Antiqvitatvm romanorvm qvae svpersvnt, recensvit Adolphvs Kiessling

281쪽

νους μητρὸς καὶ το θαυμασιώτατον ἐν μια προελθόντας εἰς φῶς ημερα, παρ' υμῖν μὲν ορατίους, παρ ἡμῖν δε Κορατίους, θαυμαστῆ τινι καὶ θεία παντάπασιν ἔοικε, ευεργεσία. τί οὐν ου δεχόμεθα τρο5 τοσαύτην του δαιμονίου πρόνοιαν καὶ παoακαλον μεν ἐπὶ τον υπερ τῆς ἡγεμοονίας αγῶνα τους τοιδυ- μους αδελφοὐς εκάτεροι , τά τε γὰρ αλλα, ὁσα εν τοῖς ἄριστα μαχησομένοις βουλοίμεθ' αν εἶναι, κἀν τουτοις ἔνεστι τοῖς ἀνδράσι, καὶ το μη προλιπεῖν τους προ- 10 ασπιστας κάμνοντας τουτοις μῶλλον υπάρξει ἀδελ- τοῖς ουσι παρ' ουςτινας ἄλλους Pωμαίων τε καὶ 'Λλβανῶν, ῆ τε φιλοτιμία τῶν ἄλλων νέων χαλεπηλυθῆναι δι' ἐτέρου τινος ουσα τρόπου ταχεῖαν εξει κρίσιν. τεκμαίρομαι γάρ τινα καὶ παρ' υμῖν ἔριν 15 ἐν πολλοῖς εἶναι τῶν ἀντιποιουμένων αρετῆς, ῶσπερ καὶ παρ' 'Aλβανοῖς ' ους εἰ διδάσκοιμεν ὁτι θεία τις ἔφθακε τύχη τὰς ἀνθρωπίνας σπουδὰς αυτὰ παρα- πσχουσα τους ἐξ ἴσου τον υπερ τῶν πόλεων αγῶνα ποιησομενους, ου χαλεπῶς πείσομεν. ου γὰο αρετῆ20 λείπεσθαι δόξουσι τῶν τριδύμων α δελφῶν , ἀλλαφύσεως ευκληρία καὶ τύχης ἰσορρόπου προς το αντίπαλον ἐπιτηδειότητι. XV. Ἀσαυτα του Φουφεττίου λέξαντος καὶ πάντων την γνώμην επαινεσαν των ἔτυχον- μαίων 25 τε καὶ Aλβανῶν οἱ κράτιστοι παρόντες ἀμφοτεροις

μικρὸν ἐπισχὼν ὁ Τύλλος λέγει N μὲν ἄλλα ὀρ

θῶς ἐπιλελογίσθαι μοι δοκεῖς, ῶ Φουφέττιε ' θαυμαστὴ γάρ τις ἡ την ουδέποτε συμβῆσαν ομοιογένειαν ἐν ἀμφοτέραις ταῖς πόλεσιν ἐπὶ τῆς ἡμετερας 30 γενεῆς ἐξενέγκασα τυχη' ῖν δ' ἀγνοεῖν ἔοικας, o πολυν παρέξει τοῖς νεανίσκοις ἔκνον, ἐὰν ἀξιῶμεν

