장음표시 사용
431쪽
riim,ut supra probatum est i tum etiam , quia salium cst tertium quod additur. Non omnis relati uς reale accidens eis, id praedicamentum relationis spectat. Quae autem non est accidens sicut diuina, di omnis in subst tia iundata ut relatio creationis passiuae, similitud-iis in genere uti speeie sublutiae, & aliae huius modi relationes in substantia sun datae,no sunt o prpdicamento ad aliquid, non quia non competat eis relationis modus praedicandi, sed quia accidentia non sint Sicut & differentia subflantialis, licet praedicetur in quale, propter hoc etiam appellatur qualitas, ut patet Quinto Metaphysicae, capitula de qualitate. quia tamen non est accidens, non est in praedicamento qualitatis. ii od autem omnis relati quaesit reale accidens pertineat ad praedicamentum relationis, patet ex dis initione Ariti. qua dicit,'relatiua sunt quorum totum suum esse vi ad aliud se haberet quae diis nitio squaliter competit omnibus relativis relatione reali, quaesit accidens. De his enim, quod intendat Aristo.necesse es, cum dissiniat praedicamentum
accidentis.Nec est addendi si uoluntaria, disses tioni Plii, uidelicet intelligi debeat hoc addito. quod
talis relatio necessario innascatur posito termino &fundamento, ut dicunt Scotti . Necessarium enim de contingens cum sint quaedam communiora pr*dicamentis inueniri enim possunt in omnibus subdisiunctione, & sunt passiones entis esiis non possunt esse propria & per se primo distinctiua unius praedicameti ab alio. Et si ex hoc, ista gl .non fuit intenta, Phortune distinitio quam isti somniarunt, non est illa qua dat Plis. Disserentia enim addita uel subtracta uariat dissinitionem,ut dicitura. huiusSi aut rem intendit eam, eu ex nullo uerbo in diuinitione posito elici rite possit,suisset diminutus. Quod est satis insurdum illi imponere. Nequeat erat dissici letato Pho& tam accurrate doctrinam tradenti, addere illud, si addendii putasset. i uero non putauis addendum, sequitur Puel ille ignoras fuerit,uel hi potius homines desipiat. Sed di adhue cum glo.ill a habetur propositum in respectu importato per ipsum quando,si sit realis ut dicunt.Posito enim tempore & re temporali, necessario
resultat q5. Si ergo ii iam quando, importat purum
realem respectum, erit in praedicamento relationis:
quod est salsum, cum praedicamera sint i inpermixta. Non est ergo haec propria ratio eur praedicameta i edistinguantur i praedicamento ad aliquid.Si in iliter&in aliis quinque principiis,si quis subtiliter perspiciat,
idem inueniet. Licet enim uideantur poni terminus di landimentum actionis de passionis,& tamen non
sequi actio, si nosint agens & patiens in debita approximatione, tamen non est sic. Neque enim sundamentum actionis est quacunque dispositio in agente ut agat:aut Lindamentum passionis, quaecunque dispositio patientis ut patiatur, sed in utrisque landavitumast motus ipse.Patet autem in quam primum ponitur agens de patiens suo modo submotu, necessarioresu ltant rclationes actionis& passi nis, licet illa res quae est agens, de illa res quae est patiens poni possint, di non sequi praedictae riutiones, sicut& circa relationes alias omnes contingit pura, res quam aliquando eompetit esse similem poni potest& non subsundamento si militudinis, puta non ut hibens albedine, α tunc non necessario sequitur immo repugnat θ sequatur relatio similitudini , quae tamen nec tilanos
quitur ad coalbum posto illo sundamento. Quod si dicant, potest poni agens sub motu, pura ignis sub
calefacere, non sequetur actio , respectu ligni non a proximati. Respondetur quod hoc non est praeciisse ratione approximationis,sta quia non ponitur submotu in quo communicet lignum illud. Fundamentuenim actionis Vpassionis est motus,non qualis unq; , nec qualitercunq; , sed iidem, qui est simul actus bilis timos uiae ex hoc dicitur talis motus in e idem actioni&passioni, ut habetur. r. Phy.Cuius inam signum est, quia ignis non potest poni sub calefacere, Disi respectu alicuius, qd calefit, ct sic necessario innascitur relatio actionis di passionis,licet non respectu ligni non approximati,sed respectu alterius Θporis, qd ignis es calefacere. Et hoc est coe in Oibus relatu nibus, i sundantur in inione & passione. neq;.n. t poni pater quin ponatur necessario filius , non
in ille, qui non est genitus ab eo,& sic de aliis. Hoc ideinuenitur in aliis tribus ultimis praedicametis. Potiri enim adiacentia, quae de eorum distinitione est,n cessario sequitur extrinseca deno iratiori diacentia autem illa necessario ponitur positis relationibus me surae N mensurati,uel habentis & liabiti. Relatio autem saltem mensurati ad mensuram,cum sit in praedia camento secundum Philosopbum, oportet ut secui dum istos necessario innascitur posito termino & sundamento, di coiequentet oppotita relatio quae rati nis est. Et sic suo modo appareret de habitu, nisi esset tam modicae emitatis res pinus.Non ergo glosa applicata per istos ad disinitionem relativorum, est ad intentionem Atili uel etiam ueta. Ex praedictis autem Omnibus patri secundum determinationem inquam Antam. ueritate longius evagari, ubi a S. Tho. discordat Superest nunc tertio solvere argumenta quae iste homo contra S. ocinducit. Ad primum igitur latetiam ex dictis silium ineu, quando, sit quid realiter distinctum a tempore.Non enim distinguitur ut re pectus ab absoluto, quia quando, non dicit purum spectum,ut probauimus. Sed idem penitus absoluta per utrunq; importatur, & respectus quem addit γ, rationis est,& non realis, ut supra diximus. Nec ex hoe distinguuntur Φ ad diuersa spectant praedicamenta dem quippe realitas potest ad diuersa praedica me rapertinere Ppter diuersos modos essendi de pWdicandi in eadem realitate sun datos,& ex uariis res victibus rationis innatos, ut iupra dictum est . Tempus autem esse distinctum abistis motibus exterioribus, non obstat proposio.Non est enim ipsum quando ubiective intriniece in re temporali. Immo cu ex pro pria ratione denominet extrinsece, clarius sua in innotescit respectu motuum quibus est extrinsecum, si respectu eius in quo est subiective. D nominat tamen de ipsum per se extrinsece, licet per accidens eoo in ipso subiecti uest, denominet intrinsece. Non enim competit hoc ei inquantum mensura talis est, sed inquantum huius accidens doc. Ad secundum dicendunt, θ S.I ho. apud illos tantum impropr: e lo
quitur,qui ita male dispositi sunt, ut in plano ei iam
inueniant quo impingant.Non erat hic locus conueniens, in quo per ipsum omnia adducerentur,quae dici possent de istis praedicamentis. Sat quippe ei fuit exprimere q uod sufficiens in ad saluandum Philosophum de apparente desectu. Dedit tame, ut supra de
duxi de in hoc loco intelligere quod alibi pluries de quidem
432쪽
quidem uiserrime docuit. In hoc specialiter apparet horiam uirorum passio livoris in s. o. Cum enim a parte sciant illum saepissime docuisse qualiter distii mantur sinu, quod est praedicamentum, & situs degenere quantitatis, immo sorte non nisi ab illo,seu ab imbutis eius doctrina hoc ipsum didicerunt, sicut &alia multa, quae uera proserunt,& tamen miser iste cotra eum hie inuehitur,quasi contra ignorantem praedictam distinctionem de stu. a homunciones, teris gite ora, immo quod melius uobis conduceret,iem,
te corda omni passione inuidia uel ij, prius quim diuinis, imum doctorem nominare audeatis. Falsum etiam maximum imponit S. o. quod uidi licet dicat situm quod est praedicamentum, non importare ordinem partium in loco.Habuit certe Ant.and.hoc satis lippos oculos. Ex hoc enim ιν dixit situm addere super determinatum ordinem partium at intellia gere ui includit esse in loco,& superaddit determinatum ordinem partium in loco . Quod si hoc etiam n5 diceret,non tamen dicit huius oppositum, ut hic tabi salso imponit. In hoc etiam, in iste homo addit in secundo suo hoc argumento,st uidelicet non ualet similitudo ad ubi, quia inquit reducitur cotra ipsum, quia si in ubi est motus, ergo & in sim sue positione, cum secundum te inquio no addat supra ubi nisi do
terminatum ordinem partium. In hoc inquam,ossedit .non intelligere S. o.Neque enim S.I o. diiscit aut intendit probare, o in positione non sit motus per similitudinem ad ubi. Quis enim hoc somniaulit sed ipsius ubi ex hoe tantum meminit,quia uoluit stendere,quidnam positio importaret: quia uidelicet importat determinatu ordinem partium supra ubi.
