장음표시 사용
241쪽
quod judicatur , sit in re, seu non sit, intelligitur tamen esse; adeo ut, quamvis revera non sit; revera tamen, hoc est reipsa intelligatur esse ; & judicium nostrum salsum sit , non quod intelligamus id , quod non intelligimus . sed quod intelligamus id,
v I. Quae de Indisserentia dixi, adeo manifesta videntur, ut potiore Dis' jure quam tu provocare posse ad experientiam videar. Quin-etis, Mis, Jam pene nullus dubito, te ipsum quoque ea experiri; sed tuae for--- . te famae magis interest, quam ut agnoscere , aut fateri velis. Gau- in deto proinde, tua sorte, ut voles; Nam id quidem ego tibi nonis ista' invideo, ut neque quamcumque potueris apud quoscumque fidem tu, in qua mereri. Satis mihi est,ut quod ad me spectat, neque is sim, qui infiere liber- ciatus fuerim omnem indifferentiam ; neque qui nullam esse in me his uil libertatem fuerim professus e & quod ad te spectat, ut pro tuo is determr Genio eventilaris calamum; dum interim non libertatis minus, ' , μ quam voluntatis vocem ad intellectum judicantem transferres. lib. i. Quare & circa id, quod argumentaris me libertatem fuisse expertum,
tem,quis quando admis non tam nos cavere posse ne erremud,q am ne sn errore perse
veremine notam responsione est opus,quam instantia , ex ipsa liberta iri tatis, ac indifferentiae ad judicandum, quae in nobis est, explicatiobaret ne desumpta. Itaque licet res fer/ maneat ex praemissis exposita; sta uis alacere tamen heic lubet, Indifferentiam videri latius, quam libe perstes o. ratem Patere. Quippe non modo in anima, sed in caeteris quoque
rebus est indifferentia ; Ut cum Tabula dicitur ad hunc, illumve colorem indifferens; aqua ad hunc , vel illum saporem; Sol ad producendum hanc, vel illam plantam , atque ita de reliquis; Ut miniis sit mirum , si, cum voluntas sit proprie sedes libertatis, ob eam , quam habet Indifferentiam, Intellectus tamen suam quoque Indifferentiam habeat, quantumvis ob illam liber non dicatur. Scilicet ipse Intellectus ea est indifferentia, ut respectu quidem primae operationis apprehendat aliquid,vel non apprehendat; vel sic apprehendat, ut possit, aut potuerit apprehendere oppositum: Respectu vero secundae, aut tertiae; judicium de aliqua re serat, vel non ferat; vel sic unum ferat, ut possit, potueritve oppositum ferre.
Cum verci quicquid Intellectus apprehendit, fit Ens, vel certE Ens esse appareat; &non possit consequenter judicare id non esse quod est, vel apparet quatenus quidem Ens apparet J sive id esse, quod non est, vel non apparet quat ua quidem Ins non apparet inc
242쪽
heine fit, ut cum intellectus exposito modo indifferens sit, non sit tamen indifferens, ut judicium ferat verum, vel salsum, nisi quatenus id, quod falsum est, ipsi apparet verum. Vnde & tametsi tali tur ; non existimat tamen falli se , neque existimaturus est , quandiu apprehensio ejus, quod apparui, eadem fuerit ; adeci ut, si v lis mutari judicium, necesse sit apprehensionem mutari. Res similis est, ac in oculo, cui baculus alioquin rectus, partim in aere, par tim in aqua objicitur. Quippe baculum curvum videt, quamvis curvus in se non sit, quia tali ipsius specie informatur; & nunquam non videbit curvum, nisi mutetur species, baculo ex aqua educto. Addo rursus Indifferentiam , quae in Uoluntate est, induere nomen libertatis, quatenus voluntas potest quidpiam velle, aut nolle; vel sic velle unum , ut etiam oppositum; sed radicem tamen hujus indifferentiae sitam esse in ea, quae in intellectu est, quatenus pro flexilitate intellectus, est flexilitas voluntatis. Inde enim est, quare etiam , ut intellectus indifferens non est ad verum, & falsum , nisi quatenus falsum induit speciem veri; ita neque voluntas sit indi ferens ad bonum,& malum, nisi quatenus malum habet speciem boni. Et ut Intellectus non potest mutare judicium, tametsi de re
non vera, nisi mutetur apprehensio uri, quo ea obvelatur; ita neque mutari possit appetitio, tametsi de re non bona ; nisi mutetur apprehensio boni, quo ea tegitur. Nempe eadem res vera est, ae
