장음표시 사용
311쪽
de debuit a rimos panes: nili dicamus legem violasse tum, cum tam studioia implere curauit: de li non secit Pascha iuxta legis praece tum, neq; fecisse quidem
Pascha dicendus est,ut omnes Euangeli
18 Sed ostendamus distincte, quo die mensis primi Christus secerit Passia, positis quibusdam principiis , quae ex prae
ceptis veteris legis colliguntur. Primo igitur accipiendum est, ludaeis menses fuisse lunares, & ideo inaequales,quia Lu. nae cursus viginti nouem diebus & semisse, hoc est duodecim horis, constat de
perscit .primum autem mensem de caput anni duobus modis computabant praecipue, uno ad sestorum celebrationem, altero ad cotractus ciuiles. initium virtus que computationis ab aequinoctio, illius a vernali, huius ab autumnali: ut esset
computatio anni exacta,redeunte tole,ad
idem punctam. Computatio anni ad contractus ciuiles sumebatur ab aequinoctio autumnali, quod in messem Septembremineid:t, sie Levit. 2s. praecipit Dominus numerari annos Iubilei,sabbathi, & omnium contractuum a decima die mensis septimi, qui dicitur Hebr. Thisii. Ve nate autem aequinoctium, eodem primo puncto arietis semper contingit, sed non
eodem die, & ideo licet esset principium
anni Iudaeis firmum & certum, non tamen dies idem mentis primi. Initium a tem mensis const tuebant in proxima vernali aequinoctio Solis cum Lune coniunctione,&ab ea deinceps reliquos dies
mentis computabant,fecundam, tertiam, Alic deinceps, Lunam vocantes. Te
pore autem Iulii Cesaris, quo digestium
S correctum est calendarium Romanu, contigit aequinoctium vernale vigessima
quinta die Martii, & tempore natiuitatis Christi inter vigelliniam quartam & vigessimam quintam diem Marti j: quia ex-
Perimento compertum est centestimo quoque anno praeoccupari diem unum, vel circiterr de ita nostra aetate contingit, inter decimam de undecimam diem Nariij. 9 Cum autem in calendaEo Ecclesiastico fixum permaneat hoc aequin uia
vigessima prima die Martii, de tempus celebrandi Pasclia Iudaicum, ab ipso v
ro aequinoctio computari deberet, Se nostrum consequenti proxima die dominiaca Celebrandum sit, cum eadem Christus resurrexerit, fit necessario,ut erremus in tempore celeutandi nostrum Pascha, si
exacte computandum est proxima die dominica post tempus Paschatis Iudaici,
ut primum celebratum est nostrum Pas.cha , cum Christus resurrexit. H:c vera primus mentis anni in celebratione fest
rum , Chaldaico vocabulo dictus in Lim cta scriptura Nisan, si prima lunatio, vel
coniunctio solis de Lunae antecedat equinoctium vernale,incidit in Martium mea semi si autem consequatur, plerunquain Aprilem, secundum quod annus em bolismicus proprius, aut remotius contigerit. suit autem olim Romanis Martius mensis anni principium, ut ostendit a pellatio Septembris de consequentium mensium, quae a Martio. ut primo men
se desumitur. Sed quoniam primum se-stum Iudaeorum, suit Phase, vel Pascha, quod ab illo nomine Graeci deflectentes
usurpaverunt, & illud celebrandum cs.set decima quina Luna ad vesperam, v lut quidam Hebraei legunt,inter duas venperas, ut praeceptum est Exod. D. Leuit.
nae computatio esset a coniunctione illius, vernali aequinoctio proxima desumenda. illud nunc disputatur , utrum Christus celebraueritPascha Iudaicum eadem Luna decima quarta, iuxta legis praestriaptum, an potius celebrauerit Luna decuma tertia , praeoccupando diem a lege pr fixum. xo.Consensus quidem Ecclesiae cath licae pro certo habet ex diuina scriptura, post manducationem agni Paschalis,Chridum instituisse suum Pascha, ut comple mentum veteris ioc est Eucliaristiam idque cotigisse seria quinta nocte qua Christus tradebatur, deinde seria sexta, quae fuit Parasceve sabbathi, quia in eadent praeparabantur necessaria ad diem Lab-l allu , in quo ab illis operibus cessandum esset, passum sutile Dominum:& ad vesperam feriae sextae, sepultum, Min sepulcnro quieuisse .reliquam huius seriae sestio partesia, totum sabbathum, de partem incipientis Oi v. di valde dira luculo resurrexisse. quo ri te Luna suo.
