장음표시 사용
101쪽
Quia Clerici nonfunt stibditi Potestatis saecularis, tenentur tamen ex decen-itia & aequitate naturali se conformare communitati in commerciis, in taxa. to rerum pretio, contractibus, alii que, i quae eorum statui, SS. Canon ibus, & immunitati ecclesiasticae non repugnant, uti etiam concurrere ad communes impensas , conservationes viarum, pontium& . si pro bonis suis temporaljbus commodum ex iis hauriant.
EiNElimsi Pariter Religios ccxempti legibus Episcopalibus per se non obliganetur, hoc ipso, quod a jurisdictione Episcopi sint exempti; exceptis iis ea. 'sibus, in .quibus non sunt exempti, quorum plures resert Chockier. Dixi, per se, nam si resto scandali, aut boni publici observationem legis exige.. - ret, jure naturali obligarentur. Disputari autem hic maxime solet, an, & quomodo peregrini obligenis tur. Et quidem certum, indubitatumque est , eos obligari legibus naturalibus ac Divinis ubicunque versentur, uti etiam legibus ecelesiasticia . communibus, pro tota Ecclesia latis ἔ nisi versentur in loco, ubi sunt abro. eatae vel dispensatae. Possunt enim se conformare .ineolis loci, ad quem perveniunt , ac favore locali frui. 'Verum hoc magis examinandum est.
. An peregrini obitentur , legibus sui domicilii 2.
6. Desp. Non tenentur legibus particularibus sui domicilii r nam illae sol peregrini a non extendunt extra territorium legislatoris; quod solum statuta lo- non Oblig η'. eorum respiciunt. Ratio est: quia legislator extra suum territorium non . 'ςSihμ' iurisdictionem, unde c. a. de constit. in s. dicitur: .quod extra ter-TI rubrium ius dicenti impune non pareatur. Ubi quidem explicite tantum dici domieilii. videtur , quod egressus extra territorium legislatoris a poena sit immunis, 'passim tamen a DD. intelligitur de immunitate etians a culpa: cum sit eadem ratio. nempe defectus jurisdictionis in legislatore extra ejusdem ter. aitorium ; propter quem defectum extra suum territorium neque sub cul. pa neque sub poena Obligare potest. An posset se Ex quibus insertur, non obligari teais Missam audiendam, aut jeju .etonsororare nandum, si in loco, in quo Versaris, non sit dies festus aut dies jejunii, ita loco, in quo cet in patria tua sit talis. Item, licitum esse Germano, Mediolani qua-ive is ut tuor primis diebus quadragesimae, & in Belgio sabbatis intra festqm Nativitatis Domini, & festum Purificationis B. V. vesci carnibus, quia ibidem est licitum. Imo si in Dicdeesi tua, e . g. Brixinensi non esset dispensatum tempore L eitum est quadragesimae in comestione carnis, esset autem dispensatum in Diaeeesi exire in lin Tridentina aut Curiensi, polles eo te, conserre, ut carnibus vesci possis. sum di Qui enim utitur jure suo, non agit in fraudem legis, legillator autem nouspeusatum, prohi.