bona: Vera quidem respectu sui, bona respectu alterius ; &utrumque aut reipsa, aut apparenter duntaxat. Quare intellectus apprehendit non modo Ueritatem , qua res est in se, vel
esse putatur ; sed etiam bonitatem, qua se habet, vel habere putatur ad aliud; atque idcirco prout bona apprehenditur, ita
ab intellectu judicatur; & prout ab intellectu judicatur, ita
voluntate appetitur. Ex quo fit, ut quemadmodum , clim ab eo. quod est reipsa verum , aberravimus , superiunt gradus innumeri
ejus, quod est simile vero, alii majores , alii minores, juxta quos potest quidpiam dici simile , similius , simillimum vero ; ita
cum ab eo , quod revera bonum defleximus , supersint gradus innumeri ejus quod est simile bono , ea varietate , ut
quidpiam dici simile, similius, & simillimum bono possit. Et quemadmodum nunquam Intellectus deserit unum verisimile , nisi propter verisimilius; ita voluntas nunquam deserat quidpiam visum bonum, nisi ob visum melius. Et quemadmodum Indifferentia Intellectus in eo est, ut non ita determinetur ad arripiendum aliquid, Ff a ' tanquam
243쪽
rigendum prius intelis iactus Iud
rium ex correcta apprehen-pione re rumi Et molimr rem non, era
tanquam verisimile , quin arripere verisimilius possit; ita Indisserentia Voluntatis , in eo sit, ut non ita determinetur ad aliquid visum bonum , quin possit ad aliud melius visum ferri. Et quemadmodum intellectus, ubi clara notitia summum bonum est assequutus, Deum nempe ter-Max. velut in caelo beatae Mentes, non est amplisis indifferens, ut ab eo discedat, quod aliquid verius inte ligere deinceps non valeat: Ita Voluntas ubi eadem notitia assequuta est summum bonum, nempe ipsum quoque ter-Max. Deum, indifferens amplius, sive quod est idem, non est amplius libera, ut ab ipso deflectatur; quod non possit deinceps velle, aut amare es
quid melius. Sed notandum, necessitatem, qua voluntas haeret sum Ino bono, non eam esse, quae coactionem , violentiam, rigorem,
atque idcirco renitentiam, molestiam, desiperationem, aut aliquid simile sonat; sed eam, quae intelligitur cum plenissima consensione, collubentia, complacentiat estque adeo maxime spontanea , sua
vissima, desideratissima; quaeque proinde licet a plerisque & Iibe
ras, &summa libertas dicatur; videatur tamen potius libentia,
aut summa libentia dum sic loqui liceat posse appellari. Unde &
quando tu pronuncias opus non esse in utramque partem ferri posse, ut is ober, sed contra quo magis in unam propendes ,sive quia rationem veri , taboni in ea evidenter intelligis ; sive quaa Deus intima cogitationis tuae ita dioponit , tanto merius te aliam eligere ; neque enim dιvιnamgrariam neo naturalem cognitionem unquam imminuere libertatem, sed potius augere, ω corroborare; Uidetur id totum eatenus verum esse, quatenus liber
diceris, quasi libens; & eligere liberius quasi libentius; & non ha
bere imminutam libertatem, quasi libentiam. Scilicet notio liberistatis nulla videtur, si indifferentiam sustuleris; at ipsa interim libentia tanto intelligitur major, quanto bonum & majus est, & perfectius cognoscitur: Et cim seu Dei gratia, suavisque dispositio, seu naturalis cognitio in voluntatem nostram agit ς quoniam id fit respectu veri, aut majoris cujuspiam boni, ideo augetur, ac roboratur ejus collubescentia; ac libertas interim ipsa non tam dici debet imminui, quam perfici, quatenus propensio sit ad verum, potiusquam ad apparens, ad majus , quam ad minus bonum. Atque haec quia dem propter id, quod ex Theologia attigisti. Ad id quod coeperam , ut redeam , & ne ad supernaturalia excurram , ac intra metas luminis naturalis remaneam , addendum
praeterea videtur, ut tam intellectus recte judicet, quam Voluntas recte velit, curandum aliud videri nihil, quam ut apprehensiones,. ' seu
244쪽
DvBITATIO TERTIA. aryseu notiones, quas habemus de rebus, sint ipsis conformes tam
secundum id, quod in se sunt, quam secundum id , quod ad aliud.
