex quibus aliqui inducebantur ad ponendum oe, quod apparet esse ueriumDiuiditur autem pars ista induas. Primo ponitdubitationes, ex quibus aliqui mouebantur ad praedictam pone ponendam.secundo remouet duiutationes praedictas,ibis Nos autem & ad hanc orationem. Circa primum duo facit.Primo ponit ronem eorum,ex qua mouebantur ad ponendum oequod apparet me ueriuri. Secudo assignat causam
praedictae tonis. ibito ino uero propter existima- .FDicit ergo primo u sicut opinio quae ponebat contradictoria simul esse uera ueniebat ex quibus dam sensibilibus, in quibus contingit contradictoria fieri ex aliquo uno. similiter &ueritas quae est circa apparentia idest opinio de ueritate apparentium uenit exquibusdam sensibilibus,illisa qui non protervientes, sed dubitantes in hanc ponem incidunt. Et hoc ideo quia de eisdem sentibilibus inueniuntur contrariae opiniones diuersemina. Et hoc tripliciter. Primo quia qilibusdam gustantibus ui detur dulce,quod estis uidetur amarum esse. Et sic homines de omnibus sensibilibus contriariam opinionem habent.Secundo quia multa animalia cor
traria iudicant de sensibilibus nobis. Illud enim qd uidetur sapidum boui uel asino, mali saporis ab homine iudicatur.Tertio culta idem homo indiue sis temporibus diuersimode iudicat de sensibilibus. Qu-n.nunc uidetur mi dulce & sepidum. alio iapore sibi ut amarum&inspidum. Nec potassignori ratio certa per quam fiat manifestum, quae opinionum istarum siluera, alit quae sit salsa, quia nomagis una earum uidetur uera uni, si alteri altera. E - OZortet ui ae ualiter sint uerae,uel aequaliter sal De Et ideo dixit Democritus, V aut nihil est detem minate uerum in rebus , aut si quid est uerum , non est nobis manifestum. Cognitionem.mrerum accipimu s per senses. Iudicium aut senses no est certi cu non si, eode mo iudicet.Vnde nulla certitudo urnobis esse de ueritate, ut posiimus dicere hic opinio determinatae est uera, de contraria determin
te est falsa.Sed quia posset aliquis dicere contra hac opinionem, ut aliqua regula pol sumi p qua disce nitor inter contrarias opiniones, q eam sit uer ut videsicet dicamus ιν illud est uerum iudiciu de sensibilibus quod dat sani, non quod dant aeerotates. Et de ueritate hoc est uerit iudiciu quod dant capietes de intelligentes, non aut qd tantinsipientes uel sulti. Ideo in principio remouet istam resposione per hoc, ν iudiciu certu de ueritate no conuenienter missimi ex multitudine 5c paucitate, ut. sdicat esse uerum multis ur , salsem aut quod ur paucis,
cum 'siq; illud quod est pluribus opinabile, no sit
smpliciter uerum. salsitas aut& aegritudo, siue s pientia 5: stultitia, non usir differre nisi Gniae Gradine δ: paucitatem. Si .n. oes uel plures essent th T V s et 3 oles uuales sent illi qui nunc reputantur desipientes uel liuiti alli reputarentur sapientes.Et qui nuc reputantur sapientes, reputarentur stulti Et sititiliter est de sanitate & aegritudine. Non ergo credendum est magis iudicio imi 3c sapientis de falsitate de ueritate,quis iudicio infimii de inspientis. L x e T i o XII.
Causas duas mi ponit, quibus antrinorum nonniilli re-rtim veritatem in apparentia coiisistere crediderunt.
tiam putant bane uero Aterationem esse, quod secutisdam Misim apparet necessario uerum esse aiunt. Omninouero propter mustimare prudentiam quidem sensum ex hoc autem esse inerationem: quod ui tur secundusensum, ex necessitate utrum dicunt.
Ostedit causim praedictae ponis de primo ex parte sensus. Secundo ex parte sensibiliu .ibis Huius autem opinionis ca 3tc. Circa primu tria facit.Primo ponit causam pnedictae nositionis ex parte sensus. Secundo recitat diuersorium opiniones,qui in hane caticina concordalierunt.ibis Ex his Emp. 3 c. Tertio inuehit tra eos ibis auare grauissi,nu.FDicit ergo primo , q, antiqui hoc opinabantur. Pprii dentia siue sapientia uel seia non esset nisi sensim Non enim ponebant disserentiam inter sensum 8d ii uellectunt Cognitici autem sen sius fit per qitaim dam alterationem senses ad sensibilia: Ac ita st sensis aliquid sentiat, proiienit ex imprestione rei sensbilis in sensti m. Et sic semper cognitio sensus re spondet naturae rei sensibilis, ut uidetur. Oportetigitur secundum eos φ illud, quod uidetiirsm sensum sit de necessitate uerum. Cum autem coniiunxerimus Q, ois cognitio est senstiua, sequitur ut oequod alicui apparet quocunque modo, sit uerum. Haec autem ratio non soli1m de est in hoc ν ponit
sensium Ac intellectum idem, sed in hoc ij, ponit iudicium sensus nunquam salii de sensibilibus.Fallitur enim de sensibilissius communibus de per accidens, licet non de sensibilibus propriis, nisi sorte ex indispositione organi. Nec oportet u quamuis sensus: itereti ira sensibilibus.Windicium sensius sit uerum ex conditioni ,us rei sensibilis. Non enim oportet v actio agentis recipiatur in patiente ρm modum agentis,sed tin modum patientis derecipientis. Et inde est v, sensus nim est mandoque dispositus ad
recipiendum formam seri sibilis sm in est in ipis sin
sbili. quare aliter aliquando iudicat quam rei ueritas se habeat. Deinde eum dicit.
