Antiqvitatvm romanorvm qvae svpersvnt, recensvit Adolphvs Kiessling

261쪽

ἐποιήσατο των ωμαίων κατηγορίαν, τραυματίας τε συχνοὐς ἐπιδεικνύμενος καὶ τους προσήκοντας τοῖς ηρπασμένοις η τεθνηκόσι παράγων καὶ πλειω των γεγονότων ἐπικαταψευδόμενος, πρεσβείαν πέμπειν glu5 πρῶτον ἐφ φίσατο δίκας αἰτήσουσαν των γεγονότω ἐὰν δε ἀγνωμονῶσι Pωμαῖοι τότε τον πόλεμον επ' αυ-

τοὐς ἐκφέρειν. III. Ἀφικομένων δε των πρεσβευτῶν εἰς μ ν ὐκοπτεύσας ὁ TDλλος, ὁτι δίκας αἰτήσοντες ηκοιεν,10 αυτὸς τοὐτο ποιῆσαι πρότερος ἔγνω περιστῆσαι βουλόμενος εἰς ἐκείνους την αἰτίαν του λυειν τὰ προς την αποικίαν συγκείμενα. συνθῆκαι γὰρ ῆσαν ταῖς

πόλεσιν επὶ Ρωμύλου γενόμεναι τά τε ἄλλα ἔχουσαι δίκαια και ἶνα μηδετέρα πολέμου ἄρχη, η δ' ἐγκα- i5-o G δη ποτε αδίκημα δίκας αἰτοῖ παρὰ της ἀδικουσης, εἰ δε μη τυγχάνοι τότε τον ἐξ ανάγκης ἐπιφέροι πόλεμον, ως λελυμένων ηδη των σπονδῶν. φυλαττόμενος τὸ μη προτέρους αἰτηθέντας δίκας

μαίους ἀντειπεῖν, ἔπειτα υπαιτίους 'Aλβανοῖς γε- 20 νέσθαι, προσέταξε τοῖς ἐπιφανεστάτοις τῶν εαυτοὐφίλων τους 'Aλβανῶν πρέσβεις ξενίζειν πάση Ῥιλοφροσύνν καὶ κατέχειν ἔνδον παρ' ἐαυτοῖς ' αυτὰς δὲ ἐν ἀσχολίαις τισιν ἀναγκαίαις εἶναι σκηψάμενος διε - 4llκρούσατο την πρόσοδον αυτῶν. τύ δ' ἔγγιστα νυκτὶ

2b Pωμαίων ἄνδρας ἐπιφάνεῖς ἐντειλάμενος αυτοῖς ἀχρη πράττειν ἀπέστειλεν εἰς Ἀλβαν ἄμα τοῖς εἰoηνοδίκαις αἰτήσοντας υπὲρ ίν ηδίκηντο Ρωμαῖοι δίκας

παρ' υλβανῶν λαβεῖν, οι πριν ηλιον ἀνίσχειν διανύσαντες την οδὸν πληθυούσης της εωθινης αγοοῆς 30 ἐντυγχάνουσι τῶ Κλοιλίω κατ' αγορὰν ἔντι καὶ διεξιοντες ὁσα ηδίκηντο Pωμαῖοι παρ' 'Aλβανῶν ηξιουν πράττειν τα συγκείμενα ταῖς πόλεσιν. ὁ δὲ Κλοί-

262쪽

λιος, ῶς 'Aλβανῶν πρότερον ἀπεσταλκότων εἰς Ῥω μην τοὐς αἰτήσοντας δίκας καὶ μηδὲ ἀποκρίσεως

