장음표시 사용
51쪽
eoriimophatonem species rebus singulis praestant quiditatem per modii causi formalis , & unitas hoc ipsum pristat speciebus.
vas s. vsam uero, Gu gratia a linies, in tutiones, ertnotus piscimmodo demticu tua ain, non autem vadisunt aptam esse ι est.catu elimitivllectum , aut amicitiam dieant ampiam bonum quoddam Leemnunt.non tamen lana horum causa pucquam emium aut sit ut fiat festinasiam ex is motus eorum essent, ita dicunt. similito π qid uitian uel ens esse hanc naturam aiunt,substantiae quidem causam esse dicunι non tamen huius causa ut esse aut feri.Quare conlingu eius quodammodo dicere er negare bonum essetati non enam simpliciter,s secundum accidens dicunt. AN T. Catas uero ea ad luser transmutationes er motus recta O quodam daeum causam, ita uero non dicunt, nec quo vere est. Nam intellectum quidem dicentes, avit amorem, ut Dium quidem has ponunt eausas non ιιι vatia borum, aut existens, i. aut factumaliquid entiumsed ut ab his horum motum dicunt. Similiter autem G unum, aut ensescentes esse talem natura, substantie quidem causam dicunt esse,non tamen huius cose, aut esse, aut fer .Qi re dicere Ur non dicere aluiualitercidit eis bonum esse causam. Non rem si liciter ,sed secundum accideraduunt.
Hic ponit opiniones quorundam de causa finali dicens in philosophi quodam modo finem cuius camotus & transmutationes de actiones fiunt, dicunt. esse causam, Ze quodammodo non dicunt, nee dicut eodemo, quo itera est. Illi.n.qui dicunt causam
esse intellectum uel amorem poniat ea causas quasi bonum. Dicebat enim huiusmodi esse causas ut res Bene se habeant. Boni enim causa esse non potest nisi bonum. Vnde sequitur inponeret intellectunici amorem esse causam, sicut linnum est causa. Bo - . num autem potest intelligi dupliciter. Vno modo sicut causa finalis, ininiantum aliquid fit gratia es, cuius boni. Alio modo per modum caus, efficientisaicutdicimus a, bonus homo facit bonum. Isti
ergo philosbphi non dixerunt odictas causas esse bonas, quasi horum causi aliquod entiu sit aut fiat, quod pertinet ad rationem causae finalis. sed quia i
praedictis, scintellelmi di amore procedebat motus quidam ad esse&fieri rerum, quod pertinet ad rationem causae est cientis.1imiliter autem Pythagorici & Platonici qui dixerim i rerum substantiam esse ipsum unum Ad ens, uni etiam N enti attribuebant bonitatem. Et sic dicebant talem naturam,s honum esse rebus sensibilibus causam stibstantiae, vel per modum causae formalis, sicut Plato posuit, uel per modi uia materia sicut Pythagorici. Non tamen dicebant ui esse renim aut heri esset huius cascilicet unius & entis, quod pertinet ad rationem causae finalis. Et sic sicut iraturales posuerunt bonuesse causam, non per modum cause formalis,sed per modum causae essicietis:ita Platonici posuerunt bonum esse causam per modum causae in alis,dc non
per modum cauiae finalis r Pythagorici item per
modum causa materialis. Vnde aretri, accidebat eis quodammodo dicere bonii elle caustam,& quo dammodo non dicere.Non enim simpliciter dicebant bonum esse causam, sed per accidens. Bonum enim fm propriam rationem est causa per modi uri
causae finalis. Quod ex hoc patet u bonum est, qδomnia appetunt. Id autem inquila tendit appeti-
- in sinis, bonum igitur fila propriam rationem
est causa per modum finis. Illi igitur nunt bona simpliciter esse causam,qui ponunt ipsum esse in
sana finalem. iii autem attribuunt bono alium modiun casualitatis, ponime ipsum esse causam, de hoc per acciden quia non ex ratione boni, sed ratione . ieius cui accidit esse bonum, ut ex hoc quod est este
actiunmuel perfectivum. Vnde patet Uisti philois ephi'cali in finalem non ponebant nisi per accides,
quia,scilicet ponebant pro causa, id cui couenit es- se finem, scilicet bonum. non tamen posuerunt . ipsum esse causis, per modum finalis causae, ut di-
Mipiturde costi,ta quo ,π qualislintrem deter. ηε s. minatum sit.testarin etiamisi omnes uitentur, cum non ip similam attingere eos m. Nas haec γὰdprincipis via lua omnia, autho Mutuo modo petaerentillati puteti ' Tecti. ueram laborum qui fici edixerit, T quomodo de principiis lse res habe dubitat latus, quae confingere possunt de his .
Od quidem igitur recte determinatum est de causeo' AN T. quot Cr quae,testimonium praebere nobis videntur er hi om tres aliam causam tangere non ualinur, Adbue autem quia quaerenda sunt principia aut sic omnia, aut rem aliquo modo patim.momodo etiam una quisque horum dixit. τ quoamodo babens de principtis contingentes dubitationestost hoc pertranstamus de ipse.
Hic concludit conclusionem principaliter intenta scilicet ν determitiatio flina superius de causisque & quot sint,recti suit.Huius enim testimonium uidentur praebere praedicti philosophi, nullum genus causae ualentes addere supra praedicta. Et his utilitas prouenit ex praedictarum opinionum recitatione. Alia tem utilitas est quia inde p*am est, Ῥprincipia rem sunt qus tenda in ista scietia, aut on, nia quae antiqui posuerunt, de quae superius suntd terminata, aut ρiquod horum. Maxime enim haec scientia eonsiderat causam formalem di finalem de
aliquo modo etiam mouenteni. Nec solum opor
tet praedictas opiniones recitasse, sed post haec transeundo dicendum est quomodo quilibet horum dixerit,& in quo bene de in quo male, & quomodo e quae dicuntur de principiis habent aliquam dubitationem. Lac TIO XII. Eorum improbatio ponitur, qui unum vel plura matericis i
inc plagxistimauerunt, quo item modo bene vel male in tem Anaxagoras dixerit,instendit. l
dam esse naturum, vi materiam ponunt, et hanc crepoream, er munitudinem habentem, patet quia muli luiter errati corporum mi inmisasolum ponunt, incorporeorum uero mirume , cum etiam incorporeactnt. Ergoquicunque unum tuum omne, T unam esse quo AN r. . dam naturam quasi miterium ponunt, G eam corpoream er Pario. mensurum habentem latim quod multipliciteriata tint. corporum enim elamenta ponunt sitam, incorporeari uora non tanquam non raustentibus incorporeis.
Postquam recitatuit opiniones philosophoriam de principiis,hie incipit eas improbare. Et diuidiu. turi duas partes.Primo improbat sinetulas opiniones.Secundo recolligit eaqiue dicta sunt,& continuat se ad sequetia.isi: sinioniam ergo dictas causas c. Prim i ciuidit in duas part . Primo re probat
52쪽
probat opiniones eoru ques naturaliter locuti sunt. Sino reprobat opiniones illorii ira qui no naturali te prima loriis, L. Pythagorae de Plat. eo u, altiora oliuitis principia posuerit ut si naturalesabi: Quicunq; ue-π. ui . ro &c.b Circa primum duo facit. Primo improbat α ' ms opiniones eorum qui posuerunt unam causam ma Ees terialem.Secundo eorum qui posuerunt plures.ibi: . 3Idem quoque & siquis4 Circa primum duo sacit. rris. Primo improbat opticiones predictas in generali. φααια - Secondo in speciali. ibi is Et ad hoc&c. Improbat autem in generali triplici ratione.Prima ratio talis est Ouia in rebuς non solum sunt corporea, sed etiaquaedam icorporea,ut patet ex libro de Anima.Sed ipsi non positertit principia nisi corporea. quod ex hoc patet, quia ipsi ponebant unum oe idest uniuersum esse uni via fecitdum substantiam, & esse unarraturam quasi materiam. 5 eam esse corpoream,&habentem,lmenseram idest dimensione corpus autem non potest esse caiisa rei incorporee.ergo patet ut in hoc deliquerunt insit Scienter rerum principia tradentes. Et non solum in hoc sed in multis, ut exsequentibus rationibus apparet.
a Es s. cures degeneratione G comptione citifus dicere conam tur, Cr de nartara omnia rationes restire, motus causam perimunt. Degeneratione quoi te Cr comptione caulam dicere mi, is ' nantes C de omnibi , is cetractantes , motuscax amauu ferunt.
