장음표시 사용
381쪽
Viium inulta opponitur relative tertio modo.
eontraria, acia visi ila ad Me: quia dicitur aliquuallia ad ipsum. Oli edit, quomodo unu & milita opponatur,&eirea hoc duo facit. Primo ostendit,* unum opponitur multis relative. Secundo ostenditu, multam do absoluta non opponitur pauco, ibit Pluralitas autem. Circa primum tria facit. Primo ottendit irimu opponitur multis relatitie,dicens ly unia opponitur inultis,sicut mensura mensurabili,quae quide Opponuntur ut ad aliquid. Non tamen ita v sit de numero eorum quae sunt ad aliquid sec dum seipsa. Supra enim in Quinto dicium est,st dupliciter dicuntur aliqua elle ad aliquid. Quaedamnaq; referuntur adinvicem ex aequo, sicut dominus &semus,pater & filius, magnum de paruum,lo haec dicit esse ad aliquid ut contraria: di sunt ad aliquid ni se ipsa, quia utruq; eoruin hoς ipsiuni quod est, ad alterum dicitur. Alia uero sunt ad aliquid no ex aequo, sed unum eoruni dicitur ad aliquid, non Pipsum reseratur, sed ua aliquid refertur ad ipsum, sicut in scia de scibili contingit.Scibile.n.dicitur re latiue, non quia ipsum refertur ad scientia, sed uascientia resertur ad ipsum. Et sic patet is limbi nosunt relativa ris se , qa scibile no hoc ipliam qdest, ad alterii dicitur, sed magis aliud dicitur ad ipsum.
Vnum uero, aliquo minus e se pata ductus,nil,st prohibet,non enim si minus paucum est. multitudo ME
quali genus numeri est iumerus etenim es. multitudo uno me Iuratav. Et quodam modo unum ex numerus opponuntur,no ut contrarias quemadmodiam ollam emur quaeadam eorum.pis ad alipiad. quatenus enim De quidem mensuraaelia vero mensurabile, eatenus opponuntur. Ideo non
, quod unum sis, numerus est nimia liquid iridia Micilis. Vnum vero, ese minas aliquo tu duobus, nihil probi. Mi.Non enim si minM,V-um. Multitudo autem quali
genus est numeri. Elierum numerus multitudo uno mensam rabitis. De opponuntur ab qualiur, unum er numerus Ion
ut contrarium, Ita stetit dictum est, eorum quae ad aliquid
quaedam inquantum enim metrum,hoc autem mensura uti,
sic opponunt r. mapropter non omne quodc Def. erit unum,numerus est, taliquid indui bili est.
Manifestat qualiter unum opponiti irinultis ut mensurabili. Et quia de ratione mensurae est, P sit minimum aliquo modo deo primo diciturn, unuest minus multis,de etiam duobus licet non ut paucum. Non enim sequitur, si aliquid sit minus, ir sit paucum,licet de natione pauci situ, sit minus, auia omnis paucitas pluralitas quaedam est. Sciendum uero est ui pluralitas siue multitudo absoluta quae opponitur uni quod conuertitur cu ente est quasi genus numeri, quia numeriis nihil esuid eli si pluralitas de multitudo mensurabilis uno. Sic igitur
unu G st simpliciter dicitur ens indivisibile, conuertitur cum ente. Sc aut accipit rationem
mensurae,sic determinatur ad aliquod genus qua' titatis, in qua proprie inuenitur ratio mensuri. Et similiter pluralitas uel multitudo pira quod significatentia 4iuisa, non determinatur ad aliquia genus. Sisin aut qd significat aliquid mensuratum, determinatur ad aeniis quantitatis, cuius species est numerus. Et iὸeo dicit m numerus est pluralitas mensurata uno, dc u pluralitas est quasi genus numeri. Et non dicit in sit simpliciter genus, quia sicut ens, genus nop est, proprie loquendo, itan
unum quod conuertitur cum ente, nec pluralitas nus nitu ei opposita.Sedeliquasi genus,quia habet aliquid, ri quis ire de ratione ge neris, in alia nilim est communis .ie si igitur accipiendo unumqd est principium nil meri Ic habet rationem mensurae , de numerum qui est species quatitatis , dc est multitudo me surara uno,
opponuntur unum de multa. non ut contraria. ut
supra dictum est de uno quod couertitur cu ente, di de pluralitate sibi opposita, sed opponuntur scutali lira eorum quae sunt ad aliquid, quorum cunu dicitur relative,ua alterum refertur ad ipsum. Sic igitur opponitur unum de numerus, inquatum unum est mensura, di numerus est mensurabilis. Et quia talis est natura horum relativorum P unum
potest esse sine altero, sed non ecouerso, ideo hoc inuenitur in uno de numero, quia si est numerus, e . a . oporteti sit unum. Sed non oportet quod ubicuue est ullum,ir sit numerus.Q ita si es aliquid imi uisibile ut punctus, ibi est unum, de no numerus. In aliis uero relativis quorum utrumite secudum se dicitur ad aliquid, neutrum est sine reliquo. No.α est sine seruo dominus,nec seruus sine domino.
Mensim Sc numeri ratio quomodo primo de mulli
rudine praedicantentali, secundario autem de tranalcendenti. A
in in loco Ant .an. Sanctum Doctor ε Mau titio in margine citatum impugnat circa praesemis partis expolitionem sedi ens: Notanda P quidam expostor exponens illam literam dicit, pluralitas uel multitudo absoluta quae opponitur quod conuertitur menteest quasi genus numeri quia nunierus nihil aliud est quam pluralitas menta rata per unum. Ita in unum secundum o simplicito
dicitur ins indivisibile,conuertitur cum emet suum dum autem Φ acci pit rationem mensurae determina ,
tur ad genus quantitatis, in qua proprie inuenitur romensurae. Similiter pluralitas Iecundum P significat entia diuisa non determinatur ad aliquod genus,seca dum a situ, signatali Umesuratum,determinatur ad genus quatitati .cuius species est numerus. Io diei est numerus est pluralitas mensurata uno, dc ut pluralitas leti quasi genus numeri,noui simpli sit genus cuiam . ens non est genus proprie loque , sic nec unum o
conuertitur cum ente, nec pluralitas ei opposita, sed 'est quasi genus,quia habet aliquid de ratione generis inquantum est communius. Haec illα Sed haec expositio deficit quia numerus non solum repetitur in genere quantitatis, qui . l. causatur ex diuisione eotinui, sed etiam est numerus transcendens, cuius principia 'est unum quod convertitur cum eme, ut dictum sitit Quinto huius. cap. de uno. Falsum ergo est dicere Punum ut est mensura, Se pluralitas ut est aliquid mensis ratum,sintdeterminati generis,quia in quolibet etiagenere, est aliquod unum quod eit mensura. Imautem pluralitas esse genus numeri,no proprie, te ideo dicitur quasi genus, sed sor an pro tanto, quia ratio pluralitatis uidetur absolutior ratione numeri,uatnti. metus uidetur addere ratione mensurabilis super pluralitatem,licet omnis numerus sit pluralitas,de omnis pluralitas sit numerus aliquis, saltem trant cendens. Haec omnia Antapaesor iter. Iaceta eiu qnota rei
382쪽
D Ee rei ueritates minima sit & sorte nulla in hoe disseretia
inter Thomilias de Scotistas, si utrorunq; opinantiuiri remio attendatur. Quia tamen isti boni homines, quo ad uerba magnificant se S.I omae impugnare expostione, ideo ob defensionem ueritatis, cui exteriori facie se opponere videmur, aliqua dicam.Pr mittens hoc ν indecens admodum est uiro prude
ti& alienum ualde ab omni philosophico colluctatore,opinionem aliquam uel expositio , non ratione, non authoritate aliquorum quos pars utraque concertantium uereatur, sed sola negatione retiatare, ut
statim omnibus palam fiat hos uiros non ratio sta luntate duci circa ueritatis inquisitionem. Quia si ant ui probatio inducitur ex dictis in Quinto,inaiore id reprehesione dignum est, ut textum in Quinto contra Sanctum Thoatic inducat in quo loco cum sancto Tho. concordat. Oportet igitur uel cin Sanctus Tho.hie di ibi sibi ipsi repugnet, quod utique sietit,scio non tacuisse pro honore suo. Vel si sibi non repugnat,sicut hic ita &ibi a te fuerat oppugnandus. Qui' etiam eiusdem beneuolentiae gratia non om misisses.Vel certe hoe in loco sine eausa & sine sapiεtia illi te opponas,quod quidem uerum est Et ut hoc
identer omnibus appareat, tria in hae nostra de sone iaciemus. Primo quidem probabimus in ratio numeri. similiter ratio me surae de mensurati prius competunt uni Sc multitudini de genere quantitatisuntii de multitudini transcendentibus: Secundo manifesta bimus huius uiri oppugnationem esse uanit ii per uiam multipliciter. Tettio consutabimus exposuionem eius super illo uerbo Philosophi Quasi genus. Quantum ad primum i batur propositum dupliciter, primo ex parte significati nominis numeru Secundo ex parte mensurae de mensurati. Ex parte igitur huius nominis, numerus, probatur propositum
inpliciter se primo. Nullum nomen proprium alicuius speciei potest proprie conuem re alteri ab illa,&praesertim communistimo ad illam de alias species, uenim non esset proprium,immo non istum alteri alicui , ira omnibus iub illo communissimo contentis proprie conueniret. Sed sie est v, numerus est pro prium nomen determinatae species quantitatis. Spe cies enim discreta condistincta orationi,non nisi nomine numeri proprie significatur, ut patet per Arist. in praedicamentis& per oes Peripateticos,ergo M.
