Collegii Complutensis Sancti Cyrilli Discalceatorum FF. ordinis B. Mariae de Monte Carmeli Disputationes in Arist. Dialecticam & philosophiam naturalem, iuxta miram angelici doctoris D. Thomae doctrinam & eius scholam, eidem communi magistro, et flor

발행: 1651년

분량: 187페이지

출처: archive.org

분류: 철학

81쪽

Dissut VI de Alienatione cdus VII L

iatis aleruantitatem. Et idebri Doctorem sequuntur communius Caietarius locis eiratis ex prima secundae , N ecuti dilecundae , Capreolus in I. dilhan. T. quaest. 1, cibaea, ibidem . quatit. F. Egldrus quodlibet x. quaest. 4 Conrad ce Mediu O q. a. art. .F' Mid. 3. et qu. 4. Soncin ibidem quaest .ai. N A. Austudii loci de Getieiat. q. v. labellus'. 6. Sotus . Phyl.leΣt. 4 valen. 2.2. punct. 3 Ouc.A. Martine I. 1.q. 2.art. Lavald 8.Met. q. to cateraque atri di ἱ- cipuli Sancti Dcctoris tam antiqui,quam tuniores. O . Probatur primo, testimonio Arist. 4 Physic. text. 34. kt Thom. loco citato ex I. 1.in fauorem tuae

sententiae adducD,quod se se habet. Ex calido'magis

eisidum nullo acto in materia calido quia non esset eat dum quando erat,ma cairim Vbi ut D. Thom. ibiadem lech. innuit, aperte docet, minus calidum non fieri magis calidum per noui caloris adsitionem: quare cum eadem sit ratio de aliis qualitatibus, quae augentur,ut loco citato ex L. 1. notauiridem Angelicus Doctor fiet inde , ut nulla ex his per additiovem stadus ad gladum Intendatur.

Nee resert id, quod respondet aetque ubi sup . c.

s. cilicet testimonium hoc nee fidelite a S. Doctor: adductum Histes, nec intentum conuincere, quia ibi Aristot tantii vult minus calidum fieri magis e Iidum , absque noua materiae additione, non vero absque eo quod nouus calor partialis lupei addatur.Quam lolutionem quoad secundam partem tradit etiam buare loco citato, e Rubi ubi supra, eamque confirmata tum ex contextu , nam immediate ante lixe ADLstot verba continentur illa , quae pro sententia oppo sua ex eodem Philosopho n. 13. adducta expensa sunt i tum etiam authoritate o Thomae lect i . iamulata.

Non itaque hoc resert nam contra primum dictum brielis vaχque obit t. quod lieet in ian satione Rigyropsi non habeant ut vel ba a D. Thom adducta attamen in antiquarianslatione, cui eadem, imbola maior fides est adhibenda tisam sicut antiquior, de ita purio est habentur illa, qtue S. Doci refert Adde quod etiam in transatione Argyropoli , quam adducit vaZquee sufficienter exprestat Philosophus hoc

ipium , ut iam expetidimus.

Dcia. Conti a lecundum vero obest,quod etsi mens Philota hi iuxta vitamque translationem, fit ostendere idem esse sulce tiuum contrari um,ae proinde necessi necessarium addi nouam patiem materiae ad illa recipienda, neque ad hoc, ut minus calidum fiat magis calidum i ait amen hoc ipso , quod a magis calido excludit noua patiis materiae accessum consequenter exisiaudit noui caloris additionem , quia, ut statim dicemus . nequat disi uagui numero a priori, si noua pars ιnateria non superaddaiues eu ded S. Thomas oeo citato ex . . optime ex hoc testimorito intulit intensionem caloris 4 aliatum qualitatum non fieri per additionem noui calotis , vel uualitatis partialis ad ea. lotem , vel' i.ilitatem praeexistentem. Vnde in primo disi. . quaeli a arti : exponens hoc testimonium in istot be inquit musi-- etiamd cit in . unsorum , quod aliquid ess cisa magis ad--, vel magis calid nn , non per additisnem alicuius aliarim , vel ea

torra

Ex quo fit, non bene Rubium intulisse, quod iuxta dochtinam Diui Lomae . Philosophus in hoc testimonio tantum vuli in productione magis calidi . ex niinus calis , non fieti additionem nouae partis. tetiae non vel binuba non addatur noua pars caloris,

quandoquiquem iam diximus , de statim magis ottendimus in via Sancti Doctoris ex illo prioris quitur hoe post ei ius, neque illud, quod idem Rubio ex Aristot pio se assen, quidquam conducit, ut ex direndis insta numero to8 aperte constabit. Deinde piobatur ratione desumpta ex Aristot leD Thoma, locis eitatis, quae potest ad hane bimam reduci. Non potest ealor , verbi gratia, intendi puadditionem ealem stadus ad gradum , seu per additionem caloris ad calorem, niti unus calor, vel gradus distinguatur realiter specific , vel numero ab alio, at nequeunt inter se aliquo ex his modis clistinguit ergo

neque intensio poterit et additionem realem gradus ad gradum, vel caloris ad calorem fieri. Maior videtur nota, quandoquidem nequit dari re lis additio sine reali dualitate, seu distinctione extrei morum omnis autem distinctio Iealis,debet ad miselle, vel numerica, vel specifica, siue et Tentialis Minor utim etiam constat, quoniam nouus calor paristialis adueniens calori praeexistenti nequit distingui specie ab illo, ut ex se constat, neque etiam numero, quippe distinctio numerio qualitatum sumitur ex subisiecto, ut tuo loco late ostende musci unde nequeunt qualitates distingui solo numeto, de esse simul in una, ex eadem parie subiecti. Ioa Consumatur secundd ratione, quam innuunt Aristotel. 3. Physicorum , text. 39. ela Diu Thomas loco citato ex ptima seeundae in argumento, sed e tra, Malus locis , quos in Logica disputatione I 3. numeτ. o.adduximus ad nobatidum substantiam siue quantitate elle indivisibilem ac proinde carere partibus tu talibus etiam entitatinis , quoniam duo illi caloies non possunt uniri ad componendum unum,cla eundem calorem magis intensum, nisi vel per inodum actus, ela potentiae, vel per continuationem.Non primum,quia duo indiuidua eiusdem speciei non comis P Iantur per modum actus, dei tentiae inter se, siquiisdem id, quod ab intrinseco est potentia respectu alterius distinguitur essentialiter ab illo, ut in materia deforma constat.

Neque secundum: tum quia sola quantitas est dies-sbilis in partes entitati uas 4 integrales taetera verbaceidentia sunt simpliee qualitates , ut loeci citato fusus ostendimus , ut solum ratione quantitatis pos sunt , si sint maintialia eontinuari , ela multitudinem

partium habere, ae pioinde ieeundum hanc partium distinctionem, cla continuationem nequeunt in eadem parte lubiecti recipi , uni tamen in opositum huius ad augmentum intensuum requiratur tum etiam, quia alias accidentia immaterialia quδ sunt intensioras eo essent magis com posta, tu minus una, quandoquidem requiterent maiorem multitudinem paritumi cauicni et se falsum constat, siquidem qub charitas est intensior, eis est pei fectior omnibus modis, quam remissa, vitalis, ae proinde actualior in quens minus composta, magis una

i. hanc rationem D. Thoris multiplicitera L rei pondeii aduersarii primis, neganta ac cidentia solo numero distincta non possSpto e dem tempore in eodem subiecto consecuinci quod sibi persuadent argumento Durandi, nimirum, quia alias nequitet Deus de potentia absoluta idem numero accidens semel productum rept uerae in subiecto affecto alteio Meidenti eiusdem speciei quia si indici-duatio accidentis conupti dependebat a subsecto sub tali tempore , tunc sicut tempus ipsum transactum non potest per diuinam potentiam reproduci , in neque accidens ab illo dependens lis eum hoc non sit diuinae omnipotentiae denegandum, fiet inde quislsient pro divasis temporibus, ira pro eodem tempore

rosita

82쪽

Disput. IV. de teratione Uss. VIII.

possint duo accidentia solum numero cIllincia in eo indem subiecto repetiti, ac per conlequens ex hoc caniis te nihil obetat, quominus Ilures gradus ea uidem qualitatis timui dent ut in ita intensio illius per addicionem gradus ad gladum fiat. Caeter)m, haec solutio ex profesto, ex radicuus, uesicco agentes de ptincipio indiuiduationis impia enabitur. Secundestes pondet aetque ubi supra , huiuina Odi gladus non habete rationem qua iratum totallimi,

sed partialium, integrat,iam nam numelia qui. illa

tem , ac pioinde posse esse simul in eodem numeto subiectori quia incompossibilitas duoIum accidentium toto numero differentium tantum competit indiuiduis complete distinctis intra eandem peciem : in diuiduis vero partialibus , hoc ipso quod

talia sunt , competit complere integrare unum individuum totale , cita non repugnat eis esse in eodem subiecto una cum indiuiduo completo , quod eomponunt. Cui solutioni sub sinibit Rubio in piae.