312쪽
rit haec seria quinta non exprimit sanctae scriptura , reliqua omnia usus Ecclesiae confirmat in celebrandis huiusmodi mysteriis eodem ordine, quo contigisse duximus. Clim autem nox Lunae decimae quartae, qua nocte Pascha immolandum esset, & manducandum, possit intelligi, vel prineipium Lunae decimae quarteriug. vespera in vesperam computabatur, vel terminus eiusdem. in celebratione Iudai-
ei Paschatis, non potest intelligi nisi ea
nox , quae esset terminus Lunae decimae quartae.& principium decimae quintae: lex enim Exod. Ir. praeeitit, ut noctem, in qua manducaretur Pascha, proximὸ coim sequeretur stum azimorum septem diebas continuatis : quod si nox manduca tioni Palchatis dicata, esset principium Lunae decimae quarta saecessario eniceretur, Lunam eandem decimam quartam ad festum arimorum pertinere, & non ad sinum Paschatisiquod sanὸ repugnat sanctae scripturae, cum ait eodem c. u. primo mense quarta decima die mensis ad vesperam comedetis aZima .usq; ad diem vicesimam primam eiusdem mensis ad vesperam: hoc est, a vespera quartae decimae diei, quae est initium decimae quininis, usque in vigesimumum primum diem, nemphseptem diebus integris a vespera
in vel peram computatis, arima mandu candum et . illa igitur vespera, quae erat initium Lunae decimae quintae,manducandum erat Pascha, & septem deinceps die bus Nima comedendum: adeo ut nulla in domo remaneret sementum, adiuncta illa comminatione, quicunque com
derit sermentum , peribit anima illa de Israel, a primo die, usque ad diem septimum : sed prima tantum dies,&vlti ma erat sestiuitas venerabilis, in quibus nihil operis faciendum esset: exceptis his,
quae ad vescendum pertinerent cicut eod. c. inacriptum est Unde constat hanc vesperam Lunae decimae quartae, & eidem,&Lunae decimae quintae posse adnumerari, quod esset illius finis, de huius principium. ra inod autem diximus pro eo, quod nos legimus, agnum esse immolandus ad vesperam J quosdam Hebr. legere s inter duas vesperas J Rabbini quidam de Io. subus sie distingunt, ut prima vespera sit , a tertia hora pomeridiana ad vesperam , altera vero ad noctem intempestam: sed scripturae intelligentia a nobis propolita, non eatitur has argutias in dia uidendo, cum simpliciter dicat s ad vesperam. Jquod si adhuc legamus duas vcsperas, erit prima vespera cum totus Orbis solis tenet orizontem,&altera, cum
nihil superest de radiis sol aribus supra Orizontem, ut quidam exponunt, ut sit alte. ra Vespera , quod nos crepusculum vo- ς' er
1r Deinde lex immolandi agnum Pasi e rem melialem di typicum, ex eodem c. I 2.EXO.
di proponenda est decima die mensis pria smi tollat unusquisque agnum per familias & domos suas: sin autem minor est numerus , ut sufficere pollit adves en dum agnum, assi amet vicinum suum, qui coniunctus est domui suae, iuxta numerum animarum, quae susicere possunt ad esum agni. Erit autem agnus absque m cula , masculus, anniculus.seruabitis eum usque ad quartam decimam mensis huius , immolabitq; eum uniuersa multit do filiorum Is ael ad vesperam. edent carnes nocte illas assas igni & azimos panes eum lactucis agrestibus . non com detis ex eo crudum quid , nec coctum aqua, sed assu m tantum igni: caput cum pedibus eius & intestinis vorabitis. nec remanebit quicquam ex eo usque manersi quid residuum fuerit, igne comburetis. Sic autem comedetis illum: renes vestros
accingetis, & calceamenta habebitis in pedibus, tenentes baculos in manibus,&comedetis festinantes:est enim Phase, id est, transitus Domini. haec sunt,quae sancta scriptura proponit de immolatione agni legalis, & manducatione :alaavero, quae aci alterum ex his duobus non perti nent cosulto praetermisimus, quod essenta nostro proposito aliena. 13 His potitis ad explicandam liane c5- Divina 'Qσtrouetitam praeter sententiam Grecorum, supra proposita m, quae as erit, non Luna et decima quarta, ut lege praescriptum erat, sed decima tertia praeo ipauisse Chri stum agni legalis immolationem: est alia sententia, cuius meminit D. Thom. s. p. q. 6.ar.9.& in Catena super Lucam eam tribuit Eusebio,Iudaeos furore & odio petritos,distulisse contra legem Pascha suum