Exbis enim er Empes es. er Demoeritus, eaeterorum quoque singuli, talibus opinionibus tristiti uere. Empedocles etenim habitu mutato, Meila quoque mutariau. adprosem nam prudentia hominibus augetur . in aliisquos dicit, quatenus mutantur, eatenus empe retiam altera si pererisagum Parmenides quoque eodem agerit modo. ut enim uis complexis membrorum 'exibilium si babet .sta Delisus boni diu ad studem ranque est, quod apis membrorum rautura minibus.G omnibus,cromni quod enim plus est, in testilentia est. Anaxagore autem sintentia, i a P que a quodamsuorum necessariorum memoriae tradus est. quia talia eis entia erunt, qualia ea esse putarint. Home rum etiam talem diant opimonem ba e uiseri. -
135쪽
AN T. zxhimn. Empedoclis cr nemo ius traliorrum, Mellu tim uerisimila euere unus pia talaus omniambur facti seu ret. Eremm Empedoclis, pernuuanteibabitum permutare Munudentiam. Adpresens enim eo Priamdugere hominibus. ex is alus scit:quid quantum alim transforaratiAnt. ian. tum ipsis o semper apere altera Hvit. parnumtis uero etiantiat eodem inciso. o enim quicunque habuerunt mem borum complixmem multe flexionis , cr bomis uintil. lictus inest idone est quodqvidemia vinata ramembro pum hominibus σ omnibias σ omni quod enimplas est.inteli gentia Anaxag.quoquepronuntiatione recortaturas quosdam sociorum. Qi a ratia erant imbentia, qualia uti pueri. maerunt. Dicunt rem cr Homeram iam habenu,
sicit Hectorem tanquam ineae I fuerita plaga utereata sapientem:tanciliam sapientes quidem σdesipisntis. Ita non
Recitat diuersorum opiniones assentium eausis praedictis olla aut dicta eorii, quae inducit tendunt ad duo. Moru primu est,in intellectus sit ide cum sensitimiud est. croe quod uidetur sit uerum.Dicie ergo in ex praedictis roitibus Empedo. de Democri
tus & nnguli aliorum sunt facti rei talibus opinionibus, ut sest dicere uerisimile . i. sicut uerisimiliter eoiecturare possumus ex eorum dictis. Dicit enim Empe.u, illi, qui permutanti habitumF.Ldisponem corporis, permutant etiam prudentiam, quasi intellectus euius est pnidelia, sequatur habitudinε corporis, sicut& sensis. Nam prudentia erescit in hominibi istia apparens . i. per hoc tr aliquid de nouo incipit apparere homini prosectus scientiae fit ihomine sed hoc fit p hoe v, dum sitio corporis uariatur. Alia translatio habet melius. Ad pluens. n. uoluntas uel consilium augetur hominibus, F quassilieatim dispositiones diuersas praesentes, noua eostia, siue nouae uoluntates, siue nouae prudentiae hominibus augentur, quasi consiliu siue uoluntas non sequatur aliquam uim intellectivam in homine.quq sit praeter sensit o . sed selam dispositionem corporis quae uariatur secundu praesentiam diuersarium rerum. In aliis autem libris suis dicit Enipe. st quitum ad alterationem transformat, idest fili qua titatem qua homo transformatur in alteram dispositionem corporis: tata eis est semper cura inquit,
id est quod tot curae, siue sollicitudines, seu prudentit hominibus adueniunt. Quod quidem est dissesu. Nia translatio melius sic habet. ia quantu- q: mutati sant, inlatum Gipsas semper sapere alia statutum emaue milium. F vel ipsis a it secudum aliam literam,quasi dicatiui quantucunque homo mutatur in dispositione eo oris, intantum spatia sapientia, quasi alium intellectum& aliam sapientiam habens. Deinde ponit opinionem Parmeridi, ad idem dicens, o Parmenices de rerum ue ritate enuntiat eodem modo sciit Emptilo. Dicit .n.u, sicut unusquisque habet dispositionem membrorum iisde circunflexorum, uel multae flexionis=secundum aliam literam, ita itellecti ix hominisbus,quasi dicat,st in membris hominis est multa irarietas & circunuolutio ad hoc ν talis membrorumilis sitio adaptetur ad operationem intellectus, qui sequitur membrorum complexionem secundueum. Ipse enundicitu, idem iniquod eurauida. quod curam habet siue prudentiam de membris ex
natura membrorii :&quod estiin omnibusb. Unsingulis partibus uniuerit, & quia insin omni . i.
in toto uniuerso.sed tamen aliter nominatur in toto uniuerso de in singulis partibiis uniuersi de etiam in homine. Et hoc i toto uniuerso,dicitur Deus. In singulis autem partibus uniuersi licitur natura. In
homine autem, dicitur intellectus. Et si e hoe habet plus in homine suam in aliis partibus uniuersi quia in homine illa uirtus intelligit pmpter complexionem determinatam membrorum, no autem in aliis
rebus. In quo etiam datur intelligi m intellectus sequitur complexionem corporis, de per consequem non differta sensu. Alia translatio planius habersici Idem enim quodqvidam sapit membrorum, non
est in homininus in omnibus, o omniumPlus enim est in lectus. Deinde ponit opin.Anaxaequi pro . I., nuntiauit ad quosdam suos socios uel amicos redueendo eis ad memoriam, quia talia sunt eis entia,
ualia suscipiunt siue opinantur. & hoc est fin q, inlis dictis philosophorum tangitur, scilicet v ueritas sequatur opinionem. Deinde ponit opini nem Homeri, de quo dicunt. φ uidebatur eandem opinionem habere. Fecit enim in sua recitatione
Hectorem iacere quasi in extasi i plaga sibi illata
aliud eunctantem . i. aliud cogitatem quam prius, uel aliena sapientem sin aliam translationem.ca, hi quae prius sapuerat, quasi cunctantem quidem At non cunctant .in illo strato,in quo iacebat per elissus. esset sapiens de non sapiens : sed non quatatu ad eadem.quia quantum ad illa, quae tunc sibi uid bantur sapiens erat, quantum autem ad illa q eriussa erat, de iam sapere deserat, non erat sapiens.
