장음표시 사용
91쪽
quidem prohibita ae illicita, non tamen irrita aut invalida. Sic etiam sententia sub conditione ferri prohibetur, ae tamen sic lata est valida. Unde c. I 6. de regular. dicitur: Multa fieri probibentur, quae, si facta
fuerint, obtinent roboris tirmitatem. Accedit, quod irritatio actus sit odiosa: adeoque lex prohibens non debet aa hune effectum extendi, si de irritatione nihil meminit; prassertim, cum probibere non significet irritare, neque prohibitio ex sua natura connectatur cum irritatione. Et licet dubium esset, an legislator prohibens aliquem actum Velit etiam eundem irritare, tamen in obscuris minimum esset sequendum: ac contra eum , qui legem clarius dicere potuit, interpretatio facienda. Quamvis autem haec argumenta certam omnino videantur reddere Dissiculi 3 φη hane sententiam , fateri nihilominus Oportet, gravissimam contra eam Ori-L RQR dψ' it dissi euitatem ex jure civili, ac prassertim ex l. non dubium S.Cod. de leg.
Τμηδ' ubi expresse dicitur: Nullum enim pactum, nullam conventionem, nullum contra flum inter eos videri volumus subsecutum, qui contrabunt lege contrahere prohibente. uod ad omnes etiam legum interpretationes tam veteres, quam nowllas trahi generaliter imperamus, ut legislatori, quod seri non vult, tantum prohibuissesuinciat, caeteraque quasi expressa ex legis liceat voluntate colligere: boc est, ut ea qua legeseri prohibentur, si fuerint facta, non solum inutilia, fled pro infectis etiam babeantur, licet legi lator feri prohibuerit tantum, Me sipecialiter dixerit, inuitiis esse debere, quod factum
est. Sed F , s quis fuerit si secutum ex eo, vel ob id, quod lege interdicente fanum es , illud quoque cossum atque inutile esse praecipimus. Secundum itaque prae- diuam regulam, qua ubicunque non strvari factum, lege prohibente censuimus , certum est, nee sipulatronem hujusmodi tenere, nec mandatum ullius esse momenti, nec fac ramentum admitti. Hanc legem integram apponere placuit: quia quot verbis, tot solari. hus radiis scripta esse videtur, ut adeo omne effugium sit praeclusum. Hinc caus I 3. q. a. can. 13. dicitur: Constitutione Imperiali aperte 'citum est, ut,
quae contra leges fiunt, non solum inutilia, sed etiam pro infectis habenda sint. Et l. 6. Q de pactis: Pacta, quae conita leges constitutionesque fiunt, nullam vim habere, indubitati juris est. Videtur consentire reg. 64. in o. ibi: Quae contrajus sunt, debent utique pro infectis haberi. Qui textus adeo clari sunt, ut mirum non sit, plurimos Legistas cum Baldo , atque non paucos Canon istas in eam abiisse sententiam, omnem legem prohibentem esse etiam irritantem.
Tn tanta doctrinae, legumque, ut apparet, contrarietate censeo. r. Quod Lex natu- A lex naturalis non omnem actum irritet, quem prohibet. Sic enim pro-
92쪽
De effectu seu obligatione Legis. l.
