장음표시 사용
91쪽
rotest diei secundum aliam viat quod mane S vespere ponun ptur, quia sunt principia diei ia noctis. ibi autem ostenditur insitutio principiorum naturae,ex quibus omnia propagita
d Virum primi maseria fueris resertarie. t Gen. adiit.
lie proceditur. videt et prima ma teria iniurmis elat . Illa enim materia contunis erat omnibui elementi, quia ex illa omnia facta sunt: sed elementa no eo Demunt nisi in ana teria in lalmi. ergo prima materia omisti ino 'inlarmis erat.' a Prael. Aug. dicit
in ii. conses. ad Deulo quo nocuisti do mine iam ulum tuus priusquam ista tacetes, na aliqd erat, nee species, nee color Ne . nee tamen omnino nihil erat
erat. ergo prima ma. teria Omnino forma
teria sol mam alioua habebat, aut habebat formam corporis missi, aut corporis smplicis sed non corporis missi, quia se Het missu prius corporibus simplicibus, quod esset coso
bre aliquid sunt, sed ipsa lucis
absentia. Sicut silentium no aliqua res est, sed ubi sonus no est, silentium dicitur. Et nuditas non aliqua res est, sed in corpore ubi tegumentum non est, nu
ditas dicitur, sicut & inanitas non est aliquid. sed inani, dici
tur esse locus, ubi non est corp', de inanitas absentia ςorporis. Quos su tenebrae dicantur non esse aliquid , ita quo dicavi uresse al.quid. I tende tu, hic Aug. tenebras dicit non esse aliquid, cum alibi te
ementiae tuae, nunquam tamen d uiditur ab omniser mi, ut bat Aut in sua Metaphisica, immo quando amittit unam i-- Ttae. ax itimam. acquiri I ali. N,lcctindi in ἰ coit imici unius est genera iatio alterius, ex ideo materia P ima sic accepta,non pomit effeἀuratione ame corpora ex ea io niata. Alio modo dicitur mater a prima secunda
superfunderetur. Sed nondum P primu importae lucis gratia opus suum Deus t T. Ποῦ Puris v emi ltauerat, quae postea in Pri
notrita confossos dicia infortas, secundum eos et po-Grbi ad . sepionia. oran tim e nunt mundum non
in altitud nem actende sit. semper suisse, nee a principio creationis omnia distincta .re , S ite accipiendo
oportuit eam habere ala uam tormam.
Sed ei rea hoc antiqPhilo phi diuersifieati sunt. Quidam
enim posuerunt ea esse totam sub una Dan. 3
nebrε inter creaturas ponatur, uae bene dicunt dominum, une dicitur. Benedicite lux & tenebre domino. Ideoque scien- Πdum est, tenebras diuersis modis accipi, scilicet, vel pro lucis absentia qualiter supra accepit Aug. iuxta quam acceptionem non sunt aliquid, vel pro aere obscurato, siue aeris obscura qualitate. S: secundum hoc. aliqua res creata sunt Ideo ergo
dicit tenebras tunc sutile supertaciem abyssi, quia nonduerat lux. Que ii esset, superesset &
vel aliquid inter ea.& ex isto omnia generati eonstituune densitate &raritate. vero posue
num positioni Anaxagore.ergo oportet thaberet Drmo eor- ii, simpliei, , & se redibit opinio antiquorum naturalium, Inui ponebant unum elementum omnium, vel ignem et aqua, Vel aerem. Si dicatur, qudd non habebat aliquam harum formatum,std aliam. Contra.Omne quod generatur, generatur ex luci contrario , sed ex ista prima materia existente sub lbrma corporali, facia tant elementa.ergo Oportet quia habuerit eon trametatem ad elementa quae ex ea facta sunt: sed contrarietas primorum corporum non potest extendi ultra quaternarium numerum, ut in secundo de Gene. probatur .ergo oportuit materiam illaeisse sub forma alicuiu, quatuor elemeniorum , s suit sub Mrma aliqua corporali,& ita unum tantum esset elementum primum , quod improbat Philo phus . opolluit ergo,quia materia illa omnino fuerit in imis.sso coNTRA . cimne esse est a forma. si et so materia prima fuit ante retum distinctionem, oportet quod formam galiquam habuerit. Prael. Sicut se habet eornus naturale ad diuelsas sputas, ita se habet materia prima ad se imas subsantiales 1 sed imposibile est esse aliquod corpii, absque omni figura . ergo impoli bile est esse materiam absque omni forma. Rns P Noxo, Dicendum, quod mat a prima dieitur dupliciter . vel itastprimum impDrtet ordinem naturae. vel ita quM importet ordinem temporis'. secundum qu hd importat Drdinem naturae, materia prima est illud in quo ultimo fiat resolutio corporum naturalium, quod oportet esse absquemni forma , quia Omne subiectum quod habet iat m,eli dici libile iii formam 5 subiectum formae de ideo quia Omnis eOrnitio est per formam , haee materia prima est istibilis, ut dicat Philo phu, iti t. Phys secundum analosiam tantum, prout ἡicimus illud esse malem in primam, quod ita se habet ad omnia Orpora, scut se habet lianum ad lectum, & quamuis materia prima se aecepta,noa nabeat aliquam latrum partam
E qua prius quina tractemus duo nobis di
scutienda occurrunt. Primum, quare illa materia costis informis dicatur . an quia omni forma caruerit, an propter aliud. Secundo, ubi ad esse prodierit,& quantum in altum ascenderit. Ad illud vero quod , ponetes v nil
primo positum est, brcuit erre' hcles, in As ἴ
spondentes dicimus illam pr mam materiam non ideo dictisore informen, quod nulla sorma omnino habuerit, quia non aliquid corporeum tale existe- runt eam stib plurire potest, quod nullam habeat bus formis, non ta-sormam , sed ideo non absurde meo ordinatis adiu
in formem appellari posse dici
mus, quia in confusa ne & per- quae creatoris operam istione quadam subsistens, no Done ad ordinem iadum pulchram apertamq; & di ei itinctionem redu-slincta in receperat forma, qua lem modo cernimus i facta est ititit, ut Philoseph
- narrat, quod ad prae in o. sens nA pertinet..& hae omnes positione, a Philosophis stimete lter improbati sunt. Noderni etiam in ha gua iri dii, id titii. x
ruidam enim ponunt materiam illam primam totam sub una orrea creatam e sed ne in antiquum et totum labi videantur, ponunt illam formam non este virum quatuor Hementorum,
sed aliquid quod se habet in via ad eas, ut impe isectum ad per sectum, sicut sorma embrioni, se habet ad animal completum, sed hoc non potest smiliter diei in elementis, quia secundum
Commen. ii . metapitisce prima habilitas quae hil in materia, in ad formam elementi. unde non inuenit ut aliqua se ima media inter materiam primam de tarmam elementi, se ut inue niuntur multa media inter materiam primam se Drmam animalis quarum una alteri succedit,quousque ad ,himam rei sectionem veniatur, intermedus multis generationibus di eoto ptionibu , ut Aut dicit. Et praeterea cum tune naturalia p incipia instituta suerint, Opotieret etiam nune in naturali elementorum generatione aduertere aliam Qimam ante scit mam elementi,quod est Ontra sensum, uis ite dieatur seeundu positionis libri sonti, vitae, ese unam primam formam, & se in materia, Primo inductam sole iam am corporalem eommunem, Ee postmodum foema speciales distinctas. Sed hane positionem Aui. improba , qtita omnis kima substantiali, dat esse completum in tenere sub satiae. auiequid autem aduenat postquam res est in acii , estae idens est enim in subiectoqiiod dicitur ens in se completu. unde oporteret omnes alia, formas naturales esse accidentia, di se rediret antiquus error, generatio esset idem quod ait, ratio. unde ipse vult, a, ab eadem forma per essentiam, i ni, stisnis, de corpus, & iubsantia: & ideo tenendia viam aliorum sanctorum , qui ponunt successsonem in operibus sex dierum, videtur mihi dicendum, prima materia suit eleata sub pluribus soliuis subsantialibus, ct et omnes sermae substatiales partium essent saltu mundi, in principio creationis producis sunt.& hoc saera scriptura ossedit, quae eatum, teletam,& aquam luptati pro commemorat.& hoc etiam Magister dicere videtur. poenasus a.
92쪽
ronem unqlla inAtmi materia hoe retinum elementum in rimedio tonsuete,&aquas ratiotes fuisse in modum nebul tu pra extensas: sed dico, P virtutes activae & passiuae non tam in
priueipio partibus mundi collati fuerant, sis quo postmodύχlistin tu, ti ordinari dii,de hoe esie possibile patet, u4ustinere volum' opinionem
Auicqui potvi eis ergo illa materia in forma conuenta in misso susionis ante sormam disposi
paeis tionis. In soritia consulionis
tilia primure, tris. prius omnia corporalia mat . t mutari autem quan rialiter lim iii N mel sitiit creatum ad secudv.f.qui ta. postmodum vero in sorma
: raram dispositionis se dieb' sunt or-
ntisto mistibilium dinata. Ecce absolutum cit cis . altera totum vnio. primo in discussione proposi- 3. : A i unde missibile est tum fuit, stitieet quare illa ma
m sibi insisὰ teria dicatur insorinis.
suas in sui eomple mento, & se eum e primum natu aliter praeredat esse Geddum, expressus
respondo. Vne super est qJ secim
est ordo naturae in materia substiterit. 5 quantum in altitudine porrigebat. M a esle primo si Ad quod nil temere asserentes
a sciant me e sedo. . I Ao -t Mura ergo dictda, et i materia prima ' inan aero est in ossius elemetis, ut pari essentiae tuin omnino ausor mi, tu sua essentia eonsderata, sed haec non potuit elementa dura rone praecedere. unde illa materia duratione prae cessit corporalis suit, non uua per unitatem essentiae: sed per si contia M. Olitudinem insemitatim tantum V formis secundas..ein iis te Ad secundum direndum , qudd cum August. non sonat oris eu&Ubhe dinem durationis: sed iraturae tantum, secundum ipsum D pom me a tet dicere, quod materia prima est omnino ,niarnus, quod nono test esse secundum aliorum positionem soctorum . . α Ad tetrium dicendum, quod non habebat sermam unam, sed plures, non quidem formas corporum minorum , quia haetonsequuntur virtute, activas ct passuas principiorum muniadi , ex quibus egentialiter integratur. Et fer hoc patet tes so ad quartum. Α xx x e v x v s v.