Secundo quasi ex opposito se arguitur. Si nihil plus
importaret numerus quam multitudinem absolute,ut mensuratam tamen per unum absolute,sequeretur Pnon magis esset species quantitatis numerus, quam cuiustunque alterius generis,quod est clara omnes philosophos. Probatur consequentia,quia in omni genere inuenitur multitudo mensurata per unum praedi cto modo.Nam de per te, in omni saluatur ratio uni de multitudinis,& ratio mensurae & mesuras, ergo nohabet tragis quantitas u alia genera, determinatam aliquam speciem,quae uocetur de sit numerus. Tertio. Illud, quod causatur ex diuisone continui, de quod cognoscitur etiam negatione confines,non competit proprie secundum tuum nomen alicui transcendentirpatetisti,quia transcendentia abstrahunt a continuo.
Sed nu est huiusmodi. Nam Arist. 3.Phys. tenco 68. tu, numerus non est separabilis a decisio.
ne continui. Etitide Anima tex. c.24.dicit, P num
rus est sciasibile continum tale alit no innis quatu.
Et Temo de Anima, te a 33.dicit, o numerus co gnoscatur negatione continui in praedictis locis loquitur in communi&abibluta denumero,& non de hoc, vel illo. ergo cum liscnon conueniant nisi numer' de genere quantitatis sequitiir, P ille solus debeat Proprie&absolute dici numerus. Ex ratione uero mensurae de mensurati probatur propositum sic. Cuicunque competit proprie& primo ratio mensurae dimensurati,ei'm etiam proprie competet nomen numen de principis eius. unius. Nam etiam sim adureianos numerus addit supra multitudinem rationem mensurabilis &e.Sed sic estu, ratio mensurae de me iurati primo competit numero de genere quantitatis,
δι uni ques est principium eius,ergo deci Minor.
Arist in hoc eodem hbro. io. t.ea. Dicit enim inesse metrum. ianensuram, maxime competit quantitati,& per illam dentiatur ad alia genera,per quod omni bus liquet o loquitur de quantitate, ut est unu genus stinctum ballis, di non de quantitate analogi
sumpta ad quantitatem molis &uirtutis, ut conatur Antian.peruertendo texcisum exponere. Probat autem Philos Ilius o mensura primo inueniatur in genere quamitatis, perdiffinitionem metri dicens: M trum etenim est quo primo quantitas congnos M. Ex quo postea inducit u quantitas inquantum quantitas i. secundum propriam quantitatis rationem qua ab aliis generibus distinguitur, cognostitur ,& consequenter me iuratur uno. Sic igitur patet si hoc novi numerias maxime&proprie dicitur de specie quantitatis discretis,cui etiam proprie competit ratio mensurae.Improprie autem & per quandam trasumpti nem& similitudinem, tam novi numeri si ratio mεsuret,ad alia derivatur,ut patet ex dictis Aristi ubi supra. ta .r . Immo idem ibi habetur per Anto. anis. Expresse enim dicit iuxta literam ν ratio mensurae est maxime propria quantitati, & primo ei competit,&exinde ad alia genera derivatur.Quorum uerborum sorte hie non fuit memor.Sed oponet sapient fi & maxime illum qui sapientiori se opponit, esse memorem.
Non potest autem id quod est proprium uni generi. sic inconstituat speciem determinatam illius generis , ad alia derivari per illud, nisi illis aliis improprie
competat&per similitudinem. Alias decem genera non essent impermixta, nec essent formaliter primo diuersa Tt haec de primo. Quantum ad secundum P .cim pugnatio ista uana sit,ex his patet. Nam si in te dat in sua impugnatione ratio mensurae dimensi rati inueniuntur in omni generesque primo &promprie & maxime &c. ut innuut uerba eius. Falsumi.&non probatum nec hic nec alibi, & contradicit sibi ipsi & Philosopho in.t.2Auius lib.Si autem intendat P competat 'omni generi per quandam derivationea quantitate cui primo S proprie & maxime com ni Khoc uerum est,nec huius oppositum dicit hic aut alibi Saho.Immo hoc ipsum egregie ipse declarat superit. Ita . huius. Vnde non debebat Anto. an. hic uerba spargere in uanum, cum praesertim hie etiam S. o.idem innuat dicens γ in genere quantitatis in uenitur proprie ratio mensurae , ut ex illo uerbo pro pricidet intelligere Φ in aliis generibus etiam inuenitur, licet non ita proprie, ut alibi declaratum est per eum ubi magis erat ad propositum .s.super praedicto
unum ut est mensura i&simii numerus ut est
383쪽
quid mensurabila, propris 3c primum sim determi- niti penins quantitatis. Sed nee huius oppositum bauit hic homo in Quinto ubi allegat Quinimmo super t. itaoptime eon miter Sancto Thomae propos rem nostrum declaratis uni dieit, o de ratione mensurae sunt duo. Primum est replicatio unitatis super numerum. Secundum est esse principium cogniti nis mensurati. Quae quidem, quia ambo eonueniunt quantitati aliis uero generibus nonnisi secundum illorum , ideo primo & proprie mensura inuenitur in quantitate, impropris&secundario in aliis. Haee ex illo ibi. in hoc tamen etiam ibi ab Aris .doctrina aliqualiter deuiauit, quia ut habetur in text.2.huim IO. cepe allegato.Deratione propria mensurae non est esse principium cognitionis absolute ues respectu insemque, alias omne principium eognoscendi diceretur mensura aliquo modo, Ac si nemissa esset menseraeonclusionis, de diuinitio distiniti &c.quae sunt aliena a modo loquendi philosephorum. Sed dixit Aristo. de ratione mensuris essem sit principium eo-gnoscendi quantitatem. Sic enim ibi probauit uni,
primo de maxime competere rationem mensurae, ut unum est,quo quantitas cognoscitur. Et in loquatur dedet ii nato genere quantitatis, pate ut supra dixi quia quantitatem hine immediate separatuerat ab aliis generibus dicens,n, ab ea demiatur ratio mentilrς ad alia genera. Patet igitur propositum ex expositione etiam tua in Quinto ubi te allegas. Sed tarate dices, uerum est, Φ ratio mensiam proprie de primo conuenit quantitati,improprie autem de secod rio aliis generibus.Sed tamen cum hoc stat,m etiam proprie competat uni transcendenti, de similiternu mero transcendenti competit prodrie mensia rari, galicet numerus transeendens non sit quantitas dete minati generis,est tamen quantitas transcenden , Se sic dico de uno,quod est principium eius Quantitati autem non determinati generis, sed absolute, ut includit quantitatem molis de uirtutis , proprie& primo competit G mensi irae.Sed contra hoc arguitur ut se
pra.Quod enim est proprium determinati generis ut distinguitur ab aliis generibus sub aliquo communi
siue uni uoco siue analogo, non potest proprie conuenire illi communi. Sed ratio mensurae per te etiam superi .com.2.competit proprie determinato generi
quantitatis ut distinguitur ab aliis generibus, ad quae non nisi, ut induunt quoquo modo similitudine quamatis derivatur,ergo non conuenit proprie quant, rati analogae, nec uni aut numero transcendentibus.
