Hugonis Grotii De jure belli ac pacis libri tres, cum annotatis auctoris, nec non J.F. Gronovii notis, & J. Barbeyracii animadversionibus; commentariis insuper locupletissimis Henr. L.B. De Cocceii ... sub titulo Grotii Illustrati antea editis, nunc

발행: 1759년

분량: 717페이지

출처: archive.org

분류:

311쪽

. Valerius Maximus de eodem : b quidquid Gieae moUri, aut Deleris fuit,

, I b. V. et ιν tute animi, ac robore rixtra comminuit.

3. Sie non dubitamus, quin justa sint bella in eos, st qui in parentes in, pii sunt, quales Sogdiani i antequam eos Alexander hane seritatem dero. ἡ δὲ ceret: in eos, qui qq hospites occidunt: in eos , Μ Φ qubhumanam ear Fινt A nem epulantur, η Φ a quo more absistere Gallos Veteres Hercules coegit , i P . nati ante rrὶ Diodoro; in eos, qui piraticam mercent . h Seneca: A., histriis m meam impu nat, sed δεσgro Vii s, is sensu 1 a mea gemes- exis . o. a auri, 33 Φ abscidit nihilo minus imum tanta pravitas animi . I Augustinus: op

ms .vinantur , scelera facienda decerni: qualia fi Missis terrena civitas decerneret , de- s. erevissetve, εν genere bumano decernente fuerat evertenda. De talibus enim

i ι vin balbaris, & seris magis, quam hominibus, dici recte potest quod de Persis, . ' qui Graecis nihilo deteriores erant, perverse dixit Δristoteles, naturale in eos esse bellum; dc quod Isocrates Panathenaico dixit , iustissimum esse

bellum Φ in belluas, Φ proximum in homines M belluis similes.

hoc ipso capite dicentur 6. xlvia. sic Iu .stinianiis principibus Abasiolum edixit, ne

subditorum pueros castrarent. Praespaus me.

absistere ab incestis, a marium eum maribus eoncubitu. a comessione hominum, aliasque id tenus sae inora s. atque eo modo imperium sibi pararunt omnium . quae usquam legimus , excepta religione . .

narrat equidem. μνcudem veteribus Iratia ancolis p UM AEMO. ut . loco v3ctimarum laumanarum , et figies quasdam hominum sa. mo taetrent: verum , ibidem Meet. - q Exiem illum inhumanum, di ferinum mane re adhuc sua aetate ama Gauri . M alios Populos Oe identis . Aara . Rom. libro iis

cap. 3s. Vide de IULIUM CAESAREM .

eiebant. & eorum corporibus vescebant Ir .

xs AH idie nasilo antis a Insociabilem mihi reddidit. oe dianum, quem Pro M. stὸ habeam. 89 Gaa.ra Atima a d earnenaa ὶ Iae ει a. l. 1. de Pliocentium sacrilegio . quod orbis viri s expiari dQuit . Quod adponit ipse

so Qua Gratis v hilo utiteris es erant δProsecio erant, qui, si nihil aliud , tollabant Omnem libet talem, seramque . Ac Immanem tyrannidem indue ant ι totiebant Omnem cultum ingenii. di studia liberalis. consuescebant cum sororibus . & matribus ἡ

Professores. qui N: corpora non sepeheciant. mii a seria laniata. Cie. r. Tuu M. qq Exemplum istud, quod an Prima Edstione legitur, in altis oran, I EAC AE Tat . Neque enim ulla fuit ratio Auctoriebaciendi, de in amnio habuerat . quod de veteribus SQ ιλι refertur a STRABONE I. Geur libro vii. pag. 3 . OVIDIO . iv. Tras. E eg. iv. vers. 63. ε . LACTANTIO. β. Dιυ libro I. cap. 11. I. B. re a Voluit uiceie Auctor . D. ναν

Halaea rua ensi. In quo tamen eum ex riuo Hastorico perperam te sim o lum denuntia re. patet ex tis. quae Nolae ipsius Auctoris subsecinius. I. B. as Immo in Laνιaras quo Pro marmura hosti tis habebant GνM. . In spiee loeutu P. 26 . B. Id. H. sieph. I. B.

