장음표시 사용
81쪽
erat mundus,vt sciret, quod Ueus excessus non pulchris lapidibus, aureisve Parietibus templi manufacti delectatur,ted fidei claritate de mundis cordibus. & ille est ei optabilis locus. Nam quia & tabernaculum Moyses cum authoritate Dei,& templum Salomon tanto opere,auro &gemmis extruxit, at perornauit, existimare poterant homines cupidi, de Deo male sentien res, quod esset eorum similis, oc de religione iustitiae nigil curantes, putarent se satis honorare Deum muneribus aureis suamq cupiditatem corroborarent, quasi exemplo Dei. Hanc suspicionem digne a se remouere curauit opere perficiendo illud, quod ad Salomonem dixit, cutile persectilet aedificium domus domini Si autem,inquit,auersione aversi fueritis vos de filii vestri, s.Re .iri non sequentes ire,nec custodientes mandata me autem Israel desuperficie terrae, qua dedi eis dc templum quod sanctificaui nomini meo, proiicia a conspectu meo alomon, inquit Stephaae acti. r. nus protomartyr,aedificauit illi domu, sed excelsus non in manus aetis habitat,sicut per prophetam dicit.Coelia mihi sedes est, terra aute icabellu pedu meorii. Quam domu aedificabitis milii, Gaia cc dicit dominias, aut quis Iocus requietionis meaec Nonne manus mea fecit haec omnia c Uigne igitur se fecit, quod templum vel auru templi manufacti, pro tempore Sc re multu neglexit nomen autem tuu , promtisionis verbii,in quo vita est,glorificare Sc dilatare nunquam desiit
Toties dictum Nabuchodonosor, nunquam tamen fuisse ex animo humi harum. e
Am semel & secundo commonitus fuerat Nabuchodonosor rex, ut ab altitudine sua detumeiceret, ac de semetipso mortalis homo humilia sentirer,& prior quidem admonitio terri
Ditis,iequens autem terribilior atra saeuerior extitit. Nam in Prima tantummodo territus fuit in iecunda vero daminii quoq; de suis accepit, quia viros illos sortissimos de exercitu suo qui ad eius imperia seruos Dei excelsi miserant in fornacem,interfecit flamma ignis. Iusta ergo su - per ipsum post haec peruenit sententia praeeunte visione, cuius interpretatio sententiam ipsam praenunciabat , nihilominus perseuerante cordis eius indomabili superbia. Nam ut sciamus quanta in corde eius arrogantia,quanta in oculis suerit extollentia, signanter ita di ctu est. Posti inem mensium duodecim, subauditur,ex quo de arbore succidenda somniu viderat se interis pila tot em eius audierat,in aula Babylon deambulabat, respondit rex,&aac Nonne haec insista
est Babylon magna,quam ego aedificaui in domu regni, in robore sortitudinis meae, Se in Olo, ' ria decoris mei et Cui, vel contra quid respondisse dicitur, nisi contra id quod audierat. Haec est interpretatio altissimi, quae peruenit super dominum meum regem. Eiicient te ab hominibus de cum feris erit habitatio tua, de foenu ut bos comedes c Claret uare maxima in loco illo cul 'pa superhiae,quia considerando magnitudinem Babyloniae,roburq; fortitudinis suae & amoli tudinem Ut putabat gloriae,impossibile iudieauerat,quod audierat ex diuina aut horitate se, i. cliuid polle inlectum praeterire verre domini,secundum interpretationem somni .quam Ue nire aliquid super se aduers,tantum regem magnae Babylonis. igitur Ubi statim iubiungitur Cum adhuc sermo esset in ore regis, vox de coelo ruit, Tibi dicitur rex Nabuchodonosor: Re gnum tuum transiit a te,&e.maniteste praedicatur sicut iusta omnipotentia uia de omnipotentis iustitia,quia sanctus & iustus neminem poenaliter humiliat, nisi illa qui se pertinaciter exaltati
i miscis 'Uor tanquam bouemfaenum comedisse, CAP. XXVII.
Andem notandum,quod idem Nabuchodonosor,sicut in culpa, ita & in poena similissa ctus est capriuatori generis humani diabolo. Nam de illo dixerat dominus ad beatu Iob , quem seci tecum, foenum quasi bos comedet. Cum ergo ex hominibus abie,' ' . , a Ducia donosor, num ut hos comedit,manifeste datur intelligi, quod in poena sua si titilis diabolo extitit,quia quod fecit ille spiritualiter, hoc secit iste corporaliter, quod ille inde linenter, hoc iste septennio, quo videlicet numero uniuersitas significari soler. Ille naintaicenucomedit,id est,carnales sibi incorporat laomines. De qualibus scriptum est,Omnis caro cenum est,&omnis gloria eius qualistos agri. Vere foenum est populus,exiccatum est foenuin&eecise Gaia aedi. dat nos. Eolum eiusmodi foenum comedit quasi bos, quia praeter viriditatem carnis nihil est iness, qvibus praeualuit ille Behemoth. Et quid amplius est in his, qui dentes illius offendunt. nistillud quod sequitur c Verbum aute domini manet in aeternum. Igitur quam iusiiii,tam pulchra est iudicium meo quod ille dudum rex praepotens quali bos comedit scenum, tanqua diceret Ibidem ei vox,quae de coelo ruit super eum, Tibi dicitur Nabuchodonosor rex, tu verta domini quodnaanet in aeternuin,exterminare voluisti, succendendo Hierusalem,S temptu domin uod so Drati a. Ium erat in quo uiuocabatur nomen domini , sed ne tu, neq; Behemoth pater tuus vel qui,
c 3 iunt ex parte eius, efficere poteritis, Ut in vacuum praetereat verre prorius sonis. Quantia cun as iugatis, aut deuoretis foenum,uel florem foeni, id est,carnales homines, vel carnalia ho manum gloria,quom aliqui idcirco permittuntur vobis, cum lint ex Abraham traducti Quia
sunt quaacm silai carius,sed non situ promissionis,unde nec merentur in semine computari
82쪽
stussiense Ierum fuerat,quod Nabuchodonosor dixit, Nonne haec est Babylon, quam
aedificaui . CAPTI III. PUias ne verum dixit gloriando,Nonne haec est Babylon quam ego aedificaui et Babylone
nancti cui Pompeius I rogus refert Semiramis condidit, inurunam urbi cocto latere r. eundedit,arena,pice,& bitumine interstrata materia. Nunquid ergo verum dixit, tanto hi, nior Semiramiae uxore Nini, in quo regnum Assyriorum coepit c Uerunt ante sacra praepolis let authoritas,qu6d ante Semiramidem Babylon extitit,& caula quod nominis eius antiquissima. acris est edita literis Clius inquit filius Cham,genuit Nemroth, ipse coepit est e potens in terra .Eiait autem principium regni eius Babylon, de terra illa egressus est Ailur de aedisaeauit Niniuen Causa nominis, quod est Babylon,extitit illa, quod ibi Deus linguam confudit eo liqui aedificabant,& celsauerunt aedificare ciuitate.Nam idcirco vocatum est,inquit,nomen eius Babel, quia ibi confusum est labium uniuersae terrae. Ergo vir gloriosus,de qualium quolibet illud sapientiae dictum est.Nubes Sc ventus, pluuiae non sequentes,vir gloriosus Se promissa non coinplens,vir inquam gloriosus, id est, vanus,vento vanitatis plenus at disiemus, quia fortassis Babylonem propriis opibus at impensis auxerat, rem suam siue opus suu non parui aestimans, aut aestimari volens,magno ore declamauit,responsum cordis alti & erecte ceruicis. Nonne haec est Babylon,quam ego aedificaui c ne diceret,quam ego prouexi siue ampliauud quid tum d vir gloriose ii tia Babylonem a scindamentis aedificasses nunquid et lic verbum quod audieras,scilicet interpretationem lomitii,facere irritam potuit Icsc iuste igitur,quia tam iuii us quam omnipotens sermo Dei est,super te sententis vox ruit,etiam si aliquo modo coni lium lanciri proplietae secutias lueras,diccs Peccata tua eleemosynis redime,de iniquitates cura misericordiis Pauperum,forsitan ignoscet delia' is tuis.
