장음표시 사용
151쪽
Sole usque advenire in quae ex varia sui pcrmistione, adjectione, d
tractione , transpositione , &c. videantur posse nunc hanc, nunc illam, nunc aliam exhibere forma, illiusve perfectionem; eodem modo, quo dum statua, aut domus, aut quidvis aliud per artem fiutota forma,perfectioque ejus intelligitur prae exstitisse in materia, quat nus oportuit duntaxat aliquid ipsius detrahere, addere,transmutare.&c. adeo ut nihil plane in effectu sit,quod ii si antea potus it demonstrari in ipsa materiai' Addo me ex abundanti admisisse modum loquendi vulgarem, quo Materia dicitur caussa ; quandoquidem pro prie loquendo solum efficicns caussa est; adeo ut caussa, & essiciens Synonyma sint,& utraque vox significet princ pium, a quo, & mainteria, nihil aliud, quam materia iit,& significet principium ex quo. Adnoto vero. ut insinuem , qu m facile nobis circa res ipsas imp
natur , nisi circa voces satis attenti fuerimus. Hoc certε loco nemo
non dicit Effectum praeexsistere in caussa ; Et tamen Primo effectus non praeexsistit, quoniam, si praeexsisteret, exsisteret, cum non ex stere tamen stipponatur. Secundo. neque praeexsistit, neque ex stit unquam in caussa; sed exsistit solum, sive fit a caussa; idque eo tempore,quo fit; Nam de antecedente dicitur solum fieri potuisse.& consequente factus fuisse a caussa. Tertio neque prae sistit. exsistitve quidem in ipsa materia, sed exsistit solum 1eu fit ex materia,& eo quidem tempore quo exiistit,aut fit; nam antecedente,
aut consequente dicitur solum fieri potuisse, & factus fuisse ex ma- teria. Quarto proinde dici non potest aliquid effectus pra exstitisse in materia, sed suisse potius ipsa materia: siquidem materia non fuit sulipsius subjectum , sed ipsamet sua entitas. Addo rursus , me non abs re dixisse, tametsi interdum effectus habeat aliquid de eff-
cientis materia, ea ratione tamen ab ipso non ut ab efficiente, sed
ut a materiali principio pendere. Innuere enim volui , cum Effciens hujusmodi est , ut resecare aliquid ex se ipso non valeat, tum nihil plane, quod in effectu sit. praeexstitisse in efficiente; qua ratione se habet effectus artis respectu artificis, ac se habere debet effectus naturae respectu causiae immaterialis. Ex quo fit ut tales effectus dici possint prae caeteris non tam in caussa, quam a caussa esse ι & consideratione translata ad tempus productionem antecedens, non tam debeant dici praefuisse in caussa,quam esse, vel fieri potuisse a caussa. Dicere certh fuisse in potentia activa caussae ,
eo tantum sensu probari potest, quod potentia ipsius productrix fuerit in caussas cum aliunde nihil effectus neque in potentia
. caussae, Diuitigod by Cooste
152쪽
DUBITATIO SEXTA. I 3 eaussae, neque in caussa fuerit; & quod dicitur fuisse formaliter .
vel eminenter, tum hoc sensu accipi debeat, tum adjungi debeat interpretatio in Dubitatione exposita. Dicere etiam fuisse in intellectu caussae propter Id eam , eo tantum sensu potest admitti, quod ejus faciendi Idea in intellectu causi, fuerit ι cum alioquin effectus neque sit ipsa Idea, neque omnino aliquid , quod in intellectu exstiterit , sed quidpiam plane extra ipsum. Utcumque sit, En ut non graver idem plane quod tu iterato conis cludere: Tantundem ad minimum realitatisformalis, seu fumilitudinis repraesentabilis debet esse in caussa , seu re ima inem sui imprimente,exempli gratia in sigillo, quantum est realitatis objectimae , peu similitudinu repraestentativae in ejus essetis, seu imagine, ex si gratia in Rura cerae a si illo impressa eis qui dasur causa imprimens 1n mente Ideam, heu imaginem fui ; ipsaque Idea , seu Imago in mente impressa est essectus illius causse :Igitur tantundem ad minimum debet esse realitatis formalis , seu similitudinis repraesentabitis in caussa Ideae, quantum in realitatis objecitivae, seu similitudinu repraestentativae in ina .