313쪽
in diem sequentem , ut liberius incumberent in condemnationem & necem Chrissti. Sed haec coniectura sua absirditate iacet, nec quemquam hodie defensorem habet : de Mari Iq. scriptum est, primo die aZimorum, quando Pascha immolabant , di Icipuli, dee. hic enim & mos Iudae Orum, secundum legis praeceptum, di Christi immolatio Passenatis, eodem die facta signisi tuta Tertia sententia est quorundam recentiorum , qui ad vitandam apparentem discrepantiam Euangelistarum, de tempore Paschatis a Domino celebrati, non dubitant asserere, Christum nunquam fecisse Pascha Iudaicum, atque ea omnia quae de Paschate iri Euangelio commemorantur, ad sui i plius, vel in
cruce, vel in coena , immolationem referri debere. Sed lime omnia, quia ape tam vim faciunt Euanaetiliis, ta m studiosa describentibus celebratum a Domino Pascha, quod caeteri immolabant, ut paulo ante exMarco retulimus,nec aliud erat,
quod tunc Pascha vocaretur, nodum Christi Paschate initituto, ampliori refutationestini indigna. 2 Quarta sententia est Pauli Burgensi, in additionibus, quam plerique ex recentioribus sequuntur, constituentis duos legitimos dies celebrandi Paschatis , eo anno,in quem passio Christi incidit:vnum
Exod. 12. Praescriptum, quem Dominus tenuerit: alterum traditione inductum, quem Iudaei obseruauerunt, nempe postridie eius diei, in quo Christus diuino mandato Pastita suum secerat. Existimauit enim Burgen. sella,quae inciderent in Paraseeum si obathi, in ipsum sabbathum transferenda esse: quod duo festa n quibuς nihil operis simul fieri licebat, continuo non potuissent celebrari : neque tiacuisse cibos praeparare in solemnitatibus
aZimorum. Hac ratione putat etiam facile componi omnem apparentem Euan- velis harum repugnantiam: vi,quae Ioannes
facta esse dixit ante se sitim Paschatis, mnia intelligantur de sella a Iudaeis scr-uato per translationem: de quae a caeteris
angeli liis primo die azimorum facta
narrantur, de eo die, luem ex legis praeseripto Christus obteruauit. Nos autem, his omnibus omissis, eam lententi.Nn le- qua inur , quam omnes sere Theologi , d
sensus totius penE Ecclesiae comprobauit:
Christum scilicet, eodem a lese praescripto die, Pasciis cum reliquo fideli populo secisse.ea primum ex narratione Euan gelistarum confirmatur. Matthaeus inquit cap. 26. prima die arimorum accesserunt discipuli ad I x s v M , ubi vis paremus tibi comedere Pascha hic vides ex tempore praescripto Paschati Iudaico, ad eiusdem celebrationem excitari Dominum. apertius Marcus cap. 1 . primo
die arimorum, inquit , quando Pascha immolabant, dicunt disicipuli, dec. constat enim hie significari tempti , in quo caeteri Pascha immolarcnt. Lucas Omnium m ni festi inae cap. tr. venit dies aes morum,
in qua necesse est occidi Pascha: haec ne- cellitas est praecepti, in quo iuxta legem oportebat Pascha immolari. de hoc au- tene legis o die paulo ante Dominus Apostolis dixerat, vos scitis , quia post
biduum Pascha sietuaeque enim aliud tempus nouerant celebrandi Paschatis , nisi lege prascriptum.1s Consentiunt etiam Patres veteres, Chrysoli. hom. 8 r. in Matth. apertὰ scimbit, Christum ea die q in lex praescripsit, seruasse caeremoniam, ut usque ad ultinium diem ostenderet e non esse legi c trarium Hieronym. etiam Matth. 26. hic dies, inquit, aramorum est decimus quartus primi mensis, quando agnus immola tur, & Luna plenis lima est, & fermentum omne abiicitur. August. ep. 86. ad Cas lanum, Matthaeus , inquit, Euangelista vocat quintam labbathi primum diem alimorum, quia in eius vespera sequente, si in tura erat coena Paschalis, in qua incipi bat a rimum& otiis immolatio: idem mnes alii veter Patres sentiunt.quare hecanticipatio Paschalis, quam Giaeci ad tuendum fermentum sngunt, & Christo D mino tribuunt, his testimoniis Euanget.& Patrum plane explosa est.eisdem etiam refutatur translatio eiusdem sisti, ex Paulo Burgensi supra commemorata.