Nabuchodonosor non mentem tantum, herum formam amisisse,cum fenum tbor comederet. CAPUT IN. Andem de isto dicendum,quia solet quaeri,utrum mentem solam in non etiam formam
amiserit. Et quidein ipso dicente. Ego Nabuchodonosor oculos meos ad coelum leuaui, de sensus meus redditus est mihi.Sic maiores nostri allerunt quia quando dicit,ientiam sibi reae diluin,ostendit non formam se amisisse,sed mentem.Sed adhuc illud occurrit ec repugnare videtur,quod idem postmodum repetens dicit. In ipso tempore sensus meus reuerius est ad me, de ad honorem regni mei decorem perueni,dc figura mea reuersa est ad me, de optimates mei 3c magistratus mei requisierunt me. Et inter caetera cum dicit ibidem. Et figura mea reuersa est ad me, prose sto datur intelligi,quod de figura siue status humani rectitudine nonnihil amiserit,& quod etiam si manuum vel pedum edigies digitorumd discretiosiue discreta numerosi ras permansit,nihil minus tamen quadrupes incesserit,praeiertim cum ita dictum vel expretasoni sit, si cnum quasi bos comedes. Et foenii ut hos comedit,qui videlicet bos quadrupes nullis utitur nianibus,quippe cui manus natura non creauit,sed pronus humi Menu dente deme tit, Sc os per terram trahendo comedit. Sed de illud quod dicium est in sententia. Cum bestiis uici: seris erit habitatio tua,siguram eius demutatam suisse (vt iam ductu est) nonnulla ex parte probat, praesertim quia dixit,Ec figura mea reuersa est ad me. Et quia bestiae siue serae non saccinie sociarentur illi sine aliqua sui similitudine. Uerunt a me quomodocunm figura eius seliabuerit,Hoc in laudem omnipotentis verbi Dei admirandum est,quia regem tam potentem tanta mutatione demutavit,quanta quempiam liomimst suisse demutatum,sacra nusquam scriptura meminit,excepta uxore Lolli,quae respiciens post se,uersa est in statuam salis.s Ex TI LIBRI FINIS.
Balthasar regem iam tum,cum mmus hominis in parietesicribens appareret erbo
Osi effectum verbi Dei victoriosum, quo hominem regem, hominem super. bu,regem elatum fortiter deiecit, tenter humiliavit. Ipsum qum: regnum debellare taperuenit pismisso suimet vel Pr sentiae sui et admirabili ligno, re ne Balthasar celebrante conuiuiu,iam temulento cum optimatibiarum tuis, cavxoribus de concubinis suis, dum in sacris vasis templi domini biberent vinii, de laudarent deos tuos argete . S aurcias,& aereos,ferreos,ligneol*,8. lapi
83쪽
deos,in eadem hora apparuerunt digiti quasi manus hominis scribentis contra candelabra, insuperficie parietis aulae regiae. 8c rex aspiciebat articulos manus scribentis.Tunc regis facies co Danieli. mutata est,& cogitationes eius perturbabant eum,Sc compages renum eius soluebantur,ae genua eius ad seinuice collidebantur.Scriptura illa signu fuit verbi Dei iamia consurgentis,iamia irruentis ad debellandam superbiam regni tyrannici,regni Assyriorum at Chaldaeon quod a temporibus Nini & coniugis eius Semiramidis per annos ferme mille trecentos iugo aspero presserat colla populorum. Rex ille sortissimi imperii paruula verbi eiusdem signa, paticulos apices iudicii eius, veros iudices, cum nondum intelligere aut quisqua legere post te, ferre non ' potuit,videre non sustinuit,sed facie commutata, mente perturbata,libidinosi renes eius inter uxores sedentis soluebantur, genua libidinosi inter concubinas hibentis ad inuice collidebam tur,& ita palam tactum est,quam esset infirmus,qui videbatur fortis S imperiosus.
Danielem non perturbatum sed considenter aspexisse,segistio interpretatam fui Ze.
T ille,ad quem,& propter quem,vel propter cuius similes veniebat & decertabat Deus, Dei verbum,non expalluit. non perturbatus est,sed aduocatus ad legendum, pomi latus Dinito ad interpretandum, astitit familiariter,sidenter intuitus est, legit scienter Apienter interpreta tus est,Mane,Tetel,Pliares. Mane,numerauit Deus regn*m tuum dc compleuit illud. Tetet, appensum est in statera, de inuentum est minus habens. Pliares, diuisum est regnum tuum, & datuest Moedis & Persis. Quam breues voculae, quantam longitudinem, quantam latitudine,qua tam altitudinem demonstrauerunt animae hominis habentis dilectionem verbi Dei, cuius aris canum consilium sublime at profundum continebatur tribus vocibus illis,sex syllabis,qua tuordecim literis illis. Per hoc quod scriptum suerat, mane, quod interpretatur numerus, vidit in latitudine cordis angustam diuturnitatem regni Assirii siue Babylonii, quia non casu acci disse,sed iusto iudicio Dei, ut gentes iam multas iugo suo premere posset annis (υt iam dictum est) mille trecentis.Legamus diligenter scripturam hanc,& sequamur interpretationem diuina quia contra candelabrum scripta est. Hoc ipsum quod contra candelabrum scripta esse nar ratur,suggerat nobis,ut candelabro appropinquemus,quatenus elare intueamur. Candelabrunostrum Christus. Lumen nostrum verbum Dei est. Lucerna Linquit Psalmistas pedibus meis psa ui. verbum tuum,& tu .se. me. Ut igitur breuis scripturae breuem interpretationem copiosius con sequamur, verbi Derumquod in sanctis scripturis habemus, documenta sequamur.