η ωμένων, ἀπιέναι τοὐς Ῥωμαίους ἐκελευσεν ως παραβεβοκότας τὰς ομολογίας καὶ προεῖπεν αυτοῖς τον πόλεμον. ἀπαλλαττόμενος δὲ Ο της πρεσβείας 5ηγεμὼν τοὐτ' ηξίωσεν ἀκοῶσαι παρ' αυτοὐ μόνον, εἰ παραβαίνειν τὰς σπονδὰς ομολογεῖ τοὐς καὶ προτέρους αἰτηθέντας δίκας καὶ μηδὲν υπομείναντας 412 ποιεῖν των ὁσίων. ὁμολογησαντος δὲ του Κλοιλίου Μαρτυρομαι τοίνυν, ἔφη, τοὐς θεοὐς, ους ἐποιησά - 10μεθα των σπονδῶν μάρτυρας, ὁτι ' μαίοις οὐ τυ- χοῶσι των δικαίων προτέροις ὁσιος ὁ κατὰ των παραβάντων τας σπὁνδὰς πόλεμος ἔσται, οἱ δε πεφευγότες τοίτο το δίκαιον υμεῖς ἐστε, ώς αὐτὰ τὰ εργα δηλοῖ.πρότεροί τε γὰρ αἰτηθέντες το δίκαιον ουχ υπέσχετε Ili

καὶ πρότεροι τον πόλεμον ημῖν προειρηκατε. τοιγάρ τοι τοὐς αμυνομενους υμὰς προσδέχεσθε μετὰ τωνῖπλων ουκ εἰς μακράν. ταῶτα παρὰ τῶν πρεσβευτῶν

ἀφικομένων εἰς Ρώμην ἀκουσας ὁ Τυλλος, τότε τοὐς

ύλβανους προςάγειν ἐκἔλευσε καὶ περὶ ἄν ηκουσι 20 λέγειν. απαγγειλάντων δ' αυτῶν ὁσα προσέταξεν ὁ Κλοίλιος καὶ τον πόλεμον ἀπειλουντων εἰ μη τευξονται της δίκης, Ἐγὼ πρότερος υμῶν, εφη, τοὐτO πε ποίηκα καὶ μηδεν ευρόμενος Αν ἐκελευον αἱ συνθῆκαι fφαίνονται παρ' υμῶν πρότερον αυται 25

λελυμεναι και μηδενὸς λόγου ηξιωμέναι' ὁθεν diit

τον ἀναγκαῖόν τε και δίκαιον Ἀλβανοῖς αναγγέλλω 4ia πόλεμον.

illi. μετὰ δὲ τὰς προφάσεις ταυτας παρεσκευάζοντο ἀμφότεροι τὰ προς τον πόλεμον, ου μόνον τὰς 30 οἰκείας καθοπλίζοντες δυνάμεις, καὶ τὰς παρὰ τῶν υπηκόων ἐπικαλουμενοι ' ώς-πάντα ην αὐτοῖς

263쪽

ευτρεπῆ συνίεσαν ὁμόσε και καταστρατοπεδευονται τετταράκοντα τῆς Ῥώμης σταδίους ἀποσχόντες ' οἱ μὲν ' λβανοὶ περὶ τὰς καλουμένας Κλοιλίας τάφρους φυλάττουσι γὰρ ἔτι την του κατασκευάσαντος αυτάς 5 ἐπίκλησιν) ' μαῖοι δὲ oλίγον ἐνδοτέρω τον επιτ δειότατον εἰς στρατοπεδείαν τόπον ἐκλεξάμενοι. ἐπεὶ δὲ συνεῖδον ἀλλήλων ἀμφότεροι τὰς δυνάμεις ουτε

πλήθει λειπομένας ουτε ὁπλισμοῖς ευτελεῖς ουτε ταῖς ἄλλαις παρασκευαῖς ουσας ευκαταφρονητους, τῆς

10 μὲν ταχείας ἐπὶ τον αγῶνα ορμῆς, ἐν κατ' ἀρχὰς εἶχονώς αυτῆ ἐφόδω τρεψόμενοι τους πολεμίους, ἀπέστη- Miσαν ' φυλακῆς δὲ μἀλλον ἡ προεπιχειρήσεως πρόνοιαν ἐλάμβανον υψηλοτερους ἐγείροντες τους χάρακας , εἰσήει τε αυτῶν τοῖς χαριεστάτοις λογισμὸς ώς 15 οὐ τα κράτιστα βουλευομένοις, και κατάμεμφις τῶν ἐν τελει. ἔλκομένου δὲ του χρόνου διὰ κενῆς ουδεν

