장음표시 사용
271쪽
ius ibi. minax hanc dubitationem. In secundaostendit id pie. i. rcitat dice ina ,ibi; Vtrum autem preter mate- par se l. ria. Tertio reo tulat ea, q dicta sint, ibi: QUpar.μ quidem igitur est quodquiderat. F Circa primum idibia ης- tria facit. Primo mouet dubitationem. Secundo soluit,ibi: Q cunque quidem igitur&c.FTertio muta solutionem manifestando colligit. ibi:sP2am au --ei. tem dcc.FDicit ergo primo st cum dictu situ, pa tes speciei ponuntur in dissinitionibus,non autem partes copositi ex specie de materia,merito dubitatur quae sunt partes species,& quae non sunt partes specieissed simul sumptibidest indiuidui, i quo
simul sumitur natura speciei cum materia ipsi m- diuiduante. Si enim hoc non sit manifes bim, non
poterimus aliquid recte distinire. quia dimnitio nunqtram est rei singularis, sed selum liniuersalis, ut supradictum est. Et inter uniuersalia proprie est
species,quae constituitur ex genere de differentia, ex quibus omnis dissinitio costat. Genus enim nodii initur, nisi etia sit 'ELVsi patet .st nisi sciatur qpars sit sicut materia,& qirae non est sicut materia, sed sicut ad spem ipsemptinens, non erit manifestum qualis debeat esse diuinitio rei assignanda. cum non asii etiar nisi speciei,& oporteat in dis- finitione speciei partes speciei ponere.& non partes quae sunt posteriores specie. Deinde cum dicit.
tus ineantur ei Nihil enim utique minus erat ostreisi.
Noe aurem auferre mente est is is, ut hominis pectes semper icarnibus apparet, erossibus et talibus partius.Vtruuitur σμηtpartes huius eciei tar rationis, aut non ,sed materia Sed quia non eris aliissuli n3ms mssiparare.
solutio Pla Soluit propositam dubitationem, & circaliaeetonicorii tria facit. Primo ponit solutionem secundum opita uti. 3 nionem Platonicoriim.Secundo improbat ea, ibi: . par. Accidit itaque unam. F Tertio soluit secundum rar. ν. suam sententiam, ibi: Quareola reducere.l Circa par. 3- primum duo facit. Primo soluit propositam dubitationem quantum ad sensibilia. Secundo quantuta mathematic ibi: tragoniam autem, Ptimo ergo dicit Uin quibusdam manifestini est, inmat rianon sirpars speciei, sicut in omnibus illis quae manifeste apparent fieri in materiis diuersis secundum speciem, sicut circulus inuenitur seri in aere
S in lapide& in ligno. Vnde inani se stum estu, neq; aes, neque lapi neque lignum, est aliquidale substatiaci i,qtusi pars existat huius speciei, quae est
circulus. Est autem hoc manifestum propter hoc
quod circulus a quolibet istorus araturmiihil au- Υ s I c AE s tempotest separari abeo quod est pars spetiei.
Sed quaedam sunt, quorum s cies non inuemurtur fieri inditietas materiis secuditio speciem, sed semper in eisdem.Sicut species hominis,quantum ad hoc st uisibiliter apparet, non inuenitur nisi in carnitius&ossibus. Nihil tamen prohibet utetia lista, quae non ridentura propria materia separata
similiter se habeat ad suas materias siciit illa, qtiae lesse possunt in diuersis materiis, & ab unaquaque earum separari. Si enim poneremus i non uideatur sensibiliter aliqui circuli nisi ex aere . nihilomunus in sic esset pars species circuli aes. Et licet tunc non separaretur circulus actu ab aere. separaretur tamen mente, quia species circuli posset intellisti sine aere, ex quo is non esset pars speciei circuli, li- lcet dissicile sit mente auferre & separare abinuice quae actu non separantur. Non enim est hoc nisi illorum qui per intellectum supra sensibilia eleuari possiunt. Et similiter si hominis species sempera' paretica hiis S: ossibus Stalibus partim . oportet quaerere, utrum istae eretes sint spectes humanis& rationisi dest diffinitionis hominis: aut nosunt partes speciei. sed selum materia speciei, sicut aes circuli Sed quia talis species non fit in aliis partibus materialibus quam in istis Lleo de facti non bpossumus separare hominem per intellectum a car inibus&osi is. Videtur enim eade natio esse hic i& in circulo, si omnes circuli essent mei. Dei
gula dabitant: tanga; non deerat lineis π eontinuo definiri. sed e omnia 'tiliter esei culleones, aut Iabotrinis,m o G lapis circidi, n. id referunt adnumerasteria clmae ratiotum. m. duo esse dicunt. Eorum etiam iuras dicunt, quidam ipsam lineam dualitarem, quidam limae formamquaedam et ira eadem esse'rm; cuivi forma, ut puta, uatu. dualitatis forma in linea cero
moriam autem boe uidetur eo uiuere, immanis stura A N T. autem quando. Dubitant autem quidam in circula er in trium,quast non' competens ineis diffiniri eteontinuo,
sed omnia Desimiliter des ciuest ira earneret ossa hominis:
er aes,er Iapiscirculi:er referunt omnes ad numeror, T limae rationem eam que Dorum esse dicunt. Et urar dicenatium, bi quidem ipsummet lineam dualitatem. Hi monile ciem lineae; stimspeciem eandem,υ cuius species:MLabuum. et speciem dualitatis in linea uero non adhuc.
Procedit ulterius prosequendo opinione prae- soti tacto quantum ad mathemticadicens,*quia ui ' adetur hoc contingere in aliquibus, si materia non Libonia sit pars speciei , quamuis spes non iueniatur nisi in ite illa materia, sed non est manifestu, 'n & in quibus hoc contingat, uel non contingat, ideo aliqui esseca hoc dubitant non solum in naturalibus, sed etiam mathematicis, ut in circulo&triangulo. Vide. tur enim eisu, sicut materia sensibilis non est pars speciei in naturalibus, ita etiam is materia intelli- .hilis non sit pars speciei in mathematicis. at ria autem figurarum mathematicarum intellistbblis,est continuum, ut lineae uel superficies. Et iam
uult, quod linea non sit pars spei circuli, uel trianguli , quasi non sit competens quod triangulus de
circulus disiniant perlineas&continuu cum . non
272쪽
3 3 S E P Tnon sint partes speciei,sed omnia similiter di
cantur ad circulum & triangulum, sicut carnes Nossi ad hominem,&aes ta lapides ad circulum.Remouendo autem a triangulo de circulo continuia, quod est linea, nihil remanet nisi unitas & numerus,quia triangulus eli ites lineas habens, & cisculus unam. Et ideo,quia lineas non dicunt esse partes speciei.reserunt omnes species ad numeros dicentes P numeri sunt species niathematicorum Omnium. Dicunt enim v, ratio duorum est ratio lineae meis, propter hoc P linea rectaduobus punctis terminatur.Sed circa hoc inter platonicos ponentes ideas , est differentia quatis . Qui enim non ponentes mathematicanaediainter species de sensibilia. dicentes species esse numeros, dicunt ipsam lineam essedi ratem, quia non ponunt lineam mediam differentem a specie lineae. idam uero dicunt vidualitas est species lineae, di non linea.Lurea enim est quoddam mathematicum medium inter species de sensibilia, & dualitas est ipsa species. Et secundum eos in quibus d n nodisserunt species,& cuius est species, sicut in ii umeris, quia ipsas species dicebant esse numeros. V de idem dicebantesse dualitatem de speciem dualitatis.Sed lineae hoc non accidit secundum eos galinea iam dicit aliquid ,participans speciem, cum niuitae lineae inueniantur esse in una specie, quod non esset si ipsemet linea esset ipsa species. Dei de cum dicit.
Aecidit Cr uirum in stomum Iomam esse,ptarum species uidet uinciuersavi quod etiam rithagoricis accidebat. Acitu tuaque unam inalto ι mesessorem, quam stocles videtur esse alura. Oder ries: Oricu accidit.
Improbat praedictam tblutionem, de ponittres rationes,quarum primaest si soli numeri sint species. Imnia ista quae participant uno numero par ticipant una specie.Multa autem sunt diuersa sp cie quae participant uno numero.Unus enim de idenumerus est in triangulo propter tres lineas, dc in syllogismo propter tres terminos,&incorpore propter tres dimensiones. Accidit igitur multorum specie diuersorum esse unam speciem. Mnon solum Platonici sed etiam Pythagoricis a cidit, qui etiam ponebant naturam omnium rem esse numeros.i Secundam ponit ibi. Et comvrgit arum oram facereia Drnu aerear Meron formas.