312쪽

XL. XLII. De Poenis. 3 os

. Et eatenus sententiam sequimur ρ Innocentii, m dc aliorum , qui bello, D 'aiunt, peti posse eos, qui in naturam delinquunt : ρ contra , quam laniatiunt n Victoria, o Vas quius, fixorius, Molina, alii, qui ad iustitiana belli requirere videntur, ' ut qui suscipit, aut laetus sit in te, aut reph blica sua, Are λst aut ut in eum, qui bello impetitur: iurisdictionem habeat . Ponunt enim εἰ - ἔ- illi, si in puniendi potestatem esse effectu ni proprium jurisdictionis ei vilis , Φ cum nos eam lentiamus venire etiam. ex iure naturali, qua de re aliquid s. s,si diximus libri primi p initio. Et sane si illorum; a quibus dissentimus, ad-an v amittatur sententia , Φ iam hostis in hostem puniendi jus non habebit, Φ etiam Pηρ rpost juste it susceptum bellum ex cauta non punitiva: Φ quod tamen

jus plerique concedunt, & usus omnium gentium confirmat, . non tantum A. postquam debellatum est , Φ sed & manente bello; Φ non eκ ulla iurisdictio- . C., rine ei viti. Φ sed ex illo jure naturali, quod dc ante iii stitutas civitates fuit, u. i. t. e. Φ & nunc etiam viget, quibus in locis homines vivunt in familias, non in civitates, distributi. cir .s XLI. . Sed cautiones hic nonnullae ac hibendae sunt; prima, e ne mores με. . iciviles . st quamvis inter multos populos non sine ratione recepti , sumantur n. i. si pro jure naturae: qualia serme erant . illa , quae Pertas a Crateis dispa- η V

rabant, Φ ad quae recta q Plutarchi illud reseras : πλεον, ζαἰ- ἐπι- et

φῶσα π βαρβαμκA' barbaras gentes ad morer euhiores reducere velis , obtes- Iam esse , quo PeuIur alieni cupiditas . XLII. Secunda, ne temere annumeremus a natura vetitis Φ ea , de quibus id non satis eonstat, is lege potius divinae voluntatis interdicta sunt . in qua classe sorte ponere liceat η γ Φ innuptos concubitus ,&νε Φ quosdam eorum, qui incesti dicuntur, & ντ oenus

qvi lxitis raartim faetida leges eonis Musistis ol/emperant . imptinatam petimqutarit meretracti iacentram. Adde locum Ηιeronν- ad Oceanum, productum a nobis ad caput v. ζ. s.

si Pamead. porostaram Non eompetere nisi in illum, in quem Iurisdictio competit . quales sunt tui subjecti nobis . aut qui delinquen/o proprie in nos te nobis obli .

sa Ex ea a non omittia Ubi nullum intervenit scelus. quod alter bello punire inuituit . sed uterque videntur jus suun

Propurnare 63 I o stire naιών 3 Quri in genere Peccabie edictum Darii. cum Poenos humanasi itias immolare, de ea nina vesci, de cada. veta comburere prohiberet. IV. ις. . nam To a III. primum erat ex iure maturae duo posterio. ra mores arguebant causam bello non prae

bente a

s4 2 Amos eon usirus 3 Conjunctiones maris . se tamina. . sine solennabus inter cultiores gentes receptis, quamvis alioquin innoxias. I. s. s. 96 Ωα uam eorum ) CAncubitus x. s. sν Foentis a Quod etiam vulco conita

naturam esse, pia arum. I. 2. 2o.

i Non potui a me impetrare . quin adderem heie vocem illam rusti . quae . quamquam in omnibus Edd. delit. omninoeteidisse mihi videtur . non minus , nuam M aaitissa vidimus supra , κIp. 32. S. In Postulae additamentum partieula etiam ς ex recepta enim hactenus lecta ne sequeretur. secundum diissidentes , belltim suscipi posse de ex eatissa --ti . di ex eatita non pu-mtιυas quod falsum . Deinde ma ut esset dubitandi ratio, an post bellum susceptum ex eausa non minitiva hostis in hostem puniendi jus h1best . quam post bellum su- seeptum ex causa punitiva e tu,is tameneontrarium supI Onit illud et Am. ut quivis videt. Debillet tune dici, saltam non et/am. Adde, ut iacimus. iape, omnia plaua sunt r