hibet matrimonium stante voto simplici castitatis, aut stantibus sponsa. Π albus cum alia, uti etiam venditionem ejusdem rei se eundo laetam, &xςIvpςς tamen haec non irritat. Quia tale matrimonium aut venditio non est cx' ' 'se vel suo objecto turpe, sed tantum rat one circumstantiarum extrinse- 'Carum, nempe ratione voti, Vel sponsalium, vel prioris Venditionis, quae non adimunt. potestatem contrahendi. Igitur tune tantum jus naturale actum irritat, quando in agente est desectus potestatis: ut si quis donet rem alienam. Aut quando actus perpetuam continet malitiam intrinse-Cam, vel objectum ipsum actus vel contractus de se sit turpe: ut pactum de fornicatione committenda, accipiendis usuris &e. & ejusmodi actus nuldum jus positivum poteth va idare: quia jura naturale positive eos invalidat. Censeo a. Quod jus canonicum varios actus prohibeat, quos ta Neque Iasmen non irritat, & hoc probant rationes & exempla allata pro prima se n. canonicumtentia. Nam ante Tridentinum matri Nonium clandestinum a jure Ca nonico erat prohibitum, non tamen irritatum, uti etiam professio Reli. giosa ante absolutum annum Novillatus. Et hodiedum susceptio SS.Crdinum omnibus irregularibus a jure Canonico est prohibita, uti etiam matrimonium, non praemistis denuntiationibus, & tamen tam susceptio ordinum, quam tale matrimonium est validum. Et habetur clara deci. 1io juris Canonici cap. is. cit. quod nempe multa prohibeantur fieri, quae tamen facta obtineant roboris firmitatem. Unde quando reg. 64. dicitur, quod debcant pra insems haberi. que eontra jus fiunt, id intelligendum est de jure irritante: nempe pro insu-ctis habenda else, quae fiunt contra jus tr i ans, vel quae fiunt contra jus naturale prohibens intrinsece mala. Censeo 3. Per se & ex natura rei per meram prohibitionem positi' pesti uavam actum nunquam irritari. Nan etiam hoc probant rationes pro pri estpmhiberoma sententia allatae .' nam verbum prohibere non significat irritare: cum Ual- .liud irili Mnde diversa, & per se non connexa sint: sicut etiam esse illicitum & esse invalidum, omnino diversa sunt: ut patet in exemplis allatis. Cumque irritatio actus sit Odiosa, utpote auferens poteitatem & libertatem vali de agendi, a jure naturali permilliam: verbum prohibendi per se est strictae interpretationis; adeoque non debet extendi, per se loquendo, ad effectum irruanu, quem non significat. Dixi autem per se loquendo,
censeo 4. De jure civili, quae prohibentur, irrita esse, nisi aliunde fi .eonstet de mente legislatoris, quod tantum voluerit prohibere, non au. De j'e ''tem irritare. Hoc enim evincunt clarissaei textus ex jure civili allati, m*0 ς Ut praesertim cae lege non dubium: ubi manifeste dicitur, actum pro inla' bEQui ies.
93쪽
lariter ero messe habendum, licet legislator prohibuerit tantum, nee specialiteris i itur dixerit in utile esse debere, quod factiam cst. Ergo vi hujus legis, nisi aliunde constet, quod legislator voluerit tantum prohibere & non irri. taro, censendum est, eum prohibendo, simul velle irritare; licet alias prohibitio non significet irritationem. Hi ne Imperator praemisit haee
verba: Non dubium est, in legem committere eum, qui Uerba legis amplexus cm. ltra legis nititur voluntatem. Quasi diceret: verbum probriandi non quidemsgnificat irritationem, mens tamen legislatoris est, si in ut etiam irritare dum prohibet: nempe, nisi aliunde conitet, quod noluerit aetum irritare. Sicut constat, quod noluerit irritare sententiam sub conditione
Ialam, licet illam prohibuerit. Et sic semper constat, quod noluit irritare, quando habetur lex, quae actum aliquem in specie prohibet, agnoscis
Putant quidem plures DD. per Iegem non dubium, aliasque, non irritari actus prohibitos, sed tantum praecipi judicibus, ut irritentur per sententiam, hocque existimant, se colligere ex verbis hujus legis: Nec poenas instrias legibus euitabit pur sententiam judicis infligendas nullam contractum inter eos videri vestini a subsecutum nempe judici pro infe
uis babeantur c a judice casum se pracis imus hoc est cassari in judicio