Alia translatio sie sabet, Sapientes quidem si desilaientes: quas dieat,sicut suit de Hectore qui sapienat aliena post plagam: ita contingit de de aliis sunt simul sapientes de desipientes, non gna eade sed findiuersa. Eet omnibus autem praedictis philos,
orum opinionibus eoncludit eonestisionem i tentam, scilicet * si utraeque sint prii dentiae, scilicet in quas homo existimat contraria mutatus de una
dispositione in aliam,* omne id quod existimatur
sit uetum. Non enim esset prudentia existimare salsum. Vnde sequitur*entia similiter se habeant si ede non sic. Deinde eum dieita arere Alyicillimum quods .itur sistenim qui mi. v v s.
t in inavi rura Massisunt maxime quaerentes ipsam Paris. er amantes Mirata opinioner er talia intiantes uevi te,quomodo non est dignum resipuere sed optari commio Nam uesantisprosi eris uti re initium inquisere.
Inuehit eoua Dicto x ovos dices, O grauissimuaccides est V eis accidit. Nasi illi. et maxime uid rut veru inquantum cotingit ab hoie hosse itideria praedicti philosophi,quietia sunt maxime iretes de
amantes uerum, tales opiniones Et tales sententias
proferimi de ueritate, quomodo non est dienum . Praedictos
136쪽
pnedictos philosephos dolere de hoe q, eorum stlidium frustratur, si ueritas inueniri non potestὸ Alialitera habet Quomodo non est dignum relinquere uel respuere philosophari conantes .i.s homo non adhaereat his.qui uolunt philosophari, sed eos contenat. Nam si nullum uerum potest ab homine
de iactitate sciri,quaerere ueritatem est quaerere illud, quod non potest homo habere, sicut ille qui ρ-
sequitur uel sugat uolatilia. Quanto.n. magis proia sequit,tanto magis ab eo elon LDeinde eu dicit. Tex. ιι opini ubi uit, is uoltitem 4ε de emi r consuerantu emia a sola aclii ratis totast. Mi essean bu otem, mara indetermittati ratiora inest, Crevir, qrita ens est, ut rae x Nut . quare ueri Misere quum,mnonuere semit. sta enim magis conuenit Mere, piamia Epicarinasin Xenophanem. A N τ. Huius autem opinionis causa est, quia de mitibur quidem Tex. c.ari veritatem vitendebis . Entia ueromabant φρα rufis,DM. Iun. In his uero multa, quae indetermittasinat utra minat Cr Deentis Hud cistis. νυν quod decenter quidem dic At tam nera aurem dic t. sic enim metriar magis scire, Q. H 'ut F comtu ad Xenophanem.
Assignateam proiissae opinionis ex parte sensi bilium. quae ca praedictae opinionis etiam ex parte sensibilirimponebat. Naeum sensibile sit prius sensit naturaliter, 'portet lispositio sensuum s irarer sensibiliu disipone. Assignat aut ex parte sensibiliu duplice cum quam secunda ponitur, ibi: IAm- in scii. plius autorii S c. Dicit ergo primo ν opini
nis praedictorii philosophorum mit, quia cum ipsi
intenderent coenoscere ueritatem de entibus uii 'deretur eis U Gla sensibilia entia essent, totius ue - ritam doctrina iudicat ierunt exnatura sensibiliu ferii. In rebus asit sensitatibus multu est de iratura infiniti siue indeterminati , quia in eis est materia, i iniae quantum est de se non determinatur ad unii, sed est in potentia ad multas formas,de est in eis nal tura entissimiliter, ut diximus, uidelicet ν esse rerum sensibilium non est determitistii sed ad diuersa se habens.Vnde non est mirus non determitiata cognitionε ingerit sensibus sed huic se, & alteri aliterila propter hoc praedicti philosophi deceters-De uerisimiliter loquuntur rone p victa non tameuerum dicunt in hocm ponunt nihil determinatum esse in rebus sensibilibus. Nam licet materia man tu est de se, indeterminate se habeat ad multasse
mas,tamen per formam determinatur ad unu ni dum essendi.Unde cum res cognoscantur persuam formam magis quam per materiam, non est dicet
dumst non possit haberi de rebus aliqua determitia cognitio. Et tamen quia uerisimilitudine aliis quam si et eorum opinio, magis congruit dicere
Mut ipsi dicebant quani sicut dicit Epicharmus ad Xenophane, qui sorte dicebat ola imobilia &n cessaria est p certitudine sciri. Deinde eta diciti
s Ess. Item hanc omnem naturarum eri indemit, deo au
dicere opo terest stam digitum mouebat .er Hera
te acinihilist scimus: Erravero onooperam tans, o PM.f. ceruingere uera disere. Nambae existimatistu passulauu opitiis Actora fumina,que est dictaaberael are, o quale crati bis habuit, qui turis opinatus est nihiIoporteretuere, Migua mu bus folio, er Heraclita increpou due uε , is in
eodem famule non est instare. 1,.naexistimauulnusimet.