Et comitigit omnium Marium perse misi, Maiae ronon species. Vae talis est. Sicames de ossa non sunt partes speciei humanae,nec lineae speciei trianguli, pari ratione nulla materia est pars speciei Sed secundum Platonicos in numero dualitas attribuitur nute ris,unitas autem species, ergo sola unitas est species. alitas autem, de per consequens omnes alii numeri tam in materiam implicantes, non erui
species. Et sic una tantum erit ipecies omniiun reram. Tertiam ponit ibi. . Asboc modo unum omnia erant. modisquebatura aliptam dubitationem ea circa ct tilatus ruit, crob causam dictum Quamuissic unum ommerunt. M pudem intra ba
Rus talis est. Illa sunt unum quorum spes una est.Si igit omnium species est una,sequetur ut omania sint unum secundum speciem, de no solum quae uidentur esse diuersa. Potest tamen dici quod noctertium non est alia ratio 2 secunda. Sed est aliconueniens quod ex secunda conclusione sequiturs cundae rationis. Posita ergo ratione cui praemisia solutio innitebatur, de positis rationibus contra
primissam solutionem, concludit dictum esse ui illa quae sunt circa dissitationes habentdubitatione de qua de causa. Et sic patet u per omnia pretinissa ostendere uoluit dissicultatem praemissae dubitatio . Deinde cum escit. mare civicta ita reducere σ auferre nrater superauic cura est,quaedam imique sistis Dein Mesunt, aut sis haec habentia. Et comparatio de animii piam iunior Socrates dicerasio libat,non benesthabe abducit enim auero, π opinari dis tamquam contingmt hcmvum me partis bu sesse, quoiadmodum abfpreaera circulaem. Hoc autem raneia mk.etenim sensibiliqvisimfortassis animi est, Crabsque motu defini renone l. quare neque e parii biu, quodam modo se babentibus. non enim omnino pars bonitanus manus edita, musto sperficere. sine a
mala existens,non animia uero non est pars. Aare omnia reducere ua, er auferre materiam supero
hee babentia. Et rabola de animali quam consumus era.iunior dicereno bene Rhabet. Abducis enim aueritate,
er facit suspicari quo contingens thominem esse sinepar
N. Mare nec e partitasse habentibus qualiter nas . Non eram omni modo hominis est pars manus, sedρο- tens opusperficere. are animatu existens pars, nonania
Soluit primissam quaestionem secundum pro- Iriam sentctiam,de primo quantum ad naturalia, ecundo quantum ad mathematica, ibi: Circa matheniatica.FDicit ergo primo, ui ex quo praedicta inconuenientia sequuntur remouentibus i specie rei omnia, quae sunt materialia, siue sint sensibilia, siue non, patet ex dictis v supersuum est om
nes species rerum reduςcre ad numeros iret unitatem,Sauferre totaliter materiam sensibilem de
intelligibilem, sicut Platonici faciebat. Vnia quaeisdam species rerum non sunt Q t sine materiae, sed sunt hoc in hoc fors bi. rnas in materia, itast id quod resultat ex semis in materia existente species est. Aut si non sunt sicut forma in materia,
sunt se habentia sicut illa quae habent semam in
materia. Proprie enim serinam in materia habent naturalia, quibus quodam modo assimilantur mathematica,etiam inqnaruit proportio figurae circuli uel trianguli ad lineas,est sicut proportio sorti hominis ad cames deos Et ideo sicut species h minis non est sorma aliqua sine earnibus de ossibus, ita circuli uel triani linon est aliqua formatae lineis Et ideo parabola quam cosueuit dicere de animali Socraeiunior ton se bene habet. Videtur autem ipsim Platonem Socratem iuniorem nominare, quia in omnitius libris suis introducit Socratem loquentem propter hoc, fuerativa gister eius. opinionem autem Platonis de materialitate naturali 1spe erum uocalparabolam,
par seq. soluit dubitatione secula dum propriam
273쪽
quia sabulis assimilatur ovae compnnuntur ad aliquam sententiam metapnorice insinuandamir pter quod in tertio sit perius dixit, ut haec opinio inimitatur opinionibus fingetium deos esse, & cysemiae eorum sunt sicut forme liti trianae. Ideo autepraedicta optiuo no bene se habet quia ducit extra uetitatem n eo quod iacit opinari ut hoc mo contingat esse hominem sine partibus materialibus,ssine carnibus & ossibus, sicut contingit circulum esse sine aere,quod manifeste non pertinet ad spe simili Gςsci culi sed hoc non est simile.Non enim sinit, id, si rima habςt homo ad carnes & ossa, sciit circu-tur iliathe lusadas, quia circulus non est aliquod sensibilete. iii Mica di cundum suam rationem. Potest enim intelligi sinetiaturali niateria sensibili Vnde aes, quod est materia sensibili .non est pars speciei circuli. Sed animal uidetur
elle quod iam sensibile. Non enim potest dimitari
sine motu. Animal enim discernitura non animali πex e. x . motu, it patet in. Idib.de Aia. Et ideo Libi. potest disiniri animal sine partibus corporalibus Te c. is. habentibus se aliquo modo debito ad motu. Non cium manus est pars hominis quocunque modo
se habens aed quido est se disposita et potest perficere Opus mamis, quod no potest sacere sine anima, quae ex principium motus. Quare oportet et
manus cuiuscunque sit pars hominis, sin quod ei tanimata. Secundum uero ν est inanimata, non est Pari,sicut manus mortua uel depicta. Unde oportet P partes tales qiue sunt necessaria ad perficiendum operationem speciei propria snt partes sporici, tam quae simi ex parte sortiis, quam qua sunt ex parte materiae. Deinde cum dicit.
Exss. Circa nisibernatica ureo, in rationes ii sint poter
A N r. mistimatica aurem quare non uni partes rati par. 3. noratio uan circiniamentis Noeninas. sensibilia. Horum autem Gildiffert. Eriterum materia quorundam
σ nonsensibilium.Et omiu quod non est quod aderate se. σθecus eademsecvitta se tabocali pud. circuli quide igitur mra erit eius qui inuersalis, singularium cera erunt partes ut inest ius. Esen materia haec qua imst Ela raeco tem intellectualis. Solutio Soluitquaestionem quantum ad mathematica. ixςm pro- Videtur enim postselutionem de naturalibus pinmathermia adhuc relinqui seb dubio de mathematteis. ti a. Dixerat enim,ui, cum animal sit sensibile, non potest dissiniti sine partibus sensibilibus, sicut circulus potest dissiniti sile aere, quod est sensibilis materia. Et ideo circa mathematica quaeritur quare nationes,lidest dissinitiones partium, no sunt partes rationum totorum,sicut quare hemicycla, i id est semicirculi non ponuntur in diuinitione circi liLNon enim potest dictu, haec, scilicet hemicyclasint sensibilia, sicut aes est sensibilis materia. Sed soluit ut hoc nihil differt quantum ad Ppositum, utruscilicet partes materiae sint sensibilia uel non sensibilia, quia etiam non sensibilium est aliqua materia intellisibilis. Et talis materia quae, scilicet non
est pars inest cis Eius quod non est q uidera
u Υ s I c ueo esse & species, eadem secundum λ sed est hoc aliquid1 idest particulare aliquod demostratu, quasi
dicat. In omni eo quod non est ipsa suas recte sed est aliquod individuum determiuatum in specie. Oportet esse aliquas partes materiae quae non sunt partes speciei. Socra enim quia non est ipsa sua hunianitas, sed est hae es humanitatem adeo habet in lse partes materiales quae non sunt partes species, lsed quae sunt partes huius materiae indidualis quae est indiuiduationis principiti, ut has carne d haecosta. Et similiter in hoc circulo sunt hae lineae quaeno n sunt partes speciei. Vnde patet in huiusmodi non sunt partes circuli quae est uniuersalis,sed sunt partes singulariu circulorum, sicut dictili est prius. Et propter hoc semicirculi non ponuntur in dissinitione circuli uniuersalis,quia sunt partes singularium circulorum de no uniuersalis Et hoc est uorum tam in materia sensibili, quam in materia ii telligibili. Vtroq; enim modo inuenitur materia, L ut ex dictis patet. Si autem esset aliquod indiuidira
quod esses ipsa sua species, sicut si Socra esset ipsi
sua bumanitas, non essent in Socra aliquae partesqnon essent partes humanitatis. Deinde indicit. Manifestum autem est, quManinis φιusent substantiam susti
ma,corpus uero materida ouo uero uelanimes quod exara
modum uniuersale tiara σφgulare. Palam autem quod σanima piam Abstantiumras, o I corpus autem materia homo autem animal quodest exutus P que uniuersalueriSocratam er corsus ut singularia ter. Siquidem anima dupliciter dicitur, alij nanqMMamuina uero ut totum. si uero simpliciter anima boricreorpus h qualem uniuersale, ersngulare.