senti. Io . Addit autem Suater, duo accidentia toto numero distincta tunc lolum est Incompossibilia, quan . do ent: ratitie distinguuntur, se habent inter se omnimodam similitudinem De contra vel , quando I turn ex natura rei dasciunt, non sunt eiusdem omnino

rationis et quate cum gradus isti lotum ex natura rei distingitantur,in calor, veibi gratia , ut duo, sit alio modo dissimilis calori, ut tria, cum tamen duo gradus, ut tria, sint intra se similia , inde est . vilicet hi duo posteriores nequeant esse simul in eodem subiecto , secus tamen calor ut duo, de . t tria, Ie de aliis secundum quos fit intensio. Sedeontra: nam haec solutio inuoluit duo in te esse pugnantia , scilicet hoc gradus esse realiter partiali-- , vel ex natura rei distinctos toto numero, lihis laminas simul recipi in eadem parte subiecturi ergo, caetera Antecedens patet quoniam ut loco citato laetus expendemus , quaevis distinctio secluso intelle.ctu . quae solum est numerica . sue illast totalis, sue partialis, sine sit emitativa, siue ex natura rei. Iue sit inter indiuidua omiuno similia, vel dissimilia inita eandem speciem . petit distinctum subiectum . vel initim idem in ordine ad diuersum tempus , ut loco citato ex misello ostendemus: ergo repugnat gradus illo esse partialiter, & secluso intellectu distinctos solo numero .is nihilominus recipi simul in eadem parte subiecti. tos Tertio responderit alij gradus illos non teci. pi in eodem prorsus lubiecto, led aliquo modo diue

sis: nam licci omnes recipiantur in cadem parte subiecti, attamen unus non recipitor in subiecto nisi meis diante alio ita ut primus inhateat non mediante aliis quo alio gradu in subiecto,secundus velo noti nil pri. mo medianteo subordinationem essentialem, quam inter se haberent.

non possit acquiri calotve octo , qui prius aequirantur caeteri gradus, ut ex dicendis quaest sequenti patebit.

Tandem respondet Hurrado loco citato lich. s. nih 1. gradus illos et si distinctos realiter, non tamen d stingui numero, quia iunt simul in eadem parte subiecti; at D. Thom in sua ratione soldm velle solumqtie

conuincere, intentionem qualitatum non fieri per additionem gradus ad gradum indiuidualiter distinctum intra eandem speciem , ita ut duo illi gladus intra se

uniti maneant distincti numero: ne autem ut loquiatur hiemete, vi videatur in suam sententiam trahere S. Doci adducit testimonium quoddam ex . puri

cere, quod essentplure iuberine spar ra, At lao -- manuines , eum H edine non sint plures, nisi sui dum

νῖdsunt in ρωπιλιι substantis. Ecce ergo inquit Hultado quomodo dux illae

albedines tu iam Thom essent post separationem realitet distin quandoquidem ante illam realiter distinguebantur inon vero differunt numero,quia non sunt i diuersis subiectis. Io6. Huc etiam aliqualiter spectat solutio aliorum asserentium partes unius , meiusdem quantitati non distingui actu realiter , sed sollimia potentia, ac proinde actu nullo modo disterre numero : quare cum eadem si ratio de partibus . seu gradibus qualitatis, consequens est, tactu, nec numero, nec specie dostinguant ut, cita non repugnat sic in eadem parte Caeterum , solutio haec non minas, quam secun da inuoluit duo inter se repugnantia, scilicet gradus illos II, parte rei distinctos actu intra eadem sp ciem , illulominus non differte indiuidualitet sautim partialiter , quia cum terque gradu sta puteret , non potest non quilibet eorum esse aliquid singulare , de indissiduum, quandoquidem nequit dati uniuersale a parte rei, ut constat ex his, quae in Logiaci disput de uniuersalibus diximus ergo si semel realiter distinguuntur, non possunt non etiam induvidualitet saltim partialiter distingui. Patet consequentia, quia utrumque est quid singulare,di individuum,& singularitas unius non est realia ter singularitas alterius gradus , aut torias qualitatis, alioqui non distinguerentur realiter inter se aut a tota qualitate ex utroque coalescente,siquidem omnia haec

indentilicarentur in eodem tertio, scilicet in illa singularitates ergo alia, alia realite saltim partialite testingularitas vilius de singularitas allelius. ior. Neque testimonium , quod per se exiluo Tholua adducit ei fauet; quandoquidem ut ex se de modo dictis constat, Sanctus Docto in illis verbis non .ult duas albedines iemel existentes in diuelsis subiectis, ta ab illis postea separaras manere distinctas rea. liter intra eandem speciem . nihilominas non dif-Sed coneta : nam gradus illi hoc ipso qudd solo ferte numero, sed quod si per impossibile separentat

numero distinguantur , non rossiant comparari per modum actus, de potentiae, ut supra dicebamus,sed alnimmum pollent inter te per mutinuationem quanisdem,niri r ergo heuter recipitur in alio ut in lubie.cto , ac proinde non potarunt ad inuicem realiter numerice distingui Ptima consequentia paret, quandoquidem ea, quae solum uniuntur pe continuationem. ita se habent, ut unum non recipiatur in alio ut insu tecto a alioqui compararentur etiam inter se per m dum actust potentiae. Ex quo etiam secunda conse- lique . quoniam ad distinctionem numeaccidentium simul existentium requiritur di distincti essent quidem , ut supponitur saltim numerica subiecti loco citato vero si e distinctae . quae talis distinctio intratam a subiecto , quam ab oldine ad subiectum, tunc

non essent distincta nutu et , imo nec etiam realiter sed nain eadem albedo continc te totam perfecti

nem, S latitudinem suae specie , non solos ac G btiel Aoselus continis totam latitudinein suae speciei, quia est oinnino leparatus a subiecto, ab omdine ad illud uesita Sanctus Docto exemplum hoc de duabus albedinibus affert, ad ollendendum quo is modo nequeant plures Angeli intra eandem speciem multiplicati , alias enim tam ipsi . quam albedines essent , de non essent realiter , dc numericeonitu non ement

83쪽

Nee necesse etie solutionem illam ad praecedaliquo modo spectantem denub impugnare,nam quoad id in quo a piaecedenti diiscit, satis ex dictiso Pi si di p. s. v. n. proportionabiliter tamen ad praesens applicatis manet impugnara.

i. v. Diluiturbandamentumnimum prima semem eae Arist. st D. Thoma desuNt m.

io 3. A Ditimum pro prima sententia ex testi unionio Arist. delumptum respondetur, Philosophum ubi velle, idem elle susceptiuum contrariorum, ac proinde cum ex frigido fit litum noti addi nouam partem materiae quare solum quoad hoc aequiparat morum Dea. ido inuigidum , de a minus calido in magis calidum, non veto in hoc in addutrobique acquitatu nouus calcr. Ratio aurem di iapalitatu sumitu ex dictis N ex D. Th. I. 1.q. a. atria ad tertium d 2.2.qu. 26 art. t. quia nimirum eum

ex stigido fit calidum non praesupponitur calor in

subiecto:& ita nihil est,quod impediat,'ilominus c tot denuo producatur. Caeterum cum iam est preduinctus ealor, de fit transitus a minus calido in magis calidum , tunc praesupponitur subiectum cum calore 3 impeditum est , ne simul recipiat in eadem pariesubiecti alium eatorem partialiter numerice iraexistenti distinctum,ex eo quod non apparet ibi aliquid, unde numerica eorundem distinctio desumat ut Putostensum est incideo pet illam actionem solum pet-ficitur ptaeexistens calor ex maiori radicatioci ipsus

in subiecto , vi quaestione sequenti magis ostende-

Sisput. IV. de erat Dras. III.