DUBITATIO VI. De non habenta ex sesiui Vsius ideam totente quae non videatur pose seipsam magis intelligere, quam oculusse sum videre)
o neque Dei, neque tangelorum, neque corporearum potis imum rerum. S semis, si in te sis Idea, e0m realitas objectiva fit tanta , ut nee
eminenter, nec formaliter illam continueris , atque adeo illius eausa esse non potueris; tum demumstequi necessario exsistere aliquid praeter te in mundo : cum steus eameas ingumento, quo certus reddaru esse aliquιd.
Uerum ex jam dictis,tu causa non es realitatis Idearum ;sed ipsaemetres per Ideas repraesentatae, quatenus emittunt imagines sui in te, 'ut in speculum: licet tu ex ipsis occasionem possis aliquando sumere chimaerarum depingendarum. Sed seu ipsa sis causa, seu non 3 an Propterea incerta es, esse aliquid praeter te in mundo λ Bona verba'
153쪽
quaeso e nam opus non est, ut, quicquid de Ideis sit, argumenta ad id quaeramus. Percurris deinceps Ideas quae in tepent, α praeter ideam
tm , numeras Ideas Dei, re um corporearum, mammatarumque, Angelo rum, animalium, hominum : idque , ut cum de Idea tui di cultatem non esse dicas , inferas Ideas hominum, animalium , Angelorum, componi posse ex iis , quas habes tui , Dei, rerum corporalium: cs Ideas rtarum corporalium potuis quoque a re proficisci. HOC vero loco mirari subit, qui dicaris habere Ideam tui, s& faecundam adeo , ut ex illa possis tot alias depromere) ac rem carere difficultate: cum revera tamen aut Ideam tui nullam habeas, aut illam admodum confusam atque imperfectam, prout jam observavimus in superiorem Meditationem. 'Et inferebas tu in illa , nihil posse facilius, atque evidentius a te percipi, quam te ipsam: Quid si, cum non habeas , nec habere pos iis tui Idcam, dicaris posse quidvis aliud facilius, atque evidentiis, quam teipsam percipere Cogitanti certe mihi quorsum fieri possit, ut neque visus seipsum videat, neque intellectus seipsium intelligat; illud in mentem subiit, quod nihil agat in seipsum: quippe nec manus saut in ipsa digitus summus se verberat ; nec pes sibi calcem
impiogit. Cum aliunde vero ad notitiam alicujus rei eliciendam , necesse sit rem agere in facultatem cognoscentem; immittere nempe in illam siti speciem , sive sui specie illam insormare: perspicuum videtur ipsam facultatem , cum extra seipsam non sit, non posse illam 1di speciem in seipsam transmittere , neque sui notitiam consequenter , elicere, sive, quod idem est , percipere seipsam. Et quare putas oculus, cum se in seipse non videat, videt tamen in speculo λ Nempe quia inter oculum, speculumque est interstitium,& oculus ira agit in speculum, immittens in illud sui speciem, ut speculum in ipsum reagat, propriam ejus speciem in illum remittens. Dato mihi porro speculum , in quod ipsa perinde agas ; spondeo fore, ut eo reflectente in teipsam tui speciem , tum demum te, non directi quidem, sed reflexa tamen cognitione percipias: quousque
autem non dederis,spes non est. ut teipsam noris. Possem heic quoq;
insistere, qui dicaris habere Ideam Dei, nisi forte qualem , & quomodo jam diximus Qui Angelorup de quibus nisi aliquid audiisses,