102쪽
prohibet egressum ex Dioeces Brixinens,, nee intentioren, in Dicecesi dispensata vescendi carnibus. Propter eandem rationem, si in loco tubdomicili esset dies sessus , posses exire in totum, ubi rron est,. ibique vacare labori servili, neque teneberis ibidem audire missam quia scilicet ibi non est dies festus. Dices: Non licet impedimentum ponere legi,. eiusque observa. tioni; alias liceret die festo toto tempore antemeridiano somnum eapere & sacerdoti naviganti licitum esset, Breviarium in mare projicere, ea intentione , ud observatio legis fiat impossibilis. Ergo neque lieitum est, exire ex loco tui domicilii, ut obligationem jejunandi evadas. Resp. n. c. disparitas est : quia dormhens, ct Breviarium projiciens s. manent legi subjecti, utpote quae publice est promulgata, & ad omnes N Πtarrie fertur: adeoque non licet iπpedimentum ponere observationi legis ; imo i/ς t 0hset datur obligatio adhibendi media ordinaria & necessaria, ut lex ObserVe-b.dihi: is tur. Econtra egressus in locum, ubi non est dies jejunii, aut susti, non ium potie e. manet subjectus legi, cum nulla lex jejunii pro eo loco sit lata aut sit. abrogata, vel dispensata, consequenter in eo loco non tenetur jejunare:. Et hine longe aliud est, sacere aliquid, per quod te omnino exiπas a lege, ita ut respectu tui ore nino cesset, e. g. petendo dispensationem,. . . . exeundo e loco , in quo lex obligat, ita laborando ac te delati pando, ut non amplius tenearis jejunare M. Et aliud, manente lege respestu tui, voluntarie ponere impedimentum ejus observations; quod nunqLam licet. Verbo: licet sacere, ut lex cesset: non licet saccre, ut stamul ego, eam non possis implere : seu, licet legem evitare, non licet contra illam agere. . Et hinc etiam teneris legis impletionem antevortere , si praevideas postea non posse impleri, ut contingit in audienda Missa, recitando Breviario, Communione paschali lc. quia scilicet impedimentum superventurum non tollit legem. Aliud esset, si legislator universalis prohiberet specialiter exire ea intentione, ut lex evitetur, prout Urbanus VIII. speciali decreto prohibuit exire ad locum, ubi Tridentinum non est promulgatum, . ad contrahendum ibidem clandestine matrimonium: nam tale matri. monium irritavit. Aliud item esset, si praeceptum non esset locali, seu assciens cer- . q. tum locum ae territorium. sed personale, inhaerens ipsi personae, in quam Hii id ς de. legislator habet jurisdictionem, non praecise ratione territorii, sbi sub.jecti, sed ita, ut persona ipsi immediate fit subditat nam tune praece. ζu, ptum luperioris personam, ubicunque esset, assiceret. Sic, si aliquis ab Episcopo excommunicetur, licet egrediatur ex illius Dioecesi, manet N a tamen Diqi by Cooste
103쪽
tamen Geommunicatus, debetque a communione eum fidelibus abstin re. Idem dicendum, si Episcopus alicui Clerico imponat praeceptum non ludendi aleis, aut abienti Clerico praecipiat, ut redeat, & in loco sui beneficii resideat: aut si superior regularis imponat Religioso praece. ptum. Nam in his casibus ipsa persona ratione Aui & non tantum ratione territorii superiori est subdita, adeoque etiam absenti praeceptum impcioni potest , eumque comitatur, quocunque se conserat. Idem contingit etiam in praeceptis, particularibus personis impol, tis a lisperiore seculari ; nam haec obligant illas etiam extra territorium Principis, ut patet in militibus, legatis i&c. qui tenentur exequi mandata sui Prin ripalis, licet extra illius territorium existant: sicut filius tenetur
obsequi mandato patris sui, etiam absentis. Quia scilicet in his, aliisque ejusmodi casibus, persona ipsa ratione sui specialiter est subjecta superi ri, utpote qui in personam habet potestatem dominativam vel jurisductionem specialem. Contra vero, quando aliquis non ratione suae personae, sed ratione loci vel territorii tantum est subditus, extra territorium illud non obiugatur statutis aut legibus particularibus illius territorii. Et hinc quia leges seruntur, regulariter saltem, a Principibus vi superioritatis & juri, dictionis territorialis, non egrediuntur extra limites territorii. Imo, si quis praecise ratione territorii est subditus, extra illud non manet subditus r quia cessante causa cessat effectus nisi superior uni-Versalis, e. g. summus Pontifex quoad aliquos effectus faciat subditum; scuc e. g. peregrinum in Ordine ad suscipiendos sacros ordines facit subditum Epistopo suae originis, aut domicilii; vel , nis superior territoria. lis, dando tacite vel expresse potestatem delegatam, faciat subditum, uti censetur contingere, quando e. g. civis Oenipontanus, cum suo Paroch extra Parochiam & Diuecesin peregrinatus, ab eodem absol vitur.
An peregrini obligentur statutis particularibus loci, in qu3. Cersantur Τ
erium cst primo, quod illi, qui ex sua patria alio migrarunt, ibique
Teneri, sta. stabile fixerunt domicilium , teneantur statutis ' etiam & consuetudia tutis loci, in nibus particularibus illius loci. Quia non sunt peregrini, sed incolae aequo habe subditi illius loci ratione domicilii ibdrm fixi, cum animo stabiliter in eo lO ςilium habitandi. Idem extenditur etiam ad eos, qui in aliquo loco habent docilatis uti. Gmicilium, hoc est eum animo, per notabile tempus, e. g. per ma-
lorem anni partem ibi habitandi, ut studiosi, ad Academiam aut Gymnasium. Disiti od by Cooste i
104쪽
sum aliunde adventantes, Milites praesidiarii, Mereatores quidam &Opifices. Nam etiam isti obligantur statutis localibus illius territorii.