γὰρ ο τι καὶ λόγου ἄξιον ἐν καταδρομαῖς ψιλῶν ἐσυμπλοκαῖς ἱππέων ἔβλαπτον ἀλλήλους) ὁ του πολέμου δόξας αἴτιος γεγονέναι Κλοίλιος ἀχθόμενος ἐπι 20 τῆ ἀπράκτω καθέδρα γνώμην ἔσχεν ἐξάγειν την στρατιὰν καὶ προκαλεῖσθαι τους πολεμίους εἰς μάχην, εὰν μὴ υπακουσωσι προσβάλλειν αυτῶν προς τὰ ἐρυ- ματα. παρασκευασάμενος δὲ τὰ προς τον αγῶνα καὶ εἰ δεήσει τειχομαχίας, οσα τῶ τοιουτω πρόσφορα

b ἔργω μηχανησάμενος, ἐπεὶ νυξ ἐγένετο καθευδων εν τῆ στρατηγικῆ σκηνῆ παρουσης αυτῶ τῆς εἰωθυίας 4llφυλακῆς περὶ τον ὁρθρον ευρίσκεται νεκρὸς, ουτεσφαγῆς ουτε αγχόνης Ουτε φαρμάκων ουτε ἄλλης βιαίου συμφορῆς σημεῖον ἐπὶ του σώματος ουδεν as ἔχων. - V. Παραδόξου δὲ του πάθους ἄσπερ εἰκὸς ἄπασι φαινομένου καὶ ζητουμένης τῆς αἰτίας Ουδε

264쪽

γὰρ νόσον προηγησαμένην εἶχε τις αἰτιάσασθαι οἱ μὲν ἐπὶ την θείαν πρόνοιαν άπάσας τὰς ἀνθρωπίνας ἀναφέροντες τύχας κατὰ χόλον δαιμόνων ἔλεγοναυτὸν ἀποθανεῖν, ὁτι πόλεμον ἐξέκαυσε τli μητροπόλει προς την ἀπόκτισιν ουτε δίκαιον οἴτε ἀναγ- liκαῖον ' οἱ δε χρηματισμόν ηγούμενοι τον πόλεμον και μεγάλων ἀπεστερῆσθαι νομίζοντες ωφελειῶν εἰς ἐπιβουλὴν καὶ φθόνον ανθρώπινον τὸ εργον μετέφερον αἰτιώμενοι των αντιπολιτευομένων τινὰς αφανῆκαι δυσεξέλεγκτα ἐξευρόντας φάρμακα διὰ τούτων τον 10 ἄνδρα ἀνηρηκέναι ' οἱ δὲ υπὸ λύπης τε καὶ αμηχανίας κρατούμενον ἐκουσίω χρήσασθαι τελευτῆ αυτὸν ἔφα-lI6 σαν, ἐπειδὴ ἄπαντα χαλεπὰ καὶ ἄπορα συνέβαινεν αὐτῶ καὶ οὐδὲν ἐχώρει κατὰ νουν των ἐν ἀρχαῖς, ἴτε εἰς τὰ πράγματα εἰσήει, προσδοκηθέντων ' τοῖς δ ' Ibἐκτος οὐσι φιλίας τε και ἔχθρας τῆς προς τον στρατq-γὸν καὶ απὸ παντὸς τos βελτίστου κρίνουσι τὸ συμβεβηκὸς Ουτε ἡ θεία νέμεσις Οἴτε ὁ των αντιπολιτευομενων φθόνος ουθ' ἡ τῶν πραγμάτων ἀπόγνωσις ἀνρρηκέναι τον ἄνδρα ἐδόκει, ἀλλ' ἡ τῆς φύσεως 20ανάγκη και τὸ χρεὼν ώς ἐκπεπληρωκότα την ὀφειλομένην μοῖραν, ἐς ἄπασι τοῖς γινομένοις πέπρωται τυχεῖν. Κλοίλιος μὲν δῆ πριν ἡ γενναῖον ἐπιδειξασθαί τι τοιαυτης τελευτῆς ἔτυχεν, εἰς δὲ τον ἐκεινου τόπον ἀποδείκνυται στρατηγὸς αὐτοκράτωρ υπὸ τῶν raἐπὶ στρατοπέδου Μέττιος Φουφέττιος, ἀνὴρ οἴτε

