장음표시 사용
51쪽
his, anclinationis naturae nos autem loquimur denialo priuatione , prout modo dicto conducit ad bonum,secundum quam rationem habet suo modo x tionem boni, sic potest cadere secundati sub intentionciseu inclinatione naturae uniuerinlis,quainuis non sit intelione particularis propter ratione dictam. m. Per quod etiam patet ad secundum testim nium ex q. s. adductum, quamuis tam ad hoc, quimad alia ex s. contra Gentes desumpta pota dici,qubdelle aliquid intentum per accidens stat dupliciter. Ptimb large ita vid per accidens idem valeat, ac per aliud, secundum quam rationem quidquid est incentum secundarib, ac proinde non ratione sui dicitur esse intentum per accidens respectu eius,quod ii
Secundo verb, ita uti per accidens sumatur omnino stricte, ut excludit hoc, quod est cadere sub intentione agentis,sive per se immediate,siue per aliud: ut constat ex his,quae in Logica disp.r3.n .so diximus: unde D.Th. ibidem inquit corruptionein,& alios de semis esse per accidens intentos,lumi ly per accidens in priori sensu, non in posteriori, ut constat ex locis pro assertione adductis,4 ex .sententiarum disp.,6.
Quibus omnibus addi potest , quod aliquandon
quitur S. Doet de intentione agentis particularis, Iespectu cuius secundum nullam considerationem corruptio est per se, ut iam diximus. ai. Ad constrinationem respondetur , D. Thom.
Ioqui ibidem de malo culpae in quantum tali, quod non per se,sed per accidens ordinatur ad bonum id est, coniungitur per accidens cum eo, quod ad bo
Ad secundum, conuincere intentum de Intenti ne per se primari , non ver de secundaria naturae uniuersialis terminata ad corruptionem: non praecis
ut est malum , sed ut modo dicto conduci adb num δε adhoc, ut magis splendeat elle, perfectio totius uniuersi. Vnde exempluin ibidem adduinim nihil probat quia frigus non conducit ad id, quod
calor intendit,corruptio ver,satis prodest ad i&quod sub intentione naturae uniuersalis cadit, ut explicatum est. Ad confirmationem patet ex dictis concedendum esse antecedens, negandam consequentiam, si intelligatur de corruptione non ut est irratum quoddam, sed ut conducit ad bonum totius uniuersi,& resipectu natura uniuersalisci contra quod nihil obest probatio ibidem adducta,quoniam tantum conuincit
corruptionem praecise , ut est malum quoddam, non cadere etiam secundarib sub intentione naturae uniuei fatis , non tamen ut est bona bonitate extrinseca
finis,ad quem per se conducit main sicut ad alia media appetenda, suis est, quM sint bona bonitate extrinbeca finis,ad quem conducunt, ut constat in sumptione potionis funatae, ita hoc ipsum sutricit in corruptione respectu boni uniuersi ad cuius pulchrit dinem modo iam dicto prodest. 11. Ad primum secundae sententiae respondetur, Dah ibidem loqui de intentione per se,& secund
ria,tam naturae uniuersalis, quam particularis, ita tamen ut deseetiis, qui est pura priuatio, qualis est corruptio, cadat sub intentione naturae uniuesalisci defectus verta qui non est vera priuatio, sed aliquid pomtiuum deficiens,,maiori persectione,quam primesim tendebat agens particulare, possit cadere suci intemtione naturae particularis, non quidem quaten l-cise est quid deficiens, sed quatenus saltem importat aliquam persectionem, . nitatem intrinsecam, quamuis illa sit minor ea perrectione , quam pacis pcim tradictum agens intendebat.
Et ideo S. Doci plura adduxit exempla quorum aliqua deseruiunt ad explicanda ea, quae cadunt sub
intentione secundaria naturae uniuersalis,alia verbia denotanda illa, quae secundarib intenduntur a natura particulari, ut senium, productio sceminis: nam ex
quo capite natura particularis non potest se diu comseruare In aetate virili, appetit conseruationem sui in senili, quia ibidem habet suum esse, persectionem, quamuis minorem illa, quam habebat in priori statur quod idem in productione sueminae proportionabiliter dicendum est. 13. Ad secundum respondetur, materiam duplicister posse considerari, vel ut est suo modo causa unisue trilis intra propriam lineam, vel ut habet rationem causae particularis, determinatae; nam secundum se sumpta, ut non magis respicit hanc quain illam ser-mam,habet suo modo rationem causae uniuersalis resipectu illarum:at ut est sigillata, determinata ad hane potius formam, quam ad illam, vel ut incipit ad eam sigillari,& determinari,est cauta particularis reipectu illiusci quare ut est potentia passiua,respectu omnium
imarum, correspondet naturae, agenti uniuertati, ω contra ut verbist sigillata ad nanc potius sormam, quam ad illam, vel ad eam incipit sigillari,co respondet agentia naturae particulari,& e conuerso:&rideo secundum illam priorem considerationem per se secundb inclinatur,4 intendit corruptionem, sed secundum posteriorem non nisi per accidens vitta eorruptio cadit sub intentione per se,& secundaria naturae uniuersalis,non vero naturae particularis.
1 . In Itulus non antelligitur de generatione , A corruptione,ut actio,quia ut ex dictis quaest.r. huius disputationis constat,generinoac corruptio in ratione actionis non distinguuntur, quandoquidem eademmet actione perquam introducitur,naserina, expellitur alia ; sed de eisdem, ut mutationes sunt: sicut neque etiam intelligitur de generatione, corruptione accidentali, sed substantiali, quamuis non nihil de illa ob conneraonem doctrinae dicemus.
F sane videtur, nullo modo posse praedictum
axioma verificari,quia generatio unius, nec ser-
maliter, nec identice, nec concomitanter, nec ca
saliter, aut illatiu potest est corruptio alterius: ergo axioma illud nullo sensu erit verum.Conseque tia eatet, quoniam in antecedenti referuntur Oinnes sensus, secundum quos poterat verificari Antecedens , quoad primam secundam partem constat: quia corruptio est mutatio quadam prMatiua, generatio vωb positiva: at ptiuatio, quae inhil est, non potest elle formaliter , aut identice idem cum eo,
quod est vetuin,in reale ens,ilias ens. A non ensi, ebsent idem: ergo, c.
Quoad secundat verb, b quoad ultimam partem ae tertia namque in sequenti argumento dicetur etiam liquet:rum in nutritione hominis, ubi corrumpitur forma substantialis alimenti, tamen ibi nec
noua sema, nec nouum suppositum genoratur: tum etiam in generationa vermis ex speciebus sacrame
talibus: nam ibi inuenitur vera, substantialis generatio,
52쪽
tio vim Thom. docet t. pari. qu. 77.art. F. A. contra Gentes cap. 66. nihilomin is nulla ibidem
intercedit lubitantialis corruptio quia ob speciebus illius nulla alia lubstantia praeter Corpus Christi Domini continebatur ergo in utroque cai generatio&corruptio non se concomitantur,nec una insert aliam, aut inta te ordinem prioris, posterioris habent 23. Secundo generatia , corruptio substantia. lis Otiu an in uno, eodem instanti ergo non possunt esse ullo modo idem aut e concomitari, vel tandem ad inuicem se causare. Consequentia est aperta: antecedens autem probatur tuin, quia ultima dispositio ad formam denub generandam introducitur in tempore immedi arcantecedenti ad instans generati O-nis , si quidem, nisi materia in fraed:cto tempore piae supponat ut ultime disposita , determinata ad hoc, ut in sequenti instanti generationis informetur noua illas rima , non poterit in eo illam recipere ergo in eodem tempore , ante instans generationis dehet cortum p forma prae existens e Patet consequentia, quo ni in ultima dispositio non compatitur secum naturaliter sormam contrariam , quia est ultimum , quo sub lacbim re Admit ineptum, Sinhabile adta emtormam amplius retinendam e tum etiam , quia cum materia , dum liabet, nam formam, nequeat recinere aliam , oportet , ut sorma den No adueniens inueniat matellani iam expoliatam forma prae extilenti Onsequenter, quod hae e in tempore immediate aniecedenti delictat.
s. II. Ex mente Aristotel. D. Nem erussit die cur.
as. π, Icendum tamen est, generationem substan-I tralem unius connataualiter contingentem esset altim concomitanter corruptioncm altellus, non veti, formaliter, aut identice tia Capreolus in a. dist. I. u. unica art. 2. in solii .al primum Gregorij contra ecundam conclusionem , Oie Ianus I. 2.qu. II. at ile. 6. Medina ibidem, B M , Con imbricens Ru hio in commvnj ter omnes' hilolophi. Consulto alitem de Generatione connaturaliter contingente, ac proindera bente rationem mutati riis, loquuti stinuis in conclusione . at denotandum generationem praeternaturaliter conitri 'entem,atque adeo praecise secrandum sua sientialis, quo pacto , ut supra disputatione praecedent num. 9.d ximus, ali nem mutationis non Ortitur , corruptionem secum annexam nequaquam h a. bcres, quod nilla amplius conuicit ultima probati in p. num 2 . pro opposita
sententia adducta. In lio igitur senti assertio haee
quoad priorem partem , scilicet generationem unius else utcunque eo truptionem alterius. Probatur. est, . Primo telli monio Arist. MD. Thom. ille namque Piri lic text. 4. N in ioci b. text. Ur allerit 'un-terius iiiiii salteritis est ortus,me contra ortus huius alterius intellius. Ibi Angel ait ' Uno cor-m pro generatur aliud , uno generato aliud cor-rtim pitur δε sic confiderator quidam circuluis in Eenerat one corruptione ' Et hoc ipsum docet pluistibus aliis locis pio lecunda huius allertionis partere serendis.
