장음표시 사용
41쪽
I u I. E Υ Π I C o R o Mo i . Oer saltare , laudi , ducebatur , at L. Μurenae in petitione consulatus , magni criminis loco obiectum est , quod saltator esset. Lacedaemoniorum pueris furari, .& quamplurimos habere amatores, decori erat. Aliae
gentes earum rerum utramque turpem , alteram etiam
nefariam iudicant. Λpud eosdem puellae nudae, cum pueris item nudis , in publico exercebantur , quando id Lydi tillissente apud quos , ut ait Herodorus, probro erat, conspici nudum. Persae cum matribus, filiabus , sororibus commiscebantur , easque corporum con iunctiones legitimas, ac non inhonestas esse credebant . Atheniensem etiam Cimonem legimus, sive Iegibus, si ve contra leges, sororem Elpinicen in matri , monio habuisse , quantopere id ab aliorum populorum sensibus abhorret Iam si iustum est, quod Iegibus aut iubetur, aut permittitur: quod vetatur, iniustum reum pro rerum pub. varietate variae etiam leges ferantur : apparet non eadem ubique iusta , aut iniusta haberi, nam in regno iustum est , uni parere omnes et in optimatum potestate , qui virtute praestent, ab eis ceteram multitudinem regi: in populari rep. aequam es se omnium sortem , atque haec prima discrimina: equibus quae enascantur.alia , si particulatim persequi velim , longus sim . Haec igitur illa est quam Philosophus in rebus honestis , ac iustis esse ait, ad, dit autem πλῶ bis propterea quod errant quodammodo .& modo in hanc, modo in illam partem serunturh nesta dc inhonesta , iusta & iniusta . Nam cum leges
di consuetudines non eaedem maneant , sed modo ve teres novis abrogentur, modo rursum repudiatis novis veteres redeant, fit, ut honestorum quoque ac turpium
iustorum & iniustorum mirabilis quaedam sit vicissi
sa εδοκεῖνὶ quibus hoc visum si, lib. s. di sturi sumus rubi dc Λristoteles ipse copiosius hac de re disputabit. '
42쪽
apud Philosophos opponuntur. Iuud enim de iis dicitur, quae suapte natura talia non sunt, sed eo tantum quia videntur . Itaque Democritus, eum diceret eo tantum esse alba , nigra , dulcia , amara, 2 od talia
viderentur, ita hoc eloquebatur , s νόμη γλυκυ . at φυσει P dicuntur, quae reipsa talia sunt, non non quod talia esse homines opinentur. Galenus in iis ' brum eis' stum ν ἀνθρώπου. Κατἀ τὸν νόμον οἶν re'--αώρωπων νομοεδνον τε η δ ραθμον,Vφι- δ', ' κατ' - - φύ πραγμάτων ἀλήθειαν. Erant autem e veteribus Philosophis, qui νομιν esse omnia putarent, contenderentque, μηδεν ριμον νδε η mιόνδε. his enim verbis suam illam absurdam sententiam efferebant. Idem sentiebat& Ptotagoras, cum diceret, πα-ν μέπον εἶναι τὸν ἄνθρα - . Τοιαυτὶ δέ τινα πλαδ- Talis etiam quidam error in rebus bonis est , propterea quod ex eis multi damnum capiunt. Iam enim quibusdam opum copia, quibus' idam corporis robur exitio fuit. ιTI; sta In rebus bonis non ait esse διαφορώ. ἀπλάν ,se4 πλώι- tantum . non enim ut de honestis & inhonestis , iustis & iniustis , ita etiam de bonis & malis homines inter se dissentiunt, exempli caussiae divitias,
bonam corpori S temperationem, vires dc similia, non
alii quidem bona, alii mala esse dicunt: quinimo omnes bona per se illa esse eonsenti vht: nisi si qui aut
θέειν ω καλον αριν , aut inanes rixas de vocibus con serunt , ut Stoici: & tamen haec ipsa quoque ται quodammodo: cum aliis magnas commoditates asserant , alios in acerbissimas coniiciant calamitates. Bonorum nomine hic intelligit ea tantum, ruae dicuntur οργο---': quomodo Plato quoque interum loquitur , alioqui enim & iusta, & honesta sunt in bonis. Est autem locus quidam apud Xenophontem lib.