Ane,inquit, numerauit Deus regnum tuum,& compleuit illud. Quando vel quomodo D. I. numerauit Deus,quando Mel quomodo compleuit Deus regnum illud c Nimirum an, tequam conderetur Niniue, priusquam aedificaretur Babylon, antequam nasceretur Ninus priusquam fieret Assur siue Nemroth filius Chus,cuius regni principium fuit Babylon,nume rauit Deus regnum illud. Sicut omnia in numero S pondere Sc mensura posuit, sic oc illud reis gnum numerauit.Quomodo ergo numerauit c Profecto sciuit causas gentis,propter quail per mitteret super ras eleuari baculum impiorum, virgam siue iugum dominantium, scilicet rognum iam dictum,ut cideret populos in indignatione, subiiceret in furore, gentes persequere cur crudeliter. Causas inquam sciuit,& secundum causarum quantitatem numerauit at* m aetas est tempora siue annos eiusdem regni,ve tantum vel tam diu persequeretur,subiiceret,atapcaederet. venerat baculus ille siue virga illa impiorum dominantium usq ad filios, quorum iniquitates Sc peccata visitari oportebat. Quia dereliquerat legem domini, quia non ambulauerant in iudiciis domini. lam ergo tempus erat,iam euoluti fuerant anni,numero quem prae fixerat,& oportebat fieri,quod per Psalmistam praedictum fuerat, Quia non relinquet domianus virgam peccatorum super sortem iustorum, Ut non extendant iusti ad iniquitatem manus suas. Igitur compleui illud,inquit,id est,prsfixus est transactus annorum siue dierum numerus, de ecce licui alia scriptura dicit : Computrescet iugum a facie olei, id est, cessabit potentia, quae diu superbiuit,superueniente misericordia Dei.
i Quid i est secundum Terebam,ritet dest appensum. CAP. IIII.
Etet,appensum est in statera,& inuentum est minus habens. Ordo rectus, ordo legitimus, Daniete. ut postqua seruiuit ille malus seruus, de seruitio vel ieruitii retributione iudicetur. Post quam completum est regnum, illud recipiat quod meretur. Iudicium namg est inter Deum Seregna,sive reges regnorum. Ipse qui ordinauit regna,iudicat illa. De qua quaestione putas sit Zacha. i. iudicium c plata dicere iudicem Deum. Ego vos exinaui,ego vobis potestatem dedi,ut pecca tes mihi populos caederetis, seruitium Vestrum impleuistis,sed minus est in facto vestro, quam in proposito meo. In meo nad proposito bona est intentio,sed haec defuit in sacto vestro. Ergo inuentum est,inqui . regnum tuum minus habens, quia vos omnes reges Assyrioriun bonam sil vii.
84쪽
Ru PER. ABEAT Is Tu IT I EN. DE v ICT. v E REI DEI. uam esto habui non habuistis intentionem,sed tantum expleuistis superbiam vestram ct cru
delitateni. Ego iratus sum parum vos addidistis in malum. Mialtum ita deest in pondere,quia deest totum quod esset laudabile scilicet omnis intentio iustitiae, voluntas corripiendiantentio corrigendi,refrenandi vitia, sanciendi gentibus iura legitima. Sed S in hoc inuentum est Iom o. minus habens,quod regnum,sive reges regni illius, non eum qui dederat illis potentiam glorificauerunt Deum altis unum,aut gratias egerunt,imo veritatem commutaverunt in mendacium.& aduersus Deum eleuati tum,& Deos suos illaudabiles laudauerunt. Eleuatu est,inquit, Daniel, cor Nabuchodonosor,& spiritus illius obfirmatus est ad superbia. Tu quoqfilius eius Balthasar non humiliasti cor tuum,cum scires haec omnia quae luper eum venerunt, sed aduer sus dominum dominatorem coeli eleuatus es, & vasa domus eius allata sunt coram te,& turi optimates tui,& uxores tuae,& concubinae tuae vinum bibistis in eis,de, vestros argenteos,fc aiareos, rem,serreos,ligneoi i& lapideos,qui non vident,neq; audiunt,nu sentiunt, lain dastis. Porro Deum,qui habet statu tuu in manu sua,& omnes vias tuas, non glorificasti.lgitur quia inuentum est tanto minus habens, ustuin iudiciu scribentis,iusta est sententia dicentis.
Quid elit tertium,erbum,Phares decidivisum. CAP. V. Hares, diuisum est regnum tuum, & datum est Mindis & Persis. Eum in quo ante finitum est regnum illud diuturniam A ssyriorum, Pompeius Trogus Sardanapalum memorat.
virum,muliere corruptiorem, in autem qui facta coniuratione,bellum Sardanapalo inferena mortuo successit,& ad Moedos imperium transtulit, scribit Arbactum fuisse praesectum minis eorum. Miro modo reges postremi,ille videlicet Sardanapalus,in quo sinitum est regna Alli. riorum,Et iste Balthaiar,in quo diuisum est regnum Chaldaeorum,sicut compares in superbia, ita conlimiles foetem contumelia. Ille namg vir (Ut iam dictum est) muliere corruptior, inter scortorum greges purpuras colo nebat,& cum muliebri habitu,dum mollitia corporis & ocu lorum lasciuia omnes foeminas anteiret,pensa inter virgines patiebatiar:quam ob causam facta coniuratione a tuis ad mortem est adactus. Iste inter uxorum & concubinam turbas nocturna producens conuiuium, crapulatus S ebrios eadem nocte est interfectus. Iosephus quidem ita narrat. Non post multum tempus,& Balthasar captus est,& ipsa ciuitat.Hic autem(sicut scri ptuna est eadem nocte interfectus est Balthasar rex Chaldaeus,& Darius Medis Iuccessit in re unum. Diam praemiissa narratione de scriptura S interpretatione eius subiungit.Non post multiam tempus captus est videtur dicere,quod non interieritis sit eadem nocte. Quod Iahistoriae contrariae sunt (in multis namq dilcrepat multitudo scriptorum secularium) liuic sine dubio magis est credendum, qui praesens ultersuit, qui scripturam legit de interpretatus est, qui inde Porporam & torquem auream circa collum accepit, qui tertius in regno princeps praedicatus est,& cum tanto honore,cum tali principatu de regno ad regnum,de Chaldaeis victis transsa tus est ad victoriam Medorum at* Persarum.Fidelis interpres, notum& inlignem portans vetitatis triumphum. Diuisum est,inquit,regnum tuum,subauditur,cdtra te, quia facta coniura tione ab his,quibus imperare debueras,circundatus es obsidione, riturias hac nocte in crapula & ebrietate. Et datum est Medis & Persis,iuxta praedicatione eius,qui ante te laudam Sma gnificans Uiuentem in sempiternum. Viae,inquit,eius iustae,& gradientes in luperbia potest humiliare,donainatur in regno hominum,& cuicum3 voluerit,dat illud.
Quodscriptum-dictum tunc es contra inum rediam Babylonis,de omnibus regnumundi debere intelligi. CAPUT ULL Alius quam adhuc dictum sit, patet scriptura haec. Mane, Telel, Phares. Similiter nariis
de exteris regnis sentiendum, de regno Persarum & moedorum, de regno Macedonum. sive Graecorum,de regno Romanorum, idelicet quod singula eorum iam Deus dinumerasset. di singula suis temporibus completurus esset, quod singula deberet appendere in statera, iudi acium 3 diuitionis dare, pro eo quod ea minus habere inueniret. Uerumetiam adhuc parum est considerare in patribus,quod de toto si praedicetur,plus habet admirationis S commodiaeris roris amplius. Regna ilia partes suas Uel fuerunt, totum autem est omne seculum, niuersitas creaturariam,earum duntaxat,quae rationales hinc, scilicet angelorum & hominum, de quibus domini creatoris est & etit iudicium. igitur ad summum recurrentes, Proponamus mundiam, di mundi principem diaboluin,cuius typum gessit Ailar, & in Mindis at 3 Persis Aman luper, bissiam, in Graecis Antiochus,& in Romann Nero, malorum imperatorum Opirator pessi
reus S in nouissimi, diebus relaelabitur nominatus Antichristias. in isto mundi principe, huii plemur dinumerationem Dei,appensionem in statera Dei diuitionem ube
dicu Uet,lecun do in scripturam hanc. Mane Teiel Phares.
stuidheniscet, Hane contra principem Mim munda. CAP. VII. MAne numeravit Deus regnum, quod dictaeisse tuum , o princeps mundi,rex renstrat tiranne peccati & moriatiuumcrauit,uiqua, diem senat S copleuit illud die septinet
85쪽
Sex long diebus omnia secit,lucem, siue lucis & tenebrarum discretionem, firmamentum,a sex tabis
quas ab aquis diuidens aridam,id est,terram, & aquarum congregationes,quas appellauit ma tua mundiria certis limitibus coercita, solem,lunam ct stellas, volucres' omnia natatilia,homines Sciu- mathisis comenta,& extera quae mouentur in terra.Ista sex dierum opera die septimo complevit,ipsumta picturdiem leptimum benedixit & sanctificavit. Tu in iliis regnare contendis, tu ista regnum tuum eue dicis,tu ista omnia tu vel tibi tradita esse mentiris.
Quidsi Aet rite contra eundem principem mundi. CAP. VIII.
Dcet,appensum est in statera,& inuentum est minus haben Statera vera,statera iusta ver Dini t ehiam Dei eli, verbum Deus, Dei sapientia,in qua regnum tuum appenditur, dum de te tu eicium agitur,quod omnes audiuimus,dicente ipsi cuius in manu statera est,imo qui ipsa statera est. Nunc iudicium est mundi,nune princeps huius mundi e cietur foras.Quomodo inuen I. - ., tum est minus habens c videlicet quia tu ad diem septimum, quo compleuit Deus omne onus 'tuum, non peruenisti:tu ad sabbatu, id est, requiem benedictionis & sanctilicationis peruenire noluisti: idcirco veraciter iuxta sanctam dc mysticam A pocalypsim,numerus tuus est sexcenti exaginta sex.Inter angelos superbiendo laborasti, in decipiendo homine circuire terra & peris ambulare coepisti,in Antichristo fatigaberis, ita labor tuus augiriata capit,sicut isti in decvolii multiplicantur senarii,sex,sexaginta,sextanti.Deus aute svi iam dictum est in septimo requie- res, iii, Appentum igitur regnu tuu profecto inuentum & inueniendum est minus habens, quia noti
Pervertit ad creatoris requiem,vacuum dc vanum circa creaturam continuans Iaborem.
reginum diu acuum sit. CAPUT I .
PHares,diuisum est regnum tuum,& datum est sanctis altissimi quorum typum tune in re EDO Aecidio duntaxat Babylonis gesserunt Persae & Moedi,prssertim cum Cyrus rex illoru or phetica voce Christus quod sit appellatus domini. Haec cinquit Esaias dicit dominus Christo meo Cyro,cuius apprehendi dexteram,ut subiiciam ante faciem eius gentes,& dorsa tergum vel tam.Causam dictionis huiusmodi taliter praemisit. Qui dico Cyro, pastor meus es, & omne radia a voluntatem meam complebis: qui dico, Hierusalem sedilicaberis,& templum fundaberis Eu, 'Meurum nam: erat,vi Cyrtis licentiam ectacultatem daret reaedificandi Hierusalem, e temola domini. Diuisum liqua est regnum tuum,indiuilo permanente regno sanctorum sicut numerus lenarius,qui tuus numerus est,solubilis est & secabilis: numerus autem septenariusin numerus est Dei,quia die septimo requieuit, insolubilis di insecabilis est. Ita regnum tuum solue ei di nne dubio solutum est,& tia ipse videntibus cunctis praecipitandus es,regnum autem ICei,& sanctorum eius manet in aeternu. Praeterit enim figura huius mundi,& tu de principatu mundi,de potestate tenebrarum harum pertransibis, in tartarum rudentibus inferni detralibris,eorum quibus regnum tuum dandum est,quibus reseruatae sunt ii lae,quas in coelo perdidi lis,mansiones. Hic unus est Daniel purpura indutus, aurea circa collum torquem de damnato rege reterens Ficut auilioritas verbi Dei purpura &torque auream tristi & damnato rege ex toriit,& huic sancto interpreti suo transposuit,sicut omne decus coeli, omne seruitium creatu r quod tibi arrogast a te extortu dabitur sanctis Des hominibus.
Hanc manum apparentem sien e manum Dei de qua David: ni metur nimiis
rua, di exaltetur dextera tua. CAP. x.
I Andem quomodo taliter apparuerunt desti, quas manus imminis scribentis' quom
, do manu dextera solet scribi recordemur .imo Deum recordatum esse arbitremur. quod cecinerat Dauid, gratulans,& gratias agens, quod audire meruisset cum iuramento Domini fra te verbum promissionis. Firmetur manus tua exaltetur dextera tua. Manum illam Domini. ieexteram illam domini,quam summo desia erio,clamore cordis maximo tamari optauerat&exaltari, signabat manus quae apparuit visibilis. Eiebat iam in parte, quod faciendum erat in toto per manum domini,per dexteram omnipotentis De quae non est alia, siue aliud. nisi ver Myra a.
Dum in lilius Dei Quid enim siebat in illam particularem Babyloniam, nisi quod laeaedum mi
erat in Umuerit talem impiorum per promissam &iuratam verbi Dei gratiam c Et quid illud erat,mli quod continuo te istur. Iustitia cinquit &iudicia praeparatio Iedis tuae. Mil ericordiata veritas praecedent faciem tuam,beatus populus qui scit iubilatione,domine in lumine Uul tus tui ambulabunt,& caetera.Iam(inqua hebat hoc in parte illa,quia videlicet manus domini in suo promito manes,sirmiter exaltabatur.Iam aderant iustitia & iudiciu,in praeparatione sedis eius. Iulticia in eo quod populusini ciuitate & tepto orbatii captiuitate tradiderat.Iudicia in e quod regna captiuitatis eoru numeratu,' in statera appetam diiudebat moedita & Periis cladat. Haec agedo tedes eius praeparabat A misericordis &veritas pncedebat facie esum
86쪽
R vPER. ARRATIS TvITIEN. DE VICT. v E REI DEI. Gene. '. Misericordia ut cito captiuitas illa solueretur. veritas, Ut sceptris de Iuda, & dux de lae more eius non auserretur, donec omnino MM: ad persectu sedes illa praepararetiar, donec promisso adimpleretur,donee Christus nasceretur. Beatus populus qui scit istam iubilatione. Dea tua Daniel,qui illam legens scripturam,in lumine vultus tui domine ambulas, de certam sedebat in ter relationem,Sc fidam tenebat in pectore suo manus domini consolationem.
De motuor besius, G Daniel Mideratin quare Deus mitium durum appelletur. CAPUT XI.
Nun exigit huius nostri ratio proposui, cunctis vel singulis immorari reuelationi: sacramentis, ex quibus ille beatus cosolatus iocudabatur in medio tribulationis, in asilictione captiuitatis.Unum est,quod intactum mens praeterire non patitur, dulcis limum iacta metum pulesterrimae Visionis,quaem viderat, priusquam decidisset bestialis serocitas Babylonis r Ommd quam apparuissent digit siue manus hominis scribemis in supersicie parietis caulam siue len tentiam mox venturi iuper illam iudicii Dei. Siquidem anno primo Balthasar regis Babylo nis, videbam (inquit in visione mea nocte,& ecce quatuor venti coeli pugnabant in mari ma gno dil quatuor bestiae grandes ascendebant de mari diuersae inter se,3 c. Uelectat hic aliqua tis per immorari, quia pulchru est considerare serocitatem tyrannica regnorum Ieculi in bestiis serocissimis:& econtra dignitatem,mansuetudinem,& pietate regni Dei in habitu antiqui die rum,l uper thronum sedentis,& in processu silii hominis venientis in nubibus caeli,d vique Mantiquum dieriim peruenientis, Sc in conspectu eius oblati,qui ct dedit ei potestatem,Sc hono Danu I. regnum:& omnes populi,tribus,& linguae ipsi servient. testas luiquit Danieli eius potestas aeterna,quae non auseretur,& regnum eius,quod non corrumpetur. Primum libet quae
Dre,cur Deus,vel qua intentione sic nominetur antiquus dieriam, quod nusquam inuenieba ni alite hunc delectabilem generosae prophetiae locum.Sensum quidem in omnibus scriptueris lanctis habemus, quod iste Deus pater xterni verbi, Deus sit antiquus, utpote Deus increa tus nere initium liabens,ne sinem habitur .Quod & ipsum de verbo eius De fideliter lentim . eruntamen (ut iam dictum est nomen hoc antiquus dierum, hic primitus inuenim positum. Cassiam ergo non ociose quaerimus. Quatuor re' nasson ex Deo regnasse. CAP. XII.
Pari D Espice nune lacies hchiatum,de mari ascendentium, quarum propter saeuitiam dicit s
1 disse iudicium. Hae Linquit bestiae magnae quatum,quatuor regna consurgent de terra. - Porro ipse,cuius iudicium est,dicit.Regnauerunt,& non ex me principes extiteriant,dc noco gnoui. Uere non in ipso regnauerunt, imo regna,quae dicta fiant,non tam regna,quam qux ram maxima ex publica latrocinia fuerunt .Primum istorum, quod sint regnum A ssyriorum atque Chaldaeorum, quale hahuit initium, ante Ninum regem Assyriorum, & si fuerunt reges anti qui ores,qui bella gererent,nequaquam tamen imperium sibi,sed populis suis gloriam quaere bant contenti storia, imperio abstinebant.ille primus omnium veterem,oc quasi habitum gentilibus morem,noua imperii cupiditate mutauit,& quaesitae dominationis magnitudinemicontinua pol sepione firmauit. Ueri ergo regnauerunt inquit & no ex me: & quid attinet sta: te' i eos,ita mundo regnare,regnante illo,qui solus regnare debet, mundi creatore e Ut igitur coedier m gnoscamus,& abhorrescamus nimiam in genere humano praesumptionis iniuriam,conueniet ter hic antiquum dierum nominauit eum,cui regnando factam esse constat iniuriam. Ipse na qui hcit,idem debuit disponere mundum,nec principari quisquam debuisset, nisi secundu eius
arbitriurn.Si inordinatio est & irretierentia, cora cano capite non consurgere, quantae inordi nationis,quantae irreuerentiae est,regnum tam cani capitis,tam antiqui dierum,rapto nomine regio,lacerasse e Siquidem inter homines iuuenes ac senes, facilis est aetatum comparatio. Die ' rum autem illius antiqui,& diem hominum,qui nomen eius regium rapuerunt,nulla omnino
est aut esse potest comparatio Quis enim dicere aut cogitare potest, quanto diuturnitas siue antiquitas increati prolixior sit temporibus,annis,sue diebus hominum hesternoris, qui quasi heri creati fuere vel nati c Quando illarum antiquissima bestiarum de mari ascendit, quando regnum Assyriorum de terra consurrexerit, iam tunc iste antiquos dierum cum Abraham l
quebatur,& iam antiquus erat, i nunc est.
Summam rerum omnium regnum ad Deum pertinere, sedquatuor bestias quantum
qua ; potuit, ad se rapuisse. c A PHT, III.
D chra oquebatur Si inaturam,sum: cano capiti dignam tractabat sentenriam, quod nulli aliis rex si uin omnia summa regnQ sui contrado et monarchiam,msi silio suo, erbo iu ,vc Perquem omnia ili sta lunt,regeremur omnia per ipsum .Hoc erat sapientis antiqui decretum,hoc erat immutabile antiquitatig insinuae consilium.At illae hestiolae recentes,& nuper natae, qum naicendo nil ut uitulerunt in hunc mundum,contra decretum hoc salare,contra consilium hoc resulta
87쪽
re sol tare praesumpserunt,8. tantum senem non reueritae, quas vel quantulas potuerunt, regni eius, mundi huius diripuerunt partes, homines, regnum super homines inuadentes, cum ante oculos illius sapientis domini, non magis homo homine natura posset praecedere, vel praeceleiere,quam mus mure. Fuerunt quidem apud hominem illae bestiae grandes, prima quali leaena, alia similis urso, alia quali pardus,& quarta multu terribilis. Uerunt a me in consideratione ma testatis illius antiqui, vix mures mererentur dici,vix erucae, locustae,brucho,& rubigini meren tur assimilari,quia nullius sunt mometi. Bestias illas interficere,& corpora eoru dare perditioni, siue t adere ad comburendum igni,multo facilius fuit,& est verbo Dei, quini ipsis bestiis, stare contra erucam,vel saltu locustae consequi, nisi quia peccata gentiu merebantur, Ut permittete Deo, laceraretur a bestiis. Quis enim alius hestias illas tande interfecit, nisi verta Dei c Omni/ sapient. it. Potens sermo tuus domine, ait quida sapiens, exiliens de coelo a regalibus sedibus, durus debet Iaror in mediam exterminii terram prosiliuit gladius acutus, insimulatu imperiit tuu portas, o stans in terra repleuit omnia morte,& vi 3 ad coelum attingebat, stans in terra.
Soli in Trebi Dei erum esse imperium rumana omnlii simul ta. CAP. XIIII. Sine dubio qui in terra Aegypti tantam fecit plaga (cuius ille verbis istis meminit) ipse idem
omnipotens sermo tuus domine in istis heltialibus regnis,& omnia quae voluit,& laxema xiim fecit, ut Nabuchodcnolor fieret quasi bos, Ut Aman appenderetur in patibulo, ut An tiochus sine manu contereretur,ut Nero, quia vixerat turpiter, moreretur turpius. De isto omnipotente sermone domini, nequaquam nunc praeterire libet, quod inter coetera dietum est, iniurio latum imperium tuu portans. Et quid est insimulatum imperium,niri impetium non si milatum Et quid est non simulatum imperium, niti imperium verum c Quod cum dicitur, Hominam vel intelligitur, nonne econtra hominum imperia simulata esse perhibentur ere timulata es imperi, non Ucra, imperia bestiarum,imperia hominum hestialium,qui ad tempus occidendi ut bestiae matit potestate ni habuerunt, ad vitam autem nec sibi, nec aliis prodesse potuerunt. Iste omnipotensierino insimulatum portat imperium, verum renet regnum, cuius regnum ec imperium sine sine permanet in secula seculorum. Et iam quidem tale imperium portabat, sed nondum apparuerat,apparuit fastus illius hominis,& quod habebat in sorma Dei insimulatum imperium, accepit in torma serui secundum pulcherrimum spectaculum tantae illius visionis. Et ecce in Daniel. . nubibus coeli qua ili filius hominis veniebat,& usu ad antiquum dierit peruenit,& in conspectu eius obtulerunt eum,ec dedit ei Potestatem,&honorem,& regnum, , omnes populi tribus 5 linguae ipsi seruient. Potestas eius potestas aeterna quae non abieretur, de regnum eius quod non corrumpetur. Nunc ad ordinem reuertamur.
Regnum Maedorum Perstrum quartum caput dracon uisse. CAPUT NU. TErtio draconis capite superat quartu sese protinus erexit, dum eliso regno Babylonico
regnini: Periarum & Medorum subleuato,protinus idem diabolus coepit uti contra pro positu in Uei, contra verbum promissionis. Exterminari cupiens populum cuius de carne im pleri oportebat , quod Deus patribus promisit, quod promissum iuramento firmauit. In isto capite iacies erat ursi,& tres dentium ordines in ore eius, quae intelliguntur tria regna viiiiii Dis Gis
imperii ,regia uia Babyloniorum ,regnum Moedorum, S regnum Persarum, quae in unum re , ,huium. Et quidem reges illius imperii proposito suo non inclemetes.
dacta sunt regnum uiae imperium. E , di
suere populo Dei,sed per eos qui sub regibus fuere principes, maxim 3 per A man, sicut historia libri Heliter memorat, hoc agere voluit diabolus, ut populus ille omnino exterminaretur. n. di Hoc in antedicta visione Danielis in eo praesignatu eli,quod cum dixi isset, de ecce bestia alia n, M P. Dialis urso in parte stetit, ec tres ordines erant in ore eius,& in dentibus eiu protinus subiunxit, Et dicebant ei,Surge,comede carnes plurimas.
Satrapas Maedorum Persarum Daniel oueam inquam ipsi inciderent Iodisse.
Artaxerxes dictus est, secundus huius nominis rex, t deleret uniuersam Iudaeorum gente, invidentes latrapae Danieli, quod esset unus ex tribus principibus constitutis a Dari ut satra
pae illis redderent rationem, & quod Daniel superaret omnes principes de satrapas, quia spiae Daniel. s. ritus Dei amplior erat in eo,quodcv rex cogitaret constituere eum super omne regnum,ad hoc Perduxeriant regem, comunicato contilio cuprincipibus regni dc magistratibus, ienatoribusq; de iudicibus,quatenus decret si impera toris exiret Sc edictu, t omnis qui petistet aliqua petitionei quocund Deo Sc homine Usq: ad dies triginta,nisi a rege, mitteretur in lacu leonis. Certii lime autem futurum sciebant, ut Daniel sciens constitutam legem, nihilominus peteret a Deo suo,
88쪽
RvPER. ABBATIS TvITIEN. DE vi Cm YERBI DEI. oraret & adoraret Deum suum,atu hoc modo incideret in iudicium illius magnae, tartissim, &cut putabam prouidae legis at ineuitabilis decreti. Et ita factum est,ueruntamennom 'mi si quantum volebant. Ingressus nand Daniel domu suam fenestris apertis in comaculo suo,contra Hierusalem tribus temporibus in die nectebat genua sua se adorabat, confitebatur cora Deo suo licui de ante sacere consueuerat,videlicet tenax propositi sancti,secundum illam lententiam Dauidicam. Vespere & mane Se meridie narrabo Sc annuntiabo, de exaudiet vocem P lmea. meam. Nec vero illud ignorabat, quid esset, vel quam verum esset. Foderunt ante facie meam foueam cc inciderunt in eam. Hoc illi nesciebant,sed scire habebant,quod Deos Danielis ipfeellet,qui Deus trium puerorum sociorum eius, Sidrach, Mysach, de Abdenago, & quod non minus posset pro Daniele leonibus imperare, quam potuit illis flammas ignium mitigare. De oratione Danielis contra Iraerusalem eropter tuam accusatus, di cum rex luberare non posset in lacum leonum proiectius fuit. CAP. A VII. O Stultam diaboli inuidiam o inuidam draconis antiqui stultitiam,qui natum sibi quar
tum caput inlamitatis,scilicet potestatem Moedici vel Perlici regni,tam cito ad hac partem leuabat de intendebat, ut Daniel non inuocaret Deum suum, aiat obliuisceretur verbum Dei sui quod mente Cestabat. Nunquid mulier in utero habens obliuisci potest doloris sui, de non clamare dii cruciatur Sc parturit et Sic nimirii beata anima prophetae sanctissiim quae intra se conceptum gestabat verbum bonu beatae promissioni, ,tacere non poterat. Et occupata in expectatione Ialutis, principum in perditione currentium leges non curabat,consilia non ad mittebat Illuc ubi proinissio iurata fuerat, animo intendebat in Hierusalem , mente praeseos aderat unde corpore absens exulabat, hi iuramentum accepit fidelis David,Unde exire oportebat verbum vel effectum promissionis,quia de Sion exibit lex, aiebat spiritus propheticus. de verbum domini de Hierusalem. Propterea senestris apertis in coenaculo tuo contra Hieruia
'' leni vir desideriorum genua flectebat, interdum lugens, & panem desiderabilem non come
a dens multiam modis semetipsum asstiges, ut totis viribus adhibitis, validam us m ccxlv sub et ri , itarim, irides opportunam sibi attraheretconisationem.Exploratus e cc aecus in iudiciu venit,tanqua prae uaricator magnae legis,tanqua reus laesae maiestatis.O vere beata anima cum te nec rex ipse liberare posset,ponens cor Ut te liberaret,& usque ad occasum solis laborans ut te erueret,iunc quidem tristitiam habebas, ibi dolores ut parturientis. Mulier L li .i , cum parit tristitiam habet,quia venit hora eius,ait ipsum verbum incarnatum cuius in obse cuium tu tam vehementer doluisti, quod verbum bene conicium est doloris eiusmodi in sis,. inahias iunctis,prael ertim quia iplum in eis dolorum caula illis est.