nescio an unquam cogitasses pQui animalium, caeterarumq; rerum, quarum, si in sensus non incidissent, pene certus sum te nullas Ideas fuisse habituram: ut & nullam habes innumerarum rerum , quarum
ad te neque adspectus, neque fama pervenit Sed his dimissis , illud admitto, Ideas diversarum rerum in mente exsistcnteis ita posse
154쪽
. componi, ut plures aliarum formae cooriantur, tametsi quas enumeras , non videantur sussicere ad istam tantam diversitatem ; imo
neque ad distinctam , determinatamque certae cujuspiam rei Ideam. Haereo autem tum circa Ideas rerum corporearum, quod dissicultas non parva sit, quomodo ex sela tui Idea, dum te pro incorporea geris, teque ut talem consideras, eas deducere ex te possis. Nam si solam substantiam incorpoream nosti, quomodo fieri potest ut capias praeterea substantiam corpoream Est-ne aliqua inter. hanc , & illam analogia Dicis utramque convςnire in eo , quod sit apta exsistere: at ista convenientia non intelligitur, nisi prius res utraque quae convenit, intelligatur. Notionem quippe communem facis , quae priusquam formetur , oportet particularia intelligi. Profecto si ex intellecta substantia incorporea potest intellectus formare Ideam substantiae corporeae: non est cur dubitemus quin caecus , vel qui a nativitate detentus fuerit in densissimis tenebris, formare apud se Ideam & lucis, & colorum possit. Dicis posse consequenter haberi Ideas extensionis figurae, motus , aliorumque sensibilium communium sed facile nimirum dicis. Id mirum, cur non lucem, colorem, alia, facilitate pari deducas: verum immorandum in istis non est.
RESPONSIO. SI quid h.iberer ad exsistentiam rerum marerialium probandam, procul
dubio hie attulisses , sed eum laritum interroges, an ergo mea mensincerta sit esse aliquid praeter se in mundo; UAngas non opu esse ut a umenta ad ad quaerin, atque ita provoces tantum ata praeyudacinas opiniones; multo clarius ostendis nultam te ejus quod Urmas dare posse raraonem , quam si omnrno tacu3sses. uuaecumque vero hie d putas de ideis non egent responsione, gura tu nomen ideae adpolas imagines in Phantasia deputas restoriis ; ego vero ad id omne quod cogitarur extendo. Sed obiter
quaerere libet quo ingumento probes , nihil agere in se ipsiimp Nempe non Fles uti argumentis ; hoc autem probabis exemplo digiti , qui seipsum non verberat, et oculi qui se inseipso non videt, sed in speculo. Quibus f eiu es respondere non esse oculum, qui speculum virat magis quam ses
sum , sia mentem quae Fla Uspecvium, V oculum , V seipsam quoque
nostis. Atque etiam dini possunt alia exempla in rebus corporess, ut cum
turbo se in gyrum vertit, nunquid ista converso actio est quam in Iethseum exercet ' Denisiue notandum est me non rmasse, ideas rerum materia
155쪽
lium ex mente deduci, ut non satis bona fide his singis exprese enim postea ostendι ipsas a corporibus sepe advenire, ac per hoc corporum exsistentiam probiari : his vero tantum exposui , nusiam in iis tantam realitinemrnvenir3, ut ex eo quod nihil sit in essulu,quod non formaliter,uel eminenter praetextiterit in causa, concludi debeat illas asela mente non potuisse proficisti, quod nulla modo ιmpugnas.