Maior patet inductivae,ut quod eonuenit primo homini,ut distinguitur ab aliis animalibus non conuenit proprie, Et primo animali in communi, de sie de-
aliis. Praeterea.Si ratio mensum maxime competeret uni transcendenti, uel competeret aeque primo, de maxime etiam uni degenere quantitatis, Sc hoe est im .polii billa,quia nihil potest primo competere duobus depraesertim superiori de inseri .Id enim quod competit primo alicui, oportetVper illud competat Omnibus aliis, de sic per posterius eompetit illis aliis. Vescompetit per prius uni transcendenti quim uni degenere quantitatis, de hoc nee tu dicis,ne potest esse uerum,quia tunc non per quantitatem determinati generis, sed per quantitatem analogam competeret aliis generibus ratio mensurs,contra Philosephum in principio huius. io. Sed nec est possibile aliquid compe
tere proprie alicui analogo, 3c per transumptionem euilibet suorum analogatorum. Quicquid enim aliae ut analogo attribuitur,ex hoe ei attribuitiar quia eo petit perie proprie ei quod est primum inter analogata, e per Rud eompetit omnibus aliis analogatis Sicut patet in ratio sani,quod est quoddam commuia
ne analogum ad sanum eo us de ad sanam urinam, per prius,de proprie competii sano eorpori, Sc per attributionem adilhid,competit ac urinae. Et si hoc est uerum de ratione mali ipsius analogi , mulio ma gis de his omnibus quae rationem formalem conse quuntur,cuiusmodi respectu unius, est habere rati senem mensurae, Ec respe di numeri, habere rationem mensurati.Non enim unum transcendens dis itur per esse me suram,sed per esse ens indiuisum, ut patet per Arist.Quarto huius, Si per omnes Peripateticoς
ubique.Nihil ergo est dictu, immo se aliter impli eat, P aliquid competat primo ipsi uni communi ana logo dc similiter numero, Ae per ipsum derivetur ad unum di numerum in quolibet genere . de primo inquantitate deci cum de ratione analogi hoe sit Φῶ-hil de eo dicitur, nisi quia id proprie de primo competit suo primo analopato. oportet ergo ratio mensurae de mensurati, iueo de uno Ze numero analogis dicantur,ila Pprie Ac primo dicuntur de uno te numero
alicuius praedicamenti, δὲ per illud ad alia derivetur. Et tale prςdicamentum est qualitas, ut ex supra dictis de allegatis patet. Et haec de secundo.Quantum ad tertium tendum quod motivum Sancti Thomae propter quod hic dixit, numerum proprie non inueniri nisi in genere qualitatis,fuit uerbum Philosophi, hoc inquam ut multitudo est quasi genus numeri.Ex hoc
enim aperte deducitur,u, non omnis multitudo est numerus. Et cum ratio numeri consistat in menserabilitate, sequitur,u, ratio haee non proprie competit multitudini analogae stes dum totum suum ambiisi. quia non omni dee.& intelligitur de numero secundu propriam significationem, Ze smiliter de mensura Semensurabili .Quia tamen nullum analogum est proprie genus,ideo non diuit simpliciter Philosophus, sit genus,sed quali genus, quia uidelicet est comma nius Prsdicariam. Ant.autem and.exponit ly quasi genus. Labist ut tuus. Nee addet dicere u sit, sed dicit in uidetur ipsa ratio pluralitatis esse absolutior ratione nil meri. Nec dicit in numerus addat , sed uiuidetur addere rationem mensurabilis super pluralitatem. Ex hoc quippe modo loquendi non firmam doctrinam se tradere manifestat. Doctrina autem Sancti Thomae habet determinate de certe, ui ratio multitudinis est absolutioriquam ratio numeri,si per rationem a Llutiorem, intelligamus rationem pauciora incioratem,teu minus contractam .Habet etiam determina
te ui numerus addit rationem mensurabilis super multitudinem, ut habetur expresse hie ab Arist. dum M bat multitutae esse quasi genus numeri, quia inquit numerus est multitudo uno mensurabilis. Et cum hoe etiam habet doctrinam Sancti Thomae, cynon ideo dicitur multitudo quasi genus numeri, quia habeat rationem magis absolutam. Hoc enim non esse bene dictum, probatur sic contra Antoan.us enim
copetit multitudini θ possit dici quas genus num
ri ratione absolutionis seu abstrati onis istin pridia se, quae importat minorem contractionem, uel es h etiam ratione communitatis quae importatur in a
384쪽
E G Istractione me alta partiti l .si primoria ergo quicquid primo m6d erit abstractum incompari, tione ad alterum,cum praecisiones ecuda abstractionis, poteramne illius prime abstractionis diei quas genus illius. Qd in salium uniuersaliter. Sic enim emposset dici quasi genu nius deueri ede. di quυdlibet subiectum esset quasi genust spectu sui iub propria passiisne,ut homo reipectu hominis risibilis. de sede aliis, pia doctrinam nullus adhuc ex Anito. propinauit Sed ipse potius in uuarto huius diaticu, ens diunumriunomnium genera, quod quia proprie non - ο i est uerum,sed interpretandus est, quasi genera si hae ipse interpretationem admitteret propter,biolutio-
rem rationem,non connumerasset unum ent sed de
eme sol dixisset,s esset quasi genus omnium di etiaipsius unius,quia P eo absolutius. Intendit igitur Arist.hic te ibi, alicui competere,ut sit quasi genus alterius,quia est communius eo, dccosequenter ratione secundae abstractionis.Licet ei desint aliquae conditiones requisis ad genus proprie.Et eonsrmatur. Sicut abGlute& simplicitet non potest aliqυid dici tale,puta homo, nisi ei competant omnia quae sunt de ratione hominis,lta non potest diei aliquid quasi tale, nisi aliquid participet de his quae sunt de ratione eius. Si enim nihil participet de his quae sunt derone eius, dicerenit simpliciter non esse illud.Sed de ratione generis non est abstractio prima nisi quatenus includitur in secunda, ergo ob primam abstractionem pra cise seclusa secunda,&omni alio quod pertineat ad rationem generis,pura praedicari in quid uni uoce deci. , non poterit quicquam dici quasi genus, sed smpliel- ter potius dicendum est tale quid non esse genus. Et
se patet illud uerbum Philosophi, non potest alio modo exponi qu m secerit s. o.Et deprelanti de
knsione satis Benedictus De Amen. N
luo assignatur . viderati p. suscientia quidem mens ra egi Meuero quod mensaeratur. Auida aurem omnem
quum scientiamstibili esse scibili non omnesciouum esse, eo quia modo quodam scuntias i mensuratur.
, 9 j. M lucr a tem dicti scientia ducibile.non mili re istis ris., signarur. Uurbitur eni' utique scissis ad metrum esse ei.
bile uero quod mensuratur. Accidis autem scientiam Fidem
omnem scivile essetibile uero non esse stantia clara modo quodam sirentia mensurastur isti Manifestat sint litudinem relationis stibilis adi, , scientiam unius ad multa dicens, uicum scientia similiter secundi mi rei ueritatem dicatur ad scibile,sicut numerus ad unum, non similiter assinistiiri quibusdam quia uideriar quibusdam, sicut Pu exa s--supra dictimi est quod scientia sit
mesurati scibile mensuratum.Sed contrarium ap-
patet. Dictum est enim quod si est unum quod est
mensura,non est necesse numeriim esse qui est mesuratum,sed econueris. Videmus autem ipsi est sesentia,oportet scibile esse. Non autem oportet
si est aliquid scibile ui sit eius scientia. Vnde apparet quod magis scibile est sicut mensura & scientia
scut mensuratum. Quodam enim modo mensii ratur scibili scientia,scut numerus uno. Ex hoc.n. . . uera scientia rei habetur, quod intellectus appre
tum,tanquam excedens intutitudo, excelsae mali studuit nec
uni omnino. sed hoc quidem vidi iam est quod dicit Maehoe in me anquam ad aliquiiquemadmodam mentia sca bili fuerit numerus unum vero ensura est.
Pluralitas autem nec muro elicontrariastabuicquidem AN T. mutium, cui excedens uitudo excelse multitudini. Nes par. Io.
ipsium omninoota seu quidem, ut dinum est,quia diat bi
Ostenditquod pluralitas uel multitudo absolu Pluralitasta non Opponitur pauco dicens:Dictum estu u. opponitur ralitas secundum quod est mensurata, opponitur p in sim uni ut mensum, sed non est contraria pauco. Sed pauco quod significat pluralitatem excellam, op ponitur multum,quod significat pluralitatem excedentem.Similiter etiam pluralitas non tino mo
do opponitur uni,sed dupliciter.Vno modo, sicut supradactuin est, opponiti iret ut diuisibile indiuisibili. Et hoc si accipiatur communiter unum G
conuertitur cum ente, & pluralitas ei correspondens Alio modo opponitur pluralitas uni,ut ad aliquid,sicut scientia ad scibile. Et hoc dico si acti piatur pluralitas tuae est numerus, & unum quod ha- trationem mensuri,& est principium numeri.
