장음표시 사용
91쪽
LIBER III. Cap. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 85
paucis repetam. ut valida divo Augusto in rem publicam fortuna, ita domi in prospera fuit ob inpudicitiam filiae ac
neptis, quas urbe depulit adulterosque earum morte aut suga punivit. nam culpam inter viros ac seminas vulgatam gravi nomine laesarum religionum ac violatae maiestatis appellando. clementiam maiorum suasque ipse leges egrediebatur. sed aliorum exitus. simul cetera illius aetatis. memorabo. si stactis in quae tetendi, plures ad curas vitam produxero.
D. Silanus in nepti Augusti adulter, quamquam non ultra seret saevitum quam ut amicitia Caesaris prohiberetur, exsilium sibi demonstrari intellexit, nec nisi Τiberio imperi tanto deprceari senatum ac principem ausus est M. Silani fratris potentia, qui per insignem nobilitatem et eloquentiam prameellebat. sed Tiberius gratis agenti Silano, patribus coram, respondit se quoque laetari quod frater eius E peregrinatione longinqua revertisset: idquo iure licitum, quia non senatus eonsulto, non lege pulsus laret. sibi tamen adversus eum integras parentis sui offensiones, neque reditu Silani dissoluta quae Augustus voluisset. suit posthac in urbe, neque
25J Belatum deinde de moderanda Papia Poppaea. quam
senior Augustus, post Iulias rogationes, incitandis caeli humpoenis et augendo aerario sanxerat. nec ideo coniugia et educaliones liberum frequentabantur. praevalida orbitale: coterum multitudo periclitantium gliscebat . cum omnis domus delatorum interpretationibus subverteretur; utque antehac
flagitiis, ita tunc legibus laborabatur. ea res admonet ut de principiis iuris . et quibus modis ad hanc multitudinem infinitam ac varietatem legum perventum sit, altius disseram.
26J Vetustissimi mortalium, nulla adhuc mala libidine, sine
probro , scelere, eoque sine poena aut coercitionibus agebant. neque praemiis opus erat, cum honesta suopte ingenio pet rentur; et ubi nihil eontra morem euperent, nihil per metum vetabantur. at postquam exui aequalitas, et pro modestia ac pudore ambitio et vis incedebat. provenere dominationes, multos 'te apud populos aeternum mansere. quidam Statim, aut postquam regum pertaesum, leges maluerunt. hae primo rudibus hominum animis simplices erant: maximeque fama
92쪽
CORNELII TAClTI ANNALIUM eelebravit Cretensium, quas Minos, Spartanorum, quas Lycurgus, ac mox Atheniensibus quaesitiores iam et plures Solo perscripsit. nobis Romulus, ut libitum, imperitaverat: dein Numa religionibus et divino iure populum devinxit, repeditaque quaedam a Tullo et Anco. sed praecipuus Servius Tullius sanctor legum fuit, quis etiam reges obtemperarent. 27J Ι'ulso Tarquinio, adversum patrum factiones multa populus paravit tuendae libcrtatis et firmandae concordiao: creatique decemviri, et accitis quae usquam egregia, compositae duodecim tabulae, finis aequi iuris. nam secutae leges etsi aliquando in maleficos ex delicto, saepius tamen dissei sione ordinum et apiscendi inlicitos honores aut pellendi claros viros, aliaque ob prava, per vim latae sunt. hinc Gracchi et Saturnini turbatores plebis, nec minor largitor nomine senatus Drusus; corrupti spe aut inlusi per intercessionem socii. ac ne bello quidem Italico, mox civili omi sum quin mulla et diversa sciscerentur, donec L. Sulla dictator abolitis vel conversis prioribus, eum plura addidisset, otium eius rei haud in longum paravit, statim turbidis Lepidi rogationibus, neque multo post tribunis reddita licentia, qu quo vellent, populum agitandi. iamque non modo in commune sed in singulos homines talae quaestiones; et corruptissima re publica plurimae leges. 28ὶ Tum Cn. Pompeius tertium consul, corrigendis moribus delectus, et gravior remediis quam delicta erant, Suarumque legum auctor idem ac subversor. quae armis luebatur. armis amisit. exin continua per viginti annos discordia, non mos, non ius; deterrima quaeque inpune, ac multa honesta exitio fuere. sexto demum consulatu Caesar Augustus, Poto tiae securus, quae triumviratu iusserat abolevit, deditque iura quis pace et principe uteremur. acriora ex eo vincla,
inditi custodes, et lege Papia Poppaea praemiis indueti, ut .