43쪽
I N I. E T H I C o R U MIib . meo quidem iudicio ad illustranda ea,quae hic ab Λristotele dicuntur, aptissimus: quem totum adscribere longitudine deterreor : pauca quaedam ap.
ponam: cetera qui volent, ex fonte ipso . requirent, ita igitur ibi loquitur Socrates : πιλλοι Al ν' πήδα το καλ-
cetur , imprudenter facere eos, quia talia simpliciter adiis petunt,saepe enim ipsos sibi exitii ac pernitiei causam petere .
M ἀνήνειοὶ Aut colporis robur intelligit, quod muItis, ut Milioni Crotoniatae, exitio fuit: idque ita vocat κατ αγιαλογιου τινα , ut erudite ostendit Eustratius et
aut praesentiam quandam , dc ἀγίαν animi, nullum 'periculum extimescentis , quam vulgus falso fortitudinis nomine appellare consuevit. Ea vero multis in t ritum attulit. Recte enim iactatum est proverbio , timidos tutos este, & eorum matres non flere . Certe quidem αὐδρείας nomen pro corporis robore nusquam a
libi memini legere. Quod autem quidam eruditi homines, cum ita hunc locum intelligerent, fortitudinis tamen Vocabulo usi sunt, & prolato quodam Ciceronis loco , factam sibi rem, ut dicitur , putarunt , in eo nondum adduci possum , ut eis assentiar; & quod semper iudicavi , in eo adhuc maneo, ut eum Cicer nis locum , si accurate perpendatur , nihil facere ab illis putem . Αγαm1πν οἶν in Satis igitur, inquit , esse ducendum est, si de huiusmodi rebus disserentes, di a talibus principiis profecti, crasse ac populariter ostendamus , quid verum sit: cumque de iis , quae plerumque eve niunt , disputemus , eiusdemque generis sint ea principia,
44쪽
Αγαπητον in αρατέον πῶς λεγουενοις , ait Eustratius . Παχυλως) Eleganter expen.3it Eustratius vim horum
Ponit etiam non negligendam hoc loco M οκων distributionem . Περι τοιουτωνὶ significat τὰ -- νον-
Συμπεραίνεθαι) Lib. I. analyt. docetur, conclusionem
eiusdem esse naturae , cuius sunt & principia , ut si haec necessaria sint, illa quoque sit necessaria: sin eiusmodi , ut & esse, & non esse possint , talis etiam con clusio futura sit. - Τeν αὐτοὶ, δε πο- Eodem quoque modo accipere , ac probare oportet unumquodque eorum , quae in hac arte dicuntur: nempe ita, ut etiamsi quid dicatur, quod non perpetuo , ac necessario verum sit: dum ea men plerumque verum eme constet , nihil requiri amplius debeat, Intelligentis enim hominis est , eatenus Postulare , ut quaeque res accurate, & exquisite tracte tur , quatenus ipsius rei natura fert . Paris enim inscitiae est , mathematicum , qui necessariis di evidentibus uti probationibus debet, probabilia tantum asseren tem probare, dc oratorem , qui ultra ea, quae probabi lia sunt, progredi non potest , demonstrationes necessarias postulare. Πεπαι μενουὶ Hoc etiam infra repetiturus est sexto, & idem traditur in extremo primo minore M μετό τια'
Mαθηματικουτε πιθανολογουντ la Jl Hoc fieri non oportere monet Plato, qui in Theaeteto ita Protagoran indu cit loquentem , ἀναγκ- ουδ' ηντινουν λε
45쪽
