Probatio corporalis praesentiae corporis et sanguinis Dominici in Eucharistia, cum dissolutione eorum quae contra obicijuntur. Authore Ioanne Hessels ..

81쪽

& adhuc tamen propheticae benedictionis

numeramus gratia. Quod si tantii valuit humana benedictio, ut natura couerteret,

quid dicimus de ipsa cossecratione diuina, ubi verba ipsa domini Saluatoris operandituri Nam sacra metum illud quod accipis, Christi sermone coficitur. Quod si latum valuit sermo Heliae, ut ignem de coelo de poneret,no valebit Chri lii sermo, ut species mutet elementorum' De toti US mun-

2ses 34o di operibus legisti: Quia ipse dixit,&facta sunt ripsis mandauit, s creata sunt Sermo iergo Christi qui potuit ex nihilo facere quod non erat, non potest ea quae sunt in id mutare quod non eranti Non enim minurest, nouas rebus dare , quam mutare naturas. Haec Ambrosius. Quia vero in baptisimo aquae substati no mutatur,ideo a Christo benedicta nusiquam legiturme cetiam, quo bapti simus celebretur, Vlla eius benedictione opus est. Qubsenim in Ecclesia consecratur, fit magis ad significan- dum,homine ex aqua regeneratu accipere Spiritu sanctu, quam V eius aliqua mutatio fieri putetur, cum proris nulla fiat. Praeterea,etsi Christus in omni munere, tam corporali,quam spirituali, Deo Patri

gratias egeritrie uagesiste nihilominus non descri-

82쪽

rs SE IN EUCHARIST. 3. descributeum gratias egisse, nisi ubi eum ostendiit peculiare aliquod munus a Deo impetrasta Videlicet legitur gratias egisse in admirandis illis miraculis clim

Paucos panes pisciculos satiandis turbis Mat. io multiplicatset. Vbi quidem, etia esium dominici corporis praesignatum fuisse,no videbitur improbabile perspicienti sextum Caput Ioannis . Quamobrem Ambrosius: Mysticum est,inquit, quod& manducans In ea populus satiatur, apostoli ministrant lucae Nam Sc in satietate, repulsae in perpetuum famis indicis designatur: quia non esturie equi acceperit cibum Christi tri in Aposto lorum ministerio futura diuisio dominici corporis sanguinis'; praemittitur. Egisse Ioan.13

tunc gratias legitur, cum LaZarum re Matthati

sit sicitaret. rurim, qua do Apostolis humi- Iibus reuelata sunt mysteria redemptionis humanae, siti perbisq; abscondita: de accepto Har.r . calice, ad vetus illud Pasicha cui fine desiderabat imponere, pertinete, gratias egit: ob hoc ninitrum, uia vetera transitura, Beda n ventura fuerat omnia noua. Postremo, 'δς m

inco secratione Eucharistis: post cuius eti li 'coimmationem, hymnum Deo patricecinit: quod iterum secisse , alibi nusquam nuenias. Quum ergo alibi gratiari actio, iij ab euan-

83쪽

tare ob quod gratias ageret quiddamque

magnu designet,imo rerum commutatio-Dem in melius:curioi hic, quae seorsum in pane, seorsum in calice facta est, Sc hyni Dus post adluctus eximium quid da significabunt,ac plusiqua grammaticum metonymicu quid In Genesi legitur patriar- cenae cha Iacob lapidem in titulum erexisse , ac super illum oleum fudisse:Vtiq; in signum lapidis angularis, prae reliquis Spiritu S. uncti: nulla tamen super eiusce signi erectione,vel praemissa vel ibsecuta legitur gratiarii actio. quin potius, ille ipse lapis, pars erat gratiaru actionis, velut si Iacob verbis suis gratias deo egisset. Si igitur nihil aliud hic agebat Christus, qua ut signualiquod nobis relinqueret, quale fideles aliude quoq; sibi formare possunt, ne quasi tam singulariter Deo patri gratias egisset: nec euangelistae quoq,' adeo sedulo id velut magnum quid descripsissent. 3 Ad haec conssecrare debemus no solum gratias agendo, sed etia oratione praemit sib.f.de tendo. Ilud tantum inquit August. dici Trin. c. mus Christi corpus,quod ex frugibus terrae acceptu, prece γstica consecratum

rite sumimus ad spiritala salutem.Et Am hrosius

84쪽

3s SE IN IV CHARIsribrosius: Sacrameta ait)per sacrae orationis lib-4- mysteriit,in carne tras figuratur sangui si ς ς I ne. Et quid, quaesis, precamur nisi Vt opexa te inuisibiliter Spiritu sancto fiat nobista magnu sacrametu ut ibi loquitur Au Inlr gust. dc ut Spiritus S: 'iuxta Basilium, turgia. S Chrγsiostomum transinutet propolita om SP dona in Mati, Deinde, si consideremus, quaenam sit panisti vini benedictio, facile intelligemus eorum fieri trasmutatione,& in quid