si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens Omnium populus vacantia teneret. sed altius penetrabant, urbem quo et Italiam, et quod usquam civium, corripuerant; multoriam- quo excisi status. et terror omnibus intentabatur . ni Tiberius statuendo remedio quinque consularium, quinque e Pra toriis, totidem e cetero senatu sorte duxisset, apud quos Diuitia Coo e
93쪽
LIBER III. cap. 26. 27. 28. 29. 30.
exsoluti plerique legis nexus modicum in praesens levame
29ὶ Per idem tempus Neronem e liberis Germanici, iam
ingressum iuventam, commendavit patribus, utque muneroeapessendi vigintiviratus solveretur et quinquennio maturiusquam per leges quaesturam peteret, non sine inrisu audien tium postulavit. praetendebat sibi atque fratri decreta eadem petente Augusto. sed neque tum fuisse dubitaverim qui eiu modi preces occulti inluderent: ae tamen initia fastigii Caesaribus erant, magisque in Oculis vetus mos, et privignis cum vitrico levior necessitudo quam avo adversum nepotem. Rdditur pontiscatus et, quo primum die forum ingressus est, congiarium plebi admodum laetae, quod Germanici stirpem iam puberem adspiciebat. auctum dehinc gaudium nuptiis Neronis et Iuliae Drusi filiae. utque haec secundo rumore, ita adversis animis acceptum quod filio Claudii socer Seianus destinaretur. polluisse nobilitatem familiae videbatur. suspectumque iam nimiae spei Seianum ultra extulisse. 30ὶ Fine anni concessere vita insignes viri L. Volusius et Sallustius Crispus. Volusio vetus familia, neque tamen pra turam egressa: ipse consulatum intulit, censoria etiam potestato legendis equitum decuriis iunctus, opumque, quis d mus illa inmensum viguit, primus adcumulator. Crispum equestri ortum loco G. Sallustius. rerum Romanarum forentissimus auctor, sororis nepotem in nomen adscivit. atque ille, quamquam prompto ad capessendos honores aditu, Maecenatem aemulatus sine dignitato senatoria multos triumphalium consulariumquo potentia anteiit, diversus a veterum instituto per cultum et munditias, copiaque et adstuentia luxu propiori suberat tamen vigor animi ingoniibus negotiis pari eo aeriora quo somnum et inertiam magis ostentabat. igitur ineolumi Maecenate proximus, mox praecipuus cui secreta imperatorum inniterentur, et interficiendi Postumi Agrippae Conscius, aetate provecta speciem magis in amicitia primeipis quam vim tenuit. idque et Maecenali acciderat, lato potentiae raro sempiternae, an satias capit aut illos, cum omnia tribuerunt, aut hos, cum iam nihil reliquum est quod cupiant.
94쪽
CORNELII TACITI ANNALI alὶ Sequitur Tiberii quartus, Drusi secundus consulatus, patris atque silii collegio insignis. nam biennio ante Ge manici cum Tiberio idem honor neque patruo laetus neque
natura tam connexus suerat. eius anni principio Tiberius. quasi firmandae valitudini, in Campaniam concessit, longam et continuam absentiam paulatim meditans, sivo ut amoto palmDrusus munia consulatus solus impleret. ac sorto paria res magnum ad certamen progressa praebuit iuveni materiem
apiscendi favoris. Domitius Corbulo praetura lanetus de L. Sulla nobili iuvene questus est apud senatum, quod sibi intexspectacula gladiatorum loco non deeessisset. pro Corbulon
aetas, patrius mos, studia seniorum erant: contra Mamercus
Scaurus et L. Arruntius aliique Sullae propinqui nitebantur.