πολέμου ἡγεμὼν ἱκανὸς οὐτε εἰρήνης βέβαιος φύλαξ, ος ουδενὸς ἡττον Ἀλβανῶν πρόθυμος ὼν κατ' ἀρχὰς διαστῆσαι τὰς πόλεις καὶ διὰ τοίτο τῆς αρχῆς μετὰ ii 7 τον Κλοιλίου θάνατον αξιωθεὶς, ἐπειδὴ τῆς ἡγεμο- 30νίας ἔτυχε καὶ ὁσα ἐν ἐν τοῖς πράγμασι δυσχερῆ καὶ ἄπορα συνεῖδεν, Ουκέτι διέμεινεν ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς

265쪽

ἡξίου τα πράγματα ορῶν οὐτε τους 'Aλβανοῖς ἄπαντας ομοίαν ἔχοντας ἔτι προθυμίαν προς πόλεμον ουτε τὰ σφάγια οπότε θυοιτο περὶ μάχης καλὰ γινόμενα 5 τελευτῶν εἰς καταλλαγὰς ἔγνω προκαλεῖσθαι τους πολεμίους προτερος ἐπικηρυκευσάμενος, μαθών τον ἐπικρεμάμενον ἔξωθεν Ἀλβανοῖς τε καὶ Ῥωμαίοις κίνδυνον, εἰ μη σπείσονται τον προς ἀλλήλους πόλεμον , ἄφυκτον ὁντα, ος ἔμελλεν ἀμφοτέρας ἀναρπά- 10 σασθαι τὰς δυνάμεις. ἐν δὲ τοιόςδε VI. Ουιεντανοὶ και Φεθηναῖοι μεγάλας καὶ πολυανθρωπους ἔχοντες πόλεις ἐπὶ μὲν της ' μυλοτβασιλείας εἰς πολεμον υπερ αρχῆς καὶ δυναστείας 'ει- μαίοις κατέστησαν, ἐν ω πολλὰς ἀπολέσαντες δυνά-

15 μεις ἀμφότεροι καὶ χωρας ἀποδασμῶ ζημιωθέντες

υπήκοοι τοῖς κεκρατηκόσιν ἡναγκάσθqσαν γενέσθαι.

περὶ ων ἐν τρ προ ταύτης δεδήλωκα γραφῆ το ἀκρι- οβ ἐaὶ δὲ τῆς Νόμα Πομπιλίου δυναστείας εἰρήνης

απολαυσαντες βεβαίου πολλὴν ἔσχον ἐπίδοσιν εἰς 20 εὐανδρων τε καὶ πλοίτον καὶ την ἄλλην ευδαιμονίαν. τουτοις δ ῆ τοῖς ἀγαθοῖς ἐπαρθέντες ἐλευθερίας τε αυθις ώρέγοντο καὶ φρόνημα ἐλάμβανον υψζλότερον παρασκευάζοντό τε ώς Ουκέτι Pωμαίων ἀκροώμενοι. τέως μὲν Ουν ἄδηλος αυτῶν ἡ διάνοια τῆς 25 ἀποστάσεως ἐν, ἐν δὲ τῶ πρὸς Ἀλβανοὐς ἐφανερώθη πολέμω. ώς γὰρ ἐπύθοντο πανστρατιὰ Pωμαίους ἐξεληλυθότας ἐπὶ τον προς 'Aλβανοὐς αγῶνα, κράτιστον ὁπολαβόντες εἰληφέναι καιρὸν ἐπιθεσεως απορρήτους ἐποιήσαντο διὰ τῶν δυνατωτάτων αν-30 δρῶν συνωμοσίας πάντας τοὐς ὁπλοφορεῖν δυναμένους εἰς Φιδ νον συνελθεῖν κρυφα καὶ κατ' oλίγους ἰόντας, ως αν ηκιστα γένοιντο τοῖς ἐπιβουλευομενοις

