장음표시 사용
171쪽
niente. Contra. Cosensus in veniale non est nisi venia- P ce ut in viribus sciis bilibus,est virtus 1: vitium,ex hoem nares
lis r sed delactatio per se 1:umpta est v emale ut dictum est. ergo consensus in ea non erat mortalis. Praeterea. Non es mortale,quod non est prohibitum iste diuina sed consentite in huius uiodi delectationes, dum m do in opus non connos dimittimus debitorib' non ris . Neque enim sicut in illis duobus primis hominibus personam suam quisque portabat:&ideo si sola mulier cibum illicitum edisset, sola utique morstis supplicio plecteretur. Ita potest diei in homine uno, si delectationibus illicitis, a quibus
uina. ergo non est peccatum mortae.
s Praeterea. Maius est peceatum homicidia si fornieationis: sed si aliquis co-fitet de oecisioni
us multorum i& in cogitatione delecte tur,&in delectatio
nem consentiat, non videtur peccare mortaliter ergo videtur,
v nee etiam si eon semiat in delectatio
Est quod intiteradicitur in pluribus Imei pant regamen rationi , ita etrani in inferiori ratione, potest esse peccatum mortale,ex hoc, i regitur a ratione superioti,cuiua est aduertere diuina praecepta.' Ad secundum dicendum, ii, sicut dictum est, non dicitur diuturna de emtio
lib. contra Manichaeos de hoe eodem sic ait. Apostolus dicit. Secundum principem potestatis aeris huius spiritus, qui nuc
operatur in filiis dissidentiae.
Nunquid ergo vili biliter eis apparet, aut quasi corporeis locis accedit ad eos & operatur Sed miris modis per cogitationem
continuo se deberet auertere, o suggerit, quicquid potest, qui- cogitatio libenter sola pasca- bus suggestionibus restite dum
tur, nec facienda decernantur mala: sed tantum suauiter in recordatione teneatur, quasi mulierem sine viro posse damnari. Absit hoc eredere. Hic quippetvna persona est, unus homo est, totusque damnabitur . nisi haec quae sine voluntate operandi rsed tamen cum voluntate animum talibus oblectandi: solius cogitationis senti utur esse peccata, per mediatori S gratiam H tur & custodiret. Quia sicut ec- remittantur. Idem quoque in clesiae dicitur in canticis cantis Praeterea. Sicut
it poterat peccate mortalitentia de inuli et in coniugio pri
morum patentum: sed inferior ro mu
lielis figuram exprimit . ergo in ea mortale peeratum esse potest i sed non secundum subitam dele tatacinem . ergo secundum delectatio
REs PONDEO, Dicendum, ut sciat supra di ctum est, delectatio rationis inserio, is, nihil aliud est si complacenta a voluntaris in eo quod appraehenditur egueniens, per instra Drem acronem .haee autem delectatio est, ut in litera dieitur, si statim ut mentem attigerit, authoritate viri ex pellatur, veniale peccatum est. hoc enim contingit, quando talis complacentia tequi tui subatam lationis appraehensionem .s vero diu teneatur peccatum mortale est. Hee autem diuturnitas non est ex quantitare temporis iudicanda, sed magi ex deliberatione rata nis. s.n. post deliberationem rationis in selioris, adhue dele latio illa placeat, morosa delectatio dicet ut , di tune erat rudelem. Itionem consensus,& tune mortale peeeatum est, ut Magister dicit, D verba Aug.sonare videntur,quamuis quidam in hoc Magistro contradicant,aut horitates Augustam exponentes. Sed Opinio Maetisses, valde probabilior eu S seeurior, quod se patet quida .n.operationes sunt, lus ex suo genere peerata mortalia sunt,ut fornicatio, uitum,& huiusmodi:ui autem aliquod horum peccatorum mortale non si, non potest esse, nita peraecidens, inquantum. s. eius subiectuiti peccati mortalis capax non est . ut quando est in seni ualitate tantum. Philosophus auia . tem vult in lo. Ethic.*idem iudicium est, de operatione &delectatione . Vnde si operatio est per se bona, & delectatio est per se bona, ik eeontrario tui ergo delectatio colequens per operationem,quae est per se peccatum mortale no si mortalis,hoenon es ms per accidens sex defectu subiecti, unde quandocu-que mala delectatio, vel operatio reducitur ad hoc, in quo test esse pet resti ratio peceati vel virtutis de necessitate incipit
esse peccatum mortale. persecta autem ratio .irtutis,vel peccati mortalis, non potest esse s ne electione rationis consiliantis, di deliberanti, de ideo qui equid fornicationis, ante hoe inuenitur per accidens, peccatum moriale non est . ubi autem ad hoe peruenitur, statim peeratum mortale esse incipit. unde etiam ii usus exteriorum membrorum , S delectatio eorum, esset sue voluntate tali, peccatum no esset,scut beata Lucia dixit. si in uitam me vi Ol ri seceti , callitas mihi duplicabitur ad cotona, sedeon sensus adueniens actui extet oti, facit peccatum mortale. similiter appetitus sensualitati , de delectatio consequens appetitum,ante consensum rationis deliberatae, peccatum mortale noti est,sed post consensum ratiouis deliberantis peccatum mortale incurritur.
A D vllira v M. ergo dicendum, sevi ratio inferior, legit vires sensibiles: ita alio superior tegit interiorem: unde
est. Non enim ignoramus astu tias eius. Quomodo enim accessit ad Iudam quando ei persuasit , vi dominum traderet Nunquid in locis, aut per hos oculos ei visus est Sed utique, vidi ctum est, in cor eius intrauit. Repellit autem illum limmo, si paradisum mentis custodiat. Posuit enim hominem Deus in Daradiso, ut operare-
ris: sed ex eoti risu t de Genesi
rationis deliberat . rib. A c. I Ad tertium dicendum, consensus
veniale ex genere, ut verbu ociosum, noest mo itali, sed consensu, in illud veniale, quod est veniale
per acer Jen, , bene potest esse mortalis, quia per talem con sensum remouetur 1 i. Cor. I. illud accidens, quod
ratione peccati mortalis auferebat. de temtionem rati his non attingere.
dum etiam, quoa interior delectatio diuinopcepto prohibetur, ut per hoe qadicitur, Non concupisces rem proximi tui es tamen nullum tale praeceptum es sit, adhuc ratio non
sequatur sua ex hoe ipso,quod aliqua operatio prohibetur,sse signatur ese per se mala in quocunquest tam ipsa quam delectatio eius, nisi per a
cidens prohibeatur. Ad quintum dicendum, secundum diuerstatem operati num est diuersitas delectationum. unde alterius natutae est delectatio, qua te quit ut operationem appetit: uae virtutos, & delectatio, que sequitur operationem cogitatiuae: sicut. n. cogitatio
de homicidio vel luxuria, s ne appetitu aliquo non reducituri, nisi inordinata sint, ad gen luxuite vel homicidii,sed ad aliud tenus,quod est euriositas vel uanita, ita etia in delectatio consequens talem cogitationem, non pertinet ad genus homiei dii vel sornieationis, .nde consensus in talem delectationem. non est peecatum mortale sea veniale. quia enim vanitas eos itat scinis, non est mortalis ex genere suo,etiam delectatio eonseque appetitum homicidii, vel fornieationis,medueitur ad idem peeiacati genus, scut & appetitus ipse. .nde scut in sornicatione, si aliquis consentiat in desectationem , quae appetitum concupiis stibilis respectu fornicationis sequitur, erat peccatum mortalerita etiam di multo amplius si consentiat in delectationem,quae appetitum irascibilis respectu homicidii sequitur, erat peta
tum mortale., a T I e v x v s v. 4
casti m ---.AD Qv i Μ τ v M se proceditur. Videtur Uin superim r. a.q. 4.ti parte rationis,non possit ese peccatum veniale. Pecca- ait. . tum enim superioris rationis, non est nisi per hoc ip deflectatura rationibu, aeternis: sed ab eis dessecti non eontingit nis pee peccatum mortale. ergo in ratione superior i, non erit peccatum nisi mortale. a Praeterea. Contemptus,peccatum mortale facit: sed non potest ess e si aliquis post deliberationem, in aetum peccati contentiat sine contemptu. ergo cum superior ratio, sine delibet tione non peccet, videtur quod in ipsa nunquam si, nas mo tale peccatum. Praeter. Consensus in actum peccati moriali semper est mortale peccatum sed motus superioris partis rationis, dicitur esse consensus in actum. ergo ad minus in Penere mortalis peceati,superior ratio nunquam venialiter peccat. Prater. In partibus animae inuenitur ali uia,in quo non potes esse, nisi veniale peccatum .ssensualitas, inuenitur etiam
aliquid, in quo potest esse& xeniale di mortale.sin serior ratio.
