장음표시 사용
71쪽
LIBER QS IN Tvs. istelles decet triereditatem.Nam continuo suspiccati coelum Sc numerastellac si potes, de dixit
ei Sic erit semen tuum.Nouissimus vero Iohannes est,de quo Lucas ira resert. Anno quinto, decimo imperii Tyberii Caesarissactum est verbum domini si per loli annem Zachariae filium in deserto. Omnes ab illo primo, vs adisium nouissimum, ad quos tactum legimus verbum dona ini,sancti,iusti,& magni proplitiae sunt. Porro non omnes, ad quos locuturum,uel dixit ali, quid Deus,non omnes,inquam,sancti aut electi sunt. Nam&ad Cain locutus est , S dixit do, minus.Quare iratus es, Sc cur concidit facies tuac Ad Baalam quod locutus est , dc aliqua diis xit Deus,&ita etiam de illo scriptum est i mei Sc iterum, quia dominus potuit verbum in ore eius .Et de istis ambobus quis nesciat, quod non pertineant ad sortem iustorum siue sanctorum, qui(ot iam dictum est omnes dii de silis excelsi iuniciande diligenter notandum quia signata ter dietum est, Dominus posuit verbum in ore eius, ut stabintelligat prudens auditor, de non etiam in corde eius,quod esset Uti , iactum esse ad eum verbum domini qoia videlicet ad cor nunquam iine amore cordis peruenit verbum domini. nec deesse potest, quin dii suit Si siexcelsi omnes, ad quos sic accedit vertam domini.
Non Mosen reliquis prophetis comparatum Adlegem promissionibus maria co aram inferiorem esse, eo quis nusquam legatur, factum est Terbum domitii ad Mo m.
FOtte dicit aliquis. Num ergo moles propheta domini minor est, aut minus dignitatis hibist quam caeterorum aliqueis, quoniam de illo scriptura sic nisi qua refert, Factum est ver hum,vel ,sactus est ad Mosen sermo domini: Nunquid ob hoc minus habet , quam exteri qui propter lactum ad se sermonem dei, dicuntur& sunt si iij excelsic Ad haec inqua, Non vini in hoc derogatur Mosi, de quo non ignoramus scriptum. qui1loquebatur ad eum donarius ita, cie ad faciem,sicuti loqui solet homo ad amicum suum. Ue quo itidem habemus scripturi testimonium dicentis. Et non surrexit propheta ultra in Israel sicut Moses , quem nosset dominus cie ad saciem,in omnibus signis at portentis. Magri autem diminui sentimus dignitatem legis,quae per Mosen data est,comparatione gratiae,circa quam prophetas vertari manifestum est,comparatione testamenti quod ad Abraham sirmatum est quadringentos oc triginta an nos antequam daretur lex. Multo nan minor est lex,& minus dignitatis habet, adeo ut di, cere non dubites, qudd nequaquam circa caerimonias legis, cor dei aut verbum domini ver sari dignatu sit. de unde hoc probari potesic Ex ipso verbo domini,maxime dum in Hieremia dicit :Holocaustomata vestra addite victimis vestris,& comedite cames, quia non stim locutus cum patribus vestris' non pracepi eis in die qua eduxi eos de terra Aegypti, de verbo ho locaustomatum& victimarum,sed hoc verbum praecepi eis dicens. Audite vocem meam, Scero vobis Deus,& Vos eritis mihi meulus.& ambulate in omni via quam mandavi vobis, ut bene sit vobis .itata dum legimus palsim in scriptura legis, Locutus est dominus ad Mosen, d Aaron.& deinde subsequitur tale quid. Haec est religio,iic 3 lic offeretis,hoc vel illud in sacri, sicando obseruabitis in prophetis autem,ut in isto, rion sum locutus,& non praecepi de verbo holocaustomatum & victimarum.& in David.Nunquid manducabo carnes taurora, aut san guinem hircorum potabo Dum inquam,haec legimus, quonia non potest solui scriptura, siue legalis siue prophetica,siue psalmistica, necesse est diuersos esse loquedi modos ita differentes, sicut deserunt voluntas Sc pernussio. Nam secundia permissionem locutus est dominus Ierem caerimoniarum siue sacrificiorum, Midelicet considerando tunc temporis qualitatem horiundi qui ut 3 ab eiusmodi sacrificiis arceri non possent. Se si no liceret eis domino carnes sacrificare. sine dubio daemonibus sacrificarent. At vero secundia voluntate suam loculus est inva d A braham,& secundiam cor suum, testamentu ad eum confirmauit,lecundum voluntatem de secundia cor tuu locutus est in prophetis. Pulchre igitur di sternis legens vel audiens factu ad illos esse verre domini. si quid
sub hac enunciatione dictum vel scriptum est, scias non posse insectum manere non posse veterascere, non posse mutari,non posse infirmari facillulg coelum & terra traeia re,quam quicqua de ver m illo minui vel . . cci Priter ire. Iuca 3 psalm. tia
72쪽
Quod reges-regina Antiqui draconis capita dicantur. C is P. LE regibus®nis,quae capita draconis alitiqui meruertit dici, Propter magnitudinem iniquitatis(omnes enim iniqui dicuntur, & sunt inebra diaboli. quia diaboli spiritu pleni oderunt verbum de illa autem regna, siue illorureges regnorum, sic praeeminebat hominibus iniquis, quomodo in corpore caput praeminet membris, S sic subseruierunt illis aduersus Deum omnes iniqui, quomodo mebra lubseruiunt capiti. Vae ergo illis,quia quantu prse minuertat in potentia, tantum praegrauentur in sententia, quantu in gloria,
tantum in poena,ita ut de singulis eorum iustitia Dei dicat. Quantum glorificauit se & in deliciis fuit,tantum date ei tormentum & luetum. Item Sc illud quod ad primum, scilicet ad Pha
Ex Hy. raonem regem Aegypti dictum est, ad unumquodque illorum capitum dictuin esse, vel dici potuisse subintellige.idcirco posui te ut ostendam in te fortaudanem meam,& narretur nome meum in omni terra.Nunc iam de praeliis verbi Dei,& tertii capitis sermonem ingrediamur.
