Cursus quattuor mathematicarum artium liberalium quas recollegit atque correxit magister Petrus Ciruelus Darocensis ...

발행: 1516년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 수학

111쪽

Dre sequi corres vla ex mentissis: in die eiu illa lux appam inlim:nimas 1 claritatem,ctos

furulitur que inagis ea visum mouet: in nocte vero per tot furti ambita libo eprcsciital et masse maior villatur.3 E de prope illa fiam a visa in nocte discernitur ab aere circi instare truis illuminato ra rege vero nostillania ab illuminato aere discernitur propter distanainscii tomiti illud consus

se apprehenditur ad modum unius,andis luminaris aut magne flamine.

Vndecima petitio.

Colores corporum naturalium diuersilicati apud visum hominis: propter n. diuersitatem lucis super ipsos orientis

etiam ad dicta costqvis r ut dirimus color cisi unam irradiandi uel mouendi visum et medium thalet a luce:J secunda durauitate lucis maioris aut minoris color ab ea illurninatus inagis aut mistius irradiar et ociatos ostendit Et uiit scolores sum in luce virtualiter et cinitienter: ita debiliores vel imperfectiores colores sunt in nobilioribus Muci tuoplessi in suo copleto ut T istoteles dicit de figuris igona est in terragono et de aia Fregelatina esst in sensitivo: et sensinusi in rationali rquare linita si quida colores in luce serti appartant clari et scintillatear in luce assi midiocri videant turbidi et alterius nature. Unde tacita colores aliter apparet ii luce Nis de die et alitrem luce tune aut candele de nocie ut molliant illi issones cor si qui fiorcs diti resorsi color si coponunt iii nocte ad lumen candele:eode modo decipiunt sepius plumarii et alu artificeo: piciores quom in eiusdeuerassis albe aut riabee picurra multas spes faciat colo:is albi au: rubet sta in varias partes eius vario modo illuminatas. I ii tellipore etia iii cclipsis solis miles res colorare latita veri state priuanturiqrors colore o sic illi fluo tilicant. Emplius colores nubsi in celo:luetio sint ueri ut dixitnns sed tanta oppar tes: Γpter varia in lucis irradiatione sudeaui nubes variant: us etiam cos,icitur in minis lignora ignitor ex varia Pmixtione stante adfuina. Penicvead diueratas mostra inconoeis diγα mearii in maris: instainis piscium: in collo columbe:in alta corvi: et aliis multis corporibus: quorun quodliMircuin unius tantast coloris:variis tam ducis aspectibus uarie illustrata sub diuersis colorum formis oculo presentat. Eicet de collo colube illa aliter putetis.diuersos citera ibi esse coloreso imis uilis radiantes: quod tame ino stratur falsum neptius caude pauonio:quar quelibra etiam fecitndum ea adcin sui partem varie illuminata vario, nisi colium.

Duodecima petitio.

Comprehensio rei visibilis a risu sequitur proportionaliter dispositionem a. Iucis orientis super obiectum: medium S visum.

Deexpositio est quast epilogus totius cap*l uiuae et summa dictorsi in eo: sequitin I ad ea correla

ricinem in maiore luce in magis inovet et inintnore minus: simpla videres enitana coloris ira mouendo medium et orgonsi esse alliceret voco motione coloris euis irradiationemque est alteratio

queda diapirant. Eade dii tersitas anendi ex parie medula desseredo species colasti et ex parte organi in recipiendo eas: arcu in approberimor pertas: quodiam cilitora triuin vario modo illiis miluta variat visionis in mim rebus coloraris. Dacicitus de principus perspectauri

Capitulum secredum de quibusdam conclusionibus generalibus ad totam hanc scientiam: quarum etiam vera noticia est supponeta in omnibus tribus libris huius compendii.

Prima conclusio.

ADIVS Iucis primariae irro colorsa in rem senio porrigite: ni 13.

si diuersitate medii imme se nihilominus latera distandedo.

Rcitur usiriuxpmariaque directe dita corpore luminoso admissium sibi preis sensi ubi Nc madiano, attingua svmbra et lux se anidaria siue accidentalis aut

ut alis; lite a lucem N ia derivat ac edit et undim sedulandit. Ead l3 pauis Iolarentinet Haradior si colousdstinui Ocedrinicii radiis lucis: ut priun radius solistrasit pervi itru coloraturnincem tri radii solaris vel)emenam color sensibilius irradia sed medium et obieratiunt corpus. γ supposito xbmirc&lusso: naturalissim uostqiil deest lite et colori incemis rectus ut costat ex obstaculo opaco linealiter posito inter corpus vis bile et visum: uisioni eius impedite necui uius recti inccisus est querMa alia rationiaqr nanira rei talise:et taliter a deo facia: ut urae linittentrina summa rectinidine increatam que est xprie filius dei in oletiam mora naturali rectis nido expedit et facilitat operan E quandoquide via recta est olui dicitissima citius diicit ad finem. kmpeditur in reciimclo iri adiationis et fit violater trucisus lucis obliquus: qii obiit atri corpus derasum:q; sis opacum: reis carnar ac resilit faduis ab eo: ut a speculo Saule diapi anui sed dissi inuellu in quael corpus luminosurn alit coloratum .nanc radius 3 n anseat viterius:In non reae 8 quas standiriet sic inlinat a rectim dine vi equa inceperat et .pta dit oblique ut bacit a Iustrione patet

112쪽

Secnnda concIusto. rq mmo radii lucis aut coloris fit ad perpendicularem In occursu medii denissioris super quod radius ille non est perpendicularis.