Sed & huius hominis haec ipsa deductio non quidem quas ex similitudine a LThoma proposta unde n6νtesti ipsum retorqueri sed ex ea similitudine quς in ueritate est inter ubi & positionem icet aliqua dissicultas ingeratur, magis tamen contra Ant.an. militat,
u contra S. o. Nam si non obstante respectu se mali tot significato per ubi, inuenitur in eo per se primo motus, pari modo respectus n5 erit per se primo, ratio,quare inpone uel in alio praedicamento respectum se aliter includente, non sit motus. Vel per
oppositum. Si in aliis potest ut diximus respectus sacere ui in eis non sit primo motus,idem pari modo saciet & in ubi. Militat autem ut dixi ratio ista magis
contra Antan.quam contra S.I intum quia uuli =dieamenta ista puros importare respectus: & sic nihil aliud in eis inueniri ex quo possit et o se motus attribui i& se cu ex respectu no ualeat eas motus copetere,sequitur ui impossibile si absolute ν eis coueniat, tum etiam quod tamen idem est quia cum per eum illi respectas sint reales, tam ex sua reastate, quain ex sua ratione formali habebunt talia omnia praedicamεta,u, in eis motus non sit:& sic in ubi non erit per se
motus. Praedicta autem duo nos non dicimus, ut sis. pra patuit. Inquantum tamen nos etiam argu vitiam
tangit responciemus, quod non omnis rei us habet aut facit,in ad ipsum seu ad rem siub ipso non stmotus, sed solum respectus, qui uidetur eiusdem rationis cum respectu, qui est de pidieamento ad aliquid, ut innuit S.Thouo hoc loco. Duplex enim est respectus cilicet ad de in. Relatio autem praedicavitalis,non qualiscunque respectus est,sed respectus a d.
Et propter hocrespectus accidentis ad subiectu etia
s esset realis,non esset praediramento relationis sed transtendens:quia licet istis uerbis aut modis dice di exprimatur ν uidelicet sit respectus ad subiectum, seu st accidens reseratur ad subiectum, & limitibus, non tame dicit formaliterad. sed in. Ex hoe enim ac eidem respicit subiectum, I est in subiecto. Et se nopertinet ad praedicamentum ad aliquid, quod importat sor maliter respectum ad. Respectus autem impo latus in ubi,est respectus in Signiscat enim esse in i co.Similiter respectus importatus in quando, quia significat esse in tempore. Licet enim talia esse, non sint intrinseca, sicut esse aecidentis in subiecto,susticit tamen quomodocunque significent esse in .etiam sicut in mensura. Et sic ex respectu non potest inferri ri, sicut in relatione non eli motus, ita no si motus in ubi, aut in quando. Et haec est causa quare Sahomo probauit hic u, in quandri non sit motu , ratione respectus in eo importat .sed alia uia processit ut supra diximus. Quam uiam regiam ingreclinon ualens Antiand.omnium uoluit eandem rationε ex respectu uniuersaliter sumpta assignare,& non potest sugere quin pari passu ro illa concludat in ubi, in quo tamen secundum philosophum & ueritatem est per se primo m
tus localis. Ratio autem quare respectus ad .&nor
Bectus infaciat ιν ad se seu ad absolutum sub se non sit motus,est,quia respectus ad . si sit realis est inter distincta secundum esse, & propter hoc in uno potest
incidere motus realis altero non mutator & tamen
quia illud ad quod referebatur, mutatum est, Oportet quod uel ipsum ulterius non respiciat, uel quod aliter respiciat, qu m prius, & se aliam relationem ad
illud habebit sne sui mutatione: de sic ad ipsam relatione no est per se motus,ut dicit Philosophus. Quods quando ad eam est, accidit hoe sibi. Si enim per se& ex sui ratione haberet v ad ipsam esset per te motus, no posset de nouo alicui aliqua relatio aduenire. nisi relatio estet terminus ali ius motus, quod saltum esse probatum est, & patet experientia. Respectus autem in , non potest alicui aduenire ce nouo sine mutatione eius, quod taliter respicit, immo moueri
proprie nihil aliud est nisi secundum illud, quod in eo est aliter se habere quam prius , si mutatio sit ad
intrinsecum, sicut est augmentum ad quantitatem,& alteratio ad qualitatem 1 uel etiam aliter se habere secundum illud, in quo est, sicut in mensura, sicut accidit in motu Iocali, qui nihil aliud imponat, nisi quod mobile aliter se habeat secundum locum,
culmen iuratum secundum menseram. Et respectus
importatus in ubi,est pectus in ad quem per se est
motus. Mouetur enim mobile ut sit in loco. Licetati
respectus mensurationis, seu locationis si respectus ad At non inquantum denominat mensurans intrinsece in ordine ad mensuratum, tamen secundum quod talis respectus denominat extrinsece i plum mensura tum, seu locatum esse in mensurante seu in locate, est respectus in,& non adt& est de ratione ubi. Me igitur ad tales r pectus in, est per se motus, no solum locatis,ut dictum est,sed etiam alterationis, & augmenti. Alteratur en im aliquid secundum calorem, ut catarsi in ipsi, quod est acere,ut sit calidum:do sic de aliis.
Quod autem in quando. non sit motus non obstante, quod respectus eius sit respectus in,hoc est ex alia ratione a si gnata a Sancto Homa in litera .Quia igitur respectus importatus in positione, qui est respinus inter
433쪽
Motus prie dictus non est in substantia.