Secundo ratione saepius repetita exi Thom. loco citato detumpta jam cum materia nequeat esse denudata ab omni forma , nec habere multiplicem, oportet, ut ad introductionem unius expcl; at ut alia, . di consequenter . qud generati , corruptio, prout con naturaliter contingunt , se mutuo concomitentur.
Secunda et eiusdem a initionis pars , scilicet Coll. Compι. sese.
generationem, ' corruptionem non esse formaliter. aut identice eandem mitt.itionem , est D. Thom I. r. quaest. Irs art. s. ad secundum δε in 1 dist. 3 .art. a. ad quintum, ac quaest. 23. de veritate arr. 6. I. ubi sic inquit Generatio est murini de nonsutiati in Abie-Utimci corruptio diero est m. talia desubiecto anno i sub eis esum , ideo in obi/ctione unius ossi math adeptioηe
alterius , oportet dum mutationes inteligere, qua αννι afligeneram is alia corruptio, et Onyliciter , vel sexu dum in t si ergosi in transitis , aut est dealbeetine in niis
gredinem assideretur ipse motu luem 'OIus fguratur perat lationem unius, ct introductionem alteriιιι , non autem signi atrareadem mutatio sed diuerse, amense inuicem concomita ute t. quias tueratio risu non e sine corruptione
Vbi ut vides, absolute docer generationem de cot-tuptionem e Te duas mutationes diuersas , eatenus dici generatione in unius , esse corruptionem alterius , quatenus praedictae mutationes e concomtis
18. Nec potest S. Doct exponi de diuersitate sollim formali. tum, quia absolute,ac simplicitet inquit
eas elle diuersas tum etiam δε maxinae, quia ratio, quam ibidem innuit, quamque statim expendemus,maiotem diuerstatem conuincie tum denique, quia a r. si citis deminu. Is inquit, praedictas mutationes ei te realiter diuersas sit ut negationem, Malfirmaticiis nem , quas constat non identificari inter feci de ideo sanctum Doct sequuntur omnes Doctores pro priorial lettionis parte relati. Ratio et go fundamentalia desumitur ex eodem Ang. Doct locis citatis , quae potest sub hac forma proponi Generatio ac corruptio substantialis, habent terminos ad quos formaliter, cie aliter diuertos: ergo nec sor maliter nec identice erunt una, Meadem mutamo, sed multiplex Consequetitia patet. quoniam mutationes distinguuntur Otariariter penes terminos ad ausi, ut . Physic disp. M. n. 7.&deinceps ostendimus: ergo hoc ipio quis Learum termini, non lsim formaliter, sed etiam realiter diltinguantur, deinbent etiam iptae eodem modo distingui, ut inductio
ne facta in Onambus mutarionibus, earum terminis satis constat. Antecedens vero est perspiciuum , quia teneratin terminatur ad cis , orrupti . ero ad non est elle autem, e non esse soluti formaliter, sed criam reci liter , fallim negative distu guuntur, ut in I. Ogica disput. r. num 3 o. diximus i&e terminis ipsis conliare videtur Ergo, Sc. 29. Confirmat ut latione, quam innuit idem An teliciis Docti ait i. quaest. χο de vetuate, iam cita in to . nam ad una ia smplicem mutationem , providistinctam a motu, solum concurrunt duo frmini; at in
generatione, corruptaone in len Iuntur quatuor re liter inter se diri incit ero generatio , corruptio
ratione simplicis mutationis quo pacto de eis in praesenti loquimurynon una tantum , ted duae muta riones realite in te esse distinctae erunt. Consequentia est legitima. Maior ver,prollatur explicet tu ab eodem s. Doci ex discrimine , quod intercidit inter moturne una parte in simplicem mutationem ex alia, quod ad motum , ii ipse qui est de subiecto in subiectum, id est , de termino posuiu in terminum etia in positiuum , petuntur quatuor tetmini , ita admorum calcfactionis , verbi gratia , desiderat ut quδι' praecesserit in subiecto frigus, 'ubd per motum illum expellat ut , ac proinde sit ibi non esse ligotis ecce duos terminos is deinde ubditae sueti tua eodem iubiecto non esse caloris,& per motum acquiratur ealo tu ecce alimos duos, Caeterum , quia simplax mutatia, ut distincta a motu, tantum est de
53쪽
Disest. III de Corrv. subsant. Guasi ra
hon subiecto in subiectum ' vel contia , id est, iptiuatione ad habitum, vel e conuerso , ut , verbi glarea , de non lueido inlueidum ided ad illam non defide tantur nisi duo termini, scilicet priuatio, vel negatio in habitus, seu iarm oppostra in propterea ad hoc . ut aer fiat lucidus,satis est,qubditanseat a non lucido in lucidum. Minor autem paretra nam ad generationem, corruptionem substantialem requiritur 'ubd sorma prae existens praecesserit in matella, quod in instanti generationis sit non esse illuc ecce duos tet-- nos similitet, quod praecedat priuatio formae genetandae 4 fornis ipsa in illo instanti introducaruice e alios duos L ergo , c. Secundo probatur apertissime , QDeile lixe seeunda assertionis pals ratione illa,quam initio quae stionis pro ratione dubitandi proposuimus:quia icilicet corruptio est mutario quaedam priuatim,generatio verbiostiua; at priuatio , quae nihil est non potest esse formalitet , aut identiee idem eum eo, quod est verum, reale ens, alias ens, non ens,essent idem
3o C Ed obiicies primo contra hane secundam essetis Itionis partem D. Thom in loco eitato ex diis
stinctione se concludere, corruptionem 4 generationem distingui ratione ergo sentit, quod licet sor- mali te distinguantu ,-hiilominil sunt identice
Secundo , contra primam rationem eiusdem s. Doci obiicies,qub quanto aer illuminatur, est tan. tum ibi uni ea mutatio,& nihilominus dantur ducite ini ad quos ergo ex inersitate terminorum ad quos non bene colligit D. rhom diaersitatem mutationum. Maior est D. Thom artor quaest. 18.de veritate, iam citata minor vero etiam constar,quia hoe
ipso quod ae tenebrosus fiat lucidus, trans a non esse lueidi ad esse illius, & inluper ab eis teRebrat ad
non esse illius at hie terminus ad quem scilicet non esse tenebrae non est formaliter idem ac esse lucidum,&ait Angelus habet non esse tenebrae materialis,non tamen est lucidus luce meteriali ei opposta ergo iam ibidem duo termini ad quos dabuntur. at Ex quo etiam contra confirmationem subiunetam tertia deducitur obiectio nam illuminatio aeris tenebrosi est uni ea simplex mutatio, ut ex D. h. dicebamus tamen cam aet transit a tenebroso inuti. cidum, is tenebroso in non tenebrosum dantur ibi quatuor termini saltim virtualiter , seu sormali. ter distincti ergo confirmatio illa falso nititur funda.damento, scilicet quamlibet mutationem simplicem solum esse intra duos terminos. Minor probatur, quia
eademmet tenebra si collata cum luce tanquam ter.