INSTANTIA.I. V m velles me facerem ineptum , si tui instar dubitarem Non ine- esse aliquid praeter me in mundo, & ad probandum aliquidssoria besse, rationes alias, quam evidentiam .ut conquirerem, aut ijs decli- afferrem. Tu ut voles, somniato , decipitor , deluditor, quocum- , is que caveto, ne te versari nobiscum putes , nos allo- , M T. qui, ad nos scribere, &c. Ego agere pergo bona fide, qui in Munam esse do, seu Natura rerum tam multa obscura , & perstrutatione dignam' 'm; invenio, ut nimis puerile, & ridiculum putem res adeo apertas intestinis. vertere in dubium, &in ipsarum exsistentia comprobanda terere non minus tempus. Et dicito me nihil aliud, quam interrogare ; dicito pro-' vocare me ad opiniones praejudicatas ; dicito me nullam habuisse, b imis. rationem ; dicito satius fuisse ut tacerem ; non extorquebis tamenonem esse. a me , ut esse ineptiendum putem. Ad rem potius ipsam; Dicis quaecumque hic disputo de Ideas non egere responsione : Sed perspectum jam artificium, quo , dum nihil habes, quod respondeas, nihil esse dignum responsione dicis. Caussiam subdis , uuia n men Ideae ad mas imagines in phantam depletas restringam , tu ad id omne , quod cogitatur , extendas. Quam vero cautes scopulum declinas i Videlicet postquam dixisti restringere me Ideae nomen ad ima ines in photasia depietas quod tamen non feci) cavisti acutissime ne subj iceres te extendere ad imagines in mente Dpietas ;quas non exclusas a me novisti, & de quibus par, aut eadem potius fuit dissicultas , sed obliquando subjecisti te extendere ad id omne , quod cogitatur. Quaessi te vero , quicquid cogitatur, nonne est objectum cogitationis 3 Istud vero objectum , nonne objicitur, &quasi obversatur menti cogitanti λ Et istud nonne objicitur, ob versaturque sub aliqua, nisi phantastica , saltem mentali imagine p& ista imago nonne erit IdeapEt reciproce ista Idea nonne erit ima go in mente exsistens p Et nonne tu quoque, ut est adnotatum, dix isti ea tantum, quae cogitantur ut imagincs, eme proprie ideasὸ Proba igitur ecqua1snam ex omnibus imaginibus ideas inenon admi-
156쪽
DvBIT ATIO SEXTA. I 4rserim ad phantasiam, reduxerim ad mentem; sive ad id omne, quod
Cogitatur, non extenderim. Sed hoc nempe te angit, quod cum nihil possit objici, sive obversari menti cogitanti, ni s. tanquam imago, videas talem imaginem esse semper speciem corpoream, atque adeo rem cogitatam non exhiberi menti, nisi stib1pecie corporea;quomodo nobis non exhiberi substantias incorporeas tu persuadere adnixus es, ut inferre posses illarum notitiam ex corporearum notitia non proficisci, aut dependere.
Quaeris deinde obiter, quo argumento probem nihil agere in . seipsum ; nempe qui non soleam uti argumentis ' Sed mihi quidem missis se
visum est superfluum argumentum sublicere, ubi tam manifesturn idem minfuit actionem, & passionem, idem esse cum motu: adeo ut cum omnis motus habeat terminum a quo, & terminum ad quem , ut se si riloquuntur, ipsa actio sit ab agente , tanquam a termino a quo, & immeritos passio sit in patiente, tanquam in termino, ad quem; sintque agens, .& patiens proinde distincta , quod alias non essent duo termin I, ne- ώtoremue idcirco ullus motus. Unde & contentus fui adferre exemplum e manu;&, ne cavillareris manum agere in seipsam, quatenus digito extremo volam pulsat quanquam tunc non tota manuS agit turbιnis
in seipsam, sed una pars manus in aliam) idcirco accepi exemplum πω vem de digito summo , qui se jam non pulset; & de calce , quae utcumque possit in aliam partem ejusdem corporis impingi, .non ta- 'men in seipsiam potest. Tu vero, quod non omnia, quod non superflua dixerim , ansam accepisti, quasi ab inexspectato, ut ibi fidem faceres , dicenti me nullas adferre rationes , nullis uti argumentis , nihil objicere responsione dignum. Sed de me quidem
