장음표시 사용
101쪽
Comment . in D. Thi ter t. part
2eet illicite a minissim non consecrato, udostendetur in doctrina de baptismo, quod sit sacramentum linpliciter necessariu pari uulis ad saluten &adultis voto aut re ipsa, si adsit qui possit ministrare in recepta forma Ecclesiae catholicae. itaq; ordinaria potestas ministri, ex charactere cosecrationis oritur,cu character sit huiusmodi potestas, ut paulo antediximus:extraordinaria,vero oritur ex necessitate.Olim etia ante Concilium Tridentinum, sine ministro sacrame- tum matrimoni j a contrahentibus administrari poterat , sbia consensus expressione
sensibili ted a concilio Tridentino definiutum est sess.2 c. I.deaeti de resormati ne matrim ij,neminem contrahere posse matrimoniu,nili praesente parocho, vel alio sacerdote de ipsius parochi,vel ordinarii licentia. sed hoc decretum non institui cnouum ministrum sacram ti huius, ut sacramentum est,sed ut contractus,que pro utilitate fidelium, in his quae ad matrim nisi sacramentu recipiendum, videntur in os conducere, Ecelesia moderari di mutire potest:ipsum vero sacramentu in essentialibus & ministro ad necessitatem sacramenti pertinente, lus Christus instituere potest quia hoc pertinet ad potestate e cellentiae de qua supra diximus.
matrimonium, de Eucharistiam suscipientes conficere posse,illud quidem contrahet , quatenus pertinet ad necessitatem sacramenti , non indigentes alio ministro, quamuis sacerdos ad firmitate contractus, post concilium Tridentinu sit necessarius: Eucharistia vero,sacerdos qui coscit, sus cipere potest & t enetur,ut suo loco explicabit tali j vero suscipientes non sacerdotesis sacerdote tantum legitime suscipi ut, etiamti non sit idem sacerdos qui confecit Eucha istiam & consecrauit:& tunc minister aliis administrans, distinguitur ab eo qui sacramentum perfecit: quia Eucharistiae sacramentum unum ex omnibus, niplavsu consistit, sed ipsa consecratione persectum est,ante usum & sumptionem. Reliqua quinq; sacra menta, exceptis matrimonio & Eucliaristia, semper habent distinctum a suscipiente ministru,de necessitate sacramenti:& solus ex omnibus septebaptismus habet ministrum legitimu consecratum,& non consecratum ministrum, tempore necessitatis.Ostendimus in omnibus sacrametis, esse necessarium ministru, qui materiam sacramenti sorme coniugat
siue is minister distinguatura suscipiete stuue non distmguatur:& omnem legitimum ministrum consecratione & vocatione costitui, quia consecratione recipitur chara
citer,qui est potestas spiritualis administradi sacramenta:deinceps de exercitio huius potestatis dicendum est accommodat E, si priustamen ex praecedentibu vim, ef scaciamq: huius ministerii colligamus, di ad
uersarioruin errores refutauerimus.
1 Consectanum ergo ex praccdentibus esscitur, vis di ei scacia ministri sacramentorum nouae legis non tantum sita est in applicatione materiae& formae sacramenti sed etiam attino instrumentaliter interiorem effectum gratiae sanctiscantis, vel characteris,& remissionis peceatorii, &c. t sicut instrumental ter diximus sacrametum concurrere ad linteriorem effectum: se etiam dicamus minis in concurrere eodem momento, sed prius natura, pr pius de immediatius ipsum sacramentum, ministrum 'ero quatenus sacramentu conficit & admini. trat. Sed quia Luci aristia habet usum cliit inclum, di sacramenti sumptionem,ab ipsius lacramenti perlectione di consecratione,ideQ pleiunq; alium numero distinctum hasci ministrum consecrationis a ministro dispensationis. De munistro autem eos ecrationis certu est,quod
ad suturum omnem effectum sacramenti interiorem concurrat, cu ministerio illius. sit in hoc sacramento perma nens gratia, iqua derivatur, quae suscipientes sacra me tum sanctificaride ministro tamen dispensationis non eadem pleri'; videtur ratio, quasi is non concurrat ad interiorem es
ctum suscipientis, cum illi Eucharistiam
dispensat .mihi tamen concurrere videtur, quatenus est minister sumptionis sacramenti, qua sumptisne suscipiens sanctiscaturr & sacra scriptura, Patres S Concialia indistincte loquuntur de omni ministro sacramenti, ut statim consitabiti &certum esit eum qui dispensat aliis Euch citiam ministrum esse legitimum sacram is,licet is non cosecrauerit,quia per chara eterem suae cos rationis, potestate habet dispensandi populo sacramenta Christi. Probatur igitur Me es scacia instrumenta istis ministri ad intcriorem effectum sacramenti. Primo, quia de ministris pαnitemtiae inquit Disputatio
102쪽
tiae inquit Dominus Ioan . io. quorum m. miteritis peccata, remittuntur eis. quamuis
autem hoc non sit expressiam, intelligitur tamen datam esse hane potestate n hi minibus ut ministris lacramenti poenitentia:
quia sine sacra meus reminere peccata aut
sanctificare, pertinet ad potestatem exces- lentiae quam solius Christi pmpriam esse ostendimus. Praeterea dubitari non potest an sacerdos iniciat corporalem Christi praesentia in in Eucharistia cum Christit, id eum facere iubeati vel u inungedo salvet infirmum,vel an hapt. ado regeneret,
cum haec in Priptura & Patribus expressa
sint de sacramelorum ministris. Cliosost. lib. 3.de sacerdotio non sol iam cum nos regenerat sacerdotes, sed postea etia condonara lorum nobis peccatorum potestatem Obtinent. D Aug.q.8ψ in Leuit. aduertendum est,inquit quoties dicitur ego Dominus qui sanctifico eum, loqui de sacerdote, cum hoc etiam Moysi dixerit & sanctificabis eum.quomodo ergo & Moyses sancti. seat,& Dominus i non enim Moyses pro Domino:sed Moyses visibilibus sacramentis per ministerium suum Domnus autem inuisibili gratia per spuitum siuv. similiter loquuntur alii Patres. 6 Vnde factum est ut in conciConstat. contra Uvicleisum, in Florent. ad instructionem Armenorum, in Tridentino pro pter haereticos huius temporis desiniatur, sacramenta omnia perfici & operari suos effectus per ministros, & ideo merito deseritur magi ter sentent . a scholis catholicis,
quatenus putauit sacerdotem absoluetemno remittere peccata, sed remisia declarare.Ut igitur diximus sacramentalem actioianem vi principalis agentis, ad insulionem gratiae instrumentariam elevari, se de ministri actione sentiendum est: ut eius Ope ratio externa & corporali ut ablutio, unctio locutio,non ex sua vi, sed eleuata ut in strii metum Dei,es sciat in nobis iustitiam, fratiam, remisionem,& alia sacrament
rum effecta,quae sine ministro non conseruntur: dc ut illa sacramentorum esticie
tia ad gratiam,catholica est,sie haec de munistris, & utraq;,eodem modo quo supra diximus,aserit ministrum gratiam eme re.atq; id no sollim verum sit de ministris
consecratis, sed etiam de non consecratis, ut de mulieribus S laicis, cum vel baptizant,ves nutrimoniu contrahunt: quia no
sunt instrumenta gratiae nisi per administrationem sacramctorum sed haec ab illis collata vera sunt sacramenta,& conserunt gratiam per se:crpo & ministri, qui ea lacrament i adminii trant.