minus eius apis est viilualiter distincta a se, ut eomparata cum non esse eiusdem tenebrae, quia ut sic respicit distinctum terminum ad quem , scilicet lueem non esse tenebrae , quae, ut modo in laeunda obiectione ostendimus , ad inuicem distinguunturi ergo dabuntur illi quatuo termini modo dicto distincti, scilicet tenebra, ut habet vim duorum terminorum a quibus . non esse tenebrae , ae tandem esse
Quarto, contra eandem rationem obiicies: nam ideo senerario, ut actio non distinguitur, ut producit unam sorinalem, expellit aliam : quia expulsio unius est terminus secundarius actionis se ratiuae alterius 4 actiones non multiplicantur penes terminos secundariosci sed etiam ad mutationem, quae est generatio N ad terminum eius, scilicet formam introducendam, consequitur non esse sormae praeexistentis, cita habet se ad instar termini secundatij: ergo penes tales terminos non debet duplex multipli-
Conficinatur, corruptio etiam , ut mutatio,& consequenter eius terminus . semper est de secundatia
intentione naturae: ergo non petet nouam mutatio.
nem, sed eandem cum alio tennino , quae proinde per se primδ terminetur ad aliquid postiuum,&secundarib ad non esse formae praeexistentis. aa'. Ad primam ex his obiectionibus respo*letur, priuationem duplicitet posse considerari, scilicet, vel
per modum remotionis entis , secundum quam rationem suo modo inuenitur a parte rei vel per modum entis at intellecta conficti r unde secundum priorem illam rationem distinguitu distinctione reali negativa quouisentes secundum posteriorem verὸ sola ratione , sicut solum est eris per rationem inullectus consderationem, quod late ostendimus in Logie disputatione x numer a 4 inam cum corruptio sit mutatio quaedam priuatiua, ut qu. I. huius disput diximus , ideo D. h. potuit asserere eam distingui ratione generationσ, quamuis etiam distinguatur distinctione reali negativa percinodum
Iemotionis entis, quae reuera independenter ab intellectu repetitur. Ad secundum, concedenda est maior, leganda mincit, cuius rationem & exactam huius rei explicationem tradit D. Thom. quaest. 18 de veritate art. 6. his verbis V autem σρsraram intendenda a viam disser/ntiaci nam visamoposita sunt, uerum tramque Ponit naturam aliqum , ut Abum , nigrum is
Dilibau oppositis negari viriussu est negavi realis, id δ
sed reaeire disertim in tae e stuprio nigri, cuius imiser est non esse metrum . generatio ubi,caius est esse adtam, .nt, iter diuersa mutino sit risus motus , ut una dictum est. ζQuaedam vero opposita,quorum alterum tantum est natura quaedam; reliquum vero non est nisi remotio,vel negatio ipsus. sicut paret in oppositis , sectandum affirmationem, vel negationem vel secundum priuarionem in L bitum Min talibus negatio oppositi, quod ponit na turam aliquam , est realis, quia est alicuius rei negatio vetb alterius oppositi non est realis , quia non est alicuius rei mi de haec negatio negationis nihil
differt secundum rem a positione alterius unde secundum rem idem est generatio albi,&corruptio non albi. 3. Ecce ergo quomodo in via s. Doch. non esse non albi aut tenebrae, seu carentiae lueis, quae estne gatio negationi. non disset tab esse albi, mi ab esse lucis:&merito sane turn quia forma, perquam exinpellitur tenebra. seu carentia lucis,nihil est aliud quam lux . consequenter non esse tenebrae , erit idem ae ipsa lux. Tum etiam , quia ut communiter dicunt
Dialectici duae negationes affirmant,4 ita idem est dicere aliquid non esse impossibiles, ae dicere esse possibile M aetem non esse tenebrosum, ac esse
Nec contra hoc vim habet probatio illa de Angelo
ibidem subsumpta, nam com et hoc nomen tenebranon solum rarentia, sed priuatio lucis significetur,al quam prolude apritudo subiecti respectu lucis in tetialis requiritur ideo carentia, seu non taetra
brae, ex duplici capite potest prouenire, vel scilicet ex praesentia,seu positione formae, nempe lucis, vel ex
54쪽
de dispositionibus non omninδ vltimis , sed comparative ad alias dispositiones , seu dispositionum gi
duc, quae ordine durationis praecedunt senerati nem, de sunt pute introductivae, non verbsimul eon- seruatiuae idc deinde neganda est consequentia, quia dispositio putὶ introductiva non est incompossibiliseum forma praeexistenti, quippe quae , ut ostentum est disput. praecedemi, quaest et subiectatur in com posito antecedenti, o quando terminanda erat, scilicet in instanti sequenti, tunc omposium illud , de ipsa ad eius destionem desinit. Ad tecumdam probristionem dicendum est satis est , quod forma adueniens intelligatur inuenire materiam, iam expoliatam ima praeexistenti prioritate a quo naturae, e in genere causae materialis, non vero prioritate in quo, creatis durationis, ut in sequenti quast magis explis
Heapaeitate subiecti respectu talis formae. Quia ergo Angelus est incapax ad habendam i
cem matelialem , ideo habet carentiam tenebrae, tetialis, quamuis non habeat lucem Dat vero cum in aere , d aliis subiectis, circa quae reperitur mut tio a termino a quoad terminum ad quem, de quibus in praesenti loquimur , talis incapacitas non reis
periatur sed prius capacitas . scriptitudo ad talem formam adeo non esse tenebrae tolum potest in illis prouenire ex praesentia , seu postione lucis . atque Heb in illis idem pronus re ipsa est generatio lucis, corruptio tenebrae,seu non lucis Ex quo etiam patet, quod illud non esse tenebrae in Angelo est distinctae rationis, ae non esse tenebrae seu rarentiae luiscis repertae in iubiecto capaci Per quod etiam ad tertiam obieotionem contra connimationem factam lotia patet. et . Ad quartam obaectionem neganda est minori quia ad generationem prout est mutatio, non conisi equitur tamquam terminus seeundatius eius non esse formaeptaeexiliens , sed eo modo , quo terminus unius murationis postucioris sequitur ad aliam priorem non secus proportione seruata , a terminus volitionis sequitur as terminum intellectionis , mediante41men a. in actione , scilicet volitione ipsi, de ideδ non est terminus eius seeundarius Dat ad termi Dostquam explieuimus . penerationem , Qeor num generationis ut actio , consequitur non esse foris cruptionem iustantialem se inuicem concomitari, mae praeexillentis, ut terminus illius secundatius,quia restar explieanduin , an eum hae simultate sit etiam nulla alia actio inter utrumque mediat, ut supra q. t. mutuus ordo ptioris ix posterioris in diueis genera,
huius disp. u. h. a. ostendimus. Ad eo firmationem dicendum est , quM lieet ctio nequeat esse de secunditia intentione, quia est potissima actualitas , per quam agens se eommuniis cat, bene tamen mutatio iam haec potest subsequi ad pirotem aliquam actionem, scideb genera substantialis ut mutatio , est de secundaria intentione opetis, licet ex alio capite sit de primaria intentione operantis: dc similiter, si Deo impediente tesulis tantiam totuis stigiaitatis in aqua , postea sublato
impedimetitorei rare , tunc esset noua mutatio,
quamuis stigi duas . mutatio illa sit de secundi-ria intelmone, dequuta ex vi mutationis substantialis, qua aqua generata est, vesib Physie disput.
o. num tetigrinus'. unde bene Poterit corruptio,
Ac tetminus eius esse de secundalia intentione, de nihiloimnus esse noua mulatio , quamuis non ossit esse noua actio, neque eius terminus possit illam petere quia ea , quae sunt de secundaria intentisne
Q v AESTI V. Vtrum generatio, Meremptio habeant interis murioris , posteriori in diuerso
genere causa. causae nomine autem causae, descausalitatis intelligimus veram, de rigor osam causalitatem , ex parte viai usque se tenentem: nam cum corruptio tantum sit mutatio quaedam priuatiua, sicut etiam terminus eius est priuatio formae praeexistentis , non potest vere , de rigorose causares, sed eius eausalitas , aquae est , debet este impropria, de solum reductive ali quod genus L. 36 DRima sententia negat, mutuum ordinem prio- Uris, de post et totis in diuerso genere caulae ἡ-
res generationem, d corruptionem substantialem. quia existimant authoies illius eorruptionem nullo modo clis priorem rei pectu generationis . sed omnino poturiorem natura, be in eoae instanti eandem
xime si sunt entia negatiua , non possunt petere di concomitari r hane innuit Suare disp. 7. suae bl hinctam actionem ab illa let quam sit id quod perseitim. intenditur. f. III. Diluuntur rariisne dtibita vi ii aviari. 4 I. a primam ergo dubitandi rationem initio x quaest postam , patet ex dictis quomoddgenerati unius saltim concomitanter sit corruptio alterius m ad probationem in contrarium dicendum est, satis elles, quod ibidem intercedat noua aggene.