e I trum quatuor coma conueneretur assignentur. DAD Q i v xv M se proceditur. videtur, quδa incouementer assignentur quatuor coma.ccaelo empyreum, angelica natura materia quatuor elementorum,& tempus: lo tiri enim e sequitur generationem rerum sicut & temptii,
sed de loco nulla si mεtio inter prima errata.ergo nee de tro. x Prael. Tempus est accident quoddam, sed de alii Melaenatibu, non si mentio: sed intelliguntur eum suis subiectis orata. ergo videtur et nec de tempore debet seri . . . Prael. Tempus est mensura motus primi mobilis: sed primum mobile, stilicet sim amentum factum est see do die.erso tempus in principio creationis non fuit. Prael. Supetiorum ti insetiorum eor potum non eadem in materia: sed in principio creationis instituta est omnium eorrotum materia. et sci videtur quia debeant esse se 2. s. luem Epyreum, materia sima menti, materia quatuor elementoria dce. s prael. In quolibet so die tim dicitur,dixit Deus, tiat, ut ostendatur opus illius diei per verbum factum esse . eum ergo an imis materia r verbum iacta sit, videtur quod in eius creatione debeat cui, dirit Deus iat ealum & terra. R s po Nnxo. Dicendum, ad hoc ultimum. Ptimo et qopus creationis instituta est tota creatura quantum ad esse iusi in t me. vnde quae non possunt duci ad unum informe principium,quod eli materia, faciunt numerum in operatione crear . tionis. Subsantia enim di aceiden non reducuntur in unam materiam, quia aeti dentis pars materia non est, ct ideo no a conueniunt in materia edi qua, potest tamen dici aliquo mo do accidens conuenire eum subflantia, in materia in qua ti eua/um qu d aeeiden, est in substantia, ct ideo illud aces den4 qd est sicut extra mensuralido denominan substantiae connumeratur, sellie et tempus: similiter substantia spiritualis de eorporalis, non reducuntur in v nam materia cum spiritualia mat
sia eareant, Rita connumeratur angelus. similiter etIam Aeporum caelestium es itiseriorum non est vesa materia,& ideo numeratur caelum te materia quatuor elementorum, se se opoeia et in ereationis opere piatuor praedicta eon numerali. Q. . a Α o p at M uti ergo dicendum, quod locus est supers-'D. o.
dicimus, in illa prima reru om. ris,de ideo erratio lota tu moles qn creata est, ibide ς ςMarion cor
adesse vr prodraste, ubi nuci or hgittis .mata subsistit. Eratq; terreum ' Ad seeundum dLhoc clemetum in uno loco eo cendum , quia aeridemq; medio subsistEs, caeteris d trib in una colusione II millis, sum, si ut albedo, reeisdem circumquaque in mΟ- talia uitelligunsereri . dum cuiusdam nebulς oppan - creatione is sis, ita obuolutum erat vi parere non posset quod fuit. ii pii in umla vero tria in una pernamione tur, ut Mura & qua
confusa circu quaque suspensa, ritas Neousq; in altum porrigebantur
quousque nunc summitas cor sunt, ut in subiecto,pores nature pertingit, di sicut sieut loetis. Non. n.
quibusdam videtur, ultra locu locus corporis Ghrmamenti extendebatur illa
moles, quae in interiori Paric potis contenti, αspiis ior, atque grossior erat . tempus est numerus
desiptimo eius in quo est ut in subiecto. s. motus primi mobi,s per que oes alii numerant,ut in i o. Meta.dicitur,sed in alia est ratio de tre 1e de Ioeo, quia loeus est idem peressetitiam . quod si perficies eo ori, loeantis. tempus autem non Est idem numero cum aliquo accidente in substantia sindato. Et praeterea lociis totum complementum suum habet in re sed temporis latio aliquo modo completur ex altione animae numerantis. unde magis habet tonem extrinsectu locus , di i5 D. ii mpotius conum erat primo creatis e loeus,ves aliud ali id accias. Et pespue hoe factu puto ad remoueta antiquu errore philomphoria, ut ps posue tot aeternil praeter Platone, ut in s. lysdR Text. Io. Ad tertiu dicendu . et mot caeli incepit scda diei sed non ora limul errata sunt. unde no pol intelligi de tie qaea numerus motus p rami mobilis sed oporem ut vel r lepus fgniscer usi, ut uda dtit, vel tepui l rge Lmae pro numero cuiuscunque sui testoni ut G tεpus primereatum dieaε qa mensurat ipsamereati Eretύ.qua pos non esse,in esse res prodierunt. Ad quartum dicendum, ut strea metitum sm quosdam est danatura inferiorum corporum,ge se materia eius intelligitur in materia Oatuor elementorii, ac se solum empyreum erit est mus natur 3c quinta essentiassed si dicamus himam et uni esse quintum essentiam,tune per lum intelligitur empyreum caelum. 8e eaelum crystallinum, de caelum sedet eum, sed quantum ad naturam in t me horum duorum, caelum enam empyreum statim in sua creatione ultimum complementum habuit. Ad quintum dicendum,ui verbum proprie loquendo impor Aug. . Ge rat tonem Drmae ex eplaris ad creatura eo si verba est ars, ut ne adsueta Aug.diei de ideo in senario dieris via sermatio creaturae nar- sipes. ratur, conuenienter mentio de vobo fit. ubi avi narratur pro ductio insermi, materiae, filius ostenditur eausa ut principium Et non vi verbum. unde diuers devitobi a totius trinitatis eausalitas otidit. In et eatione si se iniarmis matera desanat patet nomine Dei qui errauit,stius nomine principis, sputianctus note Τprio, eum dr, Spus diit. In ibiniatione vero terutagniscatur pi ut dicens, silua vi verbum,s piis ictus ut benignitas,qua approbat quod factum erat.eode namque amore quia Deus volim vi ereatura sere ei placui divi maneret.
V A N o M v x teris adcit sciendum quod sui Aug.qui ponit in gistinctione rerum ordinem temporis, oportet quod materia prima intelligat otii nino insemis, ut dictum est , dc sie vocabitur no- . mine aquae vel terrae, propter smilitudinem tantum , ut dica. ur terra propter earentiam sit mae, terra enim inter omnia elementa minus habet de specie eum sit magis elemetum grossum aqua vero propter receptibilitatem λimarum . quia si midum en bene receptibile de terminabile sed ab gu, dicitur . L . . ex hoe inest turpis pea acciden ut in primo Phylko. dicitur.
93쪽
Abyssus enim di titu. quod est m. p enim dititur ab quod easn Δ byta. quod
aius tui candidissimi,ideli une candore, ac Me accidit materiae ratione priuationis . vel dicitur abyssus quasi sine bali de aliati. t. super qua Magua profunditato praecipue aqua tuni, secundum Auis eo ad hie gu.& similiter materia prima a eus dicit , inqu-uiu piis LMu.c. i. uatur Mima, rquae te lubilariti hcum In superiori vero rarior & leuior atque subtili existebat. miliamus diecte, et D ς qua x mori substatura pu- ad lueram etat sui, tant quidam iuille aquas, quae ina subitantisi super firmanientum esse dicituurrs vel aquae. Tςr tat. Triis suumundi laxius in principio priusquam reciperet sormam vel dat positionem. i
o nos qualis suis mundi fallis Di ipso primordus iecipit prosequi operam se e dierum distiu
sitionem illam qualiter perlecta sit ordine
aeis di vacua , si M selligitus per terra
sisteta a inlotivis, se oportet expiant a receptibilitas male
eae si .is receptibilitati locioia quantum in una materia manetiae, lucted ut i diueris formae,
sicut in uno loco di racorp. M PI - prosequamur. Sex diebus sicut
docet scriptura Genesis distin idem vile dixit, νι xit Deus N in formas redegit u 4-Pbysi, dicitur, proprias, cuncta qui simul ma- deo ca quae sint. terialiter secerat, perfecitque H
ri opus suum die sexto, id sic dein
ur,ri niateria dia ae die septimo reueuit ab om- t 1 naim, dcv ni opere, id est ceuauit nouani curis undum rς creaturam facere. Sex enim
d diebus, sex reru senera distin -
Implet capacita Xit, nihilque poli ea iecit quod
te materia, inanis, in aliquo illorum non cocine a- inquant una forma tur. Operatus est tame postea,
cli fiumnquςm n sicut veritas in euangelio ait. Pater meus operatur usq; nuc,ra iuniatur pro ele- & ego operor illud.