Ad diluendas vero obiectiones, de- οιω-L iis sumptas ex scripturis&Patribus non exa- 'm H Gracte ponderatis,duo obseruanda sunt. Vnu' UI est, cum in scripturis,vel Theologis hec instrumentaria esicientia gratiae & interi ris effectus ministris negatur, tantum significatur ministros propria virtute 3 naturali causalitate, no posse iustitiam gratiamq,
conferre. ut cum dicitur ad IRom. 8. Deus
est qui iustificat, Mar. r. nemo potest r mittere peccata nisi solus Deus, Aug.lib. I. contra Crescon. c. ii.si minis er, inquit, iustificat impium, consequens est ut credamus in eum. t paulo post, si minister non audet dicere crede in me, neq; audeat dicere iustificaris a me. ignificat ergo in histi similibus, externam actionem s.ccrd tis, aut hominis, non posse nativa virtute attingere & producere tale esse . quod
etiam a stiriliari potest de ipsa materia &forma sacramentorum, cum omnia lint instrument i gratimquare si omnibus ad . tur ministerialiterJvel sinstrumetaliter, Inullum erit periculum false sententiae. de D.Tho.inquit, quamquam Deus solus
ad interiorem effectum sacramenti opero Iaή I. tur, ministerialirer tamen homo ad idem
orerari potet . id vero se est intelligendi
minister interius operatur ad gratiae H duet.onem: nem enim pars iustificationis Deo pars homini est attribuenda sed totuopus principali causae,&totum ministro, licet naturali actone homo tantum agat
8 Alterum obseruandu est, quod in scriptura & patribus, effectus aliquis attribui
solet principalibus causis,cum termino e clutivo, stantum vel soli1m J aut clim e pressa nefatione ministr , vel cuiuscumq; secundariae causaerad significandam exceu lentiam principalis caulae in operatione, &quod secundariae cause non habent vim nisi a principali. sie Rom. 9. non est volemtis, neque currcntis, sed miserentis Dei. I. Corinth. Is. non ego sed gratia Dei
mecum, Marc. II.non enim vos estis, qui .
loquimini, sed Spiritus sanctus qui loquitur in vobis. hoc explicatu m est Act.3. cu
Petrus inquit sanato claudo, nos quid i tuemini
103쪽
Comment . in D. Th. teri . pari.
memini quasi nostra virtute aut pictatefecerimus hune ambulare φ Deus filium suum I E s v vi suscitavit 1 mortuis, & in
fide nominis eius, confirmauit hoc ri men eius. eodem sensu catholice sacerdos dicere potest,ego non remisi huic peccata, sed Deus. Contra vero nunquam re peries, effectum causae secundariae attributum,cum termino exclusiuo cause primcipolis, ut obseruauit D.August.in I nch - , .c. r.asserens pie dici non posse,non est misercntis Dei,sed volentis hominis. simiuliter illae voces essent blasphema: non est Christus sed sacerdos qui conficit .aut consecrat sacramenta: non est Deus, sed consessarius qui remittit peccata:non est spiri. tus,sed aqua quae regenerat.