nisi specialiter eximantur. . 'Certum est secundo, quod etiam peregrini, qui nempe nee domi. I .cilium, Nec quas- domicilium in loco aliquo habent, sed praeciso trans. Rii3'pere eunt, aut brevi tempore ibi morantur, obstringantur legibus commv. 'ς' 'nibus seu universalibus, occlesiasticis & civilibus, si in loco, ad quem eonu ui perveniunt, usu receptae vigeant: sive deinde in eorum patria, aut in bu,. loco eorum domicilii vigeant, sive non vigeant. Ratio est quia legibus communibus omnes tenentur, nisi in loco, in quo quis versatur, sint . obrogatae, aut uispensatae. Licet ergo in patria tua sint abrogatae, ibi, Licet in pa. que degens iis non stringaris ; si tamen e loco illo excedis, non poteris tria eorum amplius frui favore locali patriae tuae, tenerisque legibus communibus, imi/broga- si in loco. , ad quem pervenis , vigeant. Sic licet in Dioecesi tua pro qua. q dragesima in comestione carnis sit dispensatum, si tamen in aliam Dice- 'cesin praevenias, in qua non est dispensatum, teneris a carne abstinere ae jejunare ratione legis communis jejunii. Item Mediolanonss transiens pes Germaniam tenetur etiam primis quatuor diebus quadragesimae a sinere a carnibus, uti etiam Belga sabbatis intra Nativitatem Domini, di festum Purificationis: litet in ipsorum patria contraria consuetudo vigeat. Certum est tertio, quod etiam peregrini .possint fieri subditi illius Io. δη ei, per quem transeunt, ratione contractus, delicti, ac rei sitae. Unde . si ratione horum ibi conveniantur , tenentur judicem illius loci agnosce. ἡ: ..' ἡ re, ae judiciis secundum illius loci statuta, ac consuetudinem se sub' tractu,. deli jiecre. cti & relCertum est quarto, quod etiam peregrini teneantur legibus particu. sitae. Mul. laribus & consuetudine locorum, quibus regulantur contractus, laxam ti que etiam tur pecuniae, ac rerum pretia. item illis , quibus prohibentur inferri pyrii n/RU' aut efferri certae merces, aut rebus invehendis aut evehendis imponun- ehhziu' .' tur certa vectigalia, telonia &e. . . Possinitque Certum denique est quinto posse a Magistratibus locorum specialia speci .lsa statuta condi pro peregrinis, quibus isti obliganturi statuta Quamvis autem in istis D D. facile conveniant, magna i men inter Londi pro eps se vel disceptatio, an allata tantum snt cxceptiones a communi re. p Lxςgytui gula; ah vero potius statuenda sit regula contraria, quod nempe peregrini simpliciter obligentur peculiaribus legibus ac consuetudinibus loci, tu quo ad breve tempus morantur. Nam obligari e I docent SuareZ, V. tqueZ , Navarrus , Palao , Salas, HenriqueZ, KOnig, Schmier, Zoestur .e constit. n. 33. Schambo gen eod. tit. n. 3I. aIque in eandem pro
105쪽
I3sImo pere grini obli' .gantur omnibus salutis territorialibus.
territorialis Prineeps habet in eos Potestatem
pendet Co Uarr. lib. 4. Dar. c. aci. n. 8. imo SuareZ EL 3. de Liu 33. n. g. hanc sententiam vocat communem: citatque pro eadem Innoe. Hostiens. Panormit. Gemin: Sylvest. & ipsum etiam S. Augustinum, qui ut refer. tur Can. illa I 1. I. at ille dist. I a. ad Januarium scribit: Ad quaincunque Eeciesiam veneris, ejus morem ferva.