Hic ponit se cundam rationem mire talis est. Qui cunque habet necesse determinare de moto, Opo teis, ponat causam motus : sed praedicti philosophi habebant necesse tractare de motu . quod ex duo bus patet, tum quia ipsi conabantur Acere causas
generationis & corruptionis reriim,quae sine motu non sentatum etiam quia de rebus omnibus naturaliter tractare uolebant: naturalis autem consideratio requirit motum, eo Unatura est principium Texa. 3. motus & quietis,ut patet. 1.Physicorum ergo debebant tractare de causa, quae est principiti motus. Et ita cum illam auferrent causam, nihil de ea dicedo, patet etiam u in hoc deliquerunt. χ s s s. Item substantiam nullius eam ponEdo, μ' quid est. AN T. Amplius aut substantiam nulliusQum causim sPar 3. quod sui dest. Ouod Hic ponit tertiam rationem Oii xlibet enim tres
. , ut naturalis habet substantiam idest formam partim substantia s&quod quid est. quiditate . que est forma totius. rei, α quaru Formam dicit inqitantum est principium subsistendi: de quod quid est, inquantum est principium c pnoscendi quia per eam scitur quid est res. sed proe dicti philosophi sormam non ponebant esse alicuius causam:ereo insufficienter de rebus tractabant, in hoc etiam deliquentes, v causam formalem prat
termittebantivsss. Et ad brifacilest litium emiorum φιod ip eyrii et imi Up terra excepta:non considerantra murram interea
generati nem quorum modoponunt.dico autem ignem, toram,aquam, π' aerem. φisdam enim congregatione, quaedarii. it. distrigino inuicem linit hoc uero ut prius er postearias fit multum diffist. Id et enim apparere possit maxime omnium elementale, ex quo primo Gngregatione fiunt. tale
ro illudfueri profectὀ quod nisi minutissimaera,fubatilillimum corporum'. apropter qukunque ne pria e iurastvinant, morere conuenisuer huic rami Eceiura
umem exterarum φια equisue fatetur elintenturm corop.r Messe. Qisare nemo meriorum, qui unum panibunt. Tex. I . terra elimet et exi linisuerat spropter partu; magnitudine. Trium uero quodcunq; elementora habuit autorem aliquem. quidam enim ignem quidam aquam,quidam aerem hoc aiunt esse. At cur non dula e terra ut multi bolen Oia etenim terram esse duum.Hesiodus quos primam corpora terram ait esse, tam uulgare publica decidit hanc opinione ep. Dacundum hane itaque rationem, siquis aut qicquam horum, excepto igne,dicat aut aere quidem 46lus, aqua utro tenuius hoc ponat ton recte rosecto inquire. AN T.
Et ad equialibelli Nisium eorporum esse principium
γζdcunque, praeter terra, non consuerantes ea, quem inunt m generasionem, aliqualiter faciunt.
Dico autem ignem terram, aquam G aerem haec quum Tex.ci
enim concretione illa uero discretione itudem fiunt.Haec amum ad prius esse cryosterius plurimum d perμnt.
Alin aliter enim usique uidebitur maxime elementum si e T -ς, 3 omnism ex quo primo' congregatione primum. le uero est quo inmutissime partis er subtilissimum corpor m. vnct q*kμnque ponunt ignem principium, maxime consi' ra tioni hiae scunt: tale uero cr aliorum unus isque confit tur elementum esse quoddam coarporum. Nutas enim Meriorum o unum dicentium, terram esse elementum voluit: palam quid propere magnitudinem partulitati an libit acie trium elementorum iudicem quendam accepit. Hi nanque ignem, illi uero aquam, alii aerem tacesse dicμηt.Sed quare non terram se l. quemadmodum bomina multisomnia nanque terram esse dicunt. Dicit autem Hesio das terram primam corporem facta esse: sic enim antiquamer publicam contingit existimationem e p. secundum hanc litur rationem nee Quis horum aliquid dicit praeter ignem,
nec huis aere quide pipias hocponit,.qua autem subtilius.
Hic reprobat opiniones eorum i speciali, & hoc dupliciter.Primo quantum ad hocs, ponebant ele menta prs ter ignem esse principia. Secundo quan pari aetum ad hoc θ pretermittebant terram.ibi: sSi uero parte sin est Uest generatione Sec. Primo ergo resumit eorum positionem. qui uidelicet ponebant esse elemetum quodlibet simplicium corporum praeter terra.
Et rationem opinionis ostendit, quia ipsi uidebant simplicia corpora ex inuicem generari. ita 'us da fiunt ex illis per concretionem siue per inspissatio- ,sicut grostiora ex subtilioribus Ostedit etia modiun procedendi contra eorum opiniones ex eorum rationibus. Ponebant enim hac ratione allia
quod istorum esse principium. 1ia ex eo gener bantur alia concretione uel discretione. Oui duo modi multum differunt quantum ad prioritatem uel posterioritatem eius ex quo aliquid gener tur. Nam secundum unum modum uidetur esse prius id ex quo generatur aliquid per concretione. Et hanc rationem primo ponit.Secudum uero aliumodum uidetur esse prius illud. exqtio ceneraduraliquid per rarefactionem. & ex hoc sumit secunda rationem.Quod enim illud ex quo generatur ali per concretionem sit primum, hoc attestatur opi ' unioni,quae nunc habetur, quod illud sit elementum maxime omnium, ex quo alia sunt per concretionem. iod quidem patet per rationem, & eo mpositiones. Per rationem quidem. quia id, ex q sunt alia per concretionem est hoc ν est subtilii si mum inter corpora, minutissimas partes habes
53쪽
rthoe esse ii Henir simplicius. Vnde s simplex est
prius composito, uidelirru, hoc si primu . Per e rum uero positiones,quia 'ilicunq; posueriint igne esse principium,posueriint ipsum primum ess e prin
eipium,quia est Abtilissimum corporum.Similiter autem alii uisi sunt hanc rationem sequi existiman tes tale est e elementum corporiam, quod est stibii-les partes habens. Quod ex hoc patet Unullus posteriorii in prosectitus est poetas theologos, alii di xemm terram esse elementum. Et manifestum estu, hoc renuertuat ponere spropter magnitudinem partialitatista.propter grossitiem partium. Coim stat autem ii, quodlibet Piorum trium elemetitorii
accepit aliquem philosophum, qui iudicauit ipsiim esse principium.Sed quia non dixerunt terram principium elle, ideo no potest dici P hoc non dixeruti
quia esset contra communem opinionem. Nam multitudo hominum hoc existimabatio terra esset
sit bstantia omnium. Et Hesiodus etia, quisuit unus ethi, de theologicis poetis,dixit ut iter alia corpora primum iacta est terra. Et sic patet ut opinio terra esset principium, suit antiqua, quia ab ipsis poetis theologici s posita, qui meriint ante naturales phi,
losophiss:& publica quia in eam consenserunt plures.Unde testat ui hac sola ratione posteriores natu
rates euitauerunt ponere terram esse principium propter grossitiem partium.Sed constat φ terra habet grossiores partes quam aqua,& aqua quam aer,
& aer quam israis, de si quid est medita iter ea voLsus est qtiam ignis. Vnde patet sequedo hac ratio. nem ut nullus eorum recte dixit nisi qui positit igne esse principium. Nam ex quo natione sebtilitatis aliquid ponitur principium, necessariu est illud po ni primum pricipium quod est omnisi sit btilissimii. M siugen is leposterius tura prius sit, quodis
ro congnga n genreatore posterius sit, emtrarium bis est utique, apia quidem prior, te vero hac ipsa aqvi. Debis igitur quina, pia disimus,ca
Aur. si uero ea, φι odiageturasone scrinstratura pniusti Paris. σquod eo satum G concretum posterim generatione, Na iam erit contrarium, aqua quidem aere prior, Cr terra Tex. I s. . . Demiremibus piam quis unam causam pialam diaximus jubridi M. Posterius ge Hic ponit aliam rationem, perquam econuerso iudetur cy terra sit maxime elementum. Constat
2 enim oe illud, quod est in generatione posterius, ejprius secundum naturam, eo natura in finem V
nerationis tendit,sicut in id stlod est primu in eius intentione.Sed quanto aliquid est magis densum &compositum, tanto est etiam posterius generatione, quia in uia renerationis ex simplici sus wced tur ad composit sciit ex elementis fiuntmixta,&ex mixtis humores & membra, ergo illud quod est magis compositum & spissunt illiid est prius secutiduni nati iram. Et sic sequitur contrarium eius ui prima ratio concludebat,si ilicetu, aqua sit prior aere, Pirimit esse di terra prior aqua quasi primum principium. Est prius modi autem attendendum uidissere qiuerere illud quod
' ρο - est prius in uno de eodem do illud quod est prius simpliciter.Si enim qu ratur quid est prius simpliciter,
oportet psectum esse prius Uerfecto, sicut de actu tentia.Nihil enim reducitur de i persecto ad pe
tectum, uel de potentia in actum nisi per aliquod
persectumens actu. Et ideo si loquamurde primo uniuersi, oportet ipsi ina esse perstetissimii. 1ed re spectu unius particulariS, qtiod procedit de potentia in acti im persectuin, potentia est prius tempore acti licet posterius natura. Constat etiam V primu omnium oportet esse siniplicissimum, eo P composta dependent a sinplici de non econuerio. Neccssarium ergo erat antiquis naturalibus, xy iitrimque attribueret primo pricipio totius uniuersi, scilicet cum summa simplicitate maximam persectionem. Hec aute duo non possunt simul attribui alicui prin Q οcipio corporali. Nam in corporibus generabilibus de cornuptibilibus sunt simplicissima imperfecta ideo cogebantur quas rationibus contrariis dii iersa principia ponere. Praeeligebant autem rationcm sinis licitatis, quia non conliderabant res nisi secu-diim modii ira, secundiam quem aliquid exit de potelia in adium,icilius ordine no oportet id quod est principium esse persectilis. Hiii uimodi autem contrarietatis dilibliitio haberi non potest,nis ponendo primum entium principium incorporeum, quia hoc erit simplicissmium, ut de eo iserius Arist.pr babit. Concludit alite in sinest de positionibus emriim, liti dixerunt imam causam imaterialem, ea subficiant quo ad praesens dicta. Is sim au E σβquis haec plura ponuAt Empe. quatuor