causam causae comparemus, instrum entalis nihil perse est, iuxta illud i. Corinth.3. neque qui plantat est aliquid, neque qui rigat , sed qui incrementum dat Deus. si autem effectum consideremu is quidem totus tribuitur & principali,& instrumentali ac ministeriali causae, sed cuiq; in suo
Inere. ita Deu Moyses, oleum, simul sanificabant Aarone: Aqua, verbu,spiritus, sacerdo'simul regenerat hominem. Quia vero ministri non niti per sacramenta interiore effectu operantur per se, ille propositione ego te absoluo, ego te baptizo, sic exponi solet perse N ex vi sacramenti, vel ego tibi sacramentu absolurioni ,vel remissionis impcndo, ego sacramentum ablutionis conseror modo intelligatur, quod etsi per sacramentum, tamen vere minister interiorem effectum operatur simul cum sacramento , perse dc propriE: cum
possit cffectus ex indispolitione recipienti vel alia ex causa& accidentario impediri. Sed lite intelligentia tollit illam difficultate m, quae aliis essc i, de veritate harum propositionum & similium,cum non est dignus vel non indiset absolutione , is
qui sacramentum recipit, propter remis sum ante peccatum. Nerest statem ministri & efficaciam in sacramentorum administratione ostendimus , qualitates necessarias administrandum deinceps ostendamus. Vt est materia & sorma ad essentiam sacramenti necessaria . ut alterutra
deficiunte sacramentum perfici non ponsit,iic posita potestate legitimi ministri ad usum ex administrationem sacramenti l sitimam , quid nam i impliciter necessarium sit hae sententia comprehendimus. io Minister sacra mentorum nouae legis de necessitate sacramenti tenetur habere intentionem, saltem faciendi, quod facit Ecclesia: caeterae vero qualitates, ut fides recta,sanctita ,deuotio, & aliae huiusmodi, utiles quidem sunt, ut digne & sanctὰ sacramentum administretum sed non sunt simpliciter necessiariae ad essentiam sacramenti. Explicetur primum cocluso, deinde confirmabitur. In ministro, ut in omni instrumento tria qualitatum genera distingui possunt, quaedam enim qualitates sunt omnino necessariae,sine quibus instimmentum vim suam exercere non potest, ut serram esse ferream di dentatam:quaedam sunt omnino accidentariae, quae nihil laciunt ad , sum instrumenti, vi seriam esse inauratam: quaedam sunt mediae his inte iectae,ad commodius operandum,licet nonecessario requitiis, ut serram esse acuistam. limiliter in sacra mentorum ministro, ad neces tatem sacramenti, tantum est neccssaria illa intentio:aetas vero, sanita &c. sunt omnino accidentariae qualitate quet neque ad simpliciter administrandum sacramentum, neque ad melius requiruntur.mediae sunt illae qualitate sine quibus quidem ent versi sacramentu, sed fanctὸ& digne non administraretur, ut sanctitas, recta fides deuotio erudito sacra, dcc. ii Deinde intentio explicanda est&ditistinguenda. intentio nil, l aliud est quem actus voluntatis, mouentis se in at quem finem di & distinguitur triplex , habitualis, virtualis, actualis . habitualis intentio est inclinat o per habitum ad aliquem sinein vel actum:& per eam est aliquis quodammodo dispos.tus, ad sacramentum administrandum, cum se obtulerit occasio:estq; in dormiente & indifferens ad mmnia sacramenta, neque actu movcthominem ad opus peculiare alicuius sacramenti. Virtualis intcntio est, quae ex praecedenti actuali, non interruyta per acetum contrarium ordinat & diligit consequctes actus,ut intentio finis manci virtual ter int lectione medii ad finem accommodati hane dicimus esse in ministro cum mens
eius evagatur,eo tempore quo exercet sacramentalem operationem, quia virtute
praecedentis actualis intentionis circa particularem actum manet, licet in ipso
ne ministri. an sit ea necessaria adessentia sa
104쪽
executionis momento minister animum non applieet Actualis intentio est pretens
animi applicatio, & attentio ad propolituopus. Sententia igitur proposita,quod sit necessaria intelio in sacramenti ministro, sic est accipiendes ut habitualis non lusii.
ciat.quia nimis 3eneralis est: actualis non sit necessaria,quia vix est in hominis potestate habere semper animum attentum: virtualis itaq; Idmciat di requiratur quamuis melior ut actualis. Hanc virtualem, D.Thoarabitualem vocat.ex actuali enim intentione relinquitur in phalasa,vel appetitu dispolitio,per qua non manente actu illi intentione, virtute tamen illius,tota actio
perficitur. an vero actualis illa intent o, multo vel pauco tempore antecesserit, ut in ea fundetur quae dicta est virtualis, mora iter& prucinter iudicandum est. Haec est sententiae propolitae explicatio , co firmatio singulis partibus est accommodanda.
12 Intentionem igitur esse necessariam in ministro, ex verbis Domini colligitur cum praecipit ministris sacrameta ministrare,dicens, ite bapti rate, facite in mei memoriam,remittite peccata: haec enim, nisi
adsit intentio costamis Christo pricipieti,
ministri exequi no pollunt,cum exequatur quod Christus prete epit δε operetur ex directione talis madati. Deinde voluit Christus actionem sacramentati m esse hum nam idest iudicio susceptam & deliberatam non temeraria fortuitam re coacta:
debet igitur esse secundum propositum Zelatentionem. Praeterca , sacramenti opus
externum perte indifferens est ad plures
usus & effectus, ut ablutio externa baptismi ad mundiciem corporis, ad refrigerationem,ad sanit atem, & ad plura alia: sed intentione ministri contrahitur & determinatur ad unum spirituale effecturn lacr menti proprium: est igitur intentio necessaria ut sit determinata actio sacramenta- litis verba quidem sermae, materiae sacramenti conserantur, est in illis maior dete minatio,sed non omnino persecta de cos summata ad specialem sacra menti oper tionem,nisi intentione minstri deterini netur.Vnde ministri intentio,est illud mediuper quod minister mouetur a Christo ad opus sacramentale,& effectum principalis Ventis producendum:& ideo quoties minister cum hac inteatione operatur, toties
2 Deo instrumentaliter mouetur: qui vero caret hac intutione, licet actu e xternii exequatur,non est tamen inti mentum Dei, quia caret medio quo applicetur vinus Dei,cause secundariae.
