Scriptum d. Thomae Aquinatis doctoris angelici, in quatuor libros Sententiarum magistri Petri Lombardi quorum distinctiones, ac quaestiones sequens index ostendit Scriptum d. Thomae Aquinatis doctoris angelici, in secundum librum Sententiarum magistr

발행: 1570년

분량: 330페이지

출처: archive.org

분류: 철학

231쪽

in baptismo ei dimissa sunt, ve 4. lib.sententiarum. I x. dist. .pergo originale peccatum non est .num tantum a Praeter. Impos bile est, ς .nua habitus inclinet ad Omnes actus peceati,praecipue cum quidam eorum adinvicem conDe Linti tramentur: sed secundum Ansel originale en pronitas ad omne .cap. I. .malum .ergo impons bile est, Psit unum merui se credimuς iram, quam Pr ire. vhi Adam meruerit. eulpet debetur una poenar sed peerato An il adpeteatum sit primis paren-

origi ii multiplex uena debetur, ut eatentia eisionis diui- necessitata morie

di,&huiuimodi .erispo non est tali tum una culpa.

tibiti dimissum.

II vero qui ituri an illud peccatum primis dimissium fuerit pare- V

tibus, dicimus eos per poeniten tiam vcniam consecutos. Vndet Lib. 2. dem in anima de eot Aug. in lib. de baptismo paruu- cap. 4'. rore esse si uxi se' lorum. Sicut illi primi parentes postea iuste vivendo, crediatur

per domini sanguinem ab extremo liberari stipplicior non tamen in illa vita meruerunt ad paradisium reuocari, sie Nbiecto e sed si ita, o Aginalis ex carne resultat in animam,di tamen postquam

unimam in seeetit, in carne esse non de si mi et eo non ea una . .

, insectio s)d caro peccata etia remissis peccatis, si homo in ea iuste vixerit, non continuo meretur eam mortem non perpeti,quam

traxit a propagine i

peccati.

pluri' s Prael. Diue

sat inra potentiarum,

diuersae sunt priuationea r. habitus rsed potiti nate omisves potenti; animi sunt corruptae. ergo oririnale impossibile est . dum esse. 5xo c NTRA . Rom. s.in Glo. Vnus homo unum pecia aium mist in mundum,& loquitur de originali. ergo original. est unum 'I Pixterea. subiectura originalis est egentia antinae ut supra dictum est 1 sed essentia animae est tantum una. ergo originale

est tantum unum.

RO PONDEO. Dicendum, quod in aliquo habente plures partes, potest esse eoimptio in partibu, duplex . vel ex eo v soluitur illa aequalita ex qua omnium partium bona habitudo erat,vel ex eo is soluitur aliquid eo tum quod determiis natam Iartem seruabat ut patet in corpore.contingit.n. debili. tatem heri in partibus eorporis ex eo et, soluitur equalitas com Iet lexioni ex qua vigor in omnibus partibus eorporis,scutim febre aecidit:& ideo una sebiis est, qua partex omnes corpo iis debilitantur, di non singuis in singulit partibus i contingit etiam paries corporis debilitata perhoe, et defectus est alicuius in qu ci vitius membri eon issebat, di tunc oportet, Udiu et sis partibus diuersae corruptiones respondeat, licui vi oculus est lippui.& pes est claudus, & se de alii . smiliter eontangit ege Nuptione in partibus animae dupliciter. Aut ex eo, et unius cuiusque partis amniae si corruptio, quantum ad id quod prostium est sbi,seut est in peetato actuali , quia per proprium actum potentis inducitur pratia disposito,&habatus in ipsa,&secundum hoc oportet, ut plurium potentiarum sint plures cor

ruption ra .non. n. item habitu peccati eorrumpuntur coneu

siseibili, & ira ibi lii, di se de alii, sed si ut diuellis habilibut

titutum pei sciuntur, ita etiam diueis, habitibu1 vitiorum corrumpuntur: aut ex eo et tollitur illud , quod omnes patres anime in tecto ordine conteruabat, di talis eorruptio est per x originale peecatum . prima est per actuale peccatum , quod estrui latio originalis iustitiae: α adeo reccatum originatu quo omines patres anims corrumpuntur, i ii unum tantum in nomine uno,in pluribu, autem numero si gerunt. A n νη Muri . t tro dicendum, quos peceatum originale quodam modo est ac alium peccatorum principi inquantum somo ad aritialia peccata inclinat. omnis autem e sectu secundum virtutem ess in sua causa. peccatum et gootisinale per essentiam est unum, sed eirtute M mseltiple, t es ideo pluraliter spniscari potes,vel sp multos desectus coincidetes. Ad seeundum dicendum, u, sicut mouens est duplex: unum per se, & aliud per acciden . quod est temouens prohibenK ira etiam inclinas ad peccatum inuenitur in anima duplex unummi se chabitu, & dii positio ex peccato relicia, quia secundum

smilitudinem disponi: mus ea actus, ad queat cistostio inci-

. Q UR EST. I ii G

nat aliud per aetidens, quas γε mouena pinbibens, di se pereatum ciriginale ad omnia actualia inclinatanquantum remouet Otiginalem iussitiam, perquam . ite a lapsu in peccatum continebantur. Et ideo non oportet, secundum diuti stati peciaeato tum actualium diueis seetur originale . contingitin quadidem remouens pro

mod peccata parentum est stre in iis hibens est cauti m

quae Deu, decu in Exodo, patet in corrupti s in Ecet Hila. ne corporum misto . - rum, quia abeunte

T licet peccatis paren. virtute, quς

tum ii si Λdς, paruuli

non otii agentur, non mentorum in suum

est tamen dissidendi m peccata locum tendit.

parentum in filios redundare, 'Ad se sicut dominus i Exodo ad Moysem ait. Ego Deus sortis zelo- ω respondet, est

tes, vistas iniquitate et patrum tent a visonis diui- in filios usque in tertia & quar pala autem p xare tam generationem, his qui oderunt me. Has verbis aperte insi- quia e ζ quo stibit nuatur, o Deus reddit peceata tia est Oiginali, iupatrum super filios, tertios, di , qua corpus quartos , huic aute in videtur animae subiacebat,

aduersari qd dominus in EZe- honti': tuta nerichiele ait. Q ii id est, quod in . seeund tim e , i geotia top. I iter vos parabolam vertitis in s*poturande seqifi rprouerbium illud, dicente, pa Iur det alia moriat . ' . di, o a corpus ex contre omederunt uvam acerba, tiarii, eo osta est. Ei siniti est de aliis Ad quaitiam dicendum, quod subiectum originalis culpe, non est carci sed animi r , portet. n.* in eodem subiecto sint priuatii, di habit a: unde scut illa orisinalis iustitia,quae in anima

erat. Cntireb t eorpus a morte hirtute anim iiiiiiii an habeam: ira etiam e si matione, quae est in anima resultat desectus omnis. qui est corpore, nec di sectui iste mat in carne ante infusionem ammae in actur sed virtute istum, ut sipra dictu eli

Deinde quaeritur de poena originalis peccati. Et circa hoc duo quaeruntur.

Pristo. Vmim neccato originali post mortem debeatur p. tia sitis bilis in illis, qui in originali tantum peccatri decedunt. secundo. Vtrum aliquem interiorem dolorem sentiant in anima spiritualem, qui pro peccato oririnali tantum puniuntur. Α a x x e v x v. R r M v s.

a Virum poena sensibilis deleatur peccati origianas sectindum se.

D p κ t M u M se proceditur. Videtur peceato De Mil. q. originali secundum se debeatur prena sensibilis. Di- .artitieit enim Aunde sue ad Petrum. Firmissime teneci Caninnullaten ut dubites, patutilo, qui sile sacramento baptistitati, de hoc seculo transierunt,aeterno supplicio puniendo, sed supplicium poenam sens bilem nominat. ergo paruuli qui pro solo originali punientur,sens bilem poena suti inebunt. a Praeterea. Maiora culpae debetur maior poena: sed origianale est maius peccatum quam veniale.quia plus habet de auersone, eo quod gratiam subtrahit. veniale autem pratiam secum compatitur, & iterum aeterna poena punitur originaler sed veniale temporali. cum ergo veniali pectato debeati,ti poena sensibili multo ampliu originali. 3 Praeter. Grauius puniuntur peccata post hanc vitam V in . ita isa, ubi est misericordiae loeus: sed in hae vita respondet originali pinna sensibilis. pueri. n. tui solum originalem habet, multas prenas sens biles susinent nec imus e. ergo & post hane

vitam pana sensibilas sibi deberet.

232쪽

D I S, T I N. XX XLII.

ra puertitum post resume idone aut et ut passibilia aut impassi

fitilia, s ipassibilia,ti nullum corpus humanum potest esse impassibile: nisi .elver dotem impassi

praeteri sicut in peeeato actuali est auerso et Onuer cor

ita & in peccato Originali aliquid auersioni rei polet. s. priuatici Originalis tuititiae, de aliquid conuellioni. s. concupiscentia sed peccato actuata ratione conuersonis debetur poena seni biJis. ergo de Originali ratione concupiscentiae.

& dentes sitorii ob supescunt. Vivo ego dicit ilias. Si erit vobis ultra parabola haec in iuuerbium iu lsraehEcce Oes animae mes striat, ut anima patris: ita&aia filii mea est. Et anima quae

peccauerit, ipsa morietur, s-lius non portabit iniquitatem patri S, ta pater no portabit iniquitatem filii. s ustitia tulit super eum erit, di impietas impii iuper eum erit. His verbis videbilitatis,ti se lotio tur Ideus corrigere per prophe

Si enim peccata patrum reddit in tertiam, de quartam genera

tionem , iniustitia videtur esse Dei, ut alius peccet, di alius puniatur. Quomodo enim iustuest alium peccare, dialium peccata luere philitaris, se ut eii in heatis, vel talione viriginalis iustitiae, si

cut in natu innocentiae. ergo corpora puero tum vel habe

bunt a iura impassi

naleni tui litiam ha bebunt, di sc oti ν nata p,25 carebunt, nee pro peccato orl-rinali punientur Aa st stiva et haretris

c p. a.

snchirid. c. a. passibile de necessi

tate patitur, activo praesedite. ergo piae

sentibus corporibussetis bicibus at is urssent bilam poenam

patientur. S D c o M T RA.

lusum contie mensamo Rendens.

