장음표시 사용
51쪽
LIBER II. cap. 14. 15. 16. II. 13.
eampum et prima silvarum barbara acies tenuit: soli Cherusci iuga insedere, ut proeliantibus Romanis desuper incurrerent. noster exercitus sic incessit: auxiliares Galli Germanique in fronte, post quos pedites sagittarii; dein quattuor legiones et eum duabus praetoriis cohortibus ac delecto equito Caesar;
oxin totidem aliae legiones et levis armatura cum equite sagittario, ceteraeque melorum cohortes. intentus paratusque miles, ut ordo agminis in aciem adsisteret. 17. Visis Cheruscorum catervis, quae per serociam prormperant, validissimos equitum incurrere latus, Stertinium cum ceteris turmis circumgredi tergaque invadero iubet, ipse in tempore adlaturus. interea pulcherrimum augurium, Octo aquilae petere silvas et intrare visae imperatorem advertere. exclamat, irent, sequerentur Romanas aves, propria legionum numina. simul pedestris acies insertur, et Praemissus eques postremos ac latera impulit. mirumque dictu, duo hostium agmina diversa fuga. qui silvam tenuerant, in aperta, qui eampis adstiterant, in silvam ruebant. medii inter hos Cherusci collibus detrudebantur; inter quos insignis Arminius manu voce vulnere sustentabat pugnam. incubueratque sagittariis, illa rupturus, ni Raetorum Vindelicorumquo et GaDlicae cohortes signa obiecissent. nisu lamen corporis et impetu equi pervasit, oblitus faciem suo cruore, ne nosceretur. quidam adgnitum a Chaucis inter auxilia Romana agentibus emissumque tradiderunt. virtus seu fraus eadem Inguiomero effugium dedit. ceteri passim trucidati. et plerosque tranare Visurgim conantes iniecta tela aut vis suminis, postremo molas ruentium et ineidentes ripae operuere. quidam turpi fuga
in summa arborum nisi, ramisque se occultantes, admotis
sagittariis per ludibrium figebantur; alios prorutae arbores
adflixere. 18. Magna ea victoria neque cruenta nobis suit. quinta ab hora diei ad noctem caesi hostes decem milia passuum cadaveribus atque armis opplevere, repertis inter spolia eorum catenis, quas in Romanos ut non dubio eventu portaverant. miles in loco proelii Tiberium imperatorem salutavit, struxitque aggerem, et in modum tropaeorum arma subscriptis victarum gentium nominibus imposuit.
52쪽
CORNELII TACITI ANNALlUM 19. Haud perinde Germanos vulnera. luctus, excidia quam ea species dolore et ira adfecit. qui modo abiro sedibus, traris Albim coueedere parabant. pugnam volunt, arma rapiunt ἔplebes primores. iuventus senes agmen Romanum repent incursant, turbant. postremo deligunt Iocum sumine et si 1- vis clausum, arta intus planitio et humida: silvas quoquo profunda palus ambibat, nisi quod latus unum Angrivarii lato aggere extulerant, quo a Cheruscis dirimerentur. hic pedes adstitit: oquitem propinquis lucis texere, ut ingressis silvam legionibus a tergo laret. 20. Nihil ex his Caesari incognitum: consilia locos, prompta occulta noverat, astusquo hostium in perniciem ipsis v setebat. Seio Tuberoni legato tradit equitem campumque; peditum aciem ita instruxit ut pars aequo in silvam aditu incederet, pars obiectum aggerem eniteretur; quod arduum, sibi, cetera legatis permisit. quibus plana evenerant, saeti inrupere: quis inpugnandus agger, ut si murum succederent, gravibus superne ictibus conflictabantur. sensit dux inparem comminus pugnam, remotisque paulum legionibus landitores Iibratoresquo excutere tela et proturbare hostem iubet. missae e tormentis hastae, quantoque conspicui magis propugnatores, tanto pluribus vulneribus deiecti. primus Caesar cum praetoriis cohortibus, capto vallo, dedit impetum in silvas: conlato illic gradu certatum. hostem a tergo palus, Romanos flumen aut montes claudebant: utrisque necessitas in Ioco, spes in Virtute, salus ex Victoria. 21. Nec minor Germanis animus, sed genere pugnae et armorum Superabantur, eum ingens multitudo artis locis pra longas hastas non protenderet, non colligeret, neque adSu libus et velocitate corporum uteretur, coacta stabilo ad pro Ilum: contra miles, cui scutum pectori adpressum et insidens eapulo manus, latos barbarorum artus, nuda ora foderet,
iamque strage hostium aperiret, inprompto iam Arminio ob continua pericula, sive illum recens acceptum vulnus tardaverat. quin et Inguiomerum, tota volitantem acie. fortuna magis quam virtus deserebat. et Germanicus quo magis adgnosceretur, detraxerat tegimen capiti, orabatque insisterent caedibus: nil opus captivis, solam internecionem gentis siuem Diuiligod by Cooste
53쪽
LIBER II. cap. 19. 20. 21. 22. 23. 24.