is Hi e doctrina de necessitate intentionis ministri, videtur olim coniuncta fuisse cum necessitate fidei mini liri: quia vid tur aliquando a patribus in hoc proposito, intentio nomine fidei comprehendi rut a Cypriano de coena Dominicum ait:a D mino dictu m est,fiaec est caro mea, & hie est sanguis meus, quotiescunq; his verbis& hae fide actum est,simul & medicamentum,de holocaustum fit. cerie D. August. epist 1 . fidem pro intctione ridetur usu
pare,& lib.7.contra Donati las, appellans eius cotrariumsallacem & simulatam operati opem in sacramentis.c. 3. Non tollit necessitatem intctionis ia ministris, quod ea intentio nobis non possit constare, de ideo incerti essemus de sacramentis ad salutem necessariis, quia non requiritur in nobis certitudo de his rebus, quae tollat mmnino dubitationem, qualis eli fidei certi ludo:l ed satis est ea quae dicitur coniecturalis aut moralis.neque aliam tenetur quis habere etiam de pei tinentibus ad salute Vnde si minister non exprimat cotrariam sententiam, certi esse debemus de sacrameto collato inquit D.Thom. .part. q.6 a tic.8.ad 2. t rectὸ expendit Caietaria ontra reprehendentes eam responsionem,ut Adrianum 4.q. .de baptismo, & Guillel. anslum de sacramentis in genere c. s. i ostendimus intentionem in mini- vestro esse necessariam , nunc vero confria με .mandu m est circa illud esse debere, quod Ecclesia catholica, vel Christus intendit,
nempe t intendat minister & velit suetire, quod intendit Ecclesia facere sed quii
haec intentio est valde confusa & implici ta, distinguere oportet,quid nam sit quod Ecclesia velit facere, ne forte in speciali, intentio ministri repugnet Ecclesiae. Debet igitur minister intendere, actum e ternu socramenti rite peraῖere:neq; opo tet ut intendat effectum iptius sacramenti.
Ratio primi est, quia est minister Lacramentude ideo intendat est necesse actum externum sacramenti, ut principali agenti, cuius est minister, congruere possiti
de excluduntur omnes actiones cir ca sacramenta non intentae, aut non v
105쪽
volitae, ut dormientis ebrii, phrenetici disimilium N eorum qui coactione & vi cxterna, vel usu vel cassii aliquo proferrent formam sacramentorum super legitimam materia m liter quam vellent aut inluderent ipsi:quia actio ministri debet esse humanus & deliberatus actus, ad perficiem
dam extemam actionem sacramenti.dico
autem s actionem sacramenti J quia non
satis est intendere actionem externam,sed ut sacrameti propriam:alioquin satis esset, si intenderetur naturalis actio, ut ablutio. ad mussiciem vel sanitatem corporis: cum tamen in his nihil sacramentale sit intentum. eadem ratione irrisoria, mimica aut iocularis actio externa esse potest intenta,& tamen non satis est ad essentiam sacramenti:quia non intenditur actio sacramentali hoc est caeremonia religionis a vulgari & populari actione distincta. Nihil igi
tur il ud est,id velle eiscere in sacramenti administratione quod Ecclesia intendit, qu m velle efficere actionem sacrametalem a Christo institutam,in signum populo Dei distinctam proinde ab aliis naturalibus aut humanis actionibus,& multo magis iocosis.& ridiculis: quamuis olim di bitauerit D. August. lib. 7. de baptism. c. 13. an in actione ludicra verum sit sacra
p. q. Is. Sed quia minister sacramenti, assumi -
tur a principali agente,ut verum sacramentum administret,sormam materiae coniungendo,accommodate ad virtutem principalis agentis sibi communicatam, & in hac nihil est ludicrum aut iocosum , nihil est
cur nos dubitemus, dirigi oportere intentionem ministri ad sacramentum religi nis perficiendum,licet de institutore, effectu&aliis non recte sentiat. Sed intentio ludicra aut iocosa dupliciter esse potest vel relata ad ipsum sacra metum, vel ad finem& motivum administrationis. Primo m do intenderet quis non quide facerequod Ecclesia facit sed similem actionem aliam iocose & delectationis causa: & ideo non esset sacramentum.Altero modo intenderet ali litis sacere quod facit Ecclesia, sed gratia delectationis, & haec intentio non tollit veritatem sacramenti, sicut neque si filisset intentio avara, aut aliquo malo fine vitiosa. Recta enim intentio potest esse& quantum ad sacramenti persectionem, di quantum ad sacramenti usum, prima re
ctitudo perficit sacra mctum, secunda Op ratur ad meritum: & ideo minister qui 1 tendit,quod Ecclesia vult, emcere, habet primam rectitudinem,& verum sacramentum confert, qui autem non habet secundum,no administrat merit ξ. Vnde peruersa intentio contraria vcudae rectitudini,vitiat opus eius in quantum est eius, no autem in quantum est principalis agentis, cuius virtute est sacrameniri minister, ex
esse autem dirigendam ministri intenti nem ad ei sectum perse baptismi necessario quamuis esset religiosa & pia intentior
constat ex eo,'uod sacramentum nouae legis ritὸ administratum,effectum consequitur in suscipiente, etiamsi effectum minister non intendar,clim immediate operetur ad consectionem sacras enti, quod ex opere operato nisi impediatur ex indisip sitione iuscipictis, inducit situm essectima, ad quem non immediat ξ operatur mininister, sed mediante sacramento. Vnde quamuis haec ministri generalis intentio necessaria ad essentiam sacramenti, sit generali , indeterminata atque confusa, respectu effectus,finis aut virtutis,que omnia &similia in hac intentione includuntur , &non distinguntur: in illa tamen includitur, non latum substantia actu . sed modus &respectu quo determinetur ad cosectionem sacramenti & ritus Christiani: quod intelligitur cum minister intendit iacere quod Ecclelia facere solet,uel quia Christus tale inibi iiit,vel quia Apostoli eo sunt usi, vel ouia Episcopi. his enim omnibus
tantum aeterminatur, & exprimitur in
dus, quo illa actio externa sit sacramentalis,& ut talis sit intenta: & hoc satis est generaliter intendi a ministro. Habemus huius do uxit histre exemplum de puero Allianasio,baptizate aliquot aequale, suos ad imitationem Epis copi Alexandrini. in- si terrogatus enim cur de quo animo secerit, respondit se ad imitationem Episcopi se 'cisse,cum alterius re sensum no habuerit: habitus est autem ille baptismus ratus &perfectus. . 16 Hic est consensus Ecclesiae catholi cae & omnium Theologorum, quem socuta sunt duo Concilia , Florentinum 3e
Tridentinum, illud in doctrina de sacramentis, hoc autem sest7. de sacramentis in genere Canai. vi scilicet, minsteri tendere
106쪽