Q. V AL S T. II. vi

A manam eonsequuntur ex sui, piincipii nullum detrimentum sustinebunt, pro mecato originali damnati. 1 AD Oi Mum ergo dicendum Usipplicium non nominat in authoritate illa, poenam sensbilem e sed solum poenam damni, quae est carentra diuinae visonis,scut etia nomine ignis, irequeter inscii tu

allud ergo quod in Exododo. ia, quaelibet pcima sminus dicit, sicut Hierony. tradit, no id soliat quod multi exi

stimant, nec est simile huic pro peccata niam mu est uerbio. patres comedet ut uua uriginale, eo a mi- acerbam &c. illud enim Eesodi i iiuum de vo

Hierony. super EZechielena di voluntatium voluta August. super psal. Io 8. Deus late latus personard laudem meam ne tacueris de voluntate praticis iijs peccata patrum imitanti pii naturae ramunt.. V . . peccatum ante actuabus accipiendum censent, su- le & etiam veniale per quos dicitur Deus reddere est voluntari mn,qo peccata patrii, quia punit eos, elua it quo

eo quod imitantur peccata 1 a solet. zzz I

trum, non quia patres pecca- liquies veniati. αὐuerunt Non itaque corrigit ilo ob t,l originale minus in propii et a quod ante non Palu r. sh-

dixerat in lege: sed quomodo, 'm

intelligendum sit aperit. Unde bet tiationeni eulpe, di illos qui praue intelligebat, sed P ne nisi in qua C arguit,qui dicebant. Patres eo xum est. mederunt Sc. xii an bi

de volutario minus . elide etalia. sinitIi

fare dixeris inuritam, squariam ter etiam nG obstat,

Edvt ait Hier. ne lex N prophetae,i. Exodusta Erechieli immo ip-

generationem, o quarepvires

se Deus, qui de hie, & ibi locu tus est. in sentent ijs discrepare Eruntamen si de imi tatoribus malo tu illud aecipitur, quare

peccato actuali xeniali,temporalis enadebetur,quaanoe est per accidens, i quantum decedessin ruentati,tatam gratiam habet, virtute Cap. 4

nali tantirin tenen- videantur, attendamus finem tur.ommum esse mi illius aut lioritatis Exodi. Ditissimam sedi, ii 'cto. n. reddam iniquitates pa-

inique eniti trum isti os : addit his qui ode

poena 3 pnri Inferni runt me, per quod cui denter

est grauillima. ergo ostendit. non ideo puniri filios, Dinna.sensibilem no hi ita peccauerunt patres : sed

teri A Eibi ita 'di cis similes quodam liare-

prenaesensbilita d te ditario malo Deum oderunt. Luioni eulpae te spod et Apocal. is. Quantum tot scauit se, & in delitii, fuit Ere.

sol in peccato Oiiginati non est aliqua delectatio sicut nec operatio.delactatio enim operationem coseqvitur, ut o labie. Patet .ergo peccato oris nati nin debetur pinna sens bilis. R svo Moxo. Dicendum, ua perna debet esse propcrationataeulpae.vidicitur Ela. in metitura contra mensuram, cum a se alii erit in eam. desectus autem qui per Originem traducatur rationem culpae habens,non est per si bi tactionem,vel corruptionem ali im boni, quod naturam humanam consequitur edi praneipiis sui, i sed per subtractionem xes corrupit nem ali uiu quod natura si peradditum erat: nec ista culpa ad hune hominem pertinet: nisi secundum ip talem naturam h bet,quae hoc bono quod in eo natum erat esse. R possibile conis seruari, dei itura es: de ideo nulla alia prena sbidcbe totis sit Datio illius suis ad quem donum subtracium ordinabat, ad c aper se natura humana attansere non potest. hoc autem eii diuina .iso & ideo catentia huiti, visoni eil propria . S sola poena originali, peeeati post moliem. s n. a ri Ena sensibilis pio peceato originali post mortem inpigeretur. puniter ut ille minsecundum ho v eulpam habuit quia Fiena seni ibiti, pei tinet cuius rinna purgata es. si autem venia ead id quod risonae pio pilum est quia per pasto inem huius particulari, alii. poetici est vi es t eulpa non siti per operata rem eius: ita Lecrona per passionem ipso, esse debeti sed so itin, per de ictum ilhu quod natura de se insusuiens erat. In Lai, autem Persectio tibiis & bonitatibus,qua naturam liuia

tertiam di quarta generatione tantum commemorauit, cum peccatum sine gratia in qualibet generatione rei te- in aliquo effet,perpeb neantur, qui peccata patrum haberet. imitantur ZEt quare patres coinemorauit, cum Zc illi Oin CS dem ratio de poena mali sint, qui quorumlibet ma sensibili ante mortelorum peccata imitantur λ Sed si P ii moriem , valdeo patres specialiter nominauit, quia maxime patre, fit ij in virtutem nisi uia

mitis, siue sit; in asen mili, Interior. vi sub is vel aliquid huiusmodi, sue etiam sensibilis poena exierior, ut ψstio ita sue aliouid huiusmodio sed post mortem nihil aget virtute naturae e sed secundum iussit ae

diuinae ordinem tantum, sue in animam separatam inquam constat.visnas naturaliter agere non potes, sue etiam in eo pus poli tesurie ionem, quia tune orem, acci naturalis cessabit,cessante motu primi mobalis, qui es causi omnia motus dea alterationis corporalis.

Ad quartum dicendum, quod dolor setisbilis respondet delectationi sensibili, ius es in conuersone inualia peccata .concupiscentia autem habituali ouates in originali peccato, delectationem non habet: ideo dolor sm iri, non respondet Oipro p na. Ad quintum dicendum, quia eorpora puetorum non erunt impassibilia ex desectu potentiae ad patiendum in ips, i sed ex desectu exteriti, agentia in ipsa, quia post tesurrectionem nullum corpus erit agens in alietum, praecipue ad cottuptionemanducendam per actionem natura, ledem actio tantum ad puniendum ea ordane diuinae institiae, unde illa corpora poenam non patientur, quibus poma senta lis ex diuina iussilia non debetur . t tira aurem sancio tum erunt impassibilia. quia des ira in eis potentia ad patiendum, de ideo impassibilios erit in clados, non autem in puerv. Axetic.

233쪽

D I s T I N. XXXIII.

b Imram putri non bapti uti sentiunt iu anima Gy, ctionem spiritui Iem.

AD 3 n e v v n uti se proeeditur. Videret quod pueri non baptioli

amictionem spiritua imitari solent, quos praecipuelε in animalent ut, dili risit. Et tertiam,& quartam IR si in damniti, g a gnationem Ideo commemora-vvm 33' uior erit pisna uit, quia solent parentes inter- Dei vilione earebui, dum ladiu vivere, donec filios quam gne inser- tertios & quartos habeant, quini et emabuntur. sed hpueri visione diuitia patrum In Iquitates videntes, carebunt. ergo asA- eorum impietatis hae redes per Oionem spiratu alem imitationem efficiuntur. Secun

illo uo quis et u ligitur ad literam, quod in Exo

habere, lineas fietio do dicitur,

ne esse non potest:

sed pueri vellent vi- o D illud Exodi intelrii δε-

sonem diuinam ha- - , - .

rationis: sed tantum

ex hoe, quod caret eo ad quod aliquo

modo proportiona

iti, siti, scut nullus sapiens homo assi gitur de hoe, quod non potest . olare

herer alia voluntas eorum actualiter Puersa esset ergo cum ea careant, videtur,

beat secundum m)sterium

Vod etiam mystice intelligendum esse ostenditur, ex eo ut parabo

tiar, quia sciunt seno la dicitur. Si enim parabola est, culpa propria ea esset ut ait Hierony. aliud verbis so- pii δ t. aliud sensu continet. Vnde to eu st dolorem aliqui ita edisserunt, I'atrem in led hes hon etiim si aliquis non propria eulpa ex haeredatur

vel mutilatur, propter hoe ininus dolet. ergo etiam quamuis Pueri non propria culpa tanto bono Priventur, ex hoc eorum

a a Praeter. Si eut pueri bapti rata se habent ad mer tum L nrapii ita non baptidiati ad metitum Adae . sed pueri baptitati ex metito Christi consequuntur premum vita pernae. ergo Ec' non baptidiati dolo iem sustinent,ex hoeVpet demetitum Acexterna , ita priuantur. ae e Praeter. Absentari a te amata non potest esse sine dolore. sed pueri naturalem cognitionem de Deo habeount, bc eadem rati ne natu taliter eum diligent. ergo cum ab eo sint in perpetuum separati, videtur et hoc sine dolore pati non possint. SED CON τ . Si pueri non baptarati post mor tem dolorem interiorem habeant, aut dolebunt de eulpa aut de pinna. si de culpa. eum a eulpa illa'lterius emundati no roia snt dolor ille erit in desperationem inducens sed tali, dolor iudamnatis est vermis conscientiae. ergo pueri vermem cons ientie habebunt, si se non esset eoma in podina maliliana, ut in liteia ridicitur. Si autem de poena dolerent. eigo cum poecia eorum Iuste a Deo sit, voluntas eorum diuinae tuitit et ciuuiaret, ec sic inualiter deformis ellet, quod non con sicut. ergo nullam do

to, em interiorem sentient. . C Praeter. Ratio tecta non patitur, ut aliqim perturbetur de

s ad eo quod in ipsis non fuit ut vitaretur, proptguuod Seneca pro h pia ba cppertui alio in sapientem non eaditi sed in puerita est ra-- -' ii. i. a nullo actuali peccato obliquata ergo nun turbabuntur de Ese,quod talem poenam lustinent, quam vitaic nullo ni

I nio. O tidam enim dicunt, a pueri nullum dolorem iustine ' sunt quia inei adeo ratio obtenebrat actit, inuri cognosi an est an bae quod amisiciunt,quod probabile non videtur ut antiam a ab onere co: pom ibsoluta ea non cognoscat quae saltem ratione inuelligati possint, de etiam multo plura Et ideo alii di eunt m in ei est periecta cognitio eorum , que naturali cosmistioni iubiaeent, es cognoscunt Deum, te ne eius inone priuatos esse, 6: ex hoe aliquem dolorem sentient:tamen mit gabitur eorum dolor inquantum non propria volunt te culpam Incurre. iunt pro qua damnati sunt: hoc etiam probabile non videtur, pialis dolot paruus esse non potest de tanti boni amissione. αἴraecipue ii ne spe recuperati nis. Vnde pini a eorum non elle e lissima. Preterea, de omitino eadem laetione qua dolore len-sbili di extet ius affligente non punientur,et tam dolorem inte-

P det. Vnde delectatione remota a culpa ori tinali, omni dolis ab eius poena excluditur. Et ideo alu dicunt, T coauitronem pellectam habebunt eorum, quς naturali cognationi suuiaret, α vita aeterna se priuatosese cognoscent, Sc cali Lam, quare ab ea excluti sunt. nec tamen ex hoc est quo modo a filigenturi qIqualiter eise pollet,

nobis esse dicunt leuem pun- via dum in. Sciea

ctum sensuum. s. primum mo- arili ' ri

tum suggestionis, v ct cogitatio sua ni propo nis . Filium vero, si cogitatio tionem excedit, non conceperit peccatum, an quo a figitur, ii hi lecto

notatur consensus,& deletiatio mulieris. Nepotem, si quod cogitaueris atque conceperis, G opere compleueris. vel complere decreueris, in quo notatur eo sensus viri , siue patratio pec P-eati. Pronepotem autem si non setit aula, es quia solum seceris. sed si in eo glorie non eii .el iii, ris,& haec est quarta generatio. Non quia tres precesserint . sed tetit auisti, u litiua quarta dicitur, quia quarto lo- erret eo ad ql haliaco a primo motu, qui est quali aliquo modo

pater, enumeratur. Deus igitur primos & secundos motus, i. ni tiri ho ci . sum ti mulos cogitati Ons, quos Grae beri arbi tu habenaci pro patheis vocant sine qui . pro Umotiatus est

H bus nullus hominu esse potest, I

, bituri & ideo s ab hoc desciant,ma, mus erit d. l. reis amaamittunt illud quod seum esse possibile luit. putri a uicti, num qi am suerunt proportionati ad hoe quod vitam stertiam habereti t. quia nec eis debebatur ex principis, naturae, cum omnem saeuitate naturae excedat,nec actus proprios habete potuerunt, qui bii, tantum bonum consequerenturi S ideo nihil omnino idolebunt de carentia visionis diuina e imo magis gaudebunt de hoe quod participabunt multum de diuina bonitate, N pei iact)onibu naturalibus. nec potest dici, quod fuerunt proportio

nati ad vitam aeternam conte luendam, quis non per actionem suam tamen per actionem aliorum circa eos,quia potue utit ab

alij, baptirati: sicut di multi pueri eiusdem condit oni, bapti

1 1ati vitam aeternam consecuti sunt. hoc. n. est superexcedentis

ratrae ut aliquis sne actu proprio praemietur: unde defectus ta , gratis non magis tristitia causat in pueris decedentibus non bapti ratis q in sapientibus, hoc quod eis multa gratiae non sunt quae in aliis similibus factς sunt.