Ponit secunda causam ex parte sensibilium sumptam, dicens ui philosi,1 hi uiderunt omnem hanc naturam,scilicet sensibilem in motu esse. Viderunt
etiam de permittant tale eo mouetur,u nihil uerum dicitur inquanti uti mutatur.Qu'd enim mutatur de albedine in nigredinem, non est album nec nigrum in atrantum mutatur. Et ideo si nacitra rerusensibilium semper permutatu Iomnino .i.quatum ad omnia, ita cr nihil in ea est fixum, non est aliis quid deterini nate iterii dicere de ipsae Et ita sequi turi ueritas opinionis uel propositionis G sequatur modum determinatu essendi in rebus. Sedro 'tilis id quod apparet cognoscenti ut hoc sit este uerum unumquodque quod est aliciat apparere. Et in ista suerit eorum ratio ex hoc patet. Nam ex hac susceptione siue opinione pullulauit opinio dictoruphilompliorumssiimina uel extremasidest quae inuenit quid summum isti extremum huius sententiae, quae dicebat sheraclirare , i.se iiii opinionem Heracliti uel sequentium Heraclitum secundum aliam literam, i. qui dicebant se opinionem Hera .eliti qui sequi posuit omnia moueri, & per hoc nihil este uerum determinate. Et hanc opimionem habuit Cratilus, qui ad ultimum ad hanc dementiam
deueniat, vopinatus estu non oportebat alio uer G. bo dicere sed ad exprimendum quod uolebat. mo'
uebat solum digitum. Et hoc ideo, quia credebat lueritas 'ium uolebat enuntiare primo transibat, uoratio finiretur. Breuiori autem spatio digitu nim-uebat. Iste autem Cratilus reprehendit, ues increpavit Heraclitum. Heraclitus enim dixit ut non potest homo bis intrare in eodem flumine,quia anteruam intret secund qua quae erat fluminis iade-u erat Ipse autem existimauit,u, nec semel potest ho intrare in eunde quilium, quia ante etiam u se mel intret aqua fluminis desiuit &superuenitalia.
Et ita non solum etiam non potest ho bis loqui de re aliqua anteu dispo mutetur, sed etia nec semel
Sens biliuni mutationem in nullo prorsus eorum veri tati obstare sex rationibus ostendit.
Disputatcontra icta ,&primo quantu ad hoc qδ ponebant de mutabilitate rerum sensibilium. Scuo quantu adhoc st dicebatur de apparentia sensuun ibi:s ueritate uero vi est i Circa primu Lestim. ponit sex rones, quam prima talis est. inflexistimat non esse de eo quod non est, uer opinione habe dc uera oratione .pseri si hoc enutiatisedo mutat dii mutat non est,nec illud ad ql mutat, nec
illud ex quo nuitas: ergo ali sit uere pidici: de eo qs mutat. Sic eryo possumus dicere cotra Nicta roue uel oration6.i opinione dicere *de eo Ginutae nihil pol uerum dici, aulas utans,i. mutatur
137쪽
qqiratulo permutat',i.quando permutatur habet 'tiandam orationem uel rationem ueram sin eis F.1. secundum praedictorii in opinionemino existimari idest qucia non existimetur aliquid ei inesse.
3 Quamquam etiam ambiguum est abiicietis enim baritali M , 7-od ac trecessee etiam eius, quode. Cr simpliciter i corrumpitur, erit ali dens σβ'duce 'e est seneratur, Cr hoc tu in s in infinitum. Anx. Est etiam dubitatio. An Denim, bas tabe eius tuo
si corrupitur emittet aliquid ens. Et resedem Fodit, cras oreneratur nece se est esseCest hoc non esse in infinitum. Secundam rationem ponit,quae talis est. Omne quod permutatur, habet iam aliquid de termino ad quem permutatur, quia quod mutatur dum mutatur partim est in termino ad quem, & partim in ter Tex.α. . mitio a quo, ut probatur in.6. Physico.uel secunduti aliam literalabiiciens habet aliquid eius quod abiicitiir. Et ex hoe datur intelligi stineo mouetur,sit aliquid de terinino a quo: quia quandiu aliquid mouetur,tandiu terminus a quo adiicitur. noautem abiiceretur nisi aliquid eius inesset iubiecto mobili. Et eius quod sit necesse est ia aliquid esse, Te tirn quia omne quod nisebat, ut probatur.6. Physi. Patet etiam, et si aliquid corrumpitur, ut adhuc alio sit quia si Oino non esset, iam esset omnino in corruptum esse, & non in corrumpi. Similiter autem si aliquid generatur, oportet uisit materia ex qua Υ .cin nerati ita de agens a quo generatur. Hoc autem non ociniici est possibile procedere in infinitum, quia ut probatur in secundo nec in causis materiali bu nec in κε tibus in infinitum proceditur. Sic isti tureii magna dubitatio contra eos, qui dicunt,u eo, quod mouetur,nihil potest uere dici, tum quia in eo qd mouetur& generatur est aliquid de termino ad quem tum quia in omni generatione de motu oportet ponere liquid ingenitum de immobile ex parte materit & agentis. x xx s. se bis mihis, illa dicamus. Hi non est id secundis
vialem, secutidum gralitatem transinu ridetrurit que non perma re si dum p antitatem, vitamen sie n.
m omnia cognosiimus. A N v. ω bre prete mittenui ita dicamus, critia no is est pera Par. . mutans Mundum Pantitatem Cr mundum qualitat . secundum piantitatem igitum' idem non moras.schrendo seciem omnia cognoscimus. Tertiam rationem ponit. & haec ratio contradi
eit eis quantum ad causam, ex qua opinionem sumpserunt quia omnia sensibilia semp mouentur Moti enim sunt ad hoc dicendum ex his, quq augetur. Viderunt enim v aliquid per unum armum crescit sin modicam quantitarent,& crediderunt ui motus augmenti esset continuus, ita ui qtiantitas, i in qua attenditur augmenturii, dilideretur proportionaliter ita partes is, itast in qualibet parte fieret augmentum alicuius quantitatis, cuius proportio est et ad totam quantitatem, sicut proportio partis is ad totum ips.Vnde cum iste motus sit insensibili existimauerunt si rilitervea, quidetur qui scem,mouentur,sed inora insensibili Dicit ergo cotra illos ui praetermissis illis, quae dicta sunt patet' non est idem motus fui quantitatem, de quali tate uel forma. Et quavis concedatur esse motus secundum qirantitatem sit continuus in rebus, B: vomnia hoc motu semper insensibiliterinoueantur, in fili qualitatem uel forma non oportet Q py hoe
semper omnia moueantur. Llita poterith eri e micio de rebus determinata, Vares magis cognoscuntur per suam speciem v per suam quantitatem. Itim num est reprehendere eos, pari arbitramur, asstimaractim ipso rumhn Mi Minyamiura numero ira eta re, ii sere uumnt,de toto tamen corio, mi iursinstrui hic enim. circa nos est, sol sensibilium loco, incorruptione a
generatione est,su trulla ut ita dicam uniuersi pari est ideirustias hiis proptre illa, illam absolui I piam propter ista, illa condemnasse.