eertabantque orationibus; et memorabantur exempla maiorum, qui iuventutis inreverentiam gravibus decretis notavissent. donec Drusus apta temperandis animis disseruit; et sali factum Corbuloni per Mamercum, qui patruus simul ac vitriaeus Sullae et Oratorum ea aetate uberrimus erat. idem CO
hulo plurima per Italiam itinera Daude mancipum et incuria magistratuum interrupta et inpervia clamitando, exsecutionem eius negotii libens suscepit; quod haud perindo publico usui habitum quam exitiosum multis, quorum in pecuniam atque famam damnationibus et hasta saeviebat.
32ὶ Neque multo post missis ad senatum litteris Tiberius
motam rursum Africam incursu Tacfarinatis docuit, iudieioquo patrum deligendum pro consule gnarum militiae, corpora validum et bello sustieturum. quod initium Sex. Pompeius agitandi adversus Mareum Lepidum odii nactus, ut socordem inopem et maioribus suis dedecorum, eoquo etiam Asiae sorte depellendum ineusavit, adverso senatu, qui Lepidum mitem magis quam ignavum, paternas ei angustias et nobilitatem sine probro actam honori quam ignominiae habendam ducebat. igitur missus in Asiam. et do Africa decretum ut Caesar legeret cui mandanda foret. 33ὶ Inter quas Severus Caecina censuit no quem mctgistratum, cui provincia obvenisset, uxor comitaretur, multum ante repetito concordem si hi coniugem et sex partus enixam,
seque quae in publicum statueret domi servavisse, cohibita
95쪽
LIBER III. Cap. 31. 32. 33. 34.
intra Italiam, quamquam ipse pluris per provincias quadraginta stipendia exple isset. haud enim frustra placitum olim
ne seminae in socios aut gentes externas traherentur: inesse mulierum comitatui quae pacem luxu, bellum formidine ni rentur , et Romanum agmen ad similitudinem barbari incessus convertant. non inbecillum tantum et imparem laboribus sexum, sed si licentia adsit, saevum, ambitiosum, potestalis avidum: incedere inter milites, habere ad manum centuriones; praesedisse nuper seminam exercitio cohortium, decursu legionum. cogitarent ipsi, quotiens repetundarum aliqui arguerentur. plura'uxoribus obiectari; his statim adhaerescere deterrimum quemque provincialium, ab his negotia suscipi, transigi; duorum egressus coli, duo esse praetoria, perVicacibus magis et inpotentibus mulierum iussis. quae Oppiis quondam aliisque legibus constrictae, nunc vinclis exsolutis domos, sora, iam et exercitus regerent. 3 ὶ Paucorum haec adsensu audi lar. plures obturbabant, neque relatum de negotio neque Caecinam dignum tantae rei censorem . mox Valerius Messalinus, cui parens Messala inerat, que imago paternae facundiae, respondit mulla duritiae volorum in melius et laetius mutata; neque enim, ut olim, obsideri urbem bellis aut provincias hostilis esse. et pauca seminarum necessitalibus concedi. quae ne coniugii in quidem penates, adeo Socios non onerent; cetera promisca eum
marito, nec ullum in eo pacis impedimentum . hella plano accinctis obeunda: sed revertentibus post laborem quod honestius quam uxorium levamentum at quasdam in ambili nem aut avaritiam prolapsas. quid Τ ipsorum magistratuum nonne plerosque variis libidinibus obnoxios non lamen ideo neminem in provinciam in illi. corruptos saepe pravitalibus uxorum maritos: num ergo Omnis caelibes integros r placuisse quondam Oppias leges sic temporibus rei publicae postulantibus: remissum aliquid postea et miligatum, quia expedierit. frustra nostram ignaviam alia ad vocabula transferri: nam uri in eo culpam, si semina modum excedat. porro ob unius aut alterius inbecillum animum malo eripi maritis consortia
rerum Secundarum adversarumque. simul sexum natura in v
I idum deseri, et exponi suo luxu. cupidinibus alienis . vix
96쪽
CORNELlI TACITI ANNALIUM pracsenti custodia manere inlaesa coniugia: quid fore, si perplures annos in modum discidii oblitterentur sie obviam irent iis quae alibi peccarentur, ut flagitiorum urbis memini seni. addidit pauca Drusus de matrimonio suo. nam principibus adeunda saepius longinqua imperii. quotiens divum A gustum in Occidentem atque Orientem meavisse comite Livia. se quoque in Illyricum prosectum: et, si ita conducat, alias ad gentes iturum, haud semper aequo animo, si ab uxore
carissima et tot communium liberorum parente divelleretur. sic Caecinae senientia elusa.