Siquidem nisi ita fiat, frustra imperabitur, aut vis inferetur sive Intellectui, ut id persuadeatur, quo videt quidpiam vero similius aut voluntati, ut id praeserat, quo ostenditur quidpiam melius. Et sane cum de Intellectu res videatur clara, videtur quoque de Uoluntate non esse miniis perspicua. Nimirhm videtur praeclarε id vulgo admitti, Omnis peccans ignorans est; Nam quamvis illud quoque tritum sit, Video meliora , nsioque, Deteris sequor: Nihilominus nemo pGcat, quin aliqua passio apprehensiones, seu notiones obscuret, perturbesque judicium ; adeo ut virtus quidem, &honestas probetur; sed interim tamen voluptas, lucrum , honor, injuria . quidvis aliud , praesentius sit, clarius appareat, vehementius moveat, atque idcirco magis probetur, magisque abripiat, quiunvirtus, honestas , praemium , alia, quae vigente passione obfuicantur, & vel non attenduntur, vel non certo creduntur, vel procul apparent ; neque ad illa desperatur regressus a Cum id interim, quod prae manibus est , non videatur omittendum , & poena, si quae pro posita sit, aut non cogitetur, aut evadi posse speretur. Ex quo fit
proinde, ut dum peccamus, ea, quae pro tempore apparent me
liora , sequamur, & ignorantes ideo simus , quod species veri, aut majoris boni quasi eminus, ac per nebulam duntaxat videatur ;species fucati, aut minoris , quasi cominus, ac in ipso Sole se prodat. Quare & danda est opera , non tantiim ut germanas de vero hono notiones habeamus ; sed etiam, ne passiones subrepant, quae tenebras faciant, ob quas intellectu judieante id melius, quod deterius est, voluntas ad illud feratur. Addo postremo primas notiones, seu apprehensiones, quas habemus de rebus, sic intellectum occupare, ut quandiu illae perseverant, tandiu perseveret judicium, quod consequenter ad illas fit; &, si tota vita perseverarent, idem tota vita tenetur judicium; ac prout initio contigisset judicium esse verum, aut falsum, ita deinceps perseveraret. Enimvero, quia evenit , ut vel casu, vel novo studio , vel admonitione, vel alio quovis modo notiones primci habitae ita mutentur, ut subsequentes potiO-
res sint ; ideli judicamus , non sie inhaerescendum esse primis, quin si expendendum, an- non aliae haberi possint, quibus fortassis deteriores sint; atque idcircti, ut sanioribus locum praestent, sint deponendae. Hoc porro facto judicio, aut quafi praejudicio, expetit voluntas fieri id examen , ae intellectui imperat, ut sese ad id F f 3 facie
245쪽
faciendum accingat: Estque demam haec ipsa cautio , quam in nostra esse potestate dixi, ne si forte in errorem inciderimus, in errore perseveremus. Neque vero se propterea voluntas ad id expetendum, aut jubendum determinat sine opere intellectus ; Quippe nisi intellectus id demonstrasset expetendum , & exsequutione dignum, voluntas nunquam eo contendisset. Unde quod quaeris,M
mel Intellectvi determinavis voluntatem adfalpum judicium proferendum vel comprobandum cum primum usa sncipis cavere, ne in erro e perseveret, a quonam ad id determineturi clarum est determinari ab eodem