via ,sc ad literam dicitur vacua di is auis, propter carentiam Orputum nullo tum,quorum ipsa est locus, S ad qua quasi ad , linem Oidinatur. Sine aetιs obicura qualuaced . Sciendum, quod omnis pi tuaijo quantum ad id. M d signia carus με no i ien,c si non ensi sta tamen o Dura quod ad prati upponat, quia enim priuatio eli negatio in iubae aptuvat. . nato, is in ... meta dicatur. vndς proesupponu uria bic ad Nn buitas apsus ad receptionem sortitie quae priuatur , et ideo cura nebra opponatur luci per modum prauata ciuis potest Dipliciter sumi, aut pro ipso subiecto priuato, quod est aer Obiculus. Δ he constat tenebras ali uid e se de creaturas eae .. ecundo a modo potest sumi pro ipsa vii tute aeris, per quam est receptiuus lucra quae elida aphan etias secundum quod non eli petie per lucem , & sic tenebia potest dici obe cura qua uas aeris, qua aliquid creatu est. Tertio imo i iii proprie, pio ςo quod signiscat ut per nomen, dc se piauatio est non eas, Echoc modo per teloquendo, non potest dici creata a Deo, sed ablum 1 per accidens, inquantun lecit natutam opacam δx tua M oppositione ad eo pus lumino iuni tuo ebra relinquitur . scut dicit
tenebras in domo facete qui claudis tenestram. Primo in verbo omnia disponendu i e. I vidit ut hoc esse lalsum, quia nihil quod sit ui ,eibo,es iae M. c ita an cibo De harus orat. Ad quod dic ςndum, quod secundum quosdam Alculnus imis
proprie loeutus est. α eu ex ponendum operatui in verbo, id- est senuit νerbum quod est arx Omnium operandorum peripiatum. Hoe autem ideo dicunt . quaa non iaciunt disterentiam inter operari Ec iacere, cum inultum di Κ tant, quia facete pro - rite ea actus rei transiens in exteriorem materiam. unde Phias liloph u. dieit in o. Et hic.artii talia tae iactibilia, di se Deus non secit aliquid ab aeterno.sed operatio dicitur quilibet actus rei, etiam si exterius non transeat, sicut intelligere eii ope . ratio intellectus, de potes esse sine motu, vo de Plutoso vita citur ex ior. Eihielaicit, quod Deus una simplici operatione gaudet, o s. di per litiue modum Deus ab incino in v xibo opuletur,ucur utilex excogit dolatii a/ruseialiuae. quatur, diali 'Prat hi manavium. IIn tertia de oritateri die .uni M.tur,daxit Deus C
Vatuor enim modis, ut ait Alcui aus super
Gene. operatur Deus. Primo in verbo, Omnia dissonendo. S undo in m x Π . in si ea turaque die. Fformi quatuor clem elator mi Pii a diiuditui inde nihilo eam creando . Vude. duas. Ia prima de- Qui vivit in aeternuin creauit Omnia simul, omnia scilice eelementa, vel omnia corpora
materialiter simul ereavit. Tertio per opera sex dieru varias distinxit creaturas. Qua D ex primordialibus seminibus non
incognitae Oriuntur naturae. sed notae sepi retormant, ne Peat l
DISTINCTIO Ni II. Ad a prima fueris distinctioni
nis operatio fuit for- est Udiodde. I secumatio lucis, siciit oste pii a
ru in tormitatae caru aisiponca tura via senus. ari. si luce inchoauit, subden S. Dirat lo De fiat lux, de stae lux, de diui bi 1si t aritiis
sit luce a tenet is, appellauitq;
dit in tres. In prima distinguit die, qua tu ad varia acceptione. In sela qua tu ad ordine partis .ihi 3 Hie e naturalis ordo deci In tςitia qua ui adian reicientem. ibi Solet et curii die. ι piael. In uestigandum tae,. Hic exponit quo intelli Edum senda . Dii ii Dcus. Et pri oponit ex positi ianem. κdo mouet cubitatione cίicque te .ibi illia qui. et εἰ c., Qua qd viii citi Primo mouet qone. scao quQtuda erro te ponit ibi l pura uetus qua haeretici Sc.,Tcitio determinat sui velitarem. ibi. No ea itaq; Hue lugeau tac, ubi duas ponit solutioci. Qu tum secunda incipit ibi iPoteu de Haret Ece.b Cirea primum duo iacit. Irtino ponit teloontionem. Secundo excludit Eatieticorum obuiationem ibi ista divit haereticus Ece. i
Primo. De opere distinctionis per dissei etia ab aliis operi P. Secundo. Vtrum lux proprae in spiritualibus inueniatur. Tettio. Vtrum lux corporalis si substantia, aut accidens. Quarto. De lucra productione . Quinto . Quomodo pater dicitur per filium operari .
Vtrum opus dininctionis fueris necesilam post
eas paci ducitonem. In secunda exponit
quaedam dubia, quae pusientesi)ia his qcianua hoc opus dia
uuati itiit qualis ici lux suetit dee. Ter tuo lucrae sectu ede. ibi Hic notandum Le te radii uia i D s a t M v M se procedit. Vi et post opus erratio ius, das auctionis opus necessatium no fuerit. Dictinctio enim non es nisi prius consus olum di commissorum.s ergo post creationem iacta est rerum distinctio oportet iis priui nullas sole creatas, de se redibit opimo Anaxagorae de Anaximandii quod restant per extractio iam τώ νuia comulo ec nullo.
94쪽
no M. is,c a prael. Creatio terminatur ad esse, ens enim , ut dicitur in Ioma oro de causis est per creationem e sed materia secundum esse distincta est , quamui, secundum essentiam si una ergo videtur post cieaticinem distinctione opiis non sit. 3 Prael. Eorum est distinctio, quorum potest eae comissio Se ius Osai loetii
sed haeensi con- factu est vespere & mane dies
uenite, nisi commu- .nus . Congrue mundi ornat' nicantibus in m te a cepit. unde cetera qu*creanda erant videretitur
fia si ergo superiori bus Se inferioribus corporibus materia eommunis non si,
videtur θ superioisi ab inferioribus nullast Dei da distinctio. prael. Quodlibet corp'es diuinctu ab aliis corporibus. Cferro describat in textu gii tinctio celi ty
h Quas, si Erit tuae illa piritualis,
debui per quam rebus virtutes actiuae
em pyreum Diditia, tum est adigi trambea totum.&adeo in
scilicet an spiritualis, id respondemus quod a sanctis
traditum legimus. Dixit enimi.sua Gen. stallini & eael, sde- Ansu quia lux illa corporalis
ad lueram. rei, videtur r inco- .el spiritualis intelligi potest
Si spiritualis accipitur, angelica natura intelligitur, quae prius informis suit: sed postea
sormata est cum ad creatorem suum conuersa. ei charitate
um est in litera,' sex dieb Deus crea, tutas per species di- . .
Einxit . ergo videt ιν adhesit, cui informitatis crea, totum opus sex die tum ad distinctionem pertineat e ita ornatua videtur a distin dionis opere non digerre. CR po N Dicendum, ut natura in operibui sex die rum taliter iustituta est, ut naturae pri ne pia tune condita in se subsisterent,& I, ex eis alia agari possent a mutua actionem N passionem. N ideo oportuit eis tunc esse conserti de virtutes I Ghri id activas& passiuas,quas Augu. vocat rationes seminale quibusive im e . e 'effectus consequentes producerentur r quantum ergo ad ipsorum principiorum sumitur opus creationis, per quoa substantia elementorum mudi in esse producta est. Sed uirtutum attinatum 5e passuarum quaedam sunt mouentes ad determinatas species,ut virtus quae est in semine leoni, & equi:quaedavero sunt communes mouentes ad omnem speciem, ut catadu, frigidum, de hmoir per opus ergo distinctionis attribuis sine rebus creatis virtutes activae & passiuae coes, mouentes ad oem specaeni. sed per opus ornatus collatae sunt rebus virtutes m Dentes ad determinatas species: sed distinctio non potest nistripliciter variari. Cu. n. motus alterationis Fmque signatio D. S corruptio, redueatur an unum mimum alterans non altera tum. s. caelum, oportet. n. io principiis egentialibu, mundi esset M. Primum quod est alteram non alteratum,ut caelum. Meundum quod est alterans alterarum, ut media elementa quae sunt ignis,aqua,& aer.Tettium quod est vitianum & minimum livide uritu te alte tandi. s. terra Primo ergo oportuit distingui primum ab vhimo,d: hoc iactum est per lucis producta onem quae quidem formaliter est in caelo iti participatur in mediis elementi, sin plus te minus. sed ultimum elementum sterra caret luce,vel minimum de ipsa habet. Secundo, oportuit ese distin ctione prantia medio, & hoe factum ess sella die, si diuiset siniaque inseriotes a superioribus facto sim amento. Tertio, est diuisci medii ab ultimo & hoe factum es tertia die, in eongregat sunt aqves in unum locum de apparuit arida. a. A ti palla υκ ergo dieendum sedistinctio partis mun adi non est intelli eda per extractionem materialem ab aliquo misso, sed formaluer me hoe quda diuersa rebus diuersae xirtium Oollate sunt. Ad secundum aicendum, quod per onus ereationis prin capia mundi distincta sunt quantum ad tae pitinum, quod est per torma. substantiales. sed oportuit aduenire opuς diuiti.
cii Otiis. ut diu inguerentur etra in uantum ad agere di pati,se cundum diuersas virtutes rebat collatri.
Ad tertium dicendum, ii in istis distinctionibuι est quaedam
iuvista quia n. corpora superiora non sunt eiusde materiae
cum in serioribus,ti per consequens sui locu confundi no piit, ideo prima distinctio A est pitini ab ultimo,& se ira q est primia medio est i in fui collationem diuersariim v mutum ad agen dum & patiendum. Sed tertia quae ea med)j elementi ab vita-INU quae comiscem possunt,&sm locum eos unda, insiti . tria que, in qua tuum elemetis collat s suntqualitates t με sunt principia alae rationis,ut calor di irigus, oc timoi. Et quae sitiit
princIpia motus localis, ut gratuitas &leuita te ideo in tertio die satia est mentio de loeo, cum dicitur, Congis entur aque in unum locum & non aliis praeeedentibu i Ad quartum dicendum, caelum empyreum, ut supra disseu,non habet influentiam saper inferiora eorpora,& ideo in
tio, superius figniscata est, ubi
dictu est . in principio creauit Deus cssum de terram. Hic vero eius de inserimatio ostendit. cu ait. Fiat lux & factae si lux .Hsc ergo angelica natura pri tenebres de postea lux fuit quia tu e tiuum conprius habuit i formitate&imp metum sus habuit. sectione, deinde formationis p Ad quintum dicensectione, Scita diuisit De luce l opus dia in
per Genet. Huius creaturs intor. t prout dicit discremitas & impersectio, suit an- tionem in quicuuit equam formaretur in amore vi Vi conditoris. Formata vero est, quando conuersa est , ad in commutabile lumen verbi .c Si
vero corporalis suit lux illa qd utique probabile est, corpus lucidu fuisse intelligitur,
ae Principio creationuiuae totum eo napi Li. I. M. in se i ludit et ornatu, alio aut mo ab oenatu dissert, ut dicta est . Et haee dria poes ut ex mo loquen ei ipsus serapture, qin operibus.trium dierum quandam diuisonem insinuat. ART Ie v xv i.
b Vtrum lux proprie inuematur in stiritualibus.