αυτοὐς ἀλλήλοις χωρεῖν διὰ μάχης. ἡ γὰρ ορατίων

282쪽

Γ233 μήτηρ τῶν ἡμετέρων αδελφη τῆς Κορατίων μητρός

ἐστι των Ἀλβανῶν, καὶ τέθραπται τα μειράκια ἐν τοῖς μφοτέρων των γυναικῶν κόλποις ἀσπάζονταί τ' ἀλλήλους καὶ φιλουσιν οὐχ ἡττον ῆ τοὐς εαυτῶν ἀδελ-M7 φους. ὁρα δη μή ποτε οὐχ οσιυν ἡ τούτοις ἀναδιδόναι οτα οπλα και καλεῖν αυτοὐς ἐπὶ τον κατ' ἀλλήλων φονον ανεψιοὐς καὶ συντρόφους οντας. το γὰρ ἐμ-φυλιον ἄγος, ἐὰν ἀναγκασθῶσιν ἀλλήλους μιαιφονεῖν, εχ ημῆς ἐλεύσεται τοὐς αναγκάζοντας. λέγει προς αυτον ὁ Φουφέττιος ' Ουδ' ἐμὲ λέληθεν, ῶ l0 λλε, το συγγενὲς τῶν μειρακίων, οὐδ' ως ἀναγκάζων αυτοὐς τοῖς ἀνεψιοῖς διὰ μάχης χωρεῖν εἰ μὴ βουληθεῖεν αυτοὶ τον αγῶνα ὁπομεῖναι παρεσκευασάμην, ἀλλ' ἐπειδὴ τάχιστα ἐπὶ νοῶν ηλθέ μοι τόδε το βούλευμα τοὐς 'Aλβανοὐς Κορατίους 15 μεταπεμψάμενος αυτὸς ἐπ' ἐμαυτοὐ διάπειραν ἔλαβον εἰ βουλομένοις αὐτοῖς ἐστιν ὁ ἀγών ' δεξαμενων

δ' αυτῶν τον λόγον ἀπίστω τινὶ και θαυμαστῆ προθυμία, τότε ἀνακαλύπτειν εγνων τὸ βούλευμα καὶ φέρειν εἰς μέσον ' σοί τε τό αυτό τοίτο υποτίθεμαι 20 ποιεῖν καλέσαντι τοὐς παρ' ὐμῖν τριδύμους πεῖραν αὐτῶν τῆς γνώμης ποιήσασθαι. ἐὰν μεν οὐν εκόντες

448 συνεπιδιδῶσι κἀκεῖνοι τὰ σώματα προκινδυνεύσαι

τῆς εαυτῶν πατρίδος δέχου τὴν χάριν, ἐὰν-ἀναδύωνται μηδεμίαν αυτοῖς πρόσφερε ανάγκην. μαν- 25τευομαι δὲ καὶ περὶ ἐκείνων οἷα καὶ περὶ τῶν ημετέρων , εἴπερ γοῶν εἰσὶν οῖους ἀκούομεν, ὀλίγοις τοῖς ἄριστα πετυκόσιν ὁμοιοι καὶ τὰ πολέμια αγαθοί 'κλέος γαρ αυτῶν καὶ προς ημῶς ἐλήλυθε τῆς αρετῆς. XVI. Aέχεται δὴ τὴν παραίνεσιν ὁ Τύλλος καὶ 30 δεχημέρους ποιησάμενος ἀνοχὰς, ἐν αἷς βουλεύσεταί

τε καὶ μαθὼν τὴν διάνοιαν τῶν 'ορατίων αποκρι-

283쪽

νεῖται παρῆν εἰς την πόλιν. ταῖς δ' εξῆς ἡμέραις βουλευσάμενος ἄμα τοῖς ἀρίστοις, ἐπειδὴ τοῖς πλείστοις ἔδοξε δέχεσθαι τὰς του Φουφεττίου προκλήσεις, μεταπέμπεται τους τριδυμους αδελφους καὶ λέγει προς 5 αυτούς' υνδρες οράτιοι, Φουφέττιος ὁ 'Aλβανὸς εἰς λόγους συνελθὼν ἐμοὶ την τελευταίαν ἐπι στρατοπεδου σύνοδον ἔφη τους προκινδυνευσοντας υπὲρ 449εκατέρας πόλεως τρεῖς ἄνδρας ἀγαθους κατὰ θείαν γεγενῆσθαι πρόνοιαν, ων οὐκ ἄν ευροιμεν ετέρους 10 ουτε γενναιοτέρους Ουτε ἐπιτηδειοτέρους, υλβανῶν μὲν Κορατίους, Ρωμαίων δε ὁμῶς ' τουτό τε καταμαθὼν αυτὸς ἐξητακέναι πρῶτον εἰ βουλομένοις εἴη τοῖς ανεψιοῖς υμῶν ἐπιδουναι τὰ σώματα τst πατρίδι, μαθὼν δὲ αυτους ἀναδεχομένους τον υπὲρ 15 απάντων αγῶνα κατὰ πολλὴν προθυμίαν θαρρῶν εἰς μέσον ἐκφέρειν ξδη τον λόγον, ἡξίου τε καὶ εμὲ πεῖραν υμῶν λαβεῖν, πότερον βούλεσθε προκινδυνευσαι τῆς πατρίδος ὁμόσε χωρήσαντες Κορατίοις ἐπαραχωρεῖτε τῆς φιλοτιμίας ταυτης ἐτέροις. ἐγὼ δε20 αρετῆς μὲν ἔνεκα καὶ τῆς κατὰ χεῖρα γενναιότητος, se ου λανθάνουσαν ἔχετε, πάντων μάλιστα δεξομένους υμῆς τον υπερ των αριστείων κίνδυνον ἄρα - σθαι, δεδοικὼς μη τὸ προς τους 'Aλβανους τριδυμους συγγενες ἐμπόδιον υμῖν γένηται τῆς προ-