intellectu; non eodem quidem directo judicio,quod expendendum proponitur; sed reflexo alio, quo intellectus ex praecedentibus ob 1ervationibus edoctus, congruum judicat, ut id expendatur. Quod denique postulas, ecquam nazuramfalsi concipiam ρ Non est ita, iis profecto cur existimes, velle me falsum, ut tale est, sive Falsi- -siti talem, esse aliquid plusquam privativum. Quippe nullibi extra i si is, a tellectum Falsitatem constituo, nisi instar denominationis, quam nise in in ' appellant extrinsecam: cum extra intellectum nihil falsum sit, sed et diu. omnia sint vera, ea veritate, quae dicitur transcendentalis, seu qua unumquodque est id, quod est, non vero aliud. Neque enim Aurichalcum verbi gratia falsum aurum est, sed verum Aurichalcum ; &denominatur solum falsum aurum,quatenus intellectus putat ipsum aurum, cum tamen non sit; eo modo quo paries denominatur dexter, non quod dexter sit, aut partem dextram habeat , sed quod animal cujus dextra est, ipsi dextram obvertat. Est igitur Falsitas proprie, in ipso soldm intellectu ; ac inter ejus operationes,
in ipso propriε judicio; tametsi posset in simplicibus quoque apprehensionibus agnosci, quatenus rebus conformes non sunt, judicitiaque ansam falsitatis praebent. Quare cum judicium, quod fertur de re, est ipsi consorme, utpote rem talem enuncians qualis est, vel talem non esse, qualis non est, appellatur verum et Et cum hujus. modi consormitate caret, seu rem talem enunciat, qualis non est, vel non talem, qualis est, tunc appellatur falsum. Et haec est carentia, seu privatio conformitatis, in qua falsi naturam consistere senistio. Quia contingit vero , ut haec falsitas assingatur rei; ita ut defectus conformitatis non tam videatur esse in ludicio comparato ad rem, quam in re comparata ad judicium ; ideo ob hanc comparationem res quoque ipsa dicitur falsa. Et quia tamen non puta
tur falsa, sed esse id, quod judicatur ; eam ob caussam sub specie veri apprehendi dicitur, quatenus aliquid verum est, sine quo non appre-
246쪽
apprehenderetur. Sic color flavus Aurichalci, verus Aurichalciest color ; & interim tamen est species adeo illi similis, sub qua listere aurum solet, ut pro tali specie accipiatur; sicque fiat ansa i tellectui apprehendendi judicandique esse sub ea aurum, quod tamen non est; atque id proinde, quod verum in se aurichalcum est, comparate ad intellectum , dicatur esse falsium aurum. Unde nihil mirum si voluntas tam determinetur ab intellectu ad prosequendum hoc falsum aurum, quam ad prosequendum verum; quoniam quantum ad ipsum spectat, ita habet utriusque speciem pro eadem auri specie, ut discrimen nullum agnoscens, aurum esse aeque sub una, ae sub altera arbitretur.
D v B I T A T I O IV. De desiderata adhuc CMethodo, qua agno fiamus nos ita clare, aestincteque aliquid percipere , ut periculum, ne emem s, non subsit.