Regnum Assyriorum,o regnum chaletarum coniunt Lm,terraucaput draconis fuisse simile leoni. c P. II. Is quam Israel, id est, decem tribus, quae tribui Iuda & domui Dauidicae de propinquoi ut imminebat,ii is capitalis in Assyrios translatus est,nihil moratu, draco ille magnus, id est diabolus, regnum Assyriorum confestim induit,& lioc sibi caput accessisse arbitratus est, ad delendam tribum vel domum illam,apud quam testamenti Dei de promissionis sides erat re Polita ,sed non praeualuit,non illo regno taliter velut capite Uti potuit.quia(sicut iam superi memoratum est venit angelus domini nocte,& percussit castra Assyriorum centum octogin ri ty t aquilam millia.Cund diluculo surrexisset,indit omnia corpora mortuorum ,& recedes abiit,& reueritis est Sennacherib rex Assyriorum, S mansit in Niniue, cunque adoraret in templo Nesrach deum suum,Adramalecti & Sarasar filii eius percusserunt elam gladio.Completaque est consolatio domini dei dicentis ad Erechiam. Sed de manu regis Assyriorum liberabo te, & sp* ciuitatem hanc,& protegam urbem hanc propter me,& propter David seritum meum . laecirco regnum illud de numero capitum draconis non extitit, quia promissionis locum non laceravit,quamuis lacerare voluerit,sed quod ab eodem climate postmodum surrexit regnum Ladylonis,tertium recte computatur caput draconis, in quo S sacita est leonis, vi legimus invisione Danielis,vel certe quoniam regnum Ail yrioru propter magnitudinem super, po tentiae,vel potenti, superbiae, quia ostiatim dilatauit,& verum deum dominum blasphemabit, vere fuit hostis capitalis,computetur limul cum regno Chaldaeorum in Uno capite diaconis. 'Cr. Siquidem in propheta, id ustum est. Residuum erucae comedit locusta ,& reliditum locusiae comedit brucias, S reii duum bruci comedit rubigo. Per erucam vir asty nationes A ssyriorum arcu Chaldaeorum ciam priscorum authoritate dociorum intelligimus Quia venientes ab eo dem climate, terram Iuda devastaverunt,sicut per loculiam regnum Periarum & Moedorum, per brucum regnum Macedonum de Graecorum,per rubiginein regnum Romanorum.
tuomodo Deus domum Dauidolo prosequutus fuerit in bonum, Habolus dero in malim. CAPUT III.
nus est, relus domini exercituum eius malus est,eteius diaboli, draconis antiqui, capitis inimicorii. Uter Telus partiti istaru circa genus liumanu, & iunc maxime circa tribu luda, eccirca domu David seruebat. Iste in bonii, ille in malit. trunc3 iam diffinire libet. Zelus bonis est,diligere homines, odisse autem vitia hominis.Zelus malus, odiste homines, diligere autem vitia hominu . illius boni reli seruorem magnum obediendo vitia hominu illic habcs, dii prae 3 misio,sintilis Iosiae,non fuit qui reuerteretur ad dominum in omni corde stio, neque post illum similis illi turtexit .statim subiunctum est,ia eruntamen non est a uersias dominus ab irasor ris sui magni, quo iratus est furor eius contra ludam propter irritationes, quibus prouoca M. uerat eum Manasses. Uixat .Etiam Iudam auseram a facie mea, sicut abstuli Israel. Porro ita
diligendo homines de eiusdem eteli boni seruore circa idem tempus per prophetam dictu in .Si irritum fieri potest pacium meum cum die,& pactum meum cum nocte,ut non sit dies & nox in tempore iurie pactu meu irritum esse poterit m David seruo me ut non iit ex eo filius qui
73쪽
rennat in domo eius,Haud dubium, quin econtra Telo malo diabolus machinaretur,quatenus deficeret domus David, nec est et ex eo filius qui regnaret in throno eius: & hoc actuin esset u tarierunt membra eius,scilicet omnes iniqui,quando ablatus est Iuda, sicut ablatus fuerat Israel de terra sua, cuius tamen captivita non similem finem trabitura erat. Eiaturum quippe erat it
lud propheticum in Osee dictum. Quia non addam ultra misereri domui Israel & domui Iuda ost a. miserebor Filium ex David, qui regnet in throno eius,certum est esse Christum, de quo ad Ma riam angelus. Et dabit illi(inquio dominus Deus sedem David patris sui. Caeterum de regno temporali,& carnali tiliorum David successsione, neque dictum neque factu est. Et salua Dei ve D mi, i late iamdudum nullus taliter sedet in throno David, cum irritum Dei iam non sit pactu Dei exim die,& pactum eius cum nocte.situ adhuc dies & nox in tempore suo. Draconem tertio hoc capite,aduersatum quidem Trebo Dei intentione, coopera um
N initio certaminis iam nunc dicendum,quia valde imparescongressi sunt. Hinc Deus siue vel bum Dei inde draco siue regnum iam ductum, caput draconis tertium, quam longe imae pares congressi iunt . Nimirum velut si congrediatur seruus contra dominum, & in conare cliendo iuratum illi praesi et obsequium. Pulchre hoc innuit ipse dominus, cum &ipsum diabo lum & ministrum eius regem Babylonis sibi asserit esse seruit. Dicit enim de ipso diaholo ad beatum iob. Nunquid seriet tibi pactum,&accipies eum seruum sempiternum: Subaudiendum namg est,ticut scrut mecum pactu,ec sicut ego accepi cum seruis seimpiternum, subaudiendum Iob o. etiam est, non voluntate,sed effectia,quia voluntate quidem semper est aduertarius, essectu aut mihi inquit, Sc electis meis semper in honum cooperatur. Exempli gratia, vi nunc mihi in te, S tibian me bene est cooperatus, Ut S tu qui eras ignotus,&prxienti tempore & omnibus superueturis saeculis. in terra & in caelo notus habearis S inclytus. Et ego de te exemptu habeam patientiae proponendum,& Profuturum electis meis omnibus,quicunque in seculo tribulandi sunt variis tribula imbus.Dicit itide in Hieremia de ministro eius rege Babylonis. Nuc tum ego finem 2p. dedi omnes terras istas in manu Nabuchodon olor regis Babylonis servi mei. lic, ecce eoo mic Hiemari tam & assuma Nabuchodonosor rege Babylonis seruit meu . Subaudiendu est eoae modo, quo Qui a& de diabolo, cuius ille typia gessit meum, non quidem intentione,sed tame cooperationeaerae impii intuum quide no volutate, sed nillilominus estectu mihi seruiente,meo proposito proficientem. servi Dci.
Quibus peccatis in Amo David, puniendus draco illi seruierit. CAP. V.
vis no audiuit, quomodo malus ille semus, eo tempore verbo Dei, verbo Deo coope ratus sit c quis non audiui requis nescit vocem illam Dei, iuramen tu illud verbi Dei Se- met,inquit iurauim sancto meo, si Dauid mentiar Quid iurasti Deuse& in quo no men- psalis.citis Dauid Ponam,ait,m seculum seculi semen eius, ct semen eius in aeternum manebit. Nau,tem dereliquerint lilii eius lene meam, S in iudiciis meis nG ambulaverin i,&c.ut supra memoratu eu. Hanc veritate Dei , laoc iurarrentu in minam domini vi adimpleretur ut opere per ficeretur,adiuuit ille malus ieruus. Et ut iam ex parte factu fuerat, supra memorauimus, quia LRes uisuxum iniquitatis, quae de domo Achab regis lirael per uxore eius Ierabel usque in domum ADavid profluxereat, visitauerat dominus in virga de in verberibus, perculso Ioram genero A chab N ieetabel, &exterminata omni domo eius, praeter unum paruulum, Ioas scilicet, quem Ionas surata est Iosabeth anuca eius ne illum intersiceret Athalia cum extriis auia crudelissima. At illae reliquiae domus David taliter percussae non doluerunt,disciplinam recipere renuerunt. Primos ipse Ioas tantillus reseruatus,non est recordatus misericordiae,quam fecerat Ioiada GAVsex secum, sed inter ecit filium eius Zachariam sacerdotem dicentem. Quare transurediimni praeceptum domini Similiter Sccxteri(praeter flacchiam & lossam peccauerunt. Amplius aut thia sNanalles filius eiusdem Erechiae irritavit dominum, & seduxit populum, ut sacerent malum h- super gentes, quas contriuit dominus a facie filiorum lsrael. Oportebat initur adhuc virga ele H verbera multiplicari, & sic visitari iniquitates S peccata filiorum David, quia non ni . dereli erant legem domini, non mediocriter prophanauerant iustitias domini, imo plus nisi P Requam decem tribus,quas perpetuae captiuu ati tradiderat idem hadeae Deus. Peccata.