Verum an lex cit. non plus velit, ex eo videtur dubiume quod in fine di cat, si lex prohibet, nec sis lationem tenere, nec mandatum ullius esse mγmenti. Et l. 6. cod. de pact. quae contra leges, constitutiones quo sum, nul lam vim habere. Quae expressiones viderentur fessae, si actus a lege civili prohibiti, essent validi, donec per sententiam irritentur: tunc en jm te nerent : non essem nullius momenti, habe evi vim. Plane similes expressiones viventur indicare irritationem ipso jure. Fortassis melius salvaretur lex non dubium, aliaeque, si diceretur, iis ii seri . citrae a jure civili prohibentur, regulariter ipso iure esse irrita nempe iems . decla. nisi aliunde conster, quod legislator noluerit irritare actum aliquem speratoria judi cialem) quia tamen irritatio illa videtur esse paenetis, ut doeet Suarersis. l. s. deleg. c. 28. cum ex prohibitione Violata procedat, requiri senten. tiam declaratioriam judicis, qua nempe non irritet, sed irritos esse decla ret. Sic enim salvantur, per mediam velut viam. verba illa legis actus prohibitos non tanere: nullius esse momenti: nullam vim habere: cum sint iplo jure irriti, & sentcntia declara torta retrotrahatur ad ipsum tempus con tractus inoli, sicque omnes est ectus contractus enervet. Simul tamen etiam salvantur alia, quibus dicitur: Poenas i ustrias legibus non evitabit post declarationem judicis nullum contractum videri volumussum ulum quia ip
so jure est nullus. & volumus illum a judice declarari nullum pro infe Ru babentur per sententiam declaratoriam nullitatis cassum esse praecipimus
94쪽
De effectu seu obligatione Legis. 9 I
c cassum deelarari praeeipimus . Plane legum contrarietas optime videtur cui tari, si dicatur, quae contra legis prohibitionem sunt, inuti. Ita, insecta S sine viribus aestimanda ac declaranda esse a judice, ita quidem , ut ipso jure sint nulla, sustineantur tamen interim quoad essectum tisque ad sententiam declaratoriam et quae omnes effectus etiam praeteritos enervat.
I. III. Respondetur rationibus dubitandi. Neque dicas: Si contractus ipso jure est nullus, nullum dat lus, nee
transfert dominium : adeoque, qui per talom contractum aliquid accipit, vel possidet, tenetur ante omnem sententiam illud tanquam alienum restituere. Nam Resp. Si poenae, ipso jure latae qualis est irritatio ex prohibitione G. proveniens externam aliquam executionem requirant, ad obligationem Executio in conscientia inducendam, requiritur sententia declaratoria: usque ad penuitur quam lex suspendit effectum irritationis: ut contingit regularitur m raso .hi; .isi sone dominii, privatione beneficii aut fructuum beneficialium, eo ni sic dheii ii tione bonorum juxta c. cum securidum leges I9. de baret. in s. ubi bona bae' itam. reticorum ipsio facto dicuntur amissa, & tamen executio suspenditur usque . . ad sententiam judicis ecclesiastici declaratoriam criminis. Ergo simu equid videtur etiam dici posse in ea su nostro, in quo irritatio pariter elinam alis propter prohibitionem. Unde accipienti aliquid ex tali pacto permittitur interea detentio & usus rei, praesertim si alter non repeta L, donec judex ferat sententiam declaratoriam. Alias enim frustra lura hanc sententiam declaratoriam criminis requirerent, s Jam antece cienter daretur obligatio legem irritantem poenalem eXequendi. Dices: Licet jus civile eum, qui aliquid accipit ex pacto, a jure irritato in poenam, non obliget direete ad restitutionem ante sententiam declaratoriam criminis, jus tamen naturale jam ante illam in conscientia obligat ad restitutionem, quia detinet rem alienam, cujus dominium
nunquam est consecutus. . . . . -
Respondetur ad hane distieultatem: Licet lex poenalis ipso facto aflcm prohibitum irritet, tamen hae: irritatio nondum est omnino abinluta &eompleta ante sententiam declarat Ortam crimini ἰ sed d*cernitur .ityi biiiiiio,b tiri oro casu & tempore, quo judeX declarabit, erimen esse commmums sbiit . ante eui a i ura annexa est irritatio. Quare ante hanc declarationem accipiens iememiam Ex nacto . lege prohibito, consequitur interim lus, nec tenetur declarat
tauero ante sententi εm judicis' des atoriam criminis; quia vi min
95쪽
cluderet etiam sententiam de .ciaiatoriam.