inter parro, est resi, ectu i & honest respectus in,
neque enim una pars est in alia, sed rcfertur ad aliam ut prior ad posteriorem, uel ut luperior ad inferiore, anterior ad ulteriorem,sinistra ad dcxtram, S ecor uerio: deo ix tali re pectu Optime concluditur, ut inpositione non lit motus. Et sic dico de halntu, quia respectiri r ipsum portatus eis potius ad q in. Diei. iii iis eni mors I secundum habrium adficere corpori,non auten cise in corpore, ideo pari modo in illo eiusdem rationis est non esse motum & i .ad aliquid. Notandum tamen quod licet non sit r se motus inpositione, indictum eli, quia tamen i pia positio magis nobis manifesta est, de limul includit ubi, ut diciue i,ideod si ercntiae motus ad ubi, sumuntur penes di uersum ordinem si ius nobis mani selii in uniuerso, scilicet sursum & deorium,&e. Et hoc non solum s cundum ιγ ipsum uniueisum est quoddam totum in se talem ordinem includens,sed etiam ut est quoddasecundum luas partes ordinate locativum, ut ita loquar, cum municans locatis corporibus talia esse,sci licet iurium I deorsum, te sic de aliis. Ex his omnibus iam liquido constat quomodo Iecundum argumentum quod Ant. an. inducit contra Sanctum Thoma, dupra in conuemcntia quae includit, auctorem etiam suum letaliter uulnerat. Ad tertium iam patet ex di. et is . Licet enim lint praedicamenta distincta: quia tamen conueniunt in hoc analogo quod est ad aliud dici,ex quo habet relatio ui ad eam non sit motus per
se, seqi itur quod nec in ipsis, scilicet politione de habitis hi minus per te. Ei hoc sat suit dicere apud sensat O ,nec erat necessarium aliud addere: prs sertim eum ratio q uare ad ritationem non sit motus in hoe eodecapitulo suo loco ab Aristotele,&suis expositoribus clari 'simi deducatur: sc in Quinto physico tum idem solum habetur. Superfluum igitur tutis et grauissimo Minori hie idem repetere. Et haec de praesenti defensione satis fit benedictus Deus. Amen. Detnde cum dicit. stamia nita contrarium est. stein in sub stantiam aurem non , propter malam esse substantie contrari M. Probat propositum,& circa hoc tria facit. Priaino ostendit id, non iit motus iii suba. Secilii dolnon sit motus in ad aliquid. ibi. i Neq; ad aliquias Tertio quod iris est motus i agere de pata, ibi. N que facientis S patientis. Mistendit ergo primo quod sin substantiam non potest ei se motus, quia motus est mutatio de subiecto in Libiectum. Duo ergo subiecta inter quae est motus, sunt contratia
aut media. Cum igitur subae nihil sit contrarium. Relinquitur Ufm subam non possit elle motus.c generatio & corsuptio tria, quorum termini sunt oppositi fur contradictionem,& non Fin coutrarietare, iit sit pra dictum est. Vi aut v hoc quod dictum est silvae nihil est contrarium falsum esse. cum ignis iii miselle appareat contrarius aque . Et cum Arist. in primo de Coelo probauerit tu, c um non est corruptibile, quia non habet contrarium, alia uero corpora quae sunt corruptibilia, contrarium habent. Dixerunt igitur quidam ui toti stibae coinpositae .non est aliquid contrarium. qilia oportet contrario rimi esse unum subiectum. formae substantialiti tu prohibet esse contrarium. Dic
bant enim quod calor est forma substatialis ignis. Hoc autem no potest esse veruin,quia .mve ldbilaiatiales non sunt se iasibiles per se. Et iterum manis ectu est ,calor& frigus in aliis corpo tibiis sunt accidentia. Quod autem est in genere substantiae, nulli potest accidens esse. Vnde es ij dixerunt, P c lor& meus non sunt sormae substantiales ignis ocaquae .sed in eorum formae substantiales sunt comtraris de recipi ut magis de mimis di simi quas in dis inter stibilantiam S accidens.Sed hoc omnino irrationabiliter dicitur. Nam cum forma sit principium speciei, si forma ignis Naque non sunt uerae sit bstaiatiales,neqite igitis ex aqua sunt iterae species in uenere substantiae. Non est igitur possibile inter substantiam de accidens sit aliquod medium, tum quia sunt diuersorum generiim: inter limes autem non cadit medium,ut supra in Decimo ostensiuni est, tum quia etiam diffinitiones substantiae &accidentis ini mediatae sunt. Lst enim substantia eras per se,accidens uero ens per se non est, sed in alio. Dicelidum est ergo quod nhe sortitae subliai
tiales postulat esse contrariae, quia contraria sunt extrei ara quaedam cuiusdam determinatae distantitti quodammodo continuae, cum sit motus de uno contrario in aliud contrarium. Vnde in illis generibus in quibus talis distantia continua de determinata non imi enitur,noia potest contrarium imietari. Sicili patet innumeris. Distantia cnim numer runt adinvicem non intelligitur seclidiim aliquam continuitatem,sed secundum additionem unititiam. Vnde numerus numero non est contrarius. Et similiter nec figura figurae. Eodem autem modo est in substatii quia ratio cuius ibet speciei conmittur in quodam deterini nato indivisibili. Sed
cum forma sit differentiae prinxi pili, si socinae se stantiales non sunt adinvicem contrariae, sequituro non sit contrarietas indifferentiis, cuin tamen supra ostensum sit,m genus diiuditur in cotrarias differentias. Dicendum est igiturus ornia sublinitialis secundum in in se consideratur, constituit speciem in genere substantiq.Secundum autem ci una sorma habet sibi intellectam priuationem est crius formae, sic dilueris sorinae sunt contrariarum differetiarii in principia. Nam priuatio quodammodo contrarium est. Et per hunc modum opponuntur animatum & inanimatum, rationale dcirrationale de huiusnodi. Drinde cum dicit. iNee eius quod ad aliquid. erenim aruro mutato, iurificatur alterum tussiautuu inviarum. quare secundum accidis, honorum motus erit. Nelades quid est./Laltero nihils emutato,uerificari Aterambit permutatu. Q narescem accurens motus psorum.
Ostendit non per se esse motum In penere ad aliquid,sed solum per accidens. Sicuti enim aliqdiuouetur per accidens, quandono fit motus in eo, nisi quodam altero moto, ita di in aliquo dicit esse modiis per accidens,quando non fit motus in eo; nisi quodam altero moto. Hoc autem imienti sin genere ad aliquid θ nisi aliquid alterum permuteti irinon uerum est dicere quod in eo fiat peti ratio. Sicut non fit de aequali inaequalemon facta 'mutatione secundum quantitatem. Et similiter
non fit de dissimili simile, nisi facta perinutatione
secundum qualitatem. 'idemus etiam ui unum re latiuorum
Cur i quia busdam generibus in Neritur ciat rario nonai t E in omnibus. aEss. A N T.
In ad aliud M. esse per se m eum Obat.
434쪽
. . latiuo na dicitiir permutari facta permutatione
circa alterum,sicut alterum,per se manem de sititanto fitdextrum, altero secundiam locum permutato . Relinquitur igitur st in ad aliquid no est motus nisi per accidens. Deinde cum dicit.
etiam motus. Meu Arumgest, aut loco transferturAMerescitia uero impossibili rit,eum moturnon taliquodI Mem . Aut e quod ali ad quoddam ι bucium,exmmatione in alti speciem mutitur.iu homo ex morbo insem remi nee boe posme, praeter . Muper accidens omnisnaque motus in aluid ex alio mutarise,.σgeneratio irem accorruptio. eodem modo. Bumen quae ex oppositis fluavisse,n sunt motus ab simul ex sanitare in morbi.
mutatur,atque ex ea ipsa mutisinone in aliamaonstat ita ῖ, φιod eum aegrotiuerit, inquamuis minutuserit. continget enim q-stercae aeterea n semper in P mcunque, σω quoque ex alii' in aliud quistim restaurre o p
conualescentia.uerum ex accidenti,M ex reminiscentia in inutio em mutatur, quia id, inest,quando inscien. tiam quandosie insanitatem mutatur. b. . ' NN Dci G patientis, vimcruentis G mori, pila non est motus motus, querenerati u generatio. Dupliaeuer enim contingit motus esse motu avi visusiecti, uelut tam mouetur quia ex albo in nigrum permutatur. marem ex motita,meale',aut iurgidatur, aut locum permurat, aut augetur: eautem imponiae. non enim subiectum. Hu7vid permulauio Auleo quod alterum alviodsi ectum expermutatione permutaturin aliamPeciem, uelut homo
ex languore insanitatem: sed nee Me possibila n fecunda
accurra. Omnis enim motus exatio in aliud est permutatis. πνneratio Creorruptio eodem modo. Verzi men quae
cim ex o postris is aut nonste,non motus. simul igitur
per autur ex unitate in aegritudinem,er obuet spero muratione in aliam Palamantem Diast languerit,permua tutus eruisqualiacunque. contingit enim Iauscere. Et actae in non conti genre semper, crista ex aliqvi in alta
quid .liud erit.mare opposita eris anatiosa per accidens uelut ex reminiscentia in obliuionem permutatur, quia cuiensis permutatur,quand e quidem ιnscientiam, quia queautem insanitatem.