2b θυμίας, χρόνον ἐτησάμην εἰς βουλὴν ἀνοχὰς δε- 450χημέρους ποιησάμενος' ώς δὲ ἀφικόμην δεὐρο τηυβουλὴν συνεκάλεσα καὶ προυθηκα περὶ του πράγμα - τος ἐν κοινῶ σκοπεῖν ' δόξαν δὲ ταῖς πλείοσι γνώμαις, εἰ μὲν έκόντες ἀναδέχοισθε τον αγῶνα καλὼν 30 ἔντα καὶ προσήκοντα υμῖν, δν ἐγὼ πρόθυμος si μην μόνος υπὲρ απάντων διαγωνίσασθαι, ἐπαινεῖν τε κα ὶ δέχεσθαι τὴν χάριν υμῶν, εἰ δε τὸ συγγενες ἐντρε-

284쪽

τες εἶναι, τους ἔξω του γένους ἀξιώσαιτε καλε, μηδεμίαν υμῖν ανάγκην προςφέρειν. ταυτα τῆς βουλῆς ψηφισαμένης καὶ ουτε προς οργὴν δεξομένης εἰ δι' οκνου τό ἔργον λάβοιτε ουτε μικρὰν χάριν εἰσομένης ουμῖν εἰ τιμιωτέραν ἡγήσαισθε τῆς συγγενείας την πατρίδα, τυγχάνετε ευ βουλευσάμενοι. XVII. Σὸς δὴ ταυt' ἡκουσαν οἱ νεανίαι, μεταστάν τες ἐτέρωσε και διαλεχθέντες oλίγα προς ἀλλήλους προσέρχονται πάλιν αποκρινουμενοι καὶ λέγει υπὲρ 10 απάντων ὁ πρεσβυτατος τοιάδε ' Εἰ μὲν ἐλευθέροις ἡμῖν Ουσι και κυρίοις τῆς ἰδίας γνώμης εξουσίαν παρεῖχες, ἁ Tυλλε, βουλευσασθαι περὶ του προς τους ανεψιοὐς ἀγῶνος, Ουθεν ἔτι διαμελλήσαντες

ἀπεκρινάμεθα αν σοι τους εαυτῶν διαλογισμούς' 15

ἐπειδὴ δὲ περίεστιν ἡμῖν ὁ πατὴρ, ου χωρις ουδὲ τἀλάχιστα λέrειν ῆ πράττεὶν ἀξιουμεν, αἰτουμεθά σε

452 oλίγον ἀναδεξασθαι χρόνον τὴν ἀπόκρισιν ημῶν, εως τῶ πατρὶ διαλεχθῶμεν. ἐπαινέσαντος δε του Τυλλου

τὴν ευσέβειαν αυτῶν καὶ κελευσαντος ουτω ποιεῖν 20

ἀπήεσαν ώς τον πατέρα. δηλώσαντες δὲ αυτῶ τὰς ποοκλήσεις του Φουφεττίου καὶ Ους ὁ Τυλλος διελέχθη λόγους καὶ τελευταίαν τὴν εαυτῶν ἀπόκρισιν ἡξίουν εἰπεῖν ῆντινα γνώμην αυτὸς ἔχει. ὁ-υπολαβών, Ἀλλ' εὐσεβὲς μὲν, ἔφη, πρῆγμα ποιεῖτε, ω παῖδες, ab τω πατρι ζῶντες και οὐδεν ἄνευ τῆς ἐμῆς γνώμης δια πραττόμενοι, καιρὸς δὲ καὶ υμῆς αυτοὐς ήδη περὶ