irritatio actus respicit hune eventum ' hoe tempus, & est quodammodo conditio nata, si nempe de delicto juridice constiterit. Quo tamen non obstante i o jure talia actus dicitur irritus: quia non requiritur sententia condeinnatoria, qua judex actum irritet, sed pro eam, quo judex declarat, crimen esse commissum, ab ipsa lege est irritatus: & ita quidem, ut sententia declaratoria, facta a judice, dc irritatio facta a lege, fictione juris retro trahatur ad tempus commissi crimi. nis, atque ad rem una cum frustibus restituendam pro utroque laro Obliget. Unde merito dici potest, poenam incurri ipso jure, aut ipso facto. Deinde licet lex prohibens actum a iure naturali non annullatum, de quo solo loquimur ante declarationem delicti non obliget ad rem restituendam, per ejusmodi actum acceptam, vel ad abstinendum ab ejus usu, diminuit tamen & infirmat potestatem illa utendi pro lubitu, e. g. illam destruendi, alienandi &c. quia scilicet tenetur in casum sententiae declaratoriae rem cum emolumentis restituere, ut sule docet SuareZ deleg. lib. s. per plura capita. Exempla hujus doctrinae ipsum etiam jus Canonicum nobis suppe. ditat. Sic c. cum fecundum leges I9. de Ineret. in s. dicitur, licet bona ha reticorum ipso iure sint conliscata, non tamen licitum esse dominis tem. poralibus ipsorum bona fisco inferre ante sententiam declaratoriam cri. minis, a Judice Ecclesiastico lactam. Ex quo D D. passim inserunt, ha reticos posse interim bona retinere, donee pronuntietur sententia decla.
Aliud exemplum assert SuareZ l. c. cap. 8. ex Conc. Trid. sess. 22. c. II. de resor m. tibi fertur Usio jure plena privationis juris patronatus contra laicos patronos, & privationis beneficiorum CDntra usurpantes hona Ecclesiarum; & tamen per illam legem non obligantur statim hi delinquentes ad se spoliandos. Et videtur confirmari usu & praxi, qua constat, non statim oriri oh. ligationem ad poenae executionem, quatenus ex ministerio delinquentis pendet; licet lex dicat, poenam ipsinjure, vel φβο facta in eurri. Ha: enim voces tantum excludunt sententiam condemnatoriam judicis, non a u. tem declaratoriam. Aliud esset, si s dderentur voces, etiam sententiae declaratoriae exclusive, quibus e. g diceretur, actum ipso jure esse nullum aisque ulla declaratione: ante omnem sententiam: sine omni ministeris judicis: me omni monitione Sc. tales enim clausulae satis indieant, mentem legislatoris esse, ut actus statim sit nullus, statimque ipso facto lex obligatio. nem imponat, nulla exspectata sententia. Exemplum habemus ex c. licet calion de Esi . in s. ubi recipiens beneficium parochiale, si intra annum sua culpa non suscipiat Ordinem pres.. by te.
96쪽
byteratus, nuilla etiam monitione praemissa privatus esse decernitur Ecclesia sibi commilla. Unde statim tenetur renuntiare beneficio. Sic etiamia ελιγaR ambitiosie de reb. Eceles non alie r. bona suarum iEcclesiarum alienante4 privantur suis beneficiis ipso Dolo, S absque Lia deo aratione. Si autem ejusmodi clausulae speciales non adduntur, regulariter ir- . 7. ritatio poematis non incurritur, nisi post sententiam decidrator: m, si h l 'γh. . executio poenae requirit exercitium positivum delinquentis. Dico rigu ei: h no:
lariter excipiuntur enim, ut alias dictum, censurae latae sententiae c. c. curritur ante
item si lex fieret inutilis, nisi statim ante omnem sententiam irr. t et Vci sententiam, liobliget, satendum utique est, illam statim irritare. Sic irregularitas rς ist/tim incurritur, licet lex non addat specialum clausulam: imti licet uta e Vix u' tur bi. vocibus, fat Mit fel irregularjs. Quia irrcgularitas regulariter P' - - - 'tantum a jure statuitur, non autem ab homine. Item si lex diceret: iiD- rarius sit infamis, juxta multos ipso tacto fieret infamis, cum per sententiam judicis non pcnti irrogari infamia; eo quod solvens usuras non posset agore actione samosa, sed tantum condictione indebiti. Sie tiam leges statuentes impedimenta matrimonii dirimentia, licet tan- tussi ut an cur verbo probibe adi, ex mente tamen Ecclesiae statim ante omnem sententiam irritant: quia ii matrimonium aliquando Valeret, per Bullam amplius sententiam pollet irritari, rescindi, aut irritum decla,
Hactenus autem dicta Intelligenda sunt de casu, quo executio poenae Assi qMnd. roquirit actionem positivam delinquentis, aut privat jure jam quaesito. 8 ' j stoim lex inducit aliquam inhabilitatem , e. g. lex statuens irregulari. i m P Q tatem, quae facit inhabilem ad suscipiendos sacros ordines, & ad usum susceptorum, aut lex inhabilitans ad acquirendum beneficium Ecclesiasti. Cum ac c. regulariter ante omnem sententiam habet suum essectum, si lex dicat, inhabilitatem incurri ipso jure, aut ipso facto. Quia talis lex non privat jure iam quaesito, sed primum aequirendo.