ratio quae est partialis quaedam generatio quod in quo sensu intelligendum sit , tetigimus in Logica
disput. 3. numer 33 6 infra disput. s. amplius ex. plicabimus. Adseeundam probatio .em dicendum est, generationem illam non essh omnin&natutalem , sed praesuppositive saltim miraculosam Lin praesenti autem loquimur degeneratione omni ub consaturalitet
Ad secundam , negandum est anteeedens is ad primam probationem eoneegendum est couet. Co LP c.
t physic. seest 1i num a I de eam docent aliqui ex re
Posset autem sententia haee probari omnibus arguis mentis, quibus disp. praecedenti quaest. vltima idem Suare , alii conuincere intendebant . vltimam di: positionem ad formam substantialem, de Arma ipsam non posse in diuelso genere causae mutuo se causare, fellicet in genere causae materialis , de meientis ob intrinsecam repugnantiam, quae viderucesse in hoc, quod a iquid sit causa suae ausae stacientis: nam si quae est mutua causalitas , seu ordo prioris , de posterioris inter generationem, de corruptionem debet esse saltim inter alia in praedictis generibus causarum ita ut eorruptio sit prior in genere causae materialis, genetatio in genere causae essicientis.
7. Et deinde ratione ea propriis , iecisiariabus naturis generationis, di corruptionis desumpta. Probatur primδ: nam sortua corrumpenda hon expellitu , nisi quia alia forma introducitu ergo nullq
modo potest intelligi illam expelli , prius quimha: troducauit . de ter consectaena expulsio,
55쪽
Disp. LII. de Corrv sufflant suas. VII
eu eorruptio unius, generatio alterius . noni possunt habet eranter se mutuum ordinem prioris,&possctioiis Antecedens Patet , quia una forma expellit aliam ratione incompossibilitatis quam habe eum illa in eodem subiecto, ac proinde ideb una expellitu , quia alia introducitur. Prima vero conle-quentia videtur sequi ex antecedentici nam tota ratio expuussonis est introductio alterius formae, nequit ullo modo intelligi corruptio antequam intelligatut introductio: ita illa nulla ratione erit prior,
Seeundo , exsectus secundatius Almae nequit esseptior sua caula formali. ergo non esse sormae praeexistentis , nos poterit ulla ratione esse prior. , quam forma denuo introducta ergo nec coti uptio habebit aliquam prioritatem respectu generationis ultimaeonlequentia paret exprima, ptima vero ex antecedenti quoniam non esse sormae praeexillentis , est effectus iecundarias sormae denuo introductae, quippe cum cocipio . quod una forma informet, sequi. tu non eis alterius in eodem subiecto, desideb communiter dicunt Philosophi unam formam expelli per
aliam in genere causae fotmalis Antecedens autem
satis constat,qui effectus secundarius nequit esse cior quam primarius consequenter , neque erit prior. quam serma , quae necessati,praecedit Oidine naturaeuium effectum irrialem primarium. f. II. Sententia Ars ct D. M. defendior. 38. cendum tamen est, generationem. 8 cm.L tuptionem lubstantialem habete inter se mutuum ordinem pliori si postelloris , ita quidem
ut generatio sit prior in genere causae finalis, emcientis, Io alisci corruptio velo in genere causa ni tetialis Hanc tenent Cmnes Doc oles dilput praecedenti quaest. vltima pro noltra sententia relati ride- ducitur aperte ex testimoniis Aristot vii Th. ibi-
Plobatur eleganti testimonio D. h. in . dist.
IT qu. .art. 4. quaestiunc. a. ubi sic atris spri ritas secundiso ordinem natura aliau modo reducitur ad ordinem e f., ct causati,se. Ex parte autem ea ιμ--terialis se tenet secandum auodam rerictimem, omne tiaiad,per quod materia efficitur propria huius forma, sicue sun diosi is est remotu ne impedimentoruis iideo in geumanion naturali, quanda corruptio m sene- nervii alterius , ct per hec , Ριod fori in cilis alia expellitur , remotio ima raexistenti se tenet ex parte causa Merialis,' id λθe-iιm ordinem cava
materialis recedit naturaliter introductionem aeterius
formae se/dsecundam ordinem cause formalis est e conuerso: quιaforma, ct is, ct Meuruncidunt in idem nwm is,e .loetae ideas in ordι ne ea teoicientis introdus o forma pnores, quia foris intratacta est similitudo
forma agentis per fisam agens agit , similiter in ordine causa Analis , quia natur principaliter iniendi troductiommforma , ct ad hanc ordinat expulsionem innis eias um quop.rre non potesserina intentio. io Et confit matur ex eodem S. Doα I. a. qu. I l . ait. 8. aditimum, ubi Lic habet Recessura terinino aus, ct accus ad terminum ad quem dupliciter possum considerari uno mori ex pari mobilis , sic nata ratiter νιcessu a termius racedit are sum ad torminrum,
Ecce ergo , quomodo ex parte mobilis, se in
genere cauiae materialis praus est corruptio formae praeexistentas in ex parte axentis, seu in genere cauis inesti cientis prius est,ie intelligitur esse introducitio sol mae deis uia inducendae e cumque forma illa, quae et prior in genere caulae essicoentis, quam alia,
sit prior in senet caulae formalis .imb finalis , ut ex D. I hom modo dicebamus, consequens est, ut eumptioritate corruptionis formae expellendae in genere causae materialis stet in via eiusdem S. Doet prioritas formae introducenda in genere causae essieientis fot- malis,&finalis. o Et deinde ratione sundamentali, quam idem Ans. Doct locis citatis innuir, sic probatur. nam m tetra actuata per unam sormam substantialem est impedita, dum illam habet in ordine ad introductionem alterius , Mira inuoducti nouae forma aliquo, do pendet corruptione praerat,ntis , ergo corruptio eius eiit prior in genere causae materialis, eintroductio alterius habebit prioritatem in genere musae efficentis , formalis in finalis Antecedens patet ex his quae inpius oculcauimus, scilicet, nam formam subitaniaalem elle incompossibilem cum alia: unde introductio unius aliquo modo pendebita cot-
Consequentia vero quoad rit m partem videtur manifes c, quia i , quod ex parte materiae se tenet,& habet e per modum dispoisitionis, vel purgationis ab his,quae impediunt nomam receptionem de
innoductionem formae iubstantialis, reducitur ad oris dinem causae materialisci nam omnis prioritas , vel posteriotas, secundum ordinem natutae seu omnis dependentia,vel independentia , quaecumque illa sit, reducitur aliquo modo ad ordinem causae , ex parte cuius te tenet, ut exi. Th. diccbrinus,4 ex se c--
r. Quoad secundam vero partem, sic eadem eonis sequentia plobatur,4 explicatur nam id , medio quo agens aliquid Operatur, reducitur ad genus cauislα efficientis o habet pliaritatem aliquein in hoc ordine , respectu eius, quod medio illo fit, quia in . teli igitur e tenere ex parte agrntis ad noes, ut me 'dio illo attingat effectum at agens non nisi media introductionc nouae m. expellit praeexistentem, si quidem lolaim per inductionem unius expellituralia ergo in genere causae enicientis prius et generario unius Ut mae , quam corruptio , seu expulso passilia alterius e cumque eadem expolii ordinetura natura ad introductionem nouae soriri a , erit etiam
in genere caula finalis pia introductio prior corruptione hac denique , cum praedicta corruptio sit etiam effectus formalis secundar us introductionis , qui P. re qui ex vi in forti araonis ubi equitu fit inde , ut eadem generatio, te introduct1 prioritati m etia in genere caulae formalis respectu corruptionis sortiatur. Confirmatur exemplo D. The m. lupi adducas, cnunc amplius Perpento, scilicet acre aperiente senestram, o pereamir rodientes: nam ex parte ipsius
aeris , qui est agens , prius est ingressio activa,quam apertio fenestiae , quando quidem sine stra aperitur active ab ingressu aeris; at ex parte eiusdem senestrae prius est eam aperire , quam aerem ingredi, quia ipsa nonnis aperia aditum piaebet aeri ad hoc,ut ingredia- a. Nec valet solutio, quam Franciscus Suarea
cui hoc exemplum D Th. omniumque veterum Phis i. ratas cipso desumpta valde dupli
56쪽
illi adhibet, inquiens 'ubi apertio fenestrae
est essective ab aere impenente ipse tamen ut impellens δε efficiens , nullo modo est et Lotus apertionis in genere causae materialis, quia non effiei motum senestrae, ut introductus iam in locum eius , sed ut comingens,in imprimens illi impulsum , quod facit
'prios tetrapore, vel instanti, quam in locum senestrae introducatu , ipsaque a suo loco moueatur. Cuius rationem reddit, quoniam in instanti terminatiuo accessus actis ad fenestram , est verum dicere, nuncaecedit aer ad illam , ae proinde nunc imprimit illi vittinem , e consequenter etiam verifieabitur, nunc non m uetur tenestra, immediate post, uebitur quia eius motus incipit per ultimum non
esse: Scia respectu illius efficientiae nulla est eausalitas retinterialis in effectu, quia haec supponit simultatem in eadem duiatione.