35ὶ Et proximi senatus die Tiberius per litteras, castigatis
oblique patribus quod cuncta curarum ad principem reic rent, M. Lepidum et Iunium Blaesum nominavit ex quis proconsule Africae legeretur. tum audita amborum verba, in te tius excusante se Lepido, cum valitudinem corporis, aetatem liberum, nubilem filiam obtenderet, intellegereturque etiam quod silebat. avunculum esse Seiani Blaesum atque eo pract- validum. respondit Blaesus specie recusantis, sed neque eadem adseveratione, et consensu adulantium haud tutus est.
36ὶ Exin promptum quod multorum intimis quesithus teg
batur. incedebat enim deterrimo cuique licentia impune probra et invidiam in honos excitandi arrepta imagine Caesaris;
libertiquo etiam ac servi patrono Vel domino cum voces, cum manus intentarent, ultro metuebantur. igitur C. Cestius
senator disseruit principes quidem instar deorum esse : sed neque a dis nisi iustas supplicum preces audiri. neque quemquam in Capitolium aliave urbis templa perfugere, ut eo subsidio ad stagitia utatur. abolitas leges et funditus versas, ubi in foro, in limine curiae ab Annia Rufilla, quam fraudis sub iudice damnavisset, probra sibi Et minae intendantur, neque ipse audeat ius experiri ob effigiem imperatoris oppositam. haud dissimilia alii, et quidam atrociora circumstrep hant et precabanturque Drusum, daret ultionis exemplum, donoo accitam convictamque attineri publica custodia iussit. 373 Et Considius Aequus et Caelius Cursor equites Romani, quod fietis maiestatis criminibus Magium Caecilianum pra torem petivissent, auctore prineipe ac decreto senatus puniti. utrumque in laudem Drusi trahebatur: ab eo in urbe, intor
97쪽
LIBER lv. cap. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.
coetus et sermones hominum obversante secreta patris mitigari. neque luxus in iuvene adeo displicebat: huc potius intenderet, diem aedificationibus, noctem conviviis traheret, quam solus et nullis voluptatibus avocalus maestam vigilan
tiam et malas curas exerceret.
38ὶ Non enim Tiberius, non accusatores saliscebant. et Ancharius Priscus Caesium Cordum pro consule Cretae postulaverat repetundis, addito maiestatis crimine, quod tum omnium accusationum complementum erat. Caesar Antistium Veterem e primoribus Macedoniae, absolutum adulterii, increpitis iudicibus ad dicendam maiestatis causam retraxit, ut turbidum et Rhescuporidis consiliis permixtum, qua tempestate Cotro fratre interfecto bellum adversus nos volverat. igitur aqua et igni interdictum reo, adpositumque ut ten retur insula neque Macedoniae neque Τhraeciae Opportuna. nam Τhraecia diviso imperio in Rhoemetalcon et liberos Coiris, quis ob infantiam tutor erat Trebellienus Rufus, ins lentia nostri discors agebat, neque minus Rhoemetalcen quam Trebellienum incusans, popularium iniurias inullas sinere. Coelaletae Odrusastque et Dii, validae nationes, arma cepere,
ducibus diversis et paribus inter se per ignobilitatem; quae