172쪽
D. L 3 ergo eompletionem partium animi oportet esse aliud, in Aquo non possit ese, nisi peccatum mortale. hoe autem nones syndetess, quia in ipsa non est peccatum. ergo relinquitur, qudd ipsa sit superior ratio. s Ptat. Peccatum veniale ex corruptione earnis oritur,
quia scut supra probatum esti Adam in eorum. Ortus conclusus sons primo statu Veni siqnatus. Quo utique non ad
erat:sed superio tra mittitur Peruersitatis ille pertio est in summo te- suasor: lea tantum per mulie- motionis acam: er rem decepit. Non enim etiam
Min ipsa Pe tum ratio nostra deduci potest ad
test. contentum peccati: nisi clim de S a Deo Μ . lectatio mota fuerit in illa par- Consensus in actum te animi , qus debet obtempe venialis p non rare rationi tanquam rectori vi r
gid in qui aiae ro, etiam in unoquoq; nostrum
sunt veni adia pereia nihil aliud agitur nunc, cum ad 'ra, ut loqui ociosa α peccatum quisque dilabitur. huiusmodi .ereto ς. quam tunc actum est in illis tri
sensima huiusmodi βest etiam veniale:sed consensus in actum pertinet ad superiorem rationem. ergo in ipsa potes esse peccatum veniale. 'Plaeterea. sicut aliorum peccatorum contingit esse aliquos
motui subitaneos ex surreptione: ita etiam de infidelitatri: sed non est dicendum tales motus esse peccata mortalia. cum ergo non snt motus nis superioras parti, rationis, cuius est diuisa conspicere,videtur P in ipsa veniale peccatum esse possit. ROPONDE . Dicendum, si aliquem motum esse veniale peccatum contingit ex duobus, aut ex ipso genere actus, Cquod .eniale est,sicut verba ociosa, aut ex parte eius euius est
motu inquantu videlicet motus ille electione praecedit,in quar incipalitas virtutis, & vitii consilit. Miendum est ioitur , punaqueq; potentia quam aliquo modo possibile est eleuam, ad illud quod est supra se, potest habere aliquem v subi tum motuiti id quod sibi secundum se conuenit, L alium motum habere rotest in id quod sibi couenit, ratione eius P est eleuata in aliquid superius: seut in appetitu sensibili patet. nam ipse subitu motum habet in id quod est conueniens ieeundum sensum, in. quantum autem est tegulatus ratione, & perfectus habitu viri tuli, ,habet motum pos deliberationem, in id quod est secunia
Ad tertium die dum, ut in illiad mortale quod pertinet ad
obiectum inferioris potentiae, non habet superior tatio alium motum, tias consensum deliberatum, eo ut ad ipsam non peria tinet secundum se considerate nuementia corporis e sed soluconsiliari de his: de ideo in talabus non peetat nisi mortaliter. secus autem est in ilbus, serpente, muliere. & viro. iis mortalibus, quae Nam primo fit se sese stio. siue carcalptium obis
per cogitationem, siue per scΠ ri supra dictum est. Ad quartum dieedum, Phoeluui, phoe ui sensualitas non peccat, nisi venies iter,esi ex impersectione eius rs corporis , vel uidendo, vel tangendo vel audiendo, gustando vel olfaciendo. suggestio eum facta suetir, si cupidi' u -
tas nostra non moueatur ad pec sed peceatum veniacandu , excluditur serpetis astu unon tantum ea
tia. Si autem mota suerit, quasi iam mulieri persuasum erit: sed
ali in ratio viriliter etiam commotam cupiditate refrenat at
que compescit. Q dcu fit,no Ia-
satur ex imperiectione agetis, sed etiam ex ipso genere actuarde id eo non oportet,l potentia quantu-
motus elus, no stist esse veniasse s queretur autem, si tantum ex imperfectione agentis veniale causam uri.Sic enim per Oppositum, imperfecto persectissi
Ad quintum dicendum .p veniale peccatum non est ex eo ruptione camis, scut O causa proxima , sed sicut ex causa prima quia per hoc,si caro corrupta traduertur, mnes animae potentiae quodammodo corrumputitur,& ita eorruptio redundae in ipsam rationem superiorem: quis a carne se remotissima. AaYrcv xv . vi.
f Vtrum peccasum ventute possis feri mortile.
dum rationem conueniens. sciit autem appetitus sensibilis eleuatur per regimen rationis,in id quod es supra se: ita etiam ratio superior eleuatur per lumen fidei, in id quod ea supra naturalem suam cognitionem: et ideo subitus motus apprehen- sonis superioris rationis, est secundum naturalem suam cognti ntionem,qui s in aliquo fidei obviet, erat motus in fidelitatis ex V surreption de ita propter desectum deliberationis, erit veni se peccatum. secundum hoc ergo distinguendum est, quia aut motus superioris rationis est in id quod est veniale ex henetriti se etiam motus eius venialia erit: aut est in id quod est mo tale ex genere dc hoe contingit dupliciter quia vel illud est proprium obiectum eius de se habet circa illud duos motu unum subitum qui precedit deliberationem, Et hoc erit veniale peccatum: alium deliberatum,& hoe erit mortale, ut in motibus infidelitari, patet. aut est obiectum inferioris potentia: sicut sensualitati ut patet in desectabilibus secundum carnem,& se se perior ratio non habet motum in illud,nis e5sultationi, quasi ministrans medium,quod de illa te syllogiori potes & ita ei ea illud non habet motum nis deliberatum de ideo in talibus
motu, superiori, rationis semper est mortale peccatum. alii, autem duobus modis in ea contingit veniale preeatum esse.' A o P RrMvΜ ergo dicendum , peccatum superioris rationis est per hoc*deflecti tur aliquo modo a rationibus ae ternis: sed hoe contingit dupliciteri vel simpliciter, sicut in mortali peceato,per quod deflectitur quia a lege Dei actu & habitu, non tantum iaciens praeter eam, sed contra eam vel secundum rid, sicut in veniali peccato, quo quis relinquit lege Dei uiu, d non habitu, non contra eam, sed praeret eam faciens. Ad secundum dieendum indela betatu, consensus in veniale non semper procedit ex tali contemptu, ut mortale peccatum iaciat. quando enim hoc modo in veniale coli sentitur, vis enset eotia lege Dei, nullo mo heret, manet inti. limites venialis peceati,etia s aduertatur esse veniale pcimis aute hoc modo in D. Iocy, ipsum consentiat, ut etia s prohibitu esset inepto: nihilominus heredit lis cosemus in veraalanx seuered etiam mortalis esset.
AD Ox Tvri se proeeditue. Videtur v veniale possis et i mortale. Ita.n dicit Aug. super prima cas. IVan .de venialibus loquen . Illa leuia noli negligere,ii contemnis quando ponderas, expauesce quando numeras, leuia multa facient unuglande,multae guttae implent fluuium, inulta gra ia iaci ut m aD sim: sed grande non dicitur nis peccatum mortale.ergo ex multis venialibus,st unum mortatale
η 1 Item. Aug. inlata de decim chordis. Nolite eontemnere Cirtasti. xenialia, quia minima sunt: sed timete quia plura sunt. pleiaq; enim bessiae minutae multa nerant. si proiiciatur quisque in loeum puticibus plenum , nunquid non moritur ibi δ & mis iissima sunt grana harenae:sed si harena amplius in navim mi latur, mergit illam ut pereat, quam minutae sunt guttae pluuier nonne pluuit implent flumina Ee domos deiiciunt itinendaeuergo tuina multitudinis, de s non magnitudinis.
Ptat. Omne sesium omni finito proportionabile esse sed complacentia qua aliquis in peccato mortali, ad bonu eommutabile conuertitur finita est. ergo proportionalis est complacentiq qua aliquis in peccato veniali, conuertitur ad commutabile bonum. eno multiplicatu veniale,vnu mortale sanit. Praeterea. Deluctatio ante deliberationem rationis, est veniale peccatum: sed post consensum delibetatu efficitur moriatatis .et go veniale peccatum potest sera mortale. s P t. vi in s. Physcia eatur. Motus est unus,qui H eon tinuus, sed contingat aliquem motum inordinatum, continus
in prima parte sui,non in contemptu Dei seri, & se est venia iis, de postmodum in contemptu Dei, de stetit mortalis. ergo illud quod prius fuit veniale, potest sera mortale. I 6 Piit. Dispositio si habitus, vi in praedicamentia Philos pnu, dieit: sed veniale est dispositio ad mortale. ergo veniale potes fieri mortale. et Praeterea. Eadem est distantia mortalis ad ueniese, devenialis ad mortale ised mortale per eonsessionem si veniale, ut Ambriaicit.emo de veniale psit seri aliquo modo mortale.
'a Ad hoc etia est quod in litera dacitur, quod quidam non
amnant m s s pius sani, vel facienda deeertiantur, ut de oci so verbo de huiusmodi: sed damnatio non est, nas per peec tum mortale. ergo si verbum otiosum sepius iteretur,erat pee
SEo eo M TRA. Eorum quae in insultum gi sanc, num non potest in aliud transmutarat sed mortale de venialeia instillum distant, quod eo tum pana ostendit, quaa veniali secundus Sent. S. Tho. L debetur
173쪽
debetur poena temporalis, di mortali aeterna. ergo veniale pnon potest fieri mortale. Ρta terea . Iteratio actus non diue seae specietini sed ve niale de mortale diuersa genera Mecatorum sunt. go pur hoc,
veniale mu tiplicatur, non set mortale. Raso. Nono.
Dicendum , qu bd bimur in peccatum t sed cum
mortale, triplicii et miri . Si autem ratio consen-poteli intelligit aut tiat, & quod libido commoue-ua quM , nus ex ide rit, faciendum cile decern i, kb
postmodum fiat mor Paradito expellitur homo. Iam tale,& hoc esse non enIm pCccatu imputatur, etiapotest . quia unus si no subsequatur iactum, quan-ψactus non est nisi le- , e P.
