Probatio corporalis praesentiae corporis et sanguinis Dominici in Eucharistia, cum dissolutione eorum quae contra obicijuntur. Authore Ioanne Hessels ..

221쪽

CORPU CHRIs Triatum in synodo Nicena secuda,& Damas.cenum libro . cap. 3 . Vocauerit panem& vinum exemplaria corporis& anguinis Christi ante sanctificationem Sicut ScAmbrosius libro de sacrametis capite s. dicit: Sacerdos inquit: Fac nobis hanc oblationem ascriptam, rationabilem, accepta

bilem quod est figura corporis Tanguinis domini nostri Iesi Christi. Quae quidem solutio Damasicentis Epipha-Vidς sup iiij sicribentis contra con octastas, optim QP- 7 seruiebat eorum tempestate , quando in Misi a Basili ante cossecrationis Verba Vocabantur figurativa. At non nunc, cum ex

illius Missae perturbato ordine nam tem

pore septima synodi ad dicta Dionysii Areopagitae consormius habebat post

consecrationem quoque ita appellantur. Videatur Bessarion, in libello ubi tractat quibus verbis fiat eucharistiae consecratio adeo vero panism vinum etiam antecosecrationem vocantur exemplaria corpori si sanguinis Christi , siue antitypa,hoc est , corresipondentes figuraeci quia homines,Vt pane ac Vino aluntur, ita MChristi corpore sanguine measdem ipsas qualitates, quibus panis & vinum ante consecrationem affecta erant , corpus

222쪽

Ess IN AEVCHARIs T. IOIpus anguis Christi post consecrationem habent. Proinde , cum in altari ponuntur , ex ipsa actione signatur in quid per consecrationem vertentur, ac ita figurae nuncupantur idque fatis congrue corporis sanguinis quae post conlicrationem adsunt Qtio diu flatius citatus

ab Epiphanio in , Synodo, tractans it pati

lud Prouerbiorum Venite, coinaedi tela Prou.9nem meum , bibite vinum quod miscui vobis, dicit : Hic per pane mi vinum an tytipa membrorum corporalium

Christi praedicat Quidam intelligit de membris mystici corporis, hoc est, de fidelibus , ut idem dicat hic Eustatius, quod Cyprianus habet in epistola ad Magnum. Interim poteriti aliter intelligi, ut sanguinem Christi corporale me brum Christi vocarit Epiphanius Vero , putat ista verba dicta esse de panei vino ante consecratione es, ideo forte quod tunc fiat mistio vinii aquae. alioquin enim, etiana post consecrationem intelliguntur de ipsis , ut d iam exposivimus, Bessarion docet. In secunda synodo Nicena agit Epiphanius de ea imagine, quae a Veritate di νοῦ is stinguitur ait enim : Si imago corporis est panis, non potest sane fieri diuinum

corpus.

223쪽

yss IN EUCHARIs T. O dixit,Hic est filius meus:quod impius Ne Hatth. r. storius audet improprie accipere , ac per tropum dictu Sicut ergo Tertullianus dicit, eius esse voce exhibetis uti in demonstratione promissi, qui aliquando promisit loquens de Deo patre, demonstrat fi lium)ita dicere nobis licet de Christo, dicente,Hoc est corpus meum: Qtio enim Mattiis

inveteri lege sub typo eius agni paschalis

promisit, hoc in coena exhibuit, demostrado corpus quod edendum dabat. Bella porro est quam adsert Henricus Ariopaeus solutio: Nec est,inquiens,quod

istis patribus sputat Tertullianum , Basilium, Augustinum, Damasicenum quem postremum dicit testem esse, Basillio eucharistiam vocari figuram siexio more

parum ingenuo, subticens reliqua Damascen verba, quibus docetri catholicam sententiam,& Basiliiverba de eucharistia ante conuecrationem esse dictayopponant Theophilactum, asserentem panem non esse figuram corporis Christi, quando is intelligit nudam, inanem rquod verba eius super Marcum fatis ostedunt, ubi asserit non es. figuram tantum. Neque patres inanem figuram sta