313쪽

N LIII t Tertia, . ut diligenter distinguamus inter principia generalia . . euale est honeste vivendum, Φ id est , secundum rationem, Φ & quaedam

his oroxima. sed ita manifesta, ut dubitationem non admittant, quale est alteri suum non rapiendum; dc inter illationes, quarum aliae facilem h bent eo nitionem , ut posito matrimon4O st non admittendum ν adulterium, , aliae vero difficiliorem, Φ ut ultionem, ν' quae in dolore alterius acquie-χit esse vitiosam. Φ Ferme idem hie evenit, quod in mathemati eis , ubi duaedam sunt notitiae primae, aut primis pro imae, quaedam demonstrationes , quae statim & intelliguntur, oc assensum obtinent , quaedam rem quidem. sed non omnibus patentes. N . Sicut ergo ei rea leges civiles eos excusamus, qui legum notiti m , aut intellectum non habuerunt, ita dc h circa naturae leges a par est eos excusati . quibus aut ratiocinationis imbecillitas, . aut prava educatio obstant. Nam ignorantia legis sicut, inevitabilis si sit , tollit Deccatum ; Φ ita etiam eam aliqua negligentia coniuncta delictum minuit. Atque ideo Aristoteles rbarbaros, qui prave educati circa talia delinquunt , iis comparat , . qui morbo corruptos habent appetitus . Plutarchus ait , esse quaedam 9 πα η τῆς ψυχῆς m Ram φυσιν εξιςαγ- πι αν μονν' morbos animi, qui b Linem de naturari flatu dei reiant. 3. Post emo illud addendum . st quod semel dico . ne saepe repetem . 'quae ad poenam exigendam suscipiuntur bella suspecta esse injustitiae , nisii celera sint atrocissima , & manifestissima. st aut alia simul aliqua caula concurrat. De Romanis u Mithridates sorte non evira verum aiebat et stneου delicta regum tuos . sed vires , ae maiestatem insequi. XLIV. i. Φ Perduxit nos ordo ad delicta, . quae in Deum committam tur ; quaeritur enim, an ad ea vindicanda bellum suscipi possit , .ckuod lare satis ae tractat Covarruvias. Sed ille alios secutus Φ existimat, pii nitivam potestatem non esse sine proprie dicta iurisdictione: quam sententiam nos 3am ante a rejecimus. Unde loquitur, sicut in rebus ecclesiae dicuntur epiispaliquosi enim bellum injuste susceptum fuerit .

tune injustitia illa caus, minus mirum ei

ficit, quod jus puniendi desit. I. B. G R. o T I I.

marisara Quae per rati eruationem aut consequentiam ex istis collistratur. Qua in dia re alter, Mi ὶ Quae nihil aliud irectat. qu m ut reddat malum Ptomalo. dolorem pro dolore.

non accidat I Forte non extra veram Contra Cum pro De taro cat 4. Sempe retrum . eam Aae civitate Δυ-- frust, foe/orium t mrerum , ct Amri rum , sanissimπm . Mi. thridates vero ipsis 1llis exemPII . quae eri minandi eixo adducat. satis refutatur. An.

tioeho, Perseo, Iugurtha . Et strulibus, qui ea visitam . si quis unquam . delictis Pop

Rom. Muun contraxerant.