Pro sententia autem negativa citantur Rosella, Azor, Les . Sayr. Sanch. Lay mann , Engi, Wiestner , Sehmal Zgruber, Pichler, Soll. Posset fortassis utrisque aliquid dari, ac dici, quod peregrini obtrugentur statutis territorialibus seu localibus, quae nempe ratione territo. rii seruntur, si eque locum ipsum respiciunt & afficiunt, non vero statuistis personalibus, quae ratione civium aut incolarum seruntur, sicque non tam territorium, quam cives & incolas respiciunt & assiciunt. Ratio ita distinguendi est: quia sicut potest Princeps vel Magistra. tus leges particulares serre personales pro solis peregrinis , sic potest ser- re leges personales , aut quasi personales, tantum pro civibus & in eo. lis , quae nimirum tantum cives & incolas concernant , non vero ad eonas & peregrinos; & tales desacto varias dari, non est dubium legenti
statuta civitatum ac provinciarum. Alia enim concernunt incolas, alia peregrinos. Contra vero statuta realia seu localia, quae immediate respiciunt &assiciunt territorium , eique quodammodo adhaerent, ac tantum ratione
territorii personis indefinite .& illimitate imponuntur, ista, inquam, statuta localia promiscue omnes obligant, si ve sint in ecdae, sive .peregrini: nisi aliqui speetaliter sint excepti & privilegiati. Ratio est, quia tales leges immediate respiciunt & assiciunt territorium : ergo mediante illo comprehendunt omnes in illo existentes. , Neque opponas, peregrinos non esse subditos, neque Magistratum in eos habere jurisdictionem: nam imprimis dici potest, quod Magistra. tus habeat jurisdictionem ratione sui territorii in omnes existentes in suo territorio, si non sint specialiter exempti, peregrinos autem non esse specialiter exemptos. Et cur non possit Princeps simpliciter omnibus hoc vel illud in suo territorio prohibere vel praecipere 3 Deinde, quomodo potest Parochus peregrinum, in suam parochiam Venientem absolvere in consessione, si non sit ei subditus, si nullam in eum habet jurisdictionem Τquomodo potest Episcopus prohibere alieno sacerdoti, ne celebret Mis. sam in loco, a se interdicto in sua Diae celi Τ an non interdictum locale etiam peregrini servare debent Si dicas , hoc interdictum esse locale, dico & ego, nobia sermonem esse de lege locali, quae nempe directe ac immediate respicit territorium legislatoris, & mediante territorio omnes
in eo existenter et nisi, ut lapius dictum , aliquae personae specialiter sint
106쪽
De Subjecto Legis. . Io3 exemplar & privilegiatae: sicut Cleriel & Religiosi sunt exempti a juris.
dictione territoriali Magistratuum saecularium. Rursus: quomodo sunt subditi peregrini, quando pro illis speciales leges seruntur, aut quando indefinito seruntur leges, quibus praescrib,
tur forma contractuum, taxatur pecuniae Valor, ae rerum puellum, quibus prohibentur inferre, aut efferre frumentum, Uinum, certasque meroces, aut quibus imponuntur vectigalia aut telonia pro evehendis aut invehendis rebus p ' - .
Sicut ergo Adversarii hic dicere debent, quod Princeps vi juris ter- ritorialis possit his legibus etiam peregrinos obligare, & actu obliget, vel quod peregrini, ingredientes alienum territorium, censeantur se ipsos his legibus subjicere. Sic etiam nos idem dicere possumus respectu omnium legum localium, quae vi juris territorialis indefinite ac sine limi.