Recolligit praedictam solutionem exemplisca. Deciam do eam in animali dicens, palam esse V anima sest i0iuust suta primaF, i. sorma salis, corpus aut materia,hoaut i aut animal id quod est ex utrisqueb scilicet
in uniue sui sed Soccide Coriscus ql est ex utrisq; in particulari. Quia anima dicitur dupliciteri ,sci Ala dum licet i uniuersali,de particulari,ut anima,& hqc aia. citer ει taIdeo autem oportet quod significatur per modii gularitin totius, dici uniuersaliter de singulariter,ea ratione quia anima dicitur dupliciter, quia hoc competit
secundum utranque opinionem nominum de ani - Te 4
nia. Sicut enim supradicium est, alis dieiit homine& animal esse animam, alij uero dicunt hominem
di animal non esse animam,ssed totumF, scilicetc5 positum ex anima & corpore.Patet ergo P secum
dum illam opinionem quae dicithominent esse animam, anima dicitur uniuersaliter & singulariter, ut anima de luee anima: de homo etiam dicitur uniuersaliter de particulariter siue singulariter, scit, cet homo de hic homo. Similiter etiam secundum hanc opinionem, quae dicit hominem esse compositum exanima&corpore, sequituru si simplicia
dicuntur uniuerstater&singulariter,u etiam co-
positum dicatur uniuersaliter de singulariter. Sicue si anima est hoc,& corpus est hoc, uuae sunt similiciterdicta tanquam partes compositi, etiamu-caturumuertae dc particulare siue singulare, non
solum partes, sed etiam compositum. Deindet cum dicit. v vre r
274쪽
Υ . e. rationem,er inagivin domuombiu uero, pis modo partesquc in rationesum, ex cur Miat ratis definitio patre etenim
quod resura:mauumatiquo vitalinter habem postea caluerandam est.
est posteritu. Huuueni gratia G desubitantus Enam busteiitamus dis inire. monum modo quodam pisu
tiasqucinlatio.Non enim solum de niateria oportet fare pisTexin o. Missa σ dae ea quae ecundam rationem, T mgutan diffinitionibus uero quomodo partes pravi ratione. er quare
una raristi vitis. Palamum quis resuria. Rouero Pomminana partes habenν , Oalandum est posteriar. Duoadhiae ostendit quid de caerem remaneat determinati per iunt dum circa substantias,&ponitu, duo remaneant x R- de te inania,quoraim primum est ui cum deter minatum sit,u substantia & quodquidest rerum sensibilium & materialiu simi ipsae partes speciei, restat determinare utrumltalium substatia uini A. materialium id sensibilium sit aliqua substantia =ter materiam,ita ui oporteat quaerere aliqua Tu stantiam istorum sensibilium alteram ab ea qirae determitiata est, sicut quidam dicunt numeros pra
in ter irrateriam existet essit aliquid tale F idest species uel ideas esse subsatias horum sensibilium. Eti de hoc perscrutandii est posterius. Haec enim per- scrutatio est propria huic scientias .in hac enim scietia tentamus determinare de substantiis sensibilitari huius intia, lidest propter substantias immateriises,quia speculatio circa Libs alias sensibilesia & materiales quodammodo ptinet ad physicam
q non est prima philosophi sed seda, sicut in quar
G. r. in habitum est.Prima enim philosophia est deprimis substantiis quae sunt substantiae immateriales, ' de qitibus ineruiatur non solum inquantum sunt substantiae,sω inquantum substantiae tales, inquantiam Cimmateriales. De sensibilibus uero subitamitis non speculatur inquantum sitiat tales substaristiae sed inquantum sunt substantiae: aut etiam e tia, uel inquantum per eas manu ducimur in magnitionem substantiarum immaterialium. Physiacus uero econuerso determinat de substantiis materialibus non inquantu sunt substantilae,sed inquatum materiales & habetes i se principium motus. Et quia posset aliquis eredere in scientia naturales non speculareturcirca totas substantias aiateria. les & sensibiles, sed solii circa niaterias eom, ideo hoe remouet dicens,* physicum non solum oportetconsiderarede materia, sed etiam de ea parte Tm cia. quae est secundum rationemiscilicet de rina. Et magis etiam de forma quam de materi quia sorma est magis natura quam materia. ut probatum est in. v. ys.Secundum uero quod remi dete
minandum est,quomodospartes quae sunt in ratio I ad s s ro ne , idest in dissilitione se habent, utrum scilicet
sint substantiae existentes in actu. Et quare etiam distinitio cum componatur ex multis partiae, est una ratio.Palam enim estu, oportet diffinitionem esse unam tantum rationem,quia res est una. Disa
sinitio uero significat quid est res. Sed per quid aliqua res habens partes euiciatur una,speculandum est posterius. Deinde cima dicit. ins digitur est quod derat esse Pomodo Φ Rr .s stis ipsum luersaliter de omni dictum ester curquorundam ratis ipsus ad sese habet demi partes, qworundam
non. quo in rationes: idems oris , quae ua parare sunt vi materiainon uterivit. non enim sura illausastant partes sed toti .huius u ero est quodam modo ratio,cT maestaura marraria nanque non est: indefinitum etenim. Distam primam autem astantum est, ut hominu ammae raatio. fu Mia enim est forma, Daemest: ex ΘWmateria
tota uero substantia nasoomo aut cassia inest etiam materia. Et quod quid erat esse, unumquodque in quibusdam quidem idem est, ut inprimissustinus: ut pura curritas Creumran e stes rima estatio autem primam, que nran scitur eo quod ala d in alio fit, subterito ut materia. retinque vero ut marma, uelut simul eum materiasiumpta func
nuem: nesue secundumaccident ut unum, Socrater ex musteum.bo en secundum accidens, eadem sunt.
sumsecundumsede omni tauri est Et quare horum quidem p r x ratio qua e- c d aderate', habet partes dii nustara aulem,no.Et prae insubstantiae quidem ratione quae sto partet ut mater Minon intrat. Neque enimIantissimpartessu flantiae ed te s. Huivi autem est aliquatiter ratio, πη est. Nam eam matem ion est. lndetermina tumen insine tant autem primam istantiam,s:ia hominis quaeammae ratio.sub saritu nanque est species,qua inest,ex qua ermateria ora dicit substantia.vt eoneauiras. Nam ex hac naso imis nasus,oe simitas est.Bis enim σbis ineris nasus. In tota uero su antia aut nasio Amo. avt callu, inestomateria.Et quo uiderates,Cr uiasoque in qui busdam idem a in primissubstamus: Meurrulas Cr curuatati esses rima est. Dico autum primum, quae non dicit Q per aliis inalis esse, ut insubiecto vel materia. Q cunque --
rout materia uereceptacum materia, nonum. Neque Fecundum accidens unum,ut socrates σα cam. Hatam
Recapitulat ea quae sunt determinata dicens, Pest dictum quid est quo uideratesse, S: quomo
do id quod est quodquiderat esse, est quod praedi
cati de omni, & quod piscatur secundum se. Et iterum dictum est quare quorundam ratio si ilicans quodquiderateisse, continet in se partes diiuniti.sicut ditfinitio sulla continet literas: &squotuta non, sicut disto circuli no cotinet semiti circulos. Dictum est etiam uilin ratione substatist .i. rmae non ponunt partes q sunt partes substantiae sicut in materia,quia tales no lanisparies sit, stantis illius , idest sorint,sed partes totius compositi. Cuius quidem compositi aliquo modo est rixae.1s. diffinitio aliquo modo non est. Quia si accipia tur cum materia si idest indiuiduali non est euis dissinitio: quia singularia non disiniuntur,ut sue est habitum.otius ratio est, quia talis materia i diuidualis est quid infinitum de indeterminatum. Materia
275쪽
ii N ET APMateria enim non finitur nisi per formam. Sed copositum acceptum illecudii in primam substantiabideli secundum formam,habet disi initionem. Dis- finitur.n.compositum acceptum in spe no G indiiuduum.Sicut autem inditii duum per materiam indiuiduatur. ita unumquodque ponitur in sua specie per formam. Non.n.ho est ho,quia habet γnes Nossa, sed ex eo ut habet animam rationalem in carnibus de ossibus. Unde oportet v diffinitio speciei accipiatura forma,&e illae partes materiae solum potiantur in diiunitione speciei, in quibus primo &principaliter elisorma Sicut ratio hominis est illaque ei ianimet. Ex hoc enim homo est homo, quod habet talem animam. Et propter hoc si homo distinitur, oportet ut distiniatur per ani mam,& u, nihilominus in eius diuinitione ponantur partes corporis laquibus primo est antina, si cui cor aut cerebriam, ut se dixit. Ipsi nanque si ibstantia cuius pars non eu materia sest speciesFideli forma quae inest materiae, ex qua ibrina de materiasdicitur tota subitantiat, ideli determinaturta ditanitur. Sicili concallitas est quaedam Brina Lx ea enim de nato,dicitur nasus simus, e simitas. Et similiter exanima de corpore. licitur homo, de humanitas.Si enim nasus qui est siciit materia es.set pars cumitatis, tuc cum dacitur nasus citruus , bis dicereturnasiis.Semes enim diceretur proprio nomine, & semel prout includeretur in diuinitio . ne citrui. Si tamen poneretur in eius dissinitione sicut pars estentiae cumitatis, non quasi ex additio, ne, ut radictum est. amuis aute materia non sit in euentia serinae est amen in tota sublimia composita Sicut citruitas est in nasesimo, S: etiam
materia indiuidualis estur Ilia. 1 ictum est etias perius P qirodquiderate se unitiscuiusque , est idem cum eo cuius est.Quod quidem est iiinpliciter uerum in quibusdam, sicut in primis substan tiis , idest i immaterialibus.Sicut ipsa cuiuitas est
idem cuin eo quo uiderat curvitatis,si tame cur
sitas est deprimi sit statiis. Mod quidem dicit.