υμῶν τά γε τηλικαυτα φαίνεσθαι φρονουντας. υπο-

λαβόντες ουν τον ἐμὸν βίον ῆδη τέλος ἔχειν φανερὸν

ποιήσατέ μοι, τί δή ποτ' αν αυτοὶ προείλεσθε πράτ- 30τειν ἄνευ του πατρὸς περὶ των ἰδίων βουλευσάμενοι ' αποκρίνεται προς αυτὸν ὁ πρεσβυτατος

285쪽

τοιάδε ' 'Eδεξάμεθ' αν τον υπερ της ηγεμονίας

αγῶνα καὶ πάσχειν υπεμείναμεν o τι αν τῶ δαι

μονίω δοκῆ ' τεθνάναι γὰρ αν βουλοίμεθα μαλλον η ζην ανάξιοι γενόμενοι σου τε και των προγόνων. 1 τό δε προς τοὐς ανεψιοὐς συγγενες οὐχ ημεῖς πρό- 453τεροι λυσομεν, ἀλλ' ώς υπὸ της τύχης διαλέλυται στέρξομεν. εἰ γὰρ Κορατίοις ελαττον κρίνεται του καλου το συγγενες, ουδὲ ορατίοις τιμιώτερον φανήσεται τὸ γενος τῆς αρετῆς. ὁ δε πατὴρ ώς εμαθε την 10 διάνοιαν αὐτῶν περιχαρὴς γενόμενος καὶ τὰς χεῖρας ἀνασχών εἰς τον Οὐρανὸν πολλὰς ἔφη χάριτας εἰδέναι τοῖς θεοῖς, ὁτι παῖδας ἔδωκαν αυτω γενέσθαι καλοὐς και ἀγαθούς' ἔπειτα περιλαβὼν ἔκαστον αὐτῶν καὶ

τὰς ἡδίστας ἀποδοὐς ἀσπασμῶν τε καὶ φιλημάτων Ib φιλοφροσυνας, Ἐχετ , ἔφη, καὶ τὴν ἐμὴν γνώμην , ἄπαῖδες ἀγαθοὶ, καὶ πορευθέντες ἀποκρίνασθε Τυλλωτήν τ εὐσεβῆ καὶ καλὴν ἀπόκρισιν. οι μὲν δὴ χαίροντες ἐπὶ τῆ παρακελευσει του πατρὸς ἀπήεσαν καὶ προσελθόντες τω βασιλεῖ ἀναδέχονται τον αγῶνα, 20 κἀκεῖνος συγκαλεσας τὴν βουλὴν και πολλούς ἐπαίνους των νεανίσκων διαθέμενος ἀποστέλλει πρεσβεις προς τον 'Ἀλβανὸν τοὐς δηλώσοντας, ὁτι δεχονται Pωμαῖοι τὴν αἶρεσιν καὶ παρεξονται τοὐς ορατίους διαγωνιουμένους υπὲρ τῆς αρχῆς.

25 XVIII. 'Aπαιτούσης δὲ τῆς υποθεσεως καὶ τον τρόπον διεξελθεῖν τῆς μάχης ἀκριβῶς καὶ τὰ μετὰ

ταύτην γενόμενα πάθη θεατρικαῖς ἐοικότα περιπε - 454τείαις μὴ ραθύμως διελθεῖν πειράσομαι καὶ περὶ τούτων ἐπ ἀκριβείας ἔκαστον, ώς ἐμὴ δύναμις, εἰ-30 πεῖν. ἐπειδὴ γὰρ ὁ χρόνος ἐκεν ἐν ω τέλος ἔδει λαβεῖν τὰς ομολογίας, ἐξήεσαν μεν αἱ των ωμαίων δυνάμεις πανστρατια, ἐξήεσαν δὲ μετὰ ταυθ ' οἱ νεανίσκοι τοῖς

286쪽

πατοψοις θεοῖς ευξάμενοι καὶ προῆγον ἄμα τῶ βασιλεῖ κατευφημούμενοί τε υπὀ παντος του κατὰ την πόλιν ὁχλου καὶ παττόμενοι τὰς κεφαλὰς ἄνθεσιν 'ηδη δὲ καὶ η τῶν 'Aλβανῶν ἐξεληλυθει στρατιά.