4. Adseeundum keoncedendum est anteeedens, intellectum de effectu secundario causae formalis, ut effectus secundarius illius est, quia lecuti dum istam rationem formaliter , c reduplicative sumptam nequites se prior sua causa sormali, secus vero si intelli. gatur de eo, quod alias est ella ostiis secundatius in praedicto genere , de nihilominus habet aliquo modorationem eausae mater alis respectu illius iam secundum istam rationem, bene potest esse prior in hoe genere , quam id, quod alias est causa formalis modo dicto respectu eiusdem. Itaque expulso formae substantialis praeexistentis
in materia potest considerari dupliciter : uno modo quatenus se tenet ex parte materiae per modum puringationis ab impedimentis , ex quorum ablatione reis manet ipsa per modum potentiae omnino expedita ad hoc, ut recipiat nouam formamri alio modo lecun
Non itaque haec solutio valet : nam si ae mota dum quod se tenet ex parte formae , ex eo ; quod est effectus secundarius illius , ac proinde subsequi tute vi informationis eiusdem formae , me cundumptiorem considerationem habet se per modum quasi dii positionis in ordine ad receptionem nouae formae, ac proinde pertinet ad ordinem caulae materialis , Aelia potest in hoc ordine esse prior , quam sua ausa formalis , t pectu cuius habet alias est effectum s
cundarium , quia quaevis forma non utcumque pendet a materia,sed ab eadem, ut expedita .cmeon sequenter, ut emundata ab omni impedimentori Msecundum posteriorem , pertinet ad ordinem ausae formalis per modum causati in hoe geliere' de ideo secundum hane rationem formaliter , de red ipli liue sumptam nequit habete aliquam prioritatem teia pectu sol me denuo introductae nam id, quod est posterius quatenus tale, nequit esse prius in uno, χο dem or4ine. V. Potestque hoe estplicari exemplo satis ae minmodato dispositionum omnino ultimarum, quae subinsequuntur per naturalem dimanationem a formasti stantiali nam hae possunt considerasi secundum quod
Ontimio ingredur per senestram , ipsa per motum etiam continuum aperiatur , tunc I ieet in illo priori instanti aeeelsus ae iis ad senestiam non sit m tio , b apertio senethiae, nihilominus toto tempore, quo aet successive ingreditur pet illam, aperitur etiam ipsa serieitra per motum continuum in ex vi motus non interrupti eiusdem aerisci ergo simul, de in ea.dem duratione sui, motus aeris per fenestram , ac motus, de alie tio eiusdem senestrae ex vi motus aeris iam dicti causata ergo cum motus it Laelis per
praedictum oeum aliquo modo depenseat ex sublatione, de remotioo tenelliae, seu ex apertione illius, si inde, ut motus 5 ingressias aeris, fit prior in eadem duratione Aocitate naturae in genere causae efficientis oc rursus apertio, de motus senestrae sit prior
in genete causae materialis, quam motus aeris.
s. in D sundamenta ergo oppositae sententiae ex se tenent ex parte formae , ut sunt effectus illius , vel ILptincipiis generalibus deducta , satis patet secundum quod se tenent ex parte materiae , ex eo quod disponunt ad reeeptionem eiu idem sormae vedii p. praee vlt. q. ostensum ex de priori modo ne queunt habere aliquam prioritatem respectu illius. quia considet amur praecise ut effectus cuius ratio ut collat eum sua causa sita est in posterioritate , lae- ex his quae dit p. praecedenti anum io 3 usquead finem diximus.
At primum vetbe l e euliaribus rationibus generationis de eorruptionis fornae iubstantia:is delum iaptum concedendum ellantecedens, si ly quia distat quia in genere causae efficiei iis, sotinalis , aut ira pendentia, non veto in prioritate, evindependentia; lis, iuxta dicta loco citato: nam cumitioritas,&dependentia ausarum , tantum sit prioritas a quo
non vero realis in quo , ideo optime explicatur per ly, ut si dicas forma praeexistens expellitur, quia praesens inito dueitur ' deinde distinguendum est primum conseqtiens , de concedenda est consequentia, si intelligatur de prioritate in genere caulae efficientis formalis, Inalis , secus vero si de prioritate in genete causae materialis fuerit in
Nee contra tio liabet vim probatio ibidem subsumpta iam ex hoc ubi tota ratio corruptionis,
i eu expulsionis passu in genete causae efficientis sitat posteriori modo acceptae sunt priores in genere cauissae materialis quain eadem orna , ex eo qub lea nent ex parte materiae tanquam dispositiones illius , a quibus introductio,in receptio formae in genere causae materialis peniet, quandoquidem neqait praedicta forma recipi nisi in materia dii posita , ut Iseo erutato probatum est. Sed de his videantur ea, quae ibidem diximus, nam ab eis cuncta in hac qu. dicta vatis de pendent.
Duoductio nou. formae lolum colligitur corruptio Piris incorruptian f stantiali fuis reselmis siue anem non possie intelligi in eodem genere , ut aliquid materiam Diapriusquam introductio secus tamen in alio , sellicet in genere causae materialis , in quo praedicta eorruptio, 6c purgatio materiae a forma praeexistenti;inteia ligitur esse prior, quam serma generanda quavis eollatione inter haec duo genera eausarum,&iri ritates earum sit simpliciter prior introductio, ut se tenet ex parte agentis quam corruptio , seu purgatio, emundatio materiae ab impedimentis, ut loco citato sinus explicatum est.
Licet quaest praesens eum his, quae disp. praeeer
dentia quaest usque alet discussimus, reipsa soncidat, nihilominus quia plures Doctores eam sigillatim controuertunt, de quod caput est yprura a
ducunt argumenta contra sententiam D. Thom quae
peculiati indigent solatione is omnia in praedictis
57쪽
Disput. III de Corrupi subsant suas. VL
fiat satis , quaestionem hane sigillatim excita
PMdκritur prior dicendi modus. 6. I Artem negantem tuentur omnes tere octo.
I res, quos disp. praecedenti quaest. 7 propriori
sententia tetulimus. Probaturque.
Primo ex tellimoniis D.Thom.Sanctus enim Doct. in . dist. 4 . quaest art. I. quaestiunc. r. ad 3. A. contra Gentes cap. gr. ait, quod materia veth, ωre liter iubest dimensionibus interminatis , ergDetiam corrupto composito remanebunt in materia , atque adeo non fiet iuxta mentem S. Docti in corruptione
ducatur , quidem non produceretur a proiiclante qui longe abest , neque a cadauere , quod in cerium. potius , quam in locum sursum inclinat,in ita illi aia
censui resistit: neque ab aere magna vel 'tate conisti nub subintrante in loco relicto ab illo corpore tum quia aer ille, ut constat , non potest imprimere tantam vim illa corpori , quanta equititur ad hoc, ut eum velocitate iam dicta sutiam ascendat trium etiam , quia alias motus ille sutiam nunquam cessate , scut ne cessat sub intratio aeris in locum eius r nec denique causa uniuetiali, quae sola superesse videtu , cum haec natutis rerum inferiorum se attemperatri, ita cadauere illo deotium inclinante, etiam ipsa in descensum ad eundem locum inclinat, di influit.