A o p R M v M. ergo dieendum, quia id damnarii proculpa actuali, qui , sutri liseri arbitris habuerunt, uit aptitudo ad vitam aeternam consequendam. non a uem tu pueri , t dictum est 3: ideo non est smilis rario de utrasque. I Ad secundum dicto dum . quod quamuis voluntas si pomobilium di impossibilium, ut in 3.sthie.dicituri tamen voluntas ordinata & completa. non tam si eorum, ad quae quis aliquo - - - . modo ordinatuc est,te u in voluntate desciant homine, doleti noti autem si de setant ab illa voluntat quae impos bilium est. quae potius velleitas quam voluntas debet dici . non enam ad

qui, illud vult simplicitemsed vellet si post bile solet. t Ad te itum dicendum, 'uM ad habendum proprium patriamonium vel mebra corporis sui, quidibet en ordinatu, i di ideotion est mirum s dolet aliquis de earum a millione. sue pro euipa suas ue aliena eis priuetur. Vnde patet, quod ratio non procedit ex simili. Ad qua tum dicendum,jdonum Chiissi excedit peccatum

Ad . vi ad Rom. . dicit ut . unde non oportet,quod pueri non hariirati tantum habeant de malo, quantum bapti ait habent de bono.

7 Ad quintum dicendum , quod quamuis pueri non baptiratini separati a Deo quantum ad illani coniunctionem , qu et caper gloriam : non tamen ab eo penitus sunt separatir 1 - tino sba coniunguntur rei participationem natur ljum bonorum : de ita etiam de ipso P dere poterunt natu tali cogia tione de dii vi ctione.

234쪽

D I s T I N. XXX IIII.

i Voti vero in actu .ili peeeato tae.1 Scendum est UIn aliquo peccato poliunt notari deformitates plura uin peccato tum cuplicuer . Aut pioprie, ci cie an peccato Adae appatet deformitas superbiae, gulae, ec. inobedientae,5c hu-

tui modi. Aut luasi & quae secerit corrigere nolue-

in ' χἡgii a rit, quae sunt mortalia peccata,

sorinitas homi et dij, di tertia & quarta generatio. qina flapsum spiritualiter lucida : & Pere quid probetur, quod prim in

io reationis, quia 4 d

ipi litualiter fornica motus non puniatur tus est a Deo rece- .ens: Et inest unum aeternauur. . solum peccatu , his

deformitates ex diis Bersis circunstantii habens, specten pecxati ex ultimo fine

D probandum vero ut

ait Hierony. quod pri

- mu Spulsus cogitatio. retinens: Sc ideo et ii nis non puniatur aeternaliter a non oportet, Pp - Iaeo illud de Genesi ageren-catum originale )um est. Cham enim peccauit NGn est puta, . irridens nuditatem patris, Nda eram' sutilis Ece. sementiam non ipse, ted hIius Coatra: homo pri- eius chanaana accepit. Malemus habuit minus dictus chanaam, seruus erit ira

m . . trum suorum. Qitae enim tu

quanto autem aliut statia est , ut pater peccauerit, minori tetatione ea di illius punitus sit/ Sed in dat, grauius peccati mystctio illud di- Cerso prili iri homo ctum est.

grauius peccauit es tetis sequentibus.

praeterea. Maetis malum est quod magis nocet. illud autem

peteatum plus est eris nocuit . eo peius tuit. Et dicendum. νcontingit aliquod pectatum esse simplicitet leuius alteio quod quantum ad aliquam circunstant atra grauius est. ve supra diis Disi inc. xx. cti, mess.cum derectato Adae ageretur, eo peccatum smpli iaeiter grauiu esse dieitur, quod ex specie sua grauitatem maiorem habet. uel ex pluribua circunstantiis magis auiauatur, vel ex una circunstantia maris a m deformante. unde multa aliareeeata simpliciter grauiora sunt primo peccato Ad tum quia ex maiori eontemptu,tum quia ex sua specie maiorem turpit dinem habent sed quo ad hane cireuntiantiam, ut sola ex terr ri tentati κe pulsatus cecidit, grauius est illis pectatis, ad quae etiam e, terio tentatio impellit. Vnde patet iiiso ad piima. DC Ad s.cundum dicendu I hoe est per acciden . v tale n eumentum naturae humanae an tulit, quia. s. at primum peccatum quod haruram humanam vitiauit, & ordinem animae ad Deum interrupit in illo, ex quo omnes homines per coitum generati nat tiram humanam traxettit. quodcunq; autem aliud peceatum sui sei: hoe modo piimum etiam similem essectu ha suisset, siue suisset Deccatum operis, sue volatatis quamim quidam aliter dieant direntes: si Adam alio modo peccasset, non in utrisse eum necessitatem moriendi, quia haee poena illi tam tum eulpae viditur ordinata eae a Deo,cum dixit. Quacunque die come eris reci Sed in hoc Ostenditur etiam s alia peecata commilitatis, smile in rcenam sustinuisset quas a minori. gra vim est n.yrsceptum praeterire naturalis legi quo prohibetur

illud quod in se est malum,u pr terire pisceptu discipline, quo prohibetur quod non est malum,nis quia prohibitum. si v io qu titurian illud peccatum primi parenti, bce. Videtur s

A tam per sese curaret. Sed hoe ad terti ira libau magis pertinet. Si homo in ea iuste vixerit &cit Hoc ideo contingit quia quamuis pir aut atram hominis purgetur infinio originalis culpet,sc- eundum Ioe u ea natura in pei tia redundat nian tamen sua salui quantum ad ipsis. naturam abs lutei Se ideo petrae quae ipsi natura debent,

D ISTINCTIO XXXIIlI. non remit ictor qua

A diu in tali natura ia

uae de peccato animaduer tenda δεηι. honu,,N in pristinu

s tum iesurreret

i ost praedicta de pecta semper enimmauera

cato a ei uali dili senia te in se tace natuis,

ii indagine quaedam

connderanda sunt, scilicet quae fuerit origo &cau DISTINCTIosa primi peccati, utrum res bOna, an res mala: pollea in clua rest peccatum. b. De Inde quid

sit peccatum , te quot modis fiat, & de dii serentia ipsorum

peccatorum.

xxx IIII

Ostquam

determinnauit deptio orias uali , quod a pru

m is patetibus in po fletos transit per ear- . . ni otiginem: hie in

Ausa & origo prima eipit deteramnarede peccati res bona exti actuali, quod a par ε tit,quia ante primuna

peccatum non erat aliquid mali unde oriretur. Cum enim Qua fuerit origo euas

pici .rti priuia. tibus in posteros trast per imitationem operis. Et diuiditur in patim duas. In prima, determinat de peccato actuali quantum ad rationem mali. In secunda, determinat de eo ex parte actus, in quo deformitas iandatur, a qui malum dicitur eae actuale peccatum. ibi Post hoc videndum est quid sit peceatum die. , Prima diuidi tui in duas. In prima determinat de malo veri tem ostendenti In secunda excludi equadam obiectionem. Vt in hoc autem quod dictum est Ece.lci rea primum itia iacit.Ρtimci dicit de quo intendit.seeundo prosequitur suum propositum. bi I Caula de olim primi pe cati &e.l In tertia epilogit,quet dicta sunt. ibi I Ex his aperitur, ut primo, di secundos See. Pram a diuiditur in duas. In prima inquirit causam mali. In iecunda subiectum eius. ibi Ostensa origine mali ρα , Citea primum duo facit. Primo ostendit primam causim propriam mali eulpae,quae extra genus mali tu. cundo,ollendit causam ploximam, quae est quas . ni ea in eodem genete. ibi sMala autem volunta, &e.is Ostensa orisino mali &e.l Hic inquirit subiectum mala. Et primo ostendit , subiectum mali est bonum. Secundo ex hoc inducit quandam

conclusionem ibi Ex quo eolligit ut nihil aliud &e., Tertio Ostendit in hoe tegulam atris dialecticet saliete. Ideoque in

his contrari;

Hic quinque quaeruntur.

P imo. An malum sit. seeundo. Qid est malum. Tettio. Si sonum est eausa mali. stimi parentes pro peccato non sati iecerant,quia cum lionum si Quatio. Si malum es in bono, te ut in subiecto.

sit potentius quam malum,ut probat Dion. eap. de diui. m. speccato proprio totum senus humanum primi parentes in se eerunt,multo sortiti satisfactione propria maculam. quam indu elatii abstersissent .s sat risecidenti sed dicendum eu, quia primum peccatum interrumpere pratuit rectum ordinem humanae ratio iras in Deum: tatione cuius inducta est necessito, ut interruni petetur oleo corporis ad animam per .noitem,& cevulum reisonae in naturam putuit redundare sed euis pretii tentia non potuit ita. ete, ut ordo ille vcn fuisset interruptus quia . quod satium est , pio inimo haber i nc potest .vade κon potuit instituere quod peccatum abstulem quantum ad natur m 1 sed solum quantum ad personam, quae a reatu actitati purgabat ut per potentiam. non enim potest natura in satum ad: io em re uocati nisi per id uod naturam tutam excedat: dc adera Opor tuit ad curationem natura , ut esset Deus de homo, qua dat Quinto. si per malum totum bonum corruurpitur. Λ x x x e v x v s M v s.

a Iorum mulum sit.