iri assori. Ostendi P neque in agere & pati sit motus. &ac siione laoc quatuor rationibus, quarum prima talis eli. no esse st te Agere & pati sunt motus de significant motum. Si
iginirin agere&pati esset motus, smireretur, P motus sit alicuius motus, & ῖeneratio generati nis, S permutatio permutationis. sed hoc est impossibile: ergo & hoc quod in agere N pati sit motus. Quod autem impossibile sit motum esse motus, sic ostendat.Motum enim esse motus contingit dupliciter alit ut eius qd mouetur, aut ut te mini. Eius quidem quod mouetur, sicut dicimus motum est e fominis quia homo mouetur.quia ex albo in nigrum permutatur. Vnde & similiter motus mouebitur. Nautealefiet, aut infrigid hitur,aut mutabitur secundum locum,aut augebitur. Hoc autem est impossibile, quia motus non
potest e subiectum caloris aut frigoris, aut alicuius huiusmodi. Relinquitur isitur quod non coringat motum esse motus siciat subie citae eque
etiam sicut termini,ha.cipes ii subiectum alte in . permutetur de una specie permutationis in aliam,siciit homo permutatur de languore insani te motu ntatem.Hoc enim est impossibile nisi per accides. nior' sic Vnde consequenter ostendit inest impore per se, subiecti quia omnis motus est permutatio de uno i aliud. Et similiter generatio dc corruptio est mutatio de mota siectiano in aliud, licet termini permutationis non sic terauinis opponantiir in neratione de corruptione siciit qu
in motu,ut sipra dictum es Si igitur sit aliqua o- β mutatio de una permutatione in aliam, puta de canatione in quandam aliam permutationem, seque turquod simul dum aliquid permutatur de sanitate in aegritudine, permutetur de illa permutatione in aliam permutationem,quia adhuc uno extremorum permutationis existente, fit transinutatio de illo extremo in aliud. Et sic si duae trasmutationes sunt extrema unius permutationis, sequetur, quod durante prima trans nutatione fiat transmutatio in aliam. Et sic simul dum aliquod mouetur de sanitate in egritudinem, transmutabitur de s natione in aliam traiismutationem.Sed hoc non uidetur nisi inquantum una mutatio succedit alteri. Contingit autem quod ad hanc mutationem qua aliquid mouetur de satistate in aegritudinem,succedat quaevis alia mutatio,puta dealbatio, uel den gratio,mutati secundum locum, uel quaecunqtie alia.Vnde manifestuin est, quod si aliquis languet per hoc,ouod moueturde sanitate in aegritudine, qti ex hac mutatione permutari poterit i qu, cunque aliam mutationem.Neq; est mirum, quia poterit ex hac mutatione mutari ut in quiete. Cotingit enim post hanc mutationem aliquem qluestere. Sed cum omnis mutatio sit sin non contin
gens, Fidest in 'ppositum, quod non contingit smmul uerum esse cum suo opposito, sequitur u si permutatio sit de mutatione in mittationem, O semper sit in oppositam mutationem, quam aripellat non contingentem. Et illa transinutatio inquamsttransitus, oportet quod sit de aliquo in aliquid.uinare non het trannmyde permutatione
languori'nisi in oppositam mutationem quae dieitur satiatio.Et sic uidentur duo contraria sequiarili et Popposita permutatio fiat de una permuta tione in quacunque aliam,& u, non nisi in oppom iram. Ex quo sequitur litterius,u, simul dum naut tur aliquid ad unum opposit Ortitia,mutetur in mutationem tanquam in aliud oppositum:quod uidetur impossibile. sequiturenim, quia simul intentio natum tendat in opposita.Non igitur est posti Coni instithile, quod per se mutetur aliquid de una permuta mutatizistione in aliam.sed per accidens hoc contingit, si esse mu cui aliquis termutatur ex reminiscentia in oblia Ruionem, quia subiectum permutatur, quandoque ad unum terminum,qualidoque ad alium: non Psit intentio mouentis ad hocui simul dum permutatur in unum, intendat tendere in aliud. Dein, eum dicit.
In infini in preterea procedet simulationis muri et a 2 ss. generationisgeneratisfuerit. esse ituro' prioremfia
435쪽
per aer. puta, β implex generaraofebat aliquando. π quod si fiebat. a re nondo mi quod fiebat inpluuersed aliquid feni inplicuer factum: si iraque cr boc fiebat ali.
quando, quare nondum erat tam genitum m iam aut infestorum non est primumJon erit primum, quare neque
permutari murum. sella ria Secundana nationem ponit quae talis est. Si permutatio sit parulationis, sicut terminus termini, uel generatio generationis, ii ecesse erit v ad per-inutationem non perueniatiir nisi per aliam permutationem, sicut ad qualitatem non peruenitur nisi per alterationem praecedentem: & sic ad illam mutationem praecedentem non peruenitur, nisi Paliquam priorem mutationem, de ita procedetur
in inlinitum: quod esse non potest, quia si ponaturi finitae permutationes hoc modo ordinatae una inducatur ad alianunecesse est priorem esse si posterior sit. Ponamus enim ν generationis simpliciter, quae est generatio substantiae.sit quaedam generatio.Si ergo generatio simpliciter fiat quandoq: N iterum in sum fieri generationis simpliciter aliquando fiebat, sequetur, Unondum erat quod fit simpliciter, sederae generatio secundum aliquid, secundum ui sit ipsa generatio generationis. H ituque di haec generatio aliquando fiebat, cum non sit abire in infinitum ,& in infinitis non sit accipere primum,non erit deuenire ad primum fieri: si autem prius non est, neque posterius, ut supra dictum est . quare sequetur uisnon sit hiuitum . i. id quod consequente est. Et inde sequitur, quod nihil possit fieri neque moueri neque mutari, quod est impossibile. No igitur possibile est: mutati nis si mutatio. Deinde cum dicit.
Ei Idem praeterea motus cotrariasinque quies, genera. tio, , Cr corruptio.quare quod fit, cum factum fuera, quod D, tunc corrumpitur. nec emm titi cum fas, nee post.na esse opus est,quod corrumpitur. Acbue eiusdem motus contraris, π quies, generatio, Creorruptio. tiare quod fι,cum Fufens,tunc corrumpeatur. Neque enim constitim Iactum ieetur posterius. Elpenim
'' Tertiam rationem ponit, quq talis est. Motus cotrarii sunt eiuslem sebiecti ,etiam quies di motus,& etiam generatio &corruptio,quia opposita nata sent fieri circa idem. Si igitur aliquod rubiectum
transinutetur de generatione in corruptionem,s, inaedum generatur,trasmutabitur ad corruptionem,quod est transmutari ad non effemam corruptionis terminu s est non esse. uod autem transmutatur ad non esse corrumpitur. Sequitur igitur,u, aliquid sit niti dum fit comampatur.Sed hoc non potest esse.Neque enim dum aliquid fit corrumpitur,neq; statim postea corrumpitur. Cum enim corruptio sit de esse in no esse, oportebit id quod corrumpitur esse. Et sic oportet inter generatio neniqiiε est mutatio adeste, Λ corruptionem quae est mutatio ad non esse, inuenire quietem meta. . re sic no est mu ratio de gnatione in corruptione. Item necesse miserumsubcFes,quod Let mutaturi quae
sani erit uelut alterabili quiddam, aut corpus, a tam , ira quiddim etiam eius, quod sit, aut motus , aut generatia, et aliquid item ad hoc moueturiarum opus est aliqvid burus ex hoc in boc, quod motus non estisse motum. Quoniungi tur modo Non erit, doctrina d=dhrime. quare teque gentra.
Adhuc oportet murum subesse ei, quod' Operam
latur. η igitur erit quemadmodum alterabile corpus, aut una ut quidle aliqxid quod' motus er generatio. er aliquid in quod mouetur. oportit enim es aliquid eum, qui huius ex hoc in hoc motum immotum abier igitu Neque enim erit dusii ad disciplinationis. Mare neque Ponerario generationis.
artam rationem ponit,quae talis est. In omni luod gerieratur,oportet duo ita ueniri, quorum unum est materia eius quod fit,& aliud, ad G te miratur generatio. Si ergo generetur generatio, oportet ui generatio & motus habeant materiam talem quale est alterabile corpus, aut anima, aut aliquid huiusmodi. sed huius materiam non est assignare gent rationi, S: motui .Similiter etiam oportet i generatione esse aliquid ad quod termitiatur mutatio, luia oportet aliquam partem,smateria eius quod generatur esse motam ex hoc in hoc, de hoc in quod ternii natur,motus non contingit esse morum,sed terminum motiis. Non enim hiuusmodi perinutationis qiis est dilciplinatio, est aliqi alia disiciplinatio quae ad eam terminetur, quae sit disciplina disciplinati mis. Qarare relinquituro non sit generatio gnationis. Deinde cum dicit. cum uero neques an ince ad aliquid, neque seri
di epulis issuperestfecundiam quale, ex quantum, NAM, motura duntaxat esse. quandoquidem in horum singulis, contrarietas est. quale autem duo ton quod in f sariri s qui dem dis retia, qtuati est utrum pastiuum qu ali,quo Guuaeris, axi pati,am impassibilis esse. movium autem ntque sui antis,nes eius, quod ad aliquid teque ei is quod est facere ex pari. Relinquitursicuri
dum qualecτ quantum G ubi motuin esse. Ηstrum enam uti cuique contrarietas est. Dico autem quale non quod ius. .