8. Tetti, quia ali, multoties aecidentia illa
corrumperentuIsne corrumpente , natura flustraret olutio usque ad materiam primam:& rursus in prae iam actum ageret qua duo abluida esse satis constat. dicto cap. i. sie ait Niallam ρν incipismum essentialium
iam inisper mortem omnino cedis in initum , mem-ιma
manet οβ mortem materia etiam ista tisiforma fuit
subleua manet jub eisdem dimensio i s. κω νι esset mHeria indiuiduabr. Secundo, nam cum animal gladio, aut frigore sumptum petit, tune saltim in visceribus illius manet aliquis calor at hae est idem numero cum praeexistenti: ergo in eorruptione non sit resolutio vique ad materiam primam Consequentia satis patet malo productione hominis , ubi natura longo tempore in veris constat experientia. minor probatur, quia non Orgametatione corporis usque ad instans eiusdem ge- Sequela, quoad priorem parte patet in generatione ignis ex aere in qua ignis generans , qui solus per
suum natiuum calorem corrumpere posset calorem aetis non habet vis ad talem corruptionem , cum simile non agat in simile, sed in suum eontrarium, sic ti etiam tetmitrus ad quem: scilicet calor denuo productus debet esse ex termino a quo opposito, atque adeo calo nequibit fieri ex calore. Quoad secundam et partem etiam est aliqua causa, qua calor ille si esset a praecedenti numero distinctiis noduceretur, non quidem ab aere
circumstantes, qui saepe est frigidior, neque a gladio,
ut pote non habente adeo intensum calorem , ut sup-potritur inec ab intest mente quippe non innuente in
hoc eventu, nisi medio gladio , in quo sis modo dicebamus calorem ita intensum non esse supponimus: nec tandem fit per naturalem a Mima cadaueris, quoniam calor ille non est dispositio per se concomitans talem formam . sed omnino inpertinens ad illam, α ita non resultat in aliis eadaueribus , sim tamen dis. potiri per se concomitans aliquam formam semper resultet ab omnibus Himis eluidem speciei, ut inda-etiue in singulis patet. 47. O .firmatur primdnam in quolibet cadauere
manent eadem numero accidentiaci ergo iam in cor-tuptione non sit resolutio vique ad materiam primam. Con: equemia est euidens: antecedens autem patet in homine mortuo , in quo cernimus eandem cIcatricem, eandemque figuram , dc organietationem ac
similiter in pomo . vel in aliis herbis salutiferis a suis
radicibus abscissis, ubi experimur eundem odorem, eandem que virtutem lanatiuam ibidem pei manentem, in quibus omnibus maxima fides sensu iudicanti esse eademinet ac praecedentia , adhibenda est, tum quia, ut ex Arist. ωD Tliom. 1. de Anima dicemus, tensus non fallitur circa proprium sensibile, quando
est indebita distantia, medium ac organum non nerationis in sudauit at si organitatio illa in eo instanti perit, uterum alia tunc producitur, iam natuta trustra actum ageret, quippe ciun organietationem illam iam peractam in illo initanti destiueret,in aliam
in eodem produceret . ergo, c.
q. Confiimatur e quia nullus unquam artifex agens secundum artem destruit dii positiones artifieiales, quas facit, imo nec quas inuenititius faetas , sitis ae introducendae congruae sint unde si easdestrueret, inspientet, non secundum artem sed potius conua illam ageret Pat natura in suis operationibus est attifex quidam sapientissimus, quam ars in suis operibus imitari intendit: ergo dii positiones quas i
uenit,& quas prius secit nullo modo destiuit, & ita non fiet telolutio usque ad materiem primam.
Quart, quia alioqui non et Tet salubrius vesci pretiolis,in delicatis cibis, quam aliis vilioribus,&magis erassis hoe autem est contra manifestam experientiam Pergo c. Sequela patet: nam si transm latione substantiali eorum in iubilantiam aliti, nihil ex ipsis praeter materiam primam remanet, cum haec
sit eiusdem rationis in omnibus cibis, non magis proderit ut his, quam illis, nec magis nutrietur animal per lios , quam per illos. so. Qiunto nam ex opposito fieret nullum agens polse suam naturam substantialem communicare, quod, ut patet, est absurdum sequela probatur, quia nullum agens agit nisi medias dispositionibus, quas inest impeditum , ut in praetenti multoties contingit composeo corrumpendo inducit:ergo si in corruptiorum etiam, quia non adest lassiciens eausa , ob quam ne sit resolutio vique ad materiam primam, eonis. ratione debeat corrigi sensus cim,tatio ipsa idem videtur suadere , siquidem, ex dictis in argumento constat , non appale agens , a quo talia accidentia
Confiimatur secim db: quia si canis vinus maximo impetu furtum proiiciatutis in medio ascensus moin
Iiatur, tunc e mortuo manet impulsus , quod sur,
sum proiectias est alias ultra non ascenderet Dat impultus ille est idem numero cum pinexistenti in ipso
antequam moreretur: ergo, & caetera Consequentia
non datur agens, a quo adius iquenter praedictae dispositiones pereunt, non erit alia quid . medio quo agat, maxime quando agens iam petiit , Iolum in iubiecto illo corrumpendo suam virtute resiquit, ut in viventibus contingit. Confimatur nam dispositiones introductivae nota possunt non manete in instanti generationis inclusiueri ergo in corruptione ibidem ioterueniente alia quid aliud praeter materiam primam manebit. Conseisquentia est nota. intecedens autem probatur:tum Prianullum accidens corrumpitor in instanti ultimori vias, per quem fit nam tunc potius perficitur,4 estriti facto esse, sicut tunc lolum est ultimum termitraia riuum
58쪽
tiuum complens totum motum sat instans genera. tionis est inllans ultimum motus , per quem dispo-stiones illae fiunt, quia in ino inflant , non vero in tempore antecedent potest dati ultimum mutatum esse eiusdem alterationisci ergo , e. Tum etiam, quia praedictae dispositiones durant, usque dum sint incompossibiles cum forma compotiti corrumpendi, at .as illud non corrumperent ; at toto tempore antecedepti ad instans generationis non sunt cum ea
incompcssibiles , quippe quae permanet cum illis simul cum ipto composito quod constituit ergo dedent dulate saltim usque ad instans eiusdem gener tionis inclusue.in quo non possiunt cum composito
corrumpendo componi. 1. V Irim,r quoniam salti in homine quantitas subiectat ut in sola matella prima i ergo eadem manebit in genito in rrupto , di consequenter non fiet in corruptione concomitante generationem hominis rei olutio usque ad materiam primam. Haec ultima consequentia est euidens : ptima vel patet ex antecedenti, nam cum maneat subiectum eiusdem quantitatis,&ipsi nihil sit contrarium , non est cur pereat maxime, quia quantitas non habet ullam
dependentiam forma substantiali, quatenus tribuit et Teatomum , sed totum quarenus communicat ei Iesubstantiale corporeum, cuius ipsa est passio , quare eum aliqua laima substantillis tribuens praedictum gradum in materia semper reperiatur, seinpet etiam ipsa quantitas perseuerabit. Antecedens autem probatur , quia, eum animatationalis sit spiritualis, indivisibilis, nequit etiam partialitet in se recipere accidens corpoream, diut- sibile, alioqui coextenderetur,4 reddetetur diuisibilis ab illo nam tepugnat formam accidentalem reeipi etiam partialiter in aliquo subiecto, non tribuet ei suum effectum bimalem. s. II. ra Aristot si Thom sementia. 3 a. Icendum tamen est , in eorruptione sub-l iuntiali fieti resolutionem, que ad materiam primam. Ita omnes lite veteres Philosophi,&Theologi , 'uim plures alii quos disp. praecedenti qu. 4. 6. adduximus. Aisertio autem haec non indiget ad sui probationem nouis rationibus quia ex his quae disp. ωqq. citatis diximus satis conitat: si namque generatio lubstantialis recipitur in materia nuda, tam ab omni forma substantiali quam accidentali, ut ibidem ostendimus aperte sequitar nihil praecedentis compositi remanere praeter materiam primam atque adeo ficti in corruptione illius te. solutionem usque ad eandem materiam. Caetetum quia eandem assertionem in propriis terminis Aristote l. i. Thom docent, idebit magis constet quantum opposita sententia a mente,
doctrina ei uidem Philosophi QS. Doch dister, cum ea pugnet , placvit praedictam assertionem duplici testimonio ex utroque delumpto ampli ius
elucidare. Quoi itimum habetur in hoc libro tere. 1 et .vbi se loquitur Philosophus: Quando autem totu transmaetatur nam manente aequos sinu , M s. Metito od m, sed pissi ex femine toeosanguιr, aut ex aqua ae gener tuta mire tale huius autem eo rumis Vbi D. t m.