D r R i M v ra se proceditur. videtur quia malun5st: onine enim quod ea,ves est ex is , vel es in existentibus quia vel est substantia veles aeeidens, M; sed malum neque es ex uen neque in e , istentibus, . t i. ut piobat Dio. .cap.de diu i. n O. eiso malum non et . coni. I. i I itier. Omne quod esse dicitur, v l es en, rationi, ,el 7. ac s. est eux naturae. omne autem quod ea ens rationi , et est ex se, Vel non exiliem. ergo quod non ea exissens, neque non ex thes nullo modo potest diei esse: sed matura dictat ab elisiete, Δ ad

235쪽

Ibit. libr. x.

Ansel. de

ver. c. a.

ue plut distat a non ediistente, ut Diony. .ea.de diuino dicit.. o nullo moso potest diri malum esse. Ο Preter. Deu thabet in se omnem assimationem Rnegationem,ut in lib.de mystica theologia dicit Dion oportet enim omnium post iones in eo ponere, & adhuc omnium negationes in eo negaret sed malum nullo originem de causam habuit' aut modo prae existit in e es hoc bono . aut ex malo ha-

buit. Sed malum ante non erat.

neque negatio i sed Ex bono igitur ortum est. Praus inter assirmationem enim in angelo ortum est pec-

x negationem nihil ea tum & postea in homine. Et quid erat angelus nisi bona na

m allim nullo mo- tura Dei No ex Deo ortum est

do est. malum quod fuit in angelo, no 4 Praeter Qv ex alio quam ex angelo, ex bo- Q

sibile est ea ai poni, gus L. in rei ponsionibuς contra seut qui negu veri- lulianum haereticum, qui dixetatem pram erit - rat. Si ex natura peccatum est

rant demonstratio- ut si potest respondeat, mananem ponunt lemon festum est ex voluntate malas rationem ese. t in tanquim ex arbore mala, serio I cra mala, tanquam

si in ut in Ethie tum dicitur . erso malum non est . . Praedi unusquisque artifex providus a suo opere propeliit malum quantum potest: sed diuitia prouidentia omnia re- p intur. vi in prinici lib.habitum est .erso cum Deus tir Omnipoten ab uniueiso malis omnino expellit.eio malum non est. s D CONTR4. Sicut appetitia, non est nisi boni: ita tu ta oon est nisi mali sed multa sunt quae secundum tectam latio

nem sit ratino r.er malum es.

Pr ier. Nihil dascrete prohibetur neque punit ut Haste nisi malum sed consat prohibitiones discretas multas esse de punitione, iustas. ergo eonstat malum desse. .Rx, PONDEO. Dicendum cr Philosophus in s. Meta. ostendit, P en, multiplicii et dicatur. vn a. n. odo dicitur ens quod per deeem oenerasiuidatur, & se ens fgnitieat aliquid inmatu a existens hue sit substantia ut homo siue aecidens ut eo lo . Alio modo dicitur en . quod fgnigeat veritatem propo i tioni,, si ut dicitur, v assiimatio est vera quatio signincat esse de eo quod est,& negatio quando s*nificat no esse de eo quod non es,& hoe ens etim postionem fgniseat, quam intellectu, i' componen, Se di biden, d ad inuenit . quaecunque ergo daeun tur esse entia quantum ad primum modum, sunt entia quan tum ad secitdum modum, quia omne quod habet naturale se in iebu . prirest seniseati per propositione assi inrativam ese, ut eum diem color est, vel homo est. non autem omnia. quae suit entia quantum ad secundum modum, sunt entra quantumaa primumquia ae priuatione ut de e citate ,&rmatur vi as simatiua propositio, cum dicitur:caecitas est,nec tamen caecitas aliquid est in re tum naturar sed est magi3 alicuius emis temotio & ideo etiam priuationes & negationes di euntur esse entia, uuantum ad secundum modum: O non quantum ad primum. ent autem secvugum utrunq; istorum modorum diuersi node praedicatur. auia secundum ptimum modum acceptum,est prsed ea tum substantiale, & pertinet ad quxstionem quid est: sed quantum ad seeundum modum est praedicatum acculent e. ut xco m. ibidem Aicit S pertinet ad quaesion rni,anes.se ergo accipiendo en, secundo modo dictum, prout questro quatiebat sis plii itερ gielmus mala esse in una uerso. hoc n. Noporentia doeet,& ratio ostendit,quia ut Dio. probat .cap.de diui nomi. malum niti it alita es. nisi bonum impellectum. Si aciem nul lum bonum esset in aliquo diminutu, omnia bona aequalia e sent.& se tui lici,cio uniuersi de petat et, quae ex stadibus bonitatis olligitur: periret etiam ordo essentialis caul nim in partibus uniuersi. steti fidum nobiliora in minus nob: Ira inti si di

In taetri etiam rediret inconueniens, si poneretur, * nulla texter se ictione si i debita carere posset quia tunc si et aequalis sa it to bonita ix in omnibus entibus, nee essent omnes gradus bonitatis impleti si non essent quaedam bona, quoesei, perse Donibus priuati ni,n pol Snt, ta quedam sui, perlectionibus priuabiles propter distantiam a summo bono. An patia vM erso dieendi m , ut Dion. accipite siens secundum primam acceptionem cutis.& per hunc mo

dum malum non est exissens, neque in exissent lui', quia neq; intum est natura quaedam in uniueis , meque eit aliquid in ei i- sent sicut par, persectionis eiu . i c. n. procedunt sux probatione , qui A seillatim ostendit in nulli 4 eaei sentibu , scutpriuatione, in nablino, ut caecitas in oculo.

. Ad ste in dum δῖ- fructiis malost sed ipsam ma- cenaum. s Dio acri lana voluntate. unde dicit exor on il-

tam, nisi ex bono λ Si emni ex . Aere, abiicieqsi angelo, quid est angelus nisi bo dem m disti, distatae anum opus Dei λ Si ex homine, lium, quam etiam ab

qii id erat ipse homo uili boma

opus Dei λ lmino quad erant iri si biectis, haec duo antequam oriretur in istis, ἡ ii Amma eis mala voluntas, nisi bcinum lim non steri

opus Dei & bona ta laudanda

natura Z ergo cx oon ritur 1 si in I, uitet n., imalum, nec tuit unde oriri POs e si non potestset nili ex bono. Dico ergo 'lia r Dor i mi, si ibi dicta voluntatem malam nullum ma 'ς Pis

lum praecessit: sed eri bono ora- . oh Hiithri , sed est sinem habuit. Hie aperte doce mine, istose itis oritur primam causam S origine quia dirivatio est ne-

nihilominus ostendatiar cuius Cieriae amem nia his eliud est, quam

nepatio visonis in eo quod natum est videte. Ad tertium dicendum , si quali ut, negatio nex emnium creatorum in Deo verissime sint propter eius ex reisuriit tamen nulla priuario in eo est . quia nihil est n itum habere quoa non habeat. malum autem dicitur esse secundo modo direndients cui neeati . non quidem absoluta: sed quae est priua io, aliterbia nilla essent,quia nihil es a quo aliquid negari non 'og t. α Ad quartum sicendum, et Philosophus non die ita replici te via malum seipsiam destuat sed malum s integrum N pei. D. 2;7. Destim stoe ipsum adesi ruit i iii a non potest ese malum in te

grum nisi e trumpatur omne h nu .m . eri rumpatur illud ens .

quo g mari stibiorem esse potest. subiectoautem eorrupto etiapriuati . quae in subiecto erat esse des nit. unde edi hoe esea

te e eon luditur quo summum malum e rebon pasit, nem au tem absoluie, P non sit malum. ael Adqii inmiti dicendum, q, ori ui dux arei sex nrire pellit ab opere suo malum nis situ ita conditione tu verae eum autem ii dam snt res a Deo creat , de quarum e. nditione es ut desectum malitii incutiere possint, vel in alis indurete. s litii lic ter malum ab eis prohibetetur deserueretur operi eiu condist, o R ideo deeet ut mala facete vermittat,quoranti tau ea actortion est. de hoe in p: imo libro dictum est. i. An Trev xxx t t.

ens, se ut natura quae se in primo modo acet pleat ei, ut ea ara ouae posita re aliquid praeδicant omne. in penus est natu a quaedam, quoniam di an tiara non simi, neque specie, reque dii .rentiae. ut Philo phias dicit. cum tame omne renns iti species rei disterentia dimertudit sed bonum & malum, sint genera ali tum, ut an praedica diei iis dicitur . ergo malum ea aliquid postiue pridieant. di Priter. Omne contrarium es iratura quedam, quia ecntraria in eodem genere sunt,& nihil est in sene e. vi specie, nisse natura quaedam e sed bonum ti malum sunt eontraria, itinlitera dicitur. malum est natura quedam. . 3 Plaeter. Omnis disterentia itu e c., oui tu i speciem , est aliquid politiue praedicans: sed bonum & malum stitit disset eq-tia in prima specie qualitati . constituente. diuosa, species habitus .emo malum aliquid postiue prae sient. in ter. Nihil pugnat aut coriorepit nisi arendo i nihil aurem retit nis habeat nat Dram bliquam . mim ei po malum eorrumpat sonum, & pugnet eo nisa illud , videtur quod malumst naturam εἰ irandam haben .

's Praeterea. Omne quod comi mpit, enerat aliquid, quia cor urtici uniux est sene atro alterius, ut m primo de gener tione dicitur. sed mali est eoi tum ete, vi oti . dieit . p.de diui. nomi. ergo eius est etiam: zetitiare i lia nihil genetrat nishabens

236쪽

Eabent axistam aliquam. quam renerato tradat . ergo malum A rium in ordine ad secundum. Dicendum erro, ii Odeli natu tam aliquam habens. SED eo NTRa. Omne quod est a primo bono, bonum est .eum ex hoe omnia bona sint,quia ab eo sunt,ut in libro de cap. 1 e. hebdomadibus Boetius dicit: sed omnia natura a Deo es, quies laminum bonu.

ergo malum non est peccati fuerit causa, scilicet manatura siqva si voluntatis.

ens aliquod postia e di etiam.

Praeterea . Nihil

appetit cium contrarium: sed omnis natura appetit bonu, quia unumquodque

anetit sulipsius per Quod mula voluntas sicundaria caus assis malorum.