266쪽

καταφανεῖς' ἐκεr δ' υπομένοντας ἐκδέχεσθαι τον καιρὸν, ἔτε αἱ Pωμαίων τε και Ἀλβανῶν δυνάμεις ἐκλιπΟὐσαι τοὐς χάρακας ἐπὶ τον αγῶνα προελεύσονται , τοὐτον φανερὰν ποιεῖν αὐτοῖς ἔμελλον

διὰ συμβόλων σκοποί τινες ἐν τοῖς ὁρεσι λοχῶντες) θοταν δὲ ἀρθῆ τὰ σημεῖα λαβόντας ὁπλα χωρεῖν ἐπ' lls αυτοὐς ἔδει πάντας κατὰ τάχος, ἐν δε οὐ πολλη ἡ ἐπὶ τοὐς χαράκας απὸ Φιδήνης φερουσα οδὸς, ἀλλ' οσον ῆ δυσὶν ἄραις ῆ τρισὶν ἀνυσθῆναι το μακρότατον) ἐπιφανέντας δὲ τῶ ἀγῶνι τέλος ξδη ἔχοντι 10 ῶσπερ εἰκὸς μηδεν ἡγεῖσθαι φίλιον,' ἀλλ' ἐάν τε

'Aλβανοὶ νικῶσιν ἐάν τε Pωμαῖοι κτείνειν τοὐς κε κρατηκότας αυτῶν. ταυτα ην ἀ διέγνωστο πράττειν τοῖς προεστηκόσι των πόλεων. εἰ μὲν ουν

θρασύτερον ἐπὶ τον αγῶνα ἄρμησαν 'Aλβανοὶ - 15μαίων καταφρονήσαντες καὶ μια κρῖναι μάχη τὰ ὁλα

διέγνωσαν, οὐδὲν αν τὸ κωλυον ἐντόν τε κατασκευα -

σθέντα δόλον ἐπ' αὐτοῖς λεληθέναι και διεφθάρθαι τὰ στρατεύματα αυτῶν ἀμφότερα ' νυν δὲ η διατριβη τοὐ πολέμου παράδοξος ἄπασι γενομένη καὶ mὁ χρόνος ἐν ω παρεσκευάζοντο πολὐς ἀφελκυσθεὶς

διέχεεν αυτῶν τὰ βουλεύματα. τῶν γὰρ ἐκ τῆς συνωμοσίας τινες, vἴτε οἰκεῖα κέρδη περιβαλέσθαι ζqτουν- τες εἴτε τοῖς κορυφαιοτάτοις τῶν σφετέρων καὶ το ἔργον εἰσqγ σαμένοις φθονοὐντες εἴτε μήνυσιν ἐτέ- 2θρων δεδιότες, ο τι πολλοῖς συνέβη παθεῖν ἐν ταῖς 2δε πολυανθρώποις καὶ χρονιζομέναις συνωμοσίαις, εἴτευποθέσει αναγκαζόμενοι γνώμης Ουκ ἀξιούσης ἔργον ἀνόσιον εἰς εὐτυχες κατασκῆφαι τέλος μηνυταὶ γίνονται τοῖς πολεμίοις τοὐ δολου. . MVII. Tαυτα δὴ μαθὼν ὁ Φουφέττιος ἔτι μῆλλονεσπευσε ποιήσασθαι τὰς διαλύσεις, ῶς οὐδὲ αἱρέσεως

267쪽

ἔτι του μη ταυτα πράττειν σφίσι καταλειπομένης.

ἐγεγόνει δὲ καὶ τῶ βασιλεῖ των Ῥωμαίων υπερ τῆς συνωμοσίας ταυτης ἡ μήνυσις παρὰ των εκ Φιδήνης φίλων, ἄστ' oυδ' αυτὸς ἔτι διαμελλήσας δέχεται τὰς

li του Φουφεττίου προκλήσεις. ἐπεὶ δὲ συνῆλθον εἰς το μεταξυ των στρατοπέδων χωρίον ἐπαγόμενοι συμβούλους ἐκάτεροι τους φρονῆσαι τὰ δέοντα ἱκανους, ἀσπασάμενοι πρῶτον ἀλλήλους ως πρότερον εἰώθεσαν καὶ φιλοφρονηθέντες τὰς ἐταιρικάς τε καὶ συγ- 10 γενικὰς φιλοφροσύνας διεῖθοντο περὶ των διαλύσεων. ῆρχετο δ' ὁ Αλβανος πρότερος τοιάδε λέγων 'Aναγκαῖον εἶναι μοι δοκεῖ τὰς αἰτίας πρῶτον ἐπι- e