Concludis fructum exaggerando, quem ex hac meditatione
potes consequi, ac praescribis quid si agendum , ut assequaris veritatem. Nempe assequuturum te dicis,stantum ad omnia, quae perfecte intelligis, saris attendas e arque illa a reliquis, quae eonfusius S Oscurius apprehendis, secernas. Hoc porro non modo est verum: sed etiam hujusmodi, ut tota praecedens meditatio, sine qua potuit intelligi, videatur fuisse supervacanea. Attende tamen, eximie vir, dissicultatem non videri, an, ut non sallamur, debe
mus clare, atque distincth intelligere aliquid; sed, qua arte,aut methodo discernere liceat, ita nos nabere claram, distinctamque i telligentiam, ut ea vera sit, nec fieri possit, ut fallamur. Quippe initio objecimus , nos non raro falli, tametsi nobis videamur aliquid adeo clarE , distinctεque cognoscere, ut nihil possit clarius& distinctius. Tu quoque id tibi ipse objecisti, & expectamus t men adhuc istam artem seu methodum, cui praecipue sit incumbendum.
247쪽
praefatiuncula quam te legisse existimo , non magnum illum futurum pro iis, qui rationum mearum seriem, Ec nexum comprehendere non curantes, in singulas tantum earum partes disputare studebunt. ει quantum ad methodum qua posmus ea dignoscere, quae revera clare percipiunt-, ab iis quae cure percipi tἀntum putantur , es credam ipsam a me satu accurrue traditam esse, ut jam rizium est; nequaquam tamen confido illos , qui de praejudiciis exuendis tam parum i borant , ut querantur quod non simpliciter ac paucis verbis de iisti loquutus, e- facile esse percepturos.
3- Emini fianE me Iegisse tuam illam Praffati uncaeam;sed me - . . ivl mini quoq; me lactatu spe,plusquam dici potest, inani,chmavromissa nihil tale deinceps agnovi totis Meditationibus; quale fe--ἔβω- ecras in ea sperandum. Memini etiam, te aversatum illos, qui Me- . a. 'fias ditationes minutatim expenderent: sed non propterea abstinendumma vias ab iis minutatim expendendis censui;ne, si aliqua capita praetermit-Mς πο- terentur, suspicari possem ea esse, ob quae non perspecta, non col-ρ-itata, ligerem exspectatum fructum. Nam quod pro tuis votis capita sigilla im duntaxat quaedam seligantur, ac eo more disputentur, quo solent
in Seholis ex magno Theseon numero paucae ; id visum mihi satis non est ad ferendum judicium , quale Mersennus habere voluit, refuturum tibi pergratum spopondit. Ac egit ille quidem bona fide. qui jam, ut video, legerat in datis a te ad ipsum Responsionibus , verba ista, Sed quia novi quam di ilisit futurum etiam iis, qui rutendent,& veritatem serio quaerent, tum corpus meaFum Messitanonum intueri, essimul ipsarumAngula membra digno siere, quae duo simul existimo esse facienda, ut intege frutius ex iis capiatur, &C. Verum de te ec quid vis dicam, cum illos non probas, qui singula membra di- , gnoscere student, ct cum in singulis dissicultates occurrant, ip-1as tibi ingenu8, privatim, & rem tibi gratam facere putantes,
proponunt Quod enim dicis eos non curare tuarum rationum ρ-riens, nexumque comprehendere, quod me attinet. scio falsum esse;
qui nisi aliunde satis comprehendi, tenuitas quidem ingenii mei
248쪽