fiat.Hoc est sinquit ipsa veritas corpus

meum,quod pro vobis tradetur. Et, Hiem ita Gest sanguis meus, qui pro multis effunde δ' Vς 'in tur.Ea nepe est panisi vini benedictio: In qua clare Saluator explicat,in quid pa- Iais mutetur,& in quid Vinii Nam dixit: Hoc est corpus meum inquit Chrysiost.)moni. rti rem simul cum Verbo perfecit. Et quia potestatem dedit Apostolis, eorumque siccessoribus id faciendi quod fecerat: etiam nos ei sidem verbis Christi pane transimutamus, seu potius ipse Christus sicut ait Chrysostomus. Nos ministrorum ordi 'Π'Π SI ne tenemus.Trasmutat ea Christus, dum si , ἡ Sacerdotis ore haec verba profertitur:Hoc proditi est corpus meis:&, Hic est sanguis meus Iu ue Idipsum cum Chr7sostomo asserunt Cre

m iiij gorius

85쪽

nox tq; diligenter Ambrosius, non Sacersit, nii dotis Vel Euangelistae verbis, sed Christi

peremis seri consecrationem. Non ergo meto

cs a Ge nymicus est sermo domini, sed rerum, in , iis qua pro se tur, mutatorius,couersiuus, Md. sies, essicaciter operatori' Vt dicit Chrysosto-ii 4.c.iomus Gregorius Nissenus, Damascenus, Ambrosius, Augustinus. Talis, inquam, est: quia mutatur panis in corpus Christi, vinu in eiusdem sanguinem, sicuti mutabatur, cum adhuc mortalis eis nutriretur: ut affirmat interdictos doctores,Gregorius issenusi Damascenus. Con-β4. - uertitur panis in corpus Christi, sicuti Dei ii. iiiii gratia in regenerationis lauacro mutatur homo vetus in nouum &Vt mutata est Exod IA natura aquarum, dum populus Istae per medium earum sicco vestigio transiuit, δολοψ dii Iordanis reuersus est in sontis sui eXor Exod 7 dium, dum Nilus conuersius est in fingui-6 R nem, dum ferri super aquam natauit,dum ligno extincta est natiua aquae amaritudoerurim, sicut mutata est natura virgae, duxYod mutata est in serpentem, vicissim serpes Natth i in virgam: denique, sicut mutata est natura generationis Vbi sine viro ex virgine Cyril.l- coceptusti natus est Christus.' Operatur

86쪽

hic sermo Christi, sicut Dei sermo opera in Ioan .

tus est in principio: tunc quidem ut oti 'in

sat lux,& facta est lux: hic verb, Vt ex eis quae sunt, aliud quid fiat. Operatur,in qua Damasc. hic sernao Christi Hoc est corpus meum, qsicut operatus est quando dixit rure sic ite multiplicamini, germinet tζrra herbam virentem. Quonia sicut illa Vox quae

dixit: Crescite multiplicamini S replete terra inquit Chroostomus)semel qui Homi dudem dicta est, sed omni tempore sentit e f. u)ὰ

fectum ad generationem operate natura:

ita vox illa: Hoc est corpus meum etc. semel qui de dicta est, sed per omnes mensas ecclesi fusique ad hodiernam diem , Vsque ad eius aduentum praestat sacrificio firmitatem. Denique, sicut per obumbrationem Spiritus sancti Deus in utero virginis homo factus est, incomprehensibiliter diuinitati colundia est humana imbecillis ac misera natura cita per eiusdem Spiritus virtute, Christi operatorium sermonem, filii in corpus finguinem Christi vertatur panis & vinia, ineffabili terq, niatur species panis&vini corpori

sanguini Christi sicuti assertit Iustinus, Damascenus loco citato, d Ambrosius libro

87쪽

CORPV CHRΙ3TI libro s. cap. i. de sacramentis. Huius ergo sententiae: Hoc est corpus meum: sensus no est, Hoc est figura corporis mei: quem admodum etiam cum Damasceno recte annotauit Theophilaetus.