A mplius ala dignum increpare 'existimantes, ita en. A N lium in minorimu eram silent so habent m. cos. Io toto militer enuntiaverunt Nam circa nosset obitu locus ingemeratione cr comptione persi erat Drument sedisse ut scatur nulla pars est omnis. mare iustius utique propio illa horaueriti bissent Prare propter hoc de ita erraucria.
arta ronc ponit dices, is dignu eli renuere si, luet creparos sic existimates .i.opinates,s.7oia sensibilia sunt ij in motus . pi' hoc ut paucorii sensibi liu numeris inuentur sic seliabente, cu in plura sentibilia immobilia sint nisi quantu ad motu locale. Costat. n. v ibia sensibilia a iunt hic circa nos in siphtra activorii & passivorum sint iii generatione & cor- ruption e. Huiusmodi aut e locus est quasi nihil te- specui uniuersi.Nam tota terra non habet sensibile quantitate respectu supremae sphaerae.Ideo te habet meam sicut cetrii, sicut astrologi , 'bant per hoc in sp sex signa et iaci sit per terra apparet. non ellet si terra aliqlia parte coeli seimi notabile a n bis occi altaret. Stultu. n. fuit de tota natura sensitati iudicare illa pauciora, imo tolerabilius fuissetu, tota natura sensibilis suisset diiudicata fila motu
leti tu corporii, si multu excediit alia in quatitate. v Ess. ue manifestum est, aer ad istos eadem dicemus, quae Amidia fou.γod enim est imminus poetam natura. ostendendam, Cr I uadendum est eis. Ampia aurem palamqvia adhos eadem olim dictis dice AN T. mur. Menim est immobilis naurea quaedam, Gendendo νὴ D ipsis, Cr credendum est eis.
Quintam ronem ponit dicens, ut contra haec dicenda sunt ea i sit prasuntdiret in hoc eode librossi
et sit qda stratura immobilis ,s. natura primi motin ri ut probatum est in. 8.Phy. Et hoc est dicendu cotra eos,& ipsi debent hoc credere, sicut alibi probatum est. Et ideo no est uerunt, V omnia sint temper in motu ,'diu, nihil uere de aliquo possit dici. At accisi iis, cisi audio testis a Ge,maris Ece sus s.
re quisere colla, quam moueri. non enim est,in quo quisquam moueretur, nam omnia omnibusissint.
Et etiam contingit aduentibus essem non es, quio AN Icere magis dicere omnia quam moueri. Non est enim in quod Par. . uti xviperi et . Num omnia in Ant omnibus.
Sexta ronem ponit dicenv,ui illato, qua ponuntola moueri,reptimat prinis eoru poni,qua poniani
contradictoria simul uerificari de eode, quia si aliud simul est di no est, magis sequit stola vescuit uui ola moueantur. nilui. mpermutat ad hoc qa iam inest ei, sicut id iam est albu no mutat ad albedine. Si aut idem contingit simul esse& non esse, oia in suntoibus, ut supra bybatu est, quia Oia sent unum. Te .rt.
Et ita no erit in quod possit quid pei utari.
138쪽
preti uis: stari,ant alti Missisiensia. rarit. Hicineipit procedere corra ipsam rationem deseritate apparentium,& circa hoc duo facit.P6mo improbat nanc opinione Secundo inducit conclu-1nsis ι r. sionem intentam, ibi sigitur quia cunctorum Cir ea primum duo facit. Primo disputat contra illos, qui praedicta ponem sp aliqua rone uel dubitati ne posuerunt. Seso contra Pteruientes, ibi: Isuntasit quida. Circa primu ponit septem rones. circa prima scdicit Ollensim est,u, non olla sunt mutabisa, sed deueritates nonoe apparens sit uerit, ista coaderanda sunt: quorum primum estu, sensus noesi proprie eausa falsitatis, sed phantasia, quae noni deni sensui quas dicit, diuersitas iudiciorum, qui datur de sensibilibus non peruenit ex sensu,scilex phantasi ad quam propter aliquod impedimetum naturae proueniunt deceptiones sensuum. Phbtasia autem non est eadem sensiui, ut probatur tertio de anima, sed est motus fictus a sensisse dum actum.Vnde 'ipsi attribuerunt sensui istam diuersitatem iudiciorum, per quam unus iudicat statim sentire de : a Me quo alius uerum sentit. non con 'venienter faciunt. Alia translatio melius habetiEt
primum quidem quia nec sensus salsis proprii est. Sed phatasia no ide est sensiti. F quasi dicat,ui nullus sensus de proprio obiecto decipitur, sic tui sus nodecipitur de coloribus. Ex quo patet * iudicium sensus de sensibili proprio est determinatu. Vnde oportet determinatam ueritatem esse in rebus. Et si obiiciatur m aliquando etiam circa sensibilia M' pria error accidit, respondet ιν hoc non est ex se se, sed ex phantasia per cuius indispositionem alis quando contingit', id quod persensum accipitur, Ater ad ipsini pueniat g sensii scipias, sicut patet in phreneticis in Ous orninu phata fiae est laesum.
aass. Deinde admiratiora ei tui Mnta sint muratu es, tales j colores, quis minus, an qualis emimu apparent. erutrum qiinlissatus, optii luat rorantita. σ grai mra utrimqvidia deliriviis an qualia rebastis. π mera ans questa dormBibiu,an pulla ML MLmnon arbitrantur, patre. o etenim Iliaeaei rid Mue Asterus esse ei in Visa 'Ad Ariopaginaudit. αυτ. mimis dignum miraristiaeelubbatur, utri tantae MuPar. . munitudines,er colores talis pialasarem uidentur, aut questi de properer utram Dalia sanis, dat quam tib ν tibiis.Etgraiora imm qialia debilibus, via ruinam. tati vera, rami qualia domientibus, ut quati uigila. u. Mquidem enim iis tarit palam.Nullarer siminium. - uerusese nocte Alberus eseens in Libra. ditas Lmia Secundam rationem ponit, circa quam sic dicit.