Ad primam confirmationem ex D. Thom. desumuptam respondetur, ipsum S. Doc eleganter se explicuisse quodlib.,.qu. 6.arti c. I. his verbis Serendum est, otia praepositio secansim xime alia varias bal tuuise , qua importat quantactu doota fisiectam . me. Leitur. Iste est albasseeundam peiam , quis et

statorium albedinis: quodque denotat formam e ciem H-- , Me est colorinus secansim albedinem: cis ergo dieitur aliquid secuniam Me moueri, potest intelligi, vel sub octum velformis limenim disitar, Iste mouetur

tum augmenti di si sensus Dipsa essentia charitatis

Eec ergo quomodo in via S. Doca qualitas, quae intendit ut ex participatione subiecti, catenus dicitur intendi etiam secundum suam ementiam . quatenus per hoe denotatur, quod secundum suam ementiam habet eis id , quod assicitur tali titudine intensilia, te modo illo malotis radicationis in subiecto. de per illum inita propitum genus qualitatis perficitur , ua vi tribuat illi quandam nitorem actualitatem be terminationem , quae intra praedictum genus illi conuenit ut d et idem S. Din. quaestione

de virtutibus artie. t. quast sequenti amplius pare hie per quod etiam eonstat ad id , quod ibidem ex Diuo Thoma additur, scilicet per intensionem addi

qualitati maiorem est caelam: nam haec maior essic citas bene potest prouenire ab eadem qualitate cum praedicto modo , ut loco citato M. II7.4 deinceps explicabitur.

tos. Nee reset quo S. Doct in

m ni Oec . sentent quod explieamus , addiderit in solutione ad L.& similitet quaest Mara citato deri tutibus in solutione ad a. 444 charitatem norim geri, ut subiectum augmenti quia est forma simplex.&ideo secundum se omnino inuatiabilis ut subiectum : nam ad hoc dicendum est , ex doctrim eius

arti c. r. ad 3. quod quia in accidentibus est quidam indo.quatenus aliqua eorum non possunt inelse substainiae,i is mediantibus aliis, ut color non potest inesse corpori nis mediante supelficie:ideo aliquando dicitur, qvbd unum accidens est subiectum alterius. quatenus per hoc praecise denotatu subiectum ais: aliqnando ver,diei tu sormam simplicem. accidens non posse esse subiectum accidentium , quat nus per hoc innuitru non eis subiectum Doc, de principale in ita charitas licet non fit subiecitum σαώ, ela principale sui augment , est tamen ubi siti in quo mediante recipitur augmentum ipsius in iubiecto unde D. Thom noluit charitate auferre quod augetur secundum essentiam per modum subiaiecsti σωο bene tamen per modum subiecti auia. Ad secundam vero confirmationem ex primori

stimonio, e 3 parti desuptam respondetur, quod ut

constat ex testimoni sitae Ilegatis D. Thom. n.

quam agnouit intensionem qualitatis et additionem gradus ad gradum trae ita eum ibidem exempli gratia inquit 'Mithd ae non potest crescere in caliditate , oando pertingit ad ultimum gradum ea loris: qui post salvatilin natura aeriaci de similitet com addidit ' sicut si dicamus quod calor igms non potest augeri quia non potest eue persectior gradus

caloris, quam ille ad quem pertingit ignis i 'Imo

tur de gladibus ealotis vitrualiter contentis in ipso calore, ut magis radicato nam in eius sententiati lor radicatus, octo, quatenus non minus, sic radicatus est intensus, irisectus,ac si formalit et ibidem essent octo calores palliales eundem cadorem totalem componentes riet quod etiam ad verba iuta , quae ex Caiet in fauorem suae sententiae adducit Hultad , satis constat nam Caietanus locis a nobis citatis mill toties afffirmat istensionem non fieri per additi orae gradus ad gradum. ben tamen per maiorem radicationem in subiccto . ipseque perpetuus est in assii mando indiuiduati orae questratum. sue paritalem, siue toralem sumi ex subiecto, ac prooinde plura accidentia numero etiam patetiali distincta

non posse esse in eadem parte subiecti de ideo id solum in illis Ioentionibus vult quod S. Doca cuius est perpetuns discipulus, intendit unde non bene Hurtad utrumque Thomam ut ipse loquitur' pro sua lententia adducit, quandoquidem ut ex locis aulegatis constat,uterque oppositam r

aio. primum , concesso antecedentici in

Id ea quae s. Pnysicorum diximus , neganda

est consequentia rete ad probationem dicendum est, quod si loquamst de actione calefatatua, per aquam calor semel productus intenditur , non est ut minque caletactio sed eavefactio intensi speeie distin a calefactione,pet quam denuo producitur calor, Mira non habet pio nouo termino formali , seu rus nouum calorem,sicut prior illa, sed maiorem radica tionem eiusdem caloris . quae est modus quidam

84쪽

Disput. IV. de Alteratione, cus V III.

speeie Mali distinctus ab eodem catae, ut ex dicen adis quae . equenti magis praehit si vero h .lt ter mode calefactione nim illi ponente calore In Ira ductum,

sed illul

te vlque ait crat ut in viis c d qu. v Id Iuca Igllm n tumii Dccdete , tunc lata facta ut pro dueit calcitem secundum tuam substantiam in ut at tangit illum se- eundum quilia habet laetati dili Cm in enlionis , Elt ca dem me actio continuara C .ete Iuliaritia essem clito is ducto cati, te lecundum suam enti talent , et incapax

subiectum ad recapiendum aliut calorem; ideo calefactio illa , licet produceret calorem , si non inueniter producta in . non tamen puri de facto p r ducit, sed solum ex tripli iri sti is e magia in subiccto i id iis catur. Sed de hi Udz.urtu ea , quae in iactati put. quasi 2 dlxnnus. Ad primam confirmatiotiem respondetur cum D. Thom. a. quae it 2 . artic. s. ad I veram esse ma

tem quantata Iali ad quan irate iaciat augm Irium qu pinati latis virtutis , leucini niluum oti m Clut ne ad i. m.

dem partem Itibi est , id e lion potet iri irier Ia. tionem cicona in allertione fieri per additionem gla.dus ad gradum, seu qualitatis ad qualitatem. Ad lec inda in confit mationem patet ex dictis, tam in praecedentis Oluviones, qualuandrac eadem disput.

quaest. 2. II. An lecta indi Imri et is, clei tam erra de Ge. Derat. e. . quaest. 3. in io tutione ad ecundunt contra secundam conclusionem , talis ex Iunioribus

Thomistis, Clutioncm bl ladi an elles primam. Ad impugnant Onzm negant consequenta an , ea de ius

probationem dicunt eandem indivisibilem entitatem ratione ali cilius modi superadditi, a quo habeat ellia magis , inest minus radicabilem in lubiecto, possedicere qualidoque Miarem habitudinem ad subiectum, qaando aue nianorem , ii talis modus d per a tur, ecalius minoris radicabilitatis acquiratur natu hoc ipso

quam forma de magis actualis , magisque perse-eta ita dicet habitudinem ad magis perficiendum labietium, si una cum pQEd i modo illud ia

Secundo respondetur cala Atili. C. de qualiti te ScD. om. locis statim reserendis, Con Iado I 2. q. Q. aae i. .andita 8. Metaph. qu. ait. 3. de 4. Martine Eloc citato ex I. Mi. . . dub. I. in solutione adi, Tanardus c. de qualitate lectio 3 in explica tertiae proprietatis qualitatis in in dub , quod circa hanc pIOptietatem excitat, probabilius esse albedines illas In eo euentu non elIe magis, vel minus intensas, quia qualitas e parata, etsi pollit habere maiore io, vel minorem extensionem in ordine ad obiectum, non tamen maiorem, vel minorem intensionem . quae proprie,& inligore dicitur talis, quaeque est in ordine ad maiorem participationem subietati unde D.Thom. r. a. quaest. H. Mi. . ad tertium , inquit Siculia. ad, quod conuenit accidentibus ex Parte subiecti, non autem ex ipsa ratisne accidentis , non attribuitur Meldent in

abstracto , sed in concreto huismodi est mensio ivsso in quibusillam accidenti νω unde aliado non d est ιν magis imminus , sed album , ct eadem est rario inhabitibus . in aliis qualitatibus. Item . Physic leci. . sic ait : Diuisis albi per accidens poto esse dupliciteri uno mod Dandum parte quantita tua , sicut hi super eis albi dissutatur in duas partes, album per accidens diis insem eri r alia modosecundὴm me u nemo remus

Ita. Cuius elegantem rat Ionem reddit Daham. qu de virtutibus, art. I. his vestis: Forma sita mi snon suscipit intensi mem. remusonem quia da esse sis flantiale, Meviera. Et inde est etiarn quod nihil, quod substantialite de altero praedicatur, etiamsi sit in genere accidentis , praedicatur secundum magis istis nus Cnon enim dicitur albedo magis vel minus color. propter hoc etiam qualitate in abstracto signat e, quia signantur per modum substantiae, nec intendun tur nec remittuntur; non enim dicitur albedo magis minus, ed album. Vnde ad sormam argumenti negandum est , albe dines illas in eo euentu mansuras cum sua intensi O-ne ad primam probationem est dicendum , eam esse veram de proprietatibus aut quasi proprietatibus, quae secundii aliquam rationem non pendeat essentiali tela iubiecto , secus veth in aliis, ut contingit in accidentibus vitalibus , quae ut vitalia sunt ne in queunt ab illo separati , quia ab illo intrinsece penis dent, ut a. Physic disput Io. num. 66. diximus,4 de numero harum sunt usitates quaelibet, ut intensae vel remissae formaliter tanta Ad ecundam vero probationem concesso antece. denti neganda est consequenta et de ad probationem dicendum est , intensionem desumptam ex parte ob iniecti, se , ut clarius loquamur, quoad extensionem, non pugnare cum te significata per modum substaniatiae . quia non desumitur ex subiecto inhaesionis, ut supra explicuimus :/ ideo non miruin qu bd accidenti significato pet modum substantiae in in abstra cato , respicient eque essentialiter cibiectum exuinis. cum , possit conuenite, secus vero intensio proptet

rationem dictam.