quia etiam curuitas uiderii res se torim in materia,
licet non in materia sensibili, sed intelligibili q est
ipsum contini min. et iecundum aliam literam qi rima est. Estenim quaretam euruitas prima sicut curvitas, quae est in speciebus secundum Platon, cos , in quibus speciebiis communiter est uerum
quaelibet est idem cum suo quod quideshAlia aute curuitas quae est in rebus sensibilibus uel in matheinaticis, non est prima. Vnde non est idem qasuum quodquideratesse. Dicit autem exponendo ui primam substantiam hic nominat non substantiam particulare ilaut in praedicamentis,sed qtiet non cilcitur perhoe quod aliud sit in alios sicut in subiecto Et materia , idestillae res quae sunt maenon in materia sicut subflantiae separa .Quaecunque uero sunt sicut materia, uel etiam sunt conceptacuna materia,sicut compositaquet habet in sui ratione materiam, in istis no est idem quodqui serates e,d: id cuilis est. Nec etiam inimum in his quae dicuntur secividum accides, sicut Socrates de musicus sunt idem per accidens. Attedendum est autem ui ab hac sententia quam posuerat, scilicet quodquides idem cum unoquoq; cuius es uO..
de substantias materiales,cum superius non exceperit nisi illa quae dici intur per accidens. Oportet autem non solunt ista excludi, secundum etia sui stantias materiales. Sicut enim supradictu est,qa-
quiderates se est id quod significat diuinitio, dilanitio autem non assignatur indiuiduis, sed speciebus,de ideo materia indiuiditatis,qtis est idiuidia tionis pricipiti m est preter id quod est quodquidera te. Impossibileest autena i rerum natura este specie nisi in hoc idiuiduo. Vnde oportet ui quaelibet res naturae si habeat materiam quae est pars speciei, quae est pertinens ad quodqui)est, ui etiahabeat materiam indiuidualem, quae non pertinet ad quodquidest. Unde nulla res naturae si niateria
habeaticii ipsum quodquidest, sed est habes illud.
Sicut Socra.non est liuinanita sed est humanitate habens.Si autem ellet possibile esse hominem c, positum ex corpore de anima,qiii non esset hic homo ex hoc corpore de ex hac anima compositus, nihilominus esset suum quo uideratelle, quam uis habet et materiam. Licet autem homo praeter singularia non sit in rerum natura, est tamen in ratione: quae pertinet ad logicam considerationem.
Et ideo superius ubi logice considerat,it de quod-
quideratesse,non exciti sit substantias materiales, quin in illis etiam effetidem quod alii dest, cum eo cuius est. Homo enim Gmunis est idem cum suo quodquidest logice loqtiendo.Nunc autem post quam iani descen dit ad principia naturalia si simimateria de ibrina,& ostendit quomodo diiuersimode comparantur ad uniuersale de particulare quod subsistit in natura, excipit hic ab eo quod spi radixerat idem esse Q quidest cum unoquoque, substatias materiales in rerum natura existentes. Reliam Texa, In prini substant cidquid irion euhcia eo cui cstili re materia
quitur autem quod illae substantiae quae sunt formutantum subsistentes, non habent aliquid per quod indiuidumuiriquod sit extrarationem rei uel speciei significalitem quod aut dest.Et ideo in illis simpliciter uerum est, quod quesibet illarum est suum
Lxcxio XII. Quomodo definitio stoli ex significet unum inuestiga
NVης tem sono dicamus φ tremis in Anablicisti'itione non est uti tum d bitatio tranque, Pis militisi Ia est, cierit ratisnibus desu Mia. Dico
autem hanc dubitationem quare unum est se finitum, cuius rationem dinfinitionem esse dicimus.ut hinninis animal bipes ' nanque eius ratio caer igum hoc a est, non rem multa, mal Cr bipes. Nunc aurem duamus rimam inquantum in Anablicis AN T.
ded finitione non si iam est. In illis enim dubitatio α' , propere rationibus defas stantia est. Dico imbutud hilamnem, WVerquod dem Mumi est, iis rationem linitionem esse duintis abonumsistimat bipes. Sit munbrii situs ratio. Propter pis ira se hoc unum est, sed ii reum,animes er biperi
Postquam ostendit Philosephus quae partes in
diuinitione ponuntur, hic inquirit quomodo disia . . finitio ex partibus existens, possit esse una: dcci ca hoc tria iacit. Primo mouet dubitationem, mcundo obiicitia utranque partem,ibi: IIn hocmque homo Tertio Bigit quaestionem ita: ορος
276쪽
Arguit exrliarib differentiis no mi unatet autem intendere dcc. Dicitergo,qubd nuc primum debet dicere de dissinitione id, quod non est de ea dictum lin analyticis,lidest in libro posterioriam.Ibi enim mota est quaedam dubitatio de dissinitione. ε non soluta, quam oportet hic soluere quia est praeopere rationibus de substantia ,id- esu quia solutio huius quaestionis est prae necessaria ad ea, tuae sunt de suollantia determinanda,de qua est principalis intentio huius scientiae. Est aut ista dubitatio, quare illud, cuius distinitio est est unumi, scilicet quodquidest. Dissinitio enim ratio est significans quodquidest, sicut diuinitio
hominis est sal bipes. Ponatur enim,u, haec sit eius diuinitio:quare igitur hoc quod dicitur,animal bi pes,est uni imm non multes Deinde cum dicit. No.n. Tam evidEhum, ell n3 inflat aliosi ali α nu uero cu in t et Iram,ut bd b d p is massas homo unum', er est. bis uero non est alierum ali risu particeps genus etenim non uideturparticeps esse Atyrentiaris. Desnopae contrariorum in sertic ut, diserentia nancrocontraris, qui bis genvsdit ist. . In boenanque homo er altam mi ita patimsint, eum aurum non insti alteri unum uero quando inest,er patitur aliquid subrectam romo tunc enim unam fit,iτ est albas
m Hre aurem non participat alterum altero. Genur autem non uideturparticipare disseruntius sim n. contrariis
participaret Nadriae contraris sunt, 'fius dissera mim obiicit pro utraq; parte, & primo ad ondendu exeis non itat unu Seso ad contrarita, ibi: Oporici aut iuriim. Icirca primu duo facit.Primo olfendit,uex genere dc differentia non sit unum. Scio P nec ex pluribus differentiis,ibi: Si uero& parti cipat.Ι Dicit ergo primo, ut in hoc quod,est homo&albiim ista, diro sunt multa, qualterii eorti noucinest alteri.mi albiim non insit homines, tunc ho-im, di album nullo modo sunt unum. Vniim uero sunt, quando alteriuneorum inest alteri, & subie-inum, quod eli homo s patitur alterum ,i.suscipit hanc passionem quae est albiim.Tunc autem ex his duos iit unum per accus,qε est albus Eo Ex his accipitur,ut ex ducibiis, quoru unum non inest alteri, non fit unu.Sed hic .ccum es animal bipes, aleterutra eoru , canimal non participat alterob, scilicet bipede,sicut homo albus participata bo. Et hoc ideo, quia ales est genus, bipes uero disserenatia Cenus uero non uidetur participare disseren tiis. Sequeretur.n ui ita participaret simul cotra riis. Druearusiant contrariae quibus genus dissereb.i. per quas genus diuiditur. Et qua Tatione participaret iana, participaret alia. Si autem est i possi, bile,u idem participet contraria,impossibile erit, y ex genere Se dilatat unum.Deince cum dicit. Godsi etiam Nisipat, eadem ratio est, si di ferentis quitim pluressunt:tapedine,bipes, inplume. cur enim unumsed non multa sum Des no enim quia insint sic enim
Si uero crparticipat, eadem ration ιι ferentis; tu.