mel. ex quo e vim se do rei Ctur in consessioneniet traii sit, iterum conscientia. Haec de animae resumi non potest partibus inter seruimus, uti in ide numero:&ideo sius animae natura plenius co-
si semel fuit veniale, o C - Inunquam erit moria si OsςCretur, & secudum quam tale. Vel ita, quM tui Portionem, in ea sit libe- aliquis aetus, qui ex rum arbitrium intelligatur, genere suo venis scilicet secundum rationem,
talis fiat, & hoe polia quo omne mortale peccatum sibile est, si tantum geritur οῦ sed non omne venia- placeat, ut finis in eo Ie, illud scilicet, quod in solo
quandocunque po- amur aliquod bonum commutabile snis ultimus vitis, Oporiaret quia Deus non pro sne habeatur, de cum soli semper maxime si dilectu oportet quod illud in quo sni, conpituit ut supta Deum diligatur quod consat peccatum mortale esse. huiusmodi autem complacentiae express minum fgnum est, quando aliquis alicui tea etiam non piohibita, tantun, ad hae rei, ut consentiat, si etiam esset prohibitum, illud se non teliacturum. t piscipue patet in quibusdam ebrios qui totam v1- tam tuam in vino posuerunt,ti in histrionibus qui verba ociosa sectantur. Allo modo potes intelligi vi multa venialis pet- tingant ad quanta talem peccati mortalis . d. hoe quidem per se loquendo est impossibile. quia reatus de macula mortalis peccati in insultum distat ab ea, quae est venialis, cuis peccatum mortale piluet in saltum bonum, quod est honum increatum per veniale a utem peccatum tollatur aliquod caulat una, ut seris Itior charitatis. distantia autem priuationum mensuratur exhiΑ quq priuantur, una etiam eorum debetur Pina a terna, Ecalteri temporalis . sed per accidens possibile est: euita enim v hiale si dispositio ad mortale ex hoe quod aliquis sim uento venialiter pecca si in eo etiam promtas ad peccandum mortala ier. quanto enim magis eonsuescat in ala quo opere tantυ m xi, sibi placet illud . quia signum habitus es delectatio ope Cip. 3 ti,,ut in secundo Ethacorum dicitur. hoc tamen noti de nece sis state contingit. quantumcumque enim excrescat promtas ad peccandum per iterationem venialium r semper tamen in net libellas in voluntate, ne in peccatum mortale delabatur. ετ sic PATET responsio ad duat primas authorit res. Non enim intelligitur . quod multa venialia sacciant v nuntatio trale per se, ted per accidens vi dicium est.' Ad tertium dicendum, quod non oportet omnium snit tum accipere proportionem aliquam , sicut lineae de numeri nulla est proportio, quia ut in quanto Euclidis dicitur. HO- x portio es certitudo mensurationis duarum quantitatum musis dem generis: εc ita quin uis eomplacentia mortali, sit finita,
non iamen Oportet, ut si proportionata complacentiae veni
lis , qui aes alterius rationis. alia enim ratione placet sim, de alia ea qu, sunt ad stiem. semper enim plus placet stit . uno de quam unicumciue multiplicetur complacentia veniali , non adaquabit complacentiam motiati . vel dicendum, quod complacentia mort ali peccati potest consa erati dii pliciter. vel ex parte erus cui placet,& sic stiva es, quia ex piatentia sisti ta, non potest procedere actu, inhnitus . via ex parte eiva
tio. placet, di se infinita est , quia plaeet ut linis , qui
Ad quartum dicendum, quod motu, delecta ita nisi quiesi sensual tale nullo modo si mortali, e sed consensus rata Otiis adueniens , qui es aliud,etin, diuelsarum potentiarum non si unus actus numero r unde non sequitur, quod actus, qui pii filii venaso,postea tu mortalis.
Ad quintum diis Quod Jensualuas spe in scriptura, et naum,
actus continuus, si ii is si unus secun dumelle natura coasderatus tamen i Ooest . nua confidera lusis ellem rati : Lmo pro duobu= em
ut in completum in motu ad perrectis m, quod es teraninus
aliter im supra accipitur. scilicet ut inferior portio
rarionis eius nomia tu intellista
praetereundurn, quod pe in scriptura nomine sensualitatis, non id solum in anima , quod est nobis commune cum pecore, sed motus, sicut qui ad- etiam inferior portio ratio discit habet dupo nis, quae temporalium dispositioni intendit intelligitur. 'o motu, disciplo
locas scripturs , ubi de ipsa si mentio, vigi
tu, dile duplicem, quia vel eiusdem genetis ves alterius ν. notet. verbigia altei aiiois terminus es qualitas, scut eiusdem g
nes, i sed forma s)bstantiali, ceut sterius genetis. ii ergo disposito comparatur ad id quod est tarminus motus eiusdem generis , se constat, qui e diis ostio potis seii illud ad quod disponit, sicut calor imperfectu, si cariar per L ctu . s autem a
capiatur terminus motus alteriu, peneti . hoc nunqi a n nistinuit, scut calor imperfectu quatit unicu i: excrescat,ni quam
fit so ima sibilantiali, ignis. Dici, ei p .eniale non est dispia o ad mortale scut adierminum eiusdem genetis, sed i alie-tio :& ideo veniale nunquam si mortale. Ad scptimum dicen. viii, quia is aqui uoratio in veniali. eum enim dicatur, quod culpa nroi talis, per consessionem hi venialis, Non intelligitur de veniali ex renere. sec.ulun quod hic de .eniali loqui ut sed Ditem p .lut de .eniali ex eventu. quod quidem dicitur veniale , per quandam similitudinem ad venia-le,quia scalicta manet reatus ad poenam temporalem,rto culpa mortali, quam consessio deleuat, non ita quia culpa in culti
et Ad octauum dicendum . quM hoc quod dicit Magister, in
teis agendum est non per se sed pet Occalionem, inquat tum. cvenialia frequenter occason aliter in miatrale inducunt, niluvium iaciunt pronitatem ad illud.
T D n o de talibus cogitationibus die.J Videtur
hoe esse eon ra illud quod prius deletumiatum est, quia percussio rectorax Ec Patet nos er . valent ad dimistionem peccata xenialis,di est sati laetio pt pria venialium . ergo videtur, quod motosa deleelatio, de qua hic loquitur,si veniale peccatum. Et dicendum, T qt an ut a huiusmodi si suiseiens satisfactio oro veniali peccato, N non pro mertati: tamen etiam ad dimissionem peccati mortalis v lent: unde etiam pro mortalibus Pater nos et dicere debemuisti pectus tundere. Non enim ratio nostra deduci Sc.l Vide tui hoe esesiliam , quia quaedam peccata spiritualia sunt, in quibus non est aliqua carnis delectatio. Sed dicendum, qu hoc intelligitur in genere peccatorum carnalium, quorum appetitu, ad sensualitate ni pertinet. Mon est autem silentio praetereundum&c I Hic per scripturas . non eantinem bibliae : sed dicta sancto tum synat ratio autem dicta est propter conuenientiam sensualitati x ec inserioris rationi, , quia utraque attendit ea, quς ad eorpus pertinent, licet talio in serror sub ralatini bim, uiuersilibus , & sensualita, L b lationabus paseticularibus ti matari c. m. D. iecit.
174쪽
O s T QV A M determitiatiit de libero arbitrio Ia
A tem a peccato. 1 Prima diuiditur in dua . In prima ponit liberitatis dissi actione in . In secunda inducit quandam conclusi nem ex pr dictis. ibi Ex praedictis iani apparet &c.l Cito primum tria facie. Primo distinguit triplicem libertatem , di prosequi tui de ptimo membro , quod est libertas a coacti ne . Secundo pro
bitris non conuenit Deo, nec hir Iqui glorificati sunt. ibi iEst & alia litae
praedicta n al giratio de tertio membros nem, in his tantum vi- quod est libertas a
detur esse liberum arbitrium, miseria. ibi Est it
ostenderet in qui iatim libria arbitri si neretur: hie detraminat quassam liberi arbitrii conditiones. Et da uiditue in partes duas . In prima ondit, quo , a sit liber u arbitriuvi Obiectorum. In se ostendendo quid sit,&consequenter de alijs potet iiis ani-
siderationem. Λm vero ad propositum redeamus , sci
licet ad liberi arbi- phi diffinientes, dixerunt li.
assignation E., Circa berum de voluntate iudicium: primum duo iaciti quia potestas ipsa, de habilitas Primo undit, Plibe voluntatis, Zc rationis, quam su
o: pra dixit laus esse liberum arbi
s torum fim ui eitum tuturoru csitinis gentium. ibi Hoc
trium, libera est ad utrumlibet, quia libere potest moueri ad . . hoc, vel ad illud . liberum ergo Ε videri si se dicitur arbitrium, quantum adctam assignatione, voluntatem , quia voluntarie liuiditur hae e pars ni oueri, & spontaneo appetitu in duas. in prima lan ferri ad ea potest, que bona vel
dit,quorum sit libe. . .. arbit quia Dei, angelotum, de hominum.
In secuda, quo in ho Quud liberum urbiIrium non perii- eligere bonum vel malum, & peccato . Secundo, utrumlibet secundum electionem facere vel dimittere, secun tio mouet quandam dum quod nec in Deo, nec in dubitationem . abi his omnibus , qui tanta bea- uic quaeri pot&chtitudinis gratia sunt roborati, ut iam peccare nequeant Iibe' bitationem,de ponitrum arbitrium esse nequit. a. opiniones ad oran-Sed quod Deus liberum arbi- que partem. Secunia trium habeat. August. docet in lib. 1 a. de ciuitate Dei, ita m- tiem. ibi ivetum no 1 Cap. vlt. Iz- . quiens. Certe Deus ipse, nun- bis placet &e., Item mala iudicat, vel Iudicare vel ip C A riri ,--- e seri' noci circa hoc duo tacita
quid, quoniam peccare non po circa ii H duo
test, ideo liberum arbitrium V
manibus diuersi incide inuenitur Findiuersos statu A. ibi Expr dictis perspicuutitas ct Circa primu duo sacit. Primia in
' libet uatbitti vino tetitum non resertum sed ad iu- sit i Deo nec in bea- tura eontingentia. Quod enim' itatem ibi dia in Praesenti est, determinatumnci nise ad futArum, nec ad omne faturum.
3 - , et Ocautem scie dum est,
liabete negandus est λ Ambro ' ad milum. Seeundo, sius quoque in libro de Fide de libertate ad bo . ait. Paulus dicit . quia omnia i uim ibi Isimiliter 'ς operatur unus, atque idem spi Mi quiris.--ὶi
ritus, diuidens singulis prout vult, i. pliberi voluntatis arbi- MI AEST. trio, no P necessitatis obseuo. ΑHie quaeruntur Oualiter i n Deo decipitar liberum arbitrium. quinque. Eia aliter accipitur li- Ptimo. In quibus berum arbitrium in inueniatur libo agelos. ibi i Angeli vero & saneti &α, Circa pitinu duo Lacit. Pitino ondit, ν libera arbitriu est i Deo. Meundo, p non eradem modo est i Deo
7 D lib. aib. o c., cst , nec in potestate nolita est, Et circa hoc duo ta- ut tunc sit vel non sit, quando est. Prima determi- Potest enim non esse, vel P
aliud esse postea: sed non potest
tum pertinet ad an- non essedum est, vel aliud esse
dum est, i. quod est. Sed in isti ro an hoc sit vel illud, ad potestate in liberi arbitri j spectat. Nec tamen omnia futura sub potestate liberi arbitrij veni ut, sed ea tantum, quae per liberum sicut in aliis ibi s 4 arbitrium possunt feri vel non
p s,ia fieri. Siquis enim tale quid ve-
cuum si dee. Hae litae disponat lacere, quod inpari diuidit in duas. eius nullatenus sit potestate, quada de prodigo filio, dicens. in prima ondit, quo velisod sine ipsus dispositioia ' solus Deus est, in quem peccabra , ima ne sque fieret, ipse in hoc libe- tum non cadit, nec cadere pol, stit, vel minuitur in rum arbitrium non habet.