tendere debeat seu velle id sacere , quod rectam fidem ministri ad veritatem sacra intendit Ecclesia sacere:quia ut inquit D. menti necessariam esse, sed potius pers Thom. subiicit principali agenti hae im ctum esse sacram cium,etiamsi a malo mitentione, in qua subiectione consistit ra- nistro fideli,vel infideli,narretico, excom-tio instrumenti. Cum autem haec intem municato aut degradato conseratur. Pritio sit practica, nempe ad perficiendam mum autem proponemus argumenta coactionem sacramentalem, quicquid prae- munia, quae concludunt non requiri adterea minister speculatita intendat, veru veritatem sacramenti, fidem rectam si sacramentum perscitur. ut si intendat via ctitatem aut bonos mores ministrissed sarum non sceminam baptizare, vel Episco cramentum verum permanere, si caetera pus hos aut illos non ordinare: quia si ad- necessaria adsint, nempe materia, forma,
ministratione ipsa sacramenti, velit singis. intentio faciendi quod Ecclesia fieri vult, lare subiectu sibi propositum, via omnia in ministro habente legitimam potestate, proposita baptizare vel ordinare, sacramε idest,characterem de potestatem admini tum perscitur: quia intentio dirigitur ad strandi neccssariam : excepto baptis nio,
actionem sacramentalem suscipienti a uem omnes conferre possunt: licci non commodatam,quam satis esse ostedimus dcbeant nisi in articulo necessitatis,qui noad essentiam sacramenti ex parte mini- sunt sacerdotes. .in matrimonio autem error personae is Primum argumentum est ex D.A vitiat matrimonium,quia poscitur com sust.lib.6. contra Donatistas. cap. 21. M- sensu, quem oportet ad certam de singu- cramenta habet vim, t supra ostendimus, larem personam determinari. ex opere operato quod Augustino est ex
.H. 17 Quod si dubitet quispiam,an haec im vi verbi,hoc est formae, vel ex ipso opere, - . tentio generalis satis sit ad veritatem sa- quomodocunque affectus sit minister qui cramenti, etiamsi minister non vere se est operans actionem sacramentalem: sed sat de Ecclesia , cui consormem habet fides de sanctitas sunt operantis: ergo non intentionem , ut si baptista Caluinia mira requiruntur ad veritatem lacramenti. ita- intendat quidem quod Ecclesia intenditi que si habere vim ex opere operato, est sed adiungit praeterea, hanc ecclesiam es, non pendere virtutem sacramenti ex vim se Geneuensem, non autem Romanam. tute, meritis aut dispol tione operantis mi- Rcspondeo,haeresim ministri,modo non nistri, non possunt requiri neceil uio ad vest circa ipsum sacramentum, licet si ritatem sacramenti, lanctitas aut recta fi- circa effectum sacrameli,vel aliquid aliud des mini liri. Confirmatur hec ratio ex eo. non toltcre veritatem sacramenti. itaque de Aug.lib.s.contra eosde. cap. 2o.quia sis intendit conferre secramentum Eces virtus ministri ad veritatem de essentiam sar, etiamsi de effectu,& de Ecclesia ipsa sacrameti pertineret, maior virtus & fides
c. I. Aetia, male sentiat, verum sacramentum admia maius&persectius sacramentum conseriari nistrabit: quia sunt essentialia sacramenti, rit,& minor minus: quod si verum cssct, uisa --. . debita materia Ne forma, de intentio sus- iam sacramenta de dona Dei non pendo ficiens, Se haeresis circa alia, ut statim ostε rent ex Christo aut eius instituti inae, sed . detur, non potest sacramenrum vitium ex differentia humanorum meraci nurem put tiO Simile est quod inquit August. Epist. v. minister non induceret effcctum laci . eos qui ea intentione paruulos baptismo menti ex virtute principalis agetitissed ex a ministri offerunt, ut temporalem sanitatem reci, propria. st Mςcςsi-- piant vel retineant, non propter hanc in- ao Vnde essicitur secundum argumem rin tentionem efficere, ut illi non regeneren- tum.minister via instrumentum non agit tur: quia celebrantur per eos nihilomia ex propria virtute , sed ex vi α efficaciae do rina αδ nus necessaria ministeria. principalis agentis:& ideo accidentarium 18 Ostendimus intentionem in mini- est instrumento qualemcumque formam stro sacramenti necessariam esse, de qua- aut perfectionem habere. praeter eam qua --. lis di cuius obiecti esse oporteret ad neces propriὸ instrumentum sit, de eleuatur adsitatem sacramenti: deinceps ad perfecta effectum principalis agentis: sed ininisters into. 31- confirmationem sententiae propoliis,oste sacratnentoriam, est latum instrumentum -- L 1 dendum est, neque sanctitatem, neque Dei, ad eorum administrationem de con
107쪽
s: Nonem: ergo non agit ex ulla sua viri x et ales aureos, Plumbeo, vel lahi deos,ea te, sed ex motione principalis caus*: no. spes in homine di non in Deo collocetur, aut potestis lacramentorum G tam Cliram,ouam ministri esse videatur.Unde Co- .rint litoriam schiilitata orta sunt,quae Paulus repRhendit principio prioris epist. ad eosdem.celebris inde orta est Augustini
sententia, ach. 4. in Ioannem,sic comprei hEia: frater quidlibi iacit malus minister, ubi bonus est Dotninu 'multa alia in hac
sententiam scribit coua.Petil. lib. . cap.3. ac lib. a. p.6. Confirmatio huius argumenti , est illa ratio D. Thoni ta contra Gent. cap.77. ea quae in administratione sacramentorum fiunt, excedunt virtutem humanam, & vidiuina,atque supernatu. rali conficiuntur: cum erso nulla humana. virtute fiant, neque malitia humana im
..2i Tertium argumentum sit ex eodem D. O in .per habitus virtutis aut vitii fit, ut bene vel male operemur, per tot est tem autem aut impotentiam ut simpliciarer operemur aut non: cum hoc sit proprium potentiae habilem quempiam ad Operandum constituere: virtus igitur po- teli essicere, ut minister sacramenti bene
operetur, sed quia minister est, operari potest: & quia prius non pendet a posteri
ri, posse conficere verum sacramentum
non erit a virtute , cum prius sit operari, quam bene operari. Confirmatur quia potestas de consecratio ministrorum , cum detur & cona unicetur simpliciter, & s- ne ulla peccati exceptione , aeterna est in illis, di non potest suspendi aut deleri perviancunque hominis malitiam. Vnde eL scitur , quod cum Dei vis & potestas non immutetur emper idem facit per quen cunqugministrum , modo habeat pote statem de qualitatem ministro necessaria ut minister est, quae sella intentio est , ut ostendimus. Reliquae aute qualitum, quae insunt homini, non quatenus minister, sed quia homo, vel quia bonus homo , vel quia membrum Eccles est, extra rati nem instrumenti sunt, & idcirco ad bona actionem, & bonum usum ministeri juvii ies esse possunt. ad veritatem sacramenti, quod , ministro ut minister est tantum pε det, nullo modo requiruntur. Exempla Augustini sunt, quemadmodum aquaqua imgatur Iaortui, siue transeat per c dem vim humectationis, ares enti te impertit, di quemadmodum arboribus nihil obest eoru improbitas,quorum manibus latae sunt: ita nihil vitis contrahunt
illi qui malorum hominum ministerio, Christo insiti sunt,& in illo ianctificantur.