Muigeneris cuin illis existens,componitur ex ipsis.
vminocontrarium contingat aliquid medium esse, G Ess. - quorundam sit, neces ex contrariis med uesse. Te δε camoniam autem contrario rum contingit metum esse alis' , σ quorundam est,nerasse ex com rus esse. 13 7ς si δη- Postquam Philosophus determinauit decorea Hi salie determinat de mediis contrariorum,& cir mediis conca hoc duo ficit. Primo proponia de quo est inten trariorum tu dicens,quia contrariotii c5tingit aliquid eo TM .c. 11. semedium,ut supra dictum est ,&quaedam coir riomni medium habent, ostendendum est quod necesse in media esse ex contrariis. Non alite hoc solum ostendit, sed etiam quaedam alia quae ad huius probationem sunt necessaria. Omira enim medi ,π illa, quorum melia sunt, in eodem s . genere sunt.media nasue in ocimus, ιn quae nec se est, ri,ino transmutari,quod trans citatur. MD a sta ispare innetem paulatim pararanseati prius ad medios bonos ueniet. o incoloribus,st ex albo, adneram ueniat prius adpuniis reum, fusicum,quam ad nigram ueniet militer autem crinaliu.Transmutari uero ex ala genere in aliud genti non
est mDecundum Meld ns. ut ex colore in Dinam . neces, igitur, ut me tia, σμα rim, er quo rura media sunt, in codem genere sint.
omnia nanque media in eodem Digenere, e quorum AN T. sunt inera. Media enim boscimus, in quaecunque permus rara. tarly ses necesse pudpermutatur, ut abispute in M. Media dciems transirper mediam rationem, ueniet prius ad medios sonos.Et in cesUribu iuraret ex albo hi nigrum, prius Me. niet ad puniceum Gadplumbeum quam ad nigrum. smisi. ter autem Crinala permutari atrae xaliogenere in aliud genus mirea, iusteundum accident, utrit colore in se ram.Nec se estergo media, er quorumsunt media, in eo derigenerese.
Prosequitiirseam intentionem 3e circa hoc tria iacit. Primo ostendit, quod media sunt in eodem
385쪽
Vedia sunt Penere cum contrariis. Secudo ostendit, quod mee i iiderii te dia sunt inter contraria tantum, ibi .sAt uero me dia dcc. FTertio uero ostendit, quod media componuntiar ex contrariis, quod est principaliter intentum ibi. Si uero sunt in eodem genere. F Dicit e Media .id. go primo. qiiod omnia media sunt in ecdem genere cum his quorum sunt media. Quod sic probari inita haec eli differentia mediorum, quod media sunt, inter quae prius uenit illud, quod muta turde
uno extremorum,quam in alterum extremum. Et
hoc manifestat per duo exempla. Primum quidem in sonis.Sunt enim quidam soni graues, & quidam acuti.& quidam medi j. Et secundum hane distinctionem senorum. listinguunturinor lae in musi iri e distin ciSinstrumentis Ille enim chorci quq reddi migracta genere Messenos, dicuntur hypatae, quia principale Illae non est tras iteroqiue reddunt acutos sonos,dicunturnetae. Si Dux tio ni igitur musicus paulatim a grauibus ad acutos de- ..i Q lcendere uelit, quodest transire per mediam rationemnecesse est in prius ueniat insonos medios.
Secudo autem mani testat in coloribus. Si enim aliquid mutatur exalbo in nigrum, oportet quod primum ueniat ad medios colores quam ad nigrum.
Et similiter est in aliis mediis Sic igitur patet uidemediis sit transmutatio ad extrema ια etauer . Sed in his quae sunt in diuersis generibus . non fit transmutatio in inuicem nisi per accidens,sicut patet in colore 3e figura. Non enim mutatur aliquid de colore in figuram aut econuerso ,sed de colore in coloreae defigurat figura.Vn necesse est 'media de extrema si in eodegiae. Deinde cum dicit. At uero omnia, iliquorurn oppriis fou. ex his Pelour per e transeutari Hagare immMMe est.mes a AN r. oppribis. Die .' Αι uero omnia media int opposito in quorundant. M dium est bis re solis jecundum erit m m. agamqpter in tantssinter pestibile est etsi media non γ' ιm: esset enim perma.
opposit . iam Cr non ex opposliis.
N par quod media sint inter eontraria. de A, Aa circa hoc duo facit. Primo ostendit quod me-
Testae c. dia necesse est esse inter opposita. Secundo interdi indo. quae opposita, quia inter contraria. ibi. Oppomtorum uero. Dicit ergo primo quod omnia media necesse est esse inter opposita. Quod sic probat. Quia solum ex oppositis per se lo que o sunt mutationes, ut probatur in Primo Physico. Ex nigro enim aliquid fit album per se loquendo. Dulce autem non sto nigro nisi per accidens,inquantum dulce conuenit esse album. Sed misia uini inter illa ex quibus est mutua transmutatio, sicut perdistinitionem mediorum suprapositam patet. Impossibilis est ergo quod media sint non oppositorum , quia sequeretur ut esset permutatio non ex oppositis. Deinde cum dicit. η ε 3 3. post ministracM1 rasalotus qui de iurum est modi raoe enim iacontradi o,oppo uino euiis e et M IM
e .Haec enim est contradictis e postiis eius inque adsatura pars non habentis mediam ullum. caemerum uero, alia ad aliquid ilia ut pristiMAlia contro Emm uero quae ad aliquid,quaecunque non contraria, non haMα--
Manifestat inter quae opposita possint esse me dia dicens, linter opposta in contradictione nullo modo potestinentedium. Contradictio enim est mutila,cuius altera pars ex necessitate adest cuicunque subiecto, siue sit ens, siue non ens. De quolibet enim ente uel non ente necesse est di Inter odicere quod sedetates non tales. Et sic patet, quod contradictio nullum habet medium. Sed aliorum
oppositorum alia sunt ad aliquid, alia piratio&ω Malia ut coiitraria. Eorum autem, quae sunt ad aliquid,'uaedam se habent utcontrara quae ex aequo adinviceni reseruntur, de ista habent me disi. Quintam uero non se habent ut cottaria, quae noex tauo Uiniticem reseruntur, sicut scientia & scibile,&ista non habent medium.Cuius causa est, a media & extrema sunt in eodem genere. Hecaute non sunt in eodem genere, cum unum secundum se reseratur, ut scientia, non autem aliud, ut scibile. omodo ergo scientiae, re scibilis potest aliquid esse medium Sed magni&parili potest esset 3 aliquid medium, idest aequale, ut supra dictu est.
Et similiter eorum q reseruntur adimiicem,ut coratraria.Quomodo autem ea quae opponuntur pri vatille his ne media uel non habeant,& quom do haec oppositio aliqlio modo pertinet ad cotrarietatem, hic tacet, quia supra exposuit. Deli
de cum dicitim sinudiam eo teneresunt ut os si esto σcontrario media, nee est ea ex biseonmriuia αSi uero antis in muremdia. ut se si 'm, Crmedia contra oram nee se ipsa componi ex bis contrariis.
Ostendit tertium quod principaliter intendit, Medii mscilicet quod media sunt composita ex contrariis, pon Eccirea noc duo ficit.primo proponit quod intendit dicens quod si media in eodem genere sint cuςxtremis sicut ostensum est.& si iterum media sint
solum contrariorum,ut etiam ostensam est,necense est media componi ex his retrariis interq si inta ea
Aut enim erit aliquodgreus eorum, aut natam. σβν xii rus quidem sta erit, ut aliquid priuscontra ruffitis Pro iis priores contrariae erunt, que acrum contrarias beriri
tanquamgeneris. regenere nis er Myrentis, Deus sum ut rast album eresammeontrariasunc est autema Vide dirutu segregat laus coloratae uera congregaturas, d fren sion uehit secς Tatium,ta ferregamum, priores. pure ram cem contraria sunt. Guero quae contram, diderantia sunt. Iucontraria sunt.
genus eri ita ut se iis ulliuide trons,differant priorercontrariae eram facie eontra rus fluctis .at generis. Exemeretium Cr d. ferentiis pecies. ut st aurum er novam contraria, est autem bis quidem. si gregatiuus colvir, ire uero eosa regaturus color: bc differentiae congregatinum c d structiuum siriores mare bo eontraria mace pri ra. At uero contrariae differentia, mastis sint contraria.
