장음표시 사용
101쪽
LIBER III. cap. 46. 47. 48. 4s. M. 95
. apud municipium Lanuvium: sed impiger militias et aeribus ministeriis consulatum sub divo Augusto, mox expugnatis per Ciliciam ΙΙomonadensium castellis insignia.triumphi adeptus, datusque rector G. Caesari Armeniam optinenti, Τiberium quoque Rhodi agentem coluerat. quod tunc patefecit in s natu, laudatis in se ossiciis et incusato M. Lollio, quem auciorem C. Caesari pravitatis et discordiarum arguebat. sed ceteris haud laeta memoria Quirini erat ob intenta, ut memoravi, Lepidae pericula sordidamque et praepotentem
49ὶ Fino anni C. Lutorium Priscum equitem Romanum,
post eelebre carmen, quo Germanici suprema desse verat, pecunia donatum a Caesaro corripuit delator, obiectans aegro Druso composuisse quod, si exstinctus foret, maiore praemio
vulgaretur. id C. Lutorius in domo P. Petronii, socru eius Vitellia coram multisque inlustribus seminis, per vaniloque tiam legerat. ut delator exstitit, ceteris ad dicendum testimonium exterritis, sola Vitellia nihil se audivisse adseveravit. sed arguentibus ad perniciem plus fidei suit, sententiaquo Haterii Agrippae consulis designati indictum reo ultimum supplicium. 50ὶ Contra M. Lepidus in hunc modum exorsus est: σsi,
patres conscripti, unum id spectamus, quam nefaria voce C. Lutorius Priscus mentem suam et aures hominum po, luerit, neque carcer neque laqueus, ne serviles quidem cruciatus in eum suffecerint. sin sagitia et facinora sine modo sutit, suppliciis ac remediis principis moderatio mai rumque et vestra exempla temperant, et Vana a scelestis, dicta a maleficiis disserunt, est Iocus sententiae per quam nequo huic delictum impune sit, et nos clementias simul ac severilaus non paeniteat. saepe audivi principem nostrum eonquerentem, si quis sumpta morte misericordiam eius praevenisset. vlla C. Lutorii in integro est; qui neque servatus in perieulum rei publicae nequo interfectus in exemplum ibit. studia illi, ut plena vecordiae, ita inania et suxa sunt; nec quicquam grave ac serium ex eo metuas, qui suorum ipse sagitiorum proditor non virorum animis sed muliercul rum adrepit. cedat tamen urbe, et bonis amissis aqua et Diuitiam by Coosl
102쪽
OnΝELII TACITI ANNAL UMigni arceatur. quod perinde censeo ac si lege maiestatis
51ὶ Solus Lepido Rubellius Blandus e consularibus adson-
sit: ceteri sententiam Agrippae secuti, ductusque in ca cerem Priscus, ac statim exanimalus. id Tiberius solitis si hi ambagibus apud senatum incusavit, cum extolleret pietatem quamvis modicas principis iniurias acriter ulciscentium, deprocaretur tam praecipitis verborum poenas; laudaret Lepidum, neque Agrippam argueret. igitur factum senatus consultum ne decreta patrum ante diem decimum ad aerarium deserrentur, idque vitae spatium damnatis prorogaretur. sed non senatui liberias ad paenitendum erat, neque Tiberius interiectu temporis mitigabatur. 52ὶ G. Sulpicius D. Haterius consules sequuntur ; inturhiadus externis rρbus annus, domi suspecta severitate adversum luxum, qui inmensum proruperat ad cuneta quis pecunia prodigitur. sed alia sumptuum, quamvis graviora. dissim latis plerumque pretiis Occultabantur; ventris et ganeae par tus adsiduis sermonibus vulgati secerant curam ne princeps antiquae parsimoniae durius adverteret. nam incipiento C. Bibulo ceteri quoque aediles disseruerant sperni sumptuariam legem, vetitaque utensilium pretia augeri in dies, noc m dioeribust remediis sisti posse. et consulti patres integrum id negotium ad principem distulerant. sed Tiberius sae apud se pensitato an codrceri tam profusae cupidines DO sent; num corrcilio plus damni in rem publieam serret: quam indecorum adtrectare quod non oblineret, vel retentum ignominiam et infamiam virorum inlustrium poSceret, P stremo litteras ad senatum composuit, quarum sententia in hunc modum fuit:
53ὶ u Ceteris sorsitan in rebus, patres conscripti, magis expediat mo coram interrogari et dicero quid e re publica
censeam: in hac relatione subtrahi oculos meos melius suit. ne denotantibus vobis ora ac metum singulorum qui pudendi luxus arguerentur, ipso etiam viderem eos ac Velut depromderem. quodsi mecum anto viri strenui, aediles, consilium habuissent, nescio an suasurus fuerim omittere Potius Dra
103쪽
LIBER III. cap. 50. 51. 52. 53. 54.
bus stagitiis impares essemus. sed illi quidem ossicio functi
Sunt, ut ceteros quoque magistratus sua munia implere velim:
mihi autem neque honestum silere neque proloqui expeditum, quia non aedilis aut praetoris aut consulis partis sustineo. maius aliquid et excelsius a principe postulatur; et cum recto factorum sibi quisque gratiam trahant, unius invidia ab omnibus peccatur. quid enim primum prohibere et priscum ad morem recidere adgrediar villarumne infinita spatiar sam, tiarum numerum et nationes Τ argenti et auri pondus Τ aeris tabularumque miracular promiscas viris et seminis vestes atque illa feminarum propria , quis lapidum causa pecuniao nostrae ad externas aut hostilis gentes transferuntur
54ὶ Nec ignoro in convix iis et circulis incusari ista et modum posci: sed si quis legem sanciat, poenas indicat, idem illi civitatem verti, splendidissimo cuique exilium parari,
neminem criminis expertem clamitabunt. atqui ne corporis quidem morbos veteres et diu auctos nisi per dura et aspera coerceas: corruptus Simul et corruptor, aeger et flagrans animus haud levioribus remediis restinguendus est quam
libidinibus ardescit. tot a maioribus repertae leges , tot quas divus Λugustus tulit, illae oblivione, hae, quod stagitiosius
est, contemptu abolitae securiorem luxum secere. nam si velis quod nondum velitum est, tim as ne Velere: at si prohibita impune transcenderis, neque metus ultra neque pudor
est. cur ergo Olim parsimonia pollebat Τ quia sibi quisquo
moderabatur, quia unius urbis civ s eramus; ne inritamenta quid om eadem intra Italiam dominantibus. externis victoriis aliena, civilibus etiam nostra consumere didicimus. quantulum istud est de quo aediles admonenti quam, si c tera respicias. in levi habondum i at Hercule nemo refert quod Italia ex te nac opis indiget, quod vita populi Romani per inceria maris et tempestatum cotidie volvitur. ac nisi provinciarum copia et dominis et servitiis et agris subvenerint, nostra nos scilicet nemora nostraeque Villae tuebuntur. hanc, patres conscripti, curam sustinui princeps; haec omissa landitus stem publicam trahet. reliquis intra animum medendum est: nos pudor, pauperes necessitas, divites satias in melius mutet. aut siquis ex magistratibus tantam industriam ac severitatem pollia
104쪽
eetur ut ire obviam queat, hunc ego et laudo, set Oxonerari laborum meorum partem lateor. sin accusare vitia volunt. dein, cum gloriam eius rei adepti sunt, simultates faciunt ae mihi relinquunt, credite, patres conscripti, me quoque non esse ossensionum avidum; quas eum graves et plerumque iniquas pro re publica suscipiam, inanes et inritas neque mihi aut vobis usui suturas iure deprecor.n
55ὶ Audiiis Caesaris litteris remissa aedilibus talis cura; Iuxusque mensae, a sino Aetiaci belli ad ea arma quis Servius
Galba rerum adeptus est. per annos centum profusis sumptibus exerciti paulatim exolevere. causas eius mutationis
quaerere libet. dites olim familiae nobilium, aut claritudine
insignes, studio magnificentiae prolabebantur. nam etiam tum plebem socios regna colere et coli licitum; ut quisque opibus domo paratu speeiosus, per nomen et clientelas im ustrior habebatur. postquam caedibus saevitum et magnitudo famae exitio erat, ceteri ad sapientiora convertere. Rimul novi homines e municipiis et coloniis atquct etiam provinciis in senatum crebro adsumpti domesticam parsimoniam inlut runt: et quamquam fortuna vel industria plerique pecuniosam ad senectam pervenirent. mansit tamen prior animus. sed praecipuus adstricti moris auctor Vespasianus suit. antiquo ipso cultu victuque. obsequium inde in principem ei aemulandi amor validior quam poena ex legibus et metus. Disi sorio rebus cunctis inest quidam velut orbis, ut quemas
modum temporum vices, ita morum vertantur; nec omnia
apud priores meliora, scd nostra quoque aetas multa laudis et artium imitanda posteris tulit. verum haec nobis '' maiores
56ὶ Tiberius sama moderationis parta, quod ingruentis
accusatores represserat, mittit litteras ad Senatum quis pol statem tribunitiam Druso petebat. id summi fastigii voc hulum Augustus repperit, ne regis aut dictatoris nomen ais sumeret ac tamen appellatione aliqua cetera imperia prae ini-neret. Marcum deinde Agrippam socium eius potestatis; quo defuncto Tiberium Neronem delegit, no successor in inceriolaret. sic cohiberi pravas aliorum spes rebat-; Simul modesilao Neronis et suae magnitudini sidebat. quo tunc exem-Diuitiaco by Cooste
105쪽
plo Tiberius Drusum summae rei admovet. cum incolumi Germanico integrum inter duos iudicium tenuisset. sed principio litterarum veneratus deos ut consilia sua rei publicae prosperarent, modica de moribus adulescontis neque in salsum aucta rettulit. esse illi coniugem et tres liberos, eam quo aetatem qua ipse quondam a divo Augusto ad capessendum hoc
munus Vocatus sit. neque nunc propere, Sed per octo annus
capio experimento . compressis seditionibus, composilis bellis, triumphalem et bis consulem, noti laboris participem sumi. 57ὶ Praeceperant animis orationem patres; quo quaesitior adulatio fuit. nec tamen repertum nisi ut effigies principum, aras deum, templa et arcus aliaque solita censerent; nisi quod M. Silanus ex contumelia consulatus honorem principibus petivit, dixitque pro sententia ut publicis privatisve monimentis ad memoriam temporum non consulum nomina pra
scriberentur sed eorum qui tribunitiam potestatem gererent. at Q. Haterius cum eius diei sonatus consulta aureis litteris sigenda in curia censuisset, . deridiculo fuit senex foedissimae adulationis lanium infamia usurus.
58ὶ Inter quae provincia Africa Iimio Blaeso prorogata, Servius Maluginensis flamen Dialis ut Asiam sorio haberet postulavit, frustra vulgatum dictitans non licere Dialibus egredi Italia, neque aliud ius suum quam Martialium Quirinalium quonaminum: porro, si lii duxissent provincias. cur Dialibus id velitum inulla de eo populi scita, non in libris caerimoniarum reperiri. saepe pontis es Dialia sacra fecisse, si stamen valitudine aut munere publico impediretur. duobus et septuaginta annis post Cornelii Merulae caedem neminem suss Clum, neque tamen cessavisse religiones. quod si per tot annos possit non creari nullo sacrorum damno, quanto facilius alaturum ad unius anni proconsularo imperium Τ privatis olim simul talibus essectum ut a pontificibus maximis ire inprovincias prohiberentur: nunc deum munere summum pontificum etiam summum hominum esse, non aemulationi, non
odio aut privatis ad itionibus obnoxium. 59ὶ Adversus quae eum augur Lentulus aliique vario diis rorent, eo decursum est ut pontificis maximi sententiam opperirentur. Tiberius dilata notione de iure staminis, decretas Ob
106쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM tribunitiam Drusi potestatem caerimonias temperavit, nominatim arguens insolentiam sententiae aureasque litteras contra patrium morem. recitatae et Drusi opistulae quamquam ad modostiam flexae, pro superbissimis accipiuntur. huc decidisse cuncta ut ne iuvenis quidem tanto honore accepto adiret urbis deos, ingrederetur senatum, auspicia saltem gentile apud solum inciperet. bellum scilicet, aut diverso terrarum distineri, litora et lacus Campaniae cum maxime peragrantem.
sic imbui rectorem generis humani; id primum e paternis
consiliis discere. sane gravaretur aspectum civium senox imperator, sessamque aetatem et actos labores praetenderet:
Druso quod nisi ex adrogantia impedimonium Τ 60J Sed Tiberius vim principalus sibi firmans, imaginem
antiqui talis senatui praebebat. postulata provinciarum ad di quisitionem patrum millendo. crebrescebat enim Graecas per urbes licentia atque impunitas asyla statuendi; conplebantur templa pessimis servitiorum ; eodem subsidio Ohaorali adve sum creditores suspectique eapitalium criminum recepta hantur. nec ullum Salis validum imperium erat cooreendis sediti nibus populi, flagitia hominum ut caerimonias deum Prol gentis. igitur placitum ut milior ni civitates iura atque togatos.ci quaedam, quod salso usurpavorant, sponte omisere; multae elusiis superstitionibus aut meritis in populum nomanum fidebant. magnaque eius diei species fuit, quo senatus maiorum beneficia, sociorum pacta, regum etiam qui ante vim Romanam valuerant decreta, ipsorumque numinum religiones introspexit, libero, ut quondam, quid firmaret mutaretve isti Primi omnium Eptiosii adiere. memorantefi non, ut vulgus crederet, Dianam atque Apollinem Delo genitos: esse apud se Cenchriuin amnem, lucum Ortygiam, ubi Latonam
partu gravidam et oleae, quae lum etiam maneat, adnisam edidisse ea numina ; deorumque monitu Sagratum nemus. atque
ipsum illic Apollinem post interfectos Crclopas Iovis iram
Vitavisse. mox Liberum patrem, bello victorem, Supplicibus AmaZonum, quae aram insederant, ignovisse. auctam hinc concessu Horculis, cum Lrdia poleretur, eaerimoniam templo; nequo Persarum dicione deminulum ius. POSt Macedonas,
107쪽
LIBER III. Cap. 59. M. 61. 62. 63. 64.
62ὶ Proximi Magnetes L. Scipionis et L. Sullae constitutis nitebantur, quorum ille Antiocho hic Mithridato pulsis sidem
atque virtutem Magnetum decoravere, uti Dianae Leucophrynao perfugium inviolabile foret. Aphrodisienses posthac et Stratonicenses dictatoris Caesaris, ob vetusta in partis merita, et recens divi Augusti decretum adtulere, laudati quod Pa thorum inruptionem nihil mutata in populum Romanum constantia pertulissent. sed Aphrodisiensium civitas Veneris, Stratonicensium Iovis et Triviae religionem tuebantur. altius Hierocaesarienses exposuere, Persicam apud so Dianam, delubrum rege Cyro dicatum ; et memorabantur Perpernae Isaurici multaque alia imperatorum nomina, qui non modo templo sod duobus milibus passuum eandem sanctitatem tribuerant. ox in Cyprii tribus delubris, quorum vetustissimum Paphiae Veneri auctor Aserias, post silius eius Amathus Veneri Amathusiae, et Iovi Salaminio Teucer, Telamonis patris ira pro
63ὶ Auditae aliarum quoquo civitatium legationes. quorum copia sessi patres, et quia studiis certabatur, consulibus permisere ut perspecto iure, et si qua iniquitas involveretur,
rem integram rurSum ad senatum referrent. consules super
eas civitates quas memoravi, apud Pergamum Λesculapii con- Pertum asJlum rettulerunt: ceteros obscuris ob vetustatem initiis niti. nam Zm rnaeos oraculum Apollinis, cuius imperio Stratonicidi Veneri templum dicaverint, Tenios eiusdem Carmen referre . quo sacrare Neptuni effigiem aedemque iussi sint . propiora Sardianos: Alexandri victoris id donum . neque minus Milesios Dareo rege niti. sed cullus numinum uirisque Dianam aut Apollinem venerandi. petere et Cretenses simulacro divi Augusti . factaque senatus consulta quis multo Cum honore modus tamen praescribebatur. iussique ipsis intemplis sgere aera. sacrandam ad memoriam, neu Specie
religionis in ambitionem delaberentur. 64 Sub idem tempus Iuliae Augustae valitudo atrox nece situdinem principi secit sestinalitin urbem reditus, sincera adhuc inter matrem siliumqtie concordia, sivo occultis Odiis. neque enim multo ante, cum haud procul theatro Marcelli
estigiem divo Augusto Iulia dicaret, Τiberii nomen suo post-
108쪽
seripserat; idque ille credebatur, ut inserius maiestate principis, gravi et dissimulata ossensione abdidisse. sed tum supplicia dis ludique magni ab senatu decernuntur, quos pontifices et augures et quindecimviri septemviris simul et sod Iibus Augustalibus ederent. censuerat L. Apronius ut fetiales quoque iis ludis praesiderent. contradixit gaesar, distincto sacerdotiorum iure et repetitis exemplis: neque enim uinquam fetialibus hoc maiestatis suisse. ideo Augustales adi cins, quia proprium eius domus sacerdotium esset pro qua
65) Exsequi sententias haud institui nisi insignes per honestum aut notabili dedecore; quod praecipuum munus ann Ilum reor, ne Virtutes sileantur, utque pravis dictis saetisque ex posteritate et infamia metus sit. ceterum tempora illa adeo insecta et adulatione sordida fuere ut non modo prim res civitatis, quibus claritudo sua obsequiis protegenda erat, sed omnes consulares, magna pars eorum qui praetura lancti. multique etiam pedarii senatores certatim exsurgerent foedaque et nimia censerenti memoriae proditur Tiberium, quotiens curia egrederetur, Graecis verbis in hunc modum eloqui solitum v o homines ad servitutem paratos i n scilicet etiam
illum, qui libertatem publicam nollet, iam proiectae servi entium patientiae taedebat. 66 Paulatim dehinc ab indecoris ad insesta transgredi
bantur. C. Silanum proconsulem Asiae, repetundarum a sociis postulatum, Mamercus Scaineus e consularibus. Iunius Otho praetori Brutidius Niger aedilis simni corripiunt, obiectantque violatum Augusti numen. spretam Tiberii maiestatem, Namedicus antiqua exempla iaciens, L. Cottam a Scipione Ubicano. Servium Galbam a Calone censorio, P. Rutilium a M. Scauro accusatos. videlicet Scipio et Cato talia ulciscebantur, aut ille Seaurus, quem proavum suum obprobrium maiorum II mercus insanii opera dehonestabat. Iunio Othoni litterarium ludum exereere vetus ars fuit: mox Seiani potentia senator
obscura initia impudentibus ausis f propolluebat. Brutidium
artibus honostis copiosum et, si rectum iter perageret, ad clarissima quaeque iturum sestinatio exstimulabat, dum aequalis , dein superiores, postremo suasmet ipse spes anteire parat.
109쪽
LIBER III. Cap. M. 65. M. 67. 68. 69. 103
quod multos etiam bonos pessum dedit, qui spretis quae tarda cum securitate, praematura Vel cum exitio properant. 67J Auxere numerum accusatorum Gellius Publieola et M. Paconius, illo quaestor Silani, hic legatus . nec dubium habebatur saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum: sed multa adgerebantur,eliam insontibus periculosa, eum super tot senatores adversos facundissimis totius Asiae eoquo ad accusandum delectis responderet solus et orandi nescius, proprio in metu, qui exercitam quoque eloquentiam debilitat, non temperante Tiberio quin premeret Voce , vultu , eo quod ipse creberrime interrogabat, neque refellere aut eludere dabatur, ac saepe etiam confitendum erat, ne frustra qua sivisset. servos quoque Silani, ut tormentis interrogare tur . aelor publieus mancipio acceperat. et ne quis nece sariorum iuvaret periclitantem, maiestatis erimina subdebantur, vinclum et necessitas silendi. igitur petito paucorum dierum interiectu defensionem sui deseruit, ausis ad Caesarem codicillis, quibus invidiam et preces miscuerat. 68) Τiberius quae in Silanum parabat, quo excusatius Sub exemplo acciperentur, 'libellos divi Augusti do Voleso Messala iusdem Asiae proconsule factumque in eum senatus consublum recitari iubet. lum L. Pisonem sententiam rogat. illo multum de clementia principis praelatus, aqua atque igni Silano interdicendum censuit, ipsumque in insulam Gyarum relegandum. eadem ceteri, nisi quod Cn. Lentulus separanda
Silani materna bona, quippe alia parente geniti, reddendaque filio dixit, adnuente Tiberio. 69ὶ At Cornelius Dolabella dum adulationem longius sequitur, increpitis C. Silani moribus addidit ne quis vita probrosus et opertus infamia provinciam sortiretur, idque prin-cops diiudicaret. nam a legibus delicta puniri: quanto soromitius in ipsos, melius in socios, provideri ne peccaretur adversum quao disseruit Caesar: non quidem sibi ignara quae de Silano vulgabantur. sed non ex rumore statuendum. multos in provinciis contraquam spes aut motus de illis suerit egisse. excitari quosdam ad meliora magnitudine rerum, he-hescere alios. neque posse principem Sua scientia cuneta Complecti, neque expedire ut ambitione aliena trahatur. ideo
110쪽
Ieges in laeta constitui, quia futura in incerto sint. sic a
maioribus institutum ut, si antissent delicta, poenae sequerentur. ne Verterent sapienter reperta et semper placita. satis onerum principibus, satis etiam potentiae. minui iura,
quotiens gliscat potestas, nec utendum imperio, ubi legibus agi possit. quanto rarior apud Tiberium popularitas, tanto laetioribus animis accepta. atquo ille prudens moderandi, si propria ira non impelleretur, addidit insulam Gyarum imm
tem et sine cultu hominum esse: darent Iuniae samiliae et viro quondam ordinis eiusdem ut CIthnum potius concederet. id sororem quoque Silani Torquatam, priscae sanctimoniae Virginem, expetere . in hanc sententiam facta discessio. 70ὶ Post auditi Cyrenenses. et accusante Anchario Prisco Caesius Cordus repetundarum damnatur. L. Ennium equitem Bomanum, maiestatis postulatum quod effigiem principis promiscum ad usum argenti vertisset, recipi Caesar inter reos vetuit, palam aspernanto Ateio Capitono quasi per libertatem. non enim debere eripi patribus vim statuendi, neque tantum maleficium impune habendum. sano i litus in suo dolore
esset: rei publicae iniurias ne largiretur. intellexit haec Tiberius ut erant magis quam ut dicebantur, perstititque intercedere. Capito insignitior infamia suit, quod humani diviniquε iuris sciens egregium publicum et bonas domi artes
71ὶ Incessit dein religio, quonam in templo locandum foret
donum quod pro valitudine Augustae equites Romani voverant equestri Fortunae: nam etsi delubra eius deae multa in
urbe, nullum tamen tali cognomento erat. repertum est aedem esse apud Antium qua sie nuncuparetur, cunctasque
caerimonias Italieis in oppidis, templaquo et numinum emgies, iuris atque imperii Romani esse. ita donum apud Antium statuitur. et quoniam de religionibus tractabatur, dilatum nuper responsum adversus Servium Maluginensem staminem Dialem prompsit Caesar, recitavitque decretum pontificum, quotiens valitudo adversa naminem Dialem incessisset, ut pontiscis maximi arbitrio plus quam binoctium abesset, dumno diebus publici sacrificii, neu saepius quam bis eundem in annum; quae principe Augusto constituta satis ostendebant Dissili Coo le