Vnde frequenter illud repetit, non minus valuisse sacramenta Iudae quam Ioannis, lib. 3.contra Crcscon.cap. 7. Thomas etiaVvalden. lib.de sacramelisostedit omnia dona quae hominibus donantur non sua sed aliorum di Ecclesie causa, non pende re ex meritis humanis , ut patet de dono miraculorum, cuiationum, prophetiarum, exorcismorum: nde concludit illam et gantem sententiam, minister sacramenta dispensans no pascit plebem inoribus,sed ritibus.Vnde ut Deus post datam creat iis primam vim multiplicationis, cum ei Ldein concurrit ad omnes effectus natur lesnullus hominum sceleribus obstant hus: ita semper tuum propolitum de tacramentorum esseditibus producendo tinct nulla hominum ministrantium ni litia impeditus.Sic colliges ex D Basli in opere sextae diei, rγlost. inserin. de prodit.Iudae,Damas. lib. de fideia . P. 22 Postremo, certa sunt in hac re testimonia traditionis Ecclesiasticae, & concinliorum. De tradicone Ecclesiastica quae sacramenta administrata ab haereticis vera esse agnosci litestis est D. Auguli lib. r.de baptismo,cap.7.quarn,inquit, eo suetudinem tota Ecclesia obstruatam, ex apostolica Traditione venientem, credi
anus per Agrippinum primum corrumpi coepisse. In eandem sententiam citat saepe Augusticatholicum totius orbis concilium, celebratumpost pastionem Q priani paulo antequam Augustinu ipse natus
esset,ut scribit lib.2.contra Donat. c. s. & s.cui cedere Oportet omnia priora co-cilia prouincialia, nedum homines sinsulares ves sanctissimos. Huic concilio plenario asserit lib.6. de baptismo, cap. 32.
Deum reuelasse hanc veritatem, de inte-sritate sacramentorum apud la aereticos: Madeo pallim urget hoc Concilium lib. r.
dicium. Quod autem fuerit illud plenarium Concilium nunquam exprimit, sed
108쪽
re ext tuse,qui ta inen nunc non habetur. Allegat etiam D. August. contra Parmeniantini Concilium prouinciale Carthasinense post obitum Cypriani coactum presidente Geato Episcopo , cui dicitur Cy-- π prianu pro sua humilitate , si intersuisset
consensurum. Ex quo Cocilio multa sunt relatam dist. q. de consecta sicut ex libris Augus bini Optati,Isidori, multoruque sanct morum pontificum. Adeo ut tandenon sqlurn de speticorum baptismo quin integer esiet, nemo catholicus dubitareti sed etiam fidem ministri tam minime r n liri ad necessitatem sacramenti 'crede.m, , t baptismus a Iudso ministratus probaretur cadem d.cap.a quodam,& a pagano c.Romanus,lc a quibuscunque haereticis modo essentialia sacramenti seruarente. siqis: licci ipse Augustuib. 7. contra Donatist cap. s. dubit Mi erit, an sacramentum datum a non baptizato valeret: quod eo tempore nillil esset desn tum in Comcilio plenario,nec quicquam coeptum tractari innatiosali vel regionali:aden receptum fuit in veteri Ecclesia,ut doctissimi quique omnia referrent ad iudicium Con
29 Exceperunt vetera cocilia ab hac de finitione uniuersali,Cataphrygas& Paulianistas, quia forma bapt.smi non seruaue runt.Quare hoc suit semper catholicae Eeclesiae iudicium, integritatem & verit tem sacramenti , non tolli per haeresim, B. .m. . f. aut maliciam ministri, modo is legitimam 1 εε F. haberet potestatem administrandi cum debita intentione, de adhiberet necessiria materiam A formam sacramenti. itaqire pol tam & constitutam veritatem sacramenti non vitiaret ulla malicia, aut error,
etiamsi de recta intelligentia Sacramenti aut effectus illius esset: sic Arrianorum Δ, ' Sabellianorum & consimilium baptin a. mum, etiam de Trinitate, in cuius nomi-- ne baptismus perficitur, perniciose sen
contra Arriano eum tantum dare verum
baptismum , qui rectam fidem habeat: de quibusdam Arrianis est intelligendii, qui suam haeresim permiscentes formae
sacramenti,non seruabant legitimam sormam, ta ideo neque verum baptismum conserebant: dicentes in creatore A. creati ra , non autem in patre de filio. ut si Caluinisti in forma aliquid ex siua heresi adivnserent, non consecrarent,dicentes hoe
est figurat E vel tropice corpus meum. Similiter explicandus Ambros.lib. de his qui myster. initiantur cap. q. Ad Leo Pri .mus epist.77. canon Basilii 47. sunt etiam de hae re alia decreta ut Apost. can. 7
tra vviesciti.art. Trident.Sess. 7. n.4. Ade baptismo. et 1 Ex hac doctrina de sacramentis limreticorum , aliorumque malorum colligitur:Nullum lacra metum ab eisdem collatum si characterem imprimat'iterari x. rposse , ut baptismum, confirmationem, rordinem : quia lica in aliis sacramentis de in his etiam, cum ab haereticis conseruntur, plerumque non consequatur gratia de sanctificatio in adultis , charac ertamen semper imprimitur : de ideo ad hune effectum distinguendum, facta est
olim celebris quest. cle charactere sacravimentorum. Itaque recte adnotauit D. August. lib. C. de baptismo, cap. I. errorem afferentium , sacramentum adiri nistratum ab haereticis non esse verum sacramentum, quod non distinxerint autores is. Fhuius erroris, inter sacramentum & Ω-cramenti effectum :& inter characterem
qui est effectus indifferens bonis & malis, &remissionem peccatorum & sanctifieatione quae semper est bono . Vnde qua a D. August. de aliis Patribu, di