De reflexione radiorsi a corpore speculari qrfacile intelligitur ex reflexione vocis biit soni dab Uriae

notele obedro: et ex resiliciatia corporis moti QSolui latici in cim: visi ii cludo spreruicini bis dice unius ad prcscns sed expectaclus erit liber iccsidus ti uitis Pspective. Et tu, tractione radiorum agat in particillari liber tertius huius: ar in est difficilior cius cognitio dirrimus hie pretibJdiu ted agitalia turpia 'stro cruor si declaratione scienda ιν perspectivi ima siluatione geo incirica linealside lucis diffussotrepitacdium loquvns: et q: ubi fit visia pinedia diuerse diapi alii talis apparetii olabis Ita variatio in ii dicio sentiis: ad dand5 ratiori illius dicunt xpter diuersitate medios radios lucis et color tali angi scii incuruari: dicente di gnatis ratio iniuisi actionis est diu ri sitas diapbanitatis inedioest: na minus diapi an si mediiim magis: magis mapbansi ininuorcsistit transtuli radiorum in i ivn:quare st facilior fiat tritam si viasi meduini Si altera et lux eque cito traseati villi sicut per altera: necesse est Min regulas septi in pfficoru de velocitate inotus,cosideroida et a portione virtutis aciive ad resistentiam: et radii liicis et coloris uti traminia medio rariore ad incilium densiusmiani et fortisulentur ad hoc ut sit .pportio sitis virilitis ad resinciatiam in utroq; medio et eque cito fiat trianis. Versi in troe est dria radio: Ii: irripendicularis est alior si sortissurius ideo ingrediciis e dictis no stans tinas diuersitate incidui latur alior si ino radior si nusquis 3 tanto est dei iutior et tanto magistragitur quanto appendiculari est remolior: et tanto fortior irato est ei P lndor ideoq; mitius frungi mr: etfi igitur oeciirrit meditim missus et in agas resistras: necessarius est radio obliquos. rnor situs et directo .ppinquior: idco reclinat adipendicii lare crigibile a puncto ingreshosti suo inediu in seclineti: et hoc nod electione sed in mi ictu qtioda naturali: vi, anai medium mxportiona transi:ul diri nisi V d. a corpore lii ininoso existete in acre cadat sud aquaipendicula, ritcr radius. a. Silui non frangitur:cadat vero oblique radiiis. a. c. da non fungera predem visis. h. sed frangitur in tacto .cisurecies aqii et accedit adipendicii larL d. c. f. et cadit in . e. Voco alit radium P diculare Inoti an pinir: nod coparationi ad corpus uini nosum a quo egredi uir scd pio parandite ad medium suu stilo cadit: itata' inlia placiem clus cadit ad angulos rectos: eod Emodo est dicen de radio obliqtro ii frangitur Decta mei marinatio mat malicat arisit ad manuducendar bantasiam notitii ora et rudium: in cript i sciunt rem aliter se babere: ubi nec sunt tales linee nec

tales angvli tim; si actioncs:hail me in acre est corpusio: muum,Piii preambula cistione P minus. Hei ergo veritas phima decim c d medium magis diaphan si lirme intensius diffundiniri et pre triedium nimiis diaphan si quod iste vocat densius est minus intestimesqr est miniis receptinii luiiunior uuare ad boccv lii eo bene recipiatur qtiani antipat ista sortiiaatur et intra isset ad bivic sensui nest applicaiida media inlaginatio mari an ea adhoc ut abstra luentium no sit inendanum.

. Tertia conclutio.

1 f. contrario vero radius lucis vel coloris a perpendiculati se diuertit: cum medium subtilius occurrit

τinsistendo inridem imaginatione linearsi hec sequitur π premissa:qr medium sesdsi minus,

sisti stergo minor forta trado suffuit odiis ad ipsi tui a derisio: cadcii tibiis: et quiratura radii cst dilatas

res eiu qualum potest reinoto impediti telo ideo frangitur radius obliquus alpetidi lari. U. J. sit, mille. b. exinciis in aqua escciidat ab eo er dicularis. d. h. recte: et radius. h. l. oblicuta dico crish.Lno. cdu directe in . o. ita, angi Iii vasus perpendiali arrin. p. l. scd ab ea diuertens cadi: mq. vl lac uero pi intelligena mi 'coclusionis: oppe nisi adicedere: s. hac in ateria salis siera tertiuin libillari rectantus ad radios rectoo de sibi iii hoc pino libro pricipalior fidoctrina.

Quarta conclusio.

is. In omni puncto medii quo est aluminoso remotior . eosn ipso recipitur rardiu multiplicior.

Dee coclusio aibamriri punctis quato plus statis hie tanto in eum desudit lumen a malas arcum portione istis: et econti ario quo Npinqtitor est soli: eius tu in E descendit a minori arcuist in Gabremotiori est lunarinultiplicius: si ex distana debiliuo: qs demostra st Uccipian in corde puericollaminoso cuius cras sit. . duo psicia opposita. a. b. et diffiindas luine a pacio. a. ut nil sperasi vis stitn: imo pium supra cinus bentisperii inam cier est linea .c. a. d.certat est q a pulicio. d. cadit lustricii iii puncto. d. et leto in aliquempinquiore mi in corpori luininoso: linea cirr. c. a. d. cst contingem crurirer ea et spberam nulla cadunt inedia: it pixta sexta coclunone capa de circulis in stet o lituo nostre coirietrae.Uinpliusnsumanar purictus QP .a. incorpor lilininoso sc3. e. radian adspacium obiectum: et torius radiationis sit lineaco: ingrias. f. e. Scernim est et in linea.χ. g. plana simus adque peruenit lumba piato. e. est. g. et in nulla, inquiore: sicut a puncio a. in puncta. d. sed in psictos. vcuit radius a puncto.a.et ab omni pulmo luminosi minente radiunt sua inpimas xpinquiorti

113쪽

pRIMI LIBRI ERSPECTIVAE.

inritur raditis in ptincta remonen et no ecem unde a toto arar.La.h. o. cadita Oiu.tano volit nisi ab arcu. a. b. lux plura implicio recepta tanto muLiplicior est Oto luminos ronouor. Unde moriastes in muro terre plus vulciri sole si in ubera tune maeret:de ruo enim puro videtur a longedi a prope: quanto Arpinquuis tarito minus de eo videtur.

uinta conclusio. In puncto propinquiori sortior est luκ unius eorporis iram in remotiors. 7.