224쪽

CORPU CHRIIT Iram recte explicaret Vult enim heophiuctus non esse figuram talem , in qua

non sit panis transielementatus d trans. formatus in corpus domini Ariopaeus autem, intelligit inanem ideo non esse figuram, quod per signum panis corpori domini in coelo posito de coniungamur. Inis. m. Verba Theophi lacti sunt illa torro di- Matth. cens, Hoc est corpus meum,ollendit quod ipsium corpus domini est panis qui sanctificatur in altario, & non respondens figu- ra. Non enim dixit Hoc est figura, sed: Hoc est corpus meum . Inestabili enim

operatione transformatur, etiam si nobis videatur panis. Quoniam infirmi simus& abhorremus cruda carnes comedere, maxime hominis carnem δε ideo panis.

quidem apparet , sed caro est . Haec ibi

Theophil actus. In cap. 23. Matthaei item scribit: In veteri lege, inquiens , non permittit Christus donum maius esse altarior apud nos autem altarium a donis magis danctificatur Panes enim in dominicumaeorpus diuina gratia conuertuntur , ideo sanctificatur ab eis altare. Rursum in i . caput Marci Cum, inquit, benedixisset,

hoc est, gratias egisset, res panem' id

quod etianos facimus, preces adiunge do,

225쪽

yss I EUCHARIST. Os Hoc est corpus meum, hoc,inquam, quod sumitis. Non enim figura tantum χxemplar quoddam dominici corporis panis est sed in illum conuertitur corpus C isti. Dominus enim dicit Panis quem ego Ioan. s. dabo, caro mea est: non dixit, Figura est carnis meae Jed,caro mea est . Et iterum: Nisi ederitis carnem filij hominis. Et quomodo,inquit, caro non Videtur LO homo, In sacra.

propter nostram infirmitatem istud fit, R

Quia enim panis quidem linum echis euietio

sunt quibus assuevimus, ea non abhorre non viis mus: sanguinem Vero propositum d car deatur. ne videntes, non ferremus, sed abhorreremus idcirco misericors Deus infirmitati nostrae codescendens, speciem quidem panis lini sieruat , in Virtutem autem carnis Se sanguinis traselementat. Hactenus Theophil actus Eat nuc Ariopaeus, doceatque,Theophil actu sentire pane in eucharistia manere, seu corpus domini in ea corporaliter non esse . Suadeo potius, Ut cum magistro suo Ioanne Caluino , qui quinque secula Apostolorum aetati siccedentia pro se loqui mendaciter iactitat, hunc post illa secula quinque Xortum,

tanquam Papistis, Misco sonum reiiciat, nec oleum: operam perdat , ut hic ab eoo ij patro

226쪽

COR UVI CHRIs ΤΙ patrocinium emendicet: Ambrosius

dum capite nono libri de ijs qui mysterijs

initiatur,dicit Post consecrationem corpus Christi significatur vocem Significarimbros tu accipit pro uncupatur. Ipse clamat dominus Iesus: Hoc est corpus meta Ante benedietionem verborum coelestium, inquit,alia species nominatur. Post consecrationem corpus Christi significatur. Ipse dicit sanguinem suum Ante consecrationem aliud dicitur, post consecratione sanguis nuncupatur. Et tu dicis Amen , hoc 'est, verum est. quod os loquitur, mens interna fateatur . quod sermo sonat, affectus sentiat.

In Hii Argumentatur: sic Caluinus: De fima ad gura disputans Vest phalus, negat Augustinum siquam verba Christi Hoc est

corpus meum, tam terpretari quali panis

corpus significet. Hoccine est perfidie conuincere, ubi Verbis minime obscuris instructi,ingenue prodimus in medium' Augustini verba sunt, dominum non dubitasse dicere: Hoc est corpus meum, quum signum daret corporis sui. Et quorsum ita

loquitur Vt scriptiu saepe figurate loqui probet. Hla, ut ei respondeamus, verba pia quae di-

227쪽

namus. sunt autem haec: Vbi enim termi cap. H.li.

num Chomicidiorum scilicet , quae non z

solum in ovibus sed in pulicibus occi-xa aciendis putant committi)colis tuant Ma discipulu nichaei)non inueniunt:atque ita per istam nugatoriam credulitatem, conscientiae illorum innumerabilibus homicidiorum sceleribus obruuntur. Nam ex eo quod

scriptum est, Sanguinem pecoris animam eius esse, praeter id quod supra dixi, non ad me pertinere quid agatur de pecoris

anima, possum etiam interpretari,praeceptum illud in signo esse positum. Non enim dominus dubitauit diceres: Hoc est corpus meu,cum signu daret corporis siti. Haec Augustinus. Animaduertendum est, diuum Augustinum Manichaeos saepe oppugnare non ex misententia,sed ex his quae quoquo modo ad eos redarguendos valere videtur ut ipsemet testatur cap. 11.& r. libri de bono perseuerantiae. Hoc de hic fecit. Constate ni Manichaeos docuisse, tμῖ Christum non habuisse veram carnem, sed utid 'duntaxat simulatam carnis speciem ludi fi liuit deu.