ADsae v Nou M se proceditur. Videtur, v lux .pprie in spit tualibux inueniatur. Primo, per id quod dic tur. Io. i. Erat lux vera &e. Quod de Deo intelligitur qui maximes iritualis est. ergo videtur quod lux proprie in spiritualibus
a Prael. Aug.dicit per Gen. Non Christu, se dieitur luet
quomodo dicitur lapis i lied illud propriae, hoe uti uue figurati uer non autem Christus proprie dieetetur lux nisi lux proprie in spirit alibus in ulnitetur.ergo dcc. 3 Prael. Inter alias erraturas, si ritualis subsantia nobilioeest quas Deo proximior: sed non est probabile scripturam di uinam nobilissime creaturae ereationem subticuisse. Cum e go de creatione angelorum mentionem non faciat, videtur ιν ad literam, & proprie per lucis productionem, creatio natu angelicq sit intelligerula. 4 Luci conuenit maxime activum esse. Vnde luet attribuitur dissus utim esset sed actio conuenit verius spiritualibus u corporalibu . ergo & lux .s prael. Actus propriti, lucis est manifestare i sed manis is tio magis pioprie est in spiritualibus ubi est nobiliore nitio. ergo videtur quod S lux verius in eis inueniatur. s D CONTRA . est quod dicit Ambro. qui inter ea quae transumptiue de Deo dieuntur, ponit splendorem qui contingit ex multiplicatione luminis. ergo videtur quod lux in spia ritualibus non nis metaphorace inueniatur. x Prael. Dion .dicit in cap.de diui. nomi. quod Deus diei tur lumen ex hoe ps militiido eius maxime resultat in radio solari quantum ad causalitatem. Sed omne nomen quod diiscitur de Deo per similitudinem a creatuta corporali sumpta, conuenit sbi metaphorice.ergo εἰ c. RE sv o M ti x o, Dicendum, quδd in hoc videt uotae quaedam diuersta, inter sancto, . Augustinus enim vid tui velle qubd lux in spiritualibu, velivi inueniatur quam in corporalibus. sed Ambro. de Dionysii. videmur velle quAdin spiritualibus non nisi metaphorice inueniatur. Et hoc qui dem videtur magis verum , quia nillil per se setis bile spiritualibus conuenit nis metaphorice, quia quamuis aliquid commune post tinueniri analogiee in spiritualibus & eoi potes P, non tamen aliquid per se sensibile, ut patet iii ente de olore iens enim non est per se sensibile, quod utrique commune est, calor autem quod per se sensbile est, in spiritualibus proprie non inuenit ut . Vnde cum lux sit qualitas per te visibilia, iaspecie ouaedam determinata in sensibilibus, non potest dici in spirituali huc nisi vel aequa uoce vel metaphorace. Sciendum tamen et transseruntur corporalia in spiritualias quandam similitudinem q quidem est sinu litudo pro potia secundus Sen. s.1ho. F 1 nabilitatis
95쪽
stibilitatis, re hane similitudinem odio iter redueere in aliqua vcommunitatem v nauarationis vel ana erae de se est iu plo oo sto: dieitur enim lux in spiritualibus illud, quod ita se habet ad mamrestationem intellectiva ri, ite ut se habet lux eorpora iis ad manifestatronem lens iam. Manue uacio aut vetius est in spiritualibus. Et
quantum ad hoc, ve velut ilicida nubes, quod ii o detum est dictu Aus, nihilo, sed de praeiacenti materia iarm aliter factu est, ut lux es t es .im lucendi haberet. Cum qua, dies prima exortacii, qu ia ante lucem, uec dies
s lux veri est in spiritualibus quam in corporalibus no seis undum propriam rationem lucri, sed iecundum rationem ἁicit in prima Can. Io. quod Omne qam se statur lumeest, per quem mia ἁu omne quod manifestudi est clarum dicitur,ti iam ne Oc cultum obseu tum. AD PRarium atro aicendum, U
n ne stationis put tui , linc nox: licet lupus fuerat.
I autem qiteritur, ubi facta est Iux illa, cu abys sus omnem terrae alti-- tudinem tegeret, dici potest in Deu, di itur x re illis partibus facta, quas nuncis,quantuni ad veri illulirat solis diurna lux . Nee rictu eausa quo is nitrum lucem in aquis posse lu
non quantum ad ve cere, cum etiam nautarum operam naturam lucta ratione sepius illulirent, qui iaper quem et mo dildicitur vitis vera Ioan. 3 s. i Ad seeundum dicendum, quia August. attendit quantum uad rationem manifessationis,uiui, quam ad nomen Iucis. vel dicendum, iuba ea quae ibi dicit, ut is te ibidem protestat ut noartetendo e 1 ea inquirendo dicit. Ad tertium dicendum , quoa secundum Dionysium scriptura viuina proponit nobi, spiritualia sub ι mi Imti: me telum colporalium ,&ideo non deeuit, ut cieationem angelorum ex presse describeret , sed dedit cani intelligere ex productione corporalis lucos. Ad quartum dicendumquod ad propriam naturam lucis nopertinet quaelibet altici : sed ra. i quae eu in eoepotaliburi di simili iter non qualibet manu eitario, sed quaeli ad lentum vitus: i ude patet responso ad quatitura.
AD τε RTi. Μ se proceditur. Videtur, quod lux nolit accidens. Pram operast hoc ita tein Auzu. liu dicit iulib.de lib. atb. V lux in corporibus tenet primit locu & inultahm At in libris sui ι dicit sed nullu corpus est accidem.ergo Sc. i Prael. Quaecunq; coniunguntvir de te palantur pinnuleem. manentra eadem numero non sunt accidentia, quia accides det subiecto in subiectum non transi,nec duo accidentia eiusdem speciei dis incia in eodem subretio esse possum sed Dolum luntinarium lumna nautis untur di is parantur abra iuvem, ut dieit Dio. a.c de diui. no et lux non es accidens.
a Prael. Quicquid praedicatur de genete Ecdu specie e sed se eundum Plutosophum lux est species ignis. Cum ergo ignisi e corpus de substantia adet ut quod ianuauer & lux , Nihil moue:ut m si xset pus, vi Di r. Phys probatur,
ita radii mouent de ii rideme, de sole ad nox eigo simi cors. s I) t. Nihil reuerberatur ad corpus. nisi corpus quia acci denti corpus non ob sit. Sed odia solares reuerberantur ad Xcolpus ibit eum.ergo M. E Piat. Corporum est ut ex eorum confricatione de coin pthisicine calor iecluatur, sed ex intersecatione radiorum totisti multiplicatione sequit ut calor.ergo tac. ν Item nihil agit vitta speciem suam, quia essectus non est altior apente ted pei lumen clis producti iuui sol nae substan-Dalo in inferioribus, ut patet ex Diony. in cap.de diui nom. ubi dicit, quod lumen si late corporum visbi tum generationi cotistit, ad vitam ipsam mouet. Cum erro ima substantiali. st ultra naturam accidentis in persectione de daguitate , videtur qui a lumen accidensese non pcssit. i a Praet .si accidens est oportet quod ad aliquod accidentis genti. reducatur, nec roteti ad alina redura quam ad genus qua. litatis, cuius sbi nulla species competere videtur nis leuia. si eteo in terita sic aequalitatis uua st, vadetui quoa a st
accidens. Quod autem non si in tertia specie qualitatu .se probatur. 1ti illa enim specie est passio, ves passibilis quali- In ea C. deta sed cuilibet passiti ii qualitati est aliquid conita rum eum uuili ergo luci nihil contrarie cipponatur , sed solum priuatiue, sciduet tenebra, videt ut si lux vicia sit in tertia specie qualitatis.
η ς Pr, t. Omnis profundum mersi misso ex ore qualitas passibili, in
multo raciores fuerunt m Prin s eundum eam inaci pio i modo sint, quia nondu tinguauerat is moc Og regate fuerant nuno loco. qui tuu lituus
facta est ergo lux is id icem &
loeu solis tenebat, q motu suo lutistii noti est circum Agitata noctu diemque insulodi qualitas.
discernebat. lbi ergo primum luce apparuisse verili trille est . ubi sol quotidiano eursu circu
uectus apparet, ut codem tra mite lux circumcurrens, ac aes passibile inpresse in subiecio ab ali
nent per aliquod i Epus, etiam agente
vesperam faceret. Dcinderet veniaci uinina Iroc.ua ad ortum, auroram,
id est mane iuuitraret. & ita diuisit Deus lucem dea. tenebras.. N appellauit luccin die,
ει tenebras nocitum. re statim esse desinit ad aliaetitiam solis
ignis, qualitas au cap. 7.. Atile de ca
tem inacei densa ergo Eclux - .... - - - -
Item Aule dieit,quod lux ea qualitas corporis lucidi inquas par. a. e. i. tum hinoi, di plume est qualetas quam mutuat Orpus diapha
numacius vire lucido.ogovρlta lumen ulux si Meldens. ROPO N o. Dicendum, pista quatuor digerunt uritualen, radiu de splendiir. Lux . n. de seeundum P est in ala quo corpore lucidia in actu, a quo alia illuminatur,ut an ibi Lunae . . aut di, sna S es receptu in corpore diaphano illuma irato. Radiu, autem dacitur illus natici fin dilectam lineam ad corpus lueidum. Et ideo ubicuqueest radius,es lumemsed non couertitur. Otingit. n. lumen He is domo ex res ione radio tu ialas, auis no xx directa Oppostione. rr aliquod corpus interi cens. Sp xmlor aus es ea reflexione radii ad aliquod coip tersum de politum. sciit ad amaam ct ad argentum, ves ad aliquod hinor adi sima rescivione etiani radas prouciuntur. : His et νisis sciendum est,icii ea naturam luci, de luminis eoi multiplex Dpinio. Quadam etiam dax et ut quod lux elicor opinio Empus quod es tilia substat a solis ex quo suunt quaedam corpia ped. t in a. ra α illa corpora dicuntur lumen, ves radius. Hae . autem pos- de Anima,tio multiplicater a I lutos, hi improbata est. Primo, a uias:- tex. 7.. queretur u illuminatio Hiet motu, totali, eo epotua .so e lugtium Auni motus locali, non liollit ese subito, di queretur il u Onationem heri successive quae successio non posset letillim latere Em maximum spatium ab oriente. s. in Occidentem, Ee a L. Ie ad licis. Secundo,qua a sequeret ut duo corpora esse times in eodem loco,cum totum spatium quod illuminatur st plenum aere,quamvis haec pro in nuenienti quidam eorum non habeatit,omnino senium negligerite, Alii vero dicunt lumen recipi iuporos aeris. Sed hoc ridiculum est, oporteret enam ob tenebrato aere .porias vacuos remanete, & aerem non totum uluminati, & multa limoi Tertio quia illa corpora ut decidui turde substantia solis, S se oporteret eum quotidie minoti ei de quandoque consumi, iis iarte dicat ut cibari vapoi ibu, ex aua ex terra asce udentibu ut sic deperdita tectaurentur quod omnino fabulosum . Aut oporteret, quod continue illa vota de nouo sant, & hoe vel ex materia primae te ecce fierent corruptis quibusdam aliis. &cum in caelo si iv imiratu ,sequeretur a liqua c. rpora ibi corrumpi. vi alia geo tentur de multa alia absurda. Aut quod sani per creationem nouae niatinae cinaturae, nec poterat esse tune illuminati nisi per miraculum a Deo. sequeretur etiam, cum corpora eteata in 'nihilum non reducantur, quod quantitas mundi semper augmentaretur. nouas corporibus quoiadae creatis, α huiusmodi multa abibida. Piat. Contra hac, Auic multas rationes ponit in sexto de De Anima. naturalibus. unde haec posito tanquam absurda . extranea re par. a. c. 3- linquenda est, no enim potest sustineri, is alii, principiis Miurali, philosoplus inuentis.Alii aut dii , p luuieti uaesi receptu in corpore diaphano ea acens, quia post ese completum
aduenit Mecedit Iebuti maueatibus sed tu corpore lucido lux
96쪽
D. ior. ea subsaatia, vel ipsum corpus lucidum stir quo illam , vel sor ma sibilantiali, eius secundum alios, hoc iterum state no potest . Illuminatio enim est actio in aliud, via lucidum illuminat, unde si lumen in hoe aere est accidetis,oportet quod principiunt illuminationis in corpore lucido, sit accidens, se ut et
assa diei diuersis modis accipitur.