rex a gressinum, bipesin alatum. Qisere nanqueboc una, sed non mulsas Non rem p. ita insunt. Nanquella ex omnibus erit ι tumet.
Ostendit rex pluribus driis non tat fieri unu, dicens P si detur genus participare aliquo mododria, prout.sais non accipitur in is coitate, sed conitiabiturreresiam ad spem sic percoseques ex genere&dria fieri unum,tii adhue erit eadem ratio ad ostendendum, et, di id non significat unia, si sunt plures ditae in di ne positae. Sicut si ponantur in ditane hola istae tres illiae,quarum prima sit gressibile uel habes pedes, scda sit bipes,tertia uero non alatum. Nomn. poterit dici quare ista sunt unum & non multa. Non.n.est siissicies ad hoc roqui ainstini uni, o sali,qa est lib. sic.αsequeres, vota essent unum. Sequeretritan. Oia accidetia,
quae insuntalicui subto,essent unum per se.Sicimioquimur de unia &adinvicem de ad subiectunt.Et cuea, quae accidi intimi subis accidant etia alteri sequeretur,l illiduo subtaetia essent unii, puta nix& cygnus quibus inest albedo. Et sic deducedo s queretur luod ola essent unu.Non ergo Didici quod ex pluribus driis fiat unu, etia dato θ ex gne& dria fiat unu . Et sic ex duabus partibus ur quod dissinitio no significet unum. Deinde cum diciti oportet autem unum esse, piscasu in semitisne sunt, definitio namque ratis edam una, π subsantia est: quare uniuscuiuspiam oportet ipsam esse rationem.etenim subu
stantia unum quiddam er quia pia nidumuo significat.
oportet autem unum esse quaecuque in diffinitione. Di finitio enim ratio quaedam est una,σs stantia una. Q
re unius alicuius oportet ipsam esse rationem. Etenimμε alia unum ritum,cr hoc Aquidsignificarint diximus. Obiicit incontrarium ostendens quod distini tio significet unum dicetis,suod oportet quaecunquedisinitione pontitur esse unu. Et hoc ideo , qadisinitio est una ratio, & id quod significatur per ipsam, est substantiaret.Vnde oportet quod dissinitio sit ratio significatiua unius alicuius , qa su stantia rei quam dissinitio significat, est unum qis. Et etiamsi pra dictum est, quod distinitio significat hoc aliquid, ubi ostensum est quod distinitio est proprie lubstantiariim. Deinde cum dicit.
. Oportet autem primo consideroe de his, quae secundum diui nessant,definitioiubas.Nihil enim aliud in desinitione est,mst,quod rimumdiciturigenus, Cr d ferentiae , caeterant generasa' σipsi primum, π boc, quae comunctendaturi Istentie urpura ipsum primum, est an ircon Haraxirem,amimal biper, er rursus ammul bi stria phone sciretiastperplura dicatar. et oino nibit disert pomalia an perma caductu r. ηes viis perpauctora Uduo. ctora uero hoc segenus hoc uero si a. ut tabulus aias biper ammai quidemgenus discrevita vero alterum. A igiatur genas sepistiter non est praeter eo , qua ut generis
θαασμα ursi est quidem , sed tanquam materia est uox
menta quoquη obae faciunt manifestum e liquia mitio est ex diserenitis ratio. Oportet autem intendere prsuum de bis quae secundum diuisiones dis nitionibus. Nil genim aliud se indis nisione
quamprimum dictumgentisc digerentiae. Alia veragenera sunt primum ,σcumhoe comprehense di per lier venum animal babitum vero animal bipes, π iterum uni. mat,bipet non alatum. Smiliter aurem βperplara duatur.Omnino uero nihils pera perplura, aut perpauca dici. mare nee po pauca, aut per duo. Duorum ergo, hoc quidem di perentia , Ead rogemus. Vterus quod ani mal bipes, animal quod genus: di terentia autem, alte
ram. si e ogemis irer non est praeter eas S M generis species . acit si est quidem , ut materia est, uinxem genvisest er materia diserentiae autemsteries
277쪽
parseo. Soluit praemissam quaestionem ostendens, q, dis Ostemiit l, finitio significet uirunt,&circa hoc duos icit. Pri
ita si una uni m. Secundo quomodo ex pluribus diisere rer ici liis fiat unum, ibi: At uero oportet diuidi . . Dicit ergo primo,ui ad inuestigandum unitatem diiunitionena, oportet primum intendere de disinitimnibus que dantur secundiun diuisionem generis in dii serenti s .Illae enim sunt dissinitiones uerae, in quibus non est aliud quam primum genus & dii rentiae. Dantur enim de quaedam dissitationes per aliqua accidentia,uel per aliquas proprietates, uel etiam per aliquas causas extrinsecas, quae non significant substantiam rei. Et ideo huiusmodi d nitiones non sunt ad propositi ina, cum hic agatur de diiunitionibus ad lubitantias rerum inuestigandas. Ideo autem dico' indisinitione est primum genus cum disserentias, quia &si aliquando indistinitionibus ponantur aliqlia genera intermedia inter genus primum quod est generalissimum, &species ultimas quae diiuniuntur,tamen illa genera media nihil aliud suntquam genus primum, & disi ferentiae coinprehense in intellectit generis medii lcum c=,i.cum genere primo. Sicut si indisinitione hominis ponatur animal,quod est genus intermediu patet ut animal nihil aliud est quam sub stantia quae est genus primum cum aliquibus dictreiitiis. Est enim animal substantia animata sensibi. ris. Et similiter sintelligamus primum genus esse animal habitum bipes, de iterum tertium genus, animal bipes non Statum. Et similiter si aliquod genus per plures disserentias determinatur. Semper enim posterius genus comprehendit prius csi aliqua dii rentia. Et sic patetu, ossinis dissinitio resoluitur in primum enus de Aiquas disseretiasia omnino autem non disert, utrum per plura aut qpauca dissiniat aliquod di nitum. Quare non differt, utrum per pauca uel per duo, ita ui illorum duorum unum sit genus & aliud diiserentia. Sicut eius quod est animal bipes. animal est genus di alterum , scilicet bipes est ditarentia .: Ostenderi. dum est ergo primo quomodo ex istis duobus fiat
unum.Quod sic patet.Genus enim non est praetereaque sunt species generis. Non enim inueniti ir animal, quod non sit nec homo nec bos nec aliquid aliud huiusinodi. Aut si inueniatur aliquid quod est genus praeter species,sic acceptum ut est
praeter species non accipitur ut penus, sed ut in teriae Cotingit enim aliquod & esse genus aliquorum &materiam. Sicut uox est genus literarum, Comiti it &est materia.Et Psit genu patet per hoc indita aliquid si- serentiae additae uoci, faciunt species uocum literamuixi se ge rum. Etu, etiam sit materia patet qui alex hac ,s te, im est 'Voceifaciunt elemetabidest literas, sicut alioqitor ut fit ex materia.Sciendum est autem uilicet idem seu cin lite cundum nomen possit esse genus & materia, non
rarum. tamen idem eouem modo acceptum. Materia. n.