candis humanis sensibus praebuisse. Ideoq; asscripturas quae Christum designabant corpus habuisse, interpretabantur dictas iij secun-

228쪽

CORPU CHRISΤΙ secundum apparet iam & significationem fallacem. Cum ergo& Mosen rei; cerent, Leu.1 . quia di it sanguinem esse anima respondet Augustinus id a Mose dicis, quia fanguis animam significat. Quae responsio ut

firmior sit,citat eis ex nouo testameto scripturam, na Vetus testamentum re iaciebant)quam iuxta cosequentia sui erroris, non nisi per metonymiam X ponere poterani,hac nimirum, Hoc est corpus naeu: quam, inquam, ex consequentia erroris

sui, quo credebant Christum corpus non habuissemon alium sensum habere vole- Mitti 26 bant,quam: Hoc signiurat corpus meum, non quidem Veraciter.Verum corpus, sed fallaciter Sc falso apparens sicut has scripturas, Christus mortuus est, Christus flagellatus est: exponebat dictas propter apparentiam fallacem. Est aliud hic animaduertendum: Augustinum non putasse sanguinem esse dactum animam ob simplicem significatione, sicut statua Romuli Romulus dicitur , nihil habens Romuli praeter externae figurae similitudinem sed quia ita animam significat, ut etiam illam

cru st 17 in corpore contineat. Quaerendae sunt,in

supprLς inuit, locutiones significantes per id quod .. Rm continet,id quod continetur: Vt quoniam

anima

229쪽

xss IN a Vc HARIST IOIanima sanguine tenetur in corpore nasi

fuerit effusius, abscedit per ipsin aptius

significata sit anima, dc eius nomen Languis acceperit: sicut ecclesia dicitur locus quo ecclesia congregatur . Nam ecclesia homines sunt. Quia igitur Augummus sciebat dominicum corpus realiter sic c0ntineri panis speciebus, sicuti anima continetur sanguines insiper, Manichaeoruna deliramenta tradere , Christum in spicis, sarmentis, Momnibus sicis esse ligatum, eique electorum Manichaeorum liberari: maXime in eorum non dico eucharistia, sed charistia Putauit eis scripturam de corpore domini sub speciebus panis

contento loquentem, aptissime citari, ad docendino debere reijc Moy sis scripturam, qu bd dicat sanguine esse anima. Sicut enim si in errore suo persistere volebant, cogebantur illam Domini sentetiam Hoc est corpus mea, sic exponere, Hoc est signum corporis mei , in quo signo ego imligatus: Ita no minus recte eis Augustinus Moysis sententia exponit: Sanguis est an ma, hoc est, anima sanguine signaturin in eo continetur Proinde, Augustinus hae eorum expositionem sic ubiudicat, vetamen eam non velit esse veram, sed esti-

230쪽

CORPU CHRIs ΤΙ cacem ad eos refellendos. Non,inquit,dubitauit dicere, Hoc est corpus meum, cum signum daret corporis sivi. Non, inquam, dicit hunc esse sensium illorum Verborum Domini, sed latum,dominum hoc dixisse, quod Manichaeis non aliter videbatur intelligendum. Nos autem ita fatemur da-

tu signum, Ut tamen illud ipsum signu in telligamus esse vere corpus Dominicum. Omitto,non parum prqbabilem esse illorum opinionem, qui haec Verba Augustino ab aliquo Vicle fista vel alio Sacramentario,assuta existimant quod nec Berengarius, nec Vicies ea Vsquam pro sua defensione protulerint' neque quisquam catholicorum aduersius eos stribentium ea tractauerit: Insuper, quod dure dictum sit, Interpretari ex eo δε praeceptum es e, Sanguis est anima, quae traque eo loco habentur, multum sime ab ipsius Augusti ini exacta locutione,& limato sermone abhorretia. Hoc certum est:nihil perire contextui Augustini, si ex contextu eius verba quae noscitauimus, ab illo loco : Nam

ex eo quod scriptum est etc. Vsq; ad fine, eximantur , quoniam quicquid ijs verbis dicitur,id in fine capitis eiusdem latius expeditius idque sermone concinniore,

repetiis