times sim in priamides urimitores:el obnasseues necesse estisicut pnn doctrina de triandi sit in pnio Euclidis: sed in obtusis: ib'radi suo conos letiitersecant ad obtusior anaeitu. et quais angulus conatis interior e obtusia lato magis ei latera larit,' pyramidia incise mutuo appri pina viant exterius. Voblsa sit pyramis obtusa.a. b.ciet Vrabanar. a.c. in .d.et. b.c. n. luitura an ius. a.c. sit equalis an lo .e.L .qr contra e post'direau qiram capti mi libri geometrie: neracisse est tanto resiquos duos esse minores quanto bis duo sinit mauum P a quarti capri pini libit geoinen te: et quato illi sulit maiores et isti minores: tanto sibi sunt collatcrales radisu in quicnes:mcd.tanto liquio radio. b. c. et ecduerso quato minor en ano lus. .c.b. Est alit luci a pueras: ut quanto est altera inquior alteri tanto sit fortior Hra hutnirisinam sortiores sum pyramis des breuiores naturaliteriet no sola ex causa in precedet coclunone assignata. u. 3 ecouersis ii rami de longiori lux ad conli est adunata magis O in breuioruet per να excedit breuior Simpliciter tae men lauiores sunt breuia res. Unde naruraliter memtes ealidii ne sitnt quam valles.quauis: accidens infrip tu inquatiam inedio intersticis aeris propiti quant.

Septima conclusio. Cuiust ibet pyramidis radiosae omnes radios in indivisibili eoncurrere. q.

Doc intelligmda est soliim de radiis inaginarii iuxta modum'turre pennonia capi prαeditia. Si miin conus priamidis babet latitudinB ego diuidam est: tres partes quarti prima sit. a. b. si ea.

b.Clema. c. . πῶς raditis currus terius est.a.d.no cocum reccum radiiciatu totus cs . d.quod saliuin est: quia lilaeas colicuiTeii teallectile est sim medio cistrato huiusnodi radiorum concursur ivltimum iuri in puncto nathematico.

Octaua conclusis. A luminoso concavo lumen emcatius recipitur In centro. O.

Cuius ratio est uiti ab tibi cocaui nctoremdicularea radii: d sunt ceteris istimem uunt in clatrant Iobari tex capro circulis macto lib. Monitarie. Unde virtutes cod si relestitii in atro insidi et iuxta ipsum efficatius oriuntur vel operandiri illum coformior dicitur halmatio dotataculus con 'en propinquat ninplicidui:m est Nisibile: supremi corporis.

Nona conciusio.

Omne luminosum sphericum illuminat sphenim minorem similiter Ne lindrum plus quam dimidium.

Stenim malor est drameter luminosi O mirameter opacti radis cacinus super emma drammi

opaci no oriunnar a teris drametri luminos so. χ g. Neriin cicerint anguli, rectos causertim bimia dyametro opaci Dcd. Piliata cocliinoiarincapa de circillia in scala libro gemmeno et mcdsequens equedistilites essent linet latreales diametro plani in corpore liuilinosed in opacoreti esse Dei hedlesin inem corpor ine ilium' est unpossibilcipitarenta ex quarta penites ineme:oriuntur 4 ab abliquo arcu ininor in siti emisperium inbi fia ab .a. b. zimila punctio cibus inter. h. et . . lumen diffundatur sud opacti si ab.a. cto p aeriit n. c. necesse est ab omni paraeto superiori periimire ur id comum quam opacum est a inquius ultrinoso tanto lativa Iumm diffunditur: odi cin5straturita ex quartovincipio caph preced ns a super te lumino Irorrigans puramides in oem parte inedu obiecti: qilli igitur minus sit opacum lumuloso: τοῦ consequis into miles luminosas coclunbiter necessario illustra plus inedietate. Si em pyramis latera sua eriremis diametri.c.d. applicam sequerens duo liuouenicillia Ninio an los recte

costa res Iairii et enlaquam capriam libri nosti e seometrici per mis essent equales diametri

114쪽

CAPIT SECUNDUM

rea conneret et Istim an dcc donori stratio in tribtis Opositionibus geoincirie priiria ei linearsi mucclinatium.Semiada et ois linee inter equidi Illites lineas cadciites ait sises an mos sum equuleo et Nos nitia precedere a otia rainetor circuli orto italiter cadit sud lineam coangentie si sud ptinctuti iacus cecideriteque probata est ili sic i)tiri nostre libro ino in cas ulo de circulis conclusione quinta.Ex doc possis illuminat plus P inedictitem lune et rem.

Decima conclusio. , . Umbrosi minoris luminoso minore esse umbram: sicut aequalis aeqiralem:

S maioris esse maiorem. Ne pn ex p: illa cain stallinitiosum inatus est O vinbrosum illuminat plus P inediciam si emale

medicialerii preciscini ininus: minus inedictate: et loquor dembris proicina ira planor et u min adlat tridui imbre: nana alias variantur si re umbrarum.

Undecima conclusio. Vmbrosum sphaericum luminoso minus: umbram proicere pyramidalem: aequale columnalem: maius ciariam euersam pyramidem infinitam.

nodulus propositionis suntltur ex propabula qssi ex. 9.huius capvid et viribrosum lumitioso minus: v terra sole: illurnina plus in medietate: radu stat a turninois cadetes in umbrosiim conmmer: equedistarca esse ito possunt:tangat citi circula novi extrernia diamen' sed in extreinis coris de alicuius minoris arraci ros ulrculi rectim anguli non erunt in coractu sicut pd ex. o .capa de circulis in lib. 2 nre geometritiqua radi a maiori magninime descendant nectila si illos angusIos esse minores quos costitutum radiso parte corde pudicae a luminose rino ri: cociirruiu enim necessario ad partes illas ut docet quarta penno Gometrae. Quod si equaliam di sint vilibrosum et uinii sum risu cadent necessario in e arcina Mametri umbrosuim fis equedistates erunt, cocurrentes etiam si in infinita pisducant. alit maius fuerit umbrosum necesse est umbriam et costaricanspontidis es a istara triuin:quare recisa erit: et curiori ainidis infitiite sitam logitudinci qua figura calatoides appellandico tame utinuiosum et vini uiam debere se super ideolumnia

Duodecima conclusio. Vmbram esse Iumen diminutΠm.

Si tri exquario principio precedentis capd lsopamin impediat transitum lucis directium et apalem nolit secundarium diar a entialiter se diffundit gli aut differt inbra a tenebraqr vin bra est iii dimilitata: bi si uano lucis pinarie et derivatio insidarim tenebra vero est ubi nisdil est uininis. Stirio uill aliquod corporsi nitidanoruidi Oino lucis trama impediae: qua nulliam Penitus natin apospicui sit primata: et a lininus circunnil ain inpediremo tincta secundariere lienini Pristoteles in seciando Manlina in phocitas est natura couiunt tam corporum inrasuperiorvin vi inferiorum:sed dedi infra capitula quinto conclatorie qui a.