--bi ea Dignum est adnutaris aliqui de hoesquaerimi uel
ni clerici dubitant sic indum alia literam,utrum magnit aenes tales sint queses uidentur a remotis,ues quales uidetur a propinquis. Quasi eniam per se uerum estu, sensus propinquas magnitudines hi dicat tales esse,quales sunt remotas autem minores quam me, quia quod a remotiori ur. ur minus, ut in per
atra pro M. Et simile est si quis dubitat ut
colores sint tales quales nidensa remotis, uel qua les uidentur a propinquis. Constat enim P uirtus agentis quanto plus in remotis horrigitur in agendo, tanto deficientior eius inuenitur effectus. Ignis enim ni inus calefacit, quae diliant, quina qxiae sitiat propinqua.Vnde & eolorcorporis persecti sensitivi non ita immutat persecte in remoto. ut in P
pinqtio diaphanum. Et propter hoc uerius est iudicium sensus de coloribus sensibilibus in propinquo quam in remoto. Et simile est etiam si quis dubitat utrum aliqua talia sint qualia uidentur laborantibusF,i. infirmis. sani enim habent organa senseum bene disposita &ideo species sensibilium in eis r cipiuntur prout fiant & propter hoc uerum est iudicium sinorum de sensibilibus.organa ueroi firmorum sunt indisisposita. Vnde non conuenienter ii mutantur a sensibilibus. Et propter hoc eorum iudicium de eis non est rectium, ut patet in gustii: cuius organum quia in infirmis corruptis humoribus est insectum,ea quisent boni saporis eis insipida uide tunEt simile iterum est utrum pondera sint ita grauia sicut uidentur debilibus, uel sicut uidetur robustis. Constat enim strobum de ponderibus iud, cant secundum uisunt. Non autem ita est in debilisbus in quibus difficultas ad sellii ridum pondus, non selum prouenit ex magnitudine poderis,quξ- admodum in robustis,sed etiam ex paucitate uirtutis. Vnde etiam parua pondera eis magna uidetur. Siti est si aliqui dubitant ut ii ueritas sic se habeat sicut uidetur dormietibus, aut sicut up uigilatibus. In dormientibus enim ligati sunt sensus, & ita iudicium eorum de sensibilibus non potest esse liberii, sicut est iudiciu iugilantium, quorum sensus sunt Bluti. Supra autem dictum est φ mirandum est si diisebitant,quia ex eorum actibuς apparet oenon dubitat,nec existimant omnia praedicta iudicia aeqlial ter esse ueraSi enim aliquis existens in Libya i somnis uideat se esse Athenis, uel aliquis existens Parisius uideat se esse in Ungaria in semies a somno surgens non talis operantur, qualia operaretur si in uigilia hoc percepisset. Itet enim ad odion, idest ad locum quendam qui est Athenis,s in uirilia se Athenis esset uideret, quod non facit si hoc semesauit. Erm patet ui non putat similiter esse uerum, quod uidetur dormienti &uigilanti. similiter potesta quide aliis quaestionibus praedictis.Licet eninior
tenus de talibus quaerant, tamen de eis in mente Gdubitant. de patet rationem esse nullam, qua ponebant omne quod uidetur esse uerum. Hoc enim
Tertia rone ponit dices m de fututis, sicut Plato dicebat non similiteriest tria .i principalis firma diuera& digna credi opinio medici,& ignorantis medicina, sicut de hoc si ituro quod est infirmatu sanari uel non curari.Na medicus, i scit eam sanitatis pol aliqua sigm simitatis suturi pscire,q netatariis medicinalis ignarus.Vnde patet * talia est opinio,
qua credit omnes opiniones aequaliter esse ueras.
139쪽
roribus dem uisus non gustui decla inis uero, idest bum
ribus uel cibis gustus sed non uisus. Quartain rationem ponit, quia in sensibilibus
no similiter teli proprial idest uera& credibiliς iudicatio sensus de alieno sensibili di de proprio.SLcut uisus non similiter iudicat decoloribus &pii. sus. sed crededii est de coloribus iudicio visis. 3 Et de chymis , idest saporibuq iudicio gustus. Vnde si uisiis iudicet aliquid dulce esse, de gustus percipit idem esse amarum, eredendum est magis gustui qui siti. Et similiter etiam irrita est aequalis poni eris iudieiuni senses de a,prio sensibili, & de eo quod est
proprio propinquum. Propinqua autem propriis lensibilibus hie dictitur sensibilia communia, ut ma itudo,numerus, S: huius odi, circa quae magis decipitur sensis quam circa sensibilia Ppria,minus tamen qudinci rea sensibilia alterius sensus,uel circa ea quae sunt sensibilia per accidens. Et ita patet v stultum est dicere ola iudicia aequaliter esse vera.
nummi null3s ustipiam ait redem tempore circa idcm flumia ira,cr non ita si Libere. At me in alio tEpore circa asa seram dubitarint, sed circa illud. e passio accidit. dico auatem inuti idem quisem uim ut i sum mutatum,sut corpore mutato,uideri posesit piandoque dulce, ndoque non diare, sed non ipsium sulce, eum quale est sit, umpiam mutatum
est, sed semper u rificatur de eo. σ Pod futurum est dulce, necessiris talis.