floria. Etra in siserentia qualides quod passivam , se dum quod dicitur pati aut impassi te esse. Concludit principale intentum, dicens,ql quia motus non potest eis e neque in genere seblutis, neque in ad aliqii id, neque in agere &pati. Relinquitiirqtiod motus si secundum quale & qitant si& tibi.In his enim generibus contingit esse coit rietatem quae est inter terminos motus, ut oste semest. Sed 'ilia qualitas quandoque dicitur de fomia substantiali, subiungitur ' cum motus dicitur esse in quali, non intelligitur significare stibilantiani secundum quod differentia substantialis praedicatur in eo quod quale, sed de quali secudum G dicitur aliquid pati , uel impossibile esse. Non enim est
proprie alteratio nisi secundum passibiles qualitates, ut in Septimo Physicorum probatur. Dς- inde cum dicit. Immobili autem est. er quod omnino impossibile est mauerser quod in multo tempore uix movetur. aut quod tar. ia inci t.σ quod natum quidaem est moveri, non possit . umquando nasum est,ta ubi,er quomodo. quod sani interim ictilivsolum, uoco quiescere. c trametris quae m
436쪽
motui. are priautio uisu eris suscepi . Immobile ostendit quot modis dicitar i mobile , & pontetrii liciteri tres modos,quorum primus est,a immobile dξ id quod omnino est impote moueri,sicut Deus est immobilis.Secundus modus est G qa dr immobile, id quod uix non potest moueri, sicut saxum ma- una.Tertius modus est Gqe dicitur immobile id quod natum est mouer sed tunc non possit moveri,quando natum est,& ubi natum est moueri, de scut natu est moueri. Et hoc sola imobile dr pro prie quiescere,ila sies cst cotraria motu.Vn opo tet . quies sit priuatio motus i susceptiuo motus.. L s c Tr o XII r.
Nonmillos circa mota,rc praecipue locale Terminos inponis uidelicet Simul, seorsiim, tangi, Medium, Contrarium consequente Habitum, S continua.
dum iraturam continue mutat Mn. contrarium Di laeum qu secunda rectu da plurimi distas. consi. Meque , premia emis primi; u si pretius, auisolostiis, aut, cis ut ab iis quodam modo doniis .atini is, evius est cinisqueηr,nihil est medium eorum, piae in eotim generes. aulat lineal , aut unitas unitatis, aut domusipsius do r.esia uero medium es cta prohibet. consiquenstraque. 2 reonsequens, ἐκ quod i an posteriasH.non. n. um a siquor ducimm, neque mini unitam, consiqueris secundae. tiguum uero tuo consequens tangis . Gura cum omnis mutatio in oppostis iis, hec aera contraria, eontradictio, eontradiae nis uero nihil medium est, constat Continue.' quod medium in contrariis est. contuinum fani, quoddam attigia aut tangens est dr vero continua um idebunt, utpunas, μι riusque termani, pcbiu tantum, Cr se continuant. Minutatium mundum lacum quaecunque in uno loconimo. Et storsum quacunque in. alis. Tangi autem quorumuhimus istinui Intermedium autem in quodna uis prius peruenire quodpermutatur quam in quod ultimummmutatosecvndum ruram continuemmulans. contrarium
secundum lacum Cr secunda rectum plurimum distans.cd. sequenter cutem est,quomst princOumente positione, dat specie, cat aliter qualiter determinato, nihil intermediam
est eorum,quae in eodem genere, cuius e sequenterest: in sineae sinestinat unitates unitatis aut Gam diamus. aliud
autem nihil prohibet intermedium esse. Menim e meter aeuutur,consequenuro posterius ahquid. Non.n.uia consequenter duorum , neque noua luna secuta habitu aut quia que,cum consequenter ens togu. QAoniam mr permutatio in oppositis, bacautem eontraria ere tradis uocontradictionis ut nullum intermeduini. Palam, quia in contrarus intemediis .continuum autem, quod quidem habitum H quid Dico autem continuuminum idem I erit crumin viri que terminus. qaibus tangunt σ continentitabit Mia Notisc t quae circunstant motum, & praecipue qui eoneo motu localem.Et primo notificat ex eo inducit nitiant mo qda corollaria ex dictis ibi. Mare palam. F Dicit tum locale. ergo primo, simul G locutar quae q. sunt in imui, ιι suno loco primo, l .iupprio.sin.aliqua sunt i uno loco coi, non Gh dnresse simul. sic. n. oia, quae
conueniunt coeli ambit dicerent esse simul Stor Tanes. 4d aut diar qi taq; sunt in alto, alio loco. n- Media s ii aut adinvicednsiqiioru ultima sunt simul. puta Contraria,
uo corpora quorumperscies coniuguntur. Me.
dium aut inter duo est, in qε HV continuo permutatur,natu est prius Puenire si in ultimum.Sicut si motus continuus de A in e prius ueniet in s idqd mutatur si in C. Contrariu uero G locum est, quod est plurimum distans G recta lineam. Non enim distantia plutima tmensurari Glinea rua eo Pinter duo puncta piatdesignari infinitae decisiones circulorum dissimiles. Seu inter duo pucta non pol esse nisi una linea recta. Mensuram autem oportet esse certam & determinatam. Hur,mum aut distans in locis inuenitur fm natura su sim& deorsumquae sunt medium & extremsi mu-di. Consequenter aut di quod est post aliquod pri 's ἶρος mum principiu,siue attendatur ordo G pouem, sive G speciem, sicut binarius est post imitatem: qualitercunque aliter. Adhuc t oportet ui nihil eiusdem generi, sit medium inter id quod est consequenter, di id cui consequenter est. Sicut lineae sunt consequenter alicui lineae, de unitates alicui unitati de domus alicui domui consequenter. Sed nihil prohibet inter duorum, quoru unu se habet consequmter ad alterum esse aliquid medium alterius generis, puta si iter duas domus sit unus equus medius.λaamanifestandum praemissam diuisionem subiungit,u, illud Udr consequenter,oportet qa sit consequenter respectit alicuius,&qd sit aliquod posteriu*Vnu.n. non se het consequenter ad duo cum ut prius,n ' noua luna ad sciam, sed econueris. Deinde dicit quod habitum M illud Hibita ad.
quod est consequenter de tangit, puta si duo 'corpora sint 'rdinata,quorum unum alterum tangat. Deinde dicitu, oispmutatio sit iter opposita, QV si R&opposita inter' est mutatio sint cotraria&co it radiAoria,ut onsum est,cu cotradictionis nullum sit medii si manifestu est et iter sola peraria oportet
esse mediu: mediu sit inter extrema motus ut
ex dissone superius posita pateti Hoc autbn indit. cit. ma nati xerat V consequenter sunt, inter qnon est mediu, couenies filii ut ostenderetur iterq ret esse mediu. Deinde ondit ad sit cotimium δέ Contaiussi dicit,st continuum addit aliquid supra habiti im Et quid. dicit ut continuum est cum iitriusq; eoru quae se ivguli& quae simul sentati unus & ide terminus:sicut partes lineaeptinuant ad puctu. Deinde est dieiti
creparet in his esse continuum,ex quibMunum quid. 2 s s. dari natum est secundum eontactum fieri.quod consequent, primum illi Mnstat. consiquens naque non tangae e vero
dum continuum est in quibus uero non est iactas, in his non scolerentia.QEare non spunctum idem unitati.nam italarum est tactio diarum uero minune corsequenter. σ illarum quidem esi ahquid intermedum barum uero minime. insire palum quod continuum in his sit, ex quibus unam aliquid natum inferiseiadum contactum. Et quianimum, quod consequemopalam: via enim e sequento non tu git. Hoc tum cosquenter,erstrent imis tangit, si aut ttangis,nondum continuum.In quibus autem non est tactus.
non est con scentia in bis .quare non spunctum baNumarati ius Psai. inest tangi his utem non edad coinquenterier sim cpnde intermedium aliqui chorum autem non.
437쪽
Aecidentia sunt inseparabilia a substanti α
Praetre deseraro millam se rasile est. Amphis tubilaborumsepo e. Tertio modo probat, quia. i. alia entia non popsunt separari a substintia. Accidentia enim non possunt esse nisi in subiecto. Et ideo in consideratione substanti dii ueluditi it consideratio accidentium. At Deum, rei a tedum an iamres, quippe cpaprinem,rimo ,σca os sunt pinebant. Recentioresumo uersata stragis ponunt esse substantias. genera nas tinsata sunt, 'aserinum tu principia, at ιes stantiu esse, rapterea pindlogicae q- Avi θήσω uerosngularia ut ignem σterram) non autem corpus commune.