314쪽

aliquo modo νυ καθολι- ν πεπι γλμ' id est, ς R. universalis eeclesiae euramaee episse , ita dc regibus, st praeter peculiarem tuae civitatis, etiam generalem pro humana societate curam incumbere . e Potior ratio pro lententia negante . justa esse hella talia, haec est, ε quod Deus suificiat vindicandis quae in se committuntur; unde dici solet, 3 Deorum instarias diis curae , dc st periurium et fatis Deum babere ultorem. x. L 2 C. r. verum, sciendum est, Φ idem & de aliis delictis diei posse. Nam illis quoque puniendis Deus haud dubie sufficit, Φ dc tamen ea ab hominibus recte puniuntur, nemine dissentiente. Initabunt quidam , dc dicent, . alia delicta ab hominibus puniri, quatenus homines alii inde laeduntur, aut periclitantur . . Sed notandum contra, non tantum ab hominibus puniri delicta. , Φquae directe alios laedant, Φ sed dc quae per eonsequentiam, qualis s sui occisio , ε Φ e cubitus cum bestiis, de a Ita quaedam. 3. Religio autem in quamquam per se ad conciliandam Dei grat Iam va Iet,

ε habet tamen 6c tuos in societate humana effectus maximos . . Neque enim immerito Plato religionem propugnaculum potestatis, ac legum . dc honestaediiciplinae vinculum vocat. Plutarchus a similiter σονιηγικλ απάσης Mnωίας α νομοθεσίας ἰροσμα, coagulum omηis societatis , is fandamentum legislationii. Philoni quoque b eli φίλτροπ ά πιι ω'ατον δεσμὰ ι δ σφι ὸς ἄλουτος ι ας . ID Mo- .mri, at a ril ἰνὸς Oiοῦ τιμή. e caeissimum T amatorium , er vinculum indisso- narab. p. Iubile benetolae amiciti , ψ unius Dea cultus. Contraria omnia ab impietate: e Heu primae helerum ea ae mortalibu ris, filao, i, o Φ Naturam nescire Dei. 79

Omnis G R. Ο T I s.

t lxv m. divis. Fert Adde Chusostomum in laudibus S. Eustathii. d Uuιαι Dei exιικι γ Idem de sortitu-

e Naturam naseira Dei Sie de Iosephus

id versus Appionem libro altero causas, cui multae civitates male constitutae fuerint .

x Universalis eteles a J Non tantum viis ei late debere , ne in suam cuiusque Geteliam impietas. aut error irrepat , sed ubi. cumque illa existunt, quantum in ipsis es , Obviam ire, monere, laborare, Providere ,

ut coerceantur.

e sui rarasis ) ctia laeditur respublica .

eui eripitur eivis . 6 C-ι- s eam ι iis 3 Contuineti .sus, de in mus in omne genus humanum Ide quo licet dicere, euod id As ad ami. eam , quae abortivum sumpserat . a. el. 14. Si mos antiquis praevi se patrittis idem , Geiis nominum varas deperitura smi. r Amatorium Philtrum ι medicamentum,

Qq a quo

315쪽

a n. sis. Omnis salia , inquit Plutarchus, a st de rebus divinis Nisuasio pernieios, , ν νειρ. p. Φ accedente animi perturbatione perniciosissima. Exstat apud IambItelam o

e P Dei euηitio G miratis est , o sapientia σ perfect .i felicitar. Hinc Chrysis p a legem s dixit reginam divinarum , hunaanarumque rerum ; & t Ari .. Lb. stoteli Φ inter curas publicas prima de rebus divinis; di Romanis juris rise

s vi te dentia b divinarum . humanarumque rerum notitia. Philoni i ais regia urρ , ε ες S. . , λωνικῶν ab δεμοσίων b ἰεροῦν ἐπιμελ ' rerum privatarum publieaν - , era. ori arum curatio. . Haec vero omnia φ non tantum in una aliqua civitate conlideranda sunt .