Probat propositum,& circa hoc tria facit. Priamo ostendit quod eontrariae species habent prio ni πο- ta contrariaex quibus constituuntur. ait'duc,p- iae bati
386쪽
bat. Oportet enim quod contrarioraim, aut sit aliquod genus, aut nullum. Si autem nussu genus esset contrariorum,non haberent medium. quia mediunon est nisi eorum quae sunt unius generis, ut ex dictis patet. Sed si cotrariorum, quom ponitur medium sit aliquod genus prius ipsis contrariis, ne. cesse est etiam tu, sint dii tentie contrarit priores jeciebus contrariis: quae faciant & conitituant species intrarias ex ipso genere uno.Species enim ex genere & differentiis constituuntur. Et hoc manifestat per exemplum, sicut si album &nigru sint contrariae species,& habeant unum genus '' est color, necesse estu, habeant aliquas differetias constitutitias . ita ui album sit color disgregativus uisus, nigrum uero color congregativus. Et sic liqduserentiae congregativum & disgregatiuum sunt priores albo & nigro.Vnde cum utrobique sit contrarietas. manifestum est quod contraria sunt sein uice priorae Contrariae enim disserentiae sunt pes res contrariis speciebus.Et sunt etiam magis contrariae, quia sunt causae contrarietatis ipsis speciebus.Considerandum tamen quod disgregativum& congregatiuum uisus, non sunt uerae disserentie constitutivae albi & nigri dis magis effectu s eom. Ponuntur tamen loco dii teretiarum, signa earum. Sicut interdum per accidentia, designantur dist rentiae&formae substantiales. Disgregatio enim uisus prouenit ex uehementia lucis, cuius plenitudo albedinem constituit. Et cogregatio uisus prouenit ex causa contraria. cetera quoque et medis ogenere ' diserentiis eram .colores m viter albi et nigrum fuit. horoportetist G euenere diaeta r est autemgems color est ex qui bi dam si tutis. hae uero non enuit prima contraria. φια Ismu, utrumpisque aut album, aut nigrum erit. ergo alia. mediae igitur primorum contrariorum,
Et Nu- σ media ex genere erurit er direntus. πι-umpit colores albi ex nigri sunt me , oportet bos ex genere dici est autem tenus color. Et ex diserentus quibus
eam. Haec uero non erunt prima contraria. Dautem non,
mi u si is e cur albus aut niger Aurea igitur media. Ergo primorm contrariorum hae erunt.
Ostendit quod etiam medit species habet ora media, ex quibus constitu tur dicens, quod cumedia sint species eiusdem generis, omnes species ex genere & disterentia constituantur,neces se est quod inedia constituantur ex genere dc dist erentiis. Sicut quicunque colores sunt medii inter album & nigrum, oportet hos diuiniri ex genere, uod est color,& ex quibusdam differentiis. Et haecisserentiae,ex quibus constituuntur medii col res, non possunt esse sim mediate prima contrarissa ligerentiae contrariae quae constituebant coir rias species albi & nigri. Aliter oportet quod quilibet color medius ei et albus aut niger. Nam color congregativus est niger,de disgregativus est albus portet igitur qiuod biserentiae constitutivae mediorum colorum sint alteria disserentiis contrariis, quq sunt constitutivae contrariarum ' cierum. Et quia sicut se habent species ad species. ita se habent differentie ad disserentias: oportet quod sicut medii colores sunt species mediae inter species contrarias ta differentii constitutivae ex rum sint mediae inter differentias contrarias quae , si dicuntur prima contraria. Deinde cum dicit. qua differ EPrimae uero di petentiae. siegregati me congregativa. Dae tresiae. mare hoc primum quirendum est, praecunque contraria a a s s. on in gentre. ex quo mcdra e a que enim in eodem sene.
re sum necesse e lia aut ex incope iugenere cδρου itur. aut incomposita sint Et quidem contraria minem incompopta, propterea quod principia sunt. Mela uero. aut omnia, aut nussum .ex contraitis vero, aliquid'. quare eruin butransmutatio, ante qua n tu ita.utros enim, cT magis Cr minus erit. medium igiturcontrariorum,hoe etiam erit. E oectera quoque media mposta sunt ad enim, quod uno minus, altero magis est, compositum ex ita quodammodo est, quorum uno minus,aliero magis duitur es . cum uero contrariorum alia priora eius generis nolint, omnia media prosectό ex contrariis erunt. quare π omnia inferiora, tum cotraria, tum media,exprimis contrariis erunt.
Primae agi dii rentiae congregati m er disgregat ita, AN Lquia haec prima sunt.Q-mum autem quaecunque. ectra. ρος γ' ria non in genereo quo media i siorum. Necesse enim quae sunt in eodem genere, ex incompostis genere componi, aut incomposita e . contraria nanque incomptata sunt ex in vicem, quare principeta: quae autem sunt intermedia, aut emi is,aut nullo. Ex contrariis atro' aliquid. areeris transimulatio in boe prius quiri in ipsa: utriusque enim erminus erit π magis. Metauim igitur erit Cr - contrarioarum. Et alia igitur omnia compo*a, quae sunt media. Nam huius quidem magis, istius vero minus, compositum est alio quatirer ex illa quorum dicitur esse, baius quidem magis lIι vero minusaraoniam duum non sunt acia priora eius. cim generis contrariis, omnia utique ex contrariis med a teravita re er inferiora omnia σ contraria π media primis contramus erunt.
Ostendit, quod mediae disserentiae ex differen--eontiis contrariis, coimponuntur dicens, quod differe t r atiorum tiae primae contrariae siuit disgregatiuum uisus di compono congregati vii Inde ita disterentis sunt illud pti ex ς inu, ex quo componimus omnes specieS generis. Sed, si aliqua contraria non essent in eodem gene
re,quaeresidium restaret ex quo eorum naedia coamstituerentur, Sed in his quae moneodem genere, non est dissicile hoc accipere,quia necesse est omnia,quae sunt in eodena Meres ut esse incona posita idest simplici aut inponi sex incona post usi idest supplicibus,qiue sunt ingenere ill C tra-traria enim iudi incomposita ex inuicem qui an . album componitiar ex nigro, Que nigrum ex albbo, neque congregatiuum ex O gregativo, ne que econuer . coare oportet quod nil ria sint principia, quia simplicia in quolit et gene- nε sunt prῖ re sent principia. Sed de mediis oportet dice-icipia quin re, quod ala omnia componati ir sex simplicidii simpi i id est ex cori trariis aut nullum,quia eadem ratio videtur de omnibus. Sed no potest dicior uod nussu, quia aliquod in medium quod componitur ex co
trarii ex quo contingitu transnutatio prima.'uenit ad media qtiam ad extrema. Hoc autem scapparet, quia illud in quod primo peruenit transmutatio,est magis de milius respectit utriusv ex. tremorum. Prius enim aliquid fit minus album d minus nigrum , quam totaliter album de totaliter nigrum:de hocisum quod est minus album,quam album simpliciterae minus nig una quana nigrum
simpliciter. Est etiam magis accedens ad album si
387쪽
nigrum simpliciter . di magis accedens ad nigrum quam album simpliciter.Ei se patet, et illud in qd
primo uenit transmutatio, est magis S minus respectu utriusque extrentum. Et propter hoc oportet P sit medium contrariorum.Et sic sequiturqa omnia media sint composita ex contrariis. Nam idem medium quod est magis & minus respectu utriusque extremorum, oportet esse compositaim ex exrremis simplicibus,respectu quorum diciturniagis diminus. Et quia non sunt aliqua extrema priora contrariis in eodem genere , relinquitur quod duae contrariae constitutivae mediorum sint compositae ex contrariis disserentiis. Et ita media erunt ex contrariis. Quod patet,qui asomnia inferioraF. i.omnes spes generis tam contraria suam media sunt ex primis contrariis, scilicet distere tiis. Deinde cum dicit.
Concludit epilogando, quod supra de mediis dictum indit est litera plana.
L v c T r O X. Quomodo Contraria distingui semper oporteat sua dum speciem ostendit.