corpora ait e . materiam. huic enum partim eadem, aritim pro ria necese eli acciuere.nam π sint mi sunt uideomm,tanquam non semper igne,cT terra manente eo lini corpore Dictum autem de eis in de Naturalibus est. idem quos Cryquis haec plura ponit, uelut Empedocles A N L prator dicit es corpora materia. Et im huic haec quidem 1 M. Leade, alia uero propria accucre est necesse. Ex adimice.nge nerata cernimus, quasi nonsimper ignem terra eodem cor
pinpermanente. Dictum est utilem debuin's . Hic ponit rones contra ponentes plures cas materiales, de primo contra Empe.Se clo cotra Ana- xago. ibi: Anaxagoramdec.F Dicit ergo primo Q m
praedicta contrarietate.Nam ex ratione simplicita tis, ignis uidebatur esse maxime priticipium alia item ratione terradit dictuiti est.Quaedam etiam inco uenientia accidunt Lmpcd. cadem cum praedicti . Sicut de hoc q, non posuit causam formalem, & de praedicta contrarietate, simplicitatis de persectionis in corporalibus, licet contra eum non sit ratio de ablatione cause mouentis. Sed quaedam alia lim . couenientia accidunt ei, propriam praeter ea quae accidunt ponentibus unam causam materialena Et hoc patet tribus rationibus. Quarii psima talis est. Quia prinia principia non generantur ex intricem,so op principia semper oportet nunere ut dictum est primo Phy. Sed ad sensum itidemus cy qiratuor Teses
elementa ex inuicem penerantur, unde de de eortina generatione in scientia naturali determinatur. Ergo inconuenienterposuit quatuor elementa prima rerum principia. De ea mouemlailraves an duo poneDIuit,tus recte, B stines irronabiliter omnino arbitrandi medes ibon sis. Et de moti ratium causa. utrum urunn auit plura ponenda, nec recte nec ratiotiabiliter putandum est odio dictum ese.
Hic ondit fili inconueniens qd pertinet ad cam
54쪽
non olao dictum est recte,nec omnino ronabili. Sientiu causae mouentes accipiantair proxime, pori tet eas esse contrarias, cum eam effectus contrarii - appareant. Si autem accipiatur prima caiisa, tunc oportet esse unum,sicut apparet in. I 2.huius scientiae. in. 8.PhyQCum igitur ipse intendat ponere primas causas mouentes, inconuenienter posuit
v E s s. Etsimpliciteresterationem auferant nec Fest, viridi. v. n enim ex ea infrigis exfri cultis ineris: mgdoum i si coturaria patiamur, er quaertam uria ratinasti prae ignis σ aqvi fiat p. N illa minime in it. Et ex toto Hurationem aulem estninse' dicentibus. , ζ' Non enim ex calidostigmam, nec exmodo calida erit. MisI oi alio . ea patietar contraria, erili estina natura, siue lignis rati , or erastas quod illenon pomi
coe subie- Ηic ponit tertiam ratione clus ducit ad incon-ctum quod ueniens, Ices talis.In omni alteratione oportet en Pati rutc-- se idem subiectum quod patitur coiitraria. Et hoc ideo, quia ex imo contrario non fit alterum, ita Punum contrarium in alterum conuertatur, scut ex
calido non sit frigidum, ita Φ ipse calor fiat metus uel ecomierso, licet ex ealido fiat frigidii supposito uno subiecto tantum, inquantum unum subiectum quod suberat calori, postea subest frigori. Emped. uero non posuit unum subiectum contrariis,immo contraria in diuersis subiectis posuit, sicut calidum in igne,& frigidum in antra. Nec iterum posuit istis
duobus unam naturam subiecta ergo nullo modo potuit alterationem ponere. Et hoc est inconueniens ν alteratio totaliter auferatur. . x,, AMMI vero siqvis putauerit duo dicere elimenti, Teriis. maximes Midum rationem arbitrabitis, quam ille quidem an iratio ipse non digessit, necessiris umenseratiusvisset eor qui eam ςpionis inferrent wndo putem era iter ei absurdum' disere an principio ora mira ese, tum quoni ructae imm oportereari ea esse, tum pinnian3est natae apta τι Meun icininis misceri,er ad bee quoniam passiones, er decidentia si podarent iura substantur: eorundem enim est mistio, s separario. Mini timensiqvituis digerres una egeo.quaedicere it,for Tecin tu iis ineatur φ dum noua decentiusdiserri mando enim tia eratsi ardia. patet quod nil erat uere sertisu' laetitiaticendum.Go autem gnes aliam, norve nil si cur aut alia eolarem ,sed quod colore uacas cessario eget .alisa nanque aliquem borum colorum baberet. similiteretum videis v- ef pore eadem ratisne, neealutis pciequam alium . nec . qud 'm ruenim,quaein parie dicuntur, queri fune assem. hoc uero impositiles mixta tomnia. essent enim ia ruit. Marata. Ait autem omnia esse mira, intelleti exceptor hine ueroso impermistum,crpurum.Ex his uero acciduprincipia dicere,π ipsum unum oe enim fimplex er imper, mistum erat terum thuam res,quali indeterminatum poniamus, ante Udeterminetur,Cratu participet forma. Onire dicit adem neque remoreque clare vult autem simile quid dam ex iis,quaeposteriurescunt,er iisapis nunc mgis apparen verum be quidem illarum. 7 circagenerationem, Creor timem, Cr motum sotratiemum . propriae si sorum fere enim de talis stantia, erprincipia, er eos inuesti tantsolam. , Anaxagoram vero'psisfusceperit. duo clementa Gm Ocrticularitisecative est ex nursistate dicetues eam
Nan ab urdo existente taliter steri mixta esse a princiam omnia, er quia oportet aecipere quod impermixta praeη dant. Cr quia non aptum emuel permisceri quo libet. Adbuc aurem quia passioreseraecidentissiparantur asis stamus: eoiade. n. mixtis est et siparatio. TE Mais exequia itur articulas Uuult dicere, saerae apparebiimis is dicis. Quando nans nil iterat Meritu, pala eta erat verum rixae. I dicere de subluviam. Disoautem quia neque assium, quenlr aut fusta taliu cesseresed net colorata erat ex sine rate horumenim eodorem aliquem haberet. Similiter autem er e bumoribus. Eadem quoque ratione, que aliud ilium Nibi lenim neque quale aliquid id pestibile est esse, neque quantum neque qui1 Aliqua erum dictarum inparte specierum inessent utique ei sed epulam im si bile pera litis omnibus. lamenim vireta essenti Dicit autem peris. M 1 mixta esse omnia praeterintellectum H eautem impermi tumsolumo purum. Exbisautem accidet eidem cicere duo principia intellectum ipsum: Me missi liciter impertum. tum, alterum quale ponimus indeterminatum antequam deterrainetur quada jecteparticipeti ire M dicit q/dem,neque recte, nequeplane. Vast tamen aliquidpostem dicentibus propinquum onus apparentibusmagis.Verum hispidem bis qui circa uneration fermonibus er corruapitonem CT motum m ij sunt solum. Fere notae circa ta
lissubstantis principia creator 'runt stant . Hic prosequitur de opinione Anaxago.& circa P ii pane hoc duo facit. Primo ostendit qualiter opinio re, Anaxago.est suscipienda quas uera, Ni promodo secunda sie quasi falsa ingeneralli. Secundo explicat utrimque ''o in speciali.ibi: INam absurdo existente dic. Dicit ergo primo Vsqiiis imit sempere opinionem Ana si, M. xagorae ueram de eo Q posititd io principia, scilicet
materiam&causam apentem, accipiateam secun du rationein, quam uidetur ipse secilius quasi qua-da raecessitate ueritatis coacturi ut s veret eo Q hanc rationem exprimunt. Ipse ueros non articula- ivit eam idest non expresse distinxit Eius ergo pi ranio est uera ouantum ad hoc ti, non expressit , fessa quantum ad noc quod expressit. Eth in speciali patet sic. Quia si totaliter accipiamreius optiuos cundum v in superficie apparebat ex estis dictis,a parebit maior insurditas,ppter quatuor ratione
Primo quia hoc ipsam quod est omnia in principio mundi fuisse permixta est absurdum, cum distii opartium mulidi aestimetur secundum uertetia Arist. sempite . Secunda ratio est quia impermixtum se habet ad permixtum sicut simplex ad coni posi-rum,scit simplicia praemistunt compositis, de non econuerse, ergo impermixta oportet praeexistere mixtis, ius contrarium Anaxa.dicebat.Tertia ra--llimrio est, quia non quodlibet tutum est misceri citili Te Gai, bet in corporibus. sed illa sella nata sene adinvicem misceri,quq natastini adinvicem transire per aliqua alterationem, eo q, mixtio est miscibiliu alteratoria munio Anaxa uero ponebat quodlibet e semietum cuilibet. inrarta ratio est, quia eorundem est permixtio 3 separatio. n.n. dicuntur misceri ni,
si illa,q apta nata sunt separata existere, sed passiones 3: accideria sunt permixta substantiis, ut Anax. dicebat: ereo s iteretur quod passiones & a dentia possent a substantiis separari, quod est manifeste falsum. Istae igitur absurditates apparent,s consideretur opinio Anaxago. superficialiter. Tamen siquis exequatur sarticularit Fidest de .