δεῖξαι, δι' ας ἐγὼ πρῶτος ἡξίωσα περὶ καταλυσεως

του πολέμου διαλέγεσθαι, ουτε μάχύ κρατηθεὶς υφIb υμῶν Ουτε ἐπισιτισμους εἰσάγεσθαι κωλυόμενος Ουτε εἰς ἄλλην κατακεκλεισμένος ανάγκην ουδεμίαν, Aaμη με ἡπολάβητε τῆς μὲν οἰκείας δυνάμεως ασθένειαν κατεγνωκότα, την δὲ υμετέραν ἰσχυν δυσκαταγώνιστον εἶναι νομίζοντα ευπρεπῆ ζητεῖν α παλλαγῆν20 του πολέμου. αφόρητοι γὰρ αν γένοισθε υπὀ βαρυ- τητος, εἴ τι πεισθείητε περὶ ημῶν τοιουτον καὶ Ουδεν ἀν των μετρίων ὁπομείναιτε ποιεῖν, ως κρατοῖντες

ἐδη τῶ πολέμω. ῖνα δὴ μὴ ουν τὰς ψευδεῖς αἰτίας εἰκάζητε περὶ τῆς ἐμῆς προαιρέσεως, δι' ἀς ἀξιῶ κατα-

25 λύσασθαι τον πόλεμον, ακούσατε τὰς αληθεῖς ' ἐγω στρατηγὸς ἀποδειχθεὶς υπὸ τῆς πατρίδος αὐτοκοάτωρ ἄμα τῶ παραλαβεῖν την αρχὴν ἐσκόπουν τίνες ἡσαν αἱ συνταράξασαι τὰς πόλεις ημῶν προφάσεις. Ορῶνδε μικρὰς καὶ φαύλας καὶ Ουχ ἱκανὰς διελεῖν τοσαυ- έ230 την φιλίαν καὶ συγγένειαν ου τὰ κράτιστα ἡγουμηνουτε Aλβανους ουτε υμῆς βουλευσασθαι. ἔτι δὲ μἀλ- λον ἔγνων τοὐτο καὶ πολλὴν κατέγνων ἀμφοτέρων

268쪽

Γ219ημῶν μανίαν, ἐπειδὴ παρῆλθον ἐπὶ τα πράγματα καὶ

πεῖραν ἐλάμβανον τῆς εκάστου προαιρέσεως. ουτε γὰρ ἐν τοῖς ἰδίοις ουτ' ἐν τοῖς κοινοῖς συλλόγοις ὁμονοουντας υπὲρ του πολέμου πάντας Ἀλβανους εώρων, μακρῶ δ' ἔτι των ἐξ ἀνθρωπίνου λογισμοί dκαταλαμβανομένων χαλεπῶν τα δαιμόνια σημεῖα,οπότε χρησαίμην σφαγίοις περὶ μάχης, χαλεπώτερα γινόμενα πολλὴν δυσθυμίαν παρεῖχε μοι καὶ αμηχανίαν. ἐνθυμουμενος δ' ταυτα τῆς μὲν ἐπὶ τοὐς

'a αγῶνας ορμῆς ἐπέσχον, ἀναβολὰς δὲ καὶ διατριβὰς Io

ἐποιουμην του πολεμου προτέρους υμῆς οἰόμενος αρξειν των περὶ φιλίας λόγων ' καὶ ἔδει γε, ω Τυλλε, τοίτο ποιεῖν υμῆς ἀποίκους ἔντας ημῶν καὶ μὴ περιμένειν ἔως ἡ μητρόπολις ἄρξει. ὁσης γὰρ ἀξιοῶσι

τιμῆς τυγχάνειν οἱ πατέρες παρὰ των ἐγγόνων, το- Ibσαυτης οἱ κτίσαντες τὰς πόλεις παρὰ τῶν ἀποίκων.