M.rile enim genus uoco, quo ambo knam et uim dicuntur, non1ec son accidens babens disserentum iu ut materia insin aliter. Non Iesum enim oporati commune existere,p- raralia ara sedem alterum in tab&uboc ipsum anima vitae satam epinm , illuduero tria minem. Propter God e commune essum innuicem est D M. Erit uda est idumst Metale quidem anniat, imum tale: Mhoc pus-1 e nu,illud uero homo. Nec se meto diis remiaris, re viam esserenou. I Memminem didem eum tuosus , quae sinsum facu Me i sium. Quia Philo phus superius ostendit contrarie ratem esse ditarentiam quandam, differentia auteuel est secundum genus,uel secundum speciem, ii tendit hic Arist.ostendere quomodo contraria se habeant ad hoc,utdifferant genere di specie. Et quiditur in partes duas.lii prima ostendit et disseretia secundum speciem pertinet ad cotrarietatem. In secunda ostendit quomodo de quibusdam contrariis aliter est,ibi. Dubitabit autem aliquis qirare scemina dici Circa primum tria faciti Primo mstendit quod differentia qiue facit differre specie, est secundum se ipsius generis quasi ipsun natura generis in diuersas species diuidens. Secundo ostedit quod hoc conuenit contrarietati,ibi. s Contra rietas igitur haec&e.FTertio concludit quoddam corollarium ex dictis, ibi. Quare palam, quia ad id quod uocatur genus Scit Dicit ergo primo, Pin omni diuersitate secundum speciem oportet duo accipere. cut hoc sit diuersum ab aliquo, dc ut sitaliquid diuersificatum per haec duo:& hoc quod est diuersificati im per haec duo,oportet inesse am bobus.Sicut animes est quod est diuersificatum in
diuersas species.sin hominem & equum, S oportet ambo. salomo&equus sint animalia. Vnde patet v necesse est ea quae suntdiuersa specie adinuicem, in eodem genere esse. Id enim uocati ir genus,quod est unum, & idem ambobus, non secum dum accidens de utroque praedicatum,neqtie secudum accidens diuersincatum in utetoque . unde oportet,quod habeat differentiam non fecitndum accidens siue genus ponatur ens qliasi materia, si ue qualitercunque aliter.Hoc autem ideo dicitiq. aliter ditiersificatur materia per sormas, di aliter genus perdifferentias. Forma enim no est hoc ipsum,quod est materia, sed iacit compositionem caeae Vnde materia non est ipsuin copositu sed aliud eius. Differentia uero addit generi non quasi pars parti, sed quasi totum toti Vnde genus est hoc ipsum quod est species, de non tum aliquid eius. Si
autem esset parso pridicaretur deeru Sed tame , quia totum pol denominari ab una sola parte sua, puta si homo denominetur habens caput, uel haben s manus,contingit ipsum compotitum ex materia de se a denomina AEt quidem nomen,quo aliquid totum denominatur ab eo.quod est mate. riale in ipso, est nomen senetis. Nomen aute, quo denominatur a principio se est,est nomen diffidirentiae.Sicut homo nominatur animes a natura sensibili rationale uero a natura intellectitia Sicut igitur habens manum competit toti, licet manus iit par ita genus & disserentia conueniunt totidicet
sumantur a partibus.Si ergo consideretur in gen te & differentia id a quo utrinq; sumitur, hoc modo genus se habet ad differentias, sicut materia adserinas.Si autem consideretur secundum P noni, nant totum, sic aliter se habent. Hoc tamen com. mune est utrobique . quod sicile ipsa essentia materiae diuidirur per formas. ita ipsa natura gitis disiersificatur per differentias. Sed hoc utrobiq; distati quia materia est in utroque diiuisorum,non tamen
est utrunque eorum.Genus autem utrunque eoru est,quia materia nominat partem, genus autem totum. Et ideo exponens quod dixerat, genus esse quo ambo specie differentia diculur unim N ide.
Diutist de nixtim rei se inidis me di iuria Tit ma
subiungit quod non solum oportet penus esse comune duobus disserentibus secusecundum speciem,sicut quod utrunque sit animal, sicut aliquid indiu, sum est commune dii tersis, ut eadem domus aut
postessio, sed oportet hoc ipsum quod est animalella alterum utrunque, ita ui hoc animal sit equus,& hoe animal sit homo Et hoc dicit contra Plato. nicos,qui ponebant communia separata, quasi liniamet
388쪽
amet ira cois non diueridicares,si nΞ spei esset alia aliud pter nam sius. Via pira hoc pcludit ex dictis st hoc ipni esl coe . dii tersificat speni. Vnoportet ui coe ut aiat, ipsum G se sit hoc talem una dAa di illud tale fui alia ditam, sicut Q hoc sit equus.&illud ho'. Et ita seqttitur u, si animal se G se hoc tale & hoc tale, indria facies dii serre spe,
to est ismaiymito, I batur induatuc ista oppo
te necessa io sunt qui deni get
pinio Platonis poliis comune unum, & idem p se existere, sed etiam excluditur opinio eorum qui dicunt, ψ illud quod pertinet ad naturam generis, non disteri specie in iebus diuersis, sicut stamina sensibilis ii odi Gfert specie in homine & equo. Deinde cum clicita
contrarietas igitur tacem. patet autem ex D: duarum. cuncta naque oppositis diuiduntur. contraritiastgitar baee erit. Palam Maἔσα inductio. m. omnia enim diuiduntur oppositur.
Ostenditu dii adiuersistans secudum se genus modo praedicto est contrarietas dicens: Cum dis. serentia secundum speciem sit secudum se di uersificans genus, manifestum est quod haec differentia est contrarietas. Et hoc primo manifestat ex inductione. 'idemus enim et omnia genera diuidunt tirper craposita. Quod quide necesie e l. Nam eaque non sunt opposita. possunt simul ex iuere in eode. Qive autem huiusmodi sunt, non possunt esse diuersa, cum no ex necessitate sint in diuersis. Vnde oportet i solum oppositis aliquid commune diuidatur. Non autem diuisio generis in diuersas spe dies potest fieri per alia opposita. Nam contradicto die opposita non sunt in eodem genere cum negatio nihil ponat.Lismile est de priuatiue oppati cum pestiatio non sit nessi negatio in 'ubiecto aliquo. Relativa etiam,ut supra habitum est, iton sunt eiuslempnis, nisi quq fm se adimi ice reserim tur, quae quodamodo sunt cotraria, ut supra dictu est. Et sic relinquitur si sola contraria faciunt di ferre specie ea q sunt unius gnis. Deinde cum dicit.
Et quod contra mineodem peiure sint ostensim est.contraristo enim, WVEm dii rentia erat. Omnis utro pecudi Immia ab isquo, virial quare hoc cr idem π genus in ambobus .ideo in eadem coordinareotu praescationis antemnia contraria quaecunque non genere disperum, Crinui. cem maxime si ursa perfecta naque die rentia π simul in , iurem non sunt .sserentia ergo rantrarietas est. Hoc enim est diuersa serie esse,quod cum in eodem genere L eot arietatem habent insurdua e ostentia. Eadem autem secte, quaecunque contrarietatem non habent ndiuidua exissentia. insui lone naque,er in medus furacontraristares, ante. Qiam di in dus deueniatur. Et quod contraria in eodem genere sunt ostensum est. Nam contrarietas erat diserentia perfecta Di ferentia uora que Dese, omnis alicuius alui viae mare hoc idem Cr genis in amMus. Quare Cr in eadem coclementatione omisnia contraria cateroris,quaecunque lecte differemia er no genere iueuas dimicem maxime.Peuecta enim inorum
differentia ery mul inuicem non sunt. Ergo disseremia cotrarietas est .Haec enim es suos esse Jecae in eodem teneare entia ontrarietatem habere entia indiatdaa. Eadem uero secie quaecunque contrarietiae non babent,insita entia.