est pars integralis rei, & ideo de re praedicari non potest. Non enim retest dici Q homo sit caro deos.Genus aute praedicatur de specie. Vnde opo τὸ cis. significet aliquo modo totum. Si dirupropter hoc ut est innominata priuatio,aliquando sim Η Υ s I c Arsis plici nomine materit significatur materia cum priuatione,ut supra dictum est,u, es accipitur pro aemii gurato, naindicimus t ex aere iit statu ita etiaquando forma est inominata, si iii plici nomine ma teri intelligitur compositum ex materia de torma, non quidem determinata sed conaniunt,&sic accipitur ut genus.Sicut enim compositum ex materia de forma determinata estspecies, ita composituni ex materia&so acta est genus. Et hoc in pluribus patet. Corpus enim potest accipi, & ut materia animalis,di ut genus .Si enim itellectu corporis intelligatur substantia completa ultima so in habent in se tres dimensiones, sic corpus eliget . ianus,&species eius erunt substantiae persectae per has ultimas formas determinatas, sicut periscina auri uel argenti aut oliuae aut hominis. Si uero iii tellectu corporis non accipiatur nisi hoc, quod est habens tres dimensiones cum aptatiidine ad sormam ultimam, sic corpus est materia. Et similiter est de uoce.Menim in intellectu vocis includatur ipsa Vocis formatio in coni uni secundiun forma quae distinguitur in diuersas sormas literarum &syllabarum, sic vox est genus.Si autem in intelle uocis accipitur solum substantia soni,cui possibile est aduenire praedictam sorinationem,sic vox erit materialiterariun . Ex quo etiam patet Uuox sociandum quod est genus, non potest esse sine spe. ciebus.No enim potest esse sonus formatus, quin aliqi iam determinatam forniam habeat huius uel illius literae. Sed si omnino careret se a literati prout est materia, sic inueniretur sine literis, sicut aes inuenitur absque his quae fiunt ex aere. Si ergo praedicta sunt uera palam est 'dimnitio est quis dam ratio ex disserentiis unitatem habens, ita V tota essentia dis initionis, in ditarentia quodammodo compreheditur. Ex hoc enim animal quod est genus,non potest esse absque speciebus, quia sormasperiam quae sunt driae ron sunt aliae formae a socina mis,sed sunt se a gias cum determinatione.Sicut patet V alal est qu habet animam sensitivam. Homo autem est quae habet animam sensitiumstatem scilicet cum ratione. Leo uero qui thabet taleml,scum abundantia audaciae. Et sic de aliis. Vnde cum disserentia additur generi, nonas
dit quasi aliqua diuersa ei sentia a genere, quasi
in genere implicite content sicut determinatum contineturin indeterminato, ut album in color tq. Per quod etiam soluitur ratio superius inducta solusiis Aquia nihil prohibet idem genus in se continere di- priora mitersas differentias, sicuti terminatum continet aa pro par in se diuersa determinata. Et etiam propter hoc luitur, quia non hoc modo aduenit ditarentia generi, ut diuersa essentia ab eo existens, sicut ad- , uenit album homini. Deinde cum dicit.
Unitas serinae substantialis in composito in hoc loco aDA.iducta ac probata, quam rei iere di irratiana, liter eam a Mauritio quam ab Animand improb tur,ostenditur.
Oe in loco Mauritius in marginibus primo dicit,u, Salimnon multum sapit metaph. Paulo ante post i mar nectu dicit ibi excludi ca-
278쪽
uillationem Tla omistaria. Ant .ucro an .sugain paras ad Thomi statu ictus circa matcriade pluralitate sol ii aru lic dicit: Notandu, ιν negantes pluralitate sommarum, hic uolum sumere argumetu u, unitas distinitionis cli per hoc. liuod genus nihil est praeter generis spes, alte in F, esse quidditativum.Sed hoc non est uertim,qura accipitur auctoritas trucata.Nam sequitur:
Genus non est praeter eas quae sunt generis spes,aut si est quidem .est ut materia. Secunda pars disiuncti ni icti vera. Vnde adfin membrum subdit exemptu. vox enim genus est & materia. Est igitur intelio Philosophi, villud, di inportatur si genus, nihil est nisi
potentiale respectu specierum. Haec ille formaliter. Reipondentes autem primo ad Mauritii illius uerba licentiola ualde, di quae uirum grauem non deceant, dicimus uerissimum esse Udiuinus doctor Thomas non multum sapit metaphysicae, loquendo de meta
physica tenebrosorum, qualis in metaphylica uanisi imi capitis tui, Maeriti tibique similium: secus demetaphysica Ari ac alioru sapientum N Thomistarum
quorum rationes dum non penetrantur ab ignorantibus .cauillationes putatur,cum uere subtiles sint, u
di tu lieci non , temetipsissed sancto spiritu impellente,ὸ quo teste Ambrosio, est Ois ueritas, extremo loco in margine confessus es. Cuius tamen sancti spiritus tu aspirationem iuxta tuae serte mentis malam disip sitionem, in derisionis ac ironiae uenenum conuerulisti. Qua in re, tuae potius miseriae condolendum est, quam illata contumelia uel iniuria pensitanda. Anto. autem an d.in prima oppugnatione male penetrat &aexponit Arist.optimi metaphylici sensum ac uerba. Peius etiam diuum rho. optime exponentem impugnat. Pro primo sciendum in unam tmesse larmam iubalem incomposito, est una labtilissimarum & altissimarum ueritatum quae sint in phia. Transcendit .n .sensem & ocm imaginationem,immo eis ut aperfilsime repugnare, dum accidentia eadem uideantur urare ammota suhali serma, qd esse no posset nisi etiam ali ita alia tarma in coposito per qua & idem corpus pleueraret ueniretur. Et sp hoc uiri qui su tilis fiunt imaginationis, intellectus aut minus perspicacis,du intellectualia per imagines quas transcendere nequeunt metiuntur, in piligiosum cadunt errore, ut facile putent claram se percepisse uentatem, & oes alios tibi non consentientes decipi. Contra qui intellectualia intellectualiter ponderant seniumq; pedi L sequum faciunt intellectus, non diim non qssensus
ipse si monstrat, sed qdr5 potius, subministrat attemdunt.Et in huius praecipueqsinis uera coclusione patet id manifeste,cum ex unitate esse atq; suppositi, ese sentia liq; ordine pdicationis,qua nonis idem dese-iplo ae totum de toto similibusq; solius itellectus idatationibus ipsam conclusione deducat,ntas Doctor sanctus in pluribus locis atq; Thomistarum schola,ut
asserit Mauritius quasi uelit notam, singularitatis opponere, i in suis agante ueritatensi esset nota sed&maxima phorum ac sapientum turba, confirmante etiam Augustino sub anathemathe, una tm aiam esse
in homine: & Arist. saepius ulla tm esse serma in eoposito pala docente. De quibus si quis uoluerit plenius insermari, ad Capreolu Sahinc ut ita dixerim sam, recurrat i sesso sen .li. disti s.& alibi.Nuc aut iuxta qgipposuimus illi de hac qsine faciemus uerba, quantuexiget horti aduersarioru aggressus. igil Ant. and male hic exponat Ar s. dum s. o.impugnat, uerbis ipsius Arist. clare deducitur. Namq; Phillas oplius
in dicEdo, assertione, quam uerbum illud, simpliciter, prae se fert, usus none: let,si lilia illa prima, ueritate careret,ec inutiliter csset allata in medium, si falla sit, Nper consequens ad intentam conclutioite inutilis, Ssecundam immodo,qua uera asserit, sola Ant.an. linposuisset Phisosophus,ne uel borum superstuitate notaretur,aut certe eorundem ippone,ambiguitatis uel deceptionis in tanta re materiam ministra et, quod Philosophum tam egregium non deceret. Nec fauet
ullatenus modus loquendi Philosophi,quo ur disiunctive loqui, erroneae huic aduersari opinioni. Neq;.Π.so disiunctivo sensu praedicta signa apud Philoisphuinductitur, sed assertivo persaepe & ubi praesertim motae alicui dubitationi occurrit uel determinado ueri tate uel arguedo ,ut exepli gratia uidere potes septimo huiu laesi. o. Vbi dubitationem an substantia sit composita ex substantiis,uel ex non subiis, sic sol uere incipies dicit: Aut modo quodam erit,modo asit
quotanta Em2.t.c. i.parte quarta. Vbi pro una parte qonis huius, an, s. intellectus intelligendo uilia uilescat arguens, sic incipit: Aut inccueniens meditari de quibusdam. Et sicin ypossit inmo & non sensu disiunctivo assumptu pro inferenda c5clusione .pposuit rPduplicem signandi modu quo genus ad spes,coparari pol, quorum uno quide acceptu, no est pler gnis spes& hoc est si accipiatur genus it m plY,i. absolute ut genus est, quo modo solum laci ut sie respicit. Altero uero modo sumptum, in pter eas si sunt ut gni spes,tscuidelicet qn accipitur ut materia. Et ex utroq; in tenutum suum concludit satisfaciens principali dubitati tioni Igeniosissimo artificio. Hoc est. n. id sub dubio proposuit,quo uidelicet disto, non obstante partium suarum pluralitate, non sit unitate per se priuata. Et ostendit primo id esse clarum, eo ui genus non est si 'ter ea , quae sunt generis species, S ob hoc sicut ipsa spes unum, quid per se est, ita & disia eius,eo u, si estide cu spe,est ide S dita quam in se spes claudit. Et
si idem,ergo& unum cum ea. Et hoc inducit arguendo maiore, quia cum genus possit eosiderari in ordine ad species, e ut genus,de ut materia, si conliderat si ut materia facit per se unum eum dei a non obstanteu, ut sicis it piet eas q sunt generis spes, addito ut materia realiter a serma distincta etiam est, multo magis unum cum dria laci et genus ipsum, inquatum genus
quo modo haud quaqua est prstet gnis, sui in qua i p.