ἐπεὶ δε κατεστρατοπεδεύσαντο πλησίον ἀλληλων με - ταίχμιον ποιησάμενοι τον διείργοντα την Pωμαίων

ἀπὸ τῆς 'Aλβανῶν δρον, ἔνθα καὶ πρότερον εἶχον ἐκάτεροι τους χάρακας, πρῶτον μὲν ἱερὰ θύσαντες ώμοσαν ἐπὶ τῶν ἐμπυρων στέρξειν την τύχην, ἐν ἀνἐκ τῆς μάχης τῶν ανεψιῶν ἐκατέρα πόλις ἐξενέγκηται, καὶ φυλάξειν τὰς ομολογίας βεβαίους μηδένα προσά- 455 γοντες αυταῖς δόλον αυτοί τε καὶ γένος τὸ ἐξ αυτῶν ἐπεὶ δὲ τὰ προς θεους ῖσια διεπράξαντο, θέμενοι τὰ ἶπλα προῆγον ἐκ τοὐ χάρακος ἀμφότεροι θεαταὶ τῆς μάχης ἐσύμενοι τριῶν ἡ τεττάρων σταδίων τὸ μεταξὐ

χωρίον τοῖς ἀγωνιζομένοις καταλιπόντες ' και μετ οὐ πολύ παρῆν τους τε Κορατίους ὁ τῶν Ἀλβανῶν στρατηγὼς ἄγων καὶ τοὐς ορατίους ὁ τῶν ' μαίων βασι λεώς ώπλισμένους τε κάλλιστα καὶ τον ἄλλον ἔχοντας κόσμον οιον ἄνθρωποι λαμβάνουσιν ἐπὶ θανάτω. γενόμενοι δὲ σύνεγγυς ἀλληλων τὰ μὲν ξίφη τοῖς ἡπασπισταῖς παρέδωκαν, προσδραμόντες δὲ περιέβαλλον ἀλλήλους κλαίοντες καὶ τοῖς ἡδίστοις ὀνόμασιν ἀνακαλοῶντες, ῶστε εἰς δάκρυα προπεσεῖν ἄπαντας και πολλὴν ἀστονγίαν κατηγορεῖν σφῶν τε αυτῶν καὶ τῶν ηγεμόνων, ὁτι παρῖν ἄλλοις τισὶ σώμασι κρῖναι την μάχζν εἰς ἐμφύλιον αἶμα καὶ συγγενικόν ἄγος

τον υπερ τῶν πόλεων αγῶνα κατέκλεισαν. παυσάμε -

456 νοι δε τῶν ασπασμῶν οἱ νεανίσκοι καὶ τὰ ξίφη παρὰ τῶν υπασπιστῶν λαβόντες ἀναχωρησάντων τῶν πέλας ἐτάξαντό τε καθ' ηλικίαν καὶ συνθεσαν ὁμόσε.

XVillL Tέως μὲν οὐν ησυχία τε και σιγὴ κατεῖχεν

287쪽

ἀuφοτέρας τὰς δυνάμεις' ἔπειτα ἀναβοήσεις τε ἀθρόαι παρ' ἀμφοτέρων αυτῶν ἐγίνοντο καὶ παρακελεύσεις τοῖς μαχομένοις ἐναλλὰξ εὐχαί τε καὶ οἰμωγαὶ καὶ παντος ἄλλου πάθους ἐναγωνίου φωναὶ συνεχεῖς, αἱ 5 μὲν προς τὰ δρώμενά τε καὶ ὁρώμενα υφ' ἐκατέρων, αἱ δε προς τὰ μέλλοντα τε καὶ υποπτευόμενω καὶ ἐν πλείω τὰ εἰκαζόμενα των γινομένων. ῆ τε γὰρ ἴψις ἐκ πολλοί διαστήματος γινομένη πολυ τὸ ἀσαφὲς εἰχε, καὶ τὸ προς τοὐς οἰκείους ἀγωνιστὰς ἐκάστοις συμπαθες 10 ἐπὶ τὸ βεβουλημένον ἐλάμβανε τὰ πρασσόμενα, αῖ τε συνεχεῖς των μαχομένων ἐπεμβάσεις καὶ ἡπαναχωρή- 457σεις και εἰς τὸ αντίπαλον αὐθις ἀντιμεταστάσεις πολλαὶ καὶ ἀγχίστροφοι γινόμεναι τὸ ἀκριβὲς τῆς γνώμης ἀφηροῶντο ' καὶ ταῶτα ἐπὶ πολὐν ἐγίνετο χρόνον. ρώ-I5 μην τε γὰρ σώματος ετυχον ὁμοίαν ἔχοντες ἐκάτεροι καὶ τὸ γενναῖον τῆς ψυχῆς ἰσόρροπον ὁπλοις τε καλλίστοις ἐσκεπασμένοι τὰ σώματα ὁλα καὶ γυμνὸν ουδεν ἀπολιπόντες μέρος ο τι και τρωθεν ὀξεῖαν ἔμελλευ

οἴσειν την τελευτὴν, ἄστε πολλοὶ Pωμαίων τε καὶ 20 'Aλβανῶν ἐκ τοὐ φιλονεικεῖν τε και συμπαθεῖν τοῖς σφετέροις ἔλαθον αυτοὐς τὀ των κινδυνευόντων μεταλαβόντες πάθος ἀγωνισταί τε μῆλλον ἐβούλοντο ἐθεαταὶ των δρωμένων γεγονέναι. ὀψε δ' οὐν ποτε ὁ πρεσβυτατος των 'Aλβανῶν τω προς αυτὸν ἀντιτε - 25 ταγμένω συμπλέκεται παίων τε καὶ παιόμενος ἄλλας ἐπ' ἄλλαις πληγὰς καί πως τυγχάνει τοs Pωμαίου

διὰ βουβῶνος ἐνἔγκας τὸ ξίφος. ὁ δὲ τοῖς τε ἄλλοις 45s

τραυμασι κεκαρωμένος ήδη καὶ την τελευταίαν πληγὴν θανατηφόρον εχων υπολυθέντων των μελῶν 30 καταρ9υεὶς αποθνήσκει. ως δε τοὐτ' εἶδον οἱ θεαταὶ

τῆς μάχης ἄμα πάντες ἀνεβόησαν, Ἀλβανοὶ μὲν ἄρνικῶντες ῆδη, Pωμαῖοι δ' ώς κρατούμενοι. τοὐς γὰρ

288쪽

δη σφετέρους δυο τοῖς τρισὶν υλβανοῖς εὐκατεργά- στους υπελάμβανον γενήσεσθαι. ἐν ω δ' ἐγίνετο ταὐτα, ὁ παρασπίζων τῶ πεσόντι Pωμαῖος ορῶν ἐπιτῶ κατορθώματι περιχαρῆ τον 'Aλβανὸν ωθεῖται τα- χὐς επ' αὐτὸν καὶ πολλὰ μεν τραύματα &ὐς,. πολλὰ βαυτὸς λαβὼν τυγχάνει πως κατὰ τῆς σφαγῆς αὐ- . του βάψας τὸ ξίφος και διαχρησάμενος. μεταβαλούσης δε τῆς τύχης εν ὀλίγω τά τε των ἀγωνιζομένων εργα και τὰ των θεωμένων πάθη, καὶ Ρωμαίων μὲν ἀναθαρρησάντων ἐκ τῆς πρότερον κατηφείας, 'Aλβα- Ioνῶν δε ἀφρρημένων τὸ χαῖρον, ετερα πάλιν ἀντιπνεύσασα τοῖς των Pωμαίων κατορθώμασι τύχη τούτων μεν ἐταπείνωσε τὰς ἐλπίδας, τα-των πολεμίων

φρονήματα ἐπῆρεν. τos γὰρ 'Aλβανοὐ πεσόντος ὁ την lbs πλησίον αυτοs ἔχων στάσιν ἀδελφὸς συμπλεκεται τῶ i5 καταβαλόντι, καὶ τυγχάνουσιν ἀμφότεροι κατὰ τον αυτὸν χρόνον πληγὰς ἐξαισίους ἐξενέγκαντες κατ ἀλλήλων, ὁ μὲν 'Aλβανὸς τοί Pωμαίου κατὰ τοὐ μεταφρένου καὶ μεχρι των σπλάγχνων βάψας τὸ ξίφος, ὁ δὲ Ῥωμαῖος ὐπελθὼν την προβολὴν τos πολεμίου και 20των ἰγνυῶν την ἐτέραν ὁποτεμών. XX. O μὲν δὴ τὸ καίριον τραύμα λαβὼν ευθῶς ἐτεθνήκει, ὁ δὲ την ἰγνύαν τετρωμένος οὐκέτι βέβαιος ην ἐστάναι, σκάζων δὲ καὶ τὰ πολλὰ τῶ θυρεῶ διερειδόμενος ἀντεῖχεν δμως ἔτι και μετὰ τos περιλειπο- 25 μένου των ἀδελφῶν ἐπὶ τον ὐπομένοντα Pωμαῖον ἐχώρει, περιέστησάν τε αυτόν ὁ μὲν ἐξ ἐναντίας προσιών, ὁ δὲ κατὰ νώτου. τῶ δὲ Pωμαίω δείσαντι μηκυκλωθει προς αυτῶν εὐκατεργαστος γένηται δυσί τε μαχόμενος καὶ διχοθεν ἐπιοὐσιν, ἡν δὲ ακραιφνὴς 30ατι, λογισμὸς εἰσέρχεται διελεῖν τοὐς πολεμίους ἀπ ' ἀλλήλων καὶ χωρὶς εκατέρω μάχεσθαι. ἐάστα-δια

289쪽

στήσειν αυτοὐς ὐπελάμβανεν, εἰ δόξαν παράσχοι φυ- εω γῆς' - γὰρ ὁπ' ἀμφοτέρων διώξεσθαι των α δελφῶν, ἀλλ' ὐφ' ενὸς, ορῶν τον αλλον οὐκέτι καρτε9ὁντον πόδα. ταὐτα διανοηθεὶς ώς εἶχεν ἔφευγε τάχους li καὶ συνέπεσεν αυτω μη διαμαρτεῖν τῆς ἐλπίδος. ὁ μεν γὰρ ἔτερος τῶν 'Aλβανῶν ουδεμίαν ἔχων πληγὴν καίριον ἐδίωκεν αυτον ἐκποδὸς, ὁ δ' ἐπιβαίνειν αδύνα- τος ὼν πολῶ του δέοντος υστέρει. ἔνθα δη τῶν Mλβανῶν τοῖς σφετέροις ἐγκελευομένων, τῶν δὲ ' - 10 μαίων τον αυτῶν ἀγωνιστὴν κακιζόντων καὶ τῶν μὲν ήδη παιανιζόντων τε καὶ στεφανουμένων ῶς ἐπὶ κατορθουμένω τῶ ἀγῶνι, τῶν δ' ὀδυρομένων ώς οὐκ ἀνετι τῆς τύχης σφῆς διαναστησομένης, ταμιευσάμενος τον καιρὸν ὁ Γωμαῖος ὁποστρέφει τε οξέως καὶ πρεν i5 ῆ φυλάξασθαι τον 'Aλβανὸν φθάνει τῶ ξίφει κατὰ του βραχίονος πληγὴν ἐνέγκας καὶ διελὼν τον ἀγκωνα.

πεσούσης δὲ χαμαὶ της χειρὸς ἄμα τῶ ξίφει μίαν ἔτι

πληγὴν καίριον ἐξενέγκας ἀποκτείνει τον 'Aλβανον, sit καὶ μετὰ τοὐτον επὶ τον τελευταῖον ἀσάμενος ἡμι-

20 θνῆτα καὶ παρειμένον ἐπικατασφάττει. σκυλεύσας

δὲ τους τῶν ανεψιῶν νεκρούς εἰς τὴν πόλιν ἡ πείγετο πρῶτος ἀπαγγεῖλαι θέλων τὴν εαυτοs νίκην τῶ