Danielem in mare rio Trebi Dei, bibis pueris nonfuisse inferiorem. CAPUT NUIII.
Boo mari r verbi Dei, nillil minus a sanctis sociis tuis tribus pueris habuisti. Eorte (d vir
deligeriorum ubi vidisti. Ecce ego video viros quatuor solutos & ambulantes in medioianis 5 nihil in eis corruptionis est,& pecies quam similis est silio Dei. Ubi (inquam lixe auis . disti. Ubi tres socios triumphantes ad gloria Dei de fornace ignis procedentes aspexisti, de pro olet hoc laudes ta benedictiones Deo tuo declamatas audisti, sorte suspirasti, sorte ingemuisti, Lod tuae felicitati tantum deesset,ut passionis eoru, ε gloriae non meruisses consors vel particem siet Non suisti neglectus,non suisti silio Dci,cuius species illi e recognita est, vilis aut con
temotus. Nam ecce solus abs sociis tuis,solus cum angeloeiusdem gratiae salvus de incolumia inter ora leonum nocte integra perseueraiti. Deus tuus misit angelum suu,& conclusit ora leonum & non nocuerunt tibi,quia coram eo iustitia inuenta est in te,sedes cora hominibus deli,ctum non fecisti.Habeto igitur Sc tu titulos triumphi,tuae sidet vexillo inscriptos,sociis tuis no inferior Habeto titulos tu: s meritis exactos,regia voce declamatos. Pauescant (inquit S tre miscant omnes in uniuerso imperio Deu Danielis. Ipse est enim deus vivus & aeternus in secula.
de remum eius non dissipabitur, Sc potestas eius usu in aeternum: ipie liberator de saluator acien signa de mirabilia in coelo de in terra, quia liberauit Danielem de lacu leonum. Completo captiuitatis annorum numero,non prophetas tantum'erumetiamsuper
Ucatione IV rusalem laetatos fuisse. CAPUT XIX.
Iuterea complet erat numerus annorit,de quo laetus est(inquit sermo domini ad Hiere miam propiaeta, Homplerentur desolationis Hierusalem septuaginta anni Et posui saciem
meam ad dominum Jeu meum rogare 3 deprecari ieiunus,sacco,ta cinere Sc extera.Tunc NZacharias qui S i 3rdine duodecim prophetarum undecimus cst,rei disse narra angelum dom: ni.& dixisse Domine exercituu usquequo no nussereberis Hierusale,de urbiu Iuda,quibus
iratus es, iste septuagesimus annus cst,Et res odit iniquit domin angelo qui loquebatur in me
89쪽
Li3ER SEPTIMus. Duerba bona verba consolatoria, Mirum quomodo pon solum homiora filii captiuitatis et etiam angeli sancti,ciues alterius seculi de reaedificatione Hierusalem, quod iam instarer, op
sido laetabantur Danielem consolabantur angeli summi, inter Deu 3c Zachariam discurre ant angeli sancti,gaudentes,sc apparati veluti magni apparatus & magnae festiuitatis com minis ri. Et leuaui (inquito oculos meos, de vidi,& ecce vir,& in manu eius funiculus mensis, di dixi: Quo tu vadi se Et dixit ad me. Ut metiar Hierusalem & Iudaeam, quanta sit latitudo eius,& quanta longitudo. Et ecce angelus,qui loquebatur in me,egrediebatur,ec alius angelus egrediebatur in occursum eius,&dixit ad eum et Curre, & loquere ad puerum istum, dicens: Zacha. r. A disti: muro habitabitur Hierusalem prae multitudine hominii Sc iumentorum iii medio eius. Quid sibi vult angelorum tanta concursio, tam vehemens demandatio c In aedificatione terrenae ciuitatis 3c templi,iam eria opifices volunt videri, sesed certatim ingerunt angeli. Nun quid hoc tam magnum studium suum ciuitati aedificandae adhibent propter ciuitatem ipsam
Non ut 3 propter ciuitatem ipsam, sed propter spem quondam in unu David repositam, Sede illius ciuitatis gente, templiq: illius religione gratulantur non excidisse verbum domini, defecisse verbum promissionis, mox reueriura virgine Israel in ciuitates suas, ubi saluatorem dominum generare deberet.
Danies non solum reaedificationem templi, erumetiam omnium regnorum futuros euemm euetita ius . CAP. xx. NE. vero solummodo reaedificationem ciuitatis S templi,& inhabitationem multitud
nis maciosam visiones diums,&collocutiones angelicae pollicebamur, erumetia gen- tium aduersantium labores Sc miserias in vindi tam superuenturas praeloquebantur. Clama, inquit angelus ad Zachariam. Haec dicit dominus exercituum: Zelatus sum Hierusale S Symetelo magno, S ira magna ego irascor super gentes opulentas. Quas dicit gentes opulentas,nentes intelligimus regnorum saepe dictorum,quae Iudaeam obtriueriint. Et quam ob causam ... irasca tur super illas gentes ira magna,statim indicat, uia iratus sum parum ipsi vero addideiunt in inalum. Et est iensus. Ego intendi visitare in virga iniquitates eorum,de in verberibus peccata eorum,quae Parua ira es i. Ipsi autem iram suam dc odium suum superaddiderunt, in tendendo Ut eos penitus deleret,cum ego non gentis internitionem intenderem,sed correctio
nem.Pori 6 ad Danielem sic angeli loquebantur, tales illi visiones ostendebatur, ut futura re, gnorum eorundem secreta, quod valde mirum est,taliter illi publicarentur, qualiter nulli pro Hietarum publicata siue praenuciata fuisse Usquam apparet ex dictis seu scriptis eorum. am S regnorum status S regum,hinc felices aliquando euentus, hinc infelices quorundam interiis ius,ica per angelos didicit 3c conscripsit,ut de suturis hisitoriam texuisse no dubitetur,excepto quod reges ipios propriis non expressit nomimbus.