iis. Vnde D.τhom .loco citato ex I. a. postquam dixi unde albedo non dicitur magis in minus, sed album . δε eadem est ratio in habitibus, in aliis qualitatibus, ' statim addidit: Nisi, Od quidam ba-

ιι tu augemur, vel dimιnuuntur per quanda aaditionem, ut ex supra dicit patet, scilicet in quaest. a. arti c. a. ut ex margine textus S. D Oct. constat. At in quaest .s 2.

arti c. a. dum inquit habitus augeri per quandam additionem, solum loquitur de augmento , diminuistione , quoad extensionem, cita eam habitibus, qui illius sunt ea paces , etiam in abstracto, in statu Le parationi concedit. Caeterum, in quo sensu sit verum, piaedictos trabitus extendi per quandam additionem, e quae sit in hoc mens D. Thom quaest II huius dinput dicemus: ut militer I. a. quast fra arti c. l. Iciisquens de intensione largius sumpta , scilicet extensione. . . scientiae in ordine ad obiectum , quam ipse vocat persectionem formae secundum ipsam, ut supra explicuimus, inquit: In quantum gisu Actenditur

perfecti Orma secundum ipsam, sic dicitur ima esse parua,

De magna , puta parua , vel magna sanitas, vetscsemia; in quantum ver attendit in perfectisforma secundum par ticipationem subiecti, disitur magis riminal puta magis vel mιnus album. Ecce ergo quomodo exten honem ui-buit qualitati in abdiacto , intensionem vero non nisi

Ad tertium negandum est antecedens ecia probationem Oncedenda est maior distinguenda tatanor si sensus illius sit . duo illa lumina numero saltim pati taliter diuersa produci in eadem parte subisiecti, neganda est Iecus verbosi sensus eius stir duci in diuella parte subiecti: at intensio luminis non fit ex eo , quod in diuersis partibus spatij producantur diu et salum innam per hoc extenditur, non

Id intenditur lumenici sed ex hoc , quod lumen iam rutae , pmsi magis, ri mi-- ,πω productusvi magis ratacetat caterum, haec plene capiantur.

85쪽

84 Disput. IV. de Alteratione, cu . IX.

capiantur , debent omnino videli ea , quaeri Phys intensionem , quam art. s. in solutione ad tertium

dii p. s. n. 42.&4 . latius diximus. tr . Ad primam confirmationem concedendum est antecedens , in te ectum de maiori dilectione maiothites visi e licamus hintensivaci sed neganda est utraque conseqaentia Mad probationem primae di-eendum est 'ud licet nihil aliud ordinis supe matura is distinctum a gratia a calfica.ite posui te solo reddere nominem obiectum congruum maioris dilectionis diminae bene tamen si sit modus maioris intentionis desi adieationis eiu ulem gratiae,quippe hoc ipso, uda talis eandem necessat id inuoluit. Nee explicuerat per maiorem radicationem in subiecto. explieat artic. s. in corp. ad tertium per hoc, quod eadem qualitas magis ins subiecto a proinde haec duo pio uno,& eodem sumites deinde ratio etiam uadet nam qualitatem radicari in tablino nihil est aliud, quam illi inesse, ut primo sundamento, Beradi ei sui esse, de conleqcienter , magis radicari, erit magis inesse illi, utitimae suae adiei. Minoi velo piobatur: nam qualitas non est sempet intenta quantum potest, etiam si insit subiecto , semotis Omnibus impedimentis , vi quaestione praece contra hoe obest probatio ibidem adducta: quia licet denti dicebamus: a semotis omnibus impedimentis in nulla alia re aut molo distincto a gratia, & praecise sumpto reperiatur tanta bonitas, qua ta in gra. tiau attamen illud coniunctum , qudd resultat ex gia, tia 4 modo maioris intensionis, o radicatio iaciusubiecto, est quid melius , ac perscatus, quin a atta seorsum eonsiderata, quando tui dero dicit ipsam , ut est submaioli actualitate et pei sectione , o ita potest relabie hominem obiectum congruum maloiis figida ut quinque , aequiuit si igiditatem ut sex, dilecti inis diuinae in sensu iam explicato tunc cam ille non solum emitteretur usque adeat Ad secundam confirmationem , concesso anteis Iem viduo, sed etiam penitus eorIumpeIetur , edenti, debet negari conlequentia: Ne aditimam pio consequenter numquam iiqua qualitas haberet O. bationem , negandum est visionem beatam praeei, tum remitii sed eo ipso, quod remittatur , semper sumptam tepi aeteritare Deum, quia solum habet esse irrumperat: at hoc est aperte salium, ut expellentia semper inest quantum potest quia sicut causa efficiens naturaliter agens agit quantum potest , ita sol manaturaliter inhaerens subrecto , inest quantum pinest, si impelin. entatem eantur: ergo intensio illius non potest consistete in maiori inhaesione eiusdem in sub

iecto

SecundM, quia alias cum aqua calida ut tria ac

ut ionem intellectus eum Deo diale vi o per modum actus secundi, de vitalis in ita adlato modo illo ni loris v nio in is poterit me ius attingere Deum. Ad fecundam ei probationem eiusdem patiis respondetur visionem non et Te utcunque tendentiam actualem, sed prima , o essentialem tendentiam actualem in Deum elare visum . intensionem autem,

seu modum praedictum eis modum illic tendentiae in Deum etiam tendentem squia est ratio , o qnam visio habet tantitatem qrrantitatis virtutis, ad attingen qualitas caloris, cum haec nequeat dum elate Deum in ita ex hoc, quod id, quod lupe aliquo modo radicationis suae in subiecto.

Seque . a quoad secundam patiem satis patebit ex

probatione pilotisci pilor autem sic ostensitur: nam cum modus Ille minoiis radicationis ut tria , quem

habet calor in aqua debeat ne duo aeeidentia solo numero etiam partiali distincta de ritu simul in e dem parte lubiectio esse indivisibilis, non potest perire tecundum aliquid lui, quin secundum se totum pereat , ut ex te pater; ergo poterit non perire tiarradditui in visione beata si aliquid importans tendentiam in Deum clare visum, non sequitur illud esse

putem visionis.

An qualitate laten tur e bo αν--δ. - illis maioris rassiciniam in f,biecto. I s. non si intensio, non est ita disse ite ex-licare;quid autem sit.dissicultet ea pitutide pateat aliud agens,non poterit praedictus modus er Confirmatur ruam pereunte illo modo maioris inistensionis, seu radication in aqua non appale agens, quod producat alium minoris adhue radicationis , v. G. vlὸuo ergo penitus coriumpetur ipse calor. Consequentia pati tex, b dictis Antecedensura probatur , quia influxus ignis calefacientis aquam iam cessauir, ut supponimus m aqua ipsa ,

quae est agens co t. trarium , non potest pioducere alium modum radicationis ut ducis ut ex se constat aer autem circumstans nequit etiam praedictum m

dum producere in aqua: nam ipsa quippe rigida ut

sex resiliet acticitati aeris qui multoties valde exisguam vim ad calefaciendum habet: ergo chin non arIdeo postquam exposuimus quid non sit intensio os

stat, ut quod quid est ipsas explicem .

Proponitur prior sententia. ΡΑ item negantem tuentur omnes Doctores, quos quaest praecedenti pro priori opinione num. 3 3. retulimus. Et licet fundamenta huius sententiae quam plurima sint nihilominus quia plura ex eis in hac dii put partim quaest. r. ad aliud intentum proponentur, partim veto duabus praecedentibus quaestionibus adducta lunt, i sed solum ea, quae supersunt in praesenti quaestione proponemus. Probatur ergo prim , modus maioris radicationis tantum potest confistet in maiori inhaesione quali. tatis in subiector sed intensio non potest consistet in in hae maior inhaesiones ergo neque in maiori radicatione e maior est D. Thom, a. a. quaesto . ubi

duci.

ias Tertib, quia vel ille modus maioris radieationis , verbi gratia ut quinque, permanet quam do aduenit modus radicationis vise , vel non rprimum diei nequit , quia si illi modi distinguanis

tu solum numero , iam duo aecidentia numerichtantum distincta erunt in eadem patre subiectici si vero affetati specie , non poterunt terminare num 3c eundem motum continuum , quidem ad

continuationem , c unitatem motus , Tequatatur unitas numerica termini, ut constat ex his,quae latius s. Phy disp. 14.nu. 24. diximus.