55쪽
stitaste 3: manifeste perquirat quod Anaxagoras
uult dicere F idest vi quod eius intellectus tende iat, ficet exprimere nesciret, apparebit eius di Amri 6. ciun mirabilius S subtilius praecedetitium philosociboriis di phorimi dictis.Eth propter duo. Primo, quia ilia niuarulius dis accessitas ueram materiae cognitionem.Quod ex patet, quia in illa periiuxtione rerum quan-
.ni nihil erat an alio discretum, sed ola erant permixta , de illa substantia sic permixta, quam ponebant rerum materiam, nihil uere poterat praedicari, ut patet de coloribu .non. n. terat de ea predicari aliquis specialis color. ut diceret esse alba, uel nigra uel sin aliquem alium colorem colorata,quia Ghoe oporteret illum colorem non esse aliis per- mixtum.Et similiter color in genere non poterat de ea pra&licari, ut diceretur esse colorata, quia de quocunque praedicatur genus necesse est aliquam
eius speciem praedicariatue sit praedicatio imiuoca, siue . ominatiua Vnde si illa iubilantia ellet colorata, de necessitate haberet siquem determinatu
colorem, quod est contra prie licta. Et similis ratio est de humoribusF. i.saporibus,de de omnibus aliis tutius odi. Unde nec ipsa genera prinia poterant de ipso praedicari, ut scilicet esse qualis uel quanta uel aliquid huiusmodi.Si enim genera praedicaretur oporteret in aliqua specierum particularium inesset et,qiiod est impossibile, si ponantur omnia es.se permixta, quia iam ista species, quae de illa se si ita diceretur,esset ab aliis distincta. Et hie est uera natura materiae, ut scilicet non habeat actu aliquam Q am, sed sit in potentia ad omnes, quia de ipsi im mixtum non habet actu aliquid eorum quae
in eius mixtionem conueniunt,sed potentia tantu.; urta' similitudinem inseptimae a istum,
. iam uidetur posuisse mixtionem praedictamaicet aliquana'potin dria sit inter potentiam materie se potentia mixti. xia min. Na miscibilia etsi sint in potentia in mixto, in non sunt in eo in potentia pure passiva. Manent enim uirtute in mixto. Quod ex nocretest patere,quia
mixtum habet motum de operationes ex uirtute
corporum miscibilium, quod no potest dici de his, quae sunt in potentia i materia prima. Est de alia di
serentia, quia mixtum etsi non sit actu aliquod mi scibilium est tame aliquidactu,quod de materia prima diei non potest. Sed hanc disserentiain uidetur
remouere Anaxagoras ex hoc, ' non positit parti larem aliquam mixtionem, sed uniuersalent om
nium. Secundo subtilius caeteris dixit, quia magis accessit ad ueram cognitione primi principia agentis. Dixit enim omnia esse permixta praeter intellectum, de hunc dixit selum ei se impermixtum de puram. Ex quibus patet,st ipse potat duo esse principia. Et ipsum intellectum posuit esse unum, secundu Uipse est simplex ει impermixtus, dc alterum principium potae materiam primam, quam ponimus sicut indetemii natam, minuam determinetur, de antequam aliquam sipeciem participet. Materia.n. eum ut infinita in potentia,inquantu est susceptiua infinitarum formarum, leterminatur per formai de per eam consequitur aliquam speciem. Pateti
turu, Anaxag fm illa quae exprimit, nec dixit rem, nee plene.Tri uidebatur directe dicere aliquid pro pitantius opinionibus resteriorum,quq sunt ueri
ma senserunt. quae quidem oplatones rime eras nimis apparentes. Vltimo excusat se Aristocipere scrutatione diligentiori harum opinionum, quia sermones dictoriun Philosophorum sunt proprii
sermonibus naturalibus, ad quos pertinet tractare de generatio ae de corruptione. Ipsi.n.sere posueritiit principia de causas talis substantiae,sanaterialis de corruptiuilis.Dicit aute iseret quia de aliis sub stantiis non tractabant quamuis qilaedam principia i ab eis posita possent ad alia etiam extendere, ut μ- tet de intellectu maxime. ia igitur non positerue principia communia omnibus substantiis, quod in
tinet ad istam scientiam, sed principia solum substatiarum corruptibilium,quou pertinet ad scientiam naturalem, iueo diligens inquisitio de pdictis opinionibus magis pertinet ad scientiam iraturalem,
Tribus rationitiis Pythaetoricorum sententia imp atum.
Q, qta iuro iis rubus exiit Eubusfaciant theorisA AN T. iratistentium aviem haec quidemsen G, illa um insta tia Patallia ponunt ara aurem quia de utri teneribuspolis in
rationem fusent. Propter quod net is utique inmorabitur aliquis de eis quod Mne non bene dion ad praesenum nobis pro thorum perscrutan m. Hi edisputat contra opiniones Pythag', dc Platonis, qui altiora principia resuerunt quam natu- ralia. ει circa hoc duo facit Primo ostendit,st consideratio harum opinionum magis pertinet ad scie- itiam praesentem,q predictarum.Secundo incipit cistra eas disputare.ibi: 3 Ergo si Pythaaorici sunt uocati. Dicit ergo primo, illi,quis iaciut theoricisicosiderationem de omnibus entibus, de ponunt, ventiunt quaedam sunt sensibilia, quaedam insensi- bilia,perscrutantur de utroq; genere entium V i. de inuestigare de opinionibus eortina, qui bene de qui non benedixerunt, magis pertinet ad perstria rationem qua proponimus tradere in hac scientia.