soro. ianique sero diei subducit ex acie legionem faciem
clia .ris: ceterae ad noctem cruore hostium satiatae sunt. equites ambigue certa ere.
22. Laudatis pro contione victoribus, Caesar congeriem armorum struxit, superbo cum titulo: debellatis intor Rhenum Albimque nationibus exercitum Tiberii Caesaris ea monimenta Marti et Iovi et Augusto sacravisse. de se nihil addidit, metu invidiae, an ratus conscientiam facti satis esse. mox bellum in Angrivarios Stertinio mandat, ni deditionem properavissent. atque illi supplices nihil abnuendo veniam omnium accepere. 23. Sed aestate iam adulta legionum aliae itinere terrestri in hibernacula remissae; plures Caesar classi impositas per numen Amisiam Oceano invexit. ac primo placidum aequor mille navium remis strepere aut velis inpelli: mox atro nubium globo effusa grando, simul variis undique procellis i certi fluctus prospectum adimere, regimen inpedire; milesque
pavidus et casuum maris ignarus dum turbat nautas vel intempestive iuvat, Osscia prudentium corrumpebat. omno dehinc caelum et mare Omne in austrum cessit, qui tumidis Ge maniae terris, profundis amnibus, immenso nubium tractu validus, et rigore vicini septentrionis horridior, rapuit disi eliquo naves in aperta Oceani aut insulas saxis abruptis volper occulta vada infestas. quibus paulum aegreque Vitatis,
postquam mutabat aestus eodcmque quo ventus serebat, non adhaerere ancoris, non exhaurire inrumpentis undas poterant: equi, iumenta, Sarcinae, etiam arma praecipitantur, quo levarentur alvei manantes per latera, et suctu superurgente. 24. Quanto violeutior cetero mari Oceanus et truculentia
caeli praestat Germania, tantum illa clades novitate et magnitudine excessit, hostilibus circum litoribus, aut ita vasto et profundo, ut credatur novissimum ac sinis terris mare. Pars na tum haustas sunt, plures apud insulas longius silas eiectae; milesque, nullo illle hominum cultu, samo absumptus, nisi quos eorpora equorum eodem elisa toleraverant. sola Ge manici triremis Chaucorum terram adpulit; quem per omnes illos dies noctesque apud scopulos et prominentis oras, eum se tanti exilii reum clamitaret, vix cohibuere amici quo minus eodem mari oppeteret. tandem relabente aestu et secun-
54쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM dante vento claudae naves raro remigio aut intentis vestibus, et quaedam a validioribus tractae, revertere; quas raptim resectas misit ut scrutarentur insulas. collecti ea cura plerique: multos Angrivarii nuper in fidem accepti redemptos ah interioribus reddidere; quidam in Britanniam rapti, et remissi ,
a regulis. ut quis ex longinquo revenerat, miracula narrabant, vim turbinum et inauditas volucres, monstra maris, ambiguas hominum et beluarum formas, visa sive ex metu eredita.