Testantur autem σ antipa opere. Num antis quaere bant principia er elamenta creaufo.Qvi iam nunes aestantias uniuersalia magis ponunt. Nam generauniae Aia, quae dicunt principia Crsubstantiar esse magiri propter Irii. re inquirere mi uero antiquitas, particularia, ut ignem cr
terram. Sed non commune corpus.
arto probat idem dicens, quod etiam Phil
sophi antiqui testantur ipso facto, quod philo phi
consideratio est de sebstantiis, quia quaerentes casentis, quaerunt causas substantiae Qlum. Et hoc secerunt α quidam moderni, sed tamen differenter. Noenim quaerebant principia & elementa & causas e dem modo, sed diuersimode. Nam moderni. scilicet Platonici,dicunt uniuersalia magis esse si ibstantias quam particularia. Dicunt enim genera, q si int uniuersalia, magis este principia At causas substantiam quam particularia. Et hoc ideo, quia lomce inquirebant de rebus.Vniuersalia enim, quae secundum rationem sunt abstracta a sensibilibiis, credebant etiain rerum natura abstracta tale, principia particularium. Sed antiqui philosophi, ut Democritus N pedocles,posuerimi substantias de principiar
rum esse parcularia,ut ignem, Ac terram, non alite hoc commune quod est corpus. L x c τ ι o II.
Diuuitiirsibstantia in sensibilem di immobilem, eaque in corrumibile ac sempiternam & quae ita sit utriuiaque telisibilis substantiae materia ostenditur.
V emm sustinox tres sunt. Masensibilis. inius quaea
damsempiterna cluaedam orruptibilis, quam omnes concedunt uti plantae, er animalia. sempiternaseim ciaus elementa Manum ue m astra, accipere neue se est alia immobilis, quam atqui separabilem aiunt esse,
quiuiam in duo diuidentes quidam in unum ponentes naturam tam species quam mathematica, quidam ex bis matbematica solam. illa itaque philosophiae naturali eum motu nas sunt. sa uviem aberius esto nullum eis timvmine princ0 3 Usubstantiae vero treis Luna quidem fen bilis.ci salia quidemsempiterna inlis eorruptibilis, qvim omnes confiten.
ture ut Mantaeo animalia. Sempiterna autem euius elementa necisse est accipere, me unum flue milia. Alia uero imam bilis. Hanc dicunt quidam separabilem esse. Hi quidem in duo diuidetra, alii in una natara stramnetes et mathematica, alij hora matbematicusolvi. Ille qui naturales, camotu.n. Iunt. Et calterius, δε nullum i uprincipium commanes.
Postqua ostendit quod consideratio philoὶphi principaliter de si ibsumtiis est,hic incipit de subumtiis determinare:&diuiditur in partes duas. In prisma diuidit substantiam. In secunda de partibus diuisionis determina: ibi. Sensibilis uero substantia. FDicit ergo primo quod tres sunt substratiae. Una
quidem est iensibilis, quae in duo genera diuiditur. o D E c I M V sNam substantiarii in sensibilium quaedam sunt sem
piternae scilicet corpora coelestia,quaeda uero sunt corruptibiles. Substantia uero sensibilis de eo ruptib iis nota est omnibus, sicili sunt plantae de animalia. Sedlesia substantia sensibilis F.i sempiterna est cuius principia quaerere intendimus in hoc libr'. s. si unum ut eorum pricipium uel multa. Hoc enim inquiret considerando de sit tantiis separa iis,quae sunt principia niouentia de fines corporucculestium,ut infra patebit. Ponit autem hic large elementa loco principio m. Nam elementum proprie non est nisi causa intrinseca. Tertium uero genus est substantiae immobilis, quae non est sensibilis. Et haec non est oibus manifesta, sed quidam ponunt eam esse separabilem a sensibitibus. Quorum opinio diuersificatur. Quidam rudiuidunt silvam separabilem in duo genera. in spes, quas uocant, ideas do mathematica. Sicutin. inuenit sua rone duplex m sus separationis, unus quo separantur inathematica a materia sensibili, alius quo separantur ulla uarticularibus, ita de m rem ponebant de ulla esse separata, quae dicebant spes, de etia mathematicaeSed quidam haec duo. species de matii ematica in unam naturam reducebant. Vtrique igitur
hi errant PlatonicLSed alij cilicet Pythasorici noponebant species, sed solum mathematicae Inter haec autem tria genera substantiarum hoc dissere. qa sutae sensibiles siue sint corruptibiles siue pρο- tuae,pertinent ad considerationem Naturalis Philosophiae,quq determinat de ente mobili.Ηmolausi ibae sensibiles sunt in motu . Suba aut separabilis de immobilis pertinet adco siderationem alterius sciae,& non m eandem, si in nullum principium sit coe utrisq; substantiis, quia si in aliquo coueniant, sertinebit utramq; 2Darum consideratio ad illaciam, q illud coe considerat. Et ideo naturalis sicia considerat solu de labstantiis sensibilibus, inquatusunt in motu. Et ideo ta de his etiam si de si ibs antiis in obilibus eo siderat haec scia,inquantu coicat in hoc quod sunt entia de subae. Deinde cum dicit. sensibilis ueros dotia maribilis est. Si itaque ex oppositis, diu mediis mutatissit.o mois uero non omnibus salbum enim non ex voce Aerum ex contrario necesse est aliu dsubesse,quod in contrarietatem mutetur. non enim contraria transimulantur. Preterea hoc quidem permanet, eo utrarium vero non permanet est igitur aliquid tertium praeater contraria psa materia.
sensibilis uero substantia est mutabilis. si darem mutatio est me postis aut mediis, sedo postris non omnibus non album enim uox sed ex cor raris,necesse subesse quid inata.
bile in contrarietatem. Non enim contraria transmutantur. Amplius Me quidem manet, alius vero contrarium non ma anet. Est igitur ahquid tertium praeter contraria, materia.
Determinat de praemissis sebstantiis, de primo de substantia sensibili. Secundo de sebstantiis .immobilibus .ibi. lsed quoniam tres sunt. I Prima diuiditur in duas. In prima inquirit principia subassensibilis. In secunti inquirit utrum sindeadem principia substantiae de aliorum generum.ibi. I aeuem di principia. F Circa primum duo facit. Priamo inquirit de materia. Secundo deforma. ibi. Tres uero eis de tria principia. t Circa primum duo facit,primo determinat iteritare de nia. Sc soluit dubitationemi isDubitabit ast aliquis ex Tho.s Metaph. DD a quo.Fsubstantia
suta sensibili, dc prina da eius pricipiis, bc principali
438쪽
Rotiens tripliciter. Diuersimo
ut uidetur ex uerbis AmαEt hoc est quod Empe. dixit pa principio muria erant inrita de confusa per amicitia de postea lis segregauit. Et similiter Anaxirriander dixit, Uin uno coli so praeextiterant omnia contraria. Et Democritus etiam dixit ' omnia,qnae fiunt prius erant in potentia, sed noin Mi Vnde manifestum est,u, omnes illi philoisphi tetigerunt quodammodo materiam, sed non periecte ad eam peruenerunt. Desi cum dicit.
Ostendit,uino eodem modo materiaest in omnibussubstantiis sensilestibus, dicens, mira clamite transmutantur,oportet quod habeant materiam, sed aliam dc aliam. Ea enim quae transmittatur finsubstantiam,i idest qtiae generantur de corrumpuntur, habent materiam, quae est subiectuin generationisde corruptionis, quae scilicet de se est in potutia ad semias de ad priuationes Sed corpora cose . 3ut sent sempiterna Scin iterabilia, sed inobilia secundum locum,habent quidem materiam, sitis non quae est subiectum gerierationis, aut quaesit in potetitia ad formam dc priuationem,sed quae est in potetia ad terminos motus localis qui sunt, unde lucipit motus, de quo motus intendit. Deinde cum dicit. Dubi creuerat Q pestito quom nenu gener
Eofararipliciter enim non eradicituri distitur qiappiam est potentia, veritamen non ex quocun , IH cum alio Nun ex altero. Necumu,quods ι Iomnum erant. quia differ tvratem.cur enim infinita ficta fuissenser noMiamini intillectus unus' pιaerest materia una, illud actusessa actumavius malma potentia erat. Dubitabit autem utique . iquis,ex quali non ente estgoneratio.Tripturirenim non mis. Si itaque est alii; uid porentia. Attamen non ex quocunqMM alterum exaltero. N
que usticiens, simul res omnes. Diferum enim nutearia. Aoniam quare in ira non unum Intellemis enim Mitis. insirect in nralem iura i facta facta, cinas materia erat porentia. luit quandam dubitationem circa praedete minata,dicem,ui aliquis potest dubitare cum generatio sit transmutatio de no ente in ens, ex quo non ente in ens fit generatio.Diciturenim no enstripliciter. Vno modo quod nullo modo est. de extati non ente non fit generatio,quia ex nihilo nihil stfm naturam. Alio modo dicitur non ens ipsa priuatio,quae consideratur in aliquo subiecto,de ex tali non ente si quidem generatio, starer accidus, im tum scilicet generatio fit ex labiecto, cui accidit priuat aereio modo dicitur non ens ipsa materia, quae quantum est de se non est ens acto, sedens potentia. Et ox tali non ente fit generatio per sciri hoc est quod dicit, quod si ali a non ensest ens in potentia; ex testisnon ente fit generatio per se. amuis autem generatio fiat ex non ente quod est in potentia,non tamen fit quodlibet ex quocunque eddiuersa fiunt ex diuersis materiis.