'Εκ κτος δε κρι ειὶ Hoc tertium est proemii caput, quo, cuiusmodi auditores sint ad hanc philosophiae partem idonei , traditur ad summam autem eos idoneos emeait , qui in rebus agendis versati exercitatique sunt, quique ratione tum appetitiones, tum actiones suas dirigunt, nam a quibus hc rum, .vel utrumque, vel etiam alterum absit, ii aut iudieare non poterunt de iis, quae hic docentur , aut ea sine ullo magno fructu audient eideoque tria auditorum genera excludere videtur : Primum adolescentes et idque duabus de causis e quod que versati sunt in rebus agendis , ideoque neque perfecte percipere , quae hic traduntur , neque de iis vere iudicare possunt: & in ratione vivendi , cupiditates
motusque animi, non rationem sequuntur. Deinde eos, qui licet iuvenes aetate non sunt, iuvenum tamen more neglecto rationis imperio, cupiditates vitae duces ac magistras habent, easque omni animi impetu sequuntur. Nam ut demus eos non ita fortas iis imperitos esse. earum rerum, quae geruntur in vita, ut non has disputationes intelligendo consequi possint , nullum tamen ex iis capient fructum. Postremo incontinentes, id est, eos , qui , cum , quid persequendum, quidque fugiendum sit, non ignorent, absorbentur tamen aestu cupiditatum , & quasi abrepti reflantibus ventis, quo pellit
libido , non quo ratio intendit feruntur . ' Εκατος δε in Bene autem , inquit, iudicat quisque de iis , quae cognita habet eorumque bonus est existimator , bene igitur de quaque re is qui in quaque erudi tus est . Absblute autem ac simpliciter de omnibus is, qui in omnibus est eruditus. Itaque Apelles, ut notum est , a sutore in crepida reprehensus, aequo animo tulit: eumdem in sura quiddam reprehendere parantem non tulit, merito, non enim hoc ad ipsius artificum
46쪽
ag Μ. ANTONII ΜURETrPertinebat, & praeclare Cicero , iudicare, qui si s Piens , vel maxime ait esse sapientis . Et idem narrat Scaevolam hominem iuris peritissimum, cum de iure praediatorio consuleretur , consultores suos ad Furium , & Cascellium praediatores reiicere selitum. Λ-
soli artifices bene de omnibus rebus iudicant: imo Vero quibusdam de rebus neque s,li, neque omnium optime
iudicant ; ut paulo post dicturi sumus K γινώ in non igitur mirum est, si vix quisquam bene de se, ac de suis iudicat . Difficillima enim sui cuique cognitio est. Καθ εκα νὶ Legendum videtur, ut in quibusdam V
Πεπαιδιιώνοιὶ Quod hic dicitur, non ita accipiendum est, ut putemus solos artifices bene de artium suarum operibus iudicare, id enim longissime abest a vero . Nam primum quibuscunque in rebus alius est, qui eas essicit, alius qui eis utitur , de earum praestantia iudicat, κοδημουργου, ἀλλ' ei ostendi hoc potest in lyra , in fraeno , in domo , in cibis de quibus non coqui, sed convivae iudicanti ut non inurbane dixerit Μartialis,
Malim convivis , quam placuisse coquis.. Sic de poematis , sic de eloquentia a populo iudicatur, sic de histrionibus non histrionum , sed populi iudicio standum est. Eadem musices ratio : etsi aut Asinpodorus, aut Antigenides non ita sensisse traditur : ut est apud Athenaeum lib. I . Iam vero quam multos Videmus, qui quamvis neque pictores sunt, neque statuarii, oculos tamen ita eruditos habent, ut & de tabulis
47쪽