2 s kcliquum est, ut obiecitionibus de
argumentis Graecorum de Burgensis resia pondeamus: Optime inter se de cum nostra sententia Euangelistas consentire. id vero siet apertius,li ex veteribus Patribus, Innocentio III. lib. q. de mystcri capit.
cabulum Paschae diuinxerimus. Primum enim usurpatur pro agno , quem imm labant
314쪽
Immolabant Iudaei, ut Luc.22.Occidi Pascha,& parare tibi Pascha. Deinde Pascha dicitur ipsa sestiua immolatio & manduis
se primo qtiartadecima die mentis Phase Domini erit. Tertio, pro praecipuo festode solemnitate Paschali, qtae obseruabatur non eo die , quo agnus immolabatur, Famatis dia sed sequenti nempe decima quinta Luna: tiaetis at φεν sic enim expresse legitur eod. c. 23. mense
/ primo decima quarta melis, ad vespcrum Phase Domini est: de decimo quinto die mentis solemnitas aχimorum Dfii est. qua una distinctione omnia,qus in specie pugnare videtur,facile cociliari possunt: prelaetim illud Ioan. i3.antediem testum l)asche, quo testimonio Graecorum sententia prῖ- cipue nititur: non enim dixit, ante diem Paschae vel ante Pascha,Phase, ut agis immolationem, aut ante primum diem azimorum , ut Graeci exponunt recentiores
sed ante festum idest, s olemnitatem Pasichae,quae sequenti post die obseruabatur, decima quinta Luna,qua Chrilbis crucifixus est. Luna decima quarta ad vesperam, immolato agno typico, de instituta Eucharistia poli habitum illum sermonem, Mnsolus Ioannes scribit,& poli orationem in horto traditus est Dominus a Iuda Iudaeis. de Luna decima quinta, ideit, primo die arimorum crucifixus est in Paras. ceu e sabbathi, contra Oauphr. lib. 2. Ast. p Ios.
ir unde dicebant Iudaei Matth.26. Nola die selio ne sorte tumultus fiat in populo:cum tamen vicerit furor, opportunitas rerum geredarum ut ore Iuda de Dei prouidentia,ut etiam in magna solemnitate, contradicentibus multis, necem Dni op rarentur. loquitur ergo Ioannes, non de
Iouis die praecedente sessiim Palchae, sede ipso prosello, quem proinde vocat die ante selbim:de idcirco eth idem dies, que
ceteri Euangelistae appellant primum azimorum,quia ad vesperam, idest, secundis x vesperis eius diei,agnus occidebatur, de introducebatur aZima: nec amplius septem diebus continuis licebat Iudaeis habere sermentum. inuto, dicitur Pascha ipsum se .sbam azimorum, quod immediate consequebatur agni immolationem.lic Ioan. 8. cap. usurpat,cum ait Iudaeos non ingressos Praetorium, ne contaminarentur, sed ut
manducarent Pascha, hoc est, azimos panes, quibus vesci oportebat septem diebus ab agni immolatione, sicut scriptum est
Exod. Ir. Cauetur autem lesalis conta minatio toto tempore Paschali ad manducationem arimorum, non minus, quam ad agni immolationem: quod Burgensis immerito negat,contra sententiam D. Augustini tractat. 1iq. in Ioannem .cum ait,dies iam agere coeperant azimorum , quibus
diebus contaminatio erat illis, in alienigenae habitaculum introire. Vnde constat Pascha dici totum festum arimorum, ut Act. ta.dicitur de Petro, volens post Pancha eum producere populo , caen tamen paulo ante scriptum sit, erant tum dies
18 Sed id urgent aduersarii plurimum,