Nani haec scientia est de omnibus enmus, non de ialiquo particulari genere entis. Et sic illa, quae lpertinent ad omnia entis genera, magis sunt hic in lsideranda quam illa,quae pertinent ad aliquod par
de natura. eterum generant caeam. rim cius passionem ρισι cropera,obseruant quod accidum mincipis, ex cau
56쪽
m tractant omnia denatura.Gerarant enim corrum, ' φι
vis,gis. Hic disputat contra opiniones predictorum phiris queri . losephoris:& primo contra Puthagora, secudo c5tra Platonem. ibi: sQui uero ideas. F Circa primum ae duo facit. Primo ostendit in quo Pythagoras conueniebat cum natibus, & i quo ab eis disserebat.Secundo disputat contra eius opinionem ibi: Ex quo mmodo motus &c. sciencium est ergo, in Pythagorici in uno conueniebant cum naturalibus , in alior ab eis differebant.Disserebant quidem in positione principiorum. usi sunt enim pricipiis rerum extra. Deo modo a naturalibus.Cuius causa est,quia principia rerum non acceperiit ex sensibilibus sicut Naturales, sed ex mathematicis, quae sunt sine motu, unde non sunt naturalia. Quod autem mathematica diar esse sine motu, reserendum est ad illas seias,' sunt purae mathematico sicut arithmetica & ge ' metria.Astroloma enim cosiderat motii, quia astrologia est media scientia inter mathematicam & n tures .Principia enim sua astrologia & aliae medith o, applicat ad res naturales,ut patet. 2.Phy.Conueniebat autem Pythagoras cum naturalibus quantu ad ea quorum principia quirebat. Dis tabatin.& tractabat de omnibus naturalibus. Tractabat enim degeneratione coeli obseruabat omata, que accidui, circa partes e li, quς dicuntur diuellae sphaerae, uel etiam diuersit stellat:& quae accidui circa passiones uel circa eclipses luminarium, & quae accidunt cir
ca operationes,& circa motus corporum coelestita,
de circa eorum effectus in rebus interioribus,& si a s hitiusmodi dispensabat causas, adaptando scilicet unicuique proptiam causis. Et videbatur etiam in hoc consentire alliis naturalibus,*Blumst illud ens, quod est sensibile, quod comprehendiatur a coelo,quod videmus. Non enim ponebant ali quod corpus sensibile infinitum, sicut alii naturales posuerunt.Nec iterum ponebant plures mundos sicut positit Democritus. Ideo autem uidebatur aestimare o nulla entia essent nisi sensibilia ciuia no assi-Habat principia & causas nisi talibus sustariis. Ninilominus tame causae de principia, quae assignabar, non erant propria & determinata sensibili sus, sederant susticientia ascendere ad superiora entia, id est ad entia intellectualia.Et erantadhuc magiis conuenientia et rationes naturalium, quae non poterant
extendi ultra sensibilia, quia ponebat principia corporea.Pythagoras uero, quia ponebat principia incorporea,snumero in is non poneret princi-Ha nisi corporum sensibilium, ponebat tamen entium intelligibilium, quς non sunt corpora, princi 'pia pinnae, sicut & Plato posteriit; seditia ass. Ex φιοι ero modo munuerit, finito Ois, tuto, O pri
Mesilae motu er mutatione tenerat senem,er est tmnem esse, tactiones eorim,quein Gelastrantur. Ex tamen modo motus inerit finito er infinito solo A N T. si pompari π impari, non dic LQ modo autem posti Paris. bile lae motu er transimulatione, genreationem er e re ptionem esse ut eomm qi geruntur operarim miam Hie ponit tres rationes mira opinionem Pythagorae,quarum prima talis est, Pythagoras non poterat assignare, quo motus adueniat rebus, quia non
ponebat principia nisi finitum Zi infinitum, par &par,qus ponebat principia sicut substantia,siue m
terialia principia.Sed oportebat eum cocedere motu rebus inesse. Quomodo enim esset postibile sine motu&transimulatione esse generationem de corruptionem in corporibus, & operationes eortim qgerisitur circa coelum.quae per motus quosdam fiuctPatet ut nullo modo. Vnde cum Pythagoras considerauit de generatione Se corruptione, keis quae geruntur circa coelum,patet Uinsisticienterposuit non assignans aliqua principia motus. Item De Eseis comedat rebiti gestudi rem esse, De monstratur hoc, quomodo tamen φιaedam eo morum leuia, quaedam grauitatem babentia errant e qMMetum supponui, σου t,il magis quam de mathematicis eo orsi de sensibilibus sunt. piare igne,aqua videbuissero si eaeteris eoτο MUNI dixerunt an tam nil defensibilibuspropriu
Amplius aurem De Oex eis esse manestusnem sue AN T. Me ostendatur, Limen quomodo erunt bee emporum levia, T illa uerorravitatem babentia Ex quibus enim supporiunt Crdisunt, il magis de misentaticis corporibus scunt quam de sensibilibur. unde dei neer terra cratus huiusinos eoruporibus nihil dixerunt, tot nihil cista bilibus existimaviseentes proprium.
Hic ponit secundam rationem.Pythag ras enim
ponebat ex numeris componi magnitudines. Sed c . ..
siue hoc probet siue concedatur,non poterit ex nu tacin sent. meris assignare causam,quare quatilam sunt grauia qiuedam leuia.Quod ex hoc patet, quia rationes numerorum non magis adaptantur corporibus sensibilibus qtiam mat sematicis. qitae sunt non grauia Ad leuia.Vnde patet. Hi ipsi nihil dixerunt plus de comporibus sensibilib',0 de mathematicis.Et sic pater, v ctim corpora sensibilia, ut ignis & terra & huiusmodi, inquantum talia, addant aliquid supra muthematica, nihil propritim de istis sensibilibuς dixerunt secundum ueram aestimationem . Et sic iterum patet, Pinsusticienter posuerunt, pretermittentes assignare causas eo ra, quae sunt pro-
vem 7uopiniones Menumeri, eri annumerum ι aEss. t Gerseorum esse,quaesunt a principio,de nouoi ne o Te funt:numerum uero ali praeterbum numera quo mundus constat, nullues cumn. in bac quidem parte opii ris,.er tempus φ. paululum vero desuper er deo Gum iniuria, eres unctio ut missio, probationem autem asprant, g rura φι idem Mumpiodpae numerus est, eontingit autem inbuulocum multitudinem iam constitutarum magnitudinum esse.
eo, paed passiones is sequuntur singula lara, utrum isse
est uem numerus, qvi in erela, quem oportet accipere , φιod borum unumquodque est, an praeter istum asto Plato etenim alium es ait. at illa quoque numeros tat. Tex. .er illa esse, erborum eausa esvitelligitare quidem eou
57쪽
mus modo.s dicit Num in tantum eos attigisse. Amplius aut qmmodo oportet accipere eas quidem essem eri pastiones, er bini rarum circa coelum existentium actorum , Tab initio, G nune Nummini vero nutam esse praeter nimirum bivie, ex quo consistis mandus. Nam cum in bac parteo nio σι empus sit eis, parum uero de sua per subtus inuι uria cr discretio,asu er permixtio, monstrationem autem dicant,qvia borram unumq-dque numerus est. Accidit aurem secundum hunc lacum iam pluralitatem esse conititutarum magnitudinum .quia pastiones besequuntur gula lacu. Utrum idem est hae numerus,qui in coelo est, quem oportet accipere, quia unumquodq; est,aut praeter huc alius Plato nanque ait alium esse. Existimat quidem etiam σΩe numeros haec esse σ horum causassed illos quidem intes. lectuales causas, bos uero sessiles. De othagoricis quidem dumttatur ad praesenssufficit enim ipsa tangere tantum. Hic oste iidit tertiam rationem, qtiae procedit ex hoc, op Pythagoras uidebat ponere duo contraria. Ponebat.n. ex una parte. P numerus & numeri passiones sunt causa eorum, quae sunt in caelo, & oium gnabilium de comiptibiliu a principio mundi: ex alia uero ponebat, ut non erat alisis alius numerus praeter istum numerum,ex quo constituitur mundi suba, numerum .n.subam rem posui: hoc aut quo
est accipere, cu ide non sit ca sui ipsi usi Na Pythagoras ex hoc dicit demonstrari , unii quodque horusensibiliues numeriis G sit nam sua , qain hac pie uniuersi sunt entia cotingentia de sibus est opto,&q subsunt tepori iquantu aliqn sunt & aliqn no sent. Si aut ista gnabilia & corruptibilia essent partim supra aut subtus,t ordine uniuersi elset iordinatio,ii ely modii initistitis,du, iliqua res sorti rei nobiliore locu uel minus nobile et sibi debeas aut p modii di
scretionis,inquantu corpus si poneretur extra locii suum,diuideret a corporibus similis naturae uel permodii mixtionis & confusionis , dum corpus extra
fusi locii positum oportet permisceri alteri corpori sicut si aliqua pars aqui esset in aliquo loco aeris, uel in loco te me. Et up in hoc tangere duplicem conuenientiam corporis naturalis adseu locii.Vna ex ordine situs, sin i nobiliora corpora sorti uirtur altiore locum, in quo ur qtiareta iustitia. Alia aut ex similitudine uel disti militudine corporum loca torii adinvicem, cui contrariatur discretio & pmixtio. Quia igitur res G cydeterminatu stum habet, in uniuerso conuenienter se habet,quia situs in modico mutaretur sequeretur inconueniens, ut dictudi manifestum est, tr oes partes uniuers sunt ordinatae G determinatam sportionem.omnis n.determinata proportio est far numeros. Vnde cistendiuat Pythagoras,uiola entia essent numerus. Sed ex alia parte videmus V mamitudines constitutaei
diuersis locis sunt plures de diuerse, quia singula loca uniuersi cosequutur Jpriae passiones, sibus codipora diuersificatur. Nam aliae sunt passiones corporis existetis sursum & deorsum. Cum igitur Pytha foras rone praedicta dicat oia sensibilianti meriim, Be uideamus accidere diuersitatem in sensibilibus G diuersa loca, utru sit idem & unus numerus tm, qui est in coelo , i.in toto corpore sensibili quod in coelo in ludatur,de quo rtet accipere ui est substantia uniuscuiusque sentibilis, aut preter hunc nu-
metu et est suba retii sensibiliti, est alius numerus si
suba sensibiliti,de qui esto. Et quia ipse Plato existi
mauit sicut Pythagoras, numeros esse ipsa corpora sensibilia de cas eoru,sed numeros itellectuales sm- mauit cas in sensibiliti: numeros uero sensibiles cas
esse dosormas sensibiliv. M qa Pythagoras no secit,isum cie ter posuit.Cocludit aut i fine st ista susticiat de Pythagoricis opionibus, nam eas tetigi susticit.