Decimatertia conclusio. anato sol estppinqortunae ito eam magis illii minat imaeue Sexte sine.

z rtiod intriue pryta. .lpulus: qi maeve aibatur:qisti cx. 9.dulua .ppone phet includit luna pyramidinus odiosis a sole proiectis: et quanto soli est avinouior tuto breuios ramide circuncingit: hnaginemur si aliqua paramidem, sor cuius latera tangant luna in pilans. n. O.d sunt teri arcusn.o. a inpliust latera pyramidis breuioris tangere non pol sunt ea n cina arcus .ri. .si enim facerent si situ ab eain basii ramideo essent equales: sala coclivione capti de mangulis in libro seclis doceonittricina hinci Lucra seu maiore bas maiores angulos faceret ι nec possutiagere exu cina reus maioris Q . n. O. Obi σ1.p.q.qili sic breuiore pyramide pstituere ny Iti nissumiim latera losior is piramidis secarent et vossibile cctam ei QE teriorem pedat: tales relineas possibile co currem et a ni eas illumlata: sudior ei litoride portio ci'modua donec a sese patriari cloga.

Decima quarta conclusiQ. Incidentias radiosas per angularia foramina mediocris' talistra seuntes: in obiectis corporibus rotundati: eo em p fieti maiores quo remotiores.

ine Alvsso sequit ex quartoincipio a min ad utram partharbal ui sectaiqili radii in quo vis taucio ineddprra nati alitatarin in an nouitatibi: s dinuri cado se medEn liqfi perforam incidulansularetradit 4 in soramine se intersecat indirecnim Nucti qua in latam distatiain puenerint quata est distanan alia parie soli M. dilatane a1 rate lolis: qilis anssili con a se ponti equalca lunt ex seses la coctu non erutiarn capsi mi libri geomemta et lateram utram parte pyramidis equalia utituteresse est et hasco equales ut prye ima cap de maligulis in scala lib. Motneu te causam aute rotunduaris uuideae diuersi duieriti de nixi sunt assignar Quid simpliciter causam ambuunt os

115쪽

mentio: qr tepore eclipsis solaris hiridi inculctae Psolamma angularia tui. licu actitares.s in por suone qua ab Litidiritaria aselli ter q6 rotunditis armandit ut cilici. Seci si heccatisa suffla rci: isic inci. cntia ista rotilliditate acquirer sic ave seramen sicin loge a toramine cuius cntrariun videt. Ulu subtilius caiisam atrui mes stolarii indit at tinoi incid ne pelisit cat:s miri nota: rara dionasit intcrsicatione causa ina plii cua: u runc ni dest. Uccipia triferam ari Ilgulare. a. b.c. et accipiatur superi ita triangularis in corpore solis. d. e. Let sit tussirrentidis tria ligularis incidenratis pcnsorem eii dictum: et latcra sua laimbus dicti foramiliis applic Villae conri. rL Plii princie .se vitra foramea . Umplius imaginemur in sole circulsi non penitiis circunstra Mii trima ligulsi dicili Ied paulo minore: et sit. R. l. m.circunfercia turn sitam sere angulis suis applicant . Tia ab hoc circulo pacedunt rotunde pτramides ς irata iiulia potitiligere penitas integra vim d. g. aligustia foraminis impedierate: potest forsan aliqua pertingere misi ullitur foramini . niquiauci vel alii nupta supfiet cie fora ininis corctati ivbi Fa sit plinaua λ. tunc an ius priarnaelis ominate lii .l'. inalor est qua angulus teri Ilinanis ili. g. qr longe biculoris esu iramidis ex. 6. lautus capz: ceris aute est ιν radii 'ramidis breuioris ratie ne maioris anguli que connent: dticii in tonnuum et directimi secatssit rasci pyramidis logioris: et lante niersecatione fitcrant coteli et ita lusi: post interstratioti contino reo alios et ii lii detes erunt. Igis utili predicta nil nor pyra rnis surinsida: sti narit post intersecationem prediita: in litiam faciat rolsida naitit in figura: eo niodo' planities pol figuras solidas declara pncimvradu pyramidis rotunde. l. in . cadat in . b. et ibi sese intersccantes ema pura intra trianglitare se dilatarit. Umpiliis si eccipian radii a sole cetra luer egrediciat id sunt sortiores aliis radiando vi sulit. t. i. t. b. et . t. c. ipst candent intra dicta piramidi rotunda secantes ea in in punctis. rmigi salte pol illa intersecanone erit talis pyramis retuda. edicrae declina natio loc sit abori etiam si ol esset magne Oire quadratci in ipso emisset: langii liis aliquis ilios et foramen mali lare recte respicem et circulino mari liim circiitis,il eris: a quo possct pyramis rotunda procedemeti: aronandiras solis noti scitatisaxpinqua nec remota biniis rotunditatis incidei te Tmplius sera lideboc priamis retranditate baboeti et acquiraci subito. s. post intersecanen e stat sinum pro

lico a ista interseca non ad rotunditate possicotes sed non caulam tota ad nilni Istrare. enda estigatur lagura Obaica in luci cise cogitatam: et innibus ni di corpori rursincipalior ibito moriam:utpote nature mannic seruatiuam que e ilico suas mea suo innino Platiisti in eco:sigri: unde et stilla iuro: duald incidinoad hac igitur lux naniraliter mouit: et eam auelata disraiula paulatim acquirit. In tepore ad eclipsis fit predicia nouaculatio: qr inpeditur ista actio totaliteri lccsidarie diffusto liscis in pari illa: ubi radii solares abscindunt defaenite essi pruicipali lumine:nectare est Uccundaria deiscere. Umpli iis Iron ditas asci causa exintersecatione: uine n bl cclipsa reni rin parte orientali desicera incideria in parte occidentali: et noli solfi in stadcin parte si sole: quod falsu in est. Est igitur causa si precedent iis formalis: qiti figura phericino sola es coimata corpori diis nisi liincipalioribus: sed mam eorum opera nenit principalib'iu debita distJtia. IIclolii tro ergo vera prime parilalmius coci risionis crit adiiingere mulsina et teritam opinioires: luine citi solis dissilia tni inediunt

diapbaruam est vera Tuido solis et eius figura represtillat rorulidaminia alicubi impedatur: rarectature impeditnenio Paulanni ad suam naturam reucrntur.