alii viderint, qui nunquam mihi tam parum tribuent, ut non plus aequo attributum censeam; Quod te adtinet, cum hoc loco reprehendis in me, quod argumento usus non sim , dum agere nihil in seipsum dixi, contendisque ex opposito posse aliquid' in seipsum agere, ecquonam quaeso argumento id,quod proposui, improbas' . ecquonam id ipsum, quod asseris , probas ullo certe; ut mirum
sit nullis te uti argumentis, ubi me nullis usum causaris. Dicis e e lis a me aliaris facile estisspondere; Sed ad memorata quidem nihil respondisti, disistique solum aliquid de exemplo oculi , quod
cum ipse non attulissem , nisi ad praeveniendum rei ponsionem , tu dissimulasti instantiam , qua propositi emissionem speciei ex oculo in speculum , non esse remissionem ex speculo in oculum; ut ostenderem circa emissionem oculum esse agens, & speculum patiens;
157쪽
circa remissionem vero speculum agens, & Oculum patiens : recur risti autem ad mentem , quae cum cognoscat caetera , sese quoque ipsam cognoscat; tametsi hoc ipsum in quaestione sit, neque ullo a te argumento probatum. Heinc quia parum idonea videbatur esse responsio, non argumentum quidem,sed exemplum solusia attulisti in rebus corporeis. Nam, inquis , cum turbose in gyrum vertit, Nunquid ista conversio actio est, quam in seipsum exercet DEvM immortalem nisi non aut manus, aut scutica fuit, quae in orbem acta hanc impressit vertiginem p Nis non eadem est ratio, quae sagittae transvolantis per aerem. Et quamvis sorte dicturus sis sagittam habere eum m tum non ab arcu, aut manu, sed a seipsa; idcirco-ne idem aget in seipsumὸ Certe dici quidem potest pars agere in partem, hoc est pars sequens quaelibet ab usque capulo impulso a chorda in quamlibet
antecedentem, hoc est ad usque cuspidem: at non propterea eadem pars in seipsam , aut tota sagitta in totam sagittam ; alioquin enim . tam esset actio a cuspide in capulum, qukm a capulo in cuspidem . sicque sagitta non magis progrederetur,quam regrederetur, seretque adeo immobilis. Quare & quod turbo vertatur in Orbem, tum
modus impressionis tum figura facit, ob quam partes non directὰ, ut in sagitta, sed orbiculariter dispositae sunt, teleque proinde in orbem quidem, sed ordine tamen , sive successive propellunt: Adeo ut una aliqua prima designata, postquam impressio ordinate pervcnerit ad ultimam, impellatur ab i psa , ut sibi contigua , iicque revolutiones plures peragantur, neque propterea aut cadem pars in seipsam , aut totus turbo in se totum agat ; conversave sit actio, III. quam turbo in seipsum exerceat; nisi eo modo, quo, dum homo Nihil mum sua manu femur suum percutit. hanc percussionem actionem dices,quagi homo io seipsum exerceat, ac ideo concludas idem agere inolectum seipsum. eit iam Dicis postea, notandum esse te non affirmasse Mevi rerum materialium, .is 1.3; ex Asente deduci,ut non sinu bona fide hie go. Cedo porro no ne tu
λώιὸra ipse es , qui te dicis Mentem, aut nomine Montis loqueris, loquu- ex se hic V tusve es p Et non-ne ista tua fuerunt verba Uuantum autem ad id ρ,--- , - rerum corporalium , nihil in illis occurrit ἰ quod sit tantum , ut non vi Nequa νε- deatur a me ipse potuisse proficisci λ Et facta distinctione , Ex iis vero . ,δ. - dcω remm corporabum clara,ta distinctaseunt, quaedam a tria ius iso a. m 3 - ου videor mutuWi potuisse, nempe substantiam, duratforaram, nume- em, et M rum , ω si quae alia seunt ejusmodi. Nam eum euiso lapidem ἐνμυ-
158쪽
tiam ς quamvis concipiam me esse rem cogitantem, V non extensam ; D- 'pidem vero esse rem extensem, ta non cogitantem , ac proinde maxima inter utrumque conceptum sit divestas,in ratione tamen substantiae videntur
eonvenire. Cedo proinde ecquid-nam finxi Ecquid non latis bona fide pAn quod dixi te mare,cum tu istum dixeris videri' At hoc ipsum est,quod tutem et fingis;cum eam vocem mihi attribuis. Siquiisdem mea haec verba fuerunt, Hereo solum circa ideas rerum corporeariam ,quod docuitas non parva sit, quomodo ex sola tui idea,dum te pro incorporea geras,teque ut talem consideras,eM deducere ex te possis. Nulla asi firmationis mentio, sed eo sbium modo,quo aut assirmares,aut tibi