aequo sensebile, quas sis iis subiecto
s. Occurrit Suare disp. 4. suae Met fecit fianum s a iunc solum habeti,qubd in corruptione substantiali non ren an et compositum praecedens, quia Aciit. nomine subiecti sensibilis non intelligit ius copolitum ipsum substantiale, quod solet communitet appellate lubitantiam sensibilem,non vero accidentiai pia selibilia,& ideo non dixit nullo sensibili manenteledri, cin manente aliquo ensibili, ut sal; iecto eo dein collat amet solam obstantiam piet dictam elle sensi. bblem ut subiectum substatis praedicta lenii bilitati. Sed condia nar ii primis haec x postio aperte est contra verba sensum Pnilo Liphi, quia compositum Iubilatit ales, ut tale, non habet rationem lensibilis . iubilan tia namque etiam corpore , secundum ranciri cisam rationem , non et sensibilis rati ne in , ted tantum per accidentiari et O tio non lici: ius sensibilis, ut subiecti, de quo astit ma Arit. not perieuerat in corruptione , nequit intelligi, nisi aliquid affectum accidentibus ' ergo i petri an e ma telis affecta disposiἰionibus .aliis accid-ntibus, iam permanabit aliquid lensibilet inquan subiectum
generati m S, c corruptionis, quod cxcontra intentia in cla verba lintra lolo hi., Conn maturi S cxplicat iit,si accidentia eadem mane sent 4 Cnito cor pio , tune compositum
tulis nitae non eru propinam sub lectum inhaesionis illorum, sed Merra prima solummodo . alioquin migratcnt naturali ita de subrecto in obiectum ergorn. teria pruTa siet quae principaliter . de maxime esse subiectam sentibile: ergo si pia una cui suis ac in
cidi nil hus , tam in in aruptione, quam in generata O-
ne substantiali manet, con quentet, ut dii positapcciliam, ubi scitur eidem generatiotia m. e dixissici Aristor in generatione , corruptione substantiadi nullum subiectum sensibile manere. Deinde explicatio haec expressi contra D. Thomam v constat, tum ex testimonio allegato tum ex verbis, quae in eadem lectione paulo post ubiunxit d)
1 c. Secundum vetoli incipale testimonium des mitti ex eodem Atili capit de lublianti:i ubi postquam probrii irtam praeci cata substati tali. ,quim accident' ha realiter elib in primi; iubilant ijs, quaesunt quid singulare , te aliis de illis, nimitari rideoque praedictas primas substantias et se fundamentum om- Di r praedicatorum scilicet horianis, umentis, ani malis, corporis, obstatillae, alba, aut nigri,& caei. subdit i ' in ergo ex se nnb ι primi sub Othipol)siis est at ouid aliortim esse.Eugo lenti in corruptior, e iub-st aurali prtinae substantiae , . G. Petri , nullum accidens manere , conloquenter fieri resolutionem in
Consumatur ex. D. Thcim opusc. 48. c. s. ubi reddens rationem horum vel borum Arist. sic ait: Sciendum tamen .si , quod esse essentia perire, conuerit
speciebui quia sola specie uis nitur di simili signi
eat esse essent ac per osterius dicitur de indiuiduo. seu conuere Dei est avitem exsoria e prius ou exis indiuid .i ablato enim esse inditiiΔολι- impossibiis es aliqvid adiud rem oro, ut Phiti via dirit in lib. Pria mentorum psertis tem conuenit i si pinv
59쪽
s s. Respondet primo Suare loco citatio n cf.non dixisse Atistoteleni destructa hac, vel illa substantia, destrui omnia accidentia, quae sunt in ipsa, sed destructi si linis substantis, quod est verissimum quia nisi
substantiae corruptae succederet alia , non mλnerent
accidentia unde sensus illorum verborum est 'udddestructis primis substantiis, non genitis de nouo
aliis, nullum earum accidens preseuerater. Sed contra . nam haec solutio pugnat rum cum verbis, tum etiam cum sensu Philoloplia cum verbis
quidem, quia exemplificat in substantiis particulatibus i cum sensu ver, quia Arist. nunquam existimauit pollia aliquam substantiam corrumpi , quin loco eius succedat generatio alteratio Aeetius Gergo cum loquatur de corruptione, quam ipse assequutus est,&tatione illius dicat non permanere aliquod praedicatum, siue substantiale completum , siue etiam accidentale, plane sequitur eum non loqui nisi de cortu p. eione substaotiae partieulatis , cui generatio alterius substantiae succedit. 17. Secundδ, respondet idem Suarra, quod etiam si Arist. de substantia particulari loquatur, intelligendus est,qudd destructa prima substantia omnino,id est secundum totum, secundum partem, atque adeo etiam iecundum materiam , non posse aliquid , quod
antea in ipsa existeret, permanere; si tamen tota subis stantia in ratione totius destruatur, pars maneat,non
repugnabit aliquid in illa maneret sic enim destructo
homine manet intellectus in anima , ira manente materia poterunt in illa accidentia Perseuerare. Sed contra,nam haec explicatio non minus est eontra Aristotelem quam piaecedens , quia Philosophus
non cognouit destionem totius substantiae , quae est mihi latio , ficu nec creationem quae est ex nihilo. ergo non potuit de tali desitione loqui. Nec resere si dixeris, verba Arist. velificati in hyp
tesi quadam impossibili, scilicet, quisis petim possibile desinete prima substantia secunduli se totum,
turae desinerent etiam accidentia.
18. Nam contra hoc est , quod licet planum sit.
praedictum testimonium in eo euentu velificari, atta. me secundum eiusdem Aristot mentem, etiam verificatui in corruptione , laesitione substantiae, quae communiter repriit ut nam cum ibidem Philolophus dieat, primam substantiam esse, quia proprie, maxime accidentibus vi aliis praedicatis substat, quia illa klummodo est, qua proprie, maxime habet esse petia , uti Thom. opula citato ipsum explicat Conseia
quens est, ut secundum eius mentem prima substantia
in latione talis destructa quod quidem per corruintionem communiter contingentem fit in destruamur etiam accidentia, quia distructo subiecto pereunt omnia, quae in illo sunt. Nee tandem refert exemplum illud in hae solutio ne adductum de anima rationali, in qua post hominis corruptionem remanet intellectus. Nam dedidcontingi , quia talis anima post corruptionem hominis retinet esse existentiae substantialis, atque aded potest habete esse secundum quid . scilicet accidentales at vero cum in materia secundam se sumpta ne queat existentia subitantialis Iemanere , ut ex sape dictis constat,fit inde,ut non si capax habendi in se aliquod esse acciden. tale , sed solum suo tot , quo perinde destructo, omnia quoque accidentia
g. III. Solutiones arramentarem Upem mentia. 39. A D primum oppositae sententiae respondeturo eum et tara . contra Gent. c. 8 I. Soncinate 8. Met qu. x Bane*in hoc libro c. q. q. art. s. in solutione aditimum D. Thom in illis lais oecuris Iere argumentis infidelium negantium hominis resutia rectionem, ex eo quod plura principia eius essentialia, v. G. elle corporeum in alia deperduntur, quae proinde eademmet reparari nequeunt onde, optimus Dialecticus duplici via eis satisfacie primo quidem, ex concessis ab aduersariis, praecipue a Commentatore, non vero secundum rei veritatem, propriamque mentem:&in hac prima solutione continentur verba in obiectione citata: ac si sanctus Doct dixisset Ani. maanteliactiva, materia,& eadem numero quantitas, manent corrupto corpore, ut tu licet falso Leonee-dis ergo poterit idem numero homo reparari. Deinde uod secundum rei veritatem idem argumentum soluit,ne si lotum ex concessis illi Oeeutrisset. dubium submitetur, an re ipsa comtra fidei vetitatem
concluderet, ita inquit argumentum non valere,
quia corporeitas dupliciter accipi potest: uno modo,
secundum quod est forma lubstantialis corporis,prout in geneve trabs antiae collocatur sic corporeitas prout in homine, non est aliud,quam anima rationalisrribuens esse corpore ,ex quo sequitur quantitas:&ita cum anima tationalis remaneat post hominis corruptionem . poterit corpus humanum reparari. 6o. Subdit autem: Alio modo accipitu corporeitati prodisserina aeci ratii,sse auiam quam a cit--ροι, quod ei m genere quaintitatas iste corporalia nihil esairavdquam trer dimensione , qua compos tragionem coaxsituunt: Ets igitur hac corpore ita in nihilum cessit coris pore humans cor uo , Dunen impedire non potest, uis idem numero resurgar, eo quod corporeisar modo primo distia non in Ohirum cedit, sed eadem ntimet. Ecce ergo quomodo S. Doct in his testimoniis expresse pro nobis, contra aduersarios est Quare,quoties in quibusdem aliis locis aliatit m tetiam subesse dimensionibus interminatis priusquam sol mae,vel loquitur de sola prioritate naturae in aliquo genere causae , nempe materialis respectu indiuidua. tionis formae,eum qua prioritate optime stare potest, quδd quantitas non in sola materia, sed in composito ex materia ela forma re ipsa recipiatur,ut latius suo loco ostendimus vel loquitur iuxta mentem Commentatoris , quem propterea in his locis referre solet, non vero iuxta propriam,cum iuxta eam oppositum in i co a nobis nuper telato manifeste docueriti 6 i. Ad secundum respondetur,calorem illum producite acciden ac consequutiu a generante cadauer,ex eo, quod materia per formam,dc dispositiones