25. Sed fama classis amissae ut Germanos ad spem belli, ita Caesarem ad coercendum erexit. C. Silio eum triginta peditum, tribus equitum milibus ire in Chattos imperat; ipso maioribus copiis Marsos inrumpit, quorum dux Mallovendus nuper in deditionem acceptus propinquo luco defossam Varia- .inae legionis aquilam modico praesidio servari indicat. missa extemplo manus quas hostem a fronte eliceret, alii qui terga circumgressi recluderent humum; et utrisque adsuit sortuna. eo promptior Caesar pergit introrsus, populatur, exscindit
non ausum congredi hostem aut, sicubi restiterat, statim pulsum, nec umquam magis, ut ex captivis cognitum est, paventem. quippe invictos et nullis casibus superabiles Romanos praedicabant, qui perdita classe, amissis armis, post eo strata equorum virorumque corporibus litora, eadem virtute, pari ferocia, et velut aucti numero inrupissent. 26. Reductus inde in hiberna miles, laetus animi quod adversa maris expeditione prospera pensavisset. addidit m niMentiam Caesar, quantum quis damni professus erat, ex-soIvendo. nec dubium habebatur labare hostes petendaeque pacis consilia sumere, etsi proxima aestas adiceretur, posse bellum patrari. sed crebris opistulis Tiberius monebat, rediret ad decretum triumphum: satis iam eventuum, salis casuum. prospera illi et magna proelia: eorum quoque meminisset quae venti et fluctus, nulla ducis culpa, gravia tamen et saeva damna intulissent. se noxios a divo Augusto in Gedimaniam missum plura consilio quam vi perfecisse. sic Sugambros in deditionem acceptos, sic Suo vos regemque Marob duum pace obstrictum. posse et Cheruscos ceterasque rebellium gentes, quoniam Romanas ultioni consultum esset,
internis discordiis relinqui. precante Germanico annum M
55쪽
LIBER II. cap. 21. 25. 26. 27. 28. 29. 49ciendis coeptis, acrius modestiam eius adgreditur alterum consulatum Osserendo, cuius munia praesens obiret. simul adnectebat, si foret adhuc bellandum, relinqueret materiem
Drusi fratris gloriae, qui nullo tum alio hoste nonnisi apud
Germanias adsequi nomen imperatorium et deportare lauream possρt. haud cunctatus est ultra Germanicus, quamquam singi
ea sequo per invidiam parto iam decori abstrahi intellegeret. 27. Sub idem tempus o familia Scriboniorum Libo Drusus
desertur moliri res novas. eius negotii initium ordinem finem curatius disseram, quia tum primum reperta sunt quac per tot annos rem publicam exedere. Firmius Catus senator, ex intima Libonis amicilia, iuvenem inprovidum et facilem in nibus ad Chaldaeorum promissa, magorum Sacra, somniorumeliam interpretes impulit, dum proavum Pompeium, amilam Scriboniam, quae quondam Augusti coniunx suerat, consobrinos Caesares, plenam imaginibus domum ostentat, hortaturque ad luxum et aes alienum, socius libidinum et nece
silatum, quo pluribus indiciis inligaret.