causa fuit ne in bellum atrox eoalescerent. pars turbant praesentia, alii montem Haemum transgrediuntur ut remolos populos concirent; plurimi ac maxime compositi regem urbemque Philippopolim, a Macedone Philippo sitam, circumsidunt. 39ὶ Quae ubi cognita P. Vellaeo is proximum exercitum praesidebat). alarios equites ac levis cohortium mittit in eos qui praedabundi aut adsumendis auxiliis vagabantur, ipse
robur peditum ad exsolvendum obsidium ducit. simul tu euneta Prospere acta, caesis populatoribus, et dissensione orta apud obsidentes regisque opportuna seruptione et adventu legionis. nequo aciem aut praelium dici decuerit, in quo semermi ac palantes trucidati sunt sine nostro sanguine. 40ὶ Eodem anno Galliarum civitates ob magnitudinem aeris alieni rebellionem coeptavere, cuius exstimulator acerrimus inter Τreveros Iulius Florus, apud Aeduos Iulius'Sacrovir nobilitas ambobus et maiorum bona lacla, eoque Romana
civitas olim data, cum id rarum nec nisi virtuti pretium
98쪽
CORNELII TAClTI ANNALIUM esset. ii secretis conloquiis, serocissimo quoque adsumpto, aut quibus ob egestatem ac metum ex flagitiis maxima peccandi necessitudo, componunt Florus Belgas, Sacrovir propior sGallos concire. igitur per conelliabula et coetus seditiosa disserebant de continuatione tribulorum, gravitate senoris, saevitia ac superbia praesidentium. et discordare militem audito Germanici exitio . egregium resumendae libertati tempus,
si ipsi sorentes quam inops Italia. quam inbellis urbana plebes, nihil validum in exercitibus nisi quod externum,
41J IIaud sermo ulla civitas intacta seminibus eius motus suit: sed erupere primi Andecavi ae Turoni. quorum Andecavos Acilius Aviola legatus, excita cohorte quae Lugduni praesidium agitabat, coercuit. Turoni legionario milite, quom Visellius Varro inferioris Germaniae legatus miserat, oppressi eodem Aviola duce et quibusdam Galliarum primoribus, qui tulero auxilium quo dissimularent desectionem magisque in
tempore egerrent. speciatus et Sacrovir intecto capite pugnam pro Romanis ciens, Ostentandae, ut serebat, virtutis: sed captivi, ne incesseretur telis, adgnoscendum Se pra buisse arguebant. consultus super eo Tiberius aspernatus est
indicium, aluitque dubitatione bellum. 42ὶ Interim Florus insistere destinatis, pellicere alam equitum, quae conscripta e Τreveris militia disciplinaque nostra habebatur, ut caesis negotiatoribus Romanis bellum inciperet; pavetque equitum corrupti, plures in ossicio mansere. aliud vulgus obaeratorum aut clientium arma cepit; pelehan, qu saltus quibus nomen Arduenna, cum legiones utroque ah exercitu. quas Visellius et C. Silius adversis itineritius Obiecerant, arcuerunt. Praemissusque cum delecta manu Iulius Indus e civitate eadem, discors Floro et ob id navandae operae avidior, inconditam multitudinem adhuc disiecit. FIorusi ertis latebris victores frustratus postremo, visis militibus qui etagia insederant, sua manu cecidit. isque Treverici tumultus finis. 43J Apud Aeduos maior moles exorta, quanto civitas πω lentior et comprimendi procul praesidium. Augustodunum caput gentis armatis eohortibus Sacrovir occupaverat et no-
99쪽
LIBER III. cap. 40. 41. 42. 43. 4 . 45.