caussa esse potest; sed tua quoque culpa videtur, quando rem fecisti non modo valde dissicilem, ut ais, sed etiam dissicillimam, do, ut 1ic dicam ,pene crucem , attentissime attendentibus, ac verit tem studiosissimὰ requirentibus; ut nemo lectorum, in quos incidi. testatus aon est; cum res potuisset haud-dubie, facillima quantum novisti, & contendisti dicere) facilitate explicari. Heinc quod.1ubdis te nequaquam consistere itus, quι de praejudiciis exuendis tam parum laborant, ut querantur, quod non simpliciter , ac paucis verbis loquutus sis, Methodum a te traditam effacile percepturos ; quoniam te ruerela adhuc tangit, & angit; idcirco remitto ad ea, quae dictae ipsa suo loco sunt circa Meditationem. primam. Heic solum addo, suisse 4nstitutam querelam, non quod res multas utileis in pauca verba non contraxeris; sed qubd paucas inutileis diduxeris in multa verba. Scilicet nunc quoque trade Methodum copiosissimam quantum voles, dummodo tamen utilem & pollicitationi tuae consentaneam; ipsamque exosculabitur non nemo. Id te offendit, quod dixi nos illam adhuc exspectare; sed cur non feras, si verum sit te illam nondum tradidisse ' Nam quod dicisfuisse a te satu aecurate traditam; dicere sane non susscit; nisi quo loco , aut quandonam id fuerit praestitum declares. An locum insinuas,cum ais illos non perceptinos,qui de exuendis praejudiciis non laborant, G. Certh & circa tertia Meditatione respondisti id fuisse a te accurate praeinitum, ubi primum abstulisti omnia praejudicia, &c. Ucrum quam non fuerit a te illeic ..imis locorum praestitum , fuit instando manifestatum. An propter illa sum, pro- verba, us jam dictum est. , insinuas id , quod in hac quarta Meditatione conclusum fuit Certe scopum praecipuum,& Methodi quasi Epitomem complecti voluisse videris his verbis , Quoties volunta- ver cem . tem in judiciis ferendis ita contineo , ut ad ea totum se extendat, qua isti clare, ta distincte ab inteluctu exhibentur,feri plane non potes , ut em es nus no- rem a quia omnis clara , S distin ta perceptio est aliquid, ac proinde a ni- tu' i is hilo esse non potest,sed necesario Deum Authorem habet; Deum, inquam, illum pumme persi tum, quem fallatam esse repugnat: ideoque procul dubio Gram
' Porro subnotatum jam est Instantiis primis tam in hanc , quam adiso
in superiorem Meditationem , quo utereris circulo, ut isthuc de- es, ipsiquamum pervenires. Nunc ut res saltem indigitetur, obser po te ex iis, quae ab usque initio Meditationis tertiae proposueras, sic ratio ais denia cinari, . que Me-Tum demum fui certus futurus, claram, distinctamque noIitiam, G g es Hierari.
249쪽
esse procul dubio veram , cum probatum foret a me Deum esse,
et esse Authorem rerum omnium, atque ario clarae, distinctaeque notitiae , V deceptorem non esse :. Atquisem probavi Deum esse, Uesse authorem rerum omnium,at que adeo clarae, distinEtaeque notitiae, S deceptore1 amon esse: Igiturμm jam demum certus curam, distinitamque notitium esse procul dukio veram.
Ac de propositione quidem, dc de conclusione, tum verba mox an re ex fine istius Meditationis recitata ; tum ea, quae suo loco ex initio superioris relata sunt, iidem abunde faciunt, probare te claram distinetamque notitiam esse eram , seu non fallacem , uuia Dem est ;Γuia ejuι Author est; uuia non est deceptor. De assumptione vero, fidem quoquc faciunt, quae in rcsiduam superiorem,ac initium hujus memorata sunt; Probare te Deum esse lauthorem esse; Deceptorem non esse; uuia clara, distin laque illim notitia est vera, non fasio. Huc prae ce teris illa spectant, Atque haec omnia quo diutius , ω eurisius examino, rastro Ha us , es distinetilis vera esse cognosco. Et postea, Sincii me Meipsum intelligere, ac judicare , illa omnia , quae clare tercipio, et