tatione seruntur, atque immediate territorium respiciunt & assciunt. Aliud esset, si leges ferrentur immediate ratione certarum persona. rum, puta, civium aut incolarum, aut intentio legislatoris vel ex sorma& tenore legis, vel ex materia praecepta, vel ex aliis circumstantiu col. ligeretur esse restricta ad solos incolas. Si autem hoc colligi non possit, & lex illimitate loquatur, non apparet sufficiens ratio peregrinos excipiendi . cum verba legis non minus Proprie eos comprehendant. Et cur, qui sentiunt farerem & commodum loci, non sentiant etiam onus 3 sed peregrini gaudent immunitate& commodo loci, e. g. dispensatione locali in jejunio. Si dispensatio
P. g. circa comestionem carnis, aut laborem servilem die festo, ita afficit locum, ut ea comprehendantur etiam peregrini, quamvis sit actus jurisdictionis, cur non etiam aliae leges possunt locum ac territorium ita assi. cere, ut omnes in eo existentes comprehendant
Neque dicas, dispensationem esse tantum actum iurisdictionis vo. Iuniariae: nam satis ostensum est, jus territoriale non tantum jurisdictionem volun ariam complecti, sed etiam contentiosam, & quidem etiam respectu peregrinorum, ut patet in legibus contractuum, taxati ne rerum & pecuniarum, impositione vectigalium, prohibitione evehen. . di frumentum &c. Et quanta difformitas in una provincia, Diceeesi, imo in una ur. r/.be &c. quando aliqui legibus obligantur, alii iis sunt soluti, alii diem pax. ordo. festum debent agere, alii non, alii abstinere a labore servili, alii eidem S eon larius. vacare p quid magis difforme & conveniens, quam si aliquis peregri- iSVR nus festo S. Cassiani aut S. Antonii Abbatis Oeniponti labore servili, triturando e. g. frumentum in area, aut findendo ligna in foro perstreis
107쪽
satis clare videtur inotentionem tuam expris merea
Incolarum squamvis eos Non nominet
peret 'an hoc con Ueniens, an licitum putem Τ At ratione seandali hielabor peregrino cli illicitus, inquis. Ego vero non video. cur scanda. tum oriri aut possit, aut debeat, si populo constet, streperum ejusmodi hominem esse peregrinum, cui sesto illo locali vacare servili labori ne quaquam iit interdietum. Si scandalo est, ex eo pro Venit, quod homi. nes sint persuasi, omnibus in urbe esse prohibitum festo illo laborem servilem exercere: sicut persuasi esse videntur, non esse licitum homini peregrino catholico Oeni ponti comedere chrnes, si ibidem esset dies je junii , quamvis tantum Dioecesino statuto esset praeceptum. Certe ad uniformitatem, ordinem ac decentiam & aedificationem pu-hli eam plurimum facit, si etiam peregrini in actionibus suis se accommo dent loco, ad quem perveniunt. Unde merito S. Augustinus loc. cit. di xit: Ad quamcunque Ecclesum venias, illius morem serva. Ex quo etiam orta est i Xa gnome: Si vivis Romae, Romano invito more. Plane ista uni
formitas, ordo ac decentia, contraria vero confusio, atque inconvenientia lassiciens ratio est, leges locales serendi pro omnibus, in loco illo versantibus, adeoque censendum est, legislatorem lege sua 'omnes comprehendere, in quus jurisdictionem localem potest exercere : eum eadem sit ratio pro omnibus. Imo propter uniformitatem ipsi etiam Religiosi exempti obligantur. servare festa Diorcesana. Unde hie locum non habent illa juris axiomata, quod in dubiis mi nimum siequi oporteat; quod contra eum, qui legem clarius dicere potuit, fit interpretatio facienda ; quod in odissis mitior pars sit eligenda: quod nulla obli gatio sat asserenda, nisi probetur &c. Nam si est statutum locale respiciens territorium, ae publice promulgatum, illimitate & absque omni exceptione latum, satis clare significat legislator, quod velit omnel obligare, etiam peregrinos, in suo torritorio existentes, praecipue cum bonum publicum non minus exigat eos lege comprehendi, quam incolas, & ex diisbrmitate agendi oriatur confusio in republica. Sicut, qui seri interdictum loccle, satis significat, etiam peregrinos teneri illud servare,' consequenter neque per grinum sacerdotem posse ibidem Missam celebrare. Sicut enim hoc in terdictum respicit certum locum, sic etiam leges locales. Plane si ejusmodi axiomata hic locum haberent , posset eodem juro diei, quod statutis particularibus obligentur tantum ci UeS, non autem o .mnes incolae, licet habeant ibi domicilium ; neque ii, qui tantum habent quasi . domicilium: nam istos lex non magis exprimit quam peregrinos.