28. Ut salis testium et qui servi Padem noscerent repperit, aditum ad principem postulat, demonstrato crimine et reo per Flaccum Vescularium equitem Romanum, cui propior cum Tiberio usus erat. Caesar indicium haud aspernatus congressus abnuit: posse enim eodem Flacco internuntio sermones commeare. atque interim Libonem Ornat praetura, convictibus adhibet, non vultu alienatus..non verbis commotior ladeo iram condiderat); cunctaque eius dicta factaque, cum prohibero posset, scire malebat, donec Iunius quidam, tentatus ut infernas umbras earminibus eliceret, ad Fulcinium Trionem indicium detulit. celebre inter accusatores Trionis ingenium Prat, avidumque famae malae. statim corripit reum, adit comsules, cognitionem senatus poscit. et vocantur patres, addito consultandum super re magna et atroci. 29. Libo interim veste mulata cum primoribus seminis cir cumire domos, Orare adlines, Vocem adversum pericula poscere, abnuentibus cunctis, cum diversa praetenderent, eadem formidine. die senatus metu et aegritudine sessus, sive, ut
tradidero quidam, simulato morbo, lectica delatus ad fores curiae innisusque fratri, et manus ac supplices voces ad Tibe-
56쪽
CORNELII TACITI ANXILIUM rium tendens, immoto eius vultu exeipitur. mox libellos otauctores recitat Caesar, ita moderans ne lenire neve asperare crimina videretur. 30. Accesserant praeter Trionem et Catum accusatores Fo
leius Agrippa et C. Vibius, certabautque cui ius perorandi in reum daretur, donec Vibius, quia nec ipsi inter se conced rent et Libo sine patrono introisset, singillatim se crimina obiecturum professus, protulit libellos vecordes adeo ut consultaverit Libo an habiturus foret opes quis viam Appiam
Brundisium usque pecunia operiret. inerant et alia huiusco- modi, stolida, vana, si mollius acciperes. miseranda. unitamen libello manu Libonis nominibus Caesarum aut senatorum additas atroces vel occultas notas accusator arguebat. negante reo, adgnoscentes servos per tormenta interrogari placuit. et quia Vetero senatus consulto quaestio in eaput d
mini prohibebatur, callidus et novi iuris repertor Τiberius mancipari singulos actori publico iubet, sei licet ut in Libonem
ex servis salvo senatus consulto quaereretur. Ob quae post
rum diem reus petivit, domumque digressus extremas preces P. Quirino propinquo suo ad principem mandavit. 31. Responsum est ut senatum rogaret. cingebatur interim milito domus, strepebant etiam in vestibulo. ut audiri, ut aspici possent, eum Libo ipsis, quas in novissimam Vol ptatem adhibuerat, epulis excruciatus vocare PercuSSOrem. prensare servorum dextras, inserere gladium. atquo illis. dum trepidant. dum refugiunt, evertentibus adpositum mensa Iumen, feralibus iam sibi tenebris duos ictus in viscera direxit. ad gemitum conlabentis adcurrere liberti; et caedo visa miles abstitit. accusatio tamen apud patres adseveratione eadem peracla, iuravitque Τiberius petiturum se vitam quamvis noeenti, nisi voluntariam mortem properavisset. 32. Bona inter accusatores dividuntur, et praeturae extraordinem datae iis qui senatorii ordinis erant. tunc Cotta Messalinus . ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur, censuit, Cn. Lentulus, ne quis Scribonius cognomentum Drusi adsumeret. supplicationum dies Pomponii Flacci sententia constituti. dona Iovi Marti Concordiae, utque iduum .Septembrium dies, quo se Libo interfecerat, dies sestus h
57쪽
LIBER II. m. 30. 31. 32. 33. 34.
heretur, L. P et Gallus Asinius et Papius Mutilus et
L. Apronius decrevere; quorum auctoritates adulationesque rettuli, ut sciretur votus id in re publica maIum. facta et de mathematicis magisque Italia pellendis.senatus consulta; quorum e numero L. Pituanius saxo deiectus est, in P. Marcium
consules extra portam Esquilinam, cum classicum eanere iussissent, more prisco advertere.
33. Proximo senatus die multa in luxum civitatis dicta a Q. Haterio consulari, Octavio Frontone praelura lancto; d cretumque ne vasa auro solida ministrandis cibis fierent, novestis Serica viros foedaret. excessit Fronto, ac postulavit modum argento, supellectili, familiae: erat quippe adhuc se quens senatoribus, si quid e re publiea crederent, loco so tentiae promere . contra Gallus Asinius disseruii: auctu imperii adolevisse etiam privatas opes, idque non novum sed ovetustissimis moribus: aliam apud Fabricios. aliam apud Scipiones pecuniam; et cuncta ad rem publicam referri, quatenui angustas civium domos, Postquam eo magnificentias u nerii, gliscere singulos. neque in lamilia et argento. quaequo ad usum parentur, nimium aliquid aut modicum nisi ex se tuna possidentis. distinctos senatus et equitum census, non quia diversi natura, sed ut locis ordinibus dignationibus, antistent et aliis quae ad requiem animi aut salubritatem codiporum parentur, nisi sorte clarissimo cuique plures curas, maiora pericula subeunda, delenimentis curarum et pericae rum carendum esse. facilem adsensum Gallo, sub nominibus honestis, consessio vitiorum et similitudo audientium dedit. adiecerat et Tiberius non id tempus censurae, nec, si quid in moribus labaret, delaturum corrigendi auctorem. 34. Inter quae L. Piso ambitum fori, corrupta iudicia, saeritiam oratorum accusationes minitantium increpans, abiro se et cedere urbe, victurum in aliquo abdito et longinquo rure, testabatur; simul curiam relinquebat. commotus est Τiberius, et quamquam mitibus Verbis Pisonem permulsisset.