subitantialis agnis, quia in corioribus
I Piri. Nulla sub santia est per se sensibilis, quia quod id
est obiectum intellectus. Vnde Oportet
v lux per se videtur non si forma substatiali . Et si dicatur, quod illud quod vi detur non est lukr sed fulgor quidam. Dicendum . quod illud quod nos appellamus lucem est ilia
lud quod per se videtur, I s forma sub flantialii solis die tui lux non elit nisi
Ic notadum est, ut dies diuersis modis accipitur inscriptura. Dicitur enim dies lux illa. quae illo triduo tenebras illuminabat,
& dieitur dies illum a natio ipsa
aeris. Dicitur etiam dies, spatium. H. horarum qualiter accipitur cum ait. Factum est vespere & mane dies unus. Quod ita distinguendum est. Factum est vespere prius,& postea in ne , di ita fuit dies unus exple tus. 24. horarum , dies sellieet naturalis qui habuit vespera, sed non mane. Maneae nim dicitur finis praecedentis,& ini
quo, & se nihil shibet etiam lapidem locari luerem, aut tenebras, quia et seti duPhilosophum in . Metaphisee non est inconueniens , quia eodem nomine apud nos fgniseetur homo, re apud alios non homo. Alii dixerunt,u, tu, nihil addit supra colorem:sed ipsaeuidentia coloris vocatur lux, vel lamen . te hane positionem Auic. multipliciter improbat,accipiedo omnes modos quibus intelligi potest. Sensibiliter tamen app ret esse salsum in nocti lucis, quorum color in nocte oceultatur,quando lux apparet de quando color videtur in die lux non sentituti sed verum v per lucem videtur color, quia Deit colorem esse vis bilem in acta. Alii dicunt,quod tu et non habet esse senium ac rarum in naturased est latum intentior sicut enim dicitur quod species coloris Der aerem ad pupillam delata, in aere tisi habet esse naturale, . sed spiratu ale. unde Ee per eandem partem aeris sp citi albedinis ae nig,edinis deseruntur, i ta etiam intentio cor potis lucidi in aere relicta, ea lumen. Et haec opinio valde probabilis es. Primo, quia cum lumen det tae spirituale co-
A pote lueido sumitur,dc se potest intelligi, πιν Aug. lucem aliis
corporibus connumerat per modum loquendi,quo etiam Comen. in 1.de Anima, calorem naturalem corpus esse probat . nihilominus Aug. non intendit hoc asserere, quasi fidei co tue
niens:sed scut utent hi quae phalosophiam addiscera audierat.
Et ideo ills auctori aurora, quae nec plenam luce. rares parii cogunt. nec Oino tenebras habet. Mane secundum di-
nec dies prs cesserat, qui seque -- ct separatio luminil, tis diei initio terminaret, ta eo nis secundum in te Pr*cipuo , quia luce apparente i mem& remissio mox super terram plenia S atque praecia rus dies extitit, qui cit luminariis qui, n non ab aurora, sed a plena lu- rum radii consuli euce inchoauit, & mane sequeri dicuntur ne luinitis diei consummatus et Un
bat, ut dies a luce inciperet, igni, sic intelli n- dc in mane sequentis diei ten ripit, ut pur lucem
cnoailla, Se in lucem comple materia est, Qt sicc5ta esse figurarentur. Reliqui tune diuesumat uiro autem dies mane habuerunt . alia vero steundi, in
a suo mane incipiens, usque ad definieli in sicco
terrestri,ps m aciec suiu, es in humido aereo,des eiu semet se exponit in lib. de animalibus: sed tu aut hora tales Atiso. quae exemplis inducti, quae exemplis inductas osumunt nihil valEt quia ipsemet tisattit in principio de sene.s in ei, nὁ qtit subiectu,sed modu, unde inducat ea no a serendu, sed quia etat suo tre apud quosdain probabilia.' Ad quaittim dicendum secundum Auic. quisit eum dieitur ra DeAIapiridius moueti, vel descendere, non proprie gicitur, sed transum e. i. ptiue,ex eo su alteratio illuminationis ineipit ab eo quod supra nos est, per quem etiam modum possumus dicere eatorem
Ad quintum dicendum, p radius non dititur reuerberati ad corpu solidum, se ut repultus secundum motum localem , tacui pila quaedam, sed inquantum obsistit ma densitate illumia
nationem per quem etiam modum asse qualitates temetunt. Ad sex tum direndum, P ex intersectione radiorum, non se quitur calor seut ea confricatione corpora,sed quia ex eo se
lora , multo sortius videtur quod ipsum spirituale esse habeat. Secundo, quia nulla qualitas habens esse naturale, immedi te bus multis radiis ad unum puneum oportet multiplicarie multiplicatur ealor inquantum lunae, ex line
M ad lat. I s. te superposta organo visua potest videri,iumen autem videtureontinpens pupillam, unde videtur ut esse spirituale habeat ista hoe non videtur usqueque verum , quia per liud quod habet esse intentionis tantum, non sequitur transmutatio nis secun dum operationem animae, ut in videndo Ee audiendo : per ilia luminationem autem videmus sensibiliter naturales tras mutationes fieri per ealidi talem ex radiis solis consequentem unda non potest esse, quod habeat esse iti tentionis tantum. Et ideo dicunt aliun uibus consentiendum videtur mihi ui lux ero ma accidenta is,sabetis esse catum de simum in natura, R epse ut calor est qualitas activa ignis, ita lux est qualitas actitia ipsu, solis, S in aliis eii seeundum quM magis eum sole communicam qui totam lumini; est sons. Vnde Aule. diei quM nulla actio es a corporibui superiotibus tu inferiora, nis meiad ante luce, sicut ignis etiam agit med ante calor inde lux de lumen disierunt,seut calor in iubiecto per se calido Et in tale satio. Et quia caelam es primum altetis inde sequitur vom nis alteratio quae es in inferioribu persciatur per virtutem luminis,stie sit alteratio sim esse naturale,sue Fm sensum, Se eae hoc habet lux v omnibus corporibus generationem conserat, ut dicit Dion .ex hoc etiam est, quod coloribus esse spirituale confert, secundum q' esse recipa D nt ut in medio S in organo. unde R ipsum lumen virtutem spiritualem habet: & inde est etiam u secundum Aug. lumen est medium in omni seni, sed in vasti primo S immei late qualitates enam visbiles sint priore, exteris prout sueundum eue sermale nt in uetae tin eoipo tibiis inserit, tibus,seeundum quia conueniunt cum eor te calciti,ut patet in 1.de anima. S in a.de sene. sed aliorum sensu uni mediantibus alij, qualitatibus. A D P R a n v ri ergo dicendum. ς scut te aebia semitur
ς est qualitas primi alterantis, habet T ad alter arrone imi et, Npraecipue fim illam qualitatem q es si h de maxime activassi
calor,ae per hoe v tauta pruni alterantis maxime conso mas .
Ad septimum dieendum, et Grnia subctantialis educitur in actum per virtutem cael ,ει ideo oportet u lumen quod pete elum in inserio a agi generationem tebus conserat, cu ad iotnia substantiadem moueat inquantum agit in virtute ipsus caesi; scut etiam calor igni mouet ad formam sibilantialain ignis,seeundum v, agit in Virtute λrmae subitantiali, a qua fuit. Ad octauum dieendum, I, lux de etiam lumen,in penere qualitatis est.kt dicit Auic. Se quia passionem 3n sensi infert,opo se vi sui fatet ut si in tertia specie nec tamen oportet v contrarium 14iabeat,eo er est qualitas illius corporis quod a contrarii, natura s*r'
remouit, ut sit uniuersaliter mouens alterans.
Ad nonum dicendum,u, suecessio quae est in alia r5ne aliat: qualitatum contingit ex ho quod in pariente es qualitas con tralia quaeresistit actioni alterantis, quam oportet iecessive ex oelli. Sed cum lux non habeat turarium, scut nee forma substantialis.diaphanum ad praesentiam illuminantia ita tim lu ,recipit,seut materia facta necessitas per alterationε praeesdet recipit forma substatiale. Et ideo sicut segnatio es iraminus alierationis,ita illuminatio motus localis, quo illuminans si praesens illuminato,ut dicit Com.in ε l hyse. Ad decimum dicendum, ui sicut dicit Dion .m .cap. de diui.
nomi. lumen solis recipitur in diuersis corporibus diuersitio drisecundum diuersam capacitatem eorum, de ideo aliqua sunt quae illuminantur in si perscie tantum, ut corpora opaca . Aliqua vero sunt, quae illuminantur etiam in pio indo. s.cut diapbana . quae tamen lucem non retinent, quia impers cte lumen recipiunt unde oportet quod lumen in ei, ceveta se iue illuminante. Alia vero sunt quae persectus lumen reeiapiunt, ac lumen tenent, ut carbunculus di huius odi.