D esp. Lex eo modo obligat, quo legislator eam vult obligare; nam ab riis, a ' ejus voluntate dependet vis obligati Va legis. Mens autem legislatO- viter obi' ris colligitur ex tenore legis, ex sine, materia, pCna adjecta, judicio pru get. dentum Sc. In materia autem gravi regulariter censetur graviter obligare. Posset tamen lex positiva leviter obligare, etiam in materia gravi. Cum enim legislator posset nullam legem serre, posset etiam ferre legem, tantum leviter obligantem. Dixi autem lex potui : nam lex naturalis in materia
97쪽
eonstet demente legis latoris.
gravi necessario obligat graviter. Imo in multis ne quidem potest dari Parvitas materia , c. g. in blasphemia, in odio aut contemptu formali Dei, in pessurio, in simonia stricte dicta, in actibus venereis &c. quia sempermanet ratio & necessitas graviter prohibendi. In materia autem levi lex per se Obligat leviter; nisi nempe ex fine legis, aut circumstantiis aliud colligatur. Sic praeceptum datum Adamo donon comedendo pomo, &sgillum sacramentale etiam circa rem de se te. Vem, graviter Ohligat. Caeterum in dubio, an graviter vel leviter obliget, praesumi potest, quod leviter tibi iget: quia libertas est in possessione. Quaeres, an lex obliget, ut eius ta ateria ponatur cum intentione se. tisfaciendi legi, aut eam implendi. Resp. Hanc intentionem non esse necessariam. Quia lex tantum praecipit positionem materiae seu actus. Unde licet nescias esse diem festum, si tamen audisti missam, satisfecisti praecepto illam audiendi. Quia lex non aliud praecipit, quam auditionem missae. Hinc etiam satisfaceres, licet nolles per illam auditionem satisfacere. Non enim est in potestate operantis non satisfacere, si laciat id, quod praeceptum est. Licet ergo
alias dicatur, quod actus non operentur ultra intentionem operantium, tamen hoc tantum verum est tunc, quando in potestato operantis est satisfacere, vel non satisfacere. Sic e. g. per donationem non solvis debitum. Econtra ebrius solvendo satisfacit debito. Quando autem lex praecipit actum poni modo humano, nempe cum applicatione intellectus& voluntatis, ut lex de audienda Missa, recitando Breviario, administratione Sacramentorum &c. non susticeret ista ponere in ebrietate.
Quaeri etiam solet, an uno actu possit sat js fieri pluribus legibus, talem actum praecipientibus 8 Ad quod respondetur, per te loquendo satisfieri, nam si quis ponat actum, quem plures leges jubent ponere, ponit totum id, quod praeeipitur. Sic si incidat festum in Dominicam, satis lacis audiendo unam Missam: sicut etiam uno jejunio, si privilegium incidat in quadragesimam. Imo etiam eodem tempore satisfieri potest pluribus diversis legibus, diversos actus praecipientibus: si c. g. audiendo Missam die festo recites Breviarium. Dixi autem per Ae: nam si de mento legislatoris aliud constaret, quode. g. intendat praecipere actum specialem, ad quem alias nulla detur obli. gatio, tunc non satisfieret pluribus legibus per unum actum. Uti ctiam si per unum actum non satisfieret motivo legum, aut rationi formali, sub qua obligant. Sic, si debes centum ex mutuo, & centum ex empto, non satisfacis debito utrique solvendo centum: quia scilicet non satisfacis u. trique motivo seu cause dehendi.