Omnib'. Et quia hoe ratione diuersarunt libertatum eontingit: ideo in secunda pae-ite diuin uit libertatem arbitris ibi Eu namque liberta at trii &e. Circa primum tria iacit. Primo Ostendit ex predictis
libertas arbitrii. Juandoque maior, quandoque minor inueritur. seeundo distinguit satus honunis, s Mundunt quos libertas vatiatur. ibis Et pollet notati in homine die. , Iettio indu
cit quoddam corollarium ex dictis. ibi ivnde mani stilum et , et propter alias &e., Nique libertas RcID: uiditur tiqepae, indua.. In prima ostendit multiplicem arbitrii libertatem. In secunda ostendit, quq sic tausa imuicuius ei. iin i Libertas au-- creatore, quam i creaturis. Dei etenim liberum arbitrium dicitur eius sapienti sisima, & omnipotens volunt , quae non necessitate: sed libera voluntate omnia facit prout vult. Ideoque Hieronymus at stendens, non ita esse liberum arbitrium in Deo, sicut est in creaturis, ab ipso videtur excludere liberii arbitriu, in homeliac stera, cu sint lib. arb. in utraq;
liberum arbitrium semper sit liberum a coactioner ita ui cogi non possit. Tertio. virum ad omnia Opeta a, mana liberum at .
dat. tom. 3. Quarto. Vtrum liaberum arbitrati a geravi vel minu
Quinto . De di ita . vitione libertatis, quae in latera ranis gitur
arbitrium. D vht M v M se proreditur. Videtur u liberum Ver.q 1 . a bittium non sit in Deo, quia ut in lib. de sona.& , me. . -ppi vigil .dieit Philosophus , euius est potentia eius ea Cap. i. acius,& e tramo: sed actus lib.arbit.qui es elisere . ' , Deo non coiremt.cuin electio sequatur consiliu ut in a. Eth.d p Secundus Sen. s. Tho. L 1 Consta
175쪽
Consilium autem, inquisitio qu2dam est, eum quodam raso - p snem illi actioni ried cognitio determinans actionem, Et prae
discursu , quod Deo non competit. ergo videtur, quod in Deo non sit liberum arbitrium. a Praeterea. In has, quς secundum naturam sunt determunata ad unam partem,non est hiatu arbitri v. Non enim dictimus, quod lapis ii
Bero arbitrio deor- partem flecti possunt. Dum ait caetera indicat liberum arbitrium , sicut est in caeteris non ita esse in Deo.
non curent. sum tedat: sed Deus
ex naturae suae conditione sem P deteria minare bonum vult.
ergo ridetur, quod libero arbitrio ca
detur, quod nee in aliquibus creatum s ag libertatem .n liberi arbitrii Perilis et, νt aliquia tit dominus sui actust sed aviusti actus ab aliquo prioxe allen e causatur, cti nec velint, nec pos,int,libe apte agens non est ro arbitrio non carent. Vndς
sit uen, finem, in quibusdam quidem eoniuncta est,sicut homo finem suae actionis tibi praestituit. In qitibusdam vero separata est, scut in his quae agunt per naturam, rerum enim naturaliuaeriones non suat itu illa, vi in a. Itysici probatur, sed ad ce Ibidemtos fine, ordinat s ab
in homine liberu arbitriit, quo intellectu naturam peccare non poterit, ac nunc instituente, ut scin
in angelis est, ex in sanctis, qui quod modo opus cum domino sunt, di tanto vil- intelligenii , t Phi ιὴ ψς que liberius, quanto a peccato losophus dicit. se et immunius, & ad bonum pro , quod haec
mus. Quo enim quisque abii gentibu . tuta quae i Ngeli vero & sancti, qui iam cum domino
scunque agentis que ita gratia beatitudinis cons ab aliquo pria, firmati sunt, ut ad malum ne-la seruitute peccati, de qua scri dam determinat GP tum est , qui facit peccatum bi finem crumi asstruus cli peccati, longius ab finςm illum, quaedasitit, tanto in eligendo bonuin d finem liberius habet iudicium. Vndes diligenter inspiciatur. liberuvidebitur dici arbitrium . quia sine coactione N necessitate va
cum igitur cuiuslia Augustin. in lib. 22. de ciuitatebet et ea tutae actus Dei ait. Sicut prima immorta- In causa ui pii Ole M litas suit, quam peccando Adar educatur , st perdidit posse non mori, ita pri
nia opera nostra in inuin liberum arbitrium posteniabra Dperatur, ut non peccare, nouissimum non HIla. 26.dicitur, νι dc polle peccare. Idem in Enchi
vir quod liberia δνbi rid Sic oportebat prius la Omi
la inueniatur. nem fieri, ut bene velle pollet Praeterea. Ui- de male, postea vero Iicerit videtur quod saltem male velle non possit: nec id coin beata, non si ς,2 carebit libero arbitrio. Mest qua ibiit ad finem: quippe liberius erit arbitrium, ud veniete fine een quod omnino non poterit seriant ea, quae sunt ad uire peccato: neque aut volun finem cum ergo tas non est, aut libera dicendλ
cti ii ut ridetur ιν ad non est , qua sic beati esse volu-c pertinet ele- mus, ut esse miseri non solum
sibi praestituete Potest . nisi rationem finis cognoleat,&Urdinem e. ti, quod
est a. i finem ii itim, let appetere vel eligere, quod quod lo . um in L ex ratione decreuerit.
hi tibiis intellectum est. Et inde est. υ Ad audierum de aerione propria, est solumati habentibus i mella lectum, quari in iiD-
X praedictis perspicula testate eorum tonstist , quod maior fuit imum sit Histere haelibertas arbitri J pN . se α dominiumma quam secunda , di irrita sui aerus habete di multo maior quam secunda vel cuntur, de propter prima. Prima enim libertas hoc, ii soli intelle
arbitri j iuit, in qua poterat Peccare de non peccare. Vitina a vero erit, in qua poterit non pcccare, di no poterit pcccare. Media vero est, in qua potest
peccare& non potest peccare alii, causas priori
buxetum halientibu liberu aibitri u inu n tur, non autem Inu:is, quoium actio no non deierminan. - ante reparationem etiam mor
cuo, circo iis ues nolimus : sed nequaquam velle I taliter, post reparationem vero 'A' u Eri kide P UVI pDSimus . bicut ergQ saltem Venialiter. ς sudiccdum, quia
qbod nee in krato nima nostra etiam nunc habet .ibus sit, iura electio nolle infelicitate: ita nolle ini- eo tum, quaesum ad quitatem semper habitura est. snem, ex ratione s- Sed ordo seruandus suit, quo
cui in I Ethie. Phi- peus voluit ostendere, quam Iolophu, dicit. Qua bonum sit animal rationale qcltis unusquisque est, etiam peccare posset, quamuis talia etiam finis v sit melius, quod peccare non
ta ex natura. ergo ter altruitur , quod poli beati videtur,quod electio tudinis confirmationem , erit
eorum quae sunt ad snem,determinet ut alicui ex naturasia . ergo videtur, quod labraib.non habeant holes ad eligendu ea quae ad ipsin ytinet 7 6 CONTR A. videtur ri, etiam in b. ut is sit, in quicunque. n.est volutatium, in illis libetis aibiti tu est,sed ut in 3 Et hic. Philosophus dicit,voluntario di pueri di alia animalia conimumcant. ergo ideiur, qudd alia animal a lib. atb. habeat. 4 et i tat. Libetu arbitraucos, si itine lectione e ui enim tu, de refutat one nocivotu :ed alia a talia fugitit nocivu,ti prosequunt couem G.ergo vi, plib.atb. habe It,pcipue cu spote illud iaciat. Ras NDEO. Dacendum quod nihil agit. nisi secun duui p tu in ad uiti inde eu, poportet omne opens esse det et minatum ad alteram partem, quod n. ad . iuxtibet est aequaliter se habens, es quodam odo potentia respectu tri utq;: S. inde est, ut dacit Com. in a. i)hiscis ab eo quod es ad vitulibet nihil icquitur, nisi determinetur. determinat: o au: agentas ad aliqua acta. uc Nportet uisi ab aliqua eognitio ueriti tuente ea quae dicuntue de
T possunt notari in ho minentius in ipso mi nequatuor status ii 3 cmuntur, ideo
beri arbitrii. Ante pec Deo ta modo, uicatum enim ad bonum nil im- abiiciatur id, quod pediebat, ad malum nil impel- ire perliationis est, lebat. Non habuit infirmitate ad malum. & habuit adiutoriis liet,qubdenim post
ad bonum. Tunc sine errore inquistionem coi sti lectio sit, hoe
impersectioni, est, ct aecidit libero arbitrio, prout eu in notura ignorante: unde secundum hoc, in Dio non saluarum sid quantum ad hoc,quod determinatio sui actus . non est i bi ab alio sed a seipso: unde ipse .erissime sui opem dominus est.& piopter hoc etiam in liti ta dicitur,quod libetu arbitriu,aliatet in Deo, o in ali)s inuenitur. seeundum dicendum . quod ad rationem liberi a ibi iiij non pertinet, ut in determinate ise habeat ad bonum , et ad malum, quia liberum aibitriun per se, in botic ni ordinatumes,cum bonum si obiectum ioluntatis, nec in malum tendat rnis piopter aliquem desectum , quia appraebenditur ut bonum, cum non si voluntas aut electria nili boni. aut ain harentis boni: ct ideo ubi persee'isitio uni est libeium a itr. ibi in malum tendere non potest,quia tin periectu ei e nou potest, sed hoc ad libertatem aibit r. pertiner , ut actionem aliquam sacere vel non iacere possit, di hoc Deo couenit, bona. n. quae:
176쪽
quae licit potest non fuere, nee tamen malum sacere potest. A Ad tertium dicendo,* Deus operatur in omnibus: ita tamen
P in unoquoq; secundum eius conditionem,unde in rebus na tur1libus operatur, sicut ministrans virtutem agendi,& seut de e minans naturam ad talem actionem. In lib. autem M. hiae modo agit, ut virtu
ratio iudicare & voluntas sine dimetata te bonum appetera poterat. Poth peccatum vero an de reparationem gratiae praemitura concupiscentia &vin
citur, & habet infirmitatem in malo: sed non habet gratiam in bono. Et ideo potest peccare,
tem agendi sibi ministret,de ipso operate libetu arbitri u agat: sedes determinatio actionis de snis, in potestate liberi arbitrii eonstituitur. Unde remanet 1 bi do minium sui actus licet non ita scut pri
ostia tnem, est dua nem vero, ante confirmatio m nem praemitur a concupiscentia: sed non vincitur, da habet quidem infirmitatem in m lo: sed gratiam in bono, ut poni sit peccare propter libertatem de infirmitatem , & possit non
peccare ad mortem, propter libertatem et gratiam adiuuantem . Nondum tamen habet, posse omnino non peccare, vel non posse peccare, propter in
dam naturalem instinctum i Se ideo animalia habent estim
tionem, sed non cognitionem i sicut etiam habent memo mam, sed non reminiscentiam . quamuis omnia lixe partis sensti uti se tria ideo ex determinatione naturae, actus suos exercent, non autem ex propria determinatione a entis r una de omnia eiusdem
bona eorrupta sunt in homine, di gratuita detracta , hic est enim ille, qui a latronibus vulneratus est de spoliatus . Vulneratus quidem in naturalibus bonis , quibus non est priuatus. Alioquin non posset fieri
dista, a sine, Ac quoddam est eo ni vhum fiat, ut patet in sene
ratione naturali. Imperiectus. n. calor,
eadispositio ad sor mam ignis, dum est
in alteratione prae cedente, non coniun
tur ipsi sui sed ea Dditas ultima, quae est in termino alte rationis, eoniungi tur sormae substan- mali, nee ex eluditurpet eam r ita di eo, Ῥquaeda ordinata sui ad finem ultimum beatitudinis, q ipsis ni eoniungunt, ut videre,amate, di huiusmodi, & respectu horum erit sempiterna de libera et
rei sectorum, que ane distant, ut iam, spes, de huiusmodi.