97쪽
st, non decet eum . ut a tenebris opera sua inet, ii sed an iste luce ui tenebiti uerunt. ergo videtur spitii debeat te de ptimo creatri, non ad
opus dis inctioni, :sed ad opus creatio
nitur in plurab' cor potabus , nec um uiucorporu es lux una. ergo vadetur aran
tum luci productio describat ut, in allo
autum loco exili eum, ubi nunc ea sol ut in literadicitur.
nox tisi fuerunt nissecundum accessimiti reeessum lumina . rium: sed hoe non potest esse . ni si permotum circularem lux deseratur. cum erro stinamentum
a circularitet mouetur seeunda die si latium, videtur
quhd incoauemen ter an prima die se-su Geu. I. cundum lucem tunc creatam, fuisse die, di nox commemo
ex i. phys patet: sed soli non est aliquid
potest esse ire, lueetuc cieaxa tot sactus
ribus congrega ut ut qui eae tetra de aquis te soluti superius ascendunt : sed corpora superiora non communicant in materia cum it serioribus, ut supia didum cst . eigo lux ex qua sol quali ex materia post nodii ui factus dicitur, nubes effanon potuit .s p ι γέ coυτηι ιυμ sunt qua in litera iucuntur. R E QN D t O , Dicendum, P sicut didis ell, lux eu qu latas activa corpo iis cui si sciis calor in qualitas actio ignis. x Calor autem habui quandaui actio ueni communem inquatuxu calor. iuras m Q in duleis, rub is inuenitur, determinatur sua actio ad dete, minato, cneci . sicut catar qui eu an houia ne operatur ad conuer totiem cibi in cat ne in humanam, de in planta ad subsantiauit plantae, ita ct ec lux, quamuis habeas acii eoi consequentem naturam lucis inquantum huiusmoda, determ natur in sua actio sit . rtia diaetiis recipii ui addiu et vir sectu . xnde alium in re habet radius saturai quam Iovis:fm hoc ergo dico, τ ipsa lux im virtute commune pertinet ad opus distinctioni, scut & ealor sed ideo inter opera distinctionis i irino ponitur, quia prim corpori, qualitas actitia est . Sed postea determinatio P dimetios eilectus secun dum diuersas utituto corporibus ea lenibus collatas, pertinet ad opus Dinatus . Et ideo dicit Dion. in cap. dc dici. non l. quod lumen Date est illud lumen quod Μυγas in uibm dic-bus nouli temporis narrat, quamuis tunc torme evit , quia licet Aiutinatio virtutas non aderat.
F AD Ut M vii ergo dicendum, et, circa hoe est duplo
opinio. Quadam colui dicunt, lubd opus distinctionis satini cum opere creationis incepit, di ideo satim lux creata ea eunt primo creatis. Et sic patet. Unon a tenebris opus Dei incho aut . Et ho quidem Oporici dicere sui post ne Augustini . quamvis etia Augu. super Gen. elit s pliaducta. in ad lit. to. r.
Linus maletrat in e. t. de immielligatur ante tua sectoae. I. diem non tempore,
sed natura. Atis ν io di eunt'prius tempore fuit opus 1 Agu. supere irationi S mssea Gen. ad M. per aliquod tute
uallum teporis so mata est lux . di tune dies primo incepit, .nde dicunt creati vis opus en Desidia
fuisse. Et hoe quide magis e , tisonat lareiae Genesis fis siusensum planum:s
ne, tenebras supersietem abyssi eommernorat, ti postmodum de sucis productione dicit: nee t men est in coue irae tenebras piaecedentesnsi in genere priuationis ponere, ea . :prauatio este no pia tuit antequam natura habitus opposita, sentiet lucis,corpo- u Itib indita esset, α . lcut nec catulus ante nonum diem, cecus
vel priuatus, isti dicitur, unde pertinebras pia cedentes lucem implecta cor potalis naturae cisteditur , quam quidε ex Deo non habet, a quo habet omnino id quod petiereonis est decens es autem , t ab Dii persectione ad pei se elum aru na opera adducereatur, ut se ab ipso D mnis perreolo esse ostendetetur. unde
dieit August in a. super Genatuδd si aliquid imperii ctu Deus seelse dicatur,quod poli modum ipse pei scelet, nihil reprehestim, habet aua sententia. Ad secundum dicendum v, in lucis productione intelligitur
propiaetas luciditatis de diapnaneuatis, quae ad lucis genus te ducitur,omni corporibu, lucidas I diaphani, collata suisse, sud trafm Dion. a se dialo. Sol est principium & Gn. lum Dio. tui p. ius, illunainans superiora & inferiora corpora, de ideor lucem illam ipse intelligit lumen soli, tune informe, de Magister etiadicia in luera, is ex ea sit matum est corpus solis. Ad tetrium dicendum, quod citea hoe est duplex opinio. Danaa.etum dieit, quod in illo die sebat dies de nox selectra In τα. E-ctione ullumιnis Ecemissionem, seu tetiam suos radio, retra. desd.otiti. xit in tetra Egypti, cum alibi lux esset, idicitur Exod. io. Et paulo Pins ni iter in pallione domini quando tenebrae factae sunt super pria terram, H habetur Alatth. 27 . sed hoe non potest esse, quia illuminate est isto a corpore lucente proueniens, secundu necessitatem natu i di, S ideo oportet quia semper illuminet corpora tibi directe opposta, nili sorte poneretur habere aliqua coopercula, sicut sunt palpebrae oculorum , Quibus se tegeret. quod est ridiculum distere . Aut nisi ponat ut noe virtute diuina heri,&quas miraculose,&hoe non conuenit ponere in ptima institutione naturae,ut Augu dicit. Et pterea ex eptu de passione Christi no est c. . uenies,ua obscuritas illanti fuit satia a clauactione radiotu solis, sed per interpositionem eorporis iuuatis.
Raeterea imaestiganda est, quo in odoaccipie dum sit quod ait. Di
xit laciis, utrum temporaliter
vel sono vocis illud dixit, an
alio mis Aus. sup cne tradit, nec teporaliter, nec sono vocis
i Deu tu illa locutu 'a si traliter& mutabiliter, ta si corporaliter dicatur sonuisse vox t et .
nec lin sua erat qua loquere tur , nec crat que in Oporteret
audire de intelligere. Bene cr-go vox mi ad naturam verbi alterius diei mane extendebat.
dierum, o de illo qui pro mile
te est naturalis ordo distinctionis dierum, ut distinguantur ato; co pulctur dies mλne usq; ad mane. Postea vero in mysterio saetum est , Vt dies computentura vespera in vesperam, de adiuns λtur dies praecedenti nocti in computatione, cum iuxta naturalem ordinem praecedens dies sequenti nocti adiungi debeati, quia homo a luce per peccatucorruit in tenebras ignoranti di peccatorii. Deinde per Christuna, a tenebris ad luce redij t. Vnde Apostolus. Eramus aliquando tenebrae, nunc autem lux in domino. Primus itaque dies non ab aurora, sed a plena luce incipiens, ct post paulatim vesperam occidente luce excipiens, mane sequentis
diei completus est. Unde B da. Occidente luce paulatim, ta post spatium diurnae longi tudinis de inferiores partes sub- euuta , factum est vespere sicut
nunc vlitato cursu solis fieri solet. Factum est aurςm mane, eodem super terram redeunte,
α alium diem inclioate, de dies
expletus est v nu, pq. horaxum, suitque nox illo triduo omnino tenebrosa, quae post creata sidera, aliqua luce claruit. Cur sol factus ιβ , si Iaxilla I cribas Olet autem quiri, quare factus est sol, si lux illa faciendae diei susit ciebat. Ad quod diei
potest, quoniam lux illa sorte superiores partes illustrabat, de ad illuminationem in seriorum lolem fieri oportebat. Vel potius ideo , qa facto sole, diei fulgor auctus est. Ampliori
enim multo luce radiavit dies pollea,quam ante. Si vero quΞ-
ritur quid de luce illa factum
potest dici, aut de ea corpus solis formatum, aut in parte
caeli esse in qua sol est. non ipsa sol . sed sit sic ei unita, ut discerni non valeat. Q mado acci dum sit illud, DixitDcus, an sono vocis ui Deus
98쪽
n;.n, ad lunaris, ut Diony. in epistola ad Poli carpum dicit, sicut et am A tur. Alio modo, dicitur aliquis operari per aliquem, sicut per
stola 7 . fit in eclipti solis, quamuis tune tempus non est et eclipsis, unde miraculosa suit. Et ideo alii dicunt, ut in litera dicitur cydies di nox fiebant per motum circularem illius luci x quo accedebat de recedebat, nec est inconueniens subitantias spheraruquae lucem reuolu
per quod omnia facta sunt, refert. Dixit ergo Deus. 1 iat Ac. non temporaliter non sono vocis: sed in verbo sibi coeterno, idest verbum genuit non tCmporaliter in quo erat de dispo- itiit ab aeterno ut fieret in tem .pore, de in eo factum et t.
tionis suisse quibus postmodum alique, outes eos late sunt in operibus diuinactionis & ornatus.
Aut si substatis sphetrarum ii si erant suis Muris determinate ipsum corpus luci dum naturaliter circulariter moueba tur, cum esset de naturae quintae esseniatiae, S ita suo motu circulum describebat licui lapis suo motu lineam tectamiae it tectius etiam q
um, quod substan ira corporis solatis a principio creata
uia in sua forma substantiali suit, unde ipsum eo us lucris dum sui, stantia scilis uit , sed dicitur ex eo sol quarta die s ctus per addita onem nous virtutis, scutdicitur ex homine non musco fieri ho
dum , ut non suit nube, sin veritate sub
litudine P prietatis, Oa sicut nubes lucida recipit lumἡ a sole in minori clarata
ita etiam substantia solis habuit primo lumen impetredii. quod postmodum
quarta die cons vinatum ea. operante. Et hoe modo rex per piactum operara dicitur,ti huius diuinctionis io est,qa cu operatio sit mediii inter operante& Operatum, uialitas importata per praepositionem, per, potiesciti ad operationem Em texit ab operante, re se de aliquis
operari per illum upturam frequenter commemo , iarare patrem operari in filio , vel per filium, tanquam filius non posset facete, si ei non porrexistet pater dexteram , vel tanquam aliquod instrumen
eu ca oras e operet & est ille euius virtute operatur : vel pci resori ad operatio. nem sm cp terminatur ad operatum, Ecse dicitur aliqs Ope
Quomodo accipiendum eri quod dicitur pater operari in filio, vel phr
stium, uti in stirua Iaucio. tum suerit patris operantis: aris ra
sed potius illis verbis patrem natum ad operatum
v intelligi Voluit cum filio de cit ut causa. unde de si spiritu sancto operari, & sine gnatur authoriosi eis nihil facere vi)e te respectu ei
cio nitali Iacere . ret quem operatur,
Contra bane expositionemsustia est causalitas
respectu operati, sedis haeretum . hoe eontingit dupli
Ed dicit hereticus,hae citer: Uno modo,
silium operari per pa te, ut causa operari, trem, vel in patre, & spiritum est eausa eius fili vir semium cum utroque, vel per tu M Mi δ in viris utrumque, quia filius cum pa--st, & spiri tus sanctus cu viro hoe oportet esse in III ILII IMamCIL que operatur. Cui breuiter re frumentum operan
filio creauit Deus caelum & ter C ipyndetur, ideo illud dictum Et illud , Per quem se- ςO, & non istud, ut in patre
mo nitraretur authoritas. Non seruire, vel motu cor
enim pater a filio , sed filius a porali sicut resina- patre operatur & spiritus lan vlinate, . e cu 3.ctus ab utroque. Ideoque fi- lius etiam per spiritum se iactu se,um ess seut orgalegitur operari . quia cum spi- num animatum, Aritu sancto operat, hoc ipsum olam sum sint ser
Icquq ri solet quomodo accipi edum sit qd dicitur pater operari in filio, vel per illium , vel in spiritu sancto. Hsc enim scriptura frequenter nobis propo
nit, ut illud , Omnia in tapientia secesti domine. id est in filio. Et in principio, idest in
cit N secula. Super illum quoq; I sal. locum. verbo domini cpi firmati sunt tac. dicit Augu. quod pater operatur per verbum suum & spiritum sanctu, ruomodo ergo hoc accipienum est Putauerunt quidam h retici , quod pater velut author & arti sex filio & spiritu sancto in reru operatioe quasi
instrumento uteretur, ex prae' odictis verbis errandi occasionem sumentes: Quod velut blasphemum atque sans doctrine aduersum abiicit pia fides. Non intelligendum ideo scrincipi ut dicat pater in filio, vel p filiu operari,
quam tamen ab operante recipit , de se
ficem , sicut dicitur per eum huc nipntu ope Iudicare, quaa genuit iudicem. latorum his iuditiisbili Virtute cum
e Vtrum pater faciat omnia per suis.