non potuisse mortem Domini incidere inielu in sustum azimorum, hoc est primum diem in quo nihil operis fieri licebat: de Ioannes inqui illum diem fuisse Parala uen Paschalis selli: tum quia religio festi impediebat omnia iudicis,accusationes,lcopera sepulturae,quae eo die & a bonis, &a inalis,non solum Domino sed de furibus impensa sunt. Ad haec respondemus Paras uen Paschae non cile profestum, aut vigiliam , cum nullum sellum Iud ii cum habuerit Parasceve praeter labbathum,propter mylterium summae quietis in eo obseruatum.hanc vero Paraiceuen fuisse sababathi proselbam caeteri Eu angelistae aper se comestantur e sic enim Marcus de eodem die loquens , quia erat Parasceve, quod est ante sabbathum,& Luc.c. 2ῖ.dies erat Parasceves, & sabbathum illuscebat: de Ioannes seipsum explicans ait, quia Pa-
. rasceve erat,ne manerent in cruce corpo
ra sabbatho. Un te ad altera n responde tur, quod opera iustitiae & iudieij,quibus
se obiequium Deo praetice putabant, fieri potuerunt in festo quocunque, sabbatho solo, vel tradition e , vel d: uino praecepto excepto.concilium autem Iudaeorum Matth. 26. necem Christi volens disse re,religionem festi non expectaui sed tantum populi tumultum. astirmari etiam potestG etiles prssides non liabu me ea ratio nem dierum,cum vide amus latrones in eodem festo publico iudicio condemnatost reliquorum autem illud fuit prςcipuu st dium , ne in sabbatho corpora in crucere manerent,& ut sepelirentur ante sabba thum:neque de alio festo nit ulla cura.Sie responsum
315쪽
responsumsit Graecorum ob ectionibus. Pauli vero Burgentis & aliorum sundameta perabsurda sunt,quibus volui tueri trita latione illa immolationis agni. primu,quia salsum est non possse duo festi continuo celebrari, cum praeceptum sit sestum a Zmrorum,consequens agni immolationem septem diebus continuis, nulla sabbathi exceptione proposita. illud deinde cos tum est,non licuisse parare ciboy in solemnitatibus azimorum expiationis, tabernaculo.
rum & similium, magis quam in ipso satabatho . cum Exod.Q. aperte concedatur paratio ciborum in sello arimorii. sed de resia ponsionibus ad argumenta aduertariorum
latis di tum est. 29 Exliis constat distincte de partite te-pus instituis Eucharistis nempe Iq. Llina, Di molato legali agno ad vesperam, quod erat principium Lung I .vnae Concilium
Tridet.ses L.M.c. t.celebrato veteri Pascha,
quod in memoria exitus de . Fgypto multitudo filiorum Israel immolabat, nouum
instituit Pascha,seipsum ab Ecclesia per sacerdotes sub signis visibilibus immolandum,in memoria transitus sui ex hoc mundo adPatrem,quando per sui sanguinis eia fullonem nos redemit, eripuitq; de potestate tenebrarum, & in regnum suum transtulit.Itaq; tres Christus Luna L . ad vesperam coenas celebraui unam legalem, in qua manducatus est aenus typicus: altera communem, ex qua surgens lauit pedes Apostolorum: & tertio sedes cum eisdem mysticam coenam Persecit, instituens hoc sacramentum,& sacrificium. illa sententia
Domini, desiderio desideraui hoc Pascha
amanducare vobiscum,si accipiatur post agni typici manducationem, de Christi tantum Paschate intelligitur. Eusebius Emisse.
26.Tertulaib. .in Marci Chrysost. ho.83. Isichius lib.2. in Leu. c. 22. si vero priusquamanducaretur agnus typicus desiderium refertur ad Pascha Iudaicum, ut praepara torium Paschatis Christi, S non propter se.Quyd si ab immolatione agni,nemini licebat vesci sermentato pane, neque domi habere sermentum, certὶ non potuit Christius hoc sacramentum instituere nisi in pane arimo:quos crat nobis propositum in hac disputatione, ad confirmandum usum Ecclesiae Latinae,quet consecrat panem arimum, di refutandam tamesim recentium
Graecorum,qui sermentatum panem tam tum volunt esse materiam huius sacra meriri, non aZimumnos vero: Hrunque, modo triticeum, ted decentius aramuin, ut ostendimus.