videri diceres, haerere me dixi. Venam fac me illud videri ita fuisse interpretatum, quasi tu serio assirmares, An-non propter consequutionem abs te deductam id licuit Nempe id statim post habuisti, tanquam serio, & assirmanter constitutum , sic inquiens , Itaque pola restat Idea Dei,in qua considerandum ex an aliquidsit,quia a meipso non potuerit proficisci. Dicis te postea expresse ostendisse ideas rerum materialium a corporibus saepe advenire, ac per hoc corporum e sistentiam probari. Sed hoc dissicultatem non solvit, donec te . habes in eo statu, in quo . nihil ad te perveniat ex corporibus, in quo si aliquid remaneat , quod olim en corporibus pervenerit , id reputes falsum ; in quo tui ipsius, ac Dei notitiam mutua-
contendis , non ex ulla notitia corporum rerumve externarum;
sed plane ex teipso, aut ex iis, quae in te sunt, seclusis plane rebus
externis. Dicis te his tantum exposuisse uulgam in iis tantam realitatem inveniri, ut xx eo, quod nihil si in essetfu , quod non formatiter, vel eminenter praeexstiterat in caussa , conciari debeat istas a folia mente non potuis prostram. Et subdis , me hoc nullo modo impugnasse. Sed primum
facis tu chimaeras, & vis deinde illas impugnemus p Fingis te nempe in eo statu, ut nescias an aliqui homines ante te exstiterint; ansit aliquid omnino extra te : ut n5ris duntaxat teipsum, hoc est mentc tuam mentisve naturam cum ipse nempe sis sola mens) om- .nino clare, & distincth; ut clarε,& distincte cognoscas esse substanti/m incorpoream, & tametsi neque lapidem, neque ullum omninci corpus unquam videris, aut falsum sit, quod videris, cogites tamen lapidem esse substantiam; & in ratione substantiae convenire cum mente , & similia. Nisi vero ista chimaerae non sunt, aut digna sunt non impugnatione,sed ne commemoratione quidem p Dcinde, hoc tuum fuit artificium, dicere me non impugnasse , cum animadve
tisti te respondere non posse ad dissicultates, quas impugnando tibi
159쪽
proposui. Illas non repeto, sed quaeso duntaxat patientem Lectorem , ut consideret, annon respondere debuisses ad ea quae objeceram, ab illis usque verbis, Nam olamsubstantiam incorpoream nosti, quomodo fieri potest, G. & ad quorum calcem testatus sum nolle me in iis immorari. Nempe quia difficultas praecipua circa conclusionem intentam statim urgenda remanebat; Qua occasione, im properarem , testatus quoque fueram mox ante , nolle me insistere, ut pluribus sane licuisset, circa ea, quae dixeras de Ideis Dei, Angelorum , animalium, caeterarum rerum , ut eXtensionis, substantiae, coloris ; & de quibus loquutus sic fueras, quasi nihil unquam de rebus per illas repraesentatis neqhe vidisses, neque audiisses, neque alio modo quam falso novisses; ac interim talen Ideas ita partireris , ut cen1eres alias potuisse a teipso proficisci; alias accipi a rebus extra te exsistentibus; . alias a nihilo procedere, videlicet Ideas falsas. Eadem porro Occ Ο est, ob quam nunc et-jam non insisto , contentus proponere ratiocinationem , qua fretus illa edisseruisti, cujusque iam ante est facta suspicio. Si quis habens se inflatu ignorantiae per affectatam abstra tionem, pes seu sis Abi promptum esse agnoscere Ideas innatas , stuquas haberet inflatu ignσrantiae per puram negationem ; isti promptum eIi discernere Ideas vel ast habitas, vel a re extra exsistente acceptas, vel a nihilo etiam profectas : . Atqui ego me habens inflatu ignorantiae per affectatam ab tractionem , persuaseus sum mihi promptum esse agnoscere ideas innata , seu quas haberem in statu ignoramisae perpuram ne
ditur mihi promptum en discernere Ideas, vel a me habitas, vela re extra ex,stente acceptas, vel etiam a nihilo prosectas.