cendum , p qualitas alicuius est duplex, quaedam ex habi tu, ecquedam ex naturali complexione.
ει secundum illam, quies ex habitu vi& non potest non peccare, etia'B reparatio. Spoliatus vero gra
' . - r- tuitis, quae per gratiam natur
libus acidita suerant. Hie sunt data optima, & dona persecta, quorum alia sunt corrupta per peccatum, idest naturalia, vi ingenium, memoria, intellect'.
Alia subtracta, idest gratuita
tia sint, ad generalem, quippe '
Dei gratiam pertinent. saepe tamen huiusmodi distinctiosticum gratiae vocabulum ad speciem , non ad genus re se
speeiei,s miles ope rationes sui unt: sa
mitem iacit telam M. Io. quod non esset, nisi
opera disponerent, & propter hoe in eis, non est liberum i
srmitatem, nondum persecte citur. Corrupta est ergo per pecabsorptam, dc propter gratiam
b Vtrum liberum arbitrium possis ,
trium cogi possit. Quod enim immutatur ab aliquo aemitur ab allor
nondum plene consumma-tam. Post confirmationem v ro infirmitate penitus consumpta,& gratia consummata, nec
vinci poterit nec premi, dc tunc habebit non posse peccare. d De corruptione liberi arbitris
per peccatum. catum libertas arbitri 1, do ex sed ut uit glos ad ea r. parte perdita. Vnde Augustia Roman. Deus' p 'et Cap. 3
Nde manifestum est, quod praeter alias pae
to illo, incurrit homo pinam, Pincorruptionem Sc depressionem liberi arbitrii, per illud
enchirid. Libero arbitrio ma- Ie utens homo, de se perdidit, Se ipsum. Cum enim libero a bitrio peccaretur, victore Pzccato amissum est, de Iiberum arbitrium. Λ quo enim, quis
deuictus est, huic seruus addictus est. Ecce, liberum arbitrium dicit hominem amisia se , non quia post peccatumno habuit liberum arbitrium: sed quia libertatem arbitrii perdidit, non quidem omnem, sed libertatem a miseria de apeccato.
luntatem hominum in quodeunque voluerit. ergo videtur, a iquod volutas a Deo ,
cogi possit ,& ita lubrium arbitrium. a Praeter. Om TI. Peri. a. ne agens, quod non
potest aliter operari uim ab alteio sta
test aliter operari, quam Deus praesciauit, vel praedestin uit . ergo videtur , quod liberum albi Eetur alleui sinis talis, qualis est ipse, verbi gratia , es qui ha het habitum luxuriae, vρ optimum delectabile venereum, quod est sm smilitudinem sui nabitus, in his ergo puta hoe quodes habete virtuosum habitu vel vitiosum est in potestate nos ra, &eonsequenter eius seri . sed litet naturalis complexio, non si in potestate nostra tamen adhue seri eiu , est in potestate nosra,ex quo talis eomplexio, vel eius qualitas est solum 4 ispositio finis: sed eius es tales esse, vel non tales,est in pol state nostra, quia vel opera causant habitum, scut in acquisis iis, et saltem sunt dispostiones ad habitu,scut in insus qua I litas autem qus est ex naturali complexione, non est ad hoc ui u arbitrii maxime di Gemiter se habent. ergo videtur, quod triu a Deo cogatur Praeterea. virtus superior potest eopere inserio remi sed in ordine uniuers quaedam virtutes sunt superiores quam tib rum arbitriumargo ipsum cogere possunt. Praeterea. Intellectus est altior potentia quam volu tas i sed intellectus cogitur in demonstrationibus, ut ex Netaphy. apparet. ergo videtur,quod etiam voluntas & libera arbiti tum cogi possint. I s Pr terea. Motus inferiores regulantur secundum m tus iuperiores, quia omne quod non uniformiter se habet, regulatur per aliquid uniformiter se habens r sed motus liberisaeiat finem videri huiusmodi, sed in sietit disposito ad illud,scut patet in illis, qui ex naturali Omplexione ad luxuriam
Ironi sunt v non omnes delectabile venet eum prosequuntur,icet eos ad hoe quodammodo naturalis complexio inelanet. I Ad sextum dicendum quod Philosophus accipit volun tarium large, non secundum qu3d dieitur a voluntate r sed seis eundum quod diuiditur contra violentum e unde cum violen tum si, cuius principium est extra, voluntatium erit curus principium est intra, de inde est, quod animalia quae mouentur ex seipsis , motus voluntat os habere dicuntur : nec tamen electionem habent, aut voluntatem,sicut Philosophus ibidem ostendit, unde nec liberum arbitrium.
Ad septimum dicendum, quod animalia non appraehen-unt rationem convenaeutis per collationem: sed per quen- indigeant tegulari per actiones uniformiter se habentes. h iusmodi autem in natura non sunt, nisi motus caeli. ergo permotus syderum regulantur opera libera arbitrii,& per eorum potentiam emi possunt, quod patet ex hoe,quod astrologi percursum sederum,aliqua de operationibus liberi arbitrii lubi ctis pr*nuntiant.. 6 P terra. Omne quod vincitur ab aliquo, cogitur ab illo : sed ineontinentes, qui ducuntur passionibus, vincuntur, ut ex septimo Ethicor. patet. ergo videtur, quia liberuarbitriu cogi possit.
l r Pieterea. Dissicilius est aliquem priuare omnino suo actu , quam suum actum immutare i sed usus liberi albi tris potest per violentiam impediri, ut in Deneticis patet.ergo. ecia videtur, ut pet violentia cogi possit ad aliquid agendum. Secundus sent.&Tho. L 3 sa o
177쪽
san eo NTRA . Vt dieit August contra Tullium ia biodeciuitate Dei. Quod est necessarium non est voluntarium sed libet arbit.in totie sua voluntarium habet, eum sit s cultas ronis ex volutatas ergo vi, p no pollit P necessitate cogi. Praeter. Quicquid cogitur,non habet dominium tui actus, sed ex hoe liberu ar
hilliu in nobis dici tur, quod domini sumus nostrorum a Ouum. ergo videtur, v hoe si contra rationem si beii arbitria, quod cogatur. R svo Nullo
arbitrii. Si namque libertas ar
a necessitata, a pecca F ratur in voluntate de in libero arbitrio, secundum e ui exigentiam r unde etiam si voluntatem homi in aliud mutet rnihilominus tamen hoc sua omnipotentia facit: ut illud D quia mutatur, voluntarie verit: dc ita coacta onis ratio totis litur : alias eis et contradictionis implicatio , ii diceretur
nolle illud in quod to. Qui enim iacit peccatum mutatur, de cogi ad seruus est peccati. Istam liberia iuva, nec si talem, quae est a peccato, illi Q lutitati c5tralia est, si nune habent, quos filius per ut in s. Metaphys. gratiam l iberat di reparat, non philosophus dicit.