Multis raticinibus rus uersu Platoni coriam Hos arguit r.
Qui MN ponunt ac ,primum quidem, cum quaerea
rem borum existentu edusas habere,caetera aqualia bis numero attulerat. velut siquas numerare uolari eum quidem pauciora existant,arbitretur no posse, Nu.ra uero ea faciat tua numeret. Feri etenim forma aequales, aut non potiores fissum. Ex quibus, dum timeatifasque.
rerent, ad illas Drocesserunt. nam secundum unumquodque aequivocum quid est .erpreter sub laratas caeterorum quoaqwe in multis est unum,er in bis,er in sempiternis. Qis uero ibas msuerunt,primum quatim horam existentium accipere eas quaerentes ilia bis aequalia numero attuli. ruris. MIs quis numerare uolens paucioribus quidem ex 'nutibus putet non possellures uero facientes numeret.Nam stare aequales aut non pauciores bisumspecies, de bus quarenus casis bis ad illas peruener .seri unumquods. n. innocura bomogenem aliquid est, est circa substantias aborum
est in multu unum,cr in his Crin simpiternis. Hic disputat cotra opinione Platonis, de diuiditur in duas paries. Primo disputat mira eius opionem,quantum ad hoc quod ponebat de rerum substantiis. Secundo quantum ad hoc quod de re iaprincipiis, ibi:sOmnino autem sapientia. Prima diuiditur in duas partes.Primo enim disputat contra hoc ut ponebat substantias species. secundo quan tum ad hoc ui ponebat de mathematicis, ibi. Amplius si sunt numeri. Circa primu duo facit. Primo enim disputat contra ipsam positionem, Plato. Se cundo contra rationem ipsius,ibi. Amplius aut finquos &c.l Dicit ergo primo, ν Platonici ponent ideo esse quasdam substantias separatas, in hoc uidentur deliqitisse, quia cum ipsi quaererent causas horum sensibilium enitu, praetermissis sensibilibuς adinvenerunt qusdam alia noua entia squalia numeris sensibilibus.Et hoc uidetur inconuenien O qui qiuerit causas aliquarum renuti debet ipsas certificare, non alias res addere,ex quam pone accre
stat necessitas iquisitionisaiocenim simile est ac si
aliquis uellet numerate res es uas,qtias non putet se posse numerare sicut pauciores.sed uult eas nil meram multiplicando eas peradditionem aliquarurem.Costat.mst talis stulte mouetur, sia in paucio ribus in uia nugis, melius&facilius certis imtur paucasi multa. Et numerus talo est certior qua to est minor,sicut propinquior unitati,quae est me. sura certissima. Sicut autem numeratio est quaedani rerum certiscatio quantum ad numerum, ira inquistio de causis rerum est quaedam certa mensura ad certificationem naturae rerum. Vnde sicut numeratae pauciores res facilius certificantur quantu ad eam numeria, ira pauciores res facilius certificantuatum ad earum naturam Nnde cum Plaad noticandum res sensibilesim, multielicauerit reriuri
nebat iu itias spe . Leci. 17. Parte
58쪽
ficilius ad manifestationem facilioris,quod est inco viis , piorum scientia sunt. Atain uero una min mesiis.
uenies. Et Uidee separatae sintequales numero, aut errugationum.
non pauciores sentibilibus,de quibus Platonici in- QAiamans ratio inserari flatu exstimitiis, omnia quirunt causas quibus Aristo.se connumerat, quia ericuspecus quor uun visunt scierum, crs viri an viiii Platonis discipulus suit &determinauerunt proce in miser in negationibus.
dentes de his sensibilibus ad praedictas species,'m, Hic prosequitur istos modosi speciali, Sc primoni festum est si cosideretur qua rone Platonici ideas prosequitur ira, ostendendou sequitur per ratio induxeruntihac.cquia uidebant in omnibus unitio' nem Platonis species esse aliquorum, quo rivii speris unum esse in multis. Vnde id unum ponebant ese cies Plato non ponebat. Seci uado prole luitur pri- se speciem separatam.Videmus tamen, ut circa om- mum ostendens rationes Platonis non sint susE-nes substantias rerum aliarum ab ideis iuenitur unu cientes ad ostendendum esse ideas, ibi:s Omnium in multis per modum univocae pilicationis, inqua- autem dubitabit aliquis M. I Circa primum ponit tum inueniuntur multa unius speciei. Et hoc non m septem rationes,quarum prima talis est. ua ratiolum in sensibilibus comi ptibilibus,sed etiam in ma- num inducentium Platonem ad ponendum ideas G thematicis,quae sunt sempiterna: quia&ineis mul- mebatur ex parte scientiae . quia uidelicet stientiata sunt unius speciei, ut sitiora dictum est. Unde relin clim sit de necessariis, non potesse de his sensibiliquituru, omnibus speciebus i crum sensibilium re' bus,quae sunt corruptibilia,sed oportet insit de ei syondeat aliqua idea. Quaelibet icitur earii est U- tibus separatis incorruptibilibus. Secundum igitur clam Uesu unicum istis sensibilibus,quia commu hanc ronem ex scientiis sumptam, sequitur u see-nicat in nomine cum eis. Sicut enim Socraalicitur cies sint omnium quorumcunque sunt scientis me homo,ita 8cilla. mendiiseriintrone Ito. n.Socra. tis autem non talii insunt de hoc quod est esse usui est dii materia. RO uero hominis ideatis est sine ma in multis,quod est perta rimationem, sed et iam deteria.Vel finaliam literam,unaqueque species dicit negationibus, quia sicut sunt ali iiis demonstrati esse aliquid univocum,inquarum,s est unum in mul- nes concludentes affirmativam propositionematati de conuenit cum illi te quibus praedicatur qua- sunt etiam demonstrationes concludentes negati- tum ad rationem specieiadeo autem dicit aequales, uam propositionem, ergo oportet etiam negatio 'aut non pauciores, quia ideae uel ponuntur solum num ponere ideas. specierum,discerunt aequales numero illissensibi- At securuum quod intelligitur qui pumeocompto, tartibus, si numerentur hic sensibiliam diuersas spe- corruptibilium si tim quicpam est horum phama'. cies, de nonfindi uersa indiuidua quae sunt infinita. Et fecundum qiad intelligitur ali pudeo Nicorruptio Vel ponuntur ideae non solum specierum, sed etiam bilium phantisma enim aliquid horum . generum,& sic sint plures id, si species sensibiliti, Hic ponit secundani rationem. In scientiis enim quia ideae tunc erunt species omnes, & praeter hae non solum intelligitur ut quaedam semper se eodem Omnia & singula genera. Et propter hoc dicitaui modo habent, sed etiam ui quaedam comampunturi non pauciores. .d.sed plures. Vel alite ut dican ' aliter tolleretur sicientia naturalis, qiuae circa motatur esse aequales,inquantum ponebat eas esse sensi- uersatur. Si igitur oportet esse ideas esum illoru, qbilium. ion pauciores autem sed plures, inquantu in scientiis intelliguntur, oportet esse ideas corru- ponebat eas non solum species sensibilium,sed etia ptibili iuri inquantum comi ptibilia hoc est inquam mathematicorum. tum sunt haec sensibilia singularia. Sicin sunt corrum fis s. um alias moduo tradidisis Vbmaesunt,sicini dum ptibilia.non alit idici filaronem Platonis,st scie millum eorum an arent.E pictustam nun , non est neces Ilis,ubus intelligimus corruptiones rem, itelligant se motis meqvibi mimum etiam p--- corruptiones horusensibiliu, qahorusensibiliu notamus, rumDre futit. est intella,sed imaginatio uel pilantasia, a est motus 'Nτ. Amplius autem fecundum quos modos ostra n pna factus a sensu Mactum, sin quod dicituria.de Aia.