Secundum autem diei non potest e tum, quia iquit reddi sufficiens ratio cur evanescat tum quia edm ignis , vel bi gratia , ita elaborauerit in introductioite praedicti modi ut quinque, non est verisimile quδd destruat illum per actionem eatefactisi, continuatam usque ad eatorem ut sex , et

ipsum produxit siquidem ad me acticii, coxIuptiua alicuius rei Tum denique

86쪽

Disp. IV de Alteratione suas. IX.

deliique quia quantitas minor non suam entitatem per aduentum quantitatis maioris,

sed totum quoad terminationem illam minoritatis, seu carentiam alterius partis quantitatis, per quam fit maiore ergo similiter motus illo minoris radicati ni non deperdetur quoad suam entitatem modalem, per hoc'ubd adueniat alius modus maioris radican quoad minoritatem, seu quoad pri- ipso magis intendat qualitaten . Quarto nam vel modus iste maioris radicationis est iiuliuiisibilis,vel diuisiti itis: si indiuilibilis,ergo non poterit terminare saltim ut terminus sirinalis pis

motum successivum requiritur in ipso termino latit do , de diuisibilitas, ita ut parti motus correspondeat pars termini, de toti mortes , tota latitudo termini: ii vet,est diuitibilis in plures partes,non possient non ita di itingui solo numero , nam ex modis , vel a

cidi mitius diueluta pectet, non pi testi luitare, num de idem numero accidens , vel modus . ergo iam inciditur in iliconueniens quod vitare inteliditur, scilicet, duo accidentia solo numero etiam partiali distincta eis in eadem parte subiecti quod te hoe in praedicto modo maioris radicationis repugnantiam non inuoluit, cur in ipsis qualitatibus eam inuoluet Quae argumenta adeo conuicerunt Franciscum Suhrez, vitentiat oppositam sententiam non esse probabilem. . .

Amma aesumes Malde notanda.

, huius quaestionis decisione oportet pri- inb explicate, quid sit modus ille maioris radicationis in iubiecto , vel maioris participationis eiusdem qualitatis ab eodem subiecto: me enim tota difficultas huius quin eiusve resolutio pendet. Vt

autem hoc plenii capiaturaupponendum est primo, in qualitate esse inter alia quatuor ista, scilicet elle tiam existentiam, unionem qualitatis cum subiecto, ac tandem modum istum maioris radicationis,seupa ticipationis eiusdem formae,qui quidem distinguitur, tam ab ipsa essentia qualitatis, eiusaexistentia,quam ab unione , seu inhaerentia illius Deum quia eadem-met qualitas permanet unita in iubiecto, etiam lino perinaneat modus inrensionis , seu radicationis illius, v. G. ut quinque in subiecto e tum etiam, quia inhaerentia cortespondet in accidentibus modo essenda per se reperto in substantiis unde sicut substantiae

naturaliter loquendo, retinent quandiu durant, eundem modum existendi per se, ita qualitates , dc quae- eandem inhaerentiam,

libet alia accidentia retinent cum tamen, quae intensibilia sunt, non permaneant sub eodem modo radicatioius in subiecto . ut ex se Patet tum denique quia id ex probatione minoris Pio primo fundamento aduersariorum, de ex statim dicendis , magis constabit. Secundo notandum est , modum istum maioris radicationis , seu maioris participationis , V. G. M lotis addere supra ipsum .e eius unionem , actuallintatem quandam , non qualitercumque , sed mai rem intra propriam lineam, ratione cuius meliori,&Petfectiori modo se habet, deside si pet impossibile

daremus calorem: qui praecis intra lineam caloris esset octus purus , tunc in eo non distingueretur

virtualiter intensio a propria emitate ipsius, secus ac illa quali intensio diuina misericordiae non distinguitur etiam virtualiter ab illa ex eo, qubdialis intenso pertinet ad propriam eius IuMMn

hoc ipso quM in ratione es

ris sit magis iuxta quantitatem, de persectionem prae dicti modi perfectus potest persectiorem, de melio rem effectum praestare, qui tamen ita perfectus non poterat sine modo isto ab eo procederest hoc autem est veruin, siue loquamur de effecti , qui procedit ab illo, siue in genere causae formalisaiae in genere causae efficientis. Et ratio est , nam causa sermalis nisi ciescat in propria entitate , vel in modo aliquo illius, ratione cuius intra propriam lineam magis perficiatur mi auis, nequit uniri cum subiecto ad tribuendum persecti rem effectum serinalem iuxta eandem lineam: quia cum forma causet in genere catae formalis per exhibitionem propriae entitatis, propriaeque perfectionis, requit per te loquendo commundori, de uniri perfectius intra suam lineam , nisi intra earn secundum propriam enditatem , aut: modum illius ab eadem unione distinctum habeat maiorem persectionein, actualitatem , sicut etiam principium agendi nequit, per se loquendo an effectum perse- iorem intra propriam lineam prorumpere nisi imira eam habeat modum essendi magis actualem ansegisque persectum. ii Ex quo etiam satis intelligitur, in quo essentia praedicti modi intensionis, seu maioris radicati ni consistat: nam sicut modus iste perficit calorem non istam intra genusini litatis , sed etiam intra propriam lineam caloris, quia ex ut sic loquamur tessis metis , piaque quantitas virtutis eiusdem c loris, quae ad eandem lineam reducituriita eius essemita consistit in hoc, quia tribuat calorem , t. intra

l in e 4n caloris , in uariata semper manere eliis eis intra it L π1l l pel scitus, ac pioinde si laedica

nnis nugis, ac magis calor, atque adeo possit tribu re subiecio, quod sit magis calidum, habeatque maiore in cilicacitatem a producendum magis cali

Quare optime dicunt Thomistae, modum maioris radicationis, V. G. ut sex virtualiter continere, seu aequivalere totidem gradibus eiusdem caloris, ut per hoc denotent calorem , ut affectum praedicto modo non minus efficacitatis habere ad produce dum calorem, ita intensum, ac si is aliter haberet totidem gradus caloris, seu sermaliter eresceret per additionem plurium calorum partialium in e dem parte sibiecti is aduersari contendunt de propter hanc rationem aliquando utuntur nomine la titudinis gradualis , seu graduum qualitatis ad inte sonem explicandam.

ii Terti notandum est , quod licet quidditas huiusinodi sit ea, quam iam explicui ista nihilominus D. Th. distipuli eius varie illuris circuml

quuntur, ut ita eius natura melius capiatur: unde S, Docta . . quaest. 14. vi in I. dist. II. quaest. 2. arti a.

ad 3 illum explicat pet hoc quia subiectum magis subditur qualitati, ac proinde qualitas ipsa isti

cicitato ex I. sent art. I. doceti habet maiorem victoriam super illud i sed reuela hoc coincidit cum his quae nuper diximus nam potentia subiectit ut ibidem inquit S. Doct. ad multa se habet, de semel habita ab agente una Arma seu qualitate irae billsu esse impexsectois remissio , est in potentia ad habendam illam sub esse perfectoin magis intens in qua potentiaditate libera, vel absolute ab ipsa quesitate, vel initim abesse perfecto illius consistit eius vis dicamus hexemptio, tam ab activitate agentis quam a formis,seu qualitatibus ab illo introduee

Vnde, sicut agens introducendo qualitatem Dulit in seuere cautae emcientis a iubiecto hanc

87쪽

8s Dissut. I R. de Aberatione clusi. IX.

potentialitatem, ae proinde illud sibi active tibi, icationis . solum inhaerebat, solumme

eit, Ac quo eandem quesitatem sub esse magis per se cibatur Se erat radicata in subiecto . secundum' et inducit, e nimis praedictam potentialitatem priam essentiam, de modum illum minoris persecti aufert. Je subiectum ibi magis subditum, maiorem nis: at veniente modo persectiori inest magis, m ab illo victoliam reportando relinquit ita qualitas isque radicatur, quia inest,ac radicatur secundum inducta inub est magis ξetfecta, desintensa ratione modum excellentiorem. virtute, seu aequivalentet modi iam explicati eo ubi magis in genere causae continente plures gradus calocis, seu plures rLrmalis subiicit subiectum, natoremque victo partiales , si ibidem esse possentiriam ab illo adipiscitur et quia in hoc senere illud Et tandem hoc ipso, quod qualitas habeat magis possidet,d ita perfectius explendo , d

terminando eius potentialitatem, tollit ab eo illam , sic dicamus exemptionem , qu. In ratione subiecti praecise sumpti habebar. 11o unde in eodem redit, calorem , verbi gratia, habere ex vi praedicti modi naaius iricrementum iam dictum in ratione caloris , 5 subdere sibi in sis subiectum maioreinque victoriain ab illo reportare; quandoquidem non nisi ratione praedicti incrementi, de modi maioris actualitatis illud sibi magis tensio eius regulari praedicta erit magis similis suae causae, quia licet intensio consistat scirinaliter in modo praedicio, nihilomimis regulative attenditur, penes maiorem Gmilitudinem eum sua causa, de accessiim ad illam:& ideo idem Diu Thom loco citato ex . sentent. ait. 1. docet , intensionem qualitatis desumi ex ae cessi ad suum terminum , quia ex maiori, vel nu-nori propinquitate ad ultimum quas gradum conmisturalem eidem qualitati, potest maior, vel subdit, o vincit.