Capitulum testium de qualitate di dispositione organs sensus risus.

Prima conclusio. M NE corpus visibile radios habere et .

i Hadi sessi ita Ialludes illa spicaci civisibilis indirectini facta porrectio:

cc ora aute luminos dicimur principalita radiare: quia radiis cetera illiis sti an et sol prccipue citius radii erilitates sunt. Videtur aute dec*posuis epis logus minimii precedentitatu ut illo: li caput. n adsequcillia.

Secunda conclusio. Visionem fieri perlina a radiosas recte su poculum in stetes.

Dic pdem itinerudirili abstinstincta reais interpositione alicu:us corporis opaci inter visibile et oculum ornat vino: et eo remoto fit visio. Eetiam iliatum est ili pina cluilotic capsi precedentis. Hucio citratus libri in suo ecinerato exposuit banc .ppolitione adicia luna conclutionis stet e capa Ieraqueus. stri rectitudine radiora fit ut tota ocileiarci visibilis sit in toto organo ullus et pars iii

et tam ordina partium in visibilis: alias τι inquit no stercivita disti taedidi astia de una '

116쪽

CAPUT TERTIUM.

natio licet indocus per bella Miratur: proredit tam re oppositis principior tati quarti et riaco potuis seuerat ignora iitra in in sciretiam ut in serius ostNIdcilius.

Tertia conclusio. Oculii Oitati capiendae, o sufficeret vel nocogrireret: si rotuclus noemet.

m inulta citius capienda est oculo auribi ita rotunditas. s. propia militate motus et reuolutioiiis. arua pars illa per auai in intitas nocisci spirerica: n5videret unico alacciti nisi sibi elatulci qs prvcrsu visio est: liii eas rectas super visum ocientesipendicii lari icta qua ruci citrius est ui centro oculividocchil ii tria coclusione terna capst sequeris. Si elli esset ludficiei plati e libicli irent ii dii inspedicularcs nissala ciendi equali. Verbi a lippossibile oculi sudficies plana. a. b. resis: sa. c. . a puncto. b. circa per licitiar:ssust. d. itertia puclo. a. extralba alia P ridicularieque cadat in . e. quust. a. b. et.c. d. sint esueditares:erit linea. a. c. cilicii laritcrtarracia PF t inaequalis linee. b. d. sire linea. a. h. erit equalis linee. cd. vipt Cro: tollione equcdistarium lineau et ita res visa visus latitudine no poterat excedere quare expedit ut octilus ito sit figure plane exspberic nititus cendi in possint radii rpendiculariter cadere a longe in alori logitudine. Ein pilus capacitati inaiori

uenit ossiditas:qui figura piperica capacissima ea sopoimetro ap. i.figura ic illla comesurabiliuntiauarta conclusio.

Corpora diuersam rationsi nccessari requirun ad oculum costituendum.

Docin qiii illa pars oculi i qua viget poletia vi qua cst teii rea et passibilis mulssi: qis e cauea est et tesnemine coplexioni M. ali lan5co aerri lubtilitati spirituum visibilui macerchro venienti irin: alium euasi tui, esse suo in masotali et deporato in inime recipereri nec pi posti tacit: setat si nisi inten mori subtilissurio corpore:hlcasithiimor militer corrsipereri r nisi aliis fortioribus cirriandamur. li inc dispositio talis est ocii lium sit eiusti:1uca eucriorque ilicet siti uacotis et pili is ad minclita culli tot si in dispositi ne sita inria duraciem ossis. Intra'na est tunica que et scotii ea quia cornu sita vi: et sortis quacri ei penit: et est diapbana ut sit pcιic potita. Intra ista est tiInica quedio vitemque est nigra admossitird inresut obscii res in ea in imo in quo vigri visus:qtichii mor nisi aliquamisi absilirara species in eo non possciit apparreta et lπc unica cst sortis ne re sudet ni ad ustrior contems. Et babet in anteriori parte sua fora ine circularem ira I canto ea in speci cs: cui Diominio Tameter est circiter quantitate latret quadrati iti tra phcrsi,ucatu descriptibilis. Intra istam tunica est humor allui litus siris albulgini otii duplianus vivi eum Occic feram libere et talis humor est humidus is ineam humore glaciale: ne tela eum circundas siccitate corrspar. Intimus humor Pest humor glaciali glaciei sido tramiduo: ut sit a luce passibilis no solo Ubimitate sue etiain ratione modi substane: et est subtilis vi facillic me nee tura et est aliqua tuta spissus ut specico in eo fiuo possint: alit cili mancicreet: et bicarii inor diuulit in imas partes babet citi an Ioelore parte malouris Minc piratione et toti oculo concentrica et equid istatem antatori parti visus: habri etiam parie stiriore que vi mea 6::que est subtilior anteriori part ciet heilie circulidatur quada tela subtili: que aranea appellatiar sit facie aranee: citius officium est italiburnore fluidum connere: et ita scisidas ito bos oculus habet tres bis inores et quattuor tunitas. Ulu aut qui alia tolluam diligetiuoispidiciunt. sin edici ponsit usuca bal ci orisi in pia mairesciit corrica a dura Iriairoque sunt due tele ceu rebra circundu tes: et sui iurigitur e oculus costat ex tribus dumcnibus is utunicis: quassi primamcdiuna tua siue consolidalitia. cortica in ena in diuidsitia diras partes: antreiore vocat corneam rinteriore vero soleroticam appellant:sit ter citam ut eam diuidsit: cuius alItπior pars ueti resposterior a uicin secundino: sirita aranea diuiditur cuius anterior pars dici eranea: posterior retina Siciatne dividore novi cura huicibile sopbicique soluin coadoat ea que ad eccntricitarem ut conccnditricitate partium oculi: ad hacnoncm vel directior erit perlinctu radiorum.