Ala autem voluntas illa angeli, & hominis , causa est etiam malo-

letalian .ergo cum rum subsequetium, scilicet mamalo sit bonum Up: lorum operum, di malarum Voluntatum Vnde Aug. in Enchi. quam habens. Nequaquam dubitare debem . Roso Nox o. rerum bonarum . quae ad nos Dicendum,m Auiri pertinent, causam non esse nisi

in sua Metaphy pv' sonitatem Dei. Malarum vero taliam' i lam mi immutabili bono, delicien- eo; isti ore icit enim, quod malum dicitur aliquid duplici

teri vel per se, vel per accidens: ter se malum damur ipsa praua tio pet&ctionis,quasi quid malu est,qaetii auuibusdam in Ium abstracte suinptum die turi hoc autem est duplex quia illa ori uitio vel ist priuatio persectionis, quae est necessatio in ei eritimo rei, & ista priuatio in omnibus est malum, ut prauatio pedis it manus de huiusmodi. vel est priuario alicuius periectionit secundae, sicut priuatio geometriς de huiusmodi: ει talis pritiatio, non semper cuilibet est malum:sed ei tantum qui ad ea ni habendam operam dedit, vel eam habere debet. malum autemper accidens est duplex , vel ut quod est subiectum talis piluationis vel id quod talem priuationem in altero causit, Ic vi iuuat'. itum est malum coneretiue sumptum. Illud autem quod est subiectum priuationis potest accipi quid tu plieiter,quia vei citactio vel habitus,vel passio vel sub antra. Actio qui de ii priua tonem debit; fini & debite circunstantae habeat, rationem msi eulpae habebit,& quia ex similibu actibus imite, habitus

tenciantur: inde conting)ν - liliari,ctionibus telinquuntur H 1

so aurem priuationem habet, per quam aliquid in pavente aliquid i sed in ordine ad ess&ctum,

tic ne cuius malum dieitur etiam priuaiatiue dicitur. Decitur enim malum ex

nem inducit, ct selum nominat non ens. unde illud quod per se malum est, non ponit aliquiar sed dicitur esse ut priuatio. malum vero quod est subiectum prauationis, est aliquid postiue: sed non ex eo quod malum est , stat oculus es aliquid: sed non ex eo quod

caecus est,quia extris

tem boni mutabilis volunta- ras non ita emtem, prius angeli, postea hominis, hoc primum est creaturae dicitur malum, ut rationalis malum, id est prima causi mali, insequi- priuatio boni. Ecce habes pri, de consideratum estinam voluntatem boni mutabi

lis. idest angeli vel hominis, deficientem ab immutabili bono, idest a Deo , causam esse

malarum rerum ad nos perti

nentium , quia causa est tam

peccatorum quam Poenarum , etiam ratio n n enquibus praemitur humana na- tis, in ipsum redii

tura . Prima igitur origo. & 4- Ο liter, sciit

ea peccati bonia fulti& secunda A ti psti Μ v M. malum, qJ ortum est eX bono. eteo dicendum, aegenus dupliciter potest accipi. uno modo proprie, prout praedicatui de pluti- D. εrtibus in eo quod quid es, &b se neque bonum, neque malum sunt genera, quia sunt de transcendentibus, quia bolatim de

ens conuit tu Atur. Alio modo communiter, ut genus dicatur , Omne id quod sua communitate multa ambit Leontinet, de se bonum, & malum dicuntur genera omnium contrario.

C tum, quia ut in primo Phri eorum dicitiar. omnia contraria, Tex. gr. hoe modo se habent, quia alterum est nobilius & alterum vilius, ita subd vilius priuationem in se includit, se ut nigrum in respectia ad album & frigidum in respectu ad calidum pro pter quod in ptimo de Generi dicitur, quod stigus est priuatio Tex. it.

caloris :& per hunc modum semper aheium contrariorum petiinet ad bonum, Ac reliquum ad malum e unde etiam pythagoras ponebat duos ordines rerum, unum boni sub quo colligebat omnia persecta, ut dextrum, triangulum, aequilat tum & sm lia, & alietum mali sub quo ponebat omnia, ouae

imperfectionem implicant, vi snistrum , sae minam, Ec hu- tu: modi. Ad secundum dicendum, quod s consileretur malum, presse siue in abstractor sie malum optantiue bono vi priuatio, si --

autem consideratur malum peraecidens, scut ea in actione vel in habitu se opponitur bono ut crantrarium, ut prodigaliatas liberalitati,& timiditas sortitudini. tenerantur: inde contingit, quod habritis ipf, qui ev talibi actionibu telinquuntur mali sunt,scut habatus visiorum .pal sci aurem priuationem habet, per quam aliquid in patiente corrumpitur,x talis passici malum latens dicitur vel deiectus natu i in illis, in quibus non potest esse culpa, nee etiam pona. Et tintii, nullum accide, potest esse subiectum .l cGiu, qu U , . - - priuatiue uel postiue dicatur nisi gratia substantiae, quae ei s Ad tertium dicendum, quod malum per se, vel abstracti sum biicitii ideo oportet, quia vitem intelligatur iubiectum hu lus priuationis q per se malum est, substatia esse s m et dieit ho

mo malu , to anima mala. Si autem dicatur malum per acci

dens,quia causat talem priuationem hoe potes esse dupliciter, .uia eausa priuationis debitae rettsectionis, vel est ex patre uis ter ae quae est in disposta ad petiecte recipiendam viret utem agetis,scut est desectus in monscis, di in aliis quae ex desectu tria. terie contingunt .aut est ex patete agentis, S: hoc contingit dupliciter , quia vel agens est comuncium agenti in contrari uti persectionis debitae se ut is nis adurens.& pla drufi secans. Et ex hoe sequitur malum qu 3 dicitur poena sensus in sentientiburi in quibus culpa S perna esse possunt, quia tale agens quod pristiti rei sectititiem debitam, eo 'uda comundum est' isto; tu 3 u te . - - diui est areni non coniunctum, impediens inquentiam causε mimpete dupliciter, vel formaliter, vel effective. sietit en inire, scienti, se ut dicuntur nubes malet. nquantum impediunt g formaliter albedo iacit album t ita etiam formaliter prauatio ptum non est diaerentia specisea ista malum per accidens, vel eonerete acceptum. omnia enim moralia ex fine speciena consequuntur: ex ordine autem ad snem debitum speei se tur bona actio, Et bonus habitus ratione cuius bonum dis

hientia specifica ponitur habitus di actionis moralis. Mala ve . ia .ro actio specigeatur ex ordine ad finem indebatum , evi admiscetur priuatio finis debiti, ex quo ratio mali incidit. v de patet , quo 1 non sola priuatio speciscat malum habitum ει actionem . sed postici ordinis ad finem quendam, cum priua tione debiti frust te se patet, quhd malum, secundum quia digerentia, non in malum per se: sed per aceidens vel conere liue sumptum. Ad quartum dicendum . qucid malum po: est intellisti coris lumen solis,ne ad nos perueniat, de quia talis causa no sentitur ex insa persectionit subtractione, cum non tollat pci lactionem arendo in id quod priuatur, sed magis impediendo agentem, ex hoe quddpei sectionem subtrahit, cum temotast: sed ii, te sentit: alio modo per accidens, sicut quia nubes videntur. Ideo malum quod ex hoe sequitur, non dicitur poma sensa , sed poena damni: in illis tamen, quae poene sui certiva Iunt. Hi mali .er I hoe modo dictis, esitatis ordo, quod id quod enper se malum primo dicitur, ει omnia ilia per relationem ad id, & secundum gradum, tenet malum per accidens, quod eas biectium mali, quod dicitur malum ex hoc, quod priuationem , quae per se malum es, in se habet. dc in t citro gradu est, id quod dicitur malum per accidens, sicut eausa inducens malum . hoe enim non habet in se, de necessitate priuationem: sed facit aliquid esse priuationem habens. vi e prinium dicitur absolute malum, d seeundura in otitiae ad Ptiarum to priuat, Ee corruptio corrumpit : malum vero per iesumptum, est ipsa priuatio , et eorruptio. unde non suluitur, qu Ad Ment postiue dictum. quia non priuat, et corrumpit agendo. Si autem sumatur e sective se non potest intelligi, de m lo per se uel abstine sumpto, quia priuatio nihil eis est: sed portet, ut sumatur de malo per accidens. quod est subi elum Et eausa mali, te hoe quidem esseit aliquid non quidem , inquantum priua:um est: sed inquantum est quo L .da mens quod agete potest 1 de ideo dicit Dionysius. quod De diui. nomalum nihil a re, nisi vii tute boni, de ipsum bonum non mucap. nostet impugnate , nisi ex boni virtute r nihil enim pro hibet , num bonum alterius contrarium esse, ut eator sti-

rotis.

Ad quintum dicendum, ut corruptio fle tenerario quis semp

237쪽

r. terminus enim tenerationis est forma, quin est mutatio ad egerier intis vero coituptionis est prauatio, qoia est nitita tici ad non esse. 6 ina autem unius,& priuatio alterius, ut so ma ignas N piauatio aeris,lunt quidem idem subrecto: sed dilue runt rata nerti ideo etiam illud quod cotiumrit di geneiat,no ex eodem habet,

generat di corii - d In qua resa peccarum, an in bona,

rit. sed ex eo pio Datii suam itidueit petierat, α se inquatum em generat, ex eo autem , r sormasia necessario coniungitur priuationi

alterius sora X, co ra innit. unde patet,

Stensa origine mali, superest videre in quare sit in aliam, scilicet

r u IC an in rc bona, an in re mala.

quῖJ neo quia pia inui recte acuteque sapit, non auaraonem habet,vel niti m bono malum este inteli, non em est, siquid stit idest in natura bona. Ma

corrupit. α p 0p ςy i uni enim est corruptio, vel pri

meli per se loquen- uatio honi. ubi autem bonum

do generare di salua non est, non potest non esse pri- te & mali est cortum uatio. vel corruptio boni. Pec-

I ratum igitur non potest CO,

lum in eo. quod ma nisi an re bona. Sicut enim mor

uua est , ala quid lit. Λ x T a C v I. I III. v intentum est ab agente, quod cum non eompatia ut secum quandam aliam perfectionem, excludit eam. ut patet in geo ratione naturali. ignis enim intendit formam suam, in materiam inducere: sed quia sol ma ignis, non compatitur L imam aeris, iude sequitur praeter tutentionem agenti, priuatio tot metaeriaret ut ex parte

bis ae vulneribus corrumpun- materiae tecipara: tia

tur corpora quae ut ait August.

in Enchirid. Sunt priuationes tazis ita Iet

eius boni quod dicitur sanitas. nem,quani agens in

Ita & animorum, quaecunque tenda 1nducere, ut

sunt vitia, naturalium sunt pri Pat in naturalibus uationes bonorum. Quid est sitire, si, do in alti enim aliud quod malum dici- cialibus ut ligno notur, nisi priuatio boni λ e B doso, quod non dit. num enim minui malum est, si xurali actione

. artificis. unde re

quamuis quantumcumque mi netarii sciatum aliis nuatur necesse est, ut aliquid re- quem desectu niti maneat si adhuc natura est . hens aut ex parte in

Non enim consumi potest bo num , quod est natura, nisi a. iiiiii.& ipsa consumatur. Cum v quitur tressui et o

ro corrumpitur, ideo malum tus propter cuminalem ciui ix. Malum

Vtrum bonum sit caussa mali.

autem eulpae ex duobus horam modorum contingete potest, scilicet vel ex 'arte M eius quod intentu est. vel ex ra te instru Da

lenti .ex desectu enim materiae . culpe malum non accidit, . . .. . quia Dperationes morales non sunt factiones,ut pes eas aliquid L

e se honiam non est.