Patre, quam tamen a patre nastendo reeipit . AD PR Hvra eigo dieendum , ip qua nauis Deus operetur effectus naturae per causas naturales,ipse tamen inan edra te in omnibus e flectibus naturae operaturi unde multo tirtius immediate operatur in his, quae per filium facit, euius est ea
D r ipsum: led si laus no est i mediata principau reru Q pr,cu Ad secundum dicendum, ιν eausalita, orae positionis non reis,m que imediate operent.ergo pater D situ non Dperatur. E sertur ad operantem, sed ad petatum dictum est. , pici Per denotat babit adine tali 4 S ' ς V nutu Ad tertium dicendam. lucid eum dicitat pater intelligit,non I pieta,vel principiudica pol.crgo si 'no e Pquc proῖ-x- eon notatur aliquid respe ictu euius stili4 possit esse principium, ' ; Prael. Mam Dam .exco D ςst v ire Ἐς & ideo non potest dicio pater per filium intelligat, vel sciat, dici ut pi sit sapies s situ, vel intelligens .etro vi ut nec per filiuo peret ut cum idem st Deo esse quod operari. l taet.Per, notat eam media, s ius aut elica prima. ergo vρ- non conuenienter dicatur, pater per satum operari. sxti coNT A. est quod d: citur ad ua b. i. Quem con stituit hqredem uni. per quem secit & secula. Piit. Quilibet arti ex r sua arte opa sed sis Aur. silici est ars patris plina tonsi vivet tu. ergo pater I filium operatur. Ras PONDEO. Dicendum, V operari per aliquem dici-iui dupliciter. uno modo operari per virtutem alleuius si-e ut dieitur Balivus Operari per legem, scilicet pet potesatem legi, sbi commissam, quae immediatior est operi quam virtuteius, & hoc modo nec pater per stium ,nec filius per patrem dicitur operati, quia una di anda uisibili virtute ambo operati. Gut dicitur in illis q Hledium in ereatura important Ad quartum dicendum. et primum dicitur,quo non est aliud prius, illa autem athoritas patii, te beati siti inquantum sit a patre habet & ese de operari, tone cuius t ρ p stili operat, nosacit patrem stio maior rivel priore eae unde no sequit et filiusnd si pruna causa ex hoe s pater per stium operatur.
acceptiones diei. vna est ieeundum quod dicimus diem naturalem qui habet i horas, de se sumit shabetur Geti. i. Fadium est vel pere de nune dies vii . Alio modo,im P dicitur artificialis .s res quo sol nostiis hemisperia illii minat,& hoe mo sumit eu dicitu tenebras appellauit secundus sis. S.Iho. F noctem
99쪽
diosem se lucem diem .. Non ab aurorat sed a plena luce flee.ὶ ς Videi ut hoc essetalsum , quia a plena luee, quae est in meridie τί uem mane alterius diei non iistit. 1 ho te, N ita primus die, non lisbuillet tot horas,s e ut in litera dicitur. Ad quod due udum, P in pruno die dicit ut dies non habuic
lux illa quae suo mo I ta & per spiritum sanctum di-
tu diem faciebat,iu -e: - c. omente creata non
illi illuminationi tenebrae conrisset non erat, sicut modo est, eo u aurora me elisn 1 noetis & planiscipium diei, quod
Potest et ain illudaecipi Ece. Haec ex positio disieria praea. super te
cit operara siue pater siue fili ua ab utroq; ficedit spiritussanctus factor omnium. unde Ioanes chriso. in expositio e epistola ad Haebr. sic ait. No ut hyreticus inaniter suscipiatur tanquaaliquod instrumentum patris extiterit filius, neque per eu pa Gter di fecit se tanquam ipse facere non posset, sed sicut dicit nadicta inlioqui predi ter Iudicare per filium. Quia in
cta sumebatur se si dicem genuit. sic etiam dicitur Eu cpetatione qua operam per filium, quia eum
parte operanti, sm enim causa eius patereti secuns) ii laus qui est ope- dum quod pater, multo ampli rans a patre est . si eorum causa est quae per filium
muniter & tin pro- diei dicta sunt . prae Chrisostomus e . . set loquitur. Non enim proprie in diuinis per is eausa recipi- ntur: sed nomine prineipis utimur ad lignandum origi acni persianarum, de de hoc in primo libro dictum est.
DI v sio TEx Tvs. ATRRHINATO primo opere distinctioni Ruo i lii, formata es , hie determinat de opere secundae distinctioni, , quod secundae diei eompetit, in quo si mamentum tale satium dei cribitur. Diuiditur autem haere pals in parte, duas. In prima, ostendit distinctio nem secundo Mesactam. In secunda mouet quasdam quae siones .iba Quaeri etiam solet curus figulae &e. I Circa primum duo iaci . primo,determinat opus primae distinctionisseeundum positionem quorundam, dicentium firmamentum ex aquil factum esse. Secundo, im expo Jtionem eorum et dnt Iseis amentum esse de natura ignis. itu quida vero e lu&e., Quaeri etiam solet Ece. l Hie inouet tres usines. Primam de sis puta eaeli. secundam,de motu eiusabit Ouaerit asis flet &e. Tettiam quare praetermittitur huius diei benedietio. ibi Pollhuc quaeri solet&c. I sequitur. Dixit Deus dic. I Hie ponitur opus tertiae distinctionis, ad quod tertia dies deputatur. Et cirea hoe duo facit. Primo,describit opus tertiae diei Meudo, mouet quasdam qones citea hoc. ibi Isi autem quaeratur Ece., ubi pria quaeritur de criteatione aquarum. Setundo de unitateia pluralitate eatu abi iCuque multa costat esse macia &ρ.
vii in o. vltum supta frinamentum sne aliquetaque se uti do. Cuius natulae sit simam iiiiii.
Tertio . A quo moueatur. Quario. De numero caeliarum.
a Virum agitae sint super caelos.
tD Oi rivm sic proceditur. Videtur, qui laque super c sos lint quia vi dicit Aug. Maior est sacrae scripturae aut noritas,quam omnia humani in- - - pensa perspicacitas: sed scriptura in plus bes, loeia aqua super caelos esse commemorat. ergo videtur quod nulla
et , Piaei Ho de minor mud' qa in eo est sim ilitudo toti uni neis sed in corpore humano cerebra in quo est stigidita, sin Philoto; hq est positu iustaeor, est :ons totiua caliditatis aet
go vἴ ir in uniuerso aqua si supra igne eollocata I supra sol;
3 Piat. Secundu Plii osephu in z. cae. N mun. corpora exis Com. Atinia per velocitate sua motus,in inferioribus calorem gnandised Saturnu, inter alios planetas ve ocissime mouet motu diuti seno,quia partibus t Pherae quanto para plus distat a centro, talia velocius mouet. e
De opere secundae diei, qua Laum
Prae Cinnec5 r. l. cura. iis usi ditiisbile est tex. . in infinitum: sed qa aqua aliquo modo diuisa per rarefactionem ad alios spatia
oportebit secuti. du hoc. in fatur nua
ab astrologis dicit, portet emo ibi is
firma inentum in medio aquarum, ta diuidat aquas ab aquis. Diuisitq; aqua, qu trant sub firmamento ab his, quae erant super fir mamentum. Sciendum est, Uillius ceti hic describitur creatio, sicut ait Beda super Genesim, in quo fixa sunt sidera, cui superpositae sunt aque in aere, tum ascendet, & itati in terra, &superpoliis aliae, videtur aquas super de quibus dicitur. Qui tegis aquis superiora eius, in m ς' in Aia dio ergo firma metum est, idest eiei,di tui .nti, lo
dum numerum. unde in I. physicorum dicitur quod ad eun dem loeum mouetur pars terrae S tota tella: sed omnia aqua omni aque est eadem feetidil specie ut philosophut dieit. CG er Phy. tengo naturalia locus huius aquaest dub aere N sup terra.qa mos s. eius olidit, vi p supra extu locus naturalis aque esse no posi t. I i Praei. Secundum Pbilosopsiam in . Physeorum, corpua Phy. uti continens se habet ad corpus contentum, sciat totum ad par. 43 tem, & scur forma ad maternam, quia continens inuenitue habete plus de specie quam contentum. unde in , de gene .d citur, p specie, iii terminis est sed aqua habet in inti, de speetequam aer & ignis, quod eius grossoties os edidi emo νε ιγ nullo mo aqua nar ut aliter possit cile super ignem S aerem . R sp NDE . Dicendum, tr eirea hoe varia dicta sunt. Ambro enim in lib. de spiritu saneto v dicere,qa per aquas, v 1 - , supra caelos sunt, spiritu sanctus intelli sutur. se 1 hoc muri ad L tianalogi eam expositionem pertinet quam ad lueralem, suet ad Ei siticiis spuitum sanctu sue ad angelos referatur. Alii velo em aquas de natura huius elementi, quod apud nox eu, per ealos vir tute diuina contineri. Sed hoe remouet Aug.quia in operibuas ex dierum,quibus natura instituta est. non quaeritur qd Deus . facere polli t sua virtute: sed quid letum natura patiat. Augii Minquirendo tangit alium modum, ut L firmamentum dicat aetisse super quem aque per vapores ascendunt: sed hoe no x ἔ s ctae Scripturae conuenire , quae in stitiamento caeli se las pol tas dicit, uili sorte firmamentum aequi uoce sumatur, sciat Ra hi Moy dicit,qui et hane expostionem innuit. sed tamen me- Li. i. direrilius possumus dicere, ut intelligatur de firma Elo, quod'est et dub. e. si. tum sderesi, supra quod sunt a ue,non quide de natura nutusaque,quae apud nos est,sed de natura quintς egentiae, lintes ta
ma itudinem cum hac aqua ratione cuius nomen aqua scriptit
ia eis attribuit,occulta per fros bilia nota maius es an . Haec autem smilitudo non potattendi in se sin lucidum ti diaphan in quibus inseriora coipora conueniunt cum caelestibus, uti de anima de . Et io, sicut extu empyretid , quod es ste istia trihoel est lucidum totum, ita etiam caelum et, stallinum velaqueum dicitur innuantum conuenit ca aqua in hoc uita diaphanum, suel si aliqua pars eius lueent, sicut est in lo sd reo,cuius quaedam patres lucent s. stella. et aliqua pati es dia phana huic et vi consonare quod supra dixerat Magisset praquas intelligitur prima materia. de cuius subtiliori parte facti sint aquae,quae super eaelos sunt. vi se non cogamur ponere aquas elementum supra caelos esse, hoc autem eaelum aqueum est nona sphera,ad quam primo reducunt actrologi motum oebi, signorum eommunem omnibus stellis qor est de oecidente in Orientem , & iterum spheram decimam ad quam reducunt motum diurnum qui est de Oriente in oecidentem. AD DR Mum ergo dicendum, quia in hoc ii hil auth ritati sttipturae derogat ut, si diu et smode exponatur, dummodo hoe simiter teneatur, quod Sacra scriptura nihil sil suta contineat, constat tamen ta sicliptura sacra multa metaphoria
100쪽
metaphor Ice tradita, quae secundum planam superficiem lite .rae intelligi non valent. Ad secundum dicendum, g non oportet esse eundem frumpartium an uniuerso, tui est in homine, 'uia an uniuerso ordi nantur corpora super nos, secundum qua minus sunt inim teri alia: sed in homi
ne, secundum quod sdereum caelii , quod de aquis
conueniente in exea sinimus enim lapis cui magna
cutionem animae, de cli firmitas & perspicuitas, de prupter hoc illud, aquis factus eth. Si quem vero quod eli principia mouet, quomodo aquae natura
vitae in homine, tri- ri , . . . l.