Deinde in ptima sententia , ubi supra explicat

hanc eandem intensionem , Per hoc, quod subiectum magis , a mus terminatur actu ιIlo, seu quis litare dc I. a. quaest. 2. Ir. 2. Hoc citat , ex 2.

t. Pre hoc amia subiectum magis, mel in s e e. iae participera naari . eandem formam. In quaest.ver,de virtutibus art. ii Per hoc; σαοὶ lectum ed-Quae omnia fuse explicuimus: tum ut profundum sensum verborum Diu.Th.enuclearemus tum etiam, quia ex his natura intensionis, alias cognitu distic lis,non partim mane explicata .tumdenique qui api res non partim doctrinis gel. Din. ide studiosi. aliam quoad hoc viam inuiti arripiunt, quia non satis eiusdem S. Praeceptoris mentem, dieius sensum capiunt. su magis in Eu Esius uasiιπιιI. In primo autem sententiarum ubi supia Per hoc, qua eadem . III. auaritas semel educta, educatur de imperseEt ad persectum. Et quaeitione citata ex secunda secundae, Ex exste Arist.cti. At vitaris nodus expeditis. art. . in solut ad tertium : Per hoc, auod quain 122 'la ergo praenotatis dicendum est, intensi.

Per hoc, quod νήπι

iras magis insis in Abiecto , magisque illi radice-

stiuncula . de in prima secundae quaest art. I. ad primum : Per hoc, quod aism p iaitas magis acceda ad suam causam. Et ita secunda secundae quaest. citata art. s. ad teit linia, ait Et hoc est aMod Dei Deus charisalem auendo scilicet amo magis

tri. Sed reuera haec omnia ibidem eoincidunt: nam hoc ipso , quod qualitas habeat illam in iocem actualitatem ratione praedicti modi quam

iis sibi subiiciat subiectum, quod se habebat ad

item qualitatum fieri per additionem, di maioris radicationis hactenus explicati is est Aristot.loco citato quaest. praecedenti, ut ex statim discendis magis patebit,eandem docet Diu. h. locis iupraecedentis citatis,ac fere omnes Doctores promo stra assertione quaestione praecedenti adducti. Vtimur autem in assertione potius nomine mal ris radicationis, quam aliis, quoruitis praecedenti mentionem fecimus , quaeque in idem cum his eoi cidunt, ut ibidem ostendimus Deum quia Diu Tho. saepe eo utitura tum etiam, quia est valde accomm datum ad rem hanc explicandam: nam sicut essentia multa, eo ipso is loco citato explicat S. Doct. caloris v G. optime explicatur per suum obiectum,

talis qualitas ratione illius modi magis terminat de modulo essendi in eo, ita maior persectio ipsius potentiuitatem, o sic dicamus hexemptionem illam biecti, quia eo ipso magis eam determinat. ccedit , ubd cui terminatio rei sit tantitas eius in modus iste , verbi gratia, ut sex, quirpe qui ualenter continens modo explicato sera gradus caloris , dicat tantitarei persectionis, crincrementi caloris , Qquatilitatis virtutis illius, consequens est, ut per illum qualitas terminetur ut auo dc subicctum eius ut 'od , de ideo merit piaedictus modus intensionis, iomine te minationis insignitur.

Et similiter , quia qualitas ratione praedicti in gi est in se persectior, is explicatum est ideo pe sectius se subiecto cominunicat, persectivique ab illo participatur,rac ita subiectum radicatur magis

in ab illius , ac proinde qualitas ipsa magis

educitur de potentia eiusdem subiecti quia illamet, Vante laedictum moduli, tantum erat educta

potentia illius, quoad entitaten , id modum imperfectum, atque de non totaliter; ducitur in ratione caloris valde accommodare camatorein radicationem in eodem subiecto. Probatur primo ratione , quam innuunt Aristotel. de Diu Thom locis citatis iam intensio qualit tum solum potest fieti, vel per districtionem prae xistentis, Qvnpesectioris qualitatis , de productionem alterius perfectioris, vel per depurati nem eiusdem qualitatis a suo contrario, vel additionem gradus ad gradum, vel tandem per maiorem

radicationem in subiecto Dat non sit aliquo ex itibus prioribus modis, ut duabus quaest praecedentibus tale ostendimus Dergo fiet hoc posterioriacilicet per

maiorem radicationem in subiecto. Confirmatuta nam calor, vesti gratia, solam potest crescere per additionem alicuius entitatis, aut modi ipsius, per quem reddatur actuatior, o constituens magis calidum: at non per additionein aliis cuius entitatis ergo per additionein noui modi tria buentis effectus praedictos Minor patetanam emitas illa,si est numero distincta ab entitate calorismigis ratione modi perfectioris, de maioris actua praeexistentis, non potest esse in eodein subiecto unailitatis, quam denuo ac luirit conlequenter cum illa: si ver,specie disserat, non poterit perfice-

magis inest subiecto . magisque illi radicatur; quan te, intendere calorem in ratione caloris,le perfidoquidem ante praedictum modum maioris ta ciet illum in ratione propria qua in Ialis entitas

88쪽

nddita ex se at fert, iccus tamen modus, citius totum suum eis est propter entitatem, tum perficit 'ilippe id modus pertinens ad lineam caloris in ratione caloris ex eo quod licet non sit calor est tamen ipsum magis caloris: Ie ita licet non possit tribuere ei sec itidum absolute, potest tamen uni cum calore tri-hucrescise magis calidum. Secund, probatur allertio ratione eiusdem S. Doct. 2. . quaest. 7 . art. s. alibi, quae potest sub hac sorma proponi Sicut augmentriin extenti uiam qualitatis , verbi gratia , scientiae attenditur penes comparationem eiusdem ad obiectum, de maiorem accelsum ad illud 4 infra q. . ex eodem D. Thom. ostendet nus cita augmentum intentiu uin illius attenditur etiam suo modo penes comparationem ad subiectuma nam extensio respicit,plures partes Obiectivas, ut patet in Philolbphia QMetaphylicaci ii tentio vet. candem partein subiecit ei go sicut qua litas V. G. habitus craphyllax, cis magis extendi. tur, quo magis ac magis ad tuum obiectum accedit, plures de illo veritates cognoscendo rata magis ac magis intendetur per hoc quod magis ac magis ad suum lubiectum accedat cumque hic accessiis consistat in maiori adhaetione, seu radicatione in illo, sicut Maccestiis ablolute sumptus in adliaelione, seu radicatione absolute conliderat , fit inde vittaedieta intensio in maiori radicatione debeat consi

stere

3. IV. SOLuntur fundamentastrima sententia.

AD ximum ergo respondetur, tam qualuatem

secundum suam entitatem conside atain , Iam modum istum maioris actualitatis piliis indigete sua peculi iri vitione, Se vinculo, quo vniamur cum tu lecto tum propter ea, quae in hac eadem quaestione num II7. dicebamus tum etiam, quia iuxta dicta num ui . probabile est in sententia Thomist Tum calorem, verbi gratia , una cum sua intensione

posse lepararia subicct, si autem modus tuensi nis esset actuale vinculum magis persectum caloris cum subiecto , nequiret ab eo reparari.

Vnde ad istinam augmenti neganda est maior,si intelligatur de maioriati ionc ieu vinculo actuali eiusdem qualitatis, non vero de maiori, tersectiori vita inibimandum, radicandum se in subiecto, quamuis ob rationem num ii 2 adductam probabilius sit, praedictam vim non Polle sepalati ab actu, Ii vinculo in cum subiecto.