Vnumilodq; enim generabilium habet materia 'detemtinatalia ex qua fit.*tia forma oportet est proportionatam materiae. Licet enim materia pri Determinamant in potentia ad omnes formas, tamen. o- eae rei matedam ordine stipit eas lyer prius enirn est in m . vi tentia ad formas elementa res, de eis mediantibus usecundum iuueti proportiones commixtionum iania est rest in potentia ad diuersasserinas . unde non pol qua genua ex quolibet imediate fieri quodlibet . ni siserter tu resolucionem in primam materiam. Et hoc est traAnaxa. qui posuit quod quodlibet fit ex quolis ibet. Nec ad hoc asserendum sussicit quod posuit omnia esse finiui a principio. Oportet enim quod res differant in materia secundum qu ut diuersis
diti erce sent materie.Quomodo enimessent facta infinita, de non unum t rum, si una esset materia omnium feci vadum positionem AnaxasOrae E Posuiteti Anax.esse unum ages scilicet intellecti Vnde de si materia est una, necesse est etiam quod iactum sit umim,scilicet id, ad quod materia erat . ii istentia.Vbi enim est unum agens de una materia, necesse est esse uini factum, ut in Decimo ha TM. i. bitum est. Haec autem ratio procedit mira Anax. dc a. inquantudi ponebat intellectiun indigere mate. A Deo licetria ad faciendum res. Si autem ponat primum rerum principium intellectum,qiu ipsam materiam uestia ac producat primum principium diuersitatis rerum quomodo.
erilex ordine apprnentis ab intellectu praedicto, qui secundum quod res diuerta Aducere inredit, instituit materias diuersas aptas diuersitati retii.
C T I o III. Forniam minime senerari. ltdmiodque eompositu in ab uni noco fieri probat fune quomoedo ecquae r- me separari ab his quorum sunt serinae, dicitur de
sa contrarietas, cuisu hoc quidem ratio π' forma, Tex. I. hoc uero muratio otium uero materia. Tres verosunt cause, π tria piincipia. Duo qtudem eo A-τ traraetate securus hoc pudem ratio σθαι-idad ueroprivati demum verontatem. p r. .
PostqPbs determinauitde materia, hic deter- Sermo de minat de fomia,S: circa hoc duo sacit. Primo de- Grina. t tinat de ea secundum se.secundo p compara tione ad substatim tapostam.ibi. Subae aut tres sunt doc.FCirca primu tria facit. Primo proponitio tesse principi dicens, quod tres sunt caa, lith, nobita tria principia suus mutabilis. Duo.n.sent mira- lis. ria,quoi u imusest spes, .i. forma, S: aliud est priua I e c. tio,q quodamodo est cotrariu,tertium aut est materia. laen ostesum est,*in ot trasmutatione oportet esse subna, Ieduo contraria.Vnde necesse est Pui generatione subae haec requiriantur. Scio ibi. Posthae ostendendum est,quod neque materia fit, neqM forma.omne e quodnans titur,aliquid est, er ab aliquo in aliquod transmutatur ab aliquo quidem, prinro mo
suntem quo uero,materiarin quod autem,Drmam in infinuamisque procedet,stn solumes rotundum fiat erit rotundum, ut 6.Pare ense est stare. PHi pia necflanetacerianeelpes. Duo aut ultima.Oe AN T. nastro mutat ahild, o maliquo linqvid. Et a quo quia Porin de primo motitie,curus uero, niateria in quod uero,ster.
439쪽
Nee forma Osterulit, Psorma non generatur sicut nec ma- per se genη tem ieens v nrateria nec species fit, .i.genera- - ur umitur. Sed hoc intestigi oportet de ultim materia. . ia' ' &de ulcima sema. Namateria aliqua generatur,.sqvir in subiectu alterationis. esto subiecta comia omnige posita. Quod aute nec forma ultima nec materia
ia tione oportet esse aliquid subiectu traiismutatio tum iis ἰ nis,quod est materia aliquid a quo trasnutatur,itio. quia est principium mouens , de aliquid in quod t. r. transmutariar, qtiod est species de forma: sergo ipsa forma Ac materia generentiir, puta si non ibium generetur hoc totum, quod est aes rotundum . sed etiam ipsa rotunditas,&ipsum ae sequetur ιν ta nse a quam materia habeant materiam de forma, de sic ibitur in ilinitum in materiis de sornus, quod est linpossibile.Necesse est itaque stare in genera tione, ut scilicet ultima se a de ultima materia
sedara quidem principe et in alisse atura uerontanum in imo.homon pae hominem gener aetere rassae pruini rus horum Iutu. A N τε Postea quia quaeque ex uni colu substantic. Nam er
ra sum MDrtinis ut u. Arestiturnini in sinatio. Natura suum principium in ipso. Homo nanque bomisnem generat .RHrme uero eat a borum priualaeno
omni, ειρ Tertio dicit, res acquirunt sorinam exagen-nia iit ex a- tibus simillibus, dicens, quod qivrcunq; substantia,scme uni- fit sexagente uniunco, Fideli sint ilium formam. M. Q,uςi omnes.n.substaliae,quae generatur, generatur aut illa: hi . a, aut ab arte, aut1 fortuna, aut automato,iliter arid idest casu,=.i .per se no. Diisere autem ars ana. ex natura. tura,qiira ars eis principium agendi in alio, natura autem est principium actionis de motus in eo quo est. Manifestuin est aute,quod ea,quae generantur ab arte, fiunt ex sibi simili. Aedificator.n.perso mana domus quam habet in mente , facit Gomuin, quae est in materia. Et idem etia apparet in natura, quia homo generat hominem.inquibiisdam autehoc non uidetur. Non.n.generantur ex sibi similibus in specie.sicut calidum in corporibus inferioribus generatur . sole no calido. Sed licet no sit similitudo sin speciem, oportet inesse aliquam similitudinem,sed tame impei sectain, quia materiatiue Graim no potest pertingere . ad persectam similitudinent superioris agentis. Et cu ita sit in ii is,qus fiunt ab arte & natura,manifestu est qd unuui-rortuitare quodque generatur istio simili'. Nams reliquae ius,quid. causae 1. s. rtuna de casus sunt quasi defessiis de priuationes naturi εο artis. Na sortuna est intellectus agens praeter intentionem, de casus natura agens praeter intentionem. Vnde ea,quae sunt a fortuna& casu no assimilantur si iis aetentibus, csi sortuna Ceneratur Z: casus no sint causi per se, per accides.& ideo dc haec aiιμ quodammodo animalia,quae generantur ex putre Diali xx pu factione, uidentur fieri casia,inquantu non fiunt ex
b is sub -NU; etia habet causam eo. determinatam agente in istis inserioribus,sed solii
ta servim Soeraus T callus. Determinat de sema per comparationem ad substantiam compositam, de circa hoc tria facit. Ptimo dividit substantiam in materiam de se a Ze compositum, dicens quod substantiae sunt tres. Materia qitantii ni ad id quod apparet,uidetur esse substantia de hoc aliquid.Vnde primi naturales talam materiam posuerunt esse substantiani. Et hoc ideo, quia uiderunt quodi artificialibus quae fiunt per contactum S: non per naturalem unionem bia materia Sc subiectum uidetur esse substantia. nasormae artificiales sunt accidentia Item natura rei uidet esse substantia de hoc aliqui aura aute rei est in qi iam terminatur naturalis generatio, idest se adius est quasi habitus quidam. Item tertia subsutia est illa,qcoponitur ex materia de is a. sicut sunt si gularia,ut Callias de Socra. .udo ibi. In quibMigitur, quod quutio estpraeter compostra sub stantiavi ut domassorminon tristis ipsa arte nec eligenaratra.dia comptio eorion,aera alio modoso sinu. tum domus,quae absque materia in diutar, γ' omne, d
stantiam,ut domuss non est ars. Nec estgenerationec coram is horum Dalio modo sunt er non sunt, ut domus quasne materia, ex sanitas,σ omne quod mundam arum.Sed si quidem in m quae sunι natura. apropter non male Plato ait,qm specussum quacuque natura Siquum sumi
etes altae rum,ut ignis,cam eaput. Omma enim materia
sunt,ci eius quae maximesubstantiae altima. Dicit, quod in aliquibus se is manifestivn est, quod non sunt praeter substat iam compositam,si cui isti domus non est preter materiam. Forina enim domus est a fis, de materia domus est sub stantia. cidens autem non est nisi in substantia. Sed hoc dico, nisi accipiat semia domus i ut ars, Fidest prout est in mente artificis. Sic enim est praeter naateriam.Sed harum formarum 3trificialium prout sunt in mente artificis,nec est generatio nec corruptio. Domus enim,quae est sine materia ianimo di sanitas,de omni ahuiusnaodi, alio modo incipiunt essed: desinunt quam per corruptionem degenerationem,scilicet perdisciplinam aut per inuentionem,sed,si aliquae M ae sunt praeter sub compositamaiocerit uerum i formis natiiralibus, quae subae sivit. e Plato non male dictis spesFidest se ae leparatae sunt sormae, quae sunt Pnaturam. Dico autem ut non sinipliciter bene dixit.sed
si sunt species aliae aliquae ab istis sensibilibiis, quae sunt caro, caput, de huiusniodi q sunt materia ultima substantiae particularis copositis,quae est niaxime substantia. Tertio ibi.