eterum leges universiae specificantur, seu speciem suam & naturam
98쪽
De effectu seu obligatione Legis. 9s
aeeipiunt lab obtesto suo sormali, seu a motivo, propter quod seruntur:
Et hinc etiam transgressiones legum , seu peccata specilii cantur ultimato per motiva legum, ita ut illa peccata specie morali differant, quae sunt contra diversas leges, sub diverso motivo ac ratione formali obligantes. Quando autem uno actu violantur plures leges, probabilius unum tantum Peccatum committitur, idque non tantum, quando plures leges sub eodCm motivo obligant, ut quando lex naturalis, positiva Divina, ecclesiasticia & civilis furtum simplex prohibent, sed etiam quando leges sunt diversae, sub diversa ratione formali obligantes, tunc enim pariter unum tantum peccatum committitur, quod per contrarietatem cum diversis legibus speciem suam moralem accipit, c. g. surtum in templo, quod ex contrarietate cum praecepto prohibente furtum,&cum praecepto prohibente sacrilegium consatur, ita ut tertia species furti bacrilegi resultet, ae pro in necessario in consessione explicanda. Sic etiam plures insignes Theologi docent, si actus si uni eus, licet se. ratur in plura objecta totalia, unicum committi peccatum, e. g. si uno actu decernat, centum homines Occidere, aut actu uno occidat centum, unae. g. tormenti explotione. Non enim apparet, unde multiplicitas moralis oriatur Τ cum neque subjectum peccati, nempe actus, neque forma illius, seu libertas multiplicetur; & alias dicendum videretur, quod etiam uno actu furatus centum aureor, centum peccata committat, quod nemo facile dixerit.
I. Lege naturali obligantur omnes de soli rationis compotes: Ecclesiastica ve. νο soli baptietini: etiam haeretici. 2. Non tamen pueri ante se emium: a
paenis viro ordinariis regularirer ex. rufantur ante pubertatem. 3. Lgislator neque in directiva ob ira. tu a Sis legibu .: obligatur tamen re. gulariter a jure naturali, decentia Nequitate eas strvare.
aristocratico atra democratico, in quo quivis conlegislator obligatur. s. Eodem fere mado, quo legislator, obligantur etiam Clerici lagrius civi. libus, qua eorum statui non repu
6. Peregrini non obligantur legibus paroticularibus sui domicilii. 7. Meundo in locum disspensiacum potesba quis eximere ab obligatione legis.1. Non
99쪽
1. Non tamen licet obserearini legis impedimentum ponere. 9. Prscepta tamen perfnalia comitantur permam. Io. Tenemur statu is par:i tilaritus in D. co elium quos domisi ii. . I. Etiam peregrini leuentur legibus com. munibus, licet in eorum pa ria lint ab .
ia. Peregrini variis titulis cunt sui liti, Ob igantur variis startitis parιicula
a 3. Imo videntur regulariter olligari o. mn bufflatuitis localibussu territoriali. bus, quia legislator vi stuperioritatis ter. vitorialis habet in eos jaeris ictionem. I . Conformitas , Ordo reipublica id exigit. IS. Et legislator videtum statis exprimere Lam intentionem generaliter ferendo
tegem: J ut si fert luem inrerdicti
totalis.16. Scit isticini etiam se ipsos peregriniis
37. Explicatur L. haeres. permittique potest, quod mera transiens non obli. getur statutis lGalilus. it. Quoad o iqua autem e. g. ad cmo- renidos saeros Ordines, rerutri tur ex
disi sitione juris specialissi silio. I9. Asortiori obligantur vagi statutis locorum, per qua tranyelint. a , Prater modos sipeciales fortien 'i D-rtim, ratione dbmissili, contractus, delicti, rei silet, dantur elicm generasti ; quati: est ingressus in terrisorium. i. Cubjectum legis sunt subditi, qui per legem obligantur. Et quidem lege
Quinam o, nat ali Omnes Obligantur, rationis compotes, post auam nempe penligentur lage limen rationis lex ipsis est promulgata: non vero insantes & amentos, v*xv ali. qui usu rationis carent propter desectum promulgationis, ae liberta tis moralis.