IN I. ET RICORUM. bulis , & de signis optime iudicent 8 Itaque non dixit Aristoteles eos solos, qui artem aliquam perdidicerunt, id est , τουω τεχνίτας, οῦ τὰς ε πας, bene de ipsius operibus iudicare , sed GA qui quomodo ab ar tificibus differant, consulendus est ipse eo ex politicis, quem paulo supra cita imus, loco: aut potius principio librorum de partibus animalium , ubi hac de re disertissime ac. copiosissime disputatur , in quem locunthie ipse ex Ethicis citatur a Μichaele Ephesio . Διο της πολιτικῆς in Ancipiti hodie & periculoso ae lubrico versamur in loco. Nam cum Aristoteles ab auditione huius philosophiae uno verbo adolescentes arcere , ac summovere Videatur , vix videmur vitare posse unum de duobus incommodis , quin aut summi magis ri auctoritatem non tanti facere iudicemur, quanti eam fieri ab omnibus par est : aut quasi ver tollamus ex anno , ita omnem storentem aetatem ab his disputationibus removere atque ablegare cogamur . Sed de temerarii essemus, si Aristoteli auderemus refragari :&harbari plane atque inhumani, si lectissimorum adolescentum coronam , a qua tanto studio auditorium hoe celebrari ac frequentari videmus , abscedere , & tanta susceptum alacritate huius philosophiae studium in ipso quasi vestibulo deserere iuberemus. Quare mediam quandam viam tenebimus: ut dc Aristoteli tribuamus, quantum debemus , hoc est, quantum plurimum posi sumus : dc incitemus potius yestra studia , quam retardemuS : neque quicquam eorum , quae hic ab Aristotele dicuntur, ad vos hinc aut excludendos aut amovendos pertinere doceamus. Quod dum facere conamur , non tantum , quia multa nos, quae dc prosint de delectent, dicturos esse confidimus, verum etiam, quia Vestra res agitur, petimus a vobis, ut nobis in caussa vestra perpetuam,& nullis interruptam aut sibilis, aut clamoribus unius horae attentionem , ne denegetis . Pri
48쪽
30 Μ. ANTONII ΜUR ETIPrimum autem Aristotelis verba singillatim , ut sta inus , interpretabimur : tum sententiam ipsius presse , breviter , enucleate tractabimus : postremo , quod nobis praecipue propositum est , ostendemus , non esse quod quisquam vestrum pervulgata illa opinione, qua adolescentes ad percipiendam hanc philosophiam esse idoneos negant, ab illius studio deterreatur . Ait Ari-
Διο της /πολιτ. &c. Quo circa, inquit, adolescens non est politices proprius, ct , ut ita dicam , germanus auditor . Nam in iis rebus, quae geruntur in Vita , rudis plane , & inexercitatus est , at ex iis sumuntur, deque iis agunt , quaecumque hic disputantur , Α πειρος Animadverte hie τον απειρον , opponi, ut magis intelligas , dici του
M -των Illo dicendi genere principia,
hoc conclusiones indicantur . Bτιδε'J Praeterea cum proclivis fit natura ad animi Perturbationes sequendas, frustra , dc inutiliter audiet; quandoquidem finis est non cognitio , sed actio . ειδεῖ το τελος 'Αρια si , s αυ- εἶναι τοιουτοι. ait ipse in magnis Ethicis , & in Eudemeis φυ μ ειμαι, τέο i, ,- εἶνM-ουδειλα' εἶναι δε υοι . Μultis quoque locis idem in his ipsis libris confirmat: quos locos citat Themistus , ἐν τροῦ τεοσαρε m δεκα -. Videtur autem Λ-ristoteles hoc oblique iecime in Socratem , qui Virtutes Putabat esse .