Ud obsesso expurnata raterusalem, populo transeato, in fortitudine manus O A bac monoso efecisse fit gloriat M. CAP. 'PI. h. et 'i' Ti' b auro matri ille seruus domini Dra seruiuit venit,& Hieris,
salem obsedit, ct cepit eam, S incendit Nabuetardam princeps militiae domum domi
destruxit, ct tractatus est Iuda de terra sua. Ux tali tertio, vae illi pro huiusmodi seruitio, virga uroris domini,& baculus ipse erat,sicut de Assiar dactum est,ec de ipso quoque rege Babylo a Gaia i . scriptum est.Contra uat dominus haculum impiorum, virgam dominantiu in aedentem popu- '
74쪽
RvPERTI ABEAT. Tv TIEN. DE v ICT. v ERRI DEI. ios in indignatione plaga insanabili, subiicientem in furore gentes, persequentem crudeliter. Ipse non ite ai bitrabatur,& cor eius non ita aestimabat, scilicet quod eo sic agente visitaret dominus in virga iniquitates siliosi, S in verberibus peccata eorum , sed in sortitudine, inquit.
manus meae feci S in sapientia mea intellexi. Hoc tale erat, acii glorietur securis contra eum, qui secat in ea: aut ii exaltetur serra contra eum a quo trahitur, vel si eleuetur virga contra te Mantem se:& exaltetur baculus,qui utique lignum est. Nam quod gloriatus contra dominum fuerit, de cor eius exaltatum & eleuatum nimis, illud salix indicat, quod in persona eius diabo ius arguitur , qua Utique propter superbiam de exaltationem inordinato de caelo noscitur ceci Ibidem. disse, rex super omnes filios iuperbiae. Sumes, ait dominus, parabolam isa contra regem Ba hylonis, 3c dices Quomodo celsauit exactor,quieuit tributumc quomodo cecidisti de caelo tu ciser, qui mane oriebaris
. Nabuchodono or opum diaboligessisse, essectu quide Deo seruit Zoolutate dero satellitem diaboli fui A. CAPUT VII.
Congrue nimirum sicut illum hominem tanquam diabolum, sic in diabolum,tanquam ire
hominem illum vehementer inuehitur fortitudo verbi Dei, quia filius superbiae regis diabolo propria quadam similitudine valde similia gessit. Diabolus namque genus humanum in primis parentibus de caelesti Hii rusalem duxit captiuum , de Nabuchodonosor Unicum tueremporis Dei populum captiuauit ab illa terrena Hierusalem,qux illius supernae clivitatis magnam de notam gestit similitudinem. Nam in superna Hierulalem Veias videtur, in is a terrena Hierusalem solum erant templum, in quo Deus adorabatur . Propterea sicut sola tunc illaci MI vitas Dauid diuini cultus habuit religionem, ita commune cum superna ciuitate Dei possedit his nomen, ut vocaretur Hierusalem, quod est interpretatum visio pacis, licet terrena illa ciuitas non liciat nomen,ita rem quoque quae signatur nomine, habuerit' aliqquin iam non citet simi 'litudo, sed idem Itaque sicut David rex huius terrenae Hierusalem Christiam praesigurauit, re geni supernae Hierusalem, sic Nabuchodonolor rex illius Babylonis diabolum tignauit pii cipem mundi,ac pol testorem aeternae confusionis. Babylon illa de Hierusale terrena imaginem quum siue similitudinem nobis demonstrant in semetipsis duarum partium viuuersae creaturae rationalis, quarum una ciuitas ini uiuentis, altera dicitur ec est ciuitas diaboli. A ltera ex homini bus bonis Sc angelis bonis.altera constat ex hominibus malis N angelis malis. Propterea cum
audimus David, dicentem in spiritu. Super flumina Babylonis illic sedimus de fleuimus: verse Uu δι' cite, illum de semetipso quoque hoc dicere sentimus, quia non quida ad illius Babylonicae caeptioitatis tempora peruenit, imo longe praecessit, sed in illa erat captiuitate,sicut de omnes elocti Dei,cuius similitudinem in ea, Tuam iuturam praeuidebat illi populo spiritualiter intellexit. Igitur edeei u quidem (vi su pra dictum est Nabuchodonosor extitit domini seruus,ita volun tale satelles diaboli praecipuus.
seuod dominus, quamuis rideraret populueromis emis sua non fuerit oblitus eo s
phetas seu citauerit,irgam contriuerit. Cod P UT VIII.
Sub virga illa onter verbera illa, positas liliis David, ne custodiuit Deus inuictae veritatis. quod pron illi, quod iurauit in iamcto suo. Misericordiam autem meam, inquiens, non disperga ab eoc Plane custodiuit. Et quamuis differret illam misericordiam suam, scilicet Christum suu . non per sit tamen eos desperare, vel iuspicari, quod adeo suisset iratos propter in quitates eorum dc peccata, ut vellet pro anare testamentum tali, Squae processerant de Ia hiis suis,sacere irrita. Venit ad captivos,processit cum captiuis verbum honum , de sermo si Alis, S praecones suos,& prophetas suos, victores,& victorix tax signiferos effecit, ita ut quem admodum dixit ad Moyten. Ecce constitui te deis Pharaonis,sic etiam diceret,& faceret quem piam ex illis Deum esse regis Babylonis, Cecidit enim in laciem suam Nabuchodonosor rex. de Danielem adorauit,& hostias & incensum praecepit atterra Ut sacrificaretur ei Hoc secit ver Dani. . bum bonum, verbum Dei,ostendendo semetipsum Danieli,& sociis eius, per miras de magni
hcas visiones,quibus prorum confirmata est fides,captiuorum conualuit spes,desiderantiu charitas consortata est,secundum multitudinem dolorum in corde ipsorum consolationes domini laetificauerunt animas eorti. Ante captiuitatem illam, raro inuenimus demonstratas prophetia visiones imaginarias suturi, de venturi ad incarnationem,& de mundi principe diabolo trium pliatura verbi Dei.bubrepsa vero captiuitate, non tanti modo legimus iactuin ad eos verbo donimi, crumetia vidisse eos imagines reuerendas, visiones consolatorias regis inutisti, vinoris Erethies regnatori, verbi Dei, verbi incarnu silii Dei,silii hominis. In Erechiel sermone difficilior, Ad ortabor niel aut quato plana orit amo ad legendum delectabilior,& ad intelligendii dulcior. Non prae visu er lenia eii propolita, vis es illas perierutari,sed hoc tantiam considerare, itio modo vel quali or Daniel dine vii Milia,si uehaculis illuco fregerit dominias, in quo visitaverat inamoitates liue peccata ibi ruiqua ration inceptis beatae mulieria in utero habentis,& clamatis,cotriverit illud tertiuna caput
75쪽
LIBER SEX Tvs. 3scaput draconis, id est , gem siue regnum Babylonis,conceptum illum, id est, sidem seminis
Ahralix. fidem verbi incarnandi deuorare cupientis.