Domum Dei,quam Corvi aedificandam decreuerat,a Dariotaincente ita Trebo Deg, tandem aedificatam fuisse. CAP. XXI. Uius tandem ille nisi domini sermo erat,de quo dictum est illi. Ab exitu sermonis ut aedificetur ciuitas Qualis fuit ille exitus sermonis,aut unde extulic Suscitauit dominus spiri tum Cyri regis Perigrum, de traduxit vocem in uniuerso regno suo, etiam per scripturam, di cens. Haec dicit Cyrus reri Persarum: Omnia regna terrarum dedit mihi Deus dominus coeli, Nipse praecepit meri,ut aedificarem ei domum in Hierusalem, quae est in Iudaea,&cxtera. Iste sermo regis,sernas erat domini,qui sicut eundem Cyrum apud Esaiam Christiam suum appellare curauit ta&sermonem sui im in ore eius ponere voluit. Uerupostmodum eodem Cyro decedente, vicinae gentes siue hostes Iudae de Beniamin audientes, quia silqcaptiuiratis aedifica rent ciuitatem,& templa domino Deo Israel,scripserat accusationem aduertus Artaxerxin dicentes. Notum sit regi,quia Iudae qui ascenderunt a te ad nos,venerunt in Hierusalem ciuica, tem rebellem de pessimam,quam aedificant extruentes muros eius, de parietes componentes. Sie inchoando & accusando habitatores Iudae Sc Hierusalem, hoc effecerunt, ut mitteret rex de prohiberet aedificari ciuitatem. unc intermissum est opus domus domini in Hierusalem,&non fiebat us ad annum secundum regni Darii regis Persarum. Prophetauerunt autem Ag- , xxus propheta &Zacharias ad tubos,qui erant in Iudaea&Hierusalem. Et tunc surrexerat Zorobabel filius Salathiel,&Iosue filius losedech,& coeperunt aedificare templum Dei,& cum eis prophetae UeLadiuuantes eos. Sciscitantibus aduersariis,& dicentibus. Quis dedit vobis consilium, ut muros hos instauraretis, & domum hanc aedificaretis c Respondentes inter cae tera dixerunt. Anno autem primo Cyri regis Babylonis, Cyrus rex proposuit aedictum ut domus Dei aedificaretur. Miserunt itaq: epistolam ad regem Darium, iam dicit hostes Iudaeor dicentes Posit coetera. Nunc ergo,ii videtur regi bonum 'ecenseat in Bibliotheca regis,quae est in Babylone, utrum nam a Cyro rege iussum fuerit, ut aedificaretur domus dei in Hierusalem. de vo
90쪽
Rv PER. ABBATIS T VIT i EN. DE v i CT. v E REI DEI. ε voluntatem regis super hac re mittat ad nos. Tunc Darius rex praecepit,&recensuerunt inhibliotheca librorum,qui erant repositi in Babylone, dc inuentum est volumen unu, talisque I rur. c. scricitus erat in eo commentarius. Anno primo Cyri regis Cyrus reX decreuit ut domus Dei, quae est in Hierusalem,aedificaretur,d c. Quibus perlectis. Nunc erbo (inquit Darius) qui mdans flumen, procul recedite ab illis, 3c dimittesieri templum Dei a duce ludioru dc a seniori bus eorum,ego Darius statui decretum,quod studiose impleri volo.
Tempus,quod ab exit remonis, Usue ad completionem operis intercesserit on modo coram Deo Deu erumenam is ubiu in sui se. CAPUT XXII. TAlis suit exitus sermonis,ut id hominibus vel seruis Dei prolixus & difficilis. Siquidem
a Cyri regis imperio, cuius ut viventis voluntas,ita & mortui scripta sermonis domi ru lamulata est authoritas,usque ad Neemiam, & vicesimum annum regis Artaxerxis mast opus immerse Rum riuo temnore regni Perlarum centum & quindecim anni fuerant euoluit aptivitatis autem Hierusalem centesimus octogesimusquintus annus erat. Ueruntamen captaui derent ad aedificandu templum domini.Tune vere soluta est captiuitas populi,quia tu ascendit quicuna; relietis Babylonix delitus ascendere voluit. Porro,quod taliter exeunti sermoni
ad reaedificandam Hierusalem,& temptu domini,moras secerunt aduerset,Apuduetor monem domini nullius est momenti,qui cui rante Tios mitte mi radii abdim
dicauicuncti relictis Babylonix delitis ascendere voluit Uinro,quoa taliter exeunt Hermolu, di ad reaedificandam Hierusalem,& temptu domini,moras fecerunt aduersarii. Apud ipsum rUAM '' monet domini nullius est momenti,quippe cuius ante oculos
tuae oraeteriit Sc custodia in nocte.i. Una de quatuor vigiliis noctis. Quanto magis paulo piis, quia laborauerunt ipsi,ut nos in labores eorum introiremus,unde& piis et studiis grates a gere debemus,quia quod seminaverunt in lachrymas,nos in gaudio metemus. oro homini remis tanta circa Deum caessio circa captiuum eius populiam beneuolentisprouenerat. CAP. XXIII. VNde outas illi Cyro homini gentili tanta circa Deum coeli,& circa captiuum eius popa tum beneuolentia prouenit e undὴ hoc,nisi quia scriptum de veraciter dictum est,cor re eris in manu Dei e Reuera quod effecit de corde eius omnipotens sermo domini idiptum 'Ars Tet efficere de corde cuiusqua alterius regis,no minus de corde Nabuchodonosor,ne populaea uum duceret,qui fecit de corde huius,ne populum capriciti retineret. Delectat insic videret Tu ipsum quo beneuolentia cordis eius captare dignata est manus domitu longe
-- --., nis orie radite e matrii Hus memoria eius in consiliis luis habere,
non claudantur. Ego ante te ibo,& gloriosos terrae humiliabo,& portas aereas conteram,& ferreos vectes confringa' dabo tibi thesauros abscoditos & arcana secretina,vt scias quia mod miniis.quivoco nomen tuum sanctus Israel.Nunquid Cyrus talem ac tantamd semetro et mi non audierat e Nunquid dubiu esse potest de captiuis illis, quin istam icripturam chini istas oromiisiones Dei sui ad notitiam eius perferre properauerint,cum sperare possent vaticinium hoc magni sibi apud illum rege factum occasionem lare solatii et Accessit ipla manus domini in qua eit cor regis,3c hoc effecit,ut tali verbo,tant i Dei promissio non ingrat existeret ted diueret vocem transduces in uniuerso regno suo,vocem ex iam per 'rptura m. Fur i est vocem scriptam. Omnia regna terrae dedit mihi dominus Deus coeli,subauditur, qui nuta 'VT hisee es ea ductum se promisit Sc meum quoque nomen vocaui . Unxi uotabuinxit Et ipse praecepit mihi,ut aedificarem ei domum in Hierusalein,quae eit in Iudaea
Vrem idi eies ob titio Guset dedit mihi omnia regna, ut populum eius , penes quem icti a silla de mo prophetia, liberum dimittam ad aedificandam domum vi Hierusalem,