Legibus ec, Legibus item edelesiasti eis ne quidem in actu primo obligantur Eth-ςiςsi-itici . Mahometant, Judaei: aliique infideles, non bapti Z ii, quia non sunt subditi Ecclesiae: tenentur tamen jure Divino baptismim potere, OblIstintu, & per eum ingredi Ecclesiam. Econtra haeretici, qui per baptismum etiam' haere . ingressi sunt Ecclesiam, obligantur ejus legibus, licet per haeresin sotici. separarint ab Ecclesia: quia rebellio non eximit eos a subjectione: nco digni sunt, ut Ecclesia eos eximat. Quod autem leges Eqclesiae non servent, sed contemnant, sicque sibi noceant, Est per accidens, fenequaquam legibus, quae sunt rationabiles, sed ipsorum culpae ac perversitati est adscribendum. Ipsa praecepta Decalogi violantur a pluribus, nec lassicu desinunt Obligare, & elle rationabilia. Pueri Digit iroo by Cooste
100쪽
Pueri vero, Iicet sorte jam ante ad usum rationis pervenerint, non e. obligantur ante septennium completum legibus humanis. Imo nec im. An pueri Pleto septennio quo usus rationis alias praesumitur ) obligantur statim obii Scis ui omnibus, sed iis, quae eorum aetati ac judicio discretionis conveniunt. SiC ad Sacramenta consessionis & communionia annuae non statim pro
Minus adhuc incurrunt poenas ordinarias, a jure statutas, saltem to-An poenistas , utpote quae secundum jus civile regulariter mitigandae sunt, quam incurrant rdiu sunt minorennes. De jure canonico vero poenas regulariter non incurrunt ante annos pubertatis, excepta irregularitate propter homicidium, vi ex Communicatione propter percussionem Clerici, & ingressum . . in monasterium Montaliam. Disputari solet, an & quomodo legislator teneatur suis legibus Τ Do. s.cent aliqui, eum teneri vidit eclivi suarum legum, qgatenus obligant sub An& quo.
culpa, non autem vi coactiva, quatenus obligant sub poena. Uerum ne Π odo icgi.
tro modo obligatur legislator a suis legibus: eo quod soli subditi per te. λδ V rca, etiam quoad vim dj rectivam, obligari possint: legislator autem non. est suus subditus, nec suus superior, cum erga se ipsum nec superioritatem, nec subjectionem habeat. Unde summus Pontifex per 1e ac directe non obligatur a legibus ecclesiasticis & SS. Canonibus : quia nec respectu sui ipsius, nee respectu alterius Pontificis, qui legem tulit, est subditus: cum par in parem non habeat jurisdictionem. Ex quo inferunt, Ualidum fore matrimonium Pontificis, cum impedimento juris tantum ecclesiastici contractum: sicut validum esset testamentum summi Princ, pis, s ne solennitate, a jure civili requisita, consectum. Quamvis autem legislator non. obligetur, saltem per se ac directe lege sua, obligatione immediate orta ex lege, obligatur tamen eam servare j in re quodam naturali, atque ex decentia & aequitate, ut non prae beat scanda. tum , sed exemplo praeeat, & ut caput reipublicae se conformet corpori, aequitatem justitiae commutativae servet in contractibus initis, in quibus Privati instar habetur. Unde licet matrimonium Papae esset validum, esset tamen illicitum propter indecentiam & scandalum.. Caeterum quando potestas legislativa communis est pluribus, ut in 4. republisa aristocratica, aut democratica, aut in concilio vel capitulo ali in Vmodo quo contingit, quilibet conlegislator tenetur lege, a toto corpore lata' ςm0 quia quilibet est subditus totius corporis. Eodem serme modo, quo leges proprie legislatorem non obligant, di s. Cuntur etiam Clerici non obligari legibus civilibus, neque vi directiva nec AR C Gio, co/ctiva, atque ne quidem tunc, quando ipsis sunt favorabiles, nisi quatenua Pontifex illas aeceptavit, & approbavit per SS. Canoner. Ratio est: