장음표시 사용
81쪽
conNELII TACITI ANNALIUM LIBER III. cap. l. s. 75
LIBER TERTIUS. 1ὶ Nihil intermissa navigatione hiberni maris Agrippina
Corcyram insulam advehitur. litora Calabriae contra sitam. illic paveos dies conponendo animo insumit, violenta lueiu et nescia tolerandi. interim adventu eius audito intimus quisque amicorum et plerique militares, ut quique sub Germanico stipendia secerant, multique etiam ignoti vicinis e municipiis, pars omium in principem rati, plures illos secuti, ruere ad oppidum Brundisium, quod naviganti celerrimum fidissimumque adpulsu erat. atque ubi primum ex alto visa classis, complentur non modo portus et proxima maris, sed moenia ac tecta, quaque longissime prospectari poterat, maerentium turba et rogitantium inter se silentione an voce aliqua egrωdientem exciperent. neque satis constabat quid pro tempores et, eum classis paulatim successit, non alacri, ut adsolet,
remigio, sed cunctis ad tristitiam compositis. Nstquam duobus
cum liberis, seralem urnam lenons, egressa navi defixit oculos, idem omnium gemitus; neque discerneres proximos, ali nos, Virorum seminarumve planctus, nisi quod comitatum Agrippinae longo maerore sessum obvii et recentes in dolore anteibant. 2ὶ Miserat duas praetorias cohortes Caesar, addito ut magistratus Calabriae Apulique et Campani suprema erga memoriam filii sui munera sungerentur. igitur tribunorum centurionumqu8 humeris cineres portabantur; praee debant incompta signa, versi fasces; siquo ubi colonias transgrederentur, atrata plebes, trabeati equites pro opibus loci vestem od res aliaque lanerum sollemnia cremabant. etiam quorum di-Diuitiaco by Cooste
82쪽
76 CORNELII TACITI ANNALIUM versa oppida, tamen Obvii et vielimas atque aras dis manibus statuentes lacrimis et conclamationibus dolorem testabautur. Drusus Tarracinam progressus est cum Claudio fratre liberisque Germanici, qui in urbe fuerant. consules M. Valerius et C. Aurelius fiam enim magistratum occeperanti et senatus ac magna pars populi viam complevere, disiecti et ut euiaque libitum flentes; aberat quippe adulatio, gnaris Omnibus laetam Τiberio Germanici mortem malo dissimulari.
3ὶ Tiberius atquo Augusta publico abstinuere, inserius
maiestate sua rati, si palam lamentarentur, an ne Omnium oculis vultuin eorum scrutantibus salsi intellegerentur. matrem Antoniam non apud auctores rerum, non diurna actorum
scriptura reperio ullo insigni officio iunctam, cum supor Agrippinam et Drusum et Claudium ceteri quoque consanguinei nominatim perscripti sint, seu valitudine praepediebatur, seu victus luctu animus magnitudinem mali perferro visu non toleravit. facilius crediderim Tiberio et Augusta, qui domo non excedebant, cohibitam , ut par maeror, et matris exemplo avia quoque et patruus attineri viderentur.
4) Dies quo reliquiae tumulo Augusti luserebantur, modo
per silentium vastus, modo ploratibus inquios; plena urbis itinera, conlucentes per campum Murtis faces. illic miles cum armis, sine insignibus magistratus, populus per tribus, eo cidisse rem publicam, nihil spei reliquum clamitabant, promptius apertiusque quam ut meminisso inperilautium crederes. nihil tamen Tiberium magis penetravit quam studia hominum accensa in Agrippinam, cum decus patriae, solum Augusti sanguinem, unicum antiquitatis specimen appellarent, Versique ad caelum ac deos integram illi subolem ac superstitem inb
5ὶ Fuere qui publici laneris pompam requirerent, com
rarentque quae in Drusum patrem Germanici honora et in gessica Augustus secisset. ipsum quippe asperrimo hiemis Ticinum usque progressum, neque abscedentem a corporissimul urbem intravisse; circumfusas lecto Claudiorum Iuliorumque imagines; desteium in soro, laudatum pro Rostris, cuncta a maioribus reperta, aut quae posteri invenerint, cumulata. at Germanico ne solitos quidem et cuicumque nobili debit Diuiligod by Corale
83쪽
LIBER III. Cap. 2. 3. 4. S. 6. I. g.
honores contigisse. sane corpus ob Ionginquitatem itinerum externis terris quoquo modo crematum: sed tanto plura decora mox tribui par suisse, quanto prima sors negavisset. non fratrem, nisi unius diei Via, non patruum, saltem porta tenus, obvium. ubi illa veterum instituta, praepositam toro ostigiem, meditata ad memoriam Virtutis carmina, et laud tiones et lacrimas, vel doloris imitamenta
6J Gnarum id Τiberio fuit; utque premeret VuIgi sermones,
monuit edicto multos inlustrium Romanorum ob rem publicam obisse, neminem tam sagranti desiderio celebratum . idque et sibi et cunctis egregium, si modus adiceretur. non enim Eadem decora principibus viris et imperatori populo, quae modicis domibus aut civitatibus. convenisse recenti dolori Iuctum et ex maerore solatia; sed referendum iam animum ad firmitudinem, ut quondam divus Iulius amissa unica filia, ut divus Augustus ereptis nepotibus abstruserint tristitiam. nil opus vetustioribus exemplis: quotiens populus Romanus clades exercituum, interitum ducum, funditus amissas nobiles familias constanter tulerit. principes mortales, rem publicam
aeternam esse. Proin repeterent sollemnia, et quia ludorum Megalesium spectaculum suberat, etiam voluptates resumerent.
7ὶ Τum exuto iustitio reditum ad munia, et Drusus Ill3ricos
ad exercitus prosectus est, erectis omnium animis petendae e Pisone ultionis, et erebro questu quod vagus interim per amoena Asiae atque Achaiae adroganti et subdola mora scelerum probationes subverteret. nam vulgatum Brat missam, ut dixi, a Cn. Sentio famosam veneficiis Martinam subita morte Brundisii exstinctam, venenumque nodo crinium eius Occultatum, nec ulla in corpore signa sumpti exitii reperta.
' At Piso praemisso in urbem filio, datisque mandatis per quae principem molliret, ad Drusum pergit; quem haud
fratris interitu trucem quam remoto aemulo aequiorem sibi sperabat. Τiberius quo integrum iudicium Ostentaret, exceptum comiter iuvenem sueta erga filios familiarum nobiles liberalitate auget. Drusus Pisoni, si vera forent quae iacerentur, praecipuum in dolore suum locum respondit: sed malle salsa et inania nec cuiquam mortem Germanici exitiosam esse. haec palam et Vitato omni secreto; nequo dubitabam
84쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM tur praescripta ei a Τiberio, cum ineallidus alioqui et saetiis iuvenia senilibus tum artibus uteretur. 9ὶ Piso, Delmatico mari tramisso relictisque apud Anconam navibus, per Picenum ac mox Flaminiam viam adsequitur legionem quae e Pannonia in urbem. dein praesidio Africae ducebatur: eaque res agitata rumoribus. ut in agmine atque itinere crebro se militibus ostentavisset. ab Narnia, vitanda suspieionis, an quia pavidis consilia in incerto sunt, Nare ac mox Tiberi devectus. auxit vulgi iras, quia navem tumulo Caesarum adpulerat; dieque et ripa frequenti, magno cli n-tium agmine ipse, seminarum comitatu Plancina, et vultu alacres incessere. suit inter inritamenta invidiao domus soro imminens, festa ornatu, conviviumque et epulae, et celebritato loci nihil occultum. 10ὶ Postera die Fulcinius Trio Pisonem apud consules P
stulavit. contra Vitellius ac Veranius ceterique Germanicum comitati tendebant, nullas esse partis Τrioni; neque se aecusatores, sed rerum indices et testes mandata Germanici pe laturos. illo dimissa eius causae delatione. ut priorem vitam accusaret obtinuit, petitumque est a principe, cognitionem exciperet. quod no reus quidem abnuebat, studia populi et
patrum metuens: contra Tiberium spernendis rumoribus UuIidum et conscientiao matris innexum esse: Veraque aut in
deterius credita iudice ab uno facilius discerni. odium et invidiam apud multos valere . haud fallebat Τiberium moles cognitionis, quaque ipse fama distraheretur. igitur paucissamiliarium adhibitis minas accusantium et hinc preces audit,
integramque causam ad senatum remittit.
llὶ Atque interim Drusus rediens Illyrico, quamquam patrescensuissent ob receptum Maroboduum et res priore aestat gestas ut ovans iniret, prolato honore urbem intravit. post quae reo L. Arruntium, M. Vinicium, Asinium Gallum, Aesedininum Marcellum, Sex. Pompeium patronos petenti, iisque diversa excusantibus, M. Lepidus et L. Piso et Livineius Regulus adsuere, arrecta omni civitato, quanta fides amicis Germani ei, quae fiducia reo; sal in eobiheret ac premeret sensus suos Tiberius. haud alias intentior populus plus sibi in prinei m occultae vocis aut suspicacis silentii permisit. Distrigod by Soo e
85쪽
LIBER III. Cap. R. s. 10. 11. 12. 13. Is
12 Die senatus Caesar orationem habuit meditalo temporamento. patris sui legatum atque amicum Pisonem suisse, adiutoremque Germanico datum S se, auctore senatu, rebus
apud Orientem administrandis. illic contumacia et certamin, bus asperasset iuvenem exituque eius Iaetatus esset, an scelere exstinxisset, integris animis diiudicandum. unam si legatus ossicii terminos, obsequium erga imperatorem exuit, eiusdemque morte et luctu meo laetatus est, odero, seponamque a domo mea, et privatas inimicitias non vi principis ulciscar. sin lacinus in cuiuscumque mortalium nece vindicandum detegitur, vos vero et liberos Germanici et nos p rentes iustis solatiis adscite . simulque illud reputate, turbido Et seditiose tractaverit exercitus Piso, quae8ita sint per ambitionem studia militum, armis repetita provincia, an salsa haec in maius vulgaverint accusatores; quorum ego nimiis studiis iure succenseo. nam quo pertinuit nudare corpus et contreetandum vulgi oculis permittere, disseretque etiam per externos tamquam veneno interceptus esset, si incerta adhuc ista et scrutanda sunt doneo equidem filium meum semperque deflebo: sed neque reum prohibeo quo minus cuncta pro- sorat quibus innocentia eius sublevari aut, si qua fuit iniquitas Germanici, coargui possit; vosque oro ne, quia dolori meo causa connexa est, obiecta crimina pro adprobatis accipiatis. si quos propinquus sanguis aut fides sua patronos dedit, quantum quisque eloquentia et cura valet, iuvatoportelitantem. ad eundem laborem, eandem constantiam accusatores hortor. id solum Germanico super leges praestiterimus, quod in curia potius quam in foro, apud senatum quam apud iudices de morte eius anquiritur. cetera pari
modestia tractentur. nemo Drusi lacrimas, nemo maestitiam meam spectet, nec si qua in nos adversa finguntur. vll3J Exin biduum eriminibus obiciendis statuitur, ulque
sex dierum spatio interiecto reus per triduum defenderetur. tum Fulcinius vetera et inania orditur, ambitiose avareque habitam Hispaniam; quod neque convictum uoxae reo, Si recentia purgaret, neque defensum absolutioni erat, si len retur maioribus flagitiis. post quem Servaeus et Veranius
et Vitellius eonsimili studio, sed multa eloquentia Vitellius,
86쪽
CORNEL I TAC TI ANNALIUM obiecere odio Germanici et rerum novarum studio Pisonem vulgus militum, per licentiam et sociorum iniurias, eo usque conrupisse ut parens legionum a deterrimis appellaretur; contra in optimum quemque, maxime in comites et amicos Ge manici saevisse; postremo ipsum devotionibus et veneno peremisse; sacra hinc et immolationes nefandas ipsius atqus Plancinae. petitam armis rem publicam, utque reus agi posset,
14ὶ Desensio in ceteris trepidavit. nam neque ambitionem militarem neque provinciam pessimo cuique obnoxiam, ne contumelias quidem adversum imperatorem insitiari poterat. solum veneni crimen visus est diluisse; quod ne aecusatores quidem satis firmabant, in convivio Germani ei. cum super eum Piso discumberet, insectos manibus eius cibos arguem tes. quippe absurdum videbatur, inter aliena servitia et tot adstantium visu, ipso Germanico coram, id ausum. ossemba que lamiliam reus, et ministros in tormenta flagitabat. sed iudices per diversa implacabiles erant, Caesar Ob hellum provinciae inlatum, senatus numquam salis credito sine fraude Germanicum interisse. ' ' scripsissent expostulantes; quod
haud minus Τiberius quam Piso abnuero. simul populi ante
euriam voces audiebantur: non temperaturos manibus, si patrum sententias evasisset. Emigiesque Pisonis traxerant in
Gemonias ac divellebant, ni iussu principis prolectae repositaequo forent. igitur inditus lecticae et a tribuno praetoriae cohortis deductus est, vario rumore, custos saluti an mortis
1 b) Eadem Planeinas invidia, maior gratia; coque ambiguum habebatur quantum Caesari in eam liceret. atque ipsa, donec mediae Pisoni spes, sociam se cuiuscumque fortunao et, si ita serret, comitem exitii promittebat. ut secretis Augustae precibus veniam obtinuit, paulatim segregari a marito.
dividero defensionem coepit. quod reus postquam sibi exitiabit intellegit, an adhuc experiretur dubitans, hortantibus filiis
durat mentem senatumque rursum ingreditur; redintegratam- quo accusationem, insensas patrum voces, advBrsa et Saeva nuneta perpeSSus, nullo magis exterritus est quam quod Τi heri uin sine miseratione, sine ira, obstinatum clausum quo
87쪽
LIBER III. 13. 14. 15. 16. 17.
vidit, ne quo adfectu perrumperetur. relatus domum, iam- quam desensionem in posterum meditaretur, pauca conscribit obsignatque et liberto tradit; tum solita curando corpori exsequitur. dein multam post noetem, egressa cubiculo uxore,
operiri sores iussit; et coepta luce persesso iugulo, iacente humi gladio, reperius rat. 16ὶ Audire me memini ex senioribus visum saepius inter manus Pisonis libellum, quem ipso non vulgaverit; sed amicos olus dicitiavisse litteras Tiberii et mandata in Germanicumeontineri, ac destinatum promere apud patres principemque arguere, ni elusus a Seiano per vana promissa laret; nec illum
sponte exstinctum, verum inmisso percussore. quorum nemtrum adseveraverim: neque tamen occulere debui narratum
ab iis qui nostram ad iiivontam duraverunt. Caesar siexo in maestitiam ore, suam invidiam tali morte quaesitam apud senatum crebrisque interrogationibus exquirit qualem Piso diem supremum noctemque exegisset. atque illo pleraque Sapienter, quaedam inconsultius respondente, recitat codicillosa Pisone in hunc serme modum compositos: a conspirations inimicorum et invidia salsi criminis oppressus, quatcnus Veritaties innocentiae meae nusquam locus est, deos inmortales testor vixisse me. Caesar, cum fide adversum te, nequo alia in matrem tuam pietate; vosque oro, liberis meis consulatis, ex quibus Cn. Piso qualicumque fortunae meae non est adiunctus, cum omne hoc tempus in urbe egerit, M. Piso repetero Suriam dehortatus est. atque utinam ego potius silio iuveni quam ille patri seni cessisset. eo inpensius precor, ne meae pravitatis poenas innoxius luat. per quinque et quadraginta annorum obsequium, per collegium consulatus quondam divo Augusto
parenti tuo probatus, et tibi amicus, nec quicquam post haec rogaturus, salutem infelicis filii rogo. v de Plancina nihil addidit. 17ὶ Post quac Tiberius adulescentem crimino civilis belli purgavit spatris quippe iussa nec potuisse filium detrectare), simul nobilitatem domus, etiam ipsius quoquo modo meritigraFem Casum miseratus. pro Plancina eum pudoro et stagitio disseruit, matris preces obtendens, in quam Optimi cuiusque secreti questus magis ardescebant. id ergo fas aviae, intemsectricem nepotis adspicere, adloqui, eripere senatui. quod
88쪽
pro omnibus civibus leges obtineant, uni Germanico non eontigisse. Vitellii et Veranii voce dessetum Caesarem, ab imperatore et Augusta defensam Plancinam. perinde venona et artes tam feliciter expertas verteret in Agrippinam, in
liberos eius, egregiamque aviam ac patruum sanguine miserrimae domus exsatiaret. biduum super haec imagine cognitionis absumptum, urgente Tiberio liberos Pisonis matrem uti luerentur. et cum accusatores ac testes certatim pero- Tarent respondente nullo, miseratio quam invidia augebatur. primus sententiam rogatus Aurelius Cotta consul nam res rente Caesare magistratus eo etiam munere fungebantur nomen Pisonis radendum fastis censuit, partem bonorum publicandam, pars ut Cn. Pisoni filio concederetur, isqv praenomen mutaret; M. Piso exuta dignitate et accepto quinquagies sestertio in decem annos relegaretur, concessa Pla cinae incolumi late ob preces Λugustae.
18ὶ Multa ex ea sententia mitigata sunt a principe: n nomen Pisonis fastis eximeretur, quando M. Antonii, qui bellum patriae secisset, Iuli Antonii, qui domum Augusti
violasset, manerent. et M. Pisonem ignominiae exemit, Con-eessitque ei paterna bona, satis firmus, ut saepe memoravi, adversum pecuniam, et tum pudore absolutae Plancinae placabilior. atque idem, cum Valerius Messalinus signum amreum in aede Martis Ultoris, Caecina Severus aram ultioni statuendam censuissent, prohibuit, ob externas ea victorias saerari dictitans, domestica mala tristilia operienda. addiderat Messalinus Tiberio et Augustao et Antoniao et Agri pinao Drusoque ob vindictam Germanici grates agendas, Omiseratque Claudii mentionem. et Messalinum quidem L. Asprenas senatu coram percunctatus est An Prudens praeterisset; aclum demum nomen Claudii adscriptum est. mihi, quanto plura recentium seu veterum revolvo, tanto magis ludibria rerum mortalium cunctis in negotiis obversantur. quippe fama spe veneratione potius omnes destinabantur imperio quam quem futurum principem fortuna in Oeculto tenebat.
19ὶ Paueis post diebus Caesar auetor senatui fuit Vitellio
atque Veranio et Servaeo sacerdotia tribuendi. Fulcinio sup
fragium ad honores pollicitus monuit ne facundiam violentia
89쪽
LIBER III. Cap., T. 18. 19. 20. 21.
praeeipilaret. is sinis suit ulciscenda Germanici morte, non modo apud illos homines qui tum agebant, etiam secutis temporibus vario rumore iactata. adeo maxima quaeque ambigua sunt, dum alii quoquo modo audita pro conpertis habent, alii vera in contrarium vertunt, et gliscit utrumque posteritate. at Drusus urbe egressus repetendis auspiciis, mox ovans introiit. paucosque post dies Vipsania mater eius excessit , una omnium Agrippae liberorum miti Obilu. nam ceteros manifestum ferro vel creditum est veneno aut fame
20J Eodem anno Τaesarinas, quem priore aestate pulsum a Camillo memoravi, bellum in Africa renovat, vagis primum populationibus et ob pernicitatem inullis, dein vicos
exscindere, trahere graVes praedas; postremo, haud procul Pagvda sumine, cohortem Romanam circumsedit. praeerat castello Decrius impiger manu, exercitus militia et illam obsidionem stagitii ratus. is cohortatus milites ut copiam pugnae in aperto iacerent, acien pro castris instruit. primO-que impetu pulsa cohorte, promptus inter tela occursat fugientibus . increpat signiferos quod inconditis aut desertoribus miles Romanus terga daret; simul excepta vulnera et, quamquam transfosso oculo, adversum os in hostem intendit, neque proelium Omisit, donec desertus suis caderet. 21 Quae postquam L. Apronio nam Camillo successerat comperta, magis dedecore suorum quam gloria hostis anxius, raro ea tempestate et e vetere memoria facinore, decumum quemque ignominiosae cohortis sorte ductos susti necat. laniumque severi late prosectum ut Vexillum Veteranorum , non amplius quingenti numero, easdem Tacfarinatis copias praesidium cui Thala nomen adgressas fuderint. quo proelio Rusus Helvius gregarius miles servati civis decus rettulit, donatusque est ab Apronio torquibus et hasta. Caesar addidit civicam coronam, quod non eam quoque Apronius iure proconsulis tribuisset, questus magis quam ossensus. sed Τacfarinas Perculsis Numidis et obsidia aspernantibus spargit bellum, ubi
inflaretur, cedens, ac rursum in terga remeans. et dum ea
ratio barbaro suit, inritum sessumque Romanum impunctIudificabatur: postquam deflexit ad maritimos locos, inligatus
90쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM praeda stativis castris adhaerebat, missu patris Apronius Camsianus cum equite et cohortibus auxiliariis, quis velocissimos legionum addiderat. prosperam adversum Nuinidas pugnam
facit, pelliique in deserta. 22J At Romae Lepida. cui super Aemiliorum decus L. SuIIa
et Cn. Pompeius proavi erant. desertur simulavisse partum ex P. Quirino divite atque orbo. adiciebantur adulteria, venena. quaesitumque per Chaldaeos in domum Caesaris, defendent ream Manio Lepido fratre. Quirinus post dictum repudium adhuc insensus, quamvis infami ac nocenti miserationem addiderat. haud facito quis dispexerit illa in cognitione mentem
prineipis: adeo vertit ac miscuit irae et clementiae signa. d precatus primo genatum no maiestatis crimina tractarentur, mox M. Servilium e consularibus aliosquo testes inlexit ad proserenda quae velut reticere voluerat. idemquo servos L pidae, cum militari custodia haberentur, transtulit ad consules, neque per torm illa interrogari passus est de iis quao ad domum suam pertinerent. exemit etiam Drusum consulem designatum dicendae primo loco sententiae; quod alii civile rebantur, ne ceteris adsentiendi necessitas fieret, quidam ad saevitiam trahebant: neque enim cessurum nisi damuandi ossicio.
23j Lepida ludorum diebus, qui cognitionem intervenerant, theatrum cum claris seminis ingressa, lamentatione nobili
maiores suos ciens ipsum luct Pompeium, cuius ea mommenta et adstantes imagines visebantur, tantum misericordiae
permovit ut effusi in lacrimas hae va et detestanda Quirino clamitarent, cuius senectae atque orbitati et obscurissimae domui destinata quondam uxor L. Caesari ac divo Augusto nurus dederetur. dein tormentis gervorum patosaeta sunt
flagitia, ilumque in sententiam Rubelli Blandi, a quo aqua
atque igni arcebatur. huic Drusus adsensit, quamquam alii mitius censuissent. mox Scauro, qui filiam ex ea genuerat. datum ne bona publicarentur. tum demum aperuit Tiberius conpertum sibi etiam ex P. Quirini servis veneno eum a
Lepida petitum. 24J Inlustrium domuum adversa etenim haud multum a flanti tempore Calpurnii Pisonem, Λemilii Lepidam amiserant
solatio adfecit D. Silanus Iuniae familiae redditus. casum eius Diuiliroo by Cooste