Ex Μὴ q ι , Ρ, ite iea. Vnum oppiastorum, non est eausa alterius

Iei. g. xili per accidens,s ut irigidum quodammodo calefacit,ut in s. Physe dicitur, sed malum non im habet causam per accidens: sed per se i uia quod est per aceidens, est ut in paucioribus,m luna autem videtur e vi in pluiibus. crgo oportet, quod prima causa mali sit malum. 3 Pidi ieiea. Omnis effectus eausae secundae reducitur in eiulatu primam sed omne bonum es e siectuseaust prime. s ergo aliquod malum ab aliquo bono causatur 1 tunc causa prima

tuae Deus est. mali causa erat, de se aliquo modo malus esset Deus, quod est absurdum. Praeter. Oportet ut effectus sequatur, conditionem suamulae sed omne malum desectivum est ergo oportet, u3 In cauissa eius aliquo modo desectu sit . aut ergo est in ea desecius in actu, aut in potentia .s defcctus in actu, omne aurem quod descit in actu,malum est. ergo causa mali non erit bonum sed malum, nee hoe erit primum malum, cuius eati iam quae fuimus. Si autem desectu, est eausa in potentia tantum, id autem quod est in potentia tantum non suis cit , vi educat aliquid in actu, quia in x. Physi.dicit ut, qdifieatro in actu ea causa aedificara mactu & ediscatio in potentia est causa aedificati in potenti e pa ex tali causa malum actu orna non poterat. s Piaeet ea. Diony. dicat in Aa p. de diu . nomi. v malum non habet causam: sed quod a bono causatur habet causam. erasci malum non est ex bono.

SED CONTRA . Quicunq; saest aliquid ad quod 1lterum de necessitate consequitur, etiam illius causa est, sed te, bona est eausa alicui ni .ad quod malum coiequitur , ex eo quZd ex illius aduentu alterum bonum priuatum scut patet in igne adurente, qui formam suam inducens s imam rei adustae tollit, & tamen utraque forma bonum quoddam est ergo bonum est causa mali. at praeterea. Omne quod est per aecidens, reducitur ad per se: sed malum non causat nisi per accidens, quaa non agit nisi vi tute boni, ut Dionilius dicat. ergo oporte vi causalitas mali in bonum reducaturiticut in primam causam. RE sp UNDE . Dicendum. U nihil agit. nis serendum quod ea in actu. nihil autem est in actur nisi secundum quod sordiam vel periacitonem aliquam habet . unde oportet, quod omne quod agit,agat inquantum p.rlectum est ita inquaniatum est bonum, cum omne persectum, inquantum huius mois di bonum str intentio autem cuic si ber agentis, in s militudinem suam in altero emcere: N ideo id quod est, per se tutentum ab agente es,quo aliquod bonum mei attin unde bonum per se eausam habet: sed deiectus incidit, pister intentionem aseu cisaluc autem couungri traptariter. t ea parte eius,quod in ipsi agentibus permanentes, di eos pei scientes aut corrumpenteri in omnibus enim peccatis, quae per deliberationem t aion procedunt, malum incidit ex parte eius quod intentumes scut enim in naturalibus, non possunt essedis et sol mae subsantiales vltimae u, perscientes eandem partem materiae ita non possunt esse duo ultimi scies voluntatis. unde sicut agens naturale, ex hoc quM induent unam formam causat deieci iis alterius formaesta etiam volunta ex hoe,quod alicui tanq1 vltimo fini inhaeret, quM debitu, sia sui, non est, auertulit asne ultimo sibi debitoon quo completur latio mali culpae. praeter intentionem voluntati peccata vero, quae piat et deliber tionem lationis procedunt, ut primi motus, incidunt ex de- Detu instrumenti, idest inferiorum vitium, quε sunt sicut iustiumenta voluntatis aut rationis : scut patet in primas moliabus. sc ergo patet, quod eo modo quo malum causam ha hete potest bonum e sciensens ea uia mali es, stilicet per accidens. I non autem id quod est pei sectum S summum bonum i quod patet per smilitudo nem in agentibus naturalibus, in quibus inite naturaliqv d agens uniuei sale, di aliquod agens partie late. Agens patii eulare, quod habet actionem determinatam ad inam Gemam, scut est eausa sortiis illius, ita ea causa piliauationis sol ms alterius, ut patet in igne vel aqua:sol aute cura si causa agens uniuersaliter ad c renem formam inferiorem eorporalem, non est causa priuationis formae, nisi per suam elongaraonem, ut datitur in secundo de Generatione. Simi- Tex. .s liter etiam illud ,quod est bonum particulare,causando aliquod s a. bonum determinatum Axcludit bonum alterum, quod non secum illo compatitur . bonum autem completum, quod uni uersalit r omnis boni causa est, non est causa defeetu, alio iv I boni, neque etiam per suam absentiam, quia ipsum, quantum in se est , semper prisen. est, vicissitudinem non patie absentiae di praesentiae. 'A D PRIMv M. ergo dicendum , quod boni en e tua , per se est saluare & producet e r sed etiam corruptio , vel priuatio potest esse per accidens effectus boni , ut

dictum est. .

' Ad secundum direndum, quod bonum in toto uniuerso contingit vi in pluribus. malum autem vi in paucioribus, plures enim sunt partes um uers, in quibus malum naturae accidete non potest, scilicet superiora eorpora, quam alis iaquibus malum nature accidit, scilicet inferiora corpora, iuquibus etiam malum naturς , ut in paucioribus eii , quia causae natu tales non desciuut a suis ordinatia egeetibus nisi in minori parte. Similiter etiam est in voluntariis, uaccipiatur completa causa , qua est voluntas per habitum pesseeta, quia haec ab actu virtutis , ut in minori parte descit . voluntas autem, nondum, per habitum periecta . es incompleta causa , quia se ad utrumlibet lia

bet , di scut mala pluribus modis contiesunt quam bona'. ita in

238쪽

Cap. I Ira in pluribus ectitur in mala quam in persecte bona. In nul- Α s s Pret. Illud quod est per se subiectum alicuitu, est etiam

Io enim voluntas hoc modo deficit, ut saltem in aliqua bona - -- c a: . a. - L;--n

non conuertatur, quia malum si persectum si seipsunt desti tui, ut in . Ethicor licitur. Ad tertium dicendum , et causa secunda habet per se esses.ctum, secundum P

est eius corruptio, qu ia ea qualicuci; priuat bono. Nam si nullo priuat bono, non nocet. NO-cet aute adimit ergo bonum rQuamdiu itaq; natura corrumpitur, inest ei bonum quo priuetur. Ac per hoc nullu est, quod dicitur malum si nullum sit bo

num: sed bonum omnino cares malo. integrum bonum est. Cuvero inest malum vitiatum, vel vitiosum bonum est, nec malu

vnil potest elle ullum, ubi est bo

est sub eausa primarti ideo talis effect , qui per se est eius,in

causam primam redueitur: sed si si si quis desectus eius saccides, inquantum exit ab ordine causae primae, non oportet

v effectus ille incausam primam reducatu tetit patet in erure claudicante,qui quid enim ἡe tatim ne gressus est in claudieatione, totum eianum nullum. Vnderes mira coficitur, ut quia omnis natura inquantum natura est, bonum est,

nihil aliud dici videatur, cum vitiosa natura, mala natura esse dicitur, nisi malum esse, quod

bonum est, nec malum esse . nisquod bonum est. Hac contexi tione, vel ostensione euidenter insinuatur, malum non posse en

se, nisi in re bona. Vbi etia licet absurdum videatur, manifeste dicitur esse malum qd bonii est.

se itur mediante erure a virtute gressiua sed erus in qu tum est improportionatum virtuti or initie inducit deformitatem, quae es in claudicatione : unde non portet, P talis deformitas si effectus virtutis vressi uetita etiam bona particularia non iunt causae per accides aliquorum desectuum nisi secundum 'r de seiunt a pei sectione sumini boni knde non oportet P desiti us illi, qui consequunt, in summum bonum sicut in causim redueamur. As quartum dieendum, quod in voluntate creata inueniturupte desectui. Vtili, qui est potentialis causa mali s eri nitii- ens subiectum naueat. mne aut ens inquantum huius ti odi bolo e2 hoe n , ., nihilo est, potest descere peccando, secundum C num est. unde oportet, quod sibi tum mali st bori uim . sed vestibilitatem electionis mon tamen iste desehus es actualis ea rixa - : - α - -n mali , quia sequeretur ιν voluntas semper desceret. sicut crua claudum semper claudicat. Alius autem est desectus actualis secundum et altu descit, & quicquid proced)t ab ipsa, prout subiso desectu stat tortim est nialum.illius autem desectu , qui est in actu voluntatis, no oportet i si causi aliquia alius desectus,

ira voluntate prae existens actu, quia sc in infinitum iretur: sed ipsam et voluntas seeundum se considerata illius desectus causa est Ille n.desectus in voluntate est,secundum et voluntas ad aliquid aliquo indebito modo conuertitur. Eiu, aurem quod est conuerti ad bonum e reatum indebito modo,voluntas dominia habet,quia ad utrumlibet libera est. non . n. tu sinula de voluntate & agente naturali. agens. n. nai ut ale est determinatum ad unum ex sua natura. unde non potes ei se causa actionis ino

diri, e nis mi hoe .a, aliquis desectus in ipsis asci te eii νυ uo ia, autem non est determinata ad unu: sed seipsam dete minat, D sectionem consequitur, & proptet diualitiam a summo boliri serendum V, hute vel illi adhaeret, & in tali adhaesione pri una illa etiam quae debita est sibi carere porea, & quam naturi, ist

malum voluntatis conssit: unde primi mali cul ae, quod est itiactu volutatas, res bona svoluntas caula est i d per accidens,

per se causa eius, quia sicut dieit Auie. subiectum es in se com rmiat. .e. II letum prebens alteri oecasonem es endi sed malum non cauisitur per se ex principias boni. ergo bonum, non eri umor sale, & per se Iubiectum mali.

cium est en r sed oeens in uantum hu iusmodi bonum est . quia ens Ee bonum

tota ut truntur . eris

subiectuat uiali se

bonum.