Quinta conclusi .

Aliqua corporii octilia costituentiu a spherae necesse e deficere coplemeto.

Verbi Fictolidativa pinguedo. s. albari circsidat oculuin si tot si circsidareno tuo nihil vidrem mim Nasani te caret: sila ea hessor amen iii aliteriori partem et sirit glacialis deficit a rotunditate.

SeNta conclusis. Oculoriam dualitatem necesse est reducit ad unitatem.

Duo sunt ocilli ex benignitate creatoris: ut si mi acculat lesio attre remaneat. Origo avid eourm Nech qm ab anteriori parte inebri oriuntur duo nerui cocaul directe ad anterior parte facita: quicdiungunt et fiunt unus noenus et inde rarnificat initiosi es ad duo foramina cocaua sub thduit: in quit 'duatam et creatio oculor si fit stip plarum nouorum exire nitate Species ὁ visibiliumpo trim Mirim recipuinniri et si iste species no vnirtium res natue apparπciat: sicut etiam po

117쪽

PRIMI LIBRI pERSpECTIVAE.

Sphaeratum ilii cost intentium necesse est aliqitas essem lituo eccent ita . 33.

st Nid: camilia species rei visibilis pyra inlaaluer supra ocilla oriant m pdo quario sticipio capapruni:cur colitis p rai nidis est in apnaluus in cetro oculi si nulla diapl)antitans rect diuersitam radii tu atro illo cocurretes et vltervii cc dies se ita citro secarenti dra: tra apparari silustra: et sis nistra derira qua Ppter macidinata es iratura ut anterior glaciali centra baberci si cornea et est lxiinore atrurgi uetanei est pus rascuntes tragactur:alltcd peruenissent ad vini erilitiuainrcliuitia minui Mali viis Atiliore.I 'cinde occurrae situ interiori glaciali que est eis eceritrua,naei uniore vitreo Isiibtilior miratumor glacialis:disgregant radiis asini per liculari et dine iam non per multiplicatiotici specie in sed per viain dirimuin riseriimur iacies usin adis niueitii interioris sto ad neruorum conclirium.

Octaua conclusio. . Omnium tunicarum S humorem centra una continet linea. 3 'Dec probatur: effecit, qiti no aliter posset lux tum dissim et honiores regulariter introiret in aliquis radius alicubi pestet nostac remanere: dcAequestio posset esse certitudo per depori uisaiici moruli super visibile ab caremo ad erirema:quod fallain imul puctu insta.

Non a conclusio. Oim radioru orientium lapis sum tinti talia necesse est transiten 6 stactum. 'Culiis ratio est quoniain sum splπras ecentruas inpossibile est plures una linei perpendicuri lares: P ramis ergo radiosa sub qua res videnariotiti Migatur in in sunt interioris glaciciun excepia tua linea que transii per omnia centra:que aris appellamr.

Capitulum quartum de visione timodo eius. Prima conciusio. ISUM,Igere in glaciali humore. s.

Docoperimentis docetiimetuoniam si alicui tanta veIdumoriam, reciali salii oriecim curam per medicinae et sinaturae restimitur. . Spla eo ro corrupta corrumpitur visus irrecuperabiliter.

Secunda conclusio.

jVssionem fieri per hoc quod in glaciali est orditutio spes 3

rem alcria. Exi ac si imaginatione decemis anctor huius libri dixit de facio ita esse in remine

dem oculi Parie lio recipiunt species diuersare partium obiecimabilis: alias colandore se ille αnie et Mulus rem no distincte videret: dii ius in oppostili diciu in est iii tertio et uario Moritavci I rem cipiant. De sapientibus uero incim in stet oibi si ut is abstrahendum novi 1 2

era intri

r in I Maelibri parie: et prius spem quelibet pars suapte natura totum ob Il

iota in toto

obiecta et quali

Iris di oriem parab inimis imprimatin oculo species pareia lonmm maturerim in olbus oculi panibus: nec ad inuiceimitans nec se colanali tui in ista . . .. te vi ci ille instincte obiec paries represciuat sitiit nis an libris orae durersta, pilait illamnano matrematica predicta. Et hoc itim in Us. Mn. .lidi capsti . 2.reclusiot: e scala prosit iste docior iam correaris aberi Gesta. Tertiacon est Isio.

Rei visibilis comprehesio fit per pyramidem radiosam. Appraehestonis au s. rem certinido fit per avem supra visibile transportatam.

et rami seni radiosa siue species visitati ocula l- rari

118쪽

idiores et fornoreo in rememtando dato igit ocillus rotatur tres que sub pyrrinide m)ressentanarum iri oculori hanc perpnidiculare succcisti driente peripicatius discernatur. De baccerti redincessi intelliged si es dira alictor libri divisti: ον nullumstbtae simul M videt: hu imutatume proramidis incla et coiter loquetes o te visibile videtur sub angulo in forma maligular uti murde angulo tria: iguli inaginarii iram couc loquvis: dque intelligit speciei illiniis mensto.

39. Non sub quocunipangulo rem videri. Sed et cho miric t

Non est visio sub angulo acutustino. l.angulo contingenta qr iste angulus malas est in geometria capro de circillo: est indivisibilia: angulus alite sub qtio ali ut d videtur est diiust bilis:qr utidisperorum mediam.Umplius det ninata en anguli nassu tudo tu quo potesse villo: qt disi reseraminio uiuesuui ccturiatonna est' tranda tuo quadrari q6 deleribitur intra vi ra meam gnaboiremio huius raminis linee ad c uti eliis Nicaturi costuuent sip eum angulo rem hoc pi qm ab angulis cluadrati me recte secantae oridi naliteri igitur 'inter vim a villo:videre sub mimio recta, precisi: stilaincier forantinis esset latus ulradran precise. Suruata centra ocitu cla citanterioris es analis micrius est:4 citraviice . qvvue a minora in cornea: seca corn inrna foramen rius cortice applicatur: ὁ maxunus angulus sub ovillo actiosam minor reao nisi foram vitrem paulo maliis tale predictae nec loquor hic de vitai NPradios ratarambum radiolam sua oculum ori met de quibus infra videbi uir.