Ergo si minimum sequendum, si interpretatio facienda contra legislato rem, si mitior para eligenda, dicere Omnino oportet, solos Cives lege
108쪽
eomprehendi, non vero reliquos incolas. Quod cum nemo dieat, satis apparet, ejusmodi parcetnias non bene applicari, quando lex est illimitata, fundata in jure territoriali, ac territorium respiciens, simulque bonum publicum, non minus exigit legem serri etiam pro peregrinis, quam pro Incolis. Nam quando lex non excipit, neque distinguit, neque nos debemus id sacere. Unde relate ad omnes leges locales, vel peregrini ipso
ingre liu te subjiciunt legibus loci, atque sic judici loci quas prorogant in
se iurisdictionem, vel legislator vi iuris territorialis potest leges univer sales fere in opanes existentes in suo territorio, etiam independenter a propria subjectione peregrinorum: cum hoc ipso, quod alienum territo rium ingrediantur, legibus illius localibus, & consuetudinibus receptis subjecti esse videantur: sicut ingrediens loeum interdicto subjectum. hoc ipso obligatur servare interdictum. Dieta proin axiomata locum habent, quando verba legis non sunt r6. comprebetisiva, tunc enim in odiosis non debent extendi. In nostro autem peregrini ἰη casu sun comprehensiva; cum, ut dictum, omnes in territorio existentes Πς ivdiς ο Odςm prorsua modo comprehendantur, & insuper ratio legis pro omni. ly 0 lymbus aequaliter pugnet. Non igiter hie fit extensio legis, sed illius acceptio 'u', i, Iuxta literalem ac propriam omnino significationem & sensum, qui ad dictioni tet. unlsormitatem, ordinem ae publicam aedificationem est convenientior, & ritoriali. Consequenter legislatoris bonum publicum spectantis, intentione dignior, atque jurisdictioni territoriali honorificentior. Sed oppones cum P. Antonio Soli l. bores absens 19. F. de aptate. ubi Neque obsiste presse dicitur, viatores non sortiri sorum loci, per quem transeunt. hR ' Resp. Hoc omnibus solvendum esse: nam certum est, quod peregrini sortiantur forum ratione dei et i, & rei sitae. Igitur in illa lege tantum modificatur aliquantum forum contractus, ae dicitur, quod, si quis aliquid umerit a mercatore advena, quem scit confestim inde discessurum, debeat illius domicilium sequi, si velit eum convenire: si vero mercator pergu lam aut ossicinam ibi habeat, posse eum ibi conveniri. Illud ad lummum kr i*quitur, quod si quis mere transeat, ita, ut ne quidem per breve tempus ' ' ' '' in loco moretur, sed, ut lex ait, confestim inde sit profecturus, non tenea- '.' ' tur legibus particularibus illius loci, quod facile concedere possumu siens non ob Nam si confestim sit recessurus, non datur occasio servandi ibidem statutar ligetur.ὶ eum censeri vix possit, suisse moraliter in illo loco: cum brevissima mora pro nulla mora habeatur. D xi a Gem ad fluminum hoc sequi ι nam cit. lex haeres non dicit, quod peregrinus non debeat servare leges particula. res aut statuta loci, ad quem pervenit, sed tantum, quod emptor non possit ibi convenire venditorem, quem scivit, consestim inde profecturum: Bullum autem credo esse statutum particulare alicujus loci, quo contra
109쪽
rium statuatur. Consequenter potest peregrinus hane legem iuris communis servare, licet teneatur servare statuta locorum. Et si daretur in eo loco statutum aut consuetudo contraria, derogans limitationi illi juris communis, teneretur etiam transiens illo statuto & consuetudine locali. Dices: Licit illis, qui in loco aliquo habent quasi domicilium, ut sunt studiosi, milites, famuli &c. possint ibidem omnia Sacramenta conferri praeter ordines sacros) peregrinis tamen non potest Episcopus alia Sacramenta conferre, quam Paenitentiae & Eucharistiae, &hoc solum ex pro . prii Episcopi licentia. Ergo signum est, quod peregrini non fiant subditi loci illius, ad quem perveniunt. 'Resp. retorq. Peregrini debent servare interdictum locale: debent
servare leges locales circa contractus, taxationem rerum, pecuniae, mercium, circa telonia, Vectigalia, exportationem vel importationem meris
cium, fructuum, pecudum, aliarumque rerum: debent servare leges, spe, . cialiter pro peregrinis latas: S si delinquant, puniuntur &e. Ergo Ma.gistratus locales habent in eos jurisdictionem: & quidem non tantum ex contractu aut delicto; nam antecedenter ad omne delictum pollunt ferri specialea leges pro peregrinis; & desacto ante omnem contraetum aut delictum feruntur promiscue pro incolis & peregrinis leges, regulantes . contractus, in futurum ineundos, leges pro delictis futuris, leges taxantes Ualorem pecuniae, pretia rerum, vectigalia &c. Atqui lex non potest ferri in eum, aut pro eo, qui nullo modo est funditus. Quod autem Episcopi noli possint licite peregrinis alterius Diaece sis In Ordine ad conserre omnia Sacramenta, absque consensu tacito vel expresso Episcopi liqu0. Rctu eorum domicilii, aut originis, inde est, quod Ecclesia hoc specialiter prohibuerit, requiratque specialem subjectionem: quod usus Ipse confirmat. Unde specialis haec ex deptio firmat potius regulam in contrarium circa non excepta. Sic male argueres: quasi domicilium non facit sui scienter subditum in ordine ad conferendum Sacramentum ordinis, sed requiri. tur, ut sit subditus vel ratione originis, vel ratione 3omicilii. Ergo quasi domicilium neque facit sufficienter subditum in ordine ad conserenda alia Sacramenta, quod est salsum. Quare non requiritur temper ad omnia aequalis subji et io, sed in ordine ad aliquos actus major, in ordine ad alios vero susticit minor.
Et quod de peregrinis dictum est bactenus, de sagis pariter intellige n. dum venit: hoc est, de iis, qui nulli bi stabile hahent domicilium, sed per
provincias circumvagantur, ut quidam circumforanei, mendicabula &c. nam & isti tenentur legibus locorum, ad quae perveniunt; licet brevi tan. tum tempore in eo morentur, propter easdem rationes, ex quibus peregrinos obligatos .esse diximu4. Nam, ut SuareZ loe. cit. ait, leges illae sunt
110쪽
uni Versaliter latae pro toto territorio: nee deest potestas in leg:slatore, utpote quae sun datur in jure territoriali: & cum potestas legislativa &subjectio sint correlativa, hoc ipso etiam sunt subditi, quando territo 1lum alienum peregrini aut vagi ingrediuntur. Nec deest finis, nempe
bonum publicum, ad quod maxime cond acit pax, tranquillitas, uniformi- . . ordo, R aequalis vivendi ratio: sine qua confusio, dissidia, inordinationes, ac turbationes civitatis vix satis evitari queunt. Uine c. qua contra a. dist. r. S. Augustinus ait: Gentis cΘnsuetud:n , vel sege firmatum nu la civis aut peregrini libidine violetur. Et addit rationem: turpis enim omnis pars est, suo uniuerso non congruens. Et quid aequius, quam
ut peregrini ci vagi, sicut, quam primum ex patria sua egrediuntur, jure illius statutario obligari desinunt, ita loci illius consuetudine & legibus
obligentur, ad quem perveniunt. Atque ex hoc magis et am assertio nostra circa peregrinos confirma tur; nam vagi obligantur statutis locorum, in quibus existunt, ut plures eX Adversariis cum Thoma Sane Z latentur. Ergo etiam peregrini: nullo enim quoad hos solida potest dari disparitas. Cum ergo concedant, Vagoo Obligari, peregrinos etiam obligari debent concedere. Unde c. 1in. .e fcrus, F c. conficium a. de obstravit. jejun. dicitur, in festivitatibus S ab stinentiis servandam esse consuetudinem regionis, non distinguendo inter cives, ineolas, peregrinos, viatores, aut Vagos Neque dicas, quod nemo fiat subditus, nisi vel ratione originis, Vel domicilii, aut quasi domicilii, vel dclicti, vel contractus, vel rei sitae. Hoc . . im salsum esse, patet ex hactenus dictis. Nam quando peregrinus in greditur territorium aliquod, vel se ipsum subjicit legibus ac consuetudi'mbu S localibus, vel Princeps aut respublica jure territoriali statim acci-Pis in eum potestatem ac iurisdictionem, ut ostensum est: & patet in po testate serendi leges specialiter pro peregrinis, item in potestate serendi leges contractuum, vectigalium &e. Sed cur leges dicunt, quod fiat quis subditus ratione domicilii, de .lcit,
contractus &c. si peregrinus jam independenter ab istis titulis sit subditus Per solum ingressum in aliquod territorium 8 si enim datur hic generalis Litulus sortiendi forum, quid opus illos speciales assignare ΤResp. Licet jura modos illos, quibus quis sat subditus, spzel aliter p . .
assignent, tamen certum est, quod dentur insuper etiam alii: quQmOd0 dii, spetii. enim alias pollet dominus territorialis leges ferre pro peregrini Sy quo 'li et aequi. modo eos obligara, ut seront leges taxantes pecuniae Ualorem, ae rerum rendi juris protia , imponentes vectigalia, prohibentes invehi aut eUehi frumen dictionem
tum &c. Si dicas, intervenire pactum tacitum inter peregrinum S domisum territorialem, potero utique & ego hoc ipsum dicere: quod nem