cuntur de integro baptismo hereticorum, eadem dici possunt de aliis sacramentis. vere enim Eucharistiam, cofirmationem, ordinem,& alia sacramenta conficere possunt:& plane falluntur,qui putant consis nationem collatam olim ab haereticis,it ratam filisse in Ecclesia Catholica:cum in Cocilio Tarraconen. antiquissimo, cap. 6. de hoc etiam sacramento non repetendost desilitum: Et eadem doctrina est Patrum & omnium Theologorum , de bais
109쪽
piis noluereticorum,atque de aliis sacra inentis. Deceptionis occasio sitit ex usu antiquae Ecclesiae,in qua redeunt ab haere- si uer manus impolitionem admittebam tur, cu tu hac caeremonia esset plerun-quc confirmaticini Nut costat ex D. Iustino in responsione adi4 Getilium, existimauerunt,illos om nes etia in ab lineticis co- firmatos in Ecclesia catholica iterum confirmes i.Sed certe illa caeremonia impositionis manuum non fuit tantum confirmationis sacra menti,sed ple 'ue reconciliationis & poenitentiae , ut suo loco latius ostendemus. - Cauendus hic etiam est error eoru, νει cerom qisa inui cxistimant quissem l ereticorum sacra ψm sim Di uetita pellccta esse &intcgra, sed nunqu
habere licarem effutium, quod ab liae ret is administrentur:& ideo asscrunt infantcs al, hvreticis baptizatos, si discesserint .an quam in Ecclesia Cathol:ca per coiismationem rccipiantur , Omni ira perire. - . - Contraris tamen sint ntia est vera,& ab
ta,ribb.7. c. La uniari, baptaiatu ab hereticis in neces itate remissione peccatorumta salute assequi.Qu'd etiam de sacramento poenitentiae in eade necessitate intelligedum est de quo etia legenda est Epist. 23. ad Bonifactu. Argumentum firmitumum pro hac Ridentia estMuod sacranientu nouae legis nunqua potest carere tuo studiu, nisi sit inpedimentu vel obex in suscipiete, sed in antes nullo modo obicem ponunt: e adulti contriti in extrema necelli ' rate non videntur etiam Poncre: ergo cu b sacramento consecuntur etiam salutarem . illius effectu.quare neque heretici neque
alii mali ministri: possunt impedire cffectu sacramenti,n: si peccatum sit in suscipiete. Que doctrini eit plena cosolationi cum via eamus ni it posse impedire sacramentorum e tactum, si nos ipsi nobis non desueramus. Vnde quae August. de alii alle runt, fi ct corum biptismum , verum secramentum esse cxtra si etiam , sed non esse utile.extra Ecclesiam,intelliget di sunt de his qui voluntarie & extra necessit item, e sacramenta non omnino necessaria accipiunt in solii simate vcl haeresi, quia eo mo lo ponunt obcem sacramen ta: quod ii esset ad lalutem necessarium, Marticulo necessitati , etiam extra Eccle. iam luam haberet euectum.
Π Seu quoniam cautum esse oportet Disputatio in accipiendo vel petendo lacramentum de accipienab li reticis ae com Mittatur peccatum, tibus sacra-d accipienti sacramentum nona inluta- menta a mare : obteruandae sunt huiusmodi inmistri l , ministris, distinctiones, ministcrenim vel est ex os- an semperficio, ut praelaetus, parochus, vel ex m' peccet s. p. missione cdHeganas.Deinde ministe et q. 6 are. 6. publice se exhibet Ecclesiae, & sacramentorum inistrum, vel non: eterea, vel toleratur ab Ecclesia, hoc est iuxta'definitionem Concilij Constratien. non est
nomhaatim excommunicatus, nec manufestus clerici precuses: via est praecissis, quia ves publice timeticus via apostati: aut degradatus , venui pensus. Sacram emta autem qu.e ab his administrari possunt, vel sunt limpliciter necessiria ad iuutem, xt baptistius, va non necessaria. Ab eo igitur qui se exhibet Ecclesiae ministrum ex officio vel commissione, & ab tas tia toleratur, licet accipere & exigere sacram tum etiam extra cecessitatem, etias inoveris illum reum esse peccati mortalis:
quia a ministro legitimo iuste petitu id
bita actio, praesertim Parato, ut ab vlura rio paramaicet accipere usuras. In articulo autem necc si talis, licet 1 quocunque habente potestatem adininistrandi, petere sacramentum necessarium ad sinitem. In articulo mortis quae est necessitasQxtrema nulli dubium est, baptismum sine peccato recipi, a malo mimitro etiam ex communicato, vel preciso, idest haeretico, vel apostata, cum in eodem articulo etiainsidelis sit minister, sed in eodem articu lo definiuit Tridem. Sess. q. ca Q. Om nem sacerdote absoluere posse ab omni peccato , de centiara : hunc sacerdote ni omnes intelligunt etiam excommunica intum, suspen: una, depradatum, dc irregularem: quidam excie:unt haereticum, vesapost nam i Sihiest. Sol. . dist. 18.quest. N art. q. Sed certe C oncilium lini uir generaliter de quo nque sacerdote, dc hideo, non est cur aliquis excipiatur. Qui veris ministrat sacramentum baptismi in eodem articulo necessitatis , in quo posset νώ mini quicus ministrare , etiamsi contaminatus ε ε mortali pece to,excomtamnicatus, haere-
ticus Sc. non peccat . quia non ex olfic: , sed ex necessitate administrat:in qua qui- α iacunque alius inultis peccatis contamina- rati- tu, adminii rans peccarct. Dira articulum
110쪽
ticulum vero neces statis, non petitur ne , que datur , malo niinistro sacramentum sine peccato et quia minister huiusmodi per specialem consecrationem deputatur ad sanctὸ administrandum sacramenta:&qui petit sciem illum existere in peccato, sine ulla urgente necessitate,communicat peccato illius.