, r u to. ta a iniseria. A necessitate de Plς actio, quida ante peccatum,& post aeque lis ciens, quae comis berum est arbitri v. Sicut enim
ta quod penitus lint sine pecca ut Muni
to in hac mortali carne: sed ut
peccatum in eis nodominetur, cessitatem libero a neque regnet. Et haec est vera & bitrio no imponit,
Muae voratur impul modo. 1 deoque voluntas meriso. sciendum est to apud Deu n iudicatur, quae igitur, P in partibiis sem P a necessitate libera eli, b UDR,quid aurasit, nunquam cogi poteti. Vbi necessitas, ibi non est libertas. Vbi non elesibertas, nec volun
miseruitutem. l. rustitiae. Vnde ossibile sitio: e August. inericli. Ad iustitiam nue, & hoe quo- faciendam non erit aliquis li- modo esse possit, inquet compelli pos
miluntur ex subim ias: α ideo nec meritum Hs clicio, sicut Ille rares, bertas in omnibus est, tam in
organi, opetationes libertas, a peccato sc ilicet, itelia Tu non pollini qua dicit Apostolus. Vbi spiri- compulsa organis, tus domini, ibi libertas. Et veriber, nisi a peccato liberatus,ee primo labro osten-
iustitig csperit seruus, ec ipsa mum diem est vera libertas, propter recteidum,quod ad actum iam laetitiam fmul. de pia ser--atbitis I , nul-uitus propter preceptum. idest D irtus est O supe-
obedientiam . Est alia liber Qui, sorte aliqua Mintas non vera, male seruituti ad' vimis creata simpli iuncia, quε est ad malum sa- inter potentior sit: cicndum, ubi ratio dii sentita nec virtus viis . . eothes tas in cuangelio. Si illius vos H voluntate, iudicans non esse falantur, earum actia liberauerit, vere Iiberi eritis. bus violenter extor Haec libertas a term tutu pecca-m.quaeda vero sunt, ii liberat, & seruos uittitiae ia
ci oti . μὴ ut cit, sicut eco uerio, seruitus pec
tur, quaa organissa cati liberOS Iultitiae iacit. Vnde fixae n5 iunt, eopetu Apostolus. Liberati a peccato luntur tamen obie- serui facti estis iustitiae. ut ire.
actus alicuius patiis ritu iiiiSiustitiae. Hanc liberta- corporis, ut Ι'hilolo tem homo peccondo amisit. phus dicit m 3. dς Ideoque Augusdicit, in homo
situri voluntas aute ic PCrdidit S ipsum, quia per- neque lubiecto cogi dita eli per peccatum libertas potest, cum non ut nona necessitate sed a pecca
recto, quantu cuq; enim aliquid ostendatur esse bonum, in potestate eius remanet Hasete illud, et non eligere. Cuius ratio est,quia Obiectum inteuectus est verum: obiectum autem voluntatis est bonum. In uenit ut autem aliquod verum, in quo nullaia litatis apparen tia admiscera potest, ut patitan dignitatibus: vnde intellectuanon potess subterfugere, quin illas assentiat. Similiter etiam inia uenitur aliquod salium, quod nullam vera apparentiam habet, ut patet in Oppostis dignitatum : unde illi nullatenus intelle. Ous assentire potes . Similiter et s proponatur voluntati aliud bonum,quod completam boni rationem habeat ut viti Dus 11. Dis,propter quem Omnia appetuntur, non potest 'crunta, hoe non velle unde nullus non potest, no velle eile diuelix,aut xelle esse miser. In his autem, quq ad tinem vitianum ordinantur, nihil inuenit ut adeo malum, quin aliquod bonum adautium habeati nec aliquod adeo bonum, quod in omnibus sui sciat, unde quantumcumque Ostendatur bonum ves malunt, temper potest adhaetere, ta iugere in conti araum, ratione alterius quod in ipso est 4 ex quo accipitur, si malum cu stit pliciter, vi apparens bonum, & bonum esset simpliciter, xt appareos in lum: & inde est, quod in omnibus, quaesiti electiti ne eadunt, voluntas libera manet, in hoc s. lo determinationem habetis, quod felicitatem naturaliter appetit,dc non deter nate Inhiae vel illo: quamuis autem cori non possit, nihilo mitius caulen potest inclinari ad agendum aliquid per aliquo dispositionesti habitus, ex quibus promor essicitur ad eligendum alae ram partem. A D p R I M v ia . ergo dicendum, quod Deus ore dem immutare, sed
posse sacere, ut duo contradictolia snes mul
ciendum, quod voluntas appC- mutare potest: Deusti t. Ad bonum vero faciena autem potest qui dum concordat ratio voluntati : S ideo ibi vera libertas est di pia. De libertate autem ad malum , re seruitute mala, ait Augus inenchirid. Serua addi - , .
cit peccato. scilicet quae Potest eeml qu i qui cile libertas, nisi quando eum uis intellectu, sit iu- peccare delectat λ Liberaliter perior virtus quini ςnim seruit, qui sui domini vo volun a , ratione or
luntatem libenter facit, ac per Ei: ''οῦ π . E
lioe ad peccandum liber praesupponitur: ta- est, qui peccati set . men voluntas minuus est. quod in eo superior est, lecundum quod ait mirum habet, super omnes anims vites, propter hoc, quia eius obie-erum esse s nis, unde conuenienti sitive in ipsa summum liberi Tex. i. tatis in uenatur. Liber enim dicitur, qui ea uia sin est, ut in rimmo Meta.d ieitur. εἰ Ad quintum dieendum, quod motus ex ellis se habet alliberum arbitrium, i eut inclinans ad aliquid apendum: sed an uantum ex impressione corporis calessi κ. ielinquitur aliquaisptis; tio in corpore, secundum quam anima eis mur picii ad hanc aetionem vel illam : ii est ex naturali cum exione, quidam sunt magis proni ad unu in vitium quam alii ide hoe ixodo possunt autologi praenuntiare aliquid ex his, que ex labero arbitrio dependent coniecturaliter, de non per certitii dinem scienta quia vi tutem coactivam si Veient x super libero arbitrio, non habent corpora ei; si a. viae etiam Pto- In centi olomaeus d cit, qu4d homo sapiens dominatur astris, quia per quio pro sapientiam suam, potest vitate ea,ad que astia disponunt. Aui- posit. s.cenna tamen videtur velle, ut supra die tum est, quod ni tus voluntatis reducantur scut in tegulans , in animas corp tum e tertium,quia ponit 'animae anseriore, sunt ex animabu, superioribus i unde non es mirum . s impressionem habet anima superioris animam in seriolem: sed secundum fidem ea tholicam hoc stare non potes , qu ponit an raria, immediate a Deo cieari, unde ipse solus in voluntate operari potes . de in in ipsam impii mei et de ideo diueritiates humant voluntatis, in xcuso trairtatem voluntatis diuine reducuntur, sicut an ii
K Ad lux cum dicendum, quod iacontinens dicitur vinci aris otii bus
178쪽
eassionibus, non quasi ementibim, sed vehementer inclinantia ALut ad aliquid agendum. Ad septimum dicendum , quod τsus liberi arbitris, non imis peditur per se, sed per aeeiden , inquantum. sad usum liberi
arbatis 1 requatitur usus rationis, di ad vitam rationis tequitiatur vias imaginati-
Qὐβο de Ibertate ad murum, an sit ipsa libertas ueri
uq virtutis, qui periae sonem organi titi peditur.
Ic quaeri potest, haec libertas qua quis liber est ad malum, si
tendas ad omnia libertas arbitrii. Si enim liber opera humana. tas arbitrii est bonum quidem est, quia libertas arbitrij bonu BA' naturale est. inubiisdam vide
vidctur in liberum tur cvsit ipsa libertas arbitrio, arbitrium, non se ex quae seinper bona est : sed pro- tedM ad omnia ope pter peccati seruitutem ad ma
non potest, ut dictu Ideo dicitur non elle vera uber a: sed quaedam ope tas, quia ad malum est. Alijs aura humana cosi piata tem videtur, in haec libertas ar-
2: ' bitrij ad malum , quam supra
tram. ergo nonomia commemoravit Augul. non litnia ope a huma ipsa libertas arbitri j: sed sit q-na sunt libera albi- dam proni tas peccandi, & cur uitas quae ex peccato est, &ma Gla est.
dem inquantum est sitii, sed inquantum sunt ad finem r quiuis . . vi necte se Gnis militaris potin tiae. ordinatur in adulteriorem finem unde sub elee tione cais a Praeter. In I. Ethre dicitur,sa quς Cap. Io. dam Opera humana sunt siles relectro autem non est finis, ut in I. Ethae .dicitur, cum agitur eligerest actu, liberi arbitrii videtur qudd si
berum arbitrium,nusi omnium hum notum actuum.
abieriis alia de libertate ad bonum, an ipsa D mertus liberi ur. hitrii vel non. I militer etiam quaeri solet, utrum & illa libertas vera, qus est adi Cap. 34 iustitiam saetendam, sit ipsa li- 3 Prael. Omne, bertas arbitrij. Quidam dic ut actus liberi arbitrii in atra eandem esse: sed per gra-
sunt in nobis, no in bera est ad bonum, sime gratia UP'testate nostra exi vero non est libera ad bonum. ste es, sicut actus ge- unde Augu. in Enchi. Ista libernerat Iuae,nutri tu a tas ad benefaciendum,nu qua
to non Σαὰρi erit homini addicto & Vedito,
iunt libera arbitris. q. Prael. Potentia determinata. est ad determinatos actim. sigitur liber arb. esset ommu humanoru actuum non esset det et nata: sed uris potentia quod supra falsum esse dictum est. s Proet. Illud quod in ptaeter voluntatem,est etiam praeleelibertatbitt.cum lib. b. sit saeuitas volutatis scronas, ut supra dictum est. Sed ut Dion.dieit .ca. de diui .nci . malum est plervoluntate. ergo lib. arb.hominum ad mala opera no se ex teditas L D eo MTκ . Est quod Dam. dicit in x. lib. ην homo stibero arbitrio inquirit, eligit, impetum facit ad opus, S se de ali sargo vh p ad ipsum pertineant omnes actu humani. Praeterea. ut supra diei uni est iliberum arbitriis est voluntas, sed omnes actus humani sunt voluntaris. ergo sunt et lib. arbit. RE 1 PONDEO. Dicendum, Pactus alicui ut potenti D. ii et s. vel habitus potest esse dupliciter,uelqa elicit ipsum. uel quia divi petat eu ille aut actus,proprie a poteria elici de qui i media te ab ipsa potetia proeedit: sicut ab intellectu intelli rere,& hoe modo, non ora actus humani sunt liberi arbitri; r sed proprius actus eius est eligere, ut supra dici iam est sed P imperium voluntatis di tiberi arbitrii, mouentur etia alie potetrae: n suos actus, unde virtus appetita uadicitur mouens, quia imperat mctunt, di virtus motiua afixa musculis & netim. quia exequia ut iaper modum illum Omnes actus humani sunt liberi arbitrii, quia ab ipso impetati sed non eliciti.' A uri ergo dicendum, si libet u arbitriti non potest cogi in tuo actu proprio, qui ea esigere: led tamen pote i
regi in aliquibus actibus imperatit ab ipsὼ propter eoactio
Ad secundum dicendum et, illud quod est gnis respectu quoarundam potest esse et ordinatum ad ,lteriorem sese minia sit .ltimus finis: nulla aut operatio humanis est stii, ultimui nisi U- ο I
Misi eum redimat ille qui dicit: in m. sal vltimo c5 i . Si filius vos liberauerit, vere li. I '
herieritis. Quod antequam ne limitanaium potesnri incipiat in homine, quom O- se electio , non qui
do quisquam de libero arbitr. gloriatur, qui nodum est libet ad opera dum bene Ecce aper te ostendit, liberum arbitrium per gratiam liberari, ut per illud bene operetur qui s. I deoq;
dicunt illam libertatem veram de re potest. quae est ad bene facie du, cuius Ad tertiumdiceis supra meminin August. esse li- do, i homo ex hoebertatem ipsam arbitri j, gra- dxci m', ritata , v nem habet. Hrauitati a Dei liberatam N adiuram. tum dicuntur Alij vero putat non esse ipsam actus humni, g ut arbitrii libertatem, sed aliam rarium ronalia, vel quandam, quae ex gratia Se li- minoria
bero arbitrio an mente homi etit aetus coneu piscinis Deo operante incipit.esse, bili, & irascibilis:vir
cum reparatus est. tuto nutritius partis, nullo modo tonem participant, e Certa deser ratio ut, siue quae- ut in I. Ei .clicitur
stimis, qua dicitur libertas ad bonum cI ad malum, esse
libertas arbitri . dum . quod i 5 tila soqueretur, ii olaopo Gra huniana essent ii heri arbitria quasielieita ab ipso quod
quis litier est ad malum , N ii' eium est, unde nonia qua quis liber est ad bonuin sequitur,u, sit, nusaciendum. Ex cau sis enim va- uersalis potentia. riis sortitur diuersa vocabula. Diei tui enim libertas ad ma eo, , malum est praelum faciendum, antequam per tet oluntatem est: D. 842. cratia sit reparata. Sed cu per sed operatio hum
libertas ad bonu iaci edum, si Iuntate cadere potest, ct ita potin es
unde ea tu a tus operationes human nodicuntur.