antecedentes,quae suerunt in corpore vivo,mansit deis
terminata ad hoe,ut cadauet illud quantum fieri ponsit, generetur cum similibus accidentibus, cita hoc ipso quod generans introducat formamillam,praesupponendo formam uiuam eum talibus dispositionibus, tanquam id , quod per eam immediate expellendum est debet producere praedictum cadauer cum acciden tibus similibus composito praecedenti,quamuis sint talis,ut propter aliqualem repugnantiam cum tomac dauetis ieeundum e sumpta, iit ex vi eorum talis A ma aliquo modo in via corruptionis: de iis licet non subsequantur huiusmodi accidentia ad cadauer ratione formae secundum se sumptae, bene tamεuratione materiae sic detegminatae. unde,
60쪽
Vnde generans habet se per modum causae aequiis uocae, quae ex determinMione subiecti producit hunc potius effectum , quam illum. Ex quo etiam patet, quod ad huc concesso , quod animal verbi gratia, frigore inteleat, nihil hoc obsto, quominus in visceribus eiusdem iam mortui adiit dicuius calor, si quisdem in tempore immediate ante cadenti una cum frigore illo similis calor in eodem prae existebat.Sicut nec refert,quod talis calor, vel alia accidentia similia his, quae in corpore vivo Praeexistebant, non sint dispositiones per se concomitantes sormam cadaueris ad hoc . ut ex tali cadauei retultentri si quidem omnia haec non subsequuntur ad eadauet, ratione ruaae secundum se sumptae , sed olumit opter deterint nationem
materiae iam explicatam. 62. Ratio autem ob quam materia maneat determinata ratic ne forma antecedentis, ela dispositionum
eius ad hoc, si immediate post ipsam sequatur cadauer cum accidentibus , quoad fieri possit consimili bus , potest reddi ex eo quia solina cadaueris non est per se intenta a natura sed per accidens ad hoc , ut ordine ad aliam organietationem nobiliorem, conis pro aliquo tempore substituat pro fama uiua , veluti naturalem eidem animae is cum praecedenti incomis
tiam solis desinitri secundo per destruct , sublecti,
qualiter eorrupes organo aditus V. G. corrumpitur etiam poten Na uditiuaestettici per actionem c nistrari, sicut mi inum desinit petabioncm calidi, choc est proprie, 6 pers orrumpi quatio ad desui
nem termini . t accidit in relati e , quae terminopereuntur petit. 6 . Hinc ergo ad praedictam . probationem resis pondetur ex D Thom te 2 io quod licet calor noti possit per se corrumpere calorem, bene tamen per ac cidens, cla consequutiue corrumpendo subiectum, per quod etiam satis constat ad id , quod ibidem additur. scilicet calorem . de queinlibet alium terminum me meus debere fiet ex tuo contrario , quia hoc intellia gitur de his, quae per se nunt, non vero de illis, quae
Ad probationem veto secundae partis eiusdem sequelae dicendum est , organizationem illam praece dentem ordine durationis introductionem animae rationalis disponere , d determinare materiam in quaedam erigies de simulacrum illius qui cum dispo sitiones formae viventis, atque adeo ipsa forma viva, vel unio illius tam facile destruantur, ut in illa bi eiu temporis mora , quae ad hanc destructionem sufficit nequeat Ignu, V. G. dii ponere tussicienter eius materiam ad generationem formae ignis ab ipso per le, de alias sine sussicientibus dispositionibus possibilem, sicut etiam sormae ad quas huiusmodi
organi Zariones consequuntur , sunt iniecte incomis posti iles unde praecedens organizatio non suit fruinstia inducta , nec postea sine necessitate destructa, nec natura iam actum iterum agit , quia numquam
organi Euionem, Illam nobiliorem, di connaturalem, petentemque animam rationalem , ut id, a quo pes
non possit con natu taliter introduci serma ignis ide, naturalem dimanationem fluat, in lucem ediderat. ne materia m. neat pro aliquo tempore sine forma, intromittitur ibidem per accidens quantum ad intentionem naturae ima cadaueris , ut suppleatvlces formae praecedentis . scilicet Mimae vivae quoad hoc , quod est posse materiam media illa suffitient et disponi ad aliam imam, V. G. ignis ab agente Per
Quare sicut substituita Dima cadaiietis loco ser-mae vivae praecedentis, ita ipsa solma viva dispo. stiones eius determinant materiam ad hoc , ut Ior. ma adaueras denuo adueniens producatur quoad fieri possit eum omitibus accidentibus , quae in tem pore immediato ad generationem erant in vivente, dummodo non omnino , sed ad uter eidem formae cadauer pugnent. 6; Per qu etiam patet ad priniam confirmationem. Vnde sensus oppolitum iudicans corrigendus est per rationem nec contrarium conuincit prima
probatio in prima confirmatione adducta , quia aliquod sensibile externum esse idem , vel diuersum, 6s. Et quo ad confirmationem concedendum est antecedens neganda consequentia , quia ima inducta per artem non praerequiri destructionem compoliti , in quo prae existebant illae dispositiones, de consequenter ne destructionem illarum secus ver ima naturalis , in cuius aduentu debet cor Iurapi praecedens compositum , ac proinde ad eius
corruptionem accidentia in eodem recepta debent etiam delinure.
Caeteium , si dispositiones , quas inuenit artisex,
quantumuis aliqualiter congruentes Imae a mn tatuo, quam inducere inrendit, non sint adeo perfectae
ac illae , quas praedicta ima exposcit , nec cum ei:
compossibiles , ut multoties contingit , necesse etit artificem ius priores destruere,v has introducat . cum igitu inpiae dictis dii potitionibus naturalibus, de quibus loquimur, id temper contingat propter rationes dictas ideo temper est necesse antecedentium destruisci I ncm cpctati, ita exemplum ex artifieialibus desumptum nobis fauet,4 contra aduersalicis urget.
66. Ad qua itum neganda est sequela , quia vili non est sensibile proprium visus, vel alterius sensiis. . res cibi de magis crassi, dum sub propria specie in stomacho nianent, pollunt nocere , quia asserunt qualitates dissonas,in nocivas saluti hominis; e contra eisibeibi pretioli salutiferi ratione qualitatum benignarum humani corporis temperamento magis expedientium , solent,iaum sub piopria pecie in st
Ad quintum negamus sequelam AE ad probati tionem perciperet. Ad secundam ver probationem ne dicimus latis esse, quδd mediis illis dispositionis patet, thim ex modb dictis, tum extiri, quae pro asser bus maneat materia sigillata ad sormam illam , altione adduximus quam dispositiones ipsae indinabantur. Quomodo avis Ad secundam confirmationem constat ex distis, tem relinquanti ateriam sigillatam, etiamsi desinant. quate impulsus ille ob rationem tactam producetu i iam explicatum est disp. praecedentia num 3 .vsquc generante illud cadauer ad I. Ad illud deliique de viventibus constabit ex Ad tertium tespondetur negando sequelam , quo dicendis lib. i. de Anuna. .
sed ad summum commune. circa lensibile autem commui e multoties decipitur sensus unde si quis vid re aliquod corpus album per visionem continuam, usque ad instans A exclusiue is in eodem instanti Deus si ora albedinem destruete , eualiam ciuidem intensionis in eodem subiecto produceget, tunc lensus minime unius corruptionem in alterius genera ad utramque parte . ad probationem contra primam respondetur iupponendo ex D Thom in tradi. d virtutibus quaest x.arti c. I. Ac alibi saepe, quatuo
modis posse aliquid corruptici prirnis per absentiam suae caudae eonsciuantis , quo pacto lumen ad ablatiis
Ad eonfirmationem , negandum diti antecedens, de ad primam probationem dicendum, maiorem elia salsam , quando accidens corrumpitur petaecidens ad desitionem suo iecti,quia tunc etiam motos desinit codem modo desineo instanti, in quo terminandus e t