DuBITATIO VII. De capitali Demon rationepro Dei μή sentia , expraecedente ap Zaram ; ad cujuου imitationem confictatur eo sene reipsa infinitos mundos, quorum habita eo idea ab
Oneludis, Itaque sola restat Idea Dei, in qua eonsiderandum ea . 'an aliquid fit, quod a meipso non potuerit proficisci. Dei nomine inullo pubstantiam quandam infinitam, independesem, summσ
160쪽
lutesileentem,ssummὶ potentem, S a qua tum ego ipse , tum aliud omne, si quid aliud exstat, quodcumque exstat, est creatum. Quae Iane Omma talia seunt, ut quo Ligentius attendo, tanto minus a me solo prosenta esse posese v dea tur : ideoque ex antediatu Deum necessario exsistere en conclud adum. Scilicet huc est quo tendebas. Ego verti ut conclusionem amplector, ita non video qui sic concludas. Dicis ista, quae de Deo
telligis, hujusinodi esse, ut proficiFι a te solo non potuerint r id nempe intendens,ut debuerim ab ipso Deo proficissi. Sod primum, nihil verius est quam quod a te solo profecta non fuerint, seu quod illorum intelligentiam a te , vel per te duntaxat non habueris e sunt enim
prol ecta, habitaqVe a rebus , a parenti s , a magistris, a Doctori-Dus , a societate hominum , in qua es versatus. At mens sola sum , inquies, nihil admitto extra me ; ne aures quidem quibus audierim , neque homines mecum colloquutos. Haec dicere potes : sed diceresne, nis auribus nos audires , ac nisi essent homines , a quibus verba acciperes p Loquamur serio , & dic bona fide: Voces illas , quas de Deo effers , nonne habes a societate hominum , quibus convixisti λ Et cum ab illis voces habeas, nonne & notiones subjectas, designatasque vocibus p Igitur non sint a te solo, videntur tamen non propterea a Deo , sed aliunde esse. Deinde quidnam in illis est, quod accepta primum robus occasione, habere ex te ipse deinceps non potueris p An-ne propterea aliquid capis , quod sit supra humanum captum ' Sane si intelligeres Deum
cujusmodi est, esset cur a Deo te doctum putares: haec vero omnia, quae Deo attribuis , nihil aliud sunt , quam observatae aliquae in hominibus, aliisque rebus persectiones , quas mens humana valeat in- .
telligere, colligere, & amplificare, ut aliquoties dictum jam est. Dicis,cum ex te possit ese Idea substantiae,quia subitantia ei non poste tamen Ideum Abstantiar iis itae,quia infinitus non es. Verum nulla est propterea in te infinitae substantiae Idea, nisi nomine tenus, & quatenus homines comprehendere squod est revera non comprehendere) infinitum dicuntur: adeo ut necesse proinde non sit talem Ideam a substan tia infinita proficisci; ca nempe fieri componendo , ampliandoque potest : quemadmodum jam dictum est. Nisi cum prisci Philosophi cx comprehenso hoc visibili spatio, hoc unico mundo, his paucis principiis, ipsorum Ideas sic in se habuerunt, ut illas ampliantes Ideas efformaverint infiniti universi , infinitorum mundorum , infinitorum principiorum ; dicturus sis illos non cormasse taleis Ideas ex vi suae mentis: sed eas processisse in mentem ex infinito uni-Τ verso,