In me . ut cum apud Xenophontem h Cyrus ait, ' sub citos hoc sibi addeseboth, fine 'a De quo Dei e sent metuentiores, ted oc in communi societate generis humani . Pietate sobrata. inquit Cicero . t ' fides etiam, CT foetetas bum ni teneris, is, a' una excinentissima virtus 1 ilia tollitur . Idem alibi: m Φ insiliam a fert ,1 c, i eum cognitum habeas quoa fit fummi rectoris, is domini numen , quod eoae. t t. lib. Mium, quae volantas. Atque hujus rei evidens argumentum est , quod ΦVMi- . . Epicurus Φ cum divinam η providentiam sustulisset , ὁ Φ iustitiae quoque nia P. M , ' Pl reliquit nisi nomen inane, ut quam nasci, diceret, ex QIa convem Ixί ..... tione, Φ neque durare ulterius, quam communi& duraret utilitas ; abstinen. DU. . dum autem ab his , quae alte i. nocitura essent ἰ Φ solo pinnae metu . Verb1 v s. ipsius ad hane rem sane insignia exstant apud Φ Diogenem a Laertium. s. S. hunc nexum dc Arist. teles, qui V. de repub. cap. xl. sic ait de

. quem retitioJum eredar. Et Galenus libro IV. de plaeitis Hippocratis , & Platcnis, cum multa de mundo , divinaque natura quaeri diκisset , 3 λ nullo ad mores usu , ' quaestic nem de providentia agnoicit usus esse ma- , is. δ' ximi tuna ad psvata , tum ad publieas virtutes. Vidit re hoc Homerux .f. qui Odysseae o texto, dc p Octavo, hominibus υaμςαῖ , α. άορίως . Φ f p v g. ris, O in usu, opponit eos, qua bus νοις ἰς ἴ-, mens νetigiosa . Sic Iudaeorum veterum η iust: tiam teligione pei mixtam laudat ex Trogo ς Φ J . . i. i'' stinus ;

bat, Deum nullam rerum huimnarum ma-ram arere. 9 Ex Ma conveυι-o Ex Pamone me utilium in civitatem.

t Intum euriosa oblecta ient , nillil intem a varem vitam civilem .

316쪽

sti nux ; seue eosdein Iudaeos Strabo ν δικαιοπραγota σερῶς αλ ἔραι . Lactantius : 3 si ergo pietas est cognoscere Deum, cuius cogniti ,. i. 'nis Mee fumma est ut eum colas, Φ ignorat relique iustitiam , qui religionem , D'. Dei non tenet. Quomodo enim potes eam nosse , evr unde oriatur ignorat ρ DO. ι.v.

s. Iam vero majorem etiam usum habet religio st in maiori illa, st quam D... .. 1. In ei vili incietate , quia in civili in partem eius supplent leges, Φ & facilis legi m exlecutio: cum contra Φ in magna illa communitate Φ juris exiecutio sit dissicillima, st ut quae nisi armis eκpleri nequeat, . & leges pauci sesimae: quae ipsae insuper . sanctimoniam suam habent praeeipue ametu numinis ; unde ' qui in jus gentium peceant, divinum jus violare patri in dicuntur. Non male ergo, Φ religionem contaminatam ad omnium pertinere injuriam, dixere u Imperatore . . M Let c. XLV. I. Ut rem totam penit ius ἴntrospiciamus , ncitandum est . st relix onem Veram, quae 31 omnium aeratum communis est, ' quatuor praecipue pronuntiatis niti ; quorum primum est, . Deum es , Φ & esse unum :secundum , st Deum nihil esse eorum . quae videntur, sed his aliquid sublimius: tertium, st a Deo eurari res humanas, Φ ct aequissimis arbitiris dijudicari r quartum, Φ eundem Deum opificem esse rerum omnium extra se . Haec quatuor totidem decalogi praeceptis explicantur. 2. Nam ρ primo aperte traditur Dei unitas: Φ secundo, natura ejus inis conspicua: Φ nam propter eam impgo eius exstrui vetatur. Devi. IV. I 2.

Quo modo & t Antisthenes dicebat: uac πατυ, ουδενί eonis, δισπι αὐάν taut εκμαθῶν α Maaioc JAaraa oeulis non conspicitur , rei nutri es fmUis. unae nec quisquom eum potest ex effigie cognoscere . h Philo autem rτον Δραπν εἰλιογραφῶν η διαπλασσων ου γ ν σιsti ' pro anum est , υvι , qai inccnoicuus est, tingenda . aut fingendo im finem exbibere. Diodorus Siculus de Mose: ἀγαλμα ου κανισπιυ et σε a'α ἀ νιη νομίζω ἄνθρωπή μνειον in x rire eo ἰν' i uui rum non consiluit , eo quos Deum non eνederet humana forma νι. . ιιι esse. 3 Tacitus: Iudaei mente sola, unumque numen inteliarunt: pro a nos, qvi l. Deum amarines mortalibus materiis in Deciem hominum effingunt. Plutari hus y ' π v vero, cur Numa de templis simulachra sustulerit, ea uiam hane et reddit:

it Maioνi illa γ omnium homi minx ii ter sese. 32 A metu numinis Propter jusrar n dum . quo solent sanciri sendera. 3 omn/um Matum Ante M ian . Mosaicae, & Christi. 34 Pronunt/aris 3 Principiis , sundamen

317쪽

- μα -- vi Θ,ου ἔπι-ν α' te οῦ σμ' quod Deus tomisti ni fi sora meis te non possit. Tertio praecepto intelligitur ' Cognitio, & cura rerum titi m narum, Φ etiam cogitationum: st nam id iurisiurandi fundamentum est . . Deus nim testis etiam eordis, dc si quis fallat , vindex invoeatur ; Φ quo ipso simul de justitia Dei signifieatur, st de potentia . Quarto, e origo mundi totius auctore Deo, in cuius rei memoriam institutum fuit olim sabba thum , is de quidem singulari quadam sanctimonia supra ritus alios . Nam si quis in alios ritus peccasset, ' poena legis erat arbitraria , ut de ei bis vertiatis; si in hune, poena capitis: v quia δε sabbathi violatio ex institum comtinebat abnegationem mundi a deo creati. Mundus autem a Deo creatus - & bonitatem esus, Φ di sapientiam, Φ dc aeternitatem , st& potenti xm ta. ei te indicat . . . . . Ex his autem notionibus contemplativis tequuntur 3 activae, ut Φ Deum honorandum , amandum, colendum , 'eique obtemperandum . Ita-

que a Aristoteles eum, qui Deum honorandum, aut parentes amandos reis P via , in non argumentis, sed poena, edomandum, dixit. Et xs alibi b alia r. is p. quaedam esse hone ita, st Deum honore prole'ui ubique. Istarum autem , i . quas contemplativas diximus, notionum veritas haud dubie etiam Φ petitis ex rerum natura argumentis demonstrari potest; inter quae illud validissimum est, Φ quod res aliquas esse iactas ostendat lenius, res autem tactie omnino nox a. ad aliquid non sachim deducant. Sed quia hanc rationem ', ω Se si miles alias non omnes eapiunt, ε sufficit quod ab omni aevo , per omnes terras . st paucissimis exceptis, in has notiones consenserunt , Φ dc hi , qui 3 erastiores erant, quam ut vellent fallere, dc alii saetentiores, quam ui a sallerentur: v quae contenso in tanta δ legum, δc opinionum aliarum varietate osseia . 16 salsa 1 quoiatis 3 Quippe quod es, set introductum in memoriam Dei quiescentis ab opere creationis. ' λωι-utis tauremptis i-s 3 Sentenuis, dc effatis, quae opinionem . Ae existimatio nem de natura . & majestate Dei rectam inculcant.

atque im rarit.

y AIιιι a l. a- Apud quosdam honesti. de sina vitio haberi. uuae stne alibi turpia: ut apud Persas sputum . vel Io4tium in mare. aut amnem mittere. videnda praefatio C alia Myotu is

datur progressus in infinitum, oportet este aliquam eausim sine causi. 11 cra ἄονεν Non tam celeris, atque aeuti ingenii. ut eos credi posse ementatos esse . quae truncit ibus tradiderunt tanquam anmoriri, aeeero:

La FasIopentων Paterentur se decipi . de illudi ab illis, quos iaspicari poterant ea

commentos esse.