ἐν ω δὲ ημεῖς ἐμέλλομεν καὶ παρετηροὐμεν ἀλλήλους, πότεροι τῶν ευγνωμόνων ἄρξουσι λόγων, ετέρα τις ημῆς ἀνάγκη κρείττων παντὸς ἀνορωπίνου λογισμοὐ περιλαβοῶσα συνάγει' ἐν ἐγὼ πυ- 20θόμενος ἔτι λανθάνουσαν υμῶς ουκέτ' ωόμην δεῖν τῆς ευπρεπείας τῶν διαλλαγῶν στοχάζεσθαι. δειναὶ γὰρ, d Tυλλε, μηχαναὶ πλέκονται καθ' ημῶν καὶ δόλος ἄφυκτος ἔρραπται κατ' ἀμφοτέρων, ῖς ἔμελλεν ἀκονιτὶ καὶ διχα πόνου πάντα συντρίψειν καὶ 25 διαφθερεῖν ημῶν τὰ πράγματα πυρὰς ῆ ποταμοὐ δίκην ἐμπεσών. δημιουργοὶ δὲ τῶν ανοσίων βουλευμάτων εἰσὶν οἱ δυνατώτατοι Φιδηναίων τε καὶ δ Ουιεντανῶν συνελθόντες. ὁστις ὁ τῆς ἐπιβουλῆς αυτῶν τρόπος ην καὶ πόθεν εἰς ἐμὲ ἡ τῶν Mαπορρήτων βουλευμάτων γνῶσις ἐλήλυθεν ἀκου-

269쪽

VIII. Ταυτ' εἰπὼν δίδωσι των παρόντων τινὶ ἀναγνῶναι τὰς ἐπιστολὰς, ας αυτῶ κεκομικώς τις ἐτυγχανε παρὰ των ἐν Φιδήνη ξένων καὶ τον κομίσαντα αυτὰς παρήγαγεν. ἀναγνωσθεισῶν των 5 ἐπιστολῶν καὶ του ἀνδρὸς ἐξηγησαμένου πάντα ossa παρὰ των ἐπιθεμένων αυτὰς απὸ στόματος ἡκουσεν ἐκπλήξεώς τε μεγάλης κατασχουσης τους ακούοντας.

ola εἰκὸς ἐπὶ τηλικουτω κακῶ παρ' ελπίδας ἀκοη- σθέντι, μικρὸν ἐπισχὼν ὁ Φουφέττιος πάλιν ελεξεν 'I0Mκηκόατε τὰς αἰτίας, ἄνδρες Ῥωμαῖοι, δι' ἀς ἐγὼ τέως μὲν ἀνεβαλόμην τους προς υμῆς αγῶνας, νυν sκαὶ των περι φιλίας ἡξίωσα πρότερος ἄρχειν λόγων. υμεῖς δὲ τὸ μετὰ τοὐτο ἐδη σκοπεῖσθε, πότερον οἴεσθε δεῖν περὶ βοιδίων καὶ προβάτων αρπαγῆς ἄσπειστον

Ib πόλεμον φυλάττειν προς τους κτίσαντας καὶ πατέρar. ἐν ω καὶ κρατηθέντες ἀπολεῖσθε και κρατήσαντες.

ῆ διαλυσάμενοι την προς τοὐς συγγενεῖς ἔχθοαν μεθημῶν ἐπὶ τους κοινοὐς ἐχθροὐς χωρεῖν, οι γε ovμόνον ἀπόστασιν ἐβουλευσαν ἀφ' υμῶν ἀλλα καὶ 20 ἐπανάστασιν, οἴτε πεπονθότες δεινὸν οὐδεν οἴτε μη πάθωσι δεδιότες, καὶ οὐδ ' ἐκ του φανερου ἐπέθεντο ημῖν, ως ὁ κοινὸς ἀξιοῖ τοs πολέμου νόμος, ἀλλ' υπὸ σκότους, ως ἀν ῆκιστα υπίδοιτό τις αυτῶν