XXI. Ἐδει δε ἄρα καὶ τοsτον ἄνθρωπον ὁντα μη25 πάντα διευτυχεῖν, ἀλλ' ἀπολαῶσαί τι τοὐ φθονεροί δαίμονος, ος αυτὸν ἐκ μικροs μέγαν ἐν ὀλίγω θεὶς χρόνω καὶ εἰς επιφάνειαν θαυμαστὴν καὶ παράδοξον ἐξάρθς κατέβαλε φέρων αυθημερὸν εἰς ἄχαριν συμφορὰν ἀδελφοκτόνον. ώς γὰρ ἐγγὐς ἐγένετο τῶν πυ-30 λῶν, ἄλλον τε ὁχλον ὁρα παντοδαπὀν ἐκχεόμενον ἐκ τῆς πόλεως καὶ δὴ καὶ τὴν αδελφὴν τρέχουσαν ' δια ταραχθεὶς δὲ κατὰ τὴν πρώτην πρόσοψιν, ὁτι καταλι

290쪽

πουσα την μετὰ μητρος οἰκουρίαν παρθένος ἐπίγαμος εἰς ὀχλον αυτην ἔδωκεν ἀγνῶτα, καὶ πολλοὐς λαμβανων λογισμοὐς ἀτοπους τελευτῶν επὶ τους ἐπιεικεῖς και φιλανθρωπους ἀπέκλινεν, ώς ἀσπάσασθαί τε 462 πρώτη τον σωθέντα αδελφόν ποθούσα καὶ τὰς ἀρε - ΟΤας των τεθνηκότων παρ' αυτοί μαθεῖν βουλομένη των εὐσχημόνων ὐπερίδοι γυναικεῖόν τι πάσχουσα. η δε αρα ου τοὐς ἀδελφοὐς ποθοὐσα τὰς ασυνήθεις ετολμησεν ἐξελθεῖν οδοὐς, ἀλλ' ερωτι κρατουμενο των ἀνεψιῶν ενὸς, ω καθωμολόγητο υπό του πατρὸς I0 ἐπὶ γάμω, καὶ κρυπτουσα το πάθος απόρρητον επει- δη των απὸ τοὐ στρατοπέδου τινος ηκουσεν ἀπαγγέλλοντος τὰ περὶ την μάχην, Ουκέτι κατέσχεν, ἀλλ' ἐκλιπουσα την οἰκίαν ῶσπερ αἱ μαινάδες ἐφέρετο προς τὰς πυλας ουδεν ἐπιστρεφομένη τῆς ἀνακαλου- Ibσης τε καὶ μεταδιωκουσης τροφos. ἔξω δὲ γενομένη τῆς πόλεως ώς τον ἀδελφὸν εἶδε περιχαρῆ τους ἐπινικίους ἐπικείμενον στεφάνους, οἷς αὐτὸν ὁ βασιλεὐς ἀνέδησε, καὶ τοὐς εταίρους αυτοs φεροντας τὰ των πεφονευμένων σκίλα, ἐν οἷς ἐν πεπλος ποικίλος, δν 20

αὐτὴ μετὰ τῆς μητρος ἐξυφήνασα τῶ μνηστῆρι δῶρον

εἰς τον μέλλοντα γάμον ἀπεστάλκει ποικίλους γὰρ

463 ἔθος ἐστὶν ἀμφιέννυσθαι πέπλους Λατίνων τοῖς με- τιοίσι τὰς νυμφας , τοὐτον δὴ τον πέπλον θεασαμένη πεφυρμένον α ατι τόν τε χιτῶνα κατερρήξατο και 25 ταῖς χερσὶν ἀμφοτέραις παίουσα το στῆθος ἐθρήνει καὶ ἀνεκαλεῖτο τὸν ανεψιόν, ῶστε πολλὴν κατάπληξιν εἰσελθεῖν ἄπαντας ἴσοι κατὰ τὸν αυτὸν ησαν τόπον.

ἀνακλαυσαμένη δὲ τὸν μόρον τοὐ μνηστῆρος ἀτενέσι τοῖς ὀφθαλμοῖς εἰς τὸν ἀδελφὸν ὁρα καὶ λέγει ' Μιαρώ- 30τατε ἄνθρωπε, χαίρεις ἀποκτείνας τοὐς ἀνεψιούς κἀμὲ την παναθλίαν ἀδελφὴν ἀποστερήσας γάμου, ω δυ-

DION. I.