Praeterea. I hilo phus dicit in s Me. Tex. t tapb7.quod tit in est

pisici res malum, esset autem praeterm i s in rebus i. esset et, o malum est

in rebu, i ciit in s hiecto sed omni, res inquantum huiusnodi bolia est, quia per se malum nulla res est, sed priuatio ut dictum es. ergo bonum est subiectum mali. Rx, potitigo. Dicendum v per se malum, ut sietum Ttae. o. s. est e, dictis Aule est priuatio: vriuatio autem, ut in . M:ta eL Τex. Mes negatio in substantia, i.in subsantia habet subiectum ne gatio autem qua subiectum non determina t. priuatio dici non potest, sed simplex negatio. unde oportet, quod malum aliquosen, subiectum habeat.onane aut ens inquantum huiusmodi,bcinum es. unde oportet, quod subiectum mali si bonum. Sed

ciendum qu Mno omne bonum subiectum mali esse portest. i. quoddaia bonum,cui nihil bonitatis deest, quia perfectu ei esti 13 nee deesse potes,quia ors bonitates in eo unum sunt, , tetna ab 'Hiera separati non possi quia smplex est, & in tali bono ma-ltim Oee esse nee cogitari potes, & hoc est se mm ii in bonum quod Deus est. Est autem quoddam bonum,quod quia ii 5oem bonitate persecte colligat: sed in aliquo a summo bono tesse ait tri non potes mi deetie aliqua bonitatum, quae debita est scit, vi patet in angelis, te in corporibus caelestibus, ius bonitate natu talem nullo modo amittere poli unt,& tale etiam bono subjecium mali esse non potest non. n omnis catentia bunicati, malum est sed illius tm est , quam nata est te, liabere. ἐκ debita inei: calete. n. visu non est malum in lapide sed in oculo: hoe n est commune priuationi omni, xy aptitudinem ad actum in sibi et o requirat. Est autem quoddam bonum,qLod nec omnem I dictum est, secundi autem mali quod est in a ctu exterioli ipsa voluntas iam mala per interiorem actum ea usa eii. a Ad quintum dicendum, ς malum non habet causam per se: sed per aecidens, ut dictum est. & hoe Dion .imendit,huc per accidens bonum mali causa esse potest. habere, se tale bonum est subiectum mali quiequid sit illud. vii de Dion 1.dicit .cap.de diui .no quod b. tium patriculare, est sibit tum mali. hoc autem bonum, quid iit quod mas dis, hii -

. citu conliderandum est em perfeci ii ne quae ro malum p ι tur eo ip priuatio N habitus, tun t citra idem.esi auton queda in rei se et io.s secunda.cuius subiectum est eos actu completum in

.sse primo, & hoe idem ens illi malo subiicitur, per quod issa persectio priuatur: scut anima culpς per quam pratia tollitur, est autem quaedam persectio ptima, ut sorma substanti alit,sit,iectura cuius est in potentia tantum. c. materia prima, quae sicut est ens in eo inpletum di in potentia,&ipsa etiam subiicit ut piitiali otii subsantialis sortia vi dieit Philo 1bphin in i .Phyile ΦmMelia non est malum per se: sed per accidens, scilicet ratione priuationis cui subiicitur. ι

Wς Et coci bilissime dieitici esse in alte dio, quod est i n eo sicut in ligit ita in existente, sicut iliqua pals perlectionem existe

d I trum malum sit subiective in bono.

p r qε . π D Uix T. M se proceditur. Videtur quidd malum G 3. Et non si in bono sicut iii iubiecto. Sicut enim dicit in . . sibi e . ergo existens n5-subiectum m 3li: led Omne bonum es existens .erso malum non est in bono laeut in subieci i Preter. Malum se habet ad bonum, scut non ens ad ea rsed ens non est sibiectum non entis, quia stimul ella non pia sunt ergo nec bonum est subiectum mili. a Praeterea. Nullum contrarium est subiectum sui contra mi sed bonum de malum sunt contraria. ergo bonum non est πιαε8 ι' subiectum mali.prima patet ex hoe qa i. Phitic dicituro subie 'π' ctum neu tum pontiariorum est. Si dicatur,quod rinula ista sallit in hix contrariis,quae sust bonum dc nyalum.ut in Ira dr. Contra. In polletiori semper prius includitur: sed prima oppositio est assiimationis de negationis.ergo a natio di ne-tatio includitur Di omnibus contrariis: ted attii matio&ne aisto non possunt ine simul vera.ergo nec aliqua contraria: sublactu ni autem simul est,cum eo evio est si Mucium. e gobonum

mali subiectum ese non potest.

nitituens, di hoc modo in nullo exiliente malunt es: sed sacut priuatio in subiecto. Ad secundum dicendum, Π, malum non esse habet ad bonum, setit non ens absolute sumptuni ad en , non em enim absolute sumptum est negatio put suae sbi sub ectu in non determina t. malum autem es non en, quoddam, quod est priua tio i& ideo oporter, qudd habeat determinatum subiectum, quod non potest ese, iras eos bonum. Ad teritum dicendum, T non quodlibet malum contrariatur euilibet bono directe: sed nec cuilibet virtuti quodlibet tium sed illi tantum bono,cuius persectio per malum priuatiar. malum autem non es scut in subiecto, in illo bono, quod p emalum tollitur, scut vita naturalis hominiis, non tollitur pee

malum culpae . unde malum eulpae non opponitur huic b no, quod est vivum vita natur ii i5c ideo non tu inculiue-

tuens, si hoc malum in hoc bono st, si ut insubiecto. secundus Seuten. s. Tho. P 1 Aa

239쪽

. Ad quartum diere dum, oppositio mali ad bonum poteo τ pit tandem ad non esse perdueit . quia Mut nulli ut rei tenet Rihiari dupliciter . vel siti determinatam tonem huius boni &illiti, mali,& se non fallit in istis oppostis, bonu & massi, dialecti eorum reeula,q prohibet contraria simul esse no posse, quia ut dictum est,sic accipiendo oppositionem boni di mali, malum non opponatur illi

bono, ἱ quo in sicut Qu3d ex praemissis sequitur, sciriecti

in subiecto. Pot etiaeonsderari oppo mali ad bonu sis eoemi nem, viriusq; de se malum sm pri opponit bono sinple: ii titi litite bono hoe malum te a hue mogum sallit dialectieritum regula in istiseo

quod cum dicis vir mesus homo, diacitur malam bonum.

X quo colligitur nihil aliud signiscari,cu di

citur lio malus, nis bonum malia. Vnde Aug. in Ench

subdit. Quid est malus ho, nisi

tramis, tia inalii est i mala natura λ Qui alio mo natu-

bon , & to quare fal raesi. Porro si ho aliquod bonulites ista,eia bonum est . a natura est, quid aliud est

n. πά . - malus ho, nisi malum bonum. Titin E sed a Tn cu duo ista discernimus in

ctione in coi. nueis treminus: nec ideo malum quia

Quid net sectionis res ho esto, nee ideo bonum qa iniquus est. Sed bonum sta homo, malum quia iniquus . Ois itaq; natura etia si vitiosa sit, inquantum natura est, bona est, in qu tum vitiosa est, mala est.

quid persectionis res habeat, iciem ttinem ni consequit. Siti etiam quacti a persectioe priuatu coem

ronem mali in euristit . ccntingit aut vi

ahqd habeat prima persectionem 5e pestietur secunda Et ita simul habebit tone honi & mali sed Em diuersa &ex hoe nosequit. m eo tradictoria sini simul veta. Ad se 2 tum dicempum, uuλd malu nohahet subiectum. si eiu per se accident seg se ut priuatio P sectionis: & ideo notio est ius nita, ita nec corruptio, eum tempus corrupta Unia cu tussib et rei tepori pisonis eius aequale si ut in i de Generatio- Tex. 1 tne δρ.ergo necessariu est, u bonum ex toto per malum tollar. s Praeter. Si malum diminuit bonum ut illud bonum quod est ei lubiectum,aut

aut bona & mala, nullus ambi- illud bonum quod tesse contraria. no solii simul est ei oppositum: Messe post v nt: sed mala oino sine ζ ubiectuti

bonis, & nisi bonis esse no piat. lum accidens suum di haec duo contraria ita simul subiectu diminuat. sunt,ut si bonii non esset, in quo φ s' esset malia, prorsus nec malu ee

potui stet,sia non ino ubi cosue euo eum illud boret, sed via oriret corruptio no num ex toto priueti

haberet: nis esset quod eorrtim qui 3 op non

peretur, quonia nihil est aliud vir: ea

corruptio u boni extermina- quod per malum ditatio. Ex bonis igitur mala orta minui te toto tui

sunt, & nisi in bonis non sunt. i- V nec iiiit prorsus, unde oriretur thi ', 'inii, t

vlla mali natura, nisi ex angeli mi, est malum eulti hois natura boa, vir de primi pae, sed malum cuia tu S Orta est voluntas mala. rae in pomi

lii bonum . daeit.

m δd regula dialecticorum de eo trua ijs sessim his. bono I malo. HDeoq; in his cotrariis, quae mala δc bona vocatur, illa dialecticorure gula deficit, qua dicunt nulli rei, duo simul inesse contraria. Nullus. n. potus aut cibus simul dulcis e& amarus. Nullii simul corpus ubi albu ibi de nigrii, de oportet, Zy ς ς hoe in multis ac pene, in olbus

cit eausit,sed stisse ετ tm i sit aptitudine, ct debitu reqrat.

A R Treperitur a contrarias, ut in una

re simul esse non possint. Cum

e Virum malum possit corrumpere totum bonum. AD Q i K τ v v se proceditur. videtur V malum bonum totum eorrupere pcssit,quia ut in x. Phys .dρ, omnes nitum etin sumitur aluato quodam,sed bonum creatum, quod silum subiectum mali esse potest, sinatum est ergo per multiplicationem mali potess ex toto consumi. si gicatur, P quis lits nitum in actu est tamen insnitum in virtute di potentia. e a Contra. Quantita, virtutis vel potentie mensuratur ex obiecto sed ob iactum potest habere infinitatem vel sis ronem quantitatis ectinuae, vel sm ronem quatitatis discrete e sed neutro mo per peccatum diminuitur potentia, vel virtu, tioni naturalis,qa sciat ante peecatum erat anima capax ins niti boni,q sDeu, est ita etiam di post. Similitet etiam fetit ante peceatum vi poterat in infinitos actus: ita etiam post. nec alicuius actu, po tentia ab ea aufertur ad minus remota.ergo diminutio boni per malum non attenditur fm quantitatem virtutis. ergo nec ins mirat virtutis consumptionem boni, vel mali ex eludete potest. Si dicitur, ut di minutio boni per malo, non est semper Fm ea dem quatitatE sed F m eaAde proportione, sicut in diminutione continui:& ideo senis in infinitu diminuit, nec ex toto aufert.. a Contra. Quandoctiq; est diminutio, fm eandem proporationem, semper illud quod secundo aufertur: est minus eo quod primo auferebatur,quia si primo ablatum fuit tertium totius secundo ablatum erit te ilium risdui,& sic deinceps, sed secundumalum non tollit minus de bono quam primum malu auserebat , quia potest esse malum tam magnum, nec bonum ea ne titi, ad tesstendum 1 sed debilius. eigo non est diminutio boni per malum semper, se undum eande in proportionem.

Praei. Ex hoe malum dieitur,et bonum comapit.erro qua eiu inatum durat continue corrupit, sed quod coiitiaue coit X his aperitur, Ad pri' num talia in angelis modi sedo supra dixi- peccantibus integramus in uestigando. su permanserunt, cum

si erit origo mali,& i qua re sit.

Ex bona n. re ortum, Sin bona reum . malum re consistere praemissis testimo non ex toto tollitniis comprobatur. illi. qua diei umeri bonum, e se murum,opponitur de prophelia quae uti, viti bis qui dicunt bo-κum malum.