Nihil autem interest , inquit , aetate iuvenis sit quispiam, an iuvenili ingenio ac moribus. Nam ut iuvenes minus apti sint ad hanc disciplinam, non eo fit, quod satis diu non vixerint, sed quod animi permotionem in vivendo sequantur , & ad illius quasi ambitrium singulas res persequantur . Nihil enim huiusmodi
49쪽
- I Ni I E T H I e o R U M. modi homines harum rerum cognitio adiuvat ut nerque incontinentes. At iis qui appetitiones suas rationi obedientes emciunt, illumque piaescriptum in agendo sequuntur , harum rerum tractatio mirificos afferet
- Διω-νὶ Quidam veteres libri, δοικεῖν. Inverso ordine ea, de quibus hactenus disputatum eth, αὐακεφαλωοῖται. . Αποδεκτέονὶ vetus interpreS Nunc acceda. mus ad id, quod instituimus , ac primum disputemus de vi vocabuli νεος: ut intelligamus de quibus hie A. ristoteles loquatur , νιφι interdum v aDtur pueri , usique ad annum decimum quartum, ut apud Homerum
quis aptos neget esse ad hanc philosophiam , non re pugnabimus . Satis enim est illi aetati , si bene insti tua tur , & eam audiat, quae, ut alibi diximus, constat solis dicuntur etiam ς grandiores hoc est , usque ad tertiam hebdomada: ut cum Aristoteles
in tertio horum librorum ait ex Homero ut ῆς τον νέον- . κάζοντα . & veteres grammatici dicunt νεον, dictum esse - ω νμιν, ατι νε- εὐποριζονται αυξηMν. ut hac ratione quamdiu adolescunt , tamdiu νέοι vocari pomini. Videntur dc supra illam aetatem νροι vocari aut in vetere versu .
γα νεων, δ' ἀνίλων, re γεροντων , dc plane Pollux ait, νε λον vocari ab anno vigesimo primo, usque vigesimum octaeum . Et ita dicit Cicero se adolescentulum dixi me pro Roscio Amerino : quam causesam egit annos natus viginti septem. His positis aio feri non possie , ut Aristotelis verbam ita νέων intelligantur, contendoque eos qui excesserunt iam ex
50쪽
3Σ Μ. ANTONI I MUR ET Iephebis, neque longe absunt ab ea aetate, cum olim in hac urbe toga pura dari solebat, si bene educati sint, ita ut virtutem ament, & bene monentibus libenter Pareant, aptos esse ad hane philosephiam audiendam, idque probo his argumentis. PRiΜVM , quoniam , ut
Aeschines adversus Demosthenem ait, concinere opor tere Vocem oratoris , 2 vocem legis, ita vitam philosophorum cum ipsorum oratione congruere ac concor dare oportet. At illo modo vel maximc discreparent.
Etenim omnes antiqui philosophi semper versati sunt cum adolescentibus, semper in eis ad virtutem , & ad honestatem instituendis elaborarunt. Socrates ipse huius philosophiae pater apud Platonem , dc apud Xenophontem cum grandioribus natu raro , cum adolescentibus , aut certe adstantibus eis , & audientibus prope semper de virtute disputans inducitur . Et in ipsis libris πολι ιας discedere Cephalum senem,Polemarchum autem eius filium adolescentem in eius locum succedere ac substitui videmus . Non ergo iudicabant , adolescentes ad haec audienda parum idoneos eme . DEINDE Aristoteles ipse quando tandem haec praecepta didicit λ nonne cum adhuc esset ς νεων ' Ammonius narrat eum septemdecim annos natum Athenas veni me,acitare coepisse ad Socratem , eumque per triennium audiisse , Socratem autem nullam nisi hanc philosophiae partem docuisse constat. TERTIO , non est dubium , quin cognitio philosophiae moralis ordine ac tempore antecedat studium iuris , cum iurisperiti hinc ducant ptincipia disputationum suarum . Λt videmus multos adolescentulos aptos ad ius civile perdiscendum iudicari . Itaque Iustinianus, ut scitis, inscribit institutiones suas studiosae legum iuventuti. Μulto igitur magis idonei erunt ad hanc philosophiam . ADDO aetatem illam non ad discendum modo,sed interdum etiam ad docendum aptam rhperiri . Etenim Nervam filium