'rum mussa que in eodem tempore, secat idem nuria Τ' piam dicit irata non ira simul habere. Sed nec in altero temycire circa asi emi bitauit,sis eirca id cui decidum'o. Dico aure, putiidem quidem videbitur uinum, aut malatum bum,aut corpore mutato, quandos quidem idu .pii do autem non e e. sed cpiod non dulce leo quandos uir, nulli' in rividuis: sed semper de ipso verum ei u O est renecessitate ex stens taci dulce. Quintam rationem ponit dicens , ullus se sus in eodemi simul dicit circa ide ita se habere εἰ no habere. In eodem .n.tepore non dicit uisugaliquid esse album & non album, nec bicubitum de nobi cubitum,nec dulce&non dulce. Sed quamuis in diuersis temporibus, uideatur iudicium sensus op- posita de eodem iudicare,nunquam tamen dubi alio accidit ex iudicio circa passionem ipsam sensbilem, sed circa passionis subiecti timueroi gratia, de eodem subiecto,scilicet uino glistici,qirandoque uide tur quod est dulce, de quandoque quod non est. dulce. U'd prouenit liel propter mutatione cor poris sensibilis uel instrumenti quod est insectum cunaris humoribus. Et sic quicquid miliat ei nondu lce uidetur iel propter mutationem ipsus uini. Sed nuquam gustus mutat iudicium suum quin ip- sun dulcedinem talem iudicet esse qualem perpendit in dulci, quando iudicauit eam esse dulcem, sed de ipsa dulcedine semper uerum dicit , di semper eodem modo.Vnde si iudicium sensus est uetui cui ipsi ponunt, sequitur etiam v natura dulcis ex necessitate sit talis, de sic aliquid erit determinate
uetum in rebuς. Sequitur etiam in nunquam assi
oratio uel negatio sunt sinuit uera, quia mimum Π Υ s I c M. et sensus simul dicit aliquid esse dulce &non dalce, ut dictum est.
Attamen omnes ille orationes e perimunt. σquinati mumos stantiam non ese ullius ta nec quispiam necessario esse.necessariam enim non contingis aliter . aliter se habere.in reo uid necessario est, nonus. σ non ita habris. amis o hecberationes omnes austrant quemad AN T. modum σμου antiam non esse nullius, ita nec ex necema. Pa . te M il Necessarium enim quod non contingit aliter cet alis terse habere. mire σst pudem ex necessitare ion babebiu
Sextam rationem ponit dicens. v praedicti rationes omnes uel opiniones scut ait seriint omnia i substantialia praedicata,ut supra ostensum est.in auserunt omnia praedicata necessseria. Sequitur enim .
quod nihil de altero prauitatur substati aliter aut necessario. Et st non substantialiter, ex supra dictis patet. Quod autem no necessario sic promtur, necessarium est,quod non contingit aliter se habere. Si ergo omne qnod est, est sic ues aliter feci indueos qui dicunt corradictoria sinul esse uera, & o positas opiniones, sequetur quod nihil sit necessa
animata non e sint: sensus nampie non esset nequesen bibi
iraque neque sensiones e se foretastis verum esset sentientis. n. bee passior 'ipsus ieita ινι Uensum faciunt, non esse etiaab ιefensu. ci Usibile est sensus natu ue non ipse eas Uus , sed ' alii; ad aliudetiam praeter sensium, quod ne eesse estprtasse luese movens enim natura prius est moto. o Rad si micem dicuntur b c ipse, nihil minus. Et x toto si stactum bulifilum, nil auri MeriUMA AN T.
tinnexistentibManimatis. Sensius enim non erit. NUM e --γiei ursin bilia esse. er nec sinsationes'rsan unia. set Esse nimi do bee est. s eri veronae quaesensum facissit, ersti est is i positioil . Noo enim sei us semet est, sed aliis quid usterum praeter sensim, quod prius essesensu necesse est.
Novens enim moto prius est natura Et quest adimiceridicantur ei a,mbit minus. Septimam rationem ponit dices.si omne προ- res est uerum, nec aliquid est uerum nisi ex hoci
se quod est apparens sensui, sequeti ir0, nihil est nisi inquantum sensibile est in actu. Sed si solum sic aliis quid est,scilicet inquantum est sensibile,sequetur nihil sit si non erunt sensus. Et per consequens si noerunt animata uel animalia. Hoc autem estini posisibile. Nam hoc potEst esse uerum ' sensibilia inquantum sensibilia non fuit . si accipiantur prout simi sensibilia in actu,q, obsunt sine sensibus. Sutan . .
sensibilia in actu fecitndumst sunt in sensu Et secun 'dum hoc omne se bile in actu est quaesem passio sentientis, quae no potest esse si sententia non senti Sed v, ipsa sensibilia quae faciunt hanc passionem in sensi non sint, hoc est in ressibile. Quod sic patet.
Remoto enim posteriori non remouetur prius, Ista res faciens piniones insensu non est ipsemet sensus, alii a sensus non est suimet, sed alterius, quod oportet esse prius sensu naturaliteri sicut mouens. moto naturaliter est prius. Visus enim non uidet se sed colorenis Et si contra hoc dicatur Usensibile de sensus sunt relatim adinvicem dicta, & ita simul natura,& interempto uno interimitur aliud, nihilominus sequitur propositum , quia sensibile in potentia non dicit relative adsentiam quasi adipsum
140쪽
reseras sed quia sensus refertur ad insim.nt in qilinto huius habetur.Patet igitur vi ossibile est dies V ex hoc si int aliqua uera, quia senuit apparent. Qδponunt illi cui ponunt omnia apparentia esse uera,
Em Ginest, qui mentis potitiaria eontra lictoria simillap rarentis verisori putaueriant: eontraria item simul in eodem esse non posse asserit.