ina .ria, a diis etrinae de ministris sacramentorum, vi r Min sellamus argumenta haereticorum, ast --ύλωεν- rentium , ab haereticis non conserit vera sacramenta , ut diximus receptum esse&definitu ab Ecclesia catholica. Fuit enim error Agrippini, quem diuus Cyprianus sine pertinacia secutus est, de iam Concilium quodam Africanum priscnte & d finiente D. Cypriano, rectam fidem esse necessariam ad sacramentoruui admini strationem: R ideo haereticos, nullum verum sacramentum conferre: unde baptizatos ab haereticis rebapti abant temp
re autem diui Augustini hisecit hie error Immane schisma, cum primum incoeptus a sanctis Episcopis Agrippino de Cypriano , deinde suffultus esset aliquot Numidiae Se Africae Prouincialibus Conciliis. His omni hus respondet D. Augia lib. I. de Baptismo, & contra autores schismaiatis& Donatistas de eundem errorem suis a vigintiquinque libros. Sed illo tertio bio ta niodeste iatis iacit rationibus sin-cti Cypriani de Horum, ut di illius pers
nam, atque mentem non obstinat ε errantem mirum in modum colat,& errorem
ipsum ne illi in ptitctur :n peccatum sepὸ inclini t quod idem secit D. Basil Epist. i. ad Α inphloch. sentiens Cyprianum &. . inmitianum , quo honoris caula sim appellat,non nefasse potestatem haeretico rum omnium circa sacramenta , sed eorum qui non essent ordinati, , t contingit in schismate inueterato no ordinari. itamen error etiam foret in baptismo, nisitati intestigat, tales ex officio baptia re non posse.Pollea vero cutis I plenario Cocilio definitum essit, vera esse s acra menta data ab haereticis, Episcopi illi Africani ,& Orientales, qui fuerant in eo errore, suas sententias retractarunt, ut scribit D.Augustaib. Iaron tra Cresconἀap. .&sequent. Euseb. lib.7. histor. cap. q. Nicephor. lib. Geat. 7. HieronV.contra I.ucifer, Vicent. Lirinen. An vero diuus
prianus seipsum eorrexerit . dubitat D. Aug lib.1. ectra Donatist. cap. .de epist. Α8. ad Vincent.& Dionys Alexand.apud abusib. non excipit ab ea retractatione Cyprianum; de Beda planὰ affirmat lib. 8. qq. quaest. s. secuti sunt deinceps Donatistae, qui omnes manifestos peccatores a sacramentorum administratione amoebant: Husiis occultos etiam reiiciebat, tandem Vriclessus etiam praestitos, quacunque etiam pollerent presente sanctitate, & iustitia, asperens huiusmodi priua tos esse omni potestat ede iurisdictione Ecclesiastica de ciuit 'usgradibus ad summa
istam insaniam volatum est. in sed optre pretium suerit,mmim mmnium argumenta singulatim refellere. Primum erat, non est sacramentum noui legis,nis gratiam conferat : sed hiritico rum lacramenta non conferunt gratiam, quia dicitur ad Eehes . una fide, Ze unubaptisma: quare si non litvna fides, neque unus baptisnus erit: ergo non liuit sacramenta haereticorum. Respondeo, upositionem per se esse veram, shd illam et scaciam aliquando impediri ex ii dispositione suscipientis sacra mentu me de aliud est sacramentum perte, aliud sacramenti effectum, cum possit prius esse line po- statori. Deinde assumptio est falsa, quia baptisinus ab haeretico administratus, in fantem regenerabit, dc poenitent a ex len tentia multorum in articulo necessitatis iustificabit ut supra ostensum est. so Alterum argumentum est: qui ipse non habet gratiam alteri dare non potest:
ergo neque hereticus sacramentum con ferens gratiam.Sic Christus Ioan. Io.co ferens potet latem remittendi peccata .d
dit etiam Apostolis Spiritum sanctum. Respondeo. instrumentum saepe efficere quod non habet,quia agit ex virtute primcipalis agentis, quod potest per niatuni
ministrum aratiam conferre. Dominus autem eontulit Spiritum sanctum Ioann.ro. cum illa potestate, , t eam ab illo pendere prscipue&primo intelligeremr,a quo eunque homine administreturmon autem
ut gratiam Spiritus sancti necessariam ense significaret in ministro. Sic intclligenis dum est illud Ecelesiastiei ab immum do quis emudabitur,nein operibiis propriis immundi, & ab immundicie pros elismon autem operibus γε ministeria