In diuisone enim er medus fura contrarietius prius,quimia indiuidua perueniat M. Manis: stat idem per rationem dicens, in cotra ria sunt in eodem genere, sicut ostensum est Dictu p ronem. est enim quod contrarietas est disserentia perse- Tex.c atacta. Et iterum dicti uia est quod differentia secundu 3 speciem est saliquid alicuius F.i ab aliquo. Et ca, inter hoc, idem genus oportet esse in ambobus diuerentibus specie. Et ex his duobus sequitur, lom nia contraria sint in eadem coelementatione ca tegoriis,lidest in eadem ordinatione praedicamu- tali. Vt hoc tamen intelligatur de contra iis, qua 'cunque sunt differentia specie non genere. quidem dicit praeseruando se a corriiptibili & ii corruptibili, de quibus post dicetur,quod sunt diuersa genere. Et non solum contraria sunt in uno genere ed sunt etiam diuersa adinvicem. Quod patet, quia ea,quae persecte di iterunt,sicut contraria, non sunt inuicem simul. Vnde, cum ad differentiam fui speciem requiratur identitas seneris, ecdiuersificatio generis per diuersas species. de cum utrunque in contrarietate repe riatur,sequiturq adisserentia seciuidum speciem sit cotrarietas. manifestum est,quia hoc est aliqua esse diuersa finspeciem exissentia in eodem genere , habere contrarietatem differentiarum, cum sint indiuidua, Fidest non ulterius diuisa in species, sicut sunt specie x specialissimae. Quet quidem dicuntur indiui- Τεαe e. M. dua inquantum ulterius non diuiduntur formaliter. i articularia uero dicuntur indiuidita, inquanta En nec inaterialiter nec formaliter ulterius diuiduntur. Et sicut diuersa specie sunt quae contrarietatem habent,ita eadem specie fiint, quae non habent contrarietate, cum sint indiuidua sim forma. lem differentiam. Contrarietates enitia fiunt inditiisione, non solum in supremis generibus, sed etiali, mediis sprilisu ueniatur ad inditii dual .i.ad ultimas species. Sicut igitur manifestum est,u, licet noin omni nere fit contrarietas specierum, in ol in genere est contrariet aes driarum. Deinde dicit. mireman si uest quod ali quod uocaturgentis, nec a E s s. eas m. neque eruerse lecte ulla, quae ingenerissi ecies coniuniunt. materianaque netatione ostenditur. genus uero, mattria ius est. cnia, genus duitur. non ut εωod Heraclida.
rum sed ut quod est in natura . Nec ad ea, quae non in eodem et nere funised ab illis genere disserent ,specie uero ab hir. quc in eodem gentre sunt .etenim dissirentii, neces est esse contrarietatem eius, . quo specie direm. haec otim bi, solis inest,que in eiacm genere sunt. ire palum quia ad id quod vocatur genus, nec idem, Ata . . raque diuersimst me, nihil est eorum quae conueniunt utre par . .
nerulpecierum Nam materia negatione ostenduwr. Genus autem materia. QMd diciturgenus, non ut Heraclidirum, sed ut in natura:ntque ad ea quae non in eodem genere , sed
disserunt genere ab ni lecae arro ab eis, quae in eodem gesncre.contrarietatem enim necep est diderentiam esse, non differre specie. Hoc aurem inest in eodem genere eruastentibus solum. Concludit quoddam corollarium ex dictis,si conueni nihil eorum, quae conueniunt in genere, sicut sunt ita in gene
ccics generis, dicitur idem socie, nec diuersum re i Q sunt socie ad genus, quia id, ad qu aliquid dicitur sp cie idem,habet unam & eandem ditam. Illud aut ipio ad quod aliquid d7 diuersum specie, habet optasi gener tam ditam.Si igitur aliqua specierum diceret idespecie uel diuersum ad genus, sequeretqd emus Tho.s Metasei. A A haberet
389쪽
haberet in sui rone aliquam differentiam. sed hoc salsum est .QR sic patet. Materian. sostendit negatione i natura materiς intelligitur pernegatione omniti formarum.Genus aut est quodam o ma teria sicut expositum est. Et loquimur nunc degenere quod inuenitur in naturis rerum, non degenere quod in hominibus dicitum sicut genus romanorum uel heraclidarum. Vnde patet quod etiam genus in sua ratione non habet disserentiam aliquam. Et sic patet, quod nulla species a suo genere diiseri specie, nec est cum eo idem specie, di similiter non differunt aliqua specie ab illis quae Won sunt in eodem genere, proprie loquedo, sed differunt genere ab eis. Specie uero di runt ab his quae sunt in eodem genere, quia contrarietas est differentia qua aliqua diiset i specie, ut ostensum est, non quia ipsa contrarietas differentiarum differat specie licet contraria diiserant specie, sed contrarietas est solii in in his quae sunt eiusdem genetis.Vnde relii iii tui differre specie non sit proprie in his quae sunt alterius generis.
Dubit bis arum qin iam, cur mulier a uiro non specie sistrat, cum mas, π fremina contraria exta stant i ferentia uero contrari fis neque fuerasum pecie atum masculinum, er foeminum, c5 tamen hodi serentia perse animalis', π non ut almo, Cr nigredo, sed quatenas anima Cr masculinum,ta fermininum usat Haec autem dubitatiostre eadem est,σcur haec quid incontrarietas diuersa pecte factit, bre uero non. ut gressibile,cπ volucre, isti uero π nigredo non. Dubitabis autem utique aliquis,quare femina a viro non De disperi, contrario masculino Iseminino ex lente, dises rentia autem contrarietate. Neque animal masculinum crfemininum diuersum est specu, quamuis secudumst anima. hibrios ferentia :σ non ut albedo aut nigredo, sed in aquantum animal masculinum G faminum eli. Est autem dulitatis baecfere eadem, quare bo quidem contrarietas facii specie diruersa haec uero non,ia ambulanuum ex uolo iis sed albedo σ nigredo non.
Quia Pues iam ostendit Wdpia fila speciem est c5
trarietas hic ostendit in quibus cotrarietas non se disterentia fin spem,& diuiditur in partes duas. In prima ostendit sunt contraria, quae non faciunt differre fili spem sed sunt in eade specie. In secunda ostendit i sunt cotraria quae faciunt genere di serre,no solii in specie, ibi. Qira uero contraria diuersa&cit Circa primu duo facit. Primo mouet dubitatione. Secundo soluit, ibi .s Aut quia hoc quidedicit &c.F Dicit eiso primo,st dubitatio est qtiarescemina non differt specie a uiro, cum scemininu &ma sicut insi sint cotraria,& differentia fili spem causetur ex c5trarietate, ut supra ostensi via est:& iterum oste sum sit, v ipsa natura genetis diuersificetur in diuersas spes per dPias,quae sunt per se differes iis generis: quare animal masculinii & animal scemininum no sunt diuersam spem, cum masculinii &scemininu sint per se ditae animisis, & no se habeat per accides ad animal, sicut albedo & nigredo, sed masculinii de scemininu praedicentur de animali in - qantii est alumes sicut par & impar de numero, in quom dissione ponit numerus, sicut in dis nitioneinasculini te Reminini animal. Ex duplici ergo ro ne quaestio dubitabilis reducit, tu quia cotrari et assacit differre specie, tu quia ditae diuidentes genus in diuersas specie sunt per se driae eteneris,quorum utrii l. supra ostensum est Et quia nanc dubitatione in specialibus terminis mouerat, reducit ea ad generaliore forma,de dicit ut haec dubitatio serE est eade, siciit si quaeratur,quare qdam contrarietas facit differre spe,& 'dam no, sicut ambulati iiii & uolatiuu,siue gressibile & uolatile faciunt differre s saliae sed albedo de nigredo no. Deinde cudicit. An quonium iri quidem propriae passiones generis sunt,
bre uero minime er cum illud qui em ratio, Me uero materia ψ, qa cunque in ratione contrarietates sunt, specie esse ferentiam faciunt, quaecunque uero in eo assumpta matertae, minime ficiunt.Quare hominis albedo, uel nigredo non facit, nec Dominis acti ad hominem nigrum secadum spem diseserentia est,etiamsi unum nomen ponatur. homo naque, ut materia est. materia vero nonfacit silerentiam. non enim hominis peties funt homine s. are cr caernes, ta ossa, ex quibus bic, o bieci diuersa fiat, attamen totum diuersum demi cie uero non est diuersam, quoniam in ratione n5 est contraristas. e autem Ei ultimum individuum. callias vero .ratio cum materia f.et albus bono, quoniam callias albus.per accident. igitur bom iesidibus. nee aeneus, πli gneas circular. e triangulus aeneus, T circulus ligneus ob materii 1ipedi emisiqvi inrone contrarietas ine i Vtra agi materia non faciat diuersa stricu exodi modiuersa sit, an aliquo modo fatis cur enim hae equus ab hoc homine diuersus specie,cum rationes eorum cum materia lint f an quoniarn ratione contrarietas inest etenim hominis albi, er equi nigri specie diuersitas est, non tamen proavi bie quidem albuchicurro niger. si quidem etflamboam essent, nihil minus
Aut quia bo quidem sunt pro riae passiones generis, illa
uero minus. Aoniam haec est quid ratio, haec autem materia,Paecunque quidem in ratione sunt contrarietates. speeie fuerunt eis: rentiam .Qnae vero in concepto cum mat Nanon faciunt. i propter hominis albedo non facit nec nuredo,nec albi hominis est si secrentia secundum 1peciem adni.