Erum nobis magis placet ut ipsa libertas arbitrii sit', de illa, qua
d Virum libertas urbitrii araeatur
Vel minuatur. AD QUARTu M sic proceditur. Videtur φ libertas a
bitru non augeatur neque minuatur. Illud. n.qutid pertinet ad lationem potentiae,non vatiatur peratius vel habitu, ealtiora a posterioribus non vatientur: sed eis subiaceant 1 sed litaerta, pertinet ad ratione potentiae, quae lib.arbit. dicitur. ergono pol per actus,vel habitus virtutis, aut umi augeri S minui. , piaeter. Illud quod sequitur naturam aliquam, aequaliter inuenit ut in omnibus habentibus naturam illam tibi liberti aebitrati consequit ut naturam intellectivam. t dictum est. ergo
in eis non augetur nec minuitur.
' a Praeter. Liberum arbitrium dicitur ex eo, q) cogi non potes: sed negation non recipiunt magis de minus in diuertis, nec in eodem secundum da uersis, statu .ergo & e. ut 4 PMicio. Illud quod est solitus non vine itur, nec in seria uitutem deducitur ab eo quod est debilius, sed liberii albi triues mitius quam snt passiones peccati, quia eis reis: iere potest, re sibi subiugate.ergo videtur, ut non nunuat ut liberum albis triuiti per servitutem peccata. Secundus sunt. s. Tho. L 4 s Pixt.
179쪽
α ς Praeterea. Illud quod quilibet per se potest, unus non est F malum: non tu potest quilibet eodem modo malum saeutissaltero liberior: sed in malum quilibet per se potest , di in gra- eut ille, qui habet habitum malitiae .unicuique n. habenta babiaiatia dc sine gratia. ergo videtur liberum arbitrium alicuius,
non iit liberius ad maluin quam alterius de ita videtur quod Iaseverum arbitrium, non augeatur vel minuatur. D CONTRA .
Hi quod dicitur ad ante gratiam libera est volu Roni I. FQu quini tas ad malum, per gratiam vero libera iit ad bonnna. Semper igitur volutas hominis aliquomodo libera est: sed non semper bona et t. Non. n.est bona, nisi a peccato liberata. Est tamen a necessitate libera. Vnde
evi ille, qui habet habitum malitiae .unicuiq .eii delectabilis operatio, quae est secundum habitum illum: αideo illi qui habent habitus corruptos, opera abii ininabilia delectabiliter, α sine abhominatione exercent: di adeo libem illud iacere die illuu
X praedictis iam apparet, in quo per pecca tum sit imminutum, vel corruptum liberum arbi' G trium. Quia ante peccatum, arbitrium au Aug. in lib. de gratia & libero . . id minuatur. - - : 1 : nulla Clvolo bonu hoc ago. hoe autem in peri na hominis danina iati dicitur, ut v nas Lexponit. cum ergoia diatu innocent , nihil ad bonum Impedaret. vadetur Uliberugeariit de minuatur.
Praei. Nun redi mitur, nisi quod inseruit item fuit: ted per sanguine Christi de metato redempti lumus, ut prim
tum arbitrium eiciis tur Ex eo, i cogi no
potest: eoactio autevt prius dictum est, est duplex. via ac mpellens, de alia inducens vel impellens. hoc autem est natu
bero arbitrio , ut suscientet non e satur eoactione eo
qua tu piam,in quolibet statu, unde non augetur talis libet ias , nec diminuiturpet se: sed per acci dens ratum. Omnis
enim proprietas qui eonsequitur naturam aliquam, quanto na I alia liberia, a pectato dia iustitia.
tura illa nobilius inuenitur in ali luci tantis Hain m tacta, α - - 4 4
u persectius participatur ab eo secundum quem modum homo dicitur minus in te .ligens si angelus, de Hactiam ubertas a ne-Cap. r.
arbitrio. Semper in nobis voluntas libera est i sed non semper bona est: aut enim libera est iustitiae, quando seruit peccato.& tunc est mala. aut a peccato libera est, quando seruit iustitiae,& tunc est bona.
Si iterum libertas a miseria, de qua Aposto
lus ait. Et ipsa creatu-ι crat homini disti culta, nullumque impedimentum de lege membrorum ad bonum, di nulla impulsito, vel instigatio ad malum. Nunc autem per legem carnis, ad bonum impeditur , S ad malum instigatur, ut non possit velle, re per scelebonum : nisi per gratiam libe retur de adiuuetur. Quia ut ait Apostolus. Peccatum ha bitat in carne , liberum ergo arbitrium cum semper, re in ν-c ra liberabitur a seruitute cor-νt prius dictum est, ruptionis in libertatem gloria: u sngulis sit liberum, non est ta- eaduolax filiorum Dei . hane libertatem men pariter liberum ,& in bohomo ante peccatum habuit, qui omni carebat miseria, &nulla tangebatur molestia, &plenius habebit in futura beatitudine, ubi miser esse non poterit. sed in hae vita, quae est inter primum peccatum, ex ultimam confirmationem nemo a
miseria liber est,quia pena pec
nis de in malis,& ad bona 8 ad mala . Liberius tamen est in bonis, ubi liberatum est, quam in malis, ubi liberatum no est.
Et liberius est ad malum, quod per se potest quam ad bo num, quod nisi gratia
tiam corruptum te primitur contradit cito rationis ratione
obtenebrata , quod non potest ei te iii illim quitibus carent: de ideo
dicit amao pii ius. Ethicors i iii ἡ, non poteti ita tim fa
cere Opera iniustitiae,i ut intuitus fari
sic pio cedat ut uidetur ip in conuatirenter distinguattieliberum albi tam tri 1 Rom. s. pliciter sim ..tidi ven i Rom. s.
io statu, liberta . at butis vatiatu Hstat autem homini, qua tuor in lueta a si gnantur. ergo Et quatuor libertate, albi
tria distingua debet ' i Pisterea. Plus
discit peccatum a iustitia quam pecea tum a ni seris,a prima se habeant . t D posita. secunda ut cade essectus. s ergo assignatur alia libertas a precato do a miserta, multu scitius
debet distingui etia Prael. Anici .dicit, p polle peccat neq; est liberta neq; 2s m . libertatii:sed liberta, a iust)tia est, fra tu, e quod est mise pecca M
ee.ergo utiletur, T in conuenienter libertatem ratem titignet.
cestaria coactione nobilius inueniet ut in Deo quam in angelo, dc in uno angelo quam in alio, de in angelo quam in homine. Labertas aut illa,quae est ab impellentabus de disponentibus in unam partem auget ut de minuitur , dc acquisitur ec auuttitur, secundum V illa disponetitia augeatur, dc minuuntur, de acquiruntur vel amittuntur, unde libertat talis per se etiam augetur, de minuitur in homine secundum diuersos unus. AD psti ΜυM ergo dicendum , vli bellas a necessitate est,qua consequitur naturam potetitiae bc ideo peractus de ha- mentionem non faciat, v inlussciens in libet tam diu anciliane. bitus non variat: sed libertat a disponentibus, sequitur habitu R svo Nollo. Dicendum ae libertas in sui rone negationem de altum ac ideo sin diu et statem actuum, di habituum variati coaetioni 1 in ludit,ois alit prauatio distingui ut siti ea quc priAd secundum dicendum ν in quibus inuenitur natura una uantur unde secundu ea quae cogere possunt vel impedire,opiar equalitet, nuenitur etiam qualiter illud quod consequitur na tet libertatis distinctionem sumi , t autem prius dictum est,auxuram illam e sed natura intellectiva non istietiit ut equaliter o plex est coae io , quaedam petiscia,quae quidem simplicva tici in Deman JO.de homine unde nee etiam libella, a coactione dici potest. 5e quaeda quae est imperseera , quς potius impulsi , η Prael. Sicut diuert pcim de icistitia ite digeri eta de miseria. u ergo cotta libertate a peto ponit libertate a tirutata, vi l etiacontra libertate a miseria deberet ponere libertatem a gloria. s Pr ter. Neceilitas, quaedam miseria est: sed pars non debet diuidi contra totum .ergo in conuenienter libertatem a n cesssitate diuidit contra libertatem a miseria. o Pt t. Bet .distinguit triplacem libertatem .slibet rate arbit. --δε libertatem consili , de complaeriit cura igitur holum Magistcr , Esequaliter in omnibus est.