την ἐπιβουλὴν καὶ φυ;άξαιτο. αλλὰ γὰρ ὁτι μεν ἐαι 25 τοὐς ἀνοσίους ἀνθρώπους ἰτέον ημῖν ἀπάσρ σπουδῆκαταλυσαμένοις τὰ ἔχθη μανίας γὰρ θάτερα ἀξιουijώς ἐγνωκόσιν υμῖν και ποιήσουσιν, οὐδεν δέοι ei πλείω λέγειν και παρακελεύεσθαι. ον δε τμόπον as διαλύσεις καλαὶ καὶ συμφέρουσαι γένοιντ' ἀν αμφo-30 τέραις ταῖς πόλεσι τοὐτο γὰρ ἴσως ποθεῖτε ακοῶσαι

παλαί) νsν ῆδη πειράσομαι λέγειν. ἐγὼ νομίζω κρατίστας μὲν εἶναι διαλλαγὰς καὶ πρεπωδεστάτας συγ-

270쪽

γενέσι και φίλοις προς ἀλλήλους, ἐν αἷς οὐδέν ἐστιν ἔγκοτον ουτε μνησίκακον ἀφεσεως ἄπασι προς ἄπαν-o τας υπὲρ ίν ἔδρασαν ῆ ἔπαθον ἀδολου γινομενης, ηττον δὲ τουτων ευπρεπεῖς, ἐν αἷς τὸ μεν πλῆθος απολύεται των ἐγκλημάτων, οι δὲ ἀδικήσαντες ἀλ- bλήλους αναγκάζονται δίκας υπέχειν λόγω κρινόμενοι καὶ νόμω. τούτων δ' των διαλλαγῶν ἐμοι μεν δοκεῖ χρηναι τὰς ευπρεπεστέρας καὶ μεγαλοψυχοτέρας ημῆς

ἱλέσθαι καὶ γνωμην θέσθαι περὶ μηδενὸς ημῆς ἀλ-λθλοις μνησικακεῖν, σὐ δ' εἰ μq βούλει διαλλάτ- 10

τεσθαι τοὐτον τον τρόπον, ώ Nλλε, αλλὰ και διδόναι δίκας καὶ λαμβάνειν ἀξιοῖς τους ἐν ταῖς αἰτίαις παρ' ἀλλήλων, ἔτοιμοι καὶ ταυτα ποιείν εἰσιν 'Aλβανοὶ τὰ κοινὰ ἔχθη προκαταλυσάμενοι. εἰ δε τινας ἔχεις παρὰ ταύτας λέγειν ἐτέρας εἴτε καλλίους διαλ- 15λαγὰς εἴτε δικαιοτέρας, οὐκ ἰν φθάνοις φέρων εἰς μέσον καὶ πολλήν σοι χάριν εἴσομαι. VIIII. set εἰπόντος τοὐ Φουφεττίου παραλαβὼν τον λόγον ὁ των ωμαίων βασιλεῶς ἔλεξε ' Καιημεῖς, s Φουφέττιε, βαρεῖαν ὐπελαμβάνομεν ημὰς 20 καταλήψεσθαι συμφορὰν, εἰ δι' αἶματος καὶ φόνωναναγκασθειημεν κρῖναι τον συγγενῆ πόλεμον, καὶ υπὸ των iερῶν oπότε τὰ προπολέμια θύοιμεν ἐκωλυόμεθα ἄρχειν μάχης ' τάς τε ἀπορρήτους Φιδηναίων καὶ Ουεντανῶν συνωμοσίας, ας ἐπ' ἀμφοτέροις ἡμῖν 2b συνώμοσαν, ὀλίγω πρότερόν σου πεπύσμεθα παρὰτων ἐκεῖθεν ξένων καὶ οὐκ αφύλακτοι προς αὐτάς ἐσμεν, ἀλλ' ως παθεῖν τε μηδὲν αυτοὶ κακὸν κἀκείνους τιμωρήσασθαι τῆς ἐπιβουλῆς ἀξίως παρε. σκευάσμεθα οὐχ ἡττόν τε σos καταλύσασθαι τον 30

πόλεμον αμαχητὶ μἀλλον ἡ διὰ των ὁπλων ἐβουλόμεθα. πρότεροι πρεσβεύεσθαι περὶ διαλλαγῶν