11 . Nec contra tioc habet vim , tam probatio ex Diu. Th. adducta, ut pote tollim conuincens id quod In b dicebamus , quam piobatio ex ratione perita:

nam qualitatem radicari in iubiecto, potest sumi du-lliciter . prim urge prout denotat entitate in qu itatis, secundum quod habet iaptitudinem ad inhaerendum subiecto , tanquam pii mae radici proprii elles, vel prout dicit actualem inhaerentiam , icii vinculum sui cum illo secund stricte, secundam

quod dicit modum maioris actualitatis superadditum qualitati, per quem habet vim ad masis actuandum subiectum jam adica litas liticte luinpta, de qua praesenti, praesupponi vini ad inhaeren dum , de denotat maiorem vim te irtutem ad talem inhaesionem in praetcnti ergo non loquimur de radicatione in priori acceptione considerata, sed in posteriori unde negandum est antecedens praedictae probatio ius quia licui radicari pioprie , arcte sumptum, de quo in prπlcnti, non denotat actualesvm-

cucumaeorret pondeiis clatitati formi, Ied tuaiorem

actitalitatem , e vim luperadditam ad periectius actuandum illud Lita maior radicatio in hac acceptione denotabit maiorem stiperadditioncm maioris actualitatis is modi persectioris , ratione

cuius possit magis ac magis praedictum subiectum

actualc.

Ad secimdum neganda est sequela , quoad utramque illius partem,& ad probationem contra priorem, ex qua probatio posterioris partis pendet.

concedendum est antecedens, neganda consequentia AE ad eius probationem dicenduin est, qualitatein illam non perina nere absque aliquo nodo radicationis tui in lubiecto iam pereunte illo Odo caloris ut tria, aduenit alius, quo aqua illa sit minus calida proportionate ad maiorem stigiditatem quam ccueerat unde cum ipsa peruenit ad frigiditatem, ut ec, habet alium modum distinctum a radicatione caloris , ut tria, qui sit radicatio

nis, ut duo.

Ad confirmaticinem negandum est antecedens, ad cuius probationeiri dicendum est quod licet influxus ignis, quo calefacta est illa aqua, non maneat tunc in se formaliter, manet tamen in sua virtutes, scilicet in calore per illuni Froducti, cita modus re- milius radicationis eiusdem caloris , ut duo , fit ex vi praecedentis calefactionis 3 resultat per natura-

leni emanationem a calore ibidem remanente : non secus proportione tamen seruata, ac frigidas iusidem a quae , quae quoad minorem radicationem Iecuperatiir, fit ex vi actionis generativae aquae visetualiter manciuis, resultat per naturalem emanationem ab eadem aqua ut in lib. Phys disput io. n. Ioa de deinceps diximus.

Nec obi alii obiicias, qub calor ille non habet

maiorem connexionem cuin hoc modo radicationis, ut duo, quam cum alio Pergo praedictus modus non fiet per naturalem dimanationem ab eodem calore.

Patet conseqtientia, quia quod fit per naturalein dimanationem ab alio, habet peculiarem nexum cum illo. ris. Non ita hoc obstat , neganduin est enim antecedens, quia cium in illa aqua non introducatur frigiditas , nisi quoad intensionem ut sex , nequit pcrire calor, c cundisina suam entitatem, quippe qui non est incompossibilis cum trigiditate ut sex et citi que calori remanenti in aqua debeatur in instanti generationis aliquis modus radicationis, quicum que ille iit, oportet ut cui aliquo modo habeat suam

naturalem connexionem, cumque non pollic habere caetcios alios modos radicationis, piaeici modumi adicationis ut duo, quia est impossibile aquam esse frigidam solum ut sex et habere maloiem aut minorem calorem quam ut duo, ex eo qub quantum

deest illi de intensione frigiditatis, quae soldm poterat elle, octo, tantum, non magis, aut minus potest liabere de calore. Consequens, ut in eo euentu habeat maiorem connexionem cum modo ram dicationis, ut duo, quam cum caeteris aliis 3 ita

ex vi horum manet determinata acti praecedens virtualiter ibidem iuxta dicta χ Phys disp. io num. ιi .ec deinceps Perseuerans ne toti de resultantia praetens ad hoc ut potitis resultet iste modus radicationis ut duo quam alius.

Sed circa haec vidiatur ea, quae . hys disp. Io.

n. In diximus , notando tamen, quod dum ibidem aiIeiulinus per instigidationem aquae calidae iecuperari frigiditatem, non loquebamur de illa secundiim suam entitatem sed ut magis radicatam, rideo indiscriminatim de stiriditate, de intensione eius loquuti sumus ibidem.

no. Ad tertium,eligenda est secunda pars illius di-

89쪽

88Dsui. IV. de ieratisne, suas. X.

lemniatis, scilicet quod:

rici adicationis, desinit elis alius Onoris, qui ipraeexistebat, non quidem ex eo quod bio numero distinguantur: nam virtualis , meminentialis illa coiit inenti quia modi magis perfecti, ut verbi gratia calor,ut octo, continet alios minus perscctos, arguit m uorem distinctioneid, liquidem unum induti duum non solet ita virtuali, ismin elui modo continete alios eiusdem speciei, sed Ob rationem modo insimi. tam , cilicet quia unus eorum nempe modus perfectior continet virtualiter in cnaanciuer alios inse-'

Vnde , ad primam probationem neganduin est an-tcccdcnc nam sicut aduenietae bima subitantiali P citcctioii, bc eminentc conti tu lite ali es, eo ipso destruitur praeexistens, qiuppe liperflua, ex eo quod lina illa persectior radicininens potest tribuere id, quod praeexistens tribuebat, ut conit.it in forma ei Grionis tribuente e sic vegetati iuura, quae ob lianc Iationem inter alias perit hoc pibri, bd adueniat sorma animalis , vel hominis eminenter continens tantelle vegetatiuum quam sentitiuunt, ut lupra disput.1. num 49. diximus cita adueniente modo maioris intensionis, verbi gratia ut sexaecbet pellic modus minoris,quippe qui virtualiter, Mentinenter coiitinetur iii modo persectioii.

I 27. Ad secutulam ver,probationem dicendum est , nihil obesse inubd natura multum elaborauerit in productione modi adlaationis uiniis persecti, Gionianus praedictus modus pereat aduenieme also perfectiori, silc ut nillil obest haec eadem, imbin maior elaboratio in productione embrionis, ossi ni Zatione corpora media alia bima tibi tantiali de dispotitionibus accidentalibus praecedentibus Orniam hominis ad hoc, ut piaedicta organietatio pereat adueniciate anima rationali , tu eius dispositionibus, ex eo': ad hoc ipsum cliori modo ab eadem ani- ra, ct eidem materiae praestatur, quia utrobique procedit ratio ain dicta. Ad illud autem , quod in eadem probatione additur, cilicet utrumque modum malaris,in minoris radicationis produci per eandem actionem , ac proinde Mon posse aliquam ex illis percam destrui, dicendum est, id non obliare, quia producuntur per diuellas partes eiu silem motiis , atque adeo simul cum illis pollunt si uetes, quod tamen ob specialcm rationem praedictorum Odorum nuper explicatam, non tollit unitatem eiusdem termini totalis talis ni tus, ut quaestio ite sequenti numero is6. magis oste

dimus. Ad tertiam autem probationem fatemur , entit, per quantita tis, quae dcnominatii minor, non perite secundum se adueniente maioritate eiusdem quantitatis ud solii in quoad formalitatem minoritatis, negamiis tamen inde sequi modum minoris radica tiauis non perire quoad suain entitatem modesein per aduentum alterius persectio is, quoniam modus maioris radicationis, quippe indiuilibilis, Mein, nens , continens virtualiter eminenter modum impersectiorem . ac proinde , iste debet perire quoad suam entitatem ad leniente illo , ut iam ostendimus. Caeterum qualuitas conrinc formaliter quantitatem minoiem , ut partem iii, quia coalescit tanquam ex partibus ex entitate quantitatis , aliis minoris ibidem praeexilientis in ex alia, qtiae de nubaduenit: cita neutra pars debet quoad suam entit

tem perire.

Ad quartum, quod magnam prae se scri dissiculi

in AESTIO X.

Virum motin alterarimust cantinuimi 18 r I cilio huius quaestionis ex his , qua circa Linimo dum , quo intenduntur remittantur qualitates, diximus, valde pendet, rideb quousque hoc discuteretur, praesens quaestio exacte relatui non poterat illo tamen lain explicato, ad huius dascussi nem merit accedimus. Nomine autem alterati ni non intelligimus solum alterationem , prout constituit primam speciem subalternam condistinctam ab intentiones, de remissiones, de qua supra quaest.2. huius disput egimus , sed quemvis motum alterationis uiue ille sit intensioni salue remissionis, siue tandcm alterationis prout constituit piauiam speciein iam dictam.