perstetionem adiquam importare 'o , inque etiam forte alia innumera , quae ignoro , vel formaliter, vel eminenter in Deo esse , ut Idea, quam de illo habeo ,sit omnium, quae in messunt, maxime vera, ta Maxime clara, et dinintita. Quaeso proinde, an-non Circulum, ut clunt,committas , in diallelum incidas, ac principium , seu quaesitum petas, eam unum probas per aliud, quod ipsum non possit, nisi ex suppositione prioris probari Verum tametsi dubitet nemo , quin Deus sit Author clarae , distinctaeque notitiae ; An- non videmus esse multos, qui putent se habere claram, distinctamque notitiam, & tamen fallantur λ Dicis non habere reipsa talem ; alioquin cnim non farulerentur ; neque enim nisi aliquid n6rint, cujusmodi est ; id clare, Be distincta norint; quandoquidem ne norunt quidem. At quia nihilominus tam illi putant se habere, edm non habeant,quam alii putant se habere, cum habeant; dc utrique pro certo habeant Deum esse, authorem esse, deceptorem non esse : An- non superest Me- thodus tradenda, qua illi agnoscant se ita habere claram distinctam que notitiam , ut non fallantur ; isti ita non habere ι ut fallantur Cedo veto tu-ne hucusque hanc-ce Methodum tradidisti Dicis te monuisse circumspicienda omnia ι dc cum nihil repertum fuerit, quod dubitationem faciat, tum notitiam fore ita claram, atque distinctam , ut procul dubio vera sit; cum si non esset, sequeretur. Deum
250쪽
Deum deceptorem esse. Sed de Deo quidem ter-Max. parcius quaeso, ac verecundius. Cum patiatur esse in Mundo malitiam , pati potest esse errorem ; idque ob fine is , quos ipsemet esse imperscrutabile is negare non potes. Ad tuam Monitionem quod . spectat 3 illa, ut supra jam dictum est', neque nova est, neque tibi propria; & quaestio semper superest, cum tam qui falluntur, quam qui non falluntur, omnia quantum possunt, circumspiciant;& circumspecta omnia putent, quanam adjuvari possint methodo ι ut certi reddantur nihil praetermissum; & nihil unquam occursurum quod praetermissum aliquid arguat; ut experientia docet temporis progressu occurrisse plurima , nihil obstante circumspectione. qua nihil praetermissum existimabatur. Dices, si aliquid occurrat, aut possit occurrere , signum esse notitiam non esse claram, & distinctam. Id esto: sed litterim tamen clara, & distincta putatur;& post circum spectionem quam-diligentissima nihil putatur praetermissum, nihil posse occurrere , quod praetermissum fuisse convincat. Quare Sc tradenda superest methodus, qua agnoscatur nihil praetermissum ; nihil occursurum, quod praetermissum convincat. Dices sorte eam contineri Regulis illis quatuor, quas in
. tua de Methodo dissertatione tradidisti. Sed prima quidem quae
praescribit, Nihil admittendum, quod non percipiatur clara, distin laque notitia ; tum nova non est, tum id non praescribit, quod requiritur, quomodo nempe agnoscamus notitiam sic esse claram ., &distinctam ,. ut non fallat nos , sitque admittenda. Secunda , quae praescribit . Quamlibet di cultatem in tot particulas dividendam , quot suis
κecessariae, ut meliussolvatur; tum nova mn est , tum neque praescribit. quod requiritur , nempe quomodo agnoscamus Iarticulas factas susscere; & quomodo sit unaquaeque particula speciatim ,
ac tota universe solvenda. Tertia, quae praescribit incipiendum esse a simpliciesribus, ac notioribus, ta quasi gradatim ad compo tiorum a ' scendendum notitiam; tum nova non est, tum neque praescribit quod requiritu , quomodo nempe agnoscamus simpliciora, atque no-.tiora, & compositiorum , O curiorumque ordinem , atque dependentiam. Quarta, quae praescribit faciendam ubique Inductionem,
seu enumerationem pararum , adeo generalem, ac sedulam , ut certi simiunihil omitti ; tum nova non est, tum neque praescribit, quod requi ritur , nempe quomodo agnoscamus, ita nos sedulo percurrisse, &Cnumerasse omnia , ut certi reddamur nihil suisse omissum. De his