licet cor, est in me Ninima labiles super caedro politum, ut ab lum possint consistere de Deo omni letione conser scriptum esse meminerit, quiuetur, α mam pro- ligat aquas in nubibus suis.
porta n aliter in om P Fne, pari ex corporis Qui enim infra caelum ligata- diffundat i sed eae quas ad tempus vaporibus nu
rum quod propter bium retentas, potest etiam susiam impossibili' p/r caeli sphaeram non vaporali
tem tu conseruans V VP . . . P , a
non conseiuatum a tenuatate, sed glaciali solidita corpore alio, eli in te aquas su i pendere, ne laban exiterno positum, tur. Uuare autem & ad quid quasi continens: cu- conditae sint, ipse nouit qui con
ut via aquaedam na MiQit . Ecce ostentisin est his
rusti dicitur, ad ii iam litu inem motu cordas in animali, vi
di it Rabi Moyses. rAd uitium dicen um , qud. saturnus habet infricidare em propria natura di virgute coiisequente speciem suam tunde non oportet , quAd afletu, instiginationem aqua super caelos ponantur,quia s ibi ectent ipsum non in rigidatent cum snt de natura quin te essenti non susceptibili peregrinae impressionis 1 quod iterum ii
A subtilius & nobilius. ersto videtur,quod celum sit innis, Et de idem quod prius.s x D eo NTRA . Diony.dicit in p. se diui .nomi qu3aedili di stelle, habent substant4am ingenerabit m de invariabuleuti sed inferiora corpora sunt generabilia & uariabilia. ergo P . srmamentum non
super illud olum sunt, scilicet xt glacies solidatae sunt. Alij putavi calum i Jud Gla igneae
naturae , ptibus congen. tuo gastinus.
ede natura inseri rum corporum.
Pliter. Cum natura si principium
motu, de quietas, o porreet,quod per motum iudieiuni de natura corporis acci-
qci cxcedit aeris spa- eaelo est, quia eu peticium, isnes naturae di mira motu , motuscum,asscrentes super aerem pii autem ruileia tu, nd
rum ignem esse, qui dicitur esse , usi is A
caelum . de quo igne sidera & runt corporum natu luminaria iacta ei se coniectat. miri est motu circuquibus Augustinus consentire portet videtur . 'triim vero nomine
firmamenti caelum quod ex cc- eorporum, nee ha
dit aerem : an ipse aer hic in- beti eontrarium iit a. super
verbis P caelum factum sit, scilicet illud, in quo fixa sunt sidera, idest quod excedit aere,& de qua materia, scilicet de aquis, dc quales sint aquae, que
ca hane quς itionem sit phil. ,sophorum diuersa posito. Omnes enim ante Arist. Com. O. di I. esset possibile magis instigidarent stellas Octauae sphaere, velut fri proumqtii ore , quatum tamen quadam iuuentutitur esse
calidi si ni essetius. Ad quatium dicendum, qui a corpora naturalia in infiniatum diuidi non pollunt, quia omnium natura constantium, Colo. ut in 1 de anima dicinit, eli terminus magnitudinis r nee tantum in augmento, ted etiam in diminutione: de ideo etiam estinuenire minimam carnem, S mininiam aquam , ut in ptimo rhys eorum dieituit de ideo in qualibet specie oportet ei e terminum quedam raraactionis, ultra quem, species non saluatur. Vnde vitiina rarata ad quam potest perueniri, ea secundum cpmateria st . t sub torina ignis, ve dicit Commenta. 4. physieci. Vnde posset aqua ta tum ransieri, quod iam noti esset aqua nec vapor, sed aer vel ignis. I lxitiea. Cum ignis si maxime activus, non posset per trantire legionem ignia vapor.ille, qui consumaretur, de adishue minus posi ibile i siet, ut subitantia orbium penetraret, qui secundum omnes sunt indiuisbu es , nisi metaphora diiudi da cantur. Raeticvtiva Ir.
b Vtram firmamentum sit de natura
inferiorum corporum. AD axe v Novri sic proceditur. Videtur quaa sema
mentum si de natura Diteriorum corporum. Dicit enim Baslius in Exameton, quod est de irat cra ignis In litera etiam dicatur, quod est de aquam modum cristavi congelata, quae duo etiliat esse de natura inscitiai uctir tu ergo de firmamEiti. i rati. Ignis est nobilissilicum corporum, inter e eme Dis ed non est probabile, ut nobili , mum corpus, in operadus creationis praerei mitteretur : cum ergo temptura specialem mentionem de igne non iaciat, videtur quod utimine strua- Menti intellisatur.' 3 Praeter. Omne agri apti tibi simit sed Orpora superiora
in Diletioribuc habent est O um ealiditatis de humiditatis ei vicitur, quod qualitati Lus assicaantur: de ita videtur esse de natura inieracium coti Urum.
Pisto, Propitum ignis est neundum Philosophum esse ιγ eiaca utilitauium corporum: ita ualid corrotitia in celo
probare videtur celum, illud C hic accipi, quod spatia aeris hic excedit , aqua, vero quae
super illud caelum sunt i dicit ma
de natura quatuor elementorum. ANNO autem primu hane viam improbavit, depositit e lum euὰ quintam essentiam sue grauitate S leuitate, di alus contrariis, v patet in primo caeli tu mundi, de propteriistae iam rationum eius, posteriore, i hilo phieon seti eruntsbi nde nunc omnes omnionem elux sequuntur. Similitet
etiam expolitotes factae scripturae, in Me diuersigeati sunt, secundum quM diuerso tum philos. horum secta ores fuerunt a quibus in philolophicis erudii isti M. Basilii, etii A N Aut misside plumes sinctorum sequuntur in philosophiei', quae ad fidem non spectant, opinionis Platonis:& ideo ponunt e luin de natura quatuor elementorum. Daunusti autem sere ubiqtie se quitur Aristo. ut patet diligenter in ricienti libros elim i Mnden ipse separat corpora caelestia ab alia, eo polibu i di ideo hane positionem sequens dico, quod caelum non est de natura qua tuor elementorum, sed ea quintum corpus.' A o v ri . Atergo dicendum, quod alii sancti hoe tra Aiderunt, non quali assitentes, sed sinit utente, hi ,quae in i losophia didicerant unde non sunt maioris authoritatis quam dicta philoso vhorum quo, sequuntur, nisi in hoc, quod sunt ab omni in s delitatis si, spatione separati i vel potes dici Νhas, munt ignem di aquam, secuti dum similatudinem lucis, Ndiaphane itatis.
' Ad secundum dieendum, quod Rabi Mor. dieit, quδd ignis
intelligitur per tenebras, quae in principio creationis comme morantur, ut se numerua Ee ordo elementorum de sanetoridum super tetram a ua, super aquam spiritus, id est aer superta spiritum , qui es facies abyssi tenebis deleribuntur, eo quod igni, in sua sphaera non lucet, ut a phalosophi, probatum est. Sed quia haec expositio videtur nimia extranea, ideo roiast melius dici,quod ibi non tanguntur uis creaturae, quae habent manifestam apparentiam N utilitatem apud nos omnes; u pr pter hoe etiam de aere, non secti mentionem, quia aer ese compus a vulgo non petet patur: unde quidam vacuum plenum a te dixerunt: tintiliter de ignis elementum, secundum qu d in sphaera sua est, non se iuu , sed ratione depraebendituri S ideo horum creatio rudi populo explicite non proponitur e sed per aquam o uri a tria ira telli untur, quas medium corpua inter exlum ci terram. Vel dicendum secundum Avo. qu aer quantum ad superiorem partem propter ira qualsi, em eum ea lo computatur quod es iuni iecundum eici, polition E,
ct idem no suinu, dicere de ignea x quo non ponimus e lum,de natura quatuor elementorum. Ad tertium dicendum. quod quando materia est proporti vita ad recipiendam actionem,secundula .irtutem a 'etitis iis