Quinta conclusio.

o. Visionem sieri sub curta pyramide visus yportionata: an gnio inchoato.

cce predictis pn qmradu pyrantidis omnes excepto no occurente interior glaciali franguntippendicillam: ut dictu est inultima cocliinoite precedentis capri:nec uerius m coiis constringunt: Eritia laeuir radii ad ansi libitulinaur,nStamcii an*ilariter applicatarznia imaginam e tamitae lino Acuum tenus cim ad humorem vinetiriri. i. interiorem glacialem: procedit secundat e spuettunim Nio* secandales diaphancitatis: iiicuruatur cili tam viam spirituum v c ad neruu obruum.

Sexta conclusio. i. Declinatio radsorum angularis iuuat ad compraehensionem qualitas i.

Duplex est declinatio angularis radiorsi altera ad aula altera ab angulo: et de mam uera est mstio. sena 3ussi quanto radii a lacuum mi minant: tanto specie amplius adunatur etc5string iir: necella, per cosequis insalii saliud pediat:m rei *tltas ex Iac declinnone melius 'deatur in oculo: sed hoc ad cognitionequitatim no sufficit vidit a palebit. De seclida etiam protratarur ex secunda luscapn per dispositioncin speciei iii glaciali bab arco uio reuersio species debet esse orensa:quod non essit mradu ad angulum coruurram in pultato.

Septima conclusio.

Per radios qui oblique super oculum oriuntur: visiorigoratur ampliatur.

goram inqua ei nisi in radios per Ustulariis c nus certa et distincta fiat vino principa ter: tame cretum citur qui litomatis invisirili sigilanis videtur u divi sauni Tes pet

dinii amici tangciii dominam citi monis opor dicit laris et iste obluetite ircides cooperatur rani αplius ecira pura nidi radio ain aliqliavid iur: nam pyramidia anssiliis brtalloris linitudinis citi Eliab turre si uno aspectu vidi possimn radiis istorsi suffoculumvenicii res aliquo modo tangat et nisuri omissi fi lios in ingressu ocilli racios: et ad c rum declinates ut talia chiliter ab ocialoedumantum illa alit stin tocillo factatura obieeta:essicaniis presentanarur tam recreet ne eas ctrca Muntur. satiare auteni punctus represeritatus per radios lain diuta os in uno loco appareatim iraciam de radiis staciis tangeui soli tertio lituo huius capta finali.

Octaua conclusio. Operationem visibilis snvisum esse dolorosam. Doc ibam uni opreano cubi sim visibilio in uisum e uitius gnis:qulla προ ano ore cineri liuimara Gib. suta, a mimilitre ac bolorosa:sediurio sisPationes tulit Ludi I deest asia, p5hcipso die illiare visus: et ration adite vidciur:qin nullst in vina rei uitatio tactim actantia inqκclionii efficiat fatigatioc: cuilia fatigationis Σ

anone Inda, uirum recitem inspectionaesule timuione Uel intelligitur olum de per ina

119쪽

pRIMI LIBRI PERSPECTIvAE.

Mathematicos ponetes visum seu pradios ab oculo micatessiastra conari. 4 i

Eisio eiu suillaciit: filio inoda prescriptum a quem saluati possinu initia que sunt orta visum apvrcntia mammen fiat visio per radios rectos: sccus deriseris et stactis: saynnuum es ponoec radios sit c dico aucioris Irspective vestigia sequedo:ud aliud doceat Morindus de asperii quod platonici etiam seni asin ali ii diffisapere vivitur in multis locis 2aliter Augustinus linmere videnirn virnis ale aliquid in lumilie oculi operet Idio huius fiet sequens ipontionis elucidatione scito in triplex fuit antiquo opinio de modo ristatimi lauri ponentis radios eme ab oculo vis adre vis linominia platonis ponitis e radis ab ocillo exeuntes obuiam radiis amabiliorans in inedio. rua aristotelisn soli radii a visibili venuant ad oculum.

Decima conclusio.

Radiciquoscunt ab oculo micantes Sorientes supervisibile: ad visionem 6s imposissibile est sufficere.

Quod Sponant radii ab oculo exire supicin visibile quasi contingenda: aut redeunt ad oculsi aut non: mno redeunt: isto per eos no fit: qua ala a corpore no exeat: Si redeunt qualitcr nunquid an mansurii nun tota visibiIta specula sunt resectendo radios Emplius Trecinuit aut si specie rei via bilis aut sine ea: boc securida dicimo potior sine specie rei non fit visio .ssala cum forma rei visibistis: sic frusti a excunt: qiii lux ipsa vel forma scii species visibilis virtute lucis inlotia medium se visu landiti ergo non es hiectis,ut ipsa ara radiis quasi nuntiis utatur. Emplius qlio aliqua virnas oculivsis ad sidera protriiderenirienam si totum corpus in spiritus rMlueremr. Einplius inies alis scrisias cognoscut intus suscipiendo et notiara mittendo aliquid: ὁ mitilitari scissus visus.

Undecima conclusio. Lumen ocul nati rate radiositate sua visui conferre.

oculus mi ut dicit Uristoteles no solsi patitur sed etiani agit queadmota splendida cormnasturna ergo naturale necesarium est oculo ad alterandas species vin biles: et effici ida eas avortionatas virtuti vissue: cilii ex luce solari diffundiitur: sed ex lumine oculi conaturalis arto conteperannatat tracdixit Tristoteles et quum monis lucis ad exterius fortis est: sproportionalis et non bona fit visis quanti in motus ad interius fortis etiam sit, alit in radio solis qui obruit visum: nec palimrst a portionari visui. Sic igis pn maliquo modo fit cinissio radiorsi: sed nomodo Iblatonico. s. ut radii ab oculo emissi quassari forma visibili mergantur: et intinctiiciamant oculo nuiiciantis mulis tame operant radii unius bola in visum alterius predicio modo:qm visus est momitibus alatibus eiusdi rationis: qusis queda aialia Cluine oculora suoru sufficiant coloribus virm te multiplicativa Greetvi ab eis nocte videri possint: sequinirm lumen oculi aliquid opemur ad visuin:led an aliquid ulterius lacia Cnon dirimincnbutus auctoris:ut dictum est:sequciido vestigia.

Capitulum quintum de medio videndio conditionibus eius. Prima conclusio. IN Eluce nihil videri.