hibet hae de re eximius ille Λntiqui titum

Romanarum Seriptor . Debet Auitor no. nee CYRILLo . eonira Iulia . libro vi. pax isa. Eiar. Spanhem. sed qui videtur ex errore Disa sitim Halicam assensim pro alio laudasser nam Putat. Num vis e Phala sophia P humea ricie institutum hausi de quum Dionysitim mi carnanum, libro xi. cap. 9. Ostenda . Pνthagoram quatuor aetatibus post Numam viai sis, adeoque hunc illius discipulum e lie nrin potuisse. I. n. 3

ot m fas atham 4 scriptor responsorum ad orthodoxiis , ad quaestionem lxix. ἐν

servandum mattiri neeessitate constris Eerenis

318쪽

XLV. XLVI. De Poenis. 3IIrietate latis ostendἰt, Φ traditionem a primis hominibus ad nos propagatam,

ae nunquam solide refutatam; quod vel solum, ad fidem iaciendam satis est . . Φ Conjunxit ea, quae memorata nobis iam iunt de Deo, e Dion Pru- e 'orarisaeensis, eum dixit, id est, persuasionem de Deo, aliam esse no xit par. bis cognatam , 3 ex argumentis scilicet petitam , aliam . . mis acquisi

antiqvam persuasonem , quia nullum baberi possι, aut diei argumentum cer- s6.R. iiiis , fundamentum in eommune pistoli tofum. ς Aristoteles ἰ παπις ἀιγρο βι . D. .... περὶ . σιν ii ολιμ . Φ Idem senius apud Platonem s de legibus de- ι. . i.

XLVL i. Quare Φ non vacant culpa qui , - Φ etiamsi hebetioris sint v Igenii , quam ut certa ad illas notiones argumenta aut reperire possint , aut comprehendere, eas repudiant, Φ cum oc ad honestum sint duces, Φ &diversa tententia nullis argumentis nitatur. ' Sed quia de poenis, & quidem st/νώ. humanis, agimus, discrimen hic adhibendum est Φ inter notiones ipsas , de inter as modum ab iis discedendi . Hae notiones, ' numen aliquod esse Φ unum, an plura, sepono & curari ab eo res hominum, maxime sunt universales, de . ad religionem, sive veram . sive faliam, constituendam omnino necessariae . t τὰν προσερχυαειM τω Θιῶ . id est, qui religionem habeat: nam religio Hebraeis accessus ad Deum vocatur γ πιπεύσαa δω ..etcς εχ ηπύσιν αυπν μισθαπυδ.δ ης γί-M ' eum σredere oportet oe esse Deum, ἐν ab eo praemia dari se colentibus . 1. Similiter l, Cicero: Sunt HU Ubi, o fuerunt, qui nouam habeνe cense- rent humanarum rerum procvraιιoncm mos , quorum si vera sentemia es, quae . potest esse pietas, quae sanctitas, quae religi r Me enim omnia pure, ae eas e , tribuenda Deorum ita numini funi, si ση ima vertuntur ab his , is fies aliquid

23 Ex ara timentas 3 Quae cuivis ratione utenti sunt in promptu. x Etiamsi si sanoris 3 Quod alioqui eos

videtur exeusare n. 3T. Peccant enim arro

ga alia. εe nimia fidueia sui. dum spreto dimalorum . Ac omnium aliorum judicio , mineant sibi non credendum . qui a mathema tira demonstratione sibi probare nequeunt.1s Modvim αι iis discede ui 3 Guateruis Progrediantur, qui vel omnes, vel narum notionum negant . aut in duorum

vocant.

319쪽

, , , ων, οὐ si a om- ελα ς λχ b Pietariis Me pstinet ρυι in . bene sentire de Dii, , ut qui , , , re omnes line . ae recto isae 1 Iu ii. misi,ment. 2Elianus ait, k barbarorum neminem delapsum ad in o timi, sed ς. 3 - ab omnibus affirmari, & esse numen, & noli 3 Curam gerere . Plutarchus., libro de communibus notitiis, ait , eam , quae de Deo est. notitiam tolli . si viri. E. sublata providentia : νυ γάρ αγῶν - -- με- , α λα M φιλα,πι-