tinti lii stantiam aquarian in s.
440쪽
Lla est. AN T. nouentes quum ut aer coo,uelut prisu fassae rei lin
Te .Q 1c. turae etiamsMiris est,et seu ra aereaest hae Dul errati Es I si um poster sali pudinatui, Iurscrutanda optes. in- Alupub sdam erum nihil prohibet, victe lamma talis. te silectiles. Nonoissed intellectus.omenique.impostibilis san. formam eo ostendit, * somais uniuersites non sunt praeter compositam, c circa hoc duo facit. Pri- nisi homi 'n anifestat propositam assisnam ditarenni, ponde minter causasse ales&causas mouentes. Etra. dicit , causae mouentes praeexisti int rebus sinis. Causa em - ri hoc necessarium est, quia causae mouentes sunt princi lainoriis, qinter natura ire factain. Sed
iis .is: to rasis, qua est causa,quas ratio rei, simul Grinatii. incieit esse cum re cuius est forma. Tuncin. incipit esse ianitas,qsthonio sanatur,ta tunc incipit esse fi . Formae n6 gura 'haerae aeneae, quando fit sphaera mea. unde niani sestum est, quod miae non sunt separatae aeoti, o c. sitis , qui si essent separatae opor sit,ia k teret quod edent sempitem cum non sint talium
Tex.c. per se neque generatio, neq; corruptio, ut ostensum est.& sic preessent substantiis hi quarum sunt
serinae. Sed qiiamuis sorinae non praeeristant substantiis compositis,perscrutandum in est,si aliqua rura remaneat posterius, corrupta substatia μ'
posta. In qui binia lubrinis nihil inhibet quod
remaneantpost substanti incompotitam. Puta si dicamus animam esse talem.Noli in o iis anima, eos sepio in solus intellectus.Forsitania i possibile estoni
corpore n6 nem animam esse talem, ut remaneat corrupto corrumpii. corpore, quia aliae parte animae non habent operationem sine organis corporeis. Inici lectus autenon operFur per organum. Dicit autem, Forian.
quia non erat praesentis intentionis hoc demon, strare. Sed hoc pertinet ad scientiam de mima. Et sicut aliae partes animae ab intellectu no remanent post substantiam comp'sitam, ita etiam nec aliae Quid seri formae rerum corrupimilium. Consideradum au- i Arist. tem hanc sententiam esse Aristotelis de anima in deitellecti- tellectiva, quod non fuerit ante corpus, ut Plato amnia, posuit,neque etiam destruitur destructo corpore, ut antiqui naturales posuerunt, non distinguentcs inter intellectu & sensitim. Non maexcipit animam intellectiva a generatione aliarum se arsi quan tum ad hoc P sormae non praeexistunt substantiis compositis, sed solum quantum ad hoc ut non remanent post substantias compositas. Ex quo etiapatet ui no potest hoc deprauari, sicut quidam de prauare conatur dicentes intellectum Jossibilem
tanti im,uel agentem tantummodo ene incomisertibilemaum quia ponunt intellectum, quen3 dicunt esse incorruptibilem, siue sit intellectus pocsbilis siue agens, esse quandam substantiam separatam,& sic non est forma. Tum etia quia si sit sorrna,sicut remanet corrupto corpore, ita etia pro
existit corpori Et quantum ad hoc non esset disserentia inter ponentes intellectum separatum
esse formam hominis, At ponentes species separ tas esse formas rerum sensibilium.Quod Arist hic exeludere liuendit. Manifestum uas est,quodpraeterbee non oporteli deuesse monique beminingenerat. Malaris,aliquem lita'
liter etiam incrtibus.medendi enim ars ratiosanitatu Palamitaque quod non oportet pro re hoc esse ictas. ,-- Ηοαο enim hominem generat.qui gulam aliquem. simi Tex. eig. burduum σι crassas. 4etamus enim ars sis Mum par.
iis est. Seciindo excludit rationem propter quam ponebant ideas separatas. Ad hoc enim dicebant Pla Id non
tonici esse necessaritim ponere ideas, ut subii itiae si ' particulares sensibiles ad earum sinii litudines sor , tibia
niarentur.Sed hoc nox necessamurra In istis. nee natura inferioribus inuenitur caula sussciens semiatio. lium necarnis omnium eorum quae fiunt.Nam agens natur tuici lium
te agit sibi simile. Homo enim generat hominem, non quidem uniuersalis singularem, scit singularis singulare'Vnde non est cellarium poneret, minem uniuersalam esse separatum, aquo hic homo singularis speciei accipiat uel partici-pet. Et similiter manifestiun est in his ouae se cundum artem, quia ars medicinalis eu quaedam ratio sanitatis ,& similitudo in anima,ut etiam supra ostensum est.
La c Tro IIII. Qim tramat quor fini yrincipia substantiarum genetrabilium & corruptilathum quo pacto item eadem omitium uel diuersa He dicantur indicat.
Post ii iam Philosophus determinauit de princi parit. piis sebi vitiae sensibilis, nunc intendit inquirere utrum sint eadem principia substatiarum de alio
m Senerum, aut alia&alia. Manifestum enim erist si sunt eademiassignatis principiis substatis,assi Mata sunt principia omnium aliorum generum Et circa hoc tria tacitiPrimo proponit ueritate. Secundo stabiligit inquisitionem de ueritate pro' posita. ibi.3Dubitabit autem quis.FTertio recapi omne e tutando recolligit ueritatem, ibi.s Quaerere. Di, risi princi-cit ergo primo,*quodammodo sunt alia alioru pia aliquo dc principiad: causae, de quod animodo sunt eade m. 34ςm, omnium secudum uniuersalitatena, de sim proportionem. Deinde cum dicit. LM. 'Rabitarentque pustia possis, utrum alia, meaim O. s. principia σ elamenta substantiarum stra, creorum , qua
rum quaesum ad ab id, σω bbet rategoriam sim tueri Inquirendo discutit ueritatem praemissam, de Dubitatio. circa hoc tria facit. Primo mouet dubitationem. An mma Secundo obiicit ad quaestionem ibi. sed si eadem i. Ille incouenies.=Tertio temtinat ueritatem, ibi. Aut eadem uesi indicimus. F Dicit ergo primo u, dubitatio est, altera prinutrum substantiarum, de eorum, quae sunt ad ali , cipi S similiter aliorum praedicantentoriam, sint eiae Tho.s Metaph. DD princia