sinuspecus,fecundum milium uidentis hin m. Expes Oa Disper rationum AE a magisceriesium, quaeson quidemerum non est necesse erifulogismum ex paeos dum me rota, inruim,quae ad alapud untiaras faciunt, quorum no di uso' non φια puluinas in fanisspecies. es per Iesema: i timuero tertium minem dicunt. dis is, a disiputat contra Platonem quantum ad ro- Amplius avum rationum certissimae, alia quidem eorum GHMOM nem sue positioni &circa hoc duo facit. Primo ix pis ad aliquid ideasfaciunt, quorum non dicant essecunda
quantii ad git modos in generali, quibus rationes Platonis de- ρ genus a uero tertium minem dicunt. ficiebant.Secundo exponit illos inspali, ibi. Quia Hic ponit tertia rone, qcotinet duas conclusio- ilia his. secundum rationes scientiarum I Dicit ergo primo nes, uas certissimis ronibus dicit cochidi. Vna est,rvs 'nullum illorum modorum uidentur species O si Mee sunt olum,quom sunt ta ,scis aut no seiuesse,sin quos nos Platonici osterulimus species es , Rint de absolutis,sed etia iit de his, quae dictitur ad
se Et hoc ideo quia ex quibusdam illorum modoru aliqd,sequit hac rone faciente vides sunt etia eoru non necessarium est fieri syllo sinum=.i.quasdam quae sunt ad aliquid.quod est cotra inionem Pla- rationes Platonis, quia sno de necessitate possunt toni quia cu ideae separatae sint m se e dentes V 0llogizare species esse, ex quibusdam uero modis est cotra rone eius V est ad aliud, G ponebat Pta. fit syllogismus,sed non ad propositum Platonis, to eoru q sunt ad aliqdaliquod esse genus idearuri per quasdam suas rationes ostenditur u species se- fm sedilr. Nia concitisio est quae ex aliis ronibus paratae sunt quarundam rerum, quarum esse species certissimis sequii,utis sit tertius h6. Os iae tripli-Hatonici non putauerunt similiter, sicut de illarum . citer tintellio. Vnomsi vitelliges, i ho ideatis quarum putauerunt esse species. sit tertius iduobus hoibus sensibili iis, et cois bois s. a x in nari ratio m ex nou,som erant Dicatione suscipiut. Sed hae noupeius esse inten,
Plato si ponebat ictaateuciuorii.
59쪽
tio,licet hoc tangatur. 2. Elenchoriura. haec enim est
positio contra qtiam disputati unde ad hoc non duar ritu si ceret quasi ad incontieniens. Alio modo potestin-ipudiniω- telligi, iit dicatur tertius ho solii sit cois de hominium naturn seni bili. Clim enim homo sensibilis dehonao ideatis hic Ul u. coueniant in ratione, sicut duo homines sensibileς,& sicut homo ideatis ponitor tertius preter duos homines sensibiles, ita alius homo debet poni ter tius praeter hominein idealem de hominem sensibilem. Et hoc etiam non uidetur hic esse eius intelio, quia ad hoc inconueniens statim alia ratione ducet. unde esset sit perfluus hic ad idem inconueniens dii . cereaertio modo potest intelligi, quia Plato ponebat in silibu lain generibus tria, qtiaedam, scilicet sensibilia. mathematica, Se species, siciit in numeris&lineis & omnibus huitisinodi. Non est autem maior ratio quare in qilibusdam rebus ponantur media et in aliis, ergo oportebat etiam in specie hominis ponere hominem medium,qui erit tertius inter hominem sensibilem & idealem. de hanc etiam ro nem in polieri oribit libris Arist. ponit.
3 E s . Esimpliciter hae deformi ratiotus inperistini,quae magis esse quyn i sis ideas e se uoliunt,qui scuntIormis. Acci. est enim non dira litatem ese primari .fici numerum, tu quod ad aliquid eo, quod per se est: π cuncta, quaecunque, cum qui Lim sequeretitur de istis oplatones aduersiti principiis sunt. A v x. Et omnino quae .ut despeciebus rationes, auserui ea quae Patre . muta esse uolui dicetesspecus esse quam ipsus istas esse. Ac. euit autem ei dualitatem non esse primam, sed numerum: era saliquid ipso quodsiecundiam se. Et omnia si sesque aliquid de speciebus opiniones si uentes opposuerunt principiis. Hic ponit quartam Mnem, live taliς est.Quicunque per sitam ronem remouet aliqua, iue sint apud elim magis notau ipse positio,inconuenienter ΠΟ-nit, sed istae rationes, quas Plato resilit te speciebus
separatis, auserunt quaedam principia, qtia Platonici dicentes esse species magis ii olut esse ueraqtiam hoc ipsum quod est ideas etle. ergo Plato in conue nienter posuit. Minorem autem sic manifestat Ideae, secundum Platonem si int priores rebiis sensibilibus de mathematicis, sed ipsae ideae sunt numeri fineum,& magis numeri impares qi iam pares, lilia numerum imparem attribuebat fornas, parem autem materit. Unde & dualitatem dixit esse materiam, se quii ergo ui alii muneri sunt priores dualitate, ilia ponebat sicut materiam sensibilium, pones magnude paritum.Cuius contrariu Platonici maxime asso rebant, scilicet dualitatem esse primam in genere numeri. Item si sicut per supcriorem rationem probatum est oportet esse aliquas ideas relationum, qsint secundu se ad aliquid, & ipsa idea est prior eo,si participat ideam sequitur ut hoc ipsum 'iodest ad aliquid est prius absoluto ouod G se dicitur. Nam huiusnodi substantiae sensibiles. q participant idem absolute dicuntur. Et smiliter de omnibus est quaecunq; illi qui sequuntur opinionem de ideis dicunt opposita principiis per se notis, quae etiam ipsi maxime concedebant.
at s s. Ium fecundum existimationem,fecundum quam esse disia Tex. mus ideas. non solum substariarum, sed multorum etiam ali rura formae erunt. Etenim uno conceptus non solam de si . stantiisse de caeteris etiam est. scientiae non solum substantia , fel etiam aliorum uint. Cr caetera huiuscemodi accidunt 3 . in nud. secundo vero necessitam, G vini riderisi
formae partisipabilessunt, necesse a substantiarum sis, urseitias. non enim Iecudum accliens participatio earum ι l, sed eatenus oportet uniusciumve participem esse, ii aienus
non ' dicitur de subiecto. Dico autem, M siquidi nodulo par 'a Ide isticipat hoc etiam aeternoparticipat , fedfecundum accidens. bucto accitit enim duplo,aeterno es quare tormae ubstantia erunt. tur. Amplius autem ad existimatione n quidem secundu qur Aia T. dicimus itias non solum esse substantiarum stes, sed ermia I arte. torum aliorum. Etenim intelligentia una non solum circa Tς '
substantias, sed sti aliis est. Et scirentiae non soluo sunt lippus substantias aliorum. Accidunt O mille talia alia.
Secundum vero necestitatem Cr opinionem de ideis. si Aest I participabile pectes subdantiarum necesse ideas esse solum. Non enim sicundum accidens participanturAd oportet bene in unoquoque participare,inquantuin non desubiecto dicun.
tur. Dico autum ut si quidperse duplo poticipit. hoc σsimi sternos arturpat .sed secundum accidaens. accidi ι erum duplo
sempiternuin esse. resbstatura erit jecies. Hic ponit quintam ri,nem, a talis est. Ideae ponebanti ira Platone ut eis copeteret rones sitie dii fini itiones positae in scietiis, ut etia de eis sciae esse pos- sent. Sed 3 intelligetia una . i. simplex N idiuisi silis. alia scitur de linoquoq: quid est, non ibiu est circa uitas sedetis de aliis,.s. accidentibuς. Et similiter scientiae non solum sunt substantiae,& de substantia,
sed etiam inuenit uitiir scietiae 3 alioruF. s. accidet tu, ergo pateti ad aestimatione , fmqtiam uos Platoni ei esse dicitis ideas, seqititur P species non solum essent substantiarum, sed etiam multorum aliorum, scilicet accillentium. Et hoc idem sequitur non solupropter diffinitiones do stivitas, sed etiam acciduini talesia talia F. s. plurima, ex quibuς oportet po nere ideas accidentium G rationes platonis Sicile .
quia ponebat ideas principia essendi& fieri rerum
di multorum limbi, quae contieniunt acciden 'us.