PRima sententia asserit, motum alterationis iam

explicatu ii elle successiuin, non tamen coni nuum : quia licet non hat in unico instanti, nona men hi in tempore continuo , sed in aliquo instanti producitur miluinus gradus caloris,& in tempore immediate sequenti quiescit calefactivum a calefactione,

calefactibile a receptione caloris, in instantii quenti producitur alius inimmus gradus caloris , seu mittimus alius inodus intensionis illius, rae de aliis , ac proinde totus ille motus intensionis alum inscit ex pluribus mutationibus indivisibilibus. de

discretis. Ita Capreol in I.dist.7 quaest.2.art.1Soncisna 8.Metaph. quastix Iabellas, de Ferrata 8.Physic. quaest.7. Ias. Probatur prim testimonio Aristot. 8. Phyosc. text. a3 ubi ait Dicere Hierationem rei coti-. . est aduersari muri manifestM. Et libri text.18. uniuersaliter docet motus , qui versantur inter terminos contrarios, non posse continuari; quare cum quiuis motus proprie dictus debeat versari intelterminos contrarios , ut asserit idem Philos. s. Phγsic in principio, fit inde, ut motus alterationis participiar s Veram rationea motus, non possit ei Ie

continuus.

Deinde ratione probatur eadem sententiaci nam ad coi,tinuationem motus requiritur unitas num 1ica terminici sed in termino motus non repersetur talis unitas Argo neque in motu ei correspondente continuitas Maior patet ex hi, quae s.Phyiici disp.23. num.12. diximus iam idem est motum es Iecontinuum,4 esse unum numero : unitas autem n merica motus sumitur inter alia ab unitate numeris casu termini: minor verbionstat ex cictis num.uo. nam terminus motus intensionis coalescit ex diuersis illis modis malotis,in maioris radicationis athidistinguuntur specie, ut loco citato diximus ergo nequeunt constituere unum: eundem terminum in talem secundlim numerum Patet consequentia, quia ex accidentibus diuersae specie nequit unum numero accidens resultare. Iso. Secundd repugnat motum continuari , quin

illius sit per in unus;sed terminus in ionis nequit

90쪽

Dipui. IV. de

nequit hoc modo esse unus ergo neque ipsa intensio potest esse conti inua Maior ex se constare videtur, nain sicut ad motum requiritur latitudo termini, ita etiam ad unum,in eundem motuin continuum latitudo per se una eiusdem termini. Minor verbirob tur: nam siue isti modi, quia terminant intensionem, distinguantur specie vel tantum numero, sunt talis naturae ut aduenienti modo perfectiori desinat modus imperfectior ergo modi liti non pollunt inter se aliquo modo uniri ad constituendum unum per se Consequentia patet: nam licet res successivae POL snt componi ex parte praeterita, quae iam non est, ex futura, qtiae nondum est , sed iit: cita habere continuitatem successivam , non tamen res permanens,qualis debet elie terminus cuiuscumque motus, quandoquidem hoc ipso, quod permanens composistaque debet componi ex partibus permanentibus, secundiim illas et se permanenter, licui res luccellitia ex partibus successivis secundum illas habet proportionatam continuitatem. Tertiore nam alias in fine motus intensonis durantisper dimidium horam,V.G.producetur qualitas infinite intensa choc autet est contra euidentem experientiam'. ergo, c. iobatur sequela , nam si toto illo tempore continuo producitur maior

maior calor,fiet inde, qud clim in illo sint infinitae Partes, producantur etiam infinitae partes eiusdem caloris vel maior maior radicatio ipsus usque in infinitum in per consequens infinitus calor secundum intentionem.

vltimb, potissima autem ratio ad hanc sententiam suadendam est illa, ouam ultimo loco quaestione praecedenti pro priori sententia adduximus, scilicet modum intensionis, seu maioris radicationis in subiecto, ess formaliter indivisibilem, ac proinde non posse terminare motum, ex eo quod ad illum terminandum requiritur latitudo diuisibilitas in temnino , ita ut parti motus coirespondeat parriermini, Mindiuisibili continuatiuo motus indi- Nec refert, li dicas praedictum modum habere virtualem latitudinem , quamuis formaliter sit indiuisibilis, hoc sussicere ad terminandum motum. Nam contra hoc est, tum,'ubd alioqui sic in qualitas ipsa secundiu se, iraecis sumpta non habet latitudinem intensivam, ex eo ubd est indivisibilis , ita nec cum praedicto modo i tum etiam , quia quaelibet pars motus continuintiantumuis minima, est diuisibilis in plures medietates priores, io steriores, quandoquidem quaevis pars praedicti motus est motus et ergo debet illi correspondere telininus, qui secundi im aliquid sui fiat per medietates stateriores motus in secundit in aliquid sui per posteriores, alioqui partes istae posteriores, non o stante quM sint velum fieri , nihil producerent. ergo id , quod termina partem illam motus , quae est, inter duo mutata esse , quaeque est diuisibilis in sietates, non poterit esse aliquid seri m- indivisibiles, quantumuis in se habeat latitudi

ne in virtualem.

Patet consequentia unam id . quod est larmaliter indivisibiles, eo ipso qubd producatur secundum aliquid sui producitur secundum se totum , cita nihil restabit ipsius, quod per posteriores medietates illius partis motus producatur: quia indivisibile aut secundum se totum aut secundum nihil producitur: ideo anima nostra, licet sit virtualiter vi eminenter di uisibilis, nihilominus hoc ipso 'ud producatur, non potest non vel secundum se totam, vel secundum

m. Confirmatur prim e nani vel per priotestimedietatem iliuis partici quantumuis minima , pr ducitur modus ille indivisibilis totus, totaliter, vel attingitur totus,non tamen totaliter.Si primum,quid

ergo restabit posteriorini edietati producendum quia producta aliquare tota cla totaliter nequit nullo mo do pro luci. Si secundum: vel ergo per hoc quod pro ducatur totalltcr, additur ei aliquid, vel nihil. Si aliquid , ergo non erit formaliter indivisibilit in sum lex, sed diuisibilis, compostus. Si nihil . quom o valebit terminare posteriorem medietatem illius fieri', siquidem per quodlibet fieri debet aliquid denuo produci, superaddi Confirmatur secundbriam calor ut octo est vi tu aliter diuisibilis continens aequivalenter totidem caloris gradus,&nihilominus fit in instanti &pese

mutatum esse terminatiuum motus cac propteria eo

acquisito non procedit ultra calefactio Derso'ubdmodus radicationis fit virtualitet diuisibilis, non sese ficit ad hoc, ut possit fieri per motum continuum, sed inde ad summum fici, quM diuersi illi modi radic tionis producuntur per dutinctas, discreα muta

F. 11.

Icendum est tamen, motum intensionis, et alterationis tropriiudicium esse motum comtinuum. Ita Baiie in hoc lib.cap. 4. quaest 6 Masius. Soto onna lib.1 Phys Suare a Metaph.disp. 6.secst. 3. num. . Fonseca, Metaph. Rubio in praesenti,cap. 4. traca 3 quaest. 2. alij qtram plures tam ex Iuni ribus Thomistis , quam ex aliis.

Probatur prirnb testimonio Arist. s. Phyc ubi post

quam text. l8. docuit tres tantum esse species motus propri sumpti, scilicet alterationem, augmentuma&lationem, deinde text. o. sic inquit. Cum aut omnia motu si , si omni est diuisibin , una qui sim

continum est , - est. Quem locum se explicat ibi dem D. Thom. . . enim muIιipliciter dicHur unum pliciter, una modosior atiatio indiui dius unum, ario modo sicut continuum es unum , malua nonpotes ieiunus simpliciterficu indivisibile, quia nul mrim indiui uis est. Vnde retinpuitur, uod Me modo scatur Mnin, sicu continu- , t apud hocsiamo ui esse νη- plicueri pudes, esse continuum,st ipse continuim mot . iat ad eius unitatem. Quod etiam docet idem Philoctext. 13. ωH.in Doct. Am

Confidinatur ex D. . in hoc lib. text. 84. leca. ubi inquit Motus consimus non est nisii trabsu generibus scilicet praentitave, prauit,ue, Mid in 1. d. s. quaest. a. mic. i. his verbis : Quia alteraris es, tu continu-. idem principium Hierationis,s medium quo Meria disponisu ad formam subsanslatim, tem repracetan introduction forma subsanriatii .Hern

etiam docet a. q. -- arta M

IM. Potissima autem ratio huius assertionis sumi tui ex his, quae diximus tum iis Physic disp. 23. 4I1. deinceps, ubi ratione ex Aristot QDiuo Thom ostendimus non posse motum esse unum numero , quin sit continuus; tum etiam in QPhγλ. ubi saepius inculcauimus motum, Qten pus constare infinitis partibus praeteritis , Qtur ris , easque uniri Qeontinuati per sua indicio bilia proportionam, silum existere ratione il- ita , ac tandeaenis tum non posse incipere inuim

SEARCH

MENU NAVIGATION