sius spes.Sicin. breuissimo sermone simul tria insinuat ad spem inqua, genus ipsum dupliciter coparari, utro quemo unu cudpia sacere, di per generis ut materia
sonat unitate cum dria, id in il politi sui erat inducit, i sortiori, idipsum dico genus est, ut genus, cum dria cuuisie 'er spes haud sit maxime unu fieri. Si aut
concluderet tin ut genus ut materia, unu cum dria sa-ciat, iam no q6ni is politi fieri up directe saris.Aperte
quippe inducit ta ex lata modo disiunctivo ipposita, si ex exemplo uocis Iducto,duobus i dictis modis a cena dum regenus, ut genus in qua seu simpliciter .i. ab lute, qd est dicere genus ut genus Armaliter,& iterum ut materia.Cum igitur diuo formaliter assumat genus, s Pprie dita sit,& non ut materia,eodem P bo hoc ipsum in septimo asseuerate, dum diis niti' nem comprobauit de spe proprie ini dari, te non nisi ex gne ac dria conflanda esse, lati quippe Philo hi Tho .s Metaphy. R. a meo
279쪽
adeo graues sinae, n5 nisi soran aliter interpretari do niat,tam etsi Philosophus unum duntaxat exemplumbent sequit γ genus ipsum ut genus est& limpirin induxerit,&tale in quo proatam distinctionem cla- ldissinitione ipla disseremiae eomiten niti Dubitatio rius quisque ualeat intueri. Quomodo ex utroque di igitur quomodo ex partibus dissinitionis unum fieri cto inserat Arist.intentam conclusionem, licet ex pripossit, directe nequaquam occurrisset, nisi reclude- motot maliter&directe. Exsecundo enim ut anteret ex ipso genere ut genus et , unum per se cum disse dixi non nisi arguendo I maiori, deduci potest intenrentia seri. Quod cum ad amussim inducit enuclea- tum formaliter, I primo mediante. Quomodo itemtio doctissima diui Thomae, ab ea quae deui et pluria ex hic dictis Philosophus Z: ueritat E determinat,& armum Antiand.quam affert expositio,patet. S.I ho m. gumenta supra in oppositum facta ditatuit.Vnde igi- Arist.mentem penetrasset, non ictum. Quod fuerat tur truncata aut horitas Philosophi accipitur ruma primum in hae defensione propositum. Sed & quod pis Philosopho tantae dignitatis iniuriaris,dum couin magis urget omnes qui ratione reguntur in doctrinis ceris superquitatem uerborum iuxta tuam expolitio non uoluntate, si no nisi ut materia sumptum genus nem imponere, Ac suam inuictam deductionem instfaceret tinum cum differcntia: sicut persectibile cum mare. Quod enim ex duabus ille sententiis,quariam propria per 'ctione, sic tamenu, ipsum persectibile una sit alterius in inserendo roburno modicum, di . distinctam realiter a persectione illa formam fgnisi. recte concludit, tu ex una duntaxat de sine robore, deceturpam non unum per se sed soliam per accidens se indirecte satis, inducis. Patet ergo ex Aristo.uerbis ri, concludi posset. Qualiscunque enim forma il- expresse habetur genus ipsum non aliam signare soria generi iit, Ac quomodolibet impers ecta, actus ta - mam ab ea, quam species claudit, aut econueris, &men,&substantialis actus est, minusque dependen, consequenter non secundum multitudinem essentia. ab alio quὶm actus accidentalis, ut ex ipsa substantiae lium praedicatorum multipli arisormas in speciei supnaturae manifestae eonvincitur. Et cum Aristaupri in posito, neque etiam uel unius generis significatam septimi tex.c5m. 9.uel circa, uniuersaliter loquens formam,ab ea quae speciem extremam constituit, esse tomiam sede actu, concludat, ex duobus in actu non posse unu distinctam, si pro quia, genus quodlibet non est prae. Antii Ls se conssari, eo inquit ui actus separet hane duo adin ter eas quς sunt eiusdem generis species. Non igitur uicem,& sua haec ratio conuincat actum accidental E distincta quouis modo est forma quae corpus est pri- eum sua potentiali non posse per se unum facere, ita reo corpus, ab ea qua idem ipsum est animatum, uti tantum per accidens, multo magis id in lubstantiali tamen cum principe tuo, uobilque adhaerentibus iniquocunque deducetur actu. Quia si quis sorte huie mas de colendis,licet ex modo significandi, eo u, cor rationi occurrat, ex hoc staccidentalis actus ipsum pus ipsum indeterminate formam hanc xxprimat, in quo recipitur subiectum non respiciat ut propriu animatum uere corpus determinate, & sic primum persectibile, sed commune,qu eram ego ab isto, unde quidem superioris generis,hoc ucro inferioris uel spe nouerit id esse commune subiectum inis ae persecti- eis intentionem suscipiat, aliqualiter S non nisi intenbile. Si enim quia separari potest, ia&quρlibet sub- tionaliter distinguantur. Circa igitur aduersarii praestantiati forma specisca in rebus corruptibilibus eii sentem oppugnationem in materia de pluralitate sora corpore separaretur,corpore ipsis secundum te sub maru tantas ni dicta. sorma propria remanente, ipsum iam corpus nulla M uero oportet etiam dividisserentia disperetulam. M a si s s. talis forma respiceret, ut suum potentiale ac persecti- tuta animalis disperentia opedes habere. rursu, animobile proprium,sed commune. i uero dicas, quia haee hs pedes tabentis differentiam scire oportet,prout pedes baest substantialis forma, illa uero accidet alis,unde oro bet. quare non est disendum , pedes habentis aliud umifera nosti hanc este substantialem illam uero accidentalel aliud implumeil bene dicatar uerum quia non potest aciet Aliam certe rationcm nullo modo poteris assiignare De sed stultuosior, allia non Dos pedes habens hae enim nisi quia substantialis est illa, quae pure unitur mate. pedis differentiae sunt. fisio namque pedum, aliquamditoriae ad instituendum suppositum, cui per se primo de est. et 'semper proceo It donec ad indiderentia deuenia-betur esse atque subsistere. Accidentalis uero quae t a tur. tum autem tot pedusspecies erunt,quot diserentia προ in actu existenti adiacet entuNon potest igitur multi- des habentia animalia D lia diderentiis. plex simul in eadem materia substantialis inueniri sor At vero ex riet diuidi differentiae differentiam, ut m A N ma, sed unica quae de unicum det esse ei copositoqd mala differemia est pedalitas. um animalis babentu pedes P- έ.