Quomodo G, quo ordine Terbum Dei Nabuchodonosor percusserit, tandem cerat. CAPUT IN. Rimo notandum, qui, tribus vicibus percussit regem ipsum Nabuchodonosor verbum r.es , t ar Dei, de quia piima oc secunda concussione non est iobmissus ab altitudine superbiae suae, ' ,
tertia vice sic percussit eum, ut de solio suo dccussus, Sc mente alienatus foras g eiectus ab ho minibus,cum seris habitaret,ec cum sei is pabulum haberet,scenum * ut bos comederet & rore P
coeli infunderetur,atque ita super eum septem tempora mutarentur. Post haec regnum eius re
gnum Babylonium numerauit Deus, ec compleuit, appensum est in statera, ct inuentum est Linus habens. Diuisum est, B datum est Moedis dc Persis. Intersectus namque est Balthasar rex Chaldaeus,de Darius medus succcssit in regnum cui haec asscribenda est victoriae pars, nisi Deo Dei verbo,qucd in utero liabens mulier, unaquaeque fidelis anima, ut erat Daniel, clamabat parturiens, de cruciabatur ut pareret e verbum illud sacramentum illius verbi caput draco nis contriuit, regem illum quasi houem dei uentauit, regnum illud iusto iudicio deiecit, mani, seste hoc ipsae voces scripturae testantur. Libet paulisper immorari, ec sinnulas percussiones in caput superbiae triumphaliter declamare, in laudem dc gloriam victoriosi verbi Dei,cuilas persona in ipsis rebus gesitis vel significatis declaratur vocibus manufestis.
Multis rationibus omnium Nabuchodonosoris obseruabilem . CAP. N.
Somnium vidit Nahuesiodonosor, de conterritus est spiritus eius , dc somnium eius fugit ab ri. .
.in illo somnio ratio multiplex est, pertinens ad sapientiam verbi Dei, promissione, ad uentus sui confirmare volentis, consolari omnes qui expectabant eundem aduentum suum d maxime' illos qui tunc temporis tenebantur captiui sub eodem rege, qui somnium vidit. Pri mum est,considerare sacramentum eiul de somnii. Deinde quod non ipse Daniel,vel alius quis mus 'sanctus propheta domini, qui dignus eiici vitione Dei, sed homo sine Deo Nabuchodonosor somnium vidit huiusmodi, homo iniustus de pessimus, licui tres pueri missi ab eodem in cami, num ignis ardentis, in oratione sua testantur. Et tradidisti nos inquiunt i domine Deus in manibus inimicorum nostrorum iniquorum, ec Pessimorum, praeuaricatoriam , dc regi iniusto Sci cisimo ultra omnem terram. Ucinde S illud considerandum, quod non ante inuetus est Da, niel, qui lamnium reuelaret, de interpretationem eius aperiret,donec egressa esset sententia, ut sapientes interficerentur , quia non poterant regi indicare somniii Sc coniecturam eius,nec ante reuelatum est ipsi Danieli, nisi prius ingrcssus ipse rogaret regem, ut tempus daret si hi ad indi cendam solutionem. Tandem de illud in laude domini, nostrae admirationi non debet abesse quod per hanc occasionem captiuos suos sic honorauit, ut Nabuchodonosor suus ipsorum captiuator caderet in laciem suam, de adoraret Danielem hominem mortalem, quamuis mira hilem nutabilis Dei prophetam.
s semisomnium Nabuseodonosorsiqnificarit. CAP. m.
Acramentum somnii iam non tant 'mmodo Icgendo didicimus, veru metia videdo agno uimus. Nos enim sumus in diebus i. ti Sc renati, quibus De us coeli fulcitauit regnum quod in aeternum non dissipabitur, se regnum eius Populo alteri non tradetur, per quod comminuita conlumi manifestum est regnum aureum, quod tunc erat Babylonas, regnum Moedorum S Persatum, quod successit argenteum, regnum aereum, quod deinde fuit Macedonum re
gnum Romanorum, quod quondam erat ferreum, iam autem ex magna parte coepit esse Iu- mane teum. Uidemus sic factum este,&sieri,secundum quod ille vidit,quia de monte abscissus est lais imperiumpis sine manibus, Sc comminuit testam, & ferrum,& res, & argentum, de aurum . Et lapis qui perculair, de adhuc ultimo iudicio percussurus est regna haec, ita ut nul l locus inueniatur ei: factus est mons magnus,& impleuit uniuersam terram,quia palain tactum est uniuersae terrae quod verbum caro factum est, id est , homo factus de virgine, absc3 manibus coplectentium rex regum est,ec dominus dominantium Sacramentum istud tunc per Danielem,&socios eius reuelatum, magnam Sc oportunam consolationemi praebuit humilitati captiuorum, in sua ca pituitate spem quam habebant de promissione dei suspirantium. Quantum enim putas illos tunc habuit se moestitiam, Sc cordis lassicitdinem, quam suspiriosam cum viderent tardare re gnum Dei, oc interea regna mundi, caput d regnorum, regnum Babylonis, quasi sub sole ma tutino paratis residere in soliis, e subsilire in turribus d in equis coportune ergo tale somnii raritum continens mysterium, moerentium satigationi subuenit, ut scirent ia tunc in patientia sua possi dere animas tuas, non aspici cndo praesentia, sed prospiciendo sutura,stat ud malorum instantium consolando, per spem suturorum bonorum.
Stare Nabuchodonosor nc alius qui piam, hocsomnium Miderit. CAP.