Doc prodire coloressi sine lucenJp5 cistaciter radi arci qm primum in omni genere est nacim posteriorvin:prima aut radiositas est lucis: et ideo inhia alia ab ipsa causanar Color ergo enicaci ter radiare no ἔ:nisi luci admixtae.

Secunda conclusio.

stanti siquid vel remotio visibilis requiritur ad visione: noli res visi stis ocillo supponar lux super ea no plandirur:io iis no potes mouae vis r ipsum visum sit luminosiam: lco, in precedere coctussone tacta emqni vimile per lumen oculo es eram fit et ara portionatu.Si sit sit nimis remoui visibile ab ocillo mancibis euis et no utiles: aut seclida alta manescit dius visualis ab ito erariis et in diu lacide copion ib voim dii imi Mica, Nnes maius ridet in maiori distantia inmmoth qilitum oculorsi suo:li multu sed noctara et in in II I in miriodici et strenuet illia movidet. Ulii asit millisim alios illi sociatos indostfit eici is pib arcinotiori videt: qt radii vini nares abi Misitates no ita talpini sicut ab octi inlab':ς si adiacti siue adunati maint forti' sua visibila porri f.

Tertia conclusio. Sola rideri recte facialiter obsecta. q.

toc phi prolicti risus enim fit principalim per ramide radiosam ariss oppossa suo visum

Per naicialarim orientem:fit etiam visus P radios era aspramide suprematum oblique rimico 'um' tu oriri no possunt qui insuefuem ocilli non cadunt: sed ex aduerib eius o lo te reprem . M. videri reatiqili renoe in specialio aliqua aliter videntiarim insta libidis Ddiarur.

120쪽

ueo. Eharideri nisi proportionaliter quantum.

cuivis ratioψquontain ut supra pisui super inrainii radidam talua basis est res uisuero necesse est quod vi ur esse quana et exulain. Duo asit oportionaliter quatu:non ergo mininitiatmralemni liceret oculum volorose et smnbiliter Urim erri ut dixit octava prece is capituli Corpus citam exec in nugnitudinis uno spema vid ri non potes ut Puret teterna precidentio.

Quinta conclusio. si Visum non fieri nisi per medium diaphanum.

musti stadia sine niateria et sine inateria lita' coditionib':ut coueniciis ad q)ocli rimans. Et quacitae coepiti sit susceptrullinilut nile cordis celasti incolum est nullum corp'inhi carere periplacuitare:*nniunt cois natura corpori supcclesii et inistriori. incisi ulla ristias pbibet omnim transi iuretanum ui tum et inciem is nos latrat hinc lyncestuuntur videre u inedium pastutem: et doc idem duinar de qui istam hominibus qui mdciit in profundu in trire.

Sena conclusio. L. Omne visibille necesse est medium S ganum in de talitate transcendere.

cuius ratio en ornibu potest esse colorata vel luinineium nisi derisu in. Umplius iec glacialem mounepotest si int,me eam in previcultate excedreri Umplius sine luce nidi vadatim uilludus videtur perspicuuin alat ut aer:in eo figi non posset lux:stne cuius mixtionc nulla si cito potestias elata siue vadat: ripatet ex prima huius capituli: naeuent emin simul lux v color.

Septima conclusio. ss. Omnia quae videntur tempore cona praehendLIminutam erit visibilia senabilis nolit nisi in tepor ulmi docent illusiones sensis ian UM quoari atriashmauone . Amplius discretione aut di in non rei no nisi in Epore fieri: pt,qr in corpore ve lociter Miraro: pu naus mdcin esse circitius. Umplius cela, lociis in induetur nec laine percipitur nia in Cepce bili Emplius 4 uls seeundd iniurinoi it fieri in statanea hoc manuti extrancu:m ista demostra, . Qitici sinit de bitale diri Istionis certi meo in de vist bilino fit nisi Liae:tia potiatione ans radialis siue prramidis sua rivisa: viid ex tertia ineduis capti.

Octaua conclusio. Visionem non Iucide fieri sine congrua sanitate oculi.

I Idcireo dici 4 mor ullas eliquado est a causa exteriori .ppic egressum a propertione in diluic uillone ad visani necessaria vidis Itia vel oppinnone, redindi alia apprehensi otie. Bliq ex causa inmoti laut octi debilitate et pauora: spiri numel inflatae resua dicaraneo humore Halia uno

' Capitulum sex rum dec5ditioni sobiecti visibilis. . e Prima conclusio.

ARIAS S multa esse intentiones, istut ex di quasdam pri di mario quasdam secundatio compraehendi.

tedii da distin dint duplex oraecium visibile materiale.cet inmater materialectica que videturi forinale est accidetis quo videturi et hoc duplex alimini π parie rei indilia ut lux τα coleret altersi ex parte vitus vi speciis lucis ac loria recepta in ocillo. Upud aristoteli vero malille materiale dici vi adite per acciden sivistbile tot male prno modo est mnbile r servin bilcm: in alcsecutira 'doniodoni est visil lle post necdpo accidisqrno viderar. Eri visibile crst induti lex π:ium. s. et comulle: FPrium ut uir stili color: Gmune, Mitra inagii midorida uanum comuniter loquimur de visibili forinali siue sit Pprium siue comune: et vominus pliini in leti mnem visibilon. livosin Eiri in bilis de quavi visum iidicamus.Si qn id sit ni viginti. ne nimnorica insucdpreddi biles: luz color: institna: silua: nagninido. Norritas: fiseira:niore cotiuui inredo, leparano:numerus qui cis: aipolrao: lenulas: rapi curtatas rellitudo: vin brat obscurium aeritudo: turpitudo:lpissim do: diuer Ias. Desunt plicipalco in unones lunt et aliena darieti subia inentur: siculo: dinallo sub situ collocaturi et stri puri a sine sculpmra sub ordinatione aut rauetaurula et curulta a lub tigara. Emplius mutri nido et paucitas stib numero: equalitas et ad Eon in similiti ne et diu tantate: alaci iras et risu et duiusmodi comprebenduntur sub figurat ei, et sudeat damulns 'Principalita Iainen moum visuri lutet color suis spiciebus oculuin sis

SEARCH

MENU NAVIGATION