Sed ex alia parte Lirim Plato opinabat de ideis, dc fia necessitatem,qua sunt necessariae sensibilibus inquanti uiaracilicet sunt participales a sensibilibus est necta rium ponere trideae si ut solum si ibstantiariam. iiod sic patet.ea quae sunt G accidens noparticipantunsed ideam oportet participari i ullo- quoque inquantum non dicitur de si ibiecto. Quod
sic patet, quia si aliquod sensibile participat sper in
duploPa. Iiplo separato sic enim appellabat Plato omnia separata. P se entia. oportet a participet sempiterno, non qde P se, va tuc sequeret ui dupla sensibilia essent sempiterna sed p accidus:inquantii
.sipsum p se duplu quod participat est sempiternu.
Ex quo patet ' participatio non est eo , t accide
tia sunt, scd solummodo subariam. Vnde M'pi
nionem Plato.non erat aliquod accidens species separata, sed solum substantia.& tamen secundum rationem sumptam ex scientiis oportebat i esset species etiam accidentium, ut dicitim est. ue autem his, π ibis stan iam significant. An quis νια a I s s. erit dicere esse aliqui J praeter has unum in multis sEtsi eadE
species est idearum spartisipantium .erit aliquid commine. cur enim magis in corruptibilibus dualitatibus , Cr pluri
bus quidem dualitatibussed aeternis, dualitatem esse καλοῦ iidem Italiam in bae quadam Etst non est eadem specisti apauocatio erit profecto: V simile, ac squir. calliam, lignum hominem a peraris,quoini nullam lupextris com
60쪽
a. Musest apparere quid Arcineas umini in mustis.Et quia demea,mspecies idearum is partuipantium, aliquido is com m. Q enim magis incorrreptibilibus Aialitatibus, d stitibus nitatis quidE,sed pumis Arati v mu crHem,quam in bu er auquassi um non ea specier, aequi ciuis e terstripliciter, iust quis Meat hominem calliam Ilium Gllam illarum communitatem inspiciens. Hic ponit sextam rationem,qtia: talis est Istae res
sensibiles substantiam significant in rebus, qtiae uidentur,& similiter illic, ut in rebus intelligibilibus, que sit stantiam significant, quia tam intelligibilia quam sensibilia substantiam ponebant. emo ne 'cesse est ponere praeter utrasque substantias,stintelligibiles di sensibiles aliquid comitiae eis quod sit unum i multis . ex hac enim ratione Platonici 4deas ponebant, quia inueniebant unum in multis, quod credebat esse praeterilla multa. Et V hoc sit ponereriecessarium, scilicet aliquod unum praeter substantiassensibiles&priter species ic ostendit. Autan. ideae& sensibilia quae participant ideo sunt unius speciei aut non Si sunt unius speciei, omnium autemultoriim in specie conuenientium Oportet ponere secundum positionem Platonis unam speciem separatam communem, oportebit igitur aliquid ponere commune sensibilibus & ipsis ideis, quod sit separatum ab utroque. Non potest autem respon .deri ad hanc rationem φ ideae quae sunt incorpora Ira de immateriales non indigent aliis speciebus superioribus,quia similiter mathematica quq ponuntur a Platone media inter sensibilia dc species similcorporea N immaterialia de tamen quia plura eorum inueniuntur unius species, Plato resut eorum speciem communem separatam,qua etiam participant non solum mathematica, sed etiam sensibilia. Si igitur est una& eade dualitas, qui est species uel' ideadualitatis, quae quidem est etiam id litatibus sensibilibus quae sent comi ptibiles, scut exemplar est in exemplato, & in dualitatibus etia mathema icis quae sunt mulis unius speciei, sed tamen sunt sempiterne,eadem ratione in eadem dualitate, scilicet quae est idea, Si in alia quae est mathematica, uel sen-sbilis erit alia dualitas separata. Non enim potest reddi propter quid illud sit, & hoc non sit.Si autem detur alia pars, scilicet sensibilia quae participantidem non sunt eiusdem speciei cum ideis: sequitur', nomen quod dicitur de ideis dede substati a sensibili dicatur omnino aequivoce. Illa enim dicuntur aequivoce,quorum solum nomencommune est,ratione speciei existente diuersa. Nec solum sequitur v sint quocunque modo aequivoca, sed simpliciteri aequivoca,sicut illa quibus imponitur unum nomensne respectu ad aliquam communicationem, quae dicimtur aequivoca a casu. Sicut si aliquem homine aliquis uocaret Calliam,de aliquod lignum.Hoc at
te ideo addidit Arist. Oposset aliquis dicere umooino aequivoce aliquod nomen pr dicatur de idea et de si stantia sensibili,cum de idea praedicetur cia sentialiter, de substantia uero sensibili perparticipationem. Nam idea hominis secundum Platonem dicitur per se homo.Hic autem homo sensibilis dicitur per participationem. Sed tame talis aeqtini alio non est pura, sed nomen quod per patticipatio ne praedicata dicitur per respectrum ad illud praedicatur 'er se, quod non est pura, a miluoeatio
sed multiplicitas analogiae.Si autena essent omnino aequivoca a casu ideata substantia sensibilis, seqiieretur per ullum non posset cognosci aliud, sicut aequivoca non se inuicem notificant.
Lxcvro XU. Rationes illa Lluuntiis, quibus Platonici ideo ponete eoacti sunt
Omnium autem dubit H'ias maxime, quis constor thpeties sempiternis sensibilium, aut bis quae sunt cr
Hic improbat opinionem Platonis quantum ad Opeati Plahoc q, non concludebat quod concludere intende tonem non bat.Intendebat enim Plato concludere ideas esse P eo ludere hoc, v sunt necesse sensibilibus rebus fui aliquem modum.Vnde Arist.ostendens Q ideae ad nihil possunt sensibilibus utiles esse,destruit rationes Plat nis de positione ideariim. de ideo dicitii inter omnia dubitabilia, quae sunt contra Platonem, illud est maximum, species a Platone positae non uidentur aliquid conserre rebus sensibilibus, nec sempitemnis, sicut sunt corpora coelestiamec his,quae fiunt de comampiantur, sicut corpora elemetaria. Ouod sigillatim de omnibus ostendit propter quq Plato ponebat ideas, cum dicit.
Nec enim motus, nec alicuius transeo tutionis eis cause s. sunt Nec erum motus, nee transmutationis viridis sunt causi A NT.
in ris. Ibi incipit quinque ostendere.Primo umon pro' isunt admotum. secundo Uno prosunt ad scietiari Lect& i. ibi: Sed nee ad scientiam.l Tertiou, non prosunt PallaFq. sciit exemplatia, ibi: Dicere uero exeplaria &c.
Quarto ', non prosunt siciit substanti . ibi: s An, i, plius opinabit. Quinto no prosunt ncut mae sien a equeri.
di .ibi: In Phedone uero 3 c. Dicit ergo primo, Parie 9. species non possimi conserta sensibilibus. ita in sint di sequen. eis causa motus uel transmutationis alicuius. Cuius rationem hic non dicit, sed sit perius tetigit quia ui delicet ideae non introducebatur propter motum,
sed magis propter immobilitatem. uia enim Pla toni uidebatur quod omnia sensibilia sem p essent in motu, uoluit aliquid ponere extra sensibilia fixum re immobile, de quo posset esse certa scientia. Vnde species non poterant ab eo poni sicut princi pia sensibilia motus, sed potius sicut immobiles, &immobilitatis principia. ut scilicet si aliquid fixum de eodem modo se habens in rebus sensiilibus inuenitur. aoc fit secundum participantiam idearium quae per se sunt immobiles.
At nee adscientiam alioram trafiunt. nee enim remitu vasti substantiae sunt: in his etenim essent,ne ad se cum non in tyarmipantibuLua etenim assis e se paruuntiar esse, ut album mistum ello. Sed ista ratiosacile redargui potest, craam Anaxagorasmius,Eudoxus ueroposterius, cir quidam alij dixerunt facile enim est multa, m. ibilia ad bie opinionem congerere. δι nec ex formis caeterasantsecundum ullum illarum modo m d solent. sed nec a Iliensia nihil auxiliatoris, quia est aliorum. AN T. nec enim illabori substantia.nam Gnim ris. Nec adHR Par. 3.