76쪽
Uod non ipse Daniel, aut alius quis Deo dignus, sed Nahugodonosor tale tantu(3
mnm vidit, homo iniustus 3 pessimus, recte miraremur propter indignitate eius .si non
Nabucho id ' ipso suisset coterritus somnio,& somnium eius fugisset ab eo. Nunc autem, Quonia coe tintius Espiritus eius , Sc somnium fugit ab eo,non miramur, scientes iustitiae ordinem, quia 'r' 'A sicut reuera ii ulla participatio luci ad tenebras, nulla est conuentio Christi ad Belial, sic nulla est pars animae impiae cum verbo Dei, nulla communio i ulto & iniquo cum consilio Dei. Est autem, de erat in illo tali somno verbum verum ,&consilium Dei prosundit. Quomodo ergo anima stulti Sc impii, anima discissa,& nulla saltem diuini nominis religione composita, continere posset rem tanti sacramenti, quam viderat: Non quisquam illud obiiciat quod Pliarao somnium vidit, Se memoria retinuit,& dicat, quae ventura erant ostendit Deus Pharaoni quia videlicet nec ille Pharao tam impius erat, ut Nabuchodonosor. Hee sommu eius praesagium futurae famis vllo modo pertinuit ad iomnium Nabuchodonosor, quod praesagium fuit aeter ni regni Dei. Igitur quodammodo vidit quidem somnium, sed mente inquit confusus, ignoro quid viderim, non illii vel siue consilio Dei putemus admissum, imo a visu, quo dignus nota erat, sciamus eum iusta indignatione repulsum. Nam hoc ipsum quod dicit, & mente consu sus, ignoro quid viderim, dc quod idem dictum est, somnium fugit ab eo, satis innuit, quod laseliter somniando, iram contra te prouocauerit, ut quomodo diceretur illi somnianti. u quo modo quicquam de huiusmodi somniare praesumpsisti: Etenim veraciter praesumptuosa 5c su Darei. r. Verba cogitatio causa suit ei uidem somnii,sicut Sc ipse testatur Daniel. To(inquiemo rex cogi care coepisti instratu tuo, quid esset futurum post haec. Quasi iam aliquid tactum esset , in eo quod ipie tactus erat rex , bc quasi regno suo magis vel melius aliquid fieri non posset, cogita bat,quid esset futurum post haec. R espondit cogitationibus eius Deus, ita ut ille meiebatur, sci licet ut ne quidem intelligeret nec serre posset,sed tamen quippiam circa te actum esse remi
rusceretur attonitus atque consutias.
Crudelitatem regis, beneuolentiam S. attentionem Danieli interpreti concitasse.
CAPUT XIII. ET ille quidem ad inueniendum de consequendum, quod tibi effugerat somnium, crudeli
ter auidus de alaide crudelis extitit , dum in sorore & ira magna praecepit, ut perirent o innes sapientes Babylonis, quia somnium non poterant indicare tibi. Deus autem oc verbum eius illa crudelitate eius, eo nesciente, misericorditer utebatur. In quoc in eo videlicet, ut reue laturos tam grande mysteris, prius omnes attentos sacerer. Mysteria namque verbi Ues, Mar garuae sunt. Arioli vera & magi de malefici, Sc Chaldaei simul cum rege suo cuncti Babylonii porci erant, cora qualibus margaritae eiusmodi mittendae non sunt. Sed Daniel, aut alius quia de lociis vel concaptiuis eius, somnium illud vidiiset,& interpraetationem eius coram Babyloniis exposuisset in coiolationem captiuorum, quoru in futuro Dei regno penderet spes, none nimis vltroneas ante porcos margaritas Proiecissent Et nimirum non solia illas conculcassent,
', λυ- vetu metiam conuersi in eos sperare audentes, crudeliter elicissent. Bene igitur usa est Dei sapia', ' emia curiositate nimia regis furiosi. Quia per instantem potentiam, per potentem eius instariis i iam , Se iram magnam, egressa tententia sapientes interficiuntur, dum interim quaeritur Da ae socii eius , ut pereant , dum inter inducias ab eo postulatas, cuncti sapientes sub gladio pendent morituri, niti saltem ille reserendo somnium,communi periculo serat praesidium. Perilaec(inquam cuncti a maiore usque ad minimum,cum rege ipso attenti fiunt ad audiendii, paruit ad suscipiendum desideratissimi,& valde dociles ad uitelligendum, beneuoli ad collauda dum. Ita demum indignum duxit verbum Dei,semetipsum in medio proferri. Quia proscaea
tempus S causa talem tanti sacramenti margaritam non sinerent conculcari.
Nabuchodonosor regem desium Dra ex ore Danieli ferre non potuisse, quin caderet infaciem . CAP. XIIII. Uis tandem non miretur,quod ille saeuus ut leo , seu quasi leaena rex Nabuchodonosor
audita veritate somnii cecidit in seciem suam,& Danielem adorati v Nunquid hoc vera deuotione compunctus secitc nunquid Deu verum in homine, seruo eius,diligendo honorauit aut honorando dilexit c repugnat valde quodiequitur. Dia fecit auream statua nutae magnitudinis,& nolentes illam adorare tres pueros,Sydracb, Mylach,& Abdenago, mitti iuiis fit in fornacem ignis ardentis. Et quis est inquit Deus qui eripiat vos de manu mea sergo illud potius sentiendum est, quia sicut ubi vidit somnium conterritus est spiritus eius, de niente est confusus. Ita ubi audiuit,& audiendo sentit fortitudire praesentas verbi Dei, ex ore hominis, adque reuera iactum suerat verbii domini, cuius in corde veraciter habitabat, cuius ex ore mira biliter sonabat ver bu domini serre no potuit,sedere aut stare non valuit sed cecidit,& ii cado rauit,sic cosessus est, quomodo daemones ipso incarnato S pra sente correm uelut de coseisi sunt. Deus itaque regis captiuatoris sui captiuus Daniel essectus est. At ille saeuus captiuator, si ulli
77쪽
adorator tandem expi gnandus erat,donec tanum comederet quasi bos. Nec enim parua sust sis , superbia dementis, vel dementia super hi, de qua, ubi sic conterritus est, Sc sic cecidit in saciem suam adoras Danielem, Ut diceret. Vere Deus vester,Deus Ueorum est. dc dominus redi. vhi eundem Danielem in sublime extulit, sociosque eius consitatuit super opera Babylonis,conse stim quid egerit,scriptura taliter annectit.
Nabuchodonosor adhuc tam superbum fuisse' atuam suam adorari iuberet
NAbuchodonosor rex fecit statuam auream, altitudine cubitorum sexaginta,& latitudiis Dani.3. ne cubitorii sex, ε statuit eam in campo Duram prouinciae Babylonis. Itaque Nabu
chodonosor rex misit ad congregandos satrapas, magistratus,& iudices, duces dc tyrannos,3 praesectos, omnesq principes regionum,ut conuenirent ad dedicationem statuae quam erexe rat Nabuchodonosor rex. Ecce qualiter adiuuat impleri veritatem Dei, veram interpreta Darei. r. tione somnii sui malus servus domini, ecce causam propter quam in somnio designatus fuerat, per aureum caput statuae, dicente intei prete. Huius statuae caPut eri auro optimo erat:& tu rex Dam. i. caput aureum es,Grande caput idololatrix reuera sactus est Nabuchodonosor,talem statuam faciendo, ec multitudinem populorum ac principum ad dedicationem eius inuitando clamate
valenter praecone. Uobis dicitur populis, tribubus de linguis, in hora qua audieritis sonitu tu, hae, de fistulae,ec cytii arx,sambucae, psalterii, de sympli nix, de uniuersi generis musicoriam, ca
dentes adorate statuam auream, quam constituit Nabuchodonosor rex. Si quis aute non pro
stratus adorauerit, eadem hora mittetur in fornacem ignis ardentis. Nulla usquam scriptura meminit quemquam ante illum tantum habuisse fundadae idolosatriae studium, tam horribile, ne dicam pretiolum constasse, et vidisse timulachrum, tam crudele pro cultu idoli proposuit se edictum. Recte ergo calix aureus Babylon dicitur per prophetam inebrians omnem tetram, ' - ii recte nihilominus uniuersitas impiorum idololatriae studentium scribitur vel demonstratur. Hahens poculum aureum in manu sua, plenum abominationum de immunditiae fornicationis eius, de in fronte eius scriptum mytterium, Babylon magna mater fornicationum dc abomina tionum terrae. Calicem liue poculum Babylonis, dulcem intelligimus deceptionem eiusmodi vel similem illi, quam tunc propinabat re illius nomine de rex Dabilonis. Ubi ad alliciendis se populos adhibuit sonitu tubae, istulae,fc cytharae, sambucae,Pi alterii, dc symplioniae omnis generis musicorum,ut sestiua sonorum suauitate inebriati omnes populi Sc tribus&luiguae, caderent adorando statuam auream hominis corruptibilis, quod vere cadere o .