propinquos quoque eius impulit ut abeuntem auctoritato ve precibus tenerent. haud minus liberi doloris doeumenium idem Piso mox dedit vocata in ius Vrgulania, quam supra leges amicilia Augustae extulerat. nec aut Vrgulania obtempe-
58쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM ravit, in domum Caesaris spreto Pisone vecta, aut ille ab cessit , quamquam Augusta se violari et imminui quereretur. Tiberius hactenus indulgere matri civile ratus ut se iturum ad praetoris tribunal, adfuturum Vrgulaniae diceret, processit Palatio, procul sequi iussis militibus. spectabatur occursante populo compositus ore, et sermonibus variis tempus atque iter ducens, donec propinquis Pisonem frustra coercentibus deseret Augusta pecuniam, quae petebatur, iuberet. isque sinis rei; ex qua neque Piso inglorius et Caesar maiore sama suit. eeterum Vrgulaniao potentia adeo nimia civitati erat, ut testis in causa quadam, quae apud senatum tractabatur, venire d dignaretur: missus est praetor qui domi interrogaret, eum virgines Vestales in foro et iudicio audiri, quotiens testim nium dieerent, vetus mos fuerit. 35. Res eo anno prolatas haud referrem, ni pretium foret Cn. Pisonis et Asinii Galli super eo negotio diversas sententias noscere. Piso, quamquam afuturum se dixerat Caesar, ob id magis agendas censebat, ut absente principe senatum et equites posse sua munia sustinere decorum rei publicae sorol.
Gallus, quia speciem libertatis Piso praeceperat, nihil satis inlustre aut ex dignitate populi Romani nisi coram set sub
oculis Caesaris, eoque conventum Italias et adfluentis provi cias praesentiae eius servanda dicebat. audiente haec Τiberio ac silente magnis utrimquo contentionibus aeta: sed res dilatae. 36. Et certamen Gallo adversus Caesarem exortum est. nam censuit in quinquennium magistratuum comitia habenda, utque legionum legati, qui ante praeturam ea militia sungebantur, iam tum praetores destinarentur, princeps duodecim candidatos in annos singulos nominaret. haud dubium erat eam sententiam altius penetrare et arcana imperii tentari. Τi herius tamen, quasi augeretur potestas eius, disseruit: gravis moderationi suae tot eligero, tot disserre. vix per singulos annos offensiones vitari, quamvis repulsam propinqua spes
soletur. quantum odii soro ab iis qui ultra quinquennium proiciantur. unde prospici posse quae cuique tam longo temporis spatio mons, domus, sortuna' superbire homines eliam annua designatione: quid si honorem per quinquennium agitenti quinquiplicari prorsus magistratus, subverti Ieges, quaΘ
59쪽
LIBER II. cap. 34. 35. 36. 37. 38.
sua spatia exercendae candidatorum industriae quaerendisquo aut potiundis honoribus statuerint. favorabili in speciem or tione vim imperii tenuit. 37. Censusque quorundam senatorum.iuvit. quo magis mirum fuit quod preces Marci Hortali, nobilis iuvenis, in paupertate manifesta superbius accepisset. nepos erat oratoris Hortensii, inlectus a divo Augusto liberalitate decies sesterili
clucere uxorem, suscipere liberos, ne clarissima familia exstingueretur. igitur quattuor filiis ante limen curiae adstantibus, Ioco sententiae, cum in Palatio senatus haberetur, modo Hortensii inter Oratores sitam imaginem modo Augusti i luens, ad hunc modum coepit: a patres conseripti, hos, quorum numerum et pueritiam videtis, non sponto sustuli, sed quia princeps monebat; simul maiores mei meruerant ut posteros haberent. nam ego, qui non pecuniam, non studia populi neque eloquentiam, gentile domus nostrae bonum, Varietate temporum accipere vel parare potuissem, satis habe- ham si tenues res meae nec mihi pudori nec cuiquam onerilarent. iussus ab imperatore uxorem duxi. en stirps et progenies tot consulum, tot dictatorum . nec ad invidiam ista, sed conciliandao misericordiae refero. adsequentur forent
te, Caesar, quos dederis honores: interim Q. IIortensii pronepotes. divi Λugusti alumnos ab inopia defende. n38. Inclinatio senatus incitamentum Τiberio fuit quo promptius
adversaretur, his serme verbis usus: est quantum pauperum est ventro huc et liberis suis,petere pecunias coeperint, singuli numquam exsatiabuntur, res publica deficiet. nec sano ideo a maioribus concessum est egredi aliquando relationem et, quod in commune conducat, loco sententiae proferre, ut privata negotia et res familiares nostras hic augeamus, cum invidia senatus et principum, sivo indulserint largitionem si Ve abnuerint. non enim preces sunt istud, sed efflagitatio, intempestiva quidem et inprovisa, cum aliis de rebus conVenerint patres, consurgere et numero atque aetate liberum
suorum urgere modestiam senatus, eandem Vim in me tran
mittere, ac velut perfringero aerarium, quod si ambitione exhauserimus, per scelera supplendum erit. dedit tibi, Ilo tale, divus Augustus pecuniam, sed non conpellatus, nec ea
60쪽
lege ut semper daretur. Ianguescet alioqui industria, inten
detur socordia, si nullus ex se metus aut spes; et secur omnes aliena subsidia exspectabnnt, sibi ignavi, nobis graves.s haec atque talia, quamquam cum adsensu audita ab iis quibus omnia principum, honesta atque inhonesta, laudar mos est, plures per silentium aut occultum murmur exceperea sensitque Τiberius; et eum paulum reli euisset, Hortalo sorespondisse ait: ceterum si patribus videretur, daturum liberis olus ducena sestertia singulis, qui sexus virilis essent. egomalii gratos: siluit Ilortalus, pavore, an avitae nobilitatis etiam inter angustias sortunae retinens. neque miseratus est posthac
Tiberius, quamvis domus Hortensii pudendam ad inopiam
delaberetur.39. Eodem anno mancipii unius audacia, ni mature subve
tum foret, discordiis armisque civilibus rem publicam pereulisset. Postumi Agrippao servus, nomine Clemens, conpertosne Augusti pergere in insulam Planasiam et Daude aut vi raptum Agrippam serre ad exercitus Germanicos non servili animo concepit. ausa eius inpedivit tarditas onerariao navis :atque interim patrata eaede, ad maiora si magis praecipitia conversus suratur cineres, vectusque Cosam Etruriae promontorium ignotis Ioeis sese abdit, donec erinem barbamque promitteret: nam aetate et forma haud dissimili in dominumerat. tum per idoneos et secreti eius socios crebrescit viver Agrippam, occultis primum sermonibus, ut vesita solent, mox vago rumore apud inperilissimi cuiusque promptas aures, aut rursum apud turbidos eoque nova cupientes. atque ipse adimmunicipia obscuro diei, neque propalam aspiei. neque diutius isdem locis, sed quia veritas visu et mora. salsa sesunasione et incertis valescunt, relinquebat famam aut praeveniebat. 40. Vulgahatur interim per Italiam servatum munere deum Agrippam, eredebatur Romae; iamque Ostiam invectum muItitudo ingens, iam in urbe clandestini coetus celebrabant.
cum Tiberium anceps cura distrahere. vine militum servum suum coereeret, an inanem credulitatem tempore ipso van stero sineret. modo nihil spernendum modo non omnia m
tuenda ambiguus pudoris ae metus reputabati postremo dat
negotium Sallustio Crispo. ille e elientibus duos quidam mi-