bilissimam Galliarum subolem, liheralibus studiis ibi operatam , ut eo pignore parentes propinquosque eorum adiungeret. simul arma Occulte fabricata iuventuti dispertit. qu draginta milia suere, quinta sui parte legionariis armis, cetericum venabulis et cultris, quaeque alia Venantibus tela sunt. adduntur e servitiis gladiaturae destinati, quibus more gentico continuum serri tegimen: cruppellarios vocant, inserendis ictibus inhabiles, accipiendis inpenetrabiles. augebantur eae
copiae vicinarum civitatum ut nondum aperta consensione,
ita viritim promptis studiis, et certamine ducum Romanorum; quos inter ambigebatur utroque hellum sibi poscente. mox Varro invalidus senecta vigenti Silio eoncessit. 44ὶ At Romae non Τreveros modo et Aeduos sed qua luor et sexaginta Galliarum civitates descivisse, adsumptos in societatem Germanos, dubias Hispanias, cuncta, ut mos famae, in maius credita. Optumus quisque rei publicae cura maerebat: multi odio praesentium et cupidine mutationis suis quoque periculis lactabantur, increpabantque Tiberium, quod
in lanio rerum motu libellisiaccusatorum insumeret operam. an et Sacrovirum maiestatis crimine reum in senatu soror exstitisse tandem viros, qui cruentas epistulas armis cohiberent. miseram pacem vel bello bene mutari. tanto inpensius in securitatem compositus, neque loco neque vultu mutato,
sed ut solitum, per illos dies egit, altitudine animi, an
conpererat modica esse et vulgatis leviora.
45ὶ Interim Silius cum legionibus duabus incedens, pra
missa auxiliari manu vastat Sequanorum pagos, qui finium extremi et Aeduis contermini sociique in armis erant. mox Augustodunum petit propero agmine, certantibus inter sosigniferis . laemento etiam gregario milito no suetam requiem. ne spatia noctium opperiretur: viderent modo adversos et adspicerentur; id satis ad victoriam. duodecimum apud lapidem Sacrovir copiaeque patentibus locis apparuere. in fronte statuerat serratos . in cornibus cohortes, a tergo semermos. ipse inter primores equo insigni adire, memorare veteres Gallorum glorias, quaeque Romanis adversa intulissent; quam decora victoribus libertas, quanto intolerantior servitus il rum Victis.
100쪽
46ὶ Non diu haec, nec apud laetos: etenim propinquabat legionum acies, inconditique ac militiae nescii oppidani nequo
oeulis neque auribus satis conpetebant. contra Silius, etsi praesumpta spes hortandi eausas exemerat . clamitabat lamen pudendum ipsis quod Germaniarum Victores adversum Gallos tamquam in hostem dueerentur. a una nuper cohors rebellem Turonum, una ala TreVerum, paucae huius ipsius exercitus turmae pronigavere Sequanos. quanto pecunia dites et voluptatibus opulentos, tanto magis inbelles Aeduos evincito et sugientibus consulite. O ingens ad ea clamor, et circumfudit eques, frontemque Pedites invasere; nee cunctatum apud latera. paulum morae attulere serrati restantibus laminis a versum pila et gladios; sed miles correptis securibus et dolabris, ut si murum Perrumperet, eaedere tegmina et compora ; quidam trudibus aut surcis inertem molem prosternero; iacentesque, nullo ad resurgendum nisu, quasi exanimes linquebantur. Sacrovir primo Augustodunum, dein metu deditionis in villam propinquam cum fidissimis pergit. illic sua manu, reliqui mutuis ictibus occidere. incensa super villa
47ὶ Tum demum Tiberius ortum patratumque bellum se natui seripsit: neque dempsit aut addidit vero, sed fido aevirtute legatos, se consiliis superfuisse. simul causas cur non ipse, non Drusus prosecti ad id bellum forent, adiunxit, magnitudinem imperii extollens, nequo decorum principibus. si una alterave civitas turbet, omissa urbe, unde in omnia regimen. nunc quia non metu ducatur, iturum, ut praesentia spectaret componeretque. decrevere patres Vola pro reditu eius supplicationesque et alia decora. solus Dolabella Cor. nelius, dum anteire ceteros parat, absurdam in adulationem progressus, censuit ut ovans e Campania urbem introiret. igitur secutae Caesaris litterae, quibus se non tam vacuum gloria praedicabat, ut post serocissimas gentes perdomitas, lot receptos in iuventa aut spretos triumphos, iam senior peregrinationis suburbanae inano praemium peteret.
4' Sub idem tempus, ut mors Sulpieii Quirini publicis
exsequiis frequentaretur, petivit a senatu. nihil ad veterem et patriciam Sulpiciorum familiam Quirinus pertinuit, ortus Diuitia oste