Quare scriptura cascem aureum Babylonica meretrici tribuerit. CAP. I. Aureum ac Ausam puto idoneam adparere, cur vel ipse Nabuchodoriolor caput aureum dictus sit, puim u- vel in manu Babylonis este aureus calix, quia videlicet capitalem insaniam idololatriae thodonosor subleuauit ille faciendo statuam auream tam magnam, tam operosam, tam is impensis sitialis cur dictus. tissimo labore, usque ad statum perducendo, cuius lutuo at pectu cum musica (υt iam dictu est dulcedine se inebriari vel dementari poterant animae mortalium cupidae , sicut quis inebria tur pleno calice. Iam nunc illud dicere res ipsa admonet, cur regna Moedorum ala Persarum Arretium illi regno succedes per argentu in pectore, dc brachiis statv x, quem diabuchodonosor somnia- Maedorumuit, cur regnum Graecorum per aes veniris Sc sinu rum, currenti in Romanorum per tibias Pres iique ferreas, Sc pedes partim serreos, partim si illes signatu sit, vellienis cari debuerit. lam quidem re num. ante nos dictum, vel usitatum est regnum mina rum at Persaris idcirco per argentia signa tum este, quia tanto vilius extitit regno Babylonico, quanto auro vilius aestimatur argentum, quod ex luctoriis comprobare haud difficile est. Regnum autem Graecorum per aeris metallum Metallum idcirco signatum esse aiunt,quia aes & diarii dc valde sonorum est,& Graeci fortes,de maxime suis G aeratam erunt eloquentes. V eruntamen licet sensias iste verus & bonus iit, nostri ratio propositi causas renti. a. adhuc alias suggerit, quia videlicet delectabile est, proprias pro posse reddere, vel inuenire causas, quibus regna illa lapidem illum contra se prouocauerint, qui abscissus de monte sine ma nibus, statua in percussit, Sc contriuit atque comminuit. Uerba nam Dei,cuius victoriam celebrare praesentis est intentio opusciat , 5c lapis erat tunc antequam caro sic rei Sc nune est post qua in caro factum est , dc per ipsum dc cuin ipso S in ipsis singula regna luis temporibus per cust, atque contrita sunt, de in nouissimo ita comminuenda sunt,ut quasi in savillam rediganis tur,oc quasi fauillae, quae vento arrepta est,ntillias locus eorum inueniatur.
stuas ob causas regnum Babylonicum per aurum, O regnum Persarum ararie Maedorum signatum P per argentum. CAP. XVII. LIbet igitur intueri, quia sicut regnum Babylonicum siue Nabuchodonosor rex, auro suo
lapidem illum prouocauit,scilicet verbum Dei,filia Dei,quem dc consessum illum esse re ricte miramur dicente. Et specios quarti sinulis silio Uri, ita ec regni moedoru superbia videlicet superbis
78쪽
RvPERTI ASEAT. TvITIEN. DE VICT. v ERRI DEI. superbi Amus Aman, argento suo lapidem eundem contra se concitavit. Dixit enim regi A suero. Si tibi placet,decerne, ut pereat gens Iudaeorum,& decem milia talentorum appendam arcarii; gaetae tuae. Dixit g rex ad eum, Argentia quod polliceris tuum sit,de populo age quod tibi placet. Nimirum non parvae considerationis est aut esse debet, argentum quod appensum siue oblatum suit ob Iudaicae gentis viniuersale exterminiit,contra propositu Dei, contra vere . hiam promissionis quod non esset unde impleretur, si diaboli volutatem, qui insaniebat in Aman ,consecut us sumet essectus . Sane quod dixit Daniel ad Nabuchodonoior. Tu es ergo caput aureum, Sc post haec consurget regnum illud minus te, libenter sic accipimus ut subim et Mnamus ad nequitis,vel malitiae opus.Quia videlicet regnum illud contra verbum promissi Dis minus egit quam regnum Babylonis. uod ec si tanto praecellit regnis illud super regnum Persarum& Moedorum, quanto aurum super argento. Nunquid idipsum regnum Persarum di Moedorum tanto copiosius fuit regno Graecorum ec regno Romanorum, quanto aere & sesero praetiosius est argentum Itaque propter quam causam Nabu donosor siue regnu eius per alarum, propter eandem regnum Moedorum de Persarum recte intelligitur per argentum. Quia videlicet liic auro, illic argento armatus nitebatur diabolus praepedire, ne adimpleretur promissionis verbiam.
Quam ob causam reginum Graecorumper assignificatu uerit. CAP. VIII.
EAndem ob causam, per aeris metallum in eadem statua, recte accipimus tignatum est e re gnum Graecorum. Quid enim regnii illud egit equid fecit illic draco diabolus, dc diabolias . . laiciles Antiochia, claria nimbus tuis Se ollis aeneis crudeliter vias est.Septem namque fratribuacum matre apprehensis iussit sartagines & ollas aeneas succendi, ec singulis eorum cute capiti cum capillis abstracta, manuum ac pediam summitatibus praecisis, adhuc sperantes ursare gine torrere. I aliter impius aere suo contra Deum usus est, agente per eum diabolo, ut verbum promissionis de testamentum Dei decordibus e iam aholeret, quibus data, vel ad quorsipa tres proinis io tacta est. Scripserat enim Antiochus omni regno suo agitante diabolo, ut esset omnis populus unus. Erant autem Iudaei, imo & omnis Siria sub regno eius. Quid igitur per - hoc spiritus diaboli intendebat,nisi ut transeuntibus Iudaeis in idem cum caeteris qui sub regnoia eius erant populis, periret promissio, cum promissionis iam nusquam esset expectatio. Quod quia sacere noluerunt quidam perpauci, inter extera mala quae illis intulit, hoc suminum sulti quod septem flairibus iam dictis & matri illorum sartagines S ollas aeneas lucceitas crudeliter admouit. Num paruati,c est causa, vi regnum illud per ventrem aeneum Sc aenea statuae lae xa litora intelligi d cheat. Praeterea in hemoribus aeneis cum crudelitate intelligi turpitudinem, quia viae licet dum illa agerentur, templum luxuria Se comet sationibus erat plenum, Sc scor tantium cum meretricibus,sacrattius redibus mulieres vltro se ingerebant, introserentes ea quae non licebant.