grum homιnem, nee si unum nomen imponatur. Uι materis enim homo. nonficit autem differentiam materia. Non erant
hominis steries sunt homines propter hoc, quamuis ditiose carnes cr ossit x quibus hic bic Ied simul totu, iure uni
quidem, Jecie uero non diuersam,quia in ratione non est c5traristus. Hoc autem ultimum cr indiuiduam. callias uero est ratio cum materia. Et albus itaquehomo quia callias Fus. secundum vero accidens homo albo. Nee aereas iraque circula nec ligneus. Nam triangulus aereus, er circulus li.
gneus, non propter materiam specie diffisunt sed quia i a ratione inest contraristas. Vtrum autem materia non facti draviersa specie res ali ualetur . aut est ut facit Propter quid c equus bis ab De homine diuersus est cie Equidem rario nes ipso rum cum materia Aut quia est in ratione contrarie
tas Etenim albi hominis Cr nigri equi, diuersitas sit ei sed non inquantum bis Ebus ille nigerim o b ambo albi essent, tamen essent specie fures. Soluit propositam quaestionem , de circa hoe duo iacit. Primo soluit eam in generali, ad quod quaestionem reduxerat. Secundo adaptat gener lena solutionem ad speciales terminos, in quibus primo mouerat qonein, ibi. Mascultim uero de
rietas tacitdi uerre specie, quaeda
390쪽
contrarietas facit diis:rre spe,de quwam non, Mquaecum contraria sunt propriae passiones generis e quaedam sunt minus propriae. Quia n genus
est, i sumitur, Dina aut per se het ordine ad forma, Ο α quae Ppris sunt ditae gnis, q summuntur a diuersis
non. Armis perficientibus man .sed ua semia mei it rum militiplicatur in diuersi fila materia lignata, si est subiecta indiuidualibus , pprietatibus,contrarietas accidentium indiuidualium minus proprie se habet ad genii u contrarietas dinariim forma. mox ς' lium.Et ideo subiungitia, quia in coposito est ma- Muri G Ssorma,hic quideuiestro,a. rma quae comam laeti stituit spem. Haec aut est materiaque eliadiuidua. distrie spe tionis principium,quaecimq; scontrarietates sunt cit, n4 isti in roneΙ .ex parte toruas, faciut disterre G spem.
miinta. uidui,qa est acceptu cu nis,non faciut diiserte fin em. Et υ hoc albedo & nigredo no facinthois Afferre mi spem. Non. ii ho albus & honiger disserunt spe. eris si utriq; imponatur Mi d nona ut silio albus dicat A&honiger 3. Hocaut addit. Milo albus non up esse aliud unii. Sed si imponereturru me,ur esse aliquid unii. Et silli est deboie ni m. Et i0 dicit, stho alb' & ho niger no disserui spe,Vaho, marticidaris cui coniueniunt albia & nigru est quasi ma. No.n.dr qd ho sit albus. nisi qa hic tio estesbus Et se cum ho particularis conceptus sit cumateria,& materia non facit driam fm spem, sequitur u hic ho 'x ille ho non dicterat specie, quia
plures holes non hoc sunt plures sit s hois, Miunt plures auia non sunt plures nisi pp diuersita
tem materiae,quiae sunt diuersae carnes & ossa, ex
congregatu ex materia & sernia, est diuersunt,sed non est diuersim spe, quia non est contrarietas ex Aceldmila partessirmat. Sed hoc sito, estu timuindiuidui fui communia spem,qa no diuidit ulterius diuisione sormali. Vel
res h ultimia, indiuiduit, 'a no diui
, uiatis,' a ditur ulterius,nec materiali, nec se ali dria. Sed spreu, sc quamuis in diuersis indiuiduis non sit contrarie utrisque u tas ex parte formae, est in diuersitas indiuiduom accidem. particularium, quia particulare aliqd ut Callias nololii est forma sed est forma O materia indiuiduata. Et ita sicut diuersitas formae Dest driam sperii, ita diuersitas materie indiuidualis ficit dita indiuiduorum. Album aut non praedicatur dehoie nisi AGidentia indiuidui Non.αdr ho albus, nisi quia ali Momes O hodralbus,ut Callias. Et sic patet, in hos accidesiit diuidui, dr albus, quia non inquantum lio, lied inquantumst spm', Ic hic homo, albus dr.Hic aut his dro materiam.Vnutris p p r ν albu de nigrum non pertinet ad Miam codςΠ semialem hominisaed istum ad materialem. Et υ hoc non differunt specie homo albus & niger. sicut nec circillus aereus& ligneus differat spe. Et in his etiam qitae differunt specie, non est dria spei
propter materiam,sed propter formam, sicut tria gulus freus de circulus lieneus non dii unt spe Dii, iri, e ciς propte nateriam, sed podiuerstare so e. risi, ut G. Vnde si quaeratur, utrumateria iaciat diuersa spe non tacit aliquo mo,uidetur u faciat, quia hic equus ab hoc differre sp homine est diuersiis mecie de tamen manifestu est quod ratio iitriusq; est cum materia indiuiduali. Et
nc uidetur quod materia aliqualiter iaciat differre
specie. Sed tamen manifestum est, quod hoc non contingit propter diuerstatem materiae,sed quia contrarietas est ex parte formae,qilia homo albus de equiis niger differunt specie Sed hoc non est album de nigrum, quia si ambo essent albi, adhuc specie different.Sic igitur apparet ui contrarietas
quae est ex parte ipsius forme, facit differre specie,
non autem illa quae est ex parte materiae.
vera dese dit ratio, astruens indiuiduationis pri impium eiu materianti l
Hoc in loco Arist. m expresse dicat, ', holes
non sunt plures numero in una spe, nisi pPdiuersitatem materiae,quia.s.sunt diuersae carnes& ossa, ex quibus est hie de ille deo. ut luera si se serti manifeste patet v materia est indiuiduationis principium Fin Pbm. Quod quidem fugere cupiens Antan. dicit sie in praesenti passu i Aduertendu autem, v non oportet hinc sumere argumentum ir materia quae est pars essentialis, sit causa indiuiduationis, ut ait quida positor Hunc Mauritius in margine uocat Tho. quia aequiliocatur inquit An .an. de materia. Accipit
.mplis materia p etiam indiuiduali,uel pro ipis indiuiduo, id respisu spei est quodda materiale. Et per
hoc habet intentum,*diix contrariae consequentes re Fm esse materiale.i.indiuiduale, io iaciunt differte ψε de qua materia dictu est in. .huius cap.de uno,&in.7.st veteriHaec ille ior maliter.Vt aut sugam hieoibus clarum sit esse praeclusam,primo dictau occurrit ' licet diuersa principia indiuiduintia non faciat disterre sphnon in Arist. talia principia appestat drias indiuid e ed dicit ν contrarietates q sunt in con-eepto cum materia, non iaciunt differre spε. Et dat
intelligere per hoc, rab ipsa materia habet hoc Nnon iaciant differre spE, cum per hoc id habeam, qdsunt in eoncepto cum materia ut se . Vnde illud postea magis expresse ponit du dicit: Non iacit delam materia. Et hoc declarans subi angit. NO. n.hois spes sunt holes pphoc, quavis diuersae earne, Ac ossa, ex quibus hie & hie &c. Patet ergo expresse ex uerbis suis v, diuersitas sin spem non est ex diuersitate materis,sed diuersitas sim numera. Et patet etia P loquitur de materia i est pars esipositi, cu exeplificet de carnibus,&ossibus, unt partes copositi. Infra et is
ubi obiici quasi diuersitas mali, iaciat disserte fini specie, eo in hic ho de hic aequus disserunt spe, & uli teorsi non est hic nis p materia. & rones ec tu sunt cuma&e. non utit nGedriae, aut diuersitatis Idiuidualis, sed simplici note materiae dices, utru materia no iacit diuersa spe&e.Et iii,si de illi ab his ficta de ii intendere si etia alicubi tali aliquo uocabulo uti fas es set,hic Dipue opportunsi sitisset, ubi ex intretione d principio diuiniscite indiuidua sermone faciebat.
Vnde patet, ut Anto. an.expresse diuertit ab intentione literar, dum i materia parte compositi, quam expresse Philo plius in exulis inducit, transit ad haec. ceitatem nunquam ab eo excogitatam. Ad sapientes igitur & Arist.doctrinam sectimes elicitur hinc argum tum inuictum, q; materia sit lindiuiduationis primum principium. Ad uiros autem determinatae meniis, qui omnia pro uolumite pervenum, Ac PN uerba immutam,& prout eis placet, di praeripue ubi Arist.