Oeserum quis eum, tuis est, Cr omtuno peti circa stitis udarecte sicaris mutet Tales aurem dubitatis iussimi. ω sium si capas dubitore utram dormis r tui ne an uigila. mmater ram is cuncte divitisenes γῆ t. de omnia Lis etenim bis girum sicunt ratisinem esse. principum ranisque er hoe per demonstratiotrem)Mo cpserunt. in Mautem non est eis pers sim, ex eorum actiombus stransiste apparet: si ut diximus ste eorum a Rehu est.rarionem tranaque eorum P runt, Porum non est ratio. demonstratis iis
enim rincipium non in demonstratio. loquum ficile eperfudebitur.non enim est difficile me tu. suntorem Hum qui dubitant huiusmodi persi oram,
Te, Gis. σbarrationismum dicentium. QAmnt eum quisqui Par. i. dicat sanum, tr omnino circa gula recte iudicantem. Tais uera dubitatis es milessiunt dubitation utrum dormimus mine, aut uigilamus i possunt autem omnes dubitationes talis Hem. Omiuio enim rationem bisgnificavi e R. incipiam is aerunt,ta e per demonflautionem accipere. Cryan ad euero μὰ non persuasis m, manifesti sunt in actibiis miseeundum γει ouem intimas ro eorum passio est. Rationem enim querunt,Porum non est ratio. Demonstratis.
Hi enim principium non est demonDatio. Hi Fidem utipestile boeeredent.raenim non didicile sumere. Di utat contra illos, qui praedicta rationem noox ratione,sed expertinacia lusceperiit,& circa hoc duo facit. Primo ponit qualiter isti mouentur ad hane opinionem ponendan secundo ostenditqu radis . I iteres resflendum busQui uero uim in solo uer
iustea. bo &c. Dicit emo primo , Upraeter praedictos qui in praedictam opinionem ex quibusdam dubitatio nibus inciderunt , sunt aliqui qui interrogantspersuasos in hisb scilicet opinionibus, idest deceptos,
ut eos in deceptione detinean k has solas rationes habent ad suam opinionem confirmatam. Alia tras.
ratio habet. Suntautem quidam qui desciunt siue dubitant huiusmodi persuaserumnas rationes solii dicentium. Et est sensus,q, quidam deceptorum, qui
praedictam opinione tenentilias solas diibitationes tenent, & his rationibus utuntur, quae infra dice tur. Si enim dicatur cis', inter contrarias opiniones credendum est magis sanis quina infirmis, & sapientibus u ignoratibus, de uigilantibus q dormietibus, ipsi iterato quaerunt quo possit diiudicari sanus per certitudinem ab infirmo, Si uigilans a do mi Ereta sapies stulto: & breuiteri cibus diuersitatibus opiniopum quo potestdiscerni quis illorum iudieat rectet omnibus,cum quibusdam uiderealia quis esse sapiens, qui aliis uidetur stultus, de sede Mosed istae dubitationes stultae sunt Similes enim dunt illi dubitationi, qua dubitatur,umim nunc dormiamus, an uigilemusatorum enim omnium distincti o per se non est.Omnes autem dubitationesprae
Volunt enim isti sophiste u omnium possunt accipirationes demonstrative. Patet enim, a ipsi quaerebaut accipere aliquod priticipi: im.qdesset eisq: si regula ad discernendum inter infirmum de saniun, inter uigilantem de dormientem. Nec erant conteti istam regulam qualitercunque scire, sed eam uolebant per demonstrationem accipere. Ergo ιν ipsi decepti sentinianifestum est in eorum actibus secuduni et diximus. Ex quibus apparetu, positio torust falsa.Nam si aequaliter efficax esset iudicium dormientis de uigilantis, eadem sequerentur in actibus hominum ex visique iudicio , quod patet esse falsum. Alia litera habet. invindoque uero P n persuas sentade est sententia conuenientior praemissis. Ipsi enim licet hoc ponant di oret enus quaerant, non tamen mente in hoc decipiuntur incredant similiter esse uerum iudicium dormientis de uigilantis, quod ex eorum actibus patet, ut dictum est.sed quamuis non sint decepti ut in hoc dubitent, haec tamen est passio eorum idest infirmitas mentis isqvsrut ronem demonstrativa eoru quom non est demostratio. Nasprincipiu demostrationis no estFdei nostratio,i. de eo demonstratio esse nomi. Et hoc est eis iacile ad credendii, a non est hocdisicile sumere etiam per demonstrationem.Ratio enim demonstrativa probat quod non omnia demonstrari possunc quia sic est et abire in infinitum. Deinde eum dicit. mi uero ineratione solum uim γaerunt. impos aeq-ηMontraria nos edisere dignum remora Oxco
runt. contraria nume dium fgnificarastatim contra ria dicentes.
Disiputat contra istos uel contra alios , qui nec hac ratione mouentur ad ponendum omnia apparentia esse uera, quia non potest per demonstratio nem accipi res illa, per quam certitudinaliter posite discerni inter iudicantes itere de non uere, sed Glum quadam potentia rationem predictam ponimi. Et circa hoc tria facit.Primo ostendit ut tales protervientes tendant ducere ad impossibile. Secu
do qualiter resistendum est eis apparenter, ibi:lVerum si non omnia. Nemo qdaliter eis obuiandum est secundum ueritatem, ibi:lEt sicut praedictum
est &c4 Dicit ergo primo uilli, qui quaerunt uim
in solo uerbo . idest qui non mouentur ex aliqua ratione,nec propter difficultatem alicuius dubitationis nec propter desectum demonstrationis, in
solum uerbis innituntur, de credunt m omnia pos.
sint dicere quae improbari non possunt, isti talesqixeram: ducere ad aliquod impossibile. Volunt enim ad hoc ducercist contraria sint simul uera, per hoc quod omnia apparentia sunt vera. Dei ecum dicit.
Si autem non uni omnia ad amu,sed ego sapor
seipsi in moneris utique ut nonne, dapparet. m. rem enim alicui est apparens. quare qua dicit omnia vera,
quaeappirent omnia entisfacit Maliquid. ins aere essem si est bis, uim in oratione quaeriis mulis reddere cutilam diu ducis, pod non quod apparet 'sed q-
apparet, cui apparet, o quando apparri, er quarem , erv NO. Odstreddant quid morationem, non tamen ita