Quare re num Romanorum per tibiasferreas, pedes partim ferreor , partim fictiles signiscat fuerit. CAPUT NIN.
DE regno Romanorum,cur per tibias ferreas,8 pedes partim seirma, partim fictiles signi
sicatum sueris,causa manifesta redditur,dicendo. uomodo serrum comminuit, Sc edo, mat omnia, sic regnnm quartum comminuet dc conteret omnia. Ueruntamen quod pedum
quaedam pars serrea quaedam fictilis visa est , quaestione adhuc indiget ut planius fiat,quamuis Dani. U. interpres idem fere exponat,dicendo sic ibidem. Porro, quia vidisti pedum 8c digitorum par rem testeam, S partem serream, regnum diuisum erit, quod de plantario serri oriretur. Secii dum quod vidisti serrum mixtum teste ex luto, de digitos pedum ex parte ferreos, de ex parte sic tales,ex parte regnum erit solidum, ec ex parte contritum, quod autem vidisti serrum mi xtum iesiae de luto, commiscebuntur quidem humano semine, sed non adhaerebunt sibi. sicut
ferrum non potest misceri testae. Certum tempus, quo haec euenisse cognoscantur, nullo modo aliter melius inuenire possumus,quam sequendo lueram propheticam , qua continuo subiun ritur. In diebus autem regnorum illorum suscitavit Deus caeli regnum , quod in xternum non dillipa hitur, A regnum eius populo alteri non tradetur. Tempus ergo quo regnum aeternum
sulcitauit Deus, secudum quod de monte abscisus est lapis sine manibus,oc comminuit testana, de serrum, Se as, de argentum, d aurum, tempus inquam quo sine opere coniugali de virgine conceptus Sc natus est Deus de homo lesus Christus. Respiciamus, qualiter tunc se habuerit re grium Romanum, quod sine dubio significatum est per serrum, nam quod dicit. In diebus au tem regnorum illorum, idem est ac si dicat, cum regna hxc sibi indine successerint, suscitabit
Deus caeli regnum,quod in aeternum non dissipabitur.
Quid mixtura ferri oetes ignificet. CAP. x . I Gitur in pedibus statuae per insociabilia signa rem serri Sc testae, licet arbitrari, significatum
sutile id quod acciderat Romanis, quando Clarisius natus est de virgine. Quid enim accide
79쪽
, at c Hoc nimirum, quod per maximas ciuiles discordias Romana potentia in regnum demo Darchiam deuenerat. Quis illas non audiuit discordias cquis ignorat illa ciuilia bella e Delati gatus est mundus,& adhuc defatigatur,scolasticis lectitantibus,historiographis denarrantibus, Pueris quod retractantibus,Romanorum ser. omnia,maximem Pompeii & V.Caesaris discor,
dias immites, discordias impacabiles. itemq: Antonii d Octaviani Augusti pugnas ciuiles,per quas ct inter quas idem Octavianus Augustus Romanorum monarcha effectusest ,in cuius dia
ebus lapis in monte sine manibus abscissus est, quo regnante Cliristus de virgine natus est, cuius Sc succe oris eius Tyberis Caesaris temporibus aeternum regnum Dei, per passionem Se re surrectionem eiusdem Iesu Christi suscitatum est. Per ferrum (inquam N per testam in pedibus statuae,discordias illas, Sc bella ciuilia libenter accipimus signata fuisse, de hoc esse quod seria
erum est. Quia vidisti pedum 8c digitorum partem testeam,& partem ferream,regnum diui mmda .ium erit,quod tamen de plantario ferri oriet ur,id est, ex nimia sortitudine, suboriente inuidia fiet, t regnum diuidatur. Et hoc ipsum repetitur, dicendo: Quia autem vidisti serrum mixta testa ex luto,commiscebuntur quidem humano semine,sed non adhaerebunt sibi, sicut ferrum non potest misceri tesiae. Cum magna admiratione hoc accipiendum est, quia non solumodo conciues, verumetiam consanguinei fuerint, ita ut Pompeius C.Caesaris gener, de Octaviani Antonius sororius existeret, & tamen non magis potuerunt per concordiam cohaerere sibi, quam potest ferrum misceri testae. Et tamdiu dissenserunt, donec pars infirmior victa decessit ibi pars parte unius eiusdem Romanae virtutis ita velociter de sortiter superauit,ut pars quae victa est luteae testae, pars autem quae vicit ferro possit comparari. una acies patitur bellum, gerit altera, ait author insignis det cribens illa ciuilia bella.Item, ad illu qui superior erat dest ad C.Caesarem iam dictum resere, Bellante geminis tenuit te Gallia lustris. Pars quota terra rum facili si praelia pauca Gesseris euentu, tibi Roma subegerit orbem.& ita factum est.Summa L -- horum quae dicta sui: tii sita est. Perdiscrepantiam testae de ferri, quarti, id est, mani regni ciuiles discordias recte posse intelligi.Nunc ad ordinem redeamus.
Quare exclamauerit Natagodonosor, Ecce ego Mideo quatuor duros solutos species
Apitulum magnae admirationis in aureo capite,quod erat Nabuchodonosor, contra sta tuam auream, qua erexerat Nabuchodonosor, istud est, quod exclamat. Nonne (inquiri Dam D. tres viros misimus in medium ignis compeditos c Et respondentibus optimatibus suis at o di centibus. Uere rex. Ecce ego video (inquiti viros quatuor solutos,& ambulat es in medio ignis
de nihil in eis corruptionis est, Se species quarti similis est filio Dei. Hoc magnae inclamationis dictum, totus orbis audiuit de ore hominis regis gentilis Sc impii. Et quis digia I uincit admirari, vhinam viderat ille filium Dei, ut similitudinem eius recognoscere posset in medio ignis c Di xit enim. Et species quarti similis est silio Dei.Sic loqui solent, qui quamlibet speciem aliquando
visam,alicubi consideratam,& mente retentam,memoria signatam,alio tempore, siue loco a idi .isi
Iio,in persona qualibet recognoscunt.lste (inquiunt) similis est illi, quem vidi, istud est simile illi,quod ibi vel ibi consideraui. Quam similis est iuuenis iste consobrino meo et ait quidam,in
tuens iuniorem Tobiam. Uiderat enim patrem,& in filio similem,ut accidere assolet,animad uertebat speciem. Iste autem,ubi viderat filium De ut speciem eius,recognoscere posset in il Io,qui descenderat cum Araria de lac ris eius in tarnacem, vel in mec derat silium Dei,sed nec unqua legendo vel audiendo didicera qui , Nonne ergo mente non sua locutus est Nonne in magno excessu taliter edatus inc Uere in
magno excessu,in magno stupore. Non leuis stupor extitit,quem quasi leuiter scriptura enun clauit,dicendo, via supra.Tunc rex Nouchodonosor obstupuit,& surrexit propere.
stuare appetrati iij mi,ab inimico inpersecutoreprimum surpari debuerit.