D hoc aut eqddictum est mali, esse qd bonum est, quid a se opponui.

ergo impossibile es esse aliquod malum, quod ex toto cortum rat bonum. RE PONDEO. Dicendum. seu tex dictis patet, mala per se acceptum priuatio qua dam est . ad rationem autem cuius bet plauationis tria requiruntur. habitus oppostus.& su hiectum tam habitus q prauationis, di habilitas in subiecto ad receptionem habitus: & ideo triplex bonum potes eonsidera-

bonum a

gi Praeter. Philos, Cap. Implius dicit -. Ethie. r malum si sit intortu seipsum destrueret: sed malum quod

ex toto tollat bonu, erit integrum malu ergo etiam seipsum

delitueret: sed qui qd seipsum destruit impossibile est ese.

receptio

ri, s. num quod est persectio opposta ips malo, di subiectum illius persectionis, Eeptitiationi, oppostae,& etiam ipti habilitas ad persectionem illam, quae cum si quaedam quas incho tio eius etiam bonum quoddam es,verbi gratia, malum culpe habet pro subiecto ipsam naturam animae,quae bonum ouodHest,& pro opposto ipsam traiiam, re iterum animae ines habitis ita quaedam ad gratiam habendam. Selendum es ergo,i malum culpae bonum gratiae sibi oppositum ex toto tollit, de ipsa vero natura animae quae est sibi subiectum nihil aufertur, piam vero habilitatem gi minuit, & hoe est bonum natura quod ex culpa diminuitur. Diminutio autem huius habilitatis non est. per lubtractionem alicuius partis eius,scuti. n.qualitates hcsormae non augentur per additionem. ut in primo dictum est dissii . sed per intensionem: ita etiam non diminuitur per subit ctionem: sed per remissionem. remissio autem huiusmodi habilitatis est, seeundum quod elongatior est ab actu, scilicet ab ipsa gratia, quanto enim potent a est magis propinqua actui tanto completior est , contingit autem isam habilitatem , inins nitum elongatiorem ab actu seri i ita quial semper tem nebit habilitas, eo quod ciuilibet actus peccati sacri aliquam elon pationem a gratia. unde semper temanet minor, ec minor habilitas & magis a gratia distans.& post primum peccatum M tollit ut potentia ad secundum peccatum:unnio est maior pr nitas:& ideo potest fieri maior elongatio unquam tamen , bilitas ad gratiam ex toto tolletur, va habilm, i a causature

240쪽

tritis ianiturae,quae principia ut dictum est .eulpa nee tollit, .ee minuit. ec simile esset in naturalibus, s esset aliquis olor. vi in infinitum posset ealeticere, de plus Bc plus, sempest men remaneret materia, quae ex natura sua haberet habilita tem ad frigus, & eam nullo modo amitteret: sed tamen illa ha hilitia semper geret

Si bonum malum esse dicimus, di malum bonu. incidimus in illam sententiam propheticam, ubi legitur. Vel, his qui dicunt

bonum malum. & malum boni lonis

ab actu, ut dictum in. Ad secundum di- enaum qu Ad hihil

subtrahitur de quan litate virtutis vel po

llenti r ita ut non h

si per subtractionε

sed per togationem num . igitur si hanc maledictios

'ta ut dictum nem vitare volumus, nullate

nus dicere debemus, bonum esse malum, & econuerso . hoc autem Au . in eodem libro determinat dicens. Id quod di-host peccatum in D ctum est in prophetia, intellite a ad tantum gendum est de ipsis rebus quin si, sicut ante: vel ad bus homines mali sunt, non de tot bona sicut pNWM hominibus: unde qui adulteriu

xin peeta, Elan dicit esse bonum, in eum cadit

xii potentia ab actu, illa prophetica destinatio,&indi in hoe infimi ιε eum, qui dicit malum esse b habet, secundu Z num , vel bonum este iniquum. H ontingit dis Qui . n.dicit holem inquantumctum est. homo est, malum esse, Si bonita' Tettium eon di- tem esse iniquitatem, opus Dei in quia illa solutio culpat qδ est homo. 8c vitium

Adqubium di hois laudat quod est iniquitas.

cendum, P malum,

A de diu .nomi. Illa dialecticorum regula descit Ste lavoni mdeficiat,& quomodo non,dictum est sed secundum intellectum: quo proponitur veregula, nunquam deficit, quImitis aliquomodo deficiat in bono di malo, quod non deficit in aliis co . trarijs,qiis sprituales Mimas designant, ut dictumest. Dei s. rebiit quibus homia

DISTINCTIO XXXV.

mi id sit peccati .

caris, quae etiam in

quitum res sunt, bonitatem quadam ha

bent. sed in uuatum deficiunt mala sunt. .

DISTINC MI O

ost hoc videndum est, quid sit peccatum. b. Peccatum est', ut ait Aug. omne dictum vel factum B vel concupitum, quod fit contra legem Dei. Idem in libro de

duabus animabus. Peccatum est voluntas retinendi vel consequendi, quod iustitia vetat, Rr, scilice defectus

- - . . ex quo ratione mali

In utraq; assignatione de actua habet, & sibilantiali peccato agitur, 3c mortali, actus, secundum qua non veniali. Ex prima descri- δctuale peccatum diptione ostenditur peccatum esse voluntas mala. siue locutio taoperatio praua, i. actu S malus, tam interior quam exterior . Ex- altera vero oliditur esse adi interior. Voluntas. n. vii superiot Contra Faustum

cap. 17.

Cap. II.

rib dictu est, motus animi est,

idest ipsa priuatio, que est in subiecto aliquo, non eor mis lege ctiue inui biecto illo, ut fiat consumptio eontiis

Uicut humidum per es dum consumitur: sed eorrumpit formaliter loquendo, idest,est ipsa eorruptio qua eorruptum est: α ideo ratio non procedit. in Ad quintum dicendum,Tillud bonum naturae quod per peecatum diminuitur,est medium inter animam,quae est subiectu culpe.& gratiam que est oppositum culps, ipsa habilitas, quae quidem radicatur in anima,& perficitur per gratiam i & ideo ex parte illa qua accedit ad gratiam opponitur culta, ratione euius per culpam diminuitur, ut semper elongatior a sturasat: sed ex parte illa qua in substantia animae radicatur, non opponitur eulpae r sed est subiectum eius: & ideo semper m

tet in anima quamdiu manet natura.

li esse non ponit. dea alcenaum, I RIPUT CH

ructus. causa vero prima in genere illo es, vel sol vel tetra, de causa prima est communi & bonis le malis arboribui.& boniadi malis fluctibus1 adeo ipsa natura volutati. sicut causa prima, in ptine pium bonarum Et malarum voluntatum, & bonorum ac malorum eYtisorum actuum, una Ee eadem voluntas mala quae comparatur arbori, est causa mali actu exterioris stllima, qui eomparatur fructui. Ecce habens primam volunta

tem boni mutabilis Ece.' hoe non diei t. si angelus p imus 3e homo non peccasset, quin alii sequentes peeeate potuissentisi i qa ex illis primi peccatis sequentia concomitata sunt. ubi autε num non est Elel hoe non est intelligendum de bono, quod de malum priuatur, quia se ratio sua non valeret: hoe enim num ante aduentum mali eiur sed post aduentum mali, non remanet: sed tutelligitur de bono quod in subiectum mali, quod quidem corrumpitur inquantum aebita persectione pii. tiatur, quod s esse detisteret, riuati non posset: le ita nee eo iunipi. Naturalium sunt resuationes notum sce.ὶ hoe in telligendum est, de bono naturali, vel ad quod natura est ei di- nata sicut gratia vel virtus, ves de ipsis habilitatibυ, ad hie b na.si enim intelligeretur de boni naturalibus,quae sunt de egematurae, vel naturam consequentes, se salsum esset, quia testabo post peccatum intecta maneat, ut Diony.dicat capitu. Α Nisag TvM ea ex volvatate mala ε c. I Hoedicit ad exeludendum quavidam obiectionem, ex verbia domini exortam Matth. . Non potest at ehona 8te. ex quo videtur sequi et res bona causa maa possit. Seg dicendum, qa arbor est causa proxima

ei ut, determinato de peccato actuali, se ieudum quod habet rationem mali. hie inopu determinare . . de eo, quantum adstibstantiam actus,

in qua desectus sundatur, secundumque .c malum dicituriri diuiditur in partes duas'. In prima determinat de peccato quantum ad actum. In secunda de potentia, qus in ad actum me rati. distinetio. Post praedieta Gnsgeratione dignum dedit 'Prima diuiditur in duas. In prima determinat de peccato itigenerali. In secunda, descendit ad peccatorum disserentias. 3. distinctio. Cum autem voluntatem malam deci P imi diuiditur in duas. In prima determinat de actu pereati ponerest i sed quia aetus peccati, vel est interior voluntatis, vel est exterior, ideo in secunda parte descendit , ad viros ueaetus. 38. distinctio. Post praedieta de voluntate eiusque Gne Ece Φ Pi ima diuiditur in duo. In prima prosequitur opinionem quorundam ὀieentium, actus peccatorum a Deo esse. In secunda ponit opinionem contrariam. 3 et diiunetio. sunt M autem alia plu)imi aliter longe &e.ὲ Prima diuiditur in dua . In prima prosequitur opinionem eorum, qui dicunt omnes actus ex Deo esse. In secunda ex incidenti, quia haec dispes tatio mota exigebat, interponitur de operatione peccati adponam, utrum peccatum poena esse possit,irigesma distinerio. Selendum est tamen, quaedam se esse peccata die. I Prima ditii ditur in tres. In prima ponit d nitionem peccati. In me unda inducit diuersa, opiniones , ex datis descriptionibu. oeeasonatas. ibis Quocirca diuerstatis huiusmodi, verbo rum oecasione Sch In tertia prosequitur illam opinionem. qudd omnes actus a. Deo sunt . ibi I Quidam diligenter at tendentes Sce .l Circa secundum duo iacit. Primo narrat di

uersat opiniones . secundo hieuiter dixit, quid de eis tenen

dum si ibi sane diei potest εte. 1 Tettia pars diuiditur itipatus tres . In prima ponitur opinio . In seeunda ponia Ε tur Opinionis constraatio per rationes. ibis Quod autem omnia voluntas, Ec actio Ece. I In tertia ponitur responso ad ea, quae in contrarium obiici possunt. Quibus opponi tui si omnia qui sint dici Circa seeundum duas raticine ponit. Prima accipitur ex ratione entis. Secunda ex habitudine mali ad bonum, in quo necessario in subiecto malum eo usistit. ibi sitem se alit et probant &c., Prima ratio tali est. Omne ens inquantum ens bonum est. N a Deo in i sed lam his actio est res. ergo εce. Primo probat maiorem. Serui do proponit minorem, & indueit conclusionem. ibi E pie diciti colliritur atque insertur εἰ e. l Quibus opponitur uomnia &e.ὶ Hie excludit obiectiones, quae contra hanc opi nionem possunt esse. Et diuiditur in tre secundum tin te et iones. prima sumitur ex his aetibus, qui mox nominati in malum sonant, ut homicidium de e. Secunda eae ontimo nibu et, quae actum habere non videntur. ibi litem aliter secundus Semen. ,.Tho. P 3 est

SEARCH

MENU NAVIGATION