3 Si in hoc sacrameto nihilo plus mutati fonis cotingeret circa pane, quam circa ea elemeia,quibus alia sacrametato fictu turet

cur non simpliciter in illis quoque sacra metis similia verba proferut 'r,du ea celebratur,dicedo:Aqua est Spiritus anctus,

Agnus est Christus φ nisi quia in eis , ubi

nulla accidit substantiae mutatio, clare ad , oculum costat quidnam sit terrenum elementu Unde celebratur facramentsi,nepe, quid aqua sit,quidve agnus. At in hoc fa-cramento,quia mutantur panis& vinum

in corpus Tanguinem Christi manente

nihilominus elementi utriusq, specie: Vedum sub eis sumitur corpus d sanguis Christi, locum habeat fides,d vivifica caro& sanguis ita percipiantur: Vt nullus horror cruoris vel carnis ipsa sumptione incutiatur: quemadmodum perspicue do-Dη sisy cet Ambrosius,hoc dicto clare ostendens

z I a corporaliter sum Christi carnem Ianguinem) panis ac vini species, quae post consecrationem sunt reliqua prima iaci adhuc

88쪽

adhuc adesse panem vinum testari videntum ideo instituit Christus,ut liet mutatio in ipsa celebratione Lacramenti ex Plicaretur: ita ut verba illa, Hoc est corpus meum,' Hic est sanguis meus etc. non solum essiciat hanc mutationem,sed etiam

nobis significenti quid sit facta. Sic accipienda sunt illa Christi verba,

Hoc est corpus meum etc. Vt Apostoli ea accepere in coena.llii autem ea in proprio sensu ac sine metonymia intellexerunt. Nam ctim Velut rei futurae magnitudine essent attoniti, ex eo quod coena agni pas chalis iam finita audierant: Desiderio defi-deraui hoc Pascha manducare,obiscum: tu quod Christu vidissent magnifice gratias agentem Deo patri, audirentq; se ad manducadum inuitari, quum tamen iam, etia no inuitati, libere coenassent, & quia eis in mentem haec quaestio Venire poterat: Quorsium a nos ad esum panis,eXquo quantum fatestium psimus, inuitas omnis scrupulus tollitur, aperteque eis dicitur .Hoc est corpus meum. Ipsi ergo qui dominum audierant ibidem paulo ante dicentem: Panis quem ego dabo,caro mea Ioan.6. est pro mundi vites qui memores erant horum domini verborum: Omma possi . Mar. I

bilia

89쪽

apud Deum, Ut carne lustranseat perforamen acus qui audierant a Deo patre ac a

Natt.b Joane Baptista, imo ab ipso Christo, quod Ioatu o Christus esset filius Dei naturalis , Vnu cupatre , aequalis patri: quae proculdubio longe sunt incredibiliora)Christi verbum in proprio sensi, absque prouerbio, parabola Vel figura acceperunt. alioquin, si Vel suspicio tropi eis fuisset, vel aliqua locutionis obsicuritas, in dubie audacter dominum consiluissent, ut antea frequenter Natth I egerant, videlicet dicentes,Edissere nobis parabolam zizaniorum agri δε quando M.t Is dixerat dias: Non quod intrat in os,coinquinat homine: Edissere inqebat Petrus, existimas parabola esse nobis parabolam

idς ista. 8c alias: D ne ad nos dicis hac parabola, an ad omnes φ rursim quando dia sentena. tiam de indis lubilitate matrimonii audierant. Item quando audierat Petrusr7Pm II J Ion potes me sequi modo: co fide ter dictiro Π-IA causam peti jt, Philippus cupiuit osten-abidem di sibi Patrem . Thomas aperuit ignorantiam suam Iudas Iacobi postulauit scire causam, cur Christus mundo nollet se manifestare. Alii dixerunt:Nescimus quidroan. is loquitur, dicens nimirum modicum, de

90쪽

yssE IN EUCHARIST. non videbitis me Et volebant inquit Euagelista ip terrogare eum. Alias quidem,cum dicentem se tradendum non intelligerent, timuerunt eum 'terrogare Mar., memores videlicet, quomodo olim Petrus,dum simili de re dominii monuisset, ab ipso etiam discipulos omnes aspiciente, i*x Sacriter fuisset increpatus sed nunc, nempe vitina huius vitae caena, alia erat ratio ob quam potuissent Hebuissent eum interrogare, si quid dubi in verbis eius subortum fuisset, Vbi scilicet omnem erga eos Ioan . rhcharitate declarabat, Vbi ipsi eum de om Ioan. I innibus liberrime interrogabant. Vnde scribit Ioanes, post resurrectionem neminem Ioan. itieum interrogasse quis esset, quia sciebant dominum esse Praeclare itaq; Chrysosto- om 8ῖ-rnus: Praecipuam inquit Colenitatem eorum dissoluit qua nimirum quot- annis Comedebat agnum paschalem)ωad aliam eos mensam horroris plenam conuocansdjcit: Accipite, comedites Hoc est cor Mat.1ς pus meum, quod pro multis frangetur in

remissionem peccatorum. Quomodo turbati no fuerunt quum hoc audissent quia multa a, magna de hoc antea disseruit Quapropter nec illud quod iam crebro perceperant confirmauit, sed passionis causam