Dra, ι.ε. tur non eounti. Et revera negare Deum esse : aut negare a Deo eum,

ii actionis humanas , . si moralem essectum respicimus , tantundem valet. 3. Quare φ ipsa quasi necessitate auctore hae duae notiones ' apud omnes serme, quos novimus, populos, per tot iam sareula. conservatae sunt. H ne . L.1. D. Pomponius u erga Deum relirionem jure adicribit gentium: dc apud Xenophon. at M'. ' tem , o Socrates νοιι 1δεεῖς σεμν, Deos celare legem esse, ait , quae apud -- 1 re. homines valeat: quod di Cicero tum de natura Deorum libro p primo. ι i , tum secundo de inventione q ossirmat. Dion Prusaeensis r oratione κIL sto

. . Has igitur notitias qui primi incipiunt tollere . Φ sicut in bene eam stitutis civitatibus coerceri iolent, ' ut SI Diagorae Lelio accidisse legimus . . & Epicureis, qui ex bene moratis urbibus eiecti sunt, η ita de coerceri posse, GRUN VII.

26 Moν iam ofan si eonsideremus .er rid ex utraqua sentent ia in moribus . Nulla sequatur: nempe ut nullo me u Dei . sva quod non sit, sive quod non curet rea humanas, in scelera, de stitit a sint aud

320쪽

, x LVI. XLVII.

De Parilis

placiti igitur permittitu , nou pietaIem oppugnare .XLXll r. . Caele ae notiones ' non aeque sunt evidentes, ut Deos plures uno non esse: . nihil eorum, quae videmus, Deum esse , non mundum . . non coelum, Φ non solem, Φ non aerem : Φ mundum non esse ab omni aete infra te, ' ac ne ejus quidem materiam , sed a Deo tacta. Itaque harum cognitionem temporum lapiu . apud inultos populos 3' obliteratam, re quali extinctam videmus; eoque tacilius , Φ quia leges hanc partem minus curaham , . ut sine qua aliqua saltem consistere religio posset. a. . Ipsa lex Dei illi populo data, quem Prophetae , & prodigia partim conlpecta, partim non dubitandae auctoritatis fama ad ipso perlata , Φ cognitio ne harum rerum nec Oblcura , nec incerta imbuerant, . quanquam falsorum Deorum eultus maxime detestatur, ' non tamen omnes ejus culpae convictos morae punit; Φ sed eos demum , 3 quorum facta circumstantiam habent sinis gularem , Φ ut eum, qui princeps alios seduxerit. Deut. XIII , I, 6. Φ eivitatem , quae incepit colere Deos ante ignotos, Deut. XIlI, II, 22. Φ eum qui astra colit, ut legem totam, ac proinde Dei cultum deserat , Deut XVII. a. quod Paulo u est λαγριεύω νοῦ κνι.ει παρὰ πν κνίσα α, ε Φ opificio

servire , non opifici: nam ibi, & alibi lacpe vim habet exeIusivam quae res etiam apud λδ Ei avi posteros aliquo tempore poenis suit subdita, ut videre est Iobi XXXI , 26. 27. st eum qnoque, qui liberos Molocho id est, Saturno dederit, Lev. XX , a. 3. Cananaeos vero , & vicinos illis populos pridem delapsos ad pravas superstitiones . non statim Deus puniendos judicavit, sed rum demim , cum nane culpam magnis sceleribus cumulassent, Gen. XV, I 6. Sie & in aliis populis in dissimulavit ignorantiae tempora circa salsorum numinum cultus,st Actor. XVII. 3o. Nimirum, recte a Philone κ dictum est , religionem

suame Aprud

Tomo III.

it Nis istia. - Quem tamen Deumesa. artutiis quibusdam de Zeno colligebat. e. 1. de Nat. Decie. g. xy Ostiis tam , c, axι. am 3 Quum sis ne dubio ptimi homines ει ab Adamo . de a Noacho eas acceperint. 3o Aii qua fati. Qualem no usa est Penes omnes fere paganos publiee suisse. 3i aeuoram facta oram error in reis littone gravius alliquid, de detestabile secum

traheret.

Io m esse Illum D ahum . qui nominatur inter reges Edomitarum . Genes rε. 3. Ma . Adde Via. de idolol. 14 3.

SEARCH

MENU NAVIGATION