CAPUT XXII. Peciosa victoriae pars,& insigne praeconium verbi Dei,filii Dei, qudd illum manifesta conis inestione prius consessus est inimicus, quam amicus, persecutor quam executor, Se iniustus quam iustus, Gentilis quam Iudaeus. Quis enim saltem ex omnibus prophetis tam aperte no men istud expressit, filium Dei c Habemus passim in scripturis propheticis verbum Dei, Se hoe si .r verbum Dei sitius est,sed mundus eum non cognouit,ita ut nec apud Iudaeos,quibus creditum est verbum Dei,tutum esset praedicare hoc nomen, quod est lilius Dei. In mundo erat,& mum Ibidem dus per ipsum factus est, de mundus eum non cognouit, nec solum eum non cognouit, verum etiam annunciationem de eo,nec Ialte Iudaeus serre potuit, undὴ dc oportebat prophetas clau dere,ligare, de signare testimonia eius in scripturis. Quia (sicut iam dictu est non possent poestare saltem cultores Dei,nec paterentur audire ullam esse Dei generationem, ullum esse silium Dei. Per hunc summum ex principibus suis, quem Iudaeus aut Gentilis arguere non posset, chius opprimere os non auderet mundus, lioc nomen primitus audiuit filium Dei. At ipse tantua
80쪽
RvPER. ABBATIS TVIT iEN. DE vi Cm v ERBI DE . praedicator fortὴ et I tunc dormiuit 8 somniauit, quando nomen istud praedicauit. Non enim
putemus, eum nunc tantummodo dormisse,quando illam, de qua iam supra ductum est, magna statuam somniauit, somniumq: perdidit, ignorans quid viderit. Imo tota vita eius somnus sciat,
quicquid boni de Deo pronunciauit, quicquid benedixit dc laudauit, somnium fuit. Quia sicut illud de statua somnium perdidit,ita quicquid laudis Deo declamauit,totum de corde eius ve-Dameta. Iociter euanuit. Denkγqui post interpretationem somnii vel statuae, quam Uiderat, Danielem adorauit. Vere(inquiens Deus vester, Deus deorum est,& dominus regum. l pie postmodusta tuam dedicans auream,seruos eiusdem Dei misit in fornace ignis. Et quis est linquit Deus, qui eripiat vos de manu mea c Item,qui dixit. Benedieriis Deus eorum, Sydracli videlicet,Mylacia, dc Abdenago,&c. Ipse postmodum contra Dei decrerum,quod viderat vel audierat, superbe respondens. Nonne(inquiti haec est Babylon magna,quam ego aedificaui in domu regni,in ro hore sortitudinis meae, ec in gloria decoris inu,statim propter superbia quasi bos effici meruit.
consessonem-Dudem Nabuchodon o Propte verbiam, O tumidam Taniatatem reprobam fui die. CAPUT X III.
. T Am nunc, ut constet magis ac magis, merito declamationes illas probari, perpende, quia1non suit speciosa laus in ore illius peccatoris, tota nam respersa est sermento tumidis Ma Daniel. 3. nitatis. Quomodo enim laudati it, cum scripsit Nabuchodonosor rex omnibus populis genti, hus Se linguis, quae habitant in uniuersa terra, pax (inquit vobis multiplicetur, signa de mira hilia secit apud me Deus excelsus. Placuit ergo mihi praedicare signa eius et Quantus in oculis suis habetur dum dicit. Signa apud me fecit Deus excelsus c Et deinde c Placuit ergo milii. id enim est, apud me secit, dc quia placuit milii, nisi ob gratiam mei secit, de feliciter contigit illi
Deo,quia placuit milii Uere sicut non dignatur Deias excelsus laudem, nisi ex humilii piritu. ita iusium cic dignum se fuit, ut reprobaret extollentiam sublinatu oculoria illius, quia lauda do laudabilem in ipsa laude mentiebatur. Non enim apud eu signa fecerat Deus excelsus,quia non erat amicus, sed secerat contra eum, quoniam erat inimicus Dei excelsi, dc seruorum eius. Et quis unquam usorum regum siue patriarcham,qui magnalia Dei viderunt,referens dixit,
aut dicere debuit,Signa apud me fecit Deus Nos quoq; de lanctis illis loquentes, non dicimus aut dicere debemus,apud illum vel illos, scd per illum dc per illos, liue coram illis Deus mi, - i. rahilix cit, utpote in terra Aegypti. Sicut igitur de rege omnium siliorii superbiae Deus excel' su, dicit. Non parcam ei verbis potentibus,ec ad deprxcandum compositis,ita de isto superbis silio recte dicas,quia non pepercit,aut parcere debuit illi Deus,id est, pro laude clamota di magnificentia sublimi.
Quodsicut tribus pueris in camino adfui lim Dei, ita omnibus assuturus sit qui se constrantur. CAPUT HINI. o. I i TLlud quod non praetereundum,quod etiam si non dixisset ille stupidus. Et species quarti si
a milis est silio Dei, nos qui nunc lumus, de in rebus temporaliter gestis, aeterni regni mysteria contemplari studemus, scienter 3c vero sensu dicere pollemus, ec nunc dicimus, quia species quarti suntlis fuit filio in id est,qui quartus appatant in camino ignis,ec seruos Dei exci ii i mirabiliter custodi uir, signum fuit,3c in semetipso signauit,quod tacturus erat,iana' facere coepe rat filius Dei, verbum Dei. Quando enim defuit agonietantibus seruis suas propter verbia D 'it Hoc maxime staturum erat temporibus euangelii tui, vi publicis edictis & proscriptionibus si dem sanistae trinitatis impugnaret rex magnae Babilonis diabolus. Et ita factum est paganis Romani impcrii regibus diabolo famulantibus. Nonne cum piis in arcuibus filius Dei,& in ta Cis,dc in coeterri agonibus semper praesens fuit c Verbi gratia, hi martyr insignis Laurentius ignibus suppositus est pro side silii Dei et nunquid qui affatus fuit, ec super craticula Sc super igne spiritum en isset, idcirco dicas,quia fuit absens, dc ab ignibus eius longe abstitii filius Dei c imo praesentior illi fuit 3c gloriosius in eo triumphauit,quam si excullisset carbones,, ignitam cra ticula eius quasi ventum roris flantem secisset. Transiuit per ignem, de fiamma illi non nocuit, , dc odor ignis in eo non fuit, quia side, laesa non est, imo sicut auriam per ignem probata est. Sic anima duet tinnus in illa fornace Babylonica speciem quarti simile filio Dei,quia liciat per i pecierum quae illic apparuit, custodui suerunt illi tres pueri, sic per inuisibilem praesentia lilii Dei illaesa
permaniit in sanctis martyribus sides xternae trinitatis, ec Romanum imperium soninius at dulcius,quam ille rex Babylonis,landein confiteri meruit Christum filium Dei.
Quare Dem ion t tres pueros,iraestemplum defenderit, ne conflagraret. CAPUT , M. Templum
. On poterat lue Dein excelsos i
- i flammis incendii Babilonii, templum suum,quod erat Hierosolymis, ill xsucustodire, qui tres pueros taliter ciastodiuit in camino ignis, ut nihil
potestatis haberet in corporibus eorum,de capilli capitis eorum non essent ad usita, de sat abalia