unum simpliciter ac per se dicit in substantiς genere, diserentiam oportet scire inquantum habenspedes. Marcoisq; alia qua sup induit ex hoc ipso conuincitur esse non est disendum babentis pedes aliud alatum, aliud non ala accidentalis .Ex praedictis omnibus sicile patet, secti tum, st quidem benedicit. sed propter non possinet hoc. dum v, uidelicet peius impugnauerit diuum Thoma Sessi aliud habensscios illud nonfici Ripei . Plae nosquὶm etiam Arist.uerba exposuerit. Ria praedictae sum ferentis p . Namsci ximpesu, pedalitas quatim
suae male expositioni addidit ui Salio. literam Philo est. Dyesemper viat proredo sonec utique veniat ad n sophi truncare accipit uel exponit. Vtinam sic ille ola differentia. Tunc autem erunt tot species pedis, quot distere
Philosephi uerba ponderasset prout aurea libra sa- ω, G pedes habensia animalia aequalia differentiis. Et angelicus Doctor. Ab errore enim suo facile pur Ondit in nec etiam multiti ido driarum i pedit gari potuisset. Exponit enim diuus Thomas quid sit, imitate diisenis, de circa hoc diuo facit. Primo ostegenus simpliciter no esse praeter generis species.Quid dii qualiter debeant sumi in ditione multae diis. ut materia acceptum sit ipsum esse praeter eas, ii sunt Scio onditui si dBat debito modo sumant, no im- in generis species. Quomodo genus de si ut materia pediet multitudodriarum unitatem distinitionis. sumi possit, non tamE uere materia st:quomodo hoc ibi sSi itaq;.FDicit ergo primo, crin diffonibus in ipsum quod est ut materia posse genus sumi, no qui. Ous sitiat multae ditae oportet non Blu diuidi ge-busdam tantummodo sed omnibus generibus couue ni in driam, sed etia didit primam inclisserentiam
280쪽
ovi su serentiam fecit M .mutanimalis differentia est nen 'aesint pedalitas, sin quam sal dicitur habens pedes uelum quia haec dita multipl: citer immitas toti taenitur,itenim oportet scire differetitiam animalis habentis pede quo sic dria eiuslinquantum est habens pedest,sperse& non per accidens. Et i5 quia habenti pedes accidit ha re alas, non est dicendum diuidendo disterentiam, in habetis pedes aliud est alatum, aliud no alatum, ii homo bene uelit dicere diuisionem differentiarum. Sed tamenouandoque aliquis diuidens drias isicit hoc utis. clividat per ea quq sint secudum acciden MN hoc P non potest inuenire proprias N per se driasini,qn. n. necessitas cogit,ut utamur loco per se dri tu driis per accidens, inqitantum sunt signa qua dam driarum essentiali ii in nobis ignotarimi. Sed
hoc modo eli haec dria diuidendas habens pedes Fscilicet huiusmodi animal lium,aliud est habens p des scis Lee aliud non scissos. Illi enimi si int dii pedis Isscissum & non scissum. Et ideo habens pedes scissos,p se dii iidet hanc dria qtis es habes pedes. Missio. n. pedis est sest quedam pedalitas b,id- est haec disterentia quae est habere pedes scissos, est
moddam contentum sub hoc quod est habere peces . di habet se adinvicem sicut determinatum Nindeterminatum, sicut diximus de genere & dria. Et ita semper, edendum est in diuisione ditarudonec diuidens sueniat ad non drisId ultimas
ditas, que non diuiduntur ulterius in alias ditas. Et tunc tot erunt sipecies pedis, quot differentur, &species alii mali iura habentium pedes quales disserentiis. in libet enim indiuidualis differentia conituet una spem specialissimam. Deinde O dicit.
ΒΕ . Sistitior baeeitast habrant, misit stillam est quod ultimadiderentia, rei follantia erit. definitio. in sene oportet crebra eatim in dilfnitiovibus dicere: superfluiam nasique U. Accidit autem hoc cum enim animes pedes habetis, bipes dicat hil alivid dixit, nisi animal pedes habens, dum pedes habens.erct hoc propria diamne diuidat,oebro er aequaliter, ac diserentur dicet. Si igitur digerentia diserem stat, ut a,Pae ultima est, eris species cr sub tintu. AN T. Si itaque beelse habent, palam Analis diserentiar --δε rei abstitia eriter essesno. si non oportet multotiens ea -- dicere in terminis. Superfluum enim accidit Me dicenti. M. Nam quado dicit animal babens pedes 1ipes nibi Ialiud dixit quam animal pedes habens.er duos pedes habens. Et sthoe surdat propria millone. multotirns dicet er oraliter differentiis. Siquide igitur di ferentis differentia fit via erit
quae Iinabis etcies e substantia.
Multiti ido Ostendit ex suppositis ui multitudo driam non ditaru non impedit unitatem dis sinitionis, de circa hoc duo sati iam . A mx primo Ostendit propositum. Scsso inducit confiitioris,. clusi Remii tentam bi: Quare palam &cis Cir-νir.8. ca primum duo iaciti Primo ostendit quo ex mul- par.3. tis differentus si unum, si di is per se summi.Seso v hoc non potest esse si sumantur per accides, ibi: 3Si uero G accidens. FDicitereto primo, Psi sic
se habet differentiae acceptae in distinitione 3 sicut dictum estPscilicet v, semper sumantur per se dinserentiat di non per accidens, palam est q, ultima differentia erit tota substantia rei, di tota distini. tio Includit enim in se oes praecedentes particu las . crustd enim in differentia includatur genus, ostensura est, ex hoc e genus non est sine diraren-
liis. sed V ultima incliciatomnesprscedentes, palam est ex hoc ut nisi hoc dicatur, seqititur ut oporteat in terminis F,i distinitionibus multotiens e dem dicere Et hoc erit sit perfluum & nugato tu. Hoc autem inconueniens ideo accidit, quia si alis
quis dicat indisfiniendo animali habens pedes bipestsi bipes sit alia differentia ab habente pedes,
non includens eant, nihil aliud dixit sic diinniens quam animal habens pede duos pedes habes. B,
pes enim nihil aliud est si duos pedes habes ,i quo
manifeste includitur, pedes habens. Unde patet in si utraq; apponatur dria, est niugatio. Et iterum si
hoc quod est bipes diuidat aliquis 3 propria diuissiones, i. per ea quq sunt per se Zc non per accides, sequetur ulterius multotiens iuri idem, & totiens qa sumuntur dilae.Vt ficticaq, salis bipedis, aliudeli habes pedes scissos iouinq; digitos, aliud i qua
motasius ii ellet diffinies notem, ponere oes ditas intermedias, toties repeteret ide,quot ditas apponeret. Di retin. vhoestates pedes hias, duos m.
des lin scissis in quinq; digitos. Et ua ista sunt imconuenientia,igit manifestu est v, si in dissone accipiant dliae, una erat ultitio, sin est spes& suta ,i. quae sebam de em disti niti comprehendet, Sabeius unitate diuinitio erit una. Deinde cum diciti
Ualidi simum aliud argumentum ad linitatem se ae inducendam ex textii philosophi a D.Saltatum adversutos coarctare ac Luincere patefacit.
Hoc in loco circa eandem materiam de plura --ultima
litate formarum Antianaeiuum Thomam im res dita una pugnat dicens. Notandum, P negantes plu- simplieiter res sermas, hinc sumunt argumetum,quia finalis dis- st μυ ς serentia, quae dicit rationem formae dicit totam substantiam res ergo non est ibi alia & alia forma, qua imi rum prima sumatur genus, se differetia a secunda, qa copositi est tunc disserentia ultima non esset tota shbstantia dis finiti.Sed hoc nihil valet. Non enim potest intestisti Ptota ratio quid ditativa sit in ultima disserentia.Tune enim genus superflueret in dissinitione quia sola ultima differentia totam essentiam res expriment. Sed debet se intelli ' completiue est tota substantia res, sicut, forma ultima completiue est tota essentia habentis sermam. Haec ille Sed in hae oppugnatione patet ex philosophi uerbis&itetione ipsius, Arist.mεtem hunc non apprehendere,nec altitudinem specu lae fidelissimi esus expositoris a secendere potuisse. In
tendit enim Arist. ut ipse Antana sancto Thoaedoctus sitetur ostendere distinitionem quid per se una
significare, non obstante disserentiarum multitudine sicut& hoc ipsum paulo ante ostenderat, non obstante generis ipsius idisserentia, quaecunque uideatur diuersitate. Non intendit autem haee persuadere noesse inter se distincta quantum ad uocem, quinimmo ex multis uocabulis docet in septimos.co.isatisfinitio
nem necessano rite constare. Non etiam quantum ad conceptus , quia sic vocum distinctio in tilis foret. Debet enim diffinitio pluribus concepti bus distincte palam sacere,quod diis nitum compro hendit unico quasi confuso. De indistinctione ii uereali loquatur & intendat necesse est pnisiquam
cum insierentia prius, nune autem de reali unitate ac Idiuisone realium disserentiata, quibus quasi SN Tho. I Metaphy. R 3