Ad tertium daeendii,* quamuis negatio, per se non recipiat
magis ac minus tame per aecidens intendit de te imur. l. per intensionem de te missioneiti suae causae, sicut dicuntur maior
tenebre quanto est malua obsaeulum lucis, unde etiam secundum T causa libertam quae est natura intelleti tua inuenitur nobilior de minus nobili, secundum hoc etiam ipsa libertas inunditur quodammodo de remittitur. Ad quai tum dicendum, quod liberum arbitrium, nunquam ita vincitur aut seruituti subiici ut passionibus peccas, ut ad peccandum compellatur, quia iam tibi in peccatum non Mnpu-Ρtetur: sed dicatur esse subiectum peccato, inquantum ex 'cto inclinatui ad peccandu scuta dispotiete, non sicut acdpellete.
8 Ad quintum dacendum, e quamula quit. bet per se possit iso coactio de. Si ergo considetetur liberta , in Fremouetur 43 sectae actio,seem libertas a coactione δὲ neeei state, q quid Erer se de semper liberum arbitrium se luitur . nde in trieta dril in omnibus inuenitur. sine qua peccatum imputari no potias et. Si autem dicatur labellas, per remotionem impelleutis seu impedientis, hoe est dupliciter, quia hoc quod impellat liborum arbitrium, aut impedit vel iacit hoc per se sicut habitus de dispones, quae sunt in ima aia, Et se est tibertas a peto. vel peraceidetis, i cui impotentiae vii pqua nates . quae sunt ex parte corporis,. sum libe.arbi t. impediete de liceti libertas a mi terra. Ao p Ri Mura ergo dicendum, st libertates non ditian-ruum ursin diuersos sta A, hol, cu . tia si ita, in diuersis si tibus ritalpet liberias. n.a necessitate Oib uatiti' cras est. Libertas aurea peto eauibus staribus c. s.cratino statua in ceu
180쪽
tiae. re 3. qui est post reparationέ gratiae. de qui est ingloria , rarisse secundum maxis S minus, sicut in litera designatur, libertas autem a miseria duobus statibus communis est, scilicet ita aut innocentiae N ita tui gloriae.' Ad secundu dicendi , s libetu arbitriti quamuis possit in ho
De Meriau quaest ex gratia, o qua
ex natura. amen per se in bo mum Ordinatum est,
di ideo, illud quod impedit ipsum a b no smplieiter impeditiuum ipsus est de
pter hoc, libellas ab eo quod impeditura bono, simpliciter libertax dicitur, qeu libertas a pece torquod autem im pedit illud a malo quod eorruptio eius , non est impediis tuum ei iri, nisis mquid , sicut et cum
rantia in homine dicitur corruptici 1m quid. hoe alii e quod a peceato laedit est
iuuatiae rectitudo in ratione existens, de
inde es ua libertas a iustitia non est libertas sinpliciter, sed seeundum quid. Et ideo inter principa res partes libertatis assignati non debet,sid tamen te ducatur ad illam libertatem, quae eli a peerato μptet sin alitudinem in modo, si ut enim peccatum perre impedit a bono pet modum habitus, via di
spositionis, ita Egla iustitia i inpedit a malo.
Ad teitium dicendum, quia non est libertas smplieiter, ut
ictu ii ea libertas a iussitia i sed secundum quid, de propter hoc EIIam, non computatur inter partes p rincipales, sed quali per eonsequens reducitur ad alteram libertatum, ut dictu est. Ad qua itum dicendum , quod de ratione beatitudinis, vesploriae est, ut aliquis omnia habeat quae vult, dem his mali ve- . D. ut dicat Aug.& adeo gloria in nullo impedit viam lib. at. Ecpropter hoc, usi assignatur aliqua libertas a gloria, nulla enim voluntas miseriam quaerit, & gloriam fugit, eum omnes naturaliter beati esse velint.' Ad quintum dicendum, quod coactionem illam quae per labellatem necessitatis excluditur, serra non includit .eia quod nunquam ad tantam miseriam deuenitur. vi lib. ar. cogi pos iit , de ideo non es inconueniens, s libertas a necessitate contra libertatem a miser a distinguatu r.
Ad sextum dicendum, quod Magister, vi ex dictis paret, di-
inquit Ii,arb.secudum eao quibus est libertas de haec est petse diuisio eius , ut dictum est. Bernardus autem diu inguit libertatem secundum terminum ad quem, de hoe es illud quod sub electione eadit: cum igitur nihil cadat sub electione, nisi secundum quod habet aliquam rationem boni, secundum d uersos gradus bonitati, iii humanis actibus diuersas libet tales diu inguit, is enim aliquid in humanis acribu qa est laetiu, quia nulla lege prohibetur, de respectu huiusmodi dicit tibe ratem ai bitria . quia in audaciis nostia evinussit, utrum hoe sea quamur, ves non . vltemus est aliquid quod non tantum est licitum , sed etiam utile est, quia omnia licent, sed non om via expediunt, xt Apostolus ait, S secundum hoc uti gnat tibertatem consili , quia consilium est de meliola b suo, quia est expedietas au salui emi est eciam aliquid quod delaciat. Naespectu huius ii iasignat libertatem complacui, unde diis cat, quod libertas arb.discernere habet, quid liceat, libertas autem contili: probate,quid expediat, libetis, autem euuam eati,caperti l,quus libeat.
I bertas ergo a peccato de a miseria per
est. Libertas vero a necessitate per naturam, utranqἰ libertatem natum, scilicet de gratiae notat Apostolus cum ex
persona hominis no redempti ait. Velle adiacet mihi, perlicere aut bonu no inuenio, ae si diceret, habeo libertatem natum, sed non habeo libertate gratiae. Ideo non est apud me persectio boni. Nam voluntas hominis quam naturaliter ha4bet, non valet erigi ad bonum esticae iter volendum. vel ope re implendum . nisi per gratia liberetur di adiuuetur, liberetur quidem. vi velit. N adiuuetur, ut perficiat. Quia ut ait A postolus, Noe si volenti, vel
le neque currentis currere, id
est operari, sed miserentis I ei, qui operatur in nobis velle de
operari bonum . Cuius gratia non aduocat hominis voluntas
vel operatio, sed ipsa gratia vo
luntatena praeuenit, praeparan 'do, ut velit bonum , ta praepa-
Voti v naxoso vni diffniete dixe itit die. Selendum,qu d illa aio es vera di Enitio, sed quaeisdam notiscatio. vade large damnitionem sumit,
dicia superius assignata, quia illa dataei secudum hoc ,ad quod est lib. ar. quia - . Icilicet in bonum de
A Ec est gratia e opera, d Ur iecundu librata cooperans . Operans e P. .
enim grata a praeparat de voluntate dic. FlιOII in .s voluntatem , ut velit it c praepositio, de , bonum. Gratia cooperans ad
iuuat ne frustra velit. Unde Au
gust. inlibde gratia&lib. arb. tius liberatis finis Mooperando Deus perficit in ea. E: quia secun
nobis, quod operando ineipit. dum tisi
Quia sple, ut velimus operaturi licu telis, quod volet ab ' co Ope losopliorum, quam rλtur purificiens: ut ergo veli- pomi u l)cundummu OPeratur. Cum autem vo iv, in C Positione,
Iunius, ta sic volumus, ur Persi' libris ei
ciamus, nobi S cooperatur. Ta ad utrumlibet Sc.
men sine illo vel operante, ut Et secundum illam velimus, vel cooperante eum' uam supra ea vem
mltil , alemus. Ecce his verbis ait teparatione M. Fiatas aperitur, qu ε sit operans intelligendu est qua gratia, ru quae cooperans . Oiae , tum ad prasens pet
rans enim est, quae praeuenit vo α
Iuntatem bona in . Ea enim Ibe pucare, idest, non ratur & praeparatur hominis in peccato esse, sicut voluntas , ut sit bona, bonumst: m V;dere dupli-
rociter Velit. Cooperans ve pro
ro gratia voluntatem Ia bona uti visu. t Corrupta
. . . . ergia dcc., Corruptam dicit, propter libertatem a necessitate quae naturalis est. scut etiam alia bona naturalia per peccatum eorrumpuntur, licet semper maneant, perditam vero ostendit, propter libertatem a peccato, quae quidem ex toto adueniente peccato tolliatur, se ut de alia innocent a de gratiae bona. hie quaera pol. D La , t tum libertas dec.l sciendum eu, quod s libellas dicat s eultatem ipsius potenti sceadent eu liberras arbitra .de a peecata Ec a iuuitia, quae quidem per illa, se ut per quosdam habitus disponitur: si autem dicat tacultatem habitus, tunc alia libertas est a pectato dc a iustitia, de utraque superaddit ut s-bertati arbitrii, scut habitus potentiae, unde secundum aliis Quid utraque piuio verum dicit. Liberius est ad malum.ὶ videtur hoc esse falsum, quia ut dictum est, ad malum non est libertas, niti secundum quid, de quod est smpliciter est maiapi, eo, quod est secundum 'uid. Et dicendum, quod haec e paratio non attenditur seeudum proprietatem libertatas, quia libertas ad bonum, magis est libertas quini libertas ad inatum, sed attendat ut secudum sussieteriam liberi arbitrii, quod quidem per se in quodlibet malum potest, non autem au quodlibet bouum .
ST E N r O, quam se entiam, 8t quam potentiam homo in primo statu habuit. Hie ostendit,quam gratiam accepit. Et diuiditur in partes duas. In ptima determinat de gratia in se. In secunda determinat de ea tu comparatione ad statum primi hominis 19. di. ii osthi e considerandum est Ere., Prima diuiditur in duas. Iu prima determinate e pratia secundum vetatatem . In secunda tem Det quosdam errore, circa gratiam. 2 dis.s Hie vero ita euic se vi ineuneranter oeci Ptam a diuidituran duas. In prima de terminat gratiae potetiaten ,distinguens eam per comparati ueri ad alia. M. 1a secunda anquirit genus gratia, de quomodo gracis