so Constit etiam ex his,unde orta sue- σιω- is rit olim tempore Victoris I.controuersia de tempore celebrationis nostri Paschatis, re tr-r ovi refert Eus. lib.f. eca hist., c. 33. ad si libri, Niceph.li. .c.36.&li.6. c. 18asseremibus Urietatibus quibus la I .Luna mentis Martii celebrandum ellit, quocunqite die
ea Luna incidisset, di quocunque die septinianae,incidente Luna i . ieiunium quadraget imae soluendum ci se, quod eo die Christus Pascha celebrauerit. Contra sentiebant alij Orientales & omnes Occidentales. tandein desinitum est in Concilio
aeno ut eodem die celebrareturPascha ab omnibus ecclesiis: & Iudaicum esse obteruarc lunam iq. hoc decrctum non habetur modo in Concilio Nicaeno, sed e tat epistola Constantini imperat. rescrenshutiusmodi decretum apud Nicephorum lib.8.cap. 23. N liba c. 32.& sequentibus, apud Socrate libri. c.Maio videtur tamen hoc decretu ab omnibus receptu, quia cadem contentio de tempore celebrandi nostrum Pascha durauit ad tempora Lemnis I. ut constat ex illius episto. 6 . 6s.& 's. imo vero& tempore Gregorii L
lumus:de Victoris ad J heophilum Alexa.
Episcopum ead.d.c. cclebritatem, i die tarum Dominico cclebretur Pascha & soluatur ieiunium Quadragesime. te eode stant
decreta Aurelianen. .c. r. Carthaginen. cap.6 .Toletani q.can.q.quare a serere in Evangelio celebradum csse nostrum pascha Luna 14.h eticum est dogma, corum
qui dicti sunt Teisares cedecaditae, idest, quartadecimani, ut inquit Epiphan. haereti
o.August.de haeres c. 22. quia constat ex epist. D. Pauli ad Rom. Galat. Hebr. abrogatam esse legem veterem, & ideo in , Euangelio haec tepora obseruare, a
Iudaicum cit,ut inquit Paulus Galat. q. 1 Resqua
316쪽
ia dinumsit aqua in culice Domitu permiscendum' i Eliqua est dubitatio pertinens ad vil nu,alteru partem materie huius sa- cramenti, sitne aqua permiscendum ' & quidem ad necessitatem sacramenti,a lilae permistionem non esse necessariam, hoe est, sine ea verum confici sacramentumme cessariam tamen esse ex praecepto, ut sine graui peccato administratis sacranientum omitti non possit,certa est & aperta Ecclesiae eatholicae sententia: tuae vinum & panem triticeum necessaria assiimit ad sacramenti consectionem,aquam no ad necessitatem sacramenti permiscet, sed quia ita creditur,Dominum,temperatum vinum, vi temperatis hominibus moris est, lumpsisse de consecrasse, S ad significandam' populi fidelis cum Christo capite unione:
quia aqua populum repraesentet, ut definitum eli in Concit. Florent.in doctrina de sacramentis sessivit. N in Trident.&T22. cap.7.&quia ὀ latere Christi pendentis in Cruce aqua simul cum Languine prodierit, hoe autem musterium effusi sanguinis,cosecratione vini separatim,representatur. sed quia recent res Grsci vitantes haeresim aquariorum,occasione immerito accepta ex Chrysost.hom. 83. in Matt.ut in Coeilio generali sextore imus,negat in calice opponendam aquam: & post consecrationem aquam calidam iniiciunt, et accepi mus ex Nicolao Cabasila in comment. ad Greca liturgica,quos Eugen.IIII.post Horentinum concisum ad ecclesiasti m morem reuocare conatus est:& quia Caluinissae obseruationem Ecclesiae contemnunt,
hon quia per se illicita ni,sed quod neq; necessariam iudicent,neque expressὸ commdatam in Evangelio, ideo obseruationem Ecclesiae catholicae, ex antiquae & veteris Ecclesiae decretis .Patribus, praxi & usu co illarum ιι firmabimus. Decrcta igitur concilioru plurit m dureis rima sunt, quae praecipiunt, non offerri vi-ra denum, nisi aqua permistum,Carthaginen. 3. ira inis p r c.Σ .Bra arcn.ῖ.c.I.sexta Synodus gene πιυμ can.3rari burien. concilium c. 9.Horentinum in doctrina de sacramentis, Trident.sess22.c.7.Decreta Pontificum reseruntur de cons. l.2. in quibus primus habe' tur,qui hoc desnierit, in receptu in Ecclesia Alexander V. Petro in ep. ad omnes
'rthodoxo Iulius in epist ad Episc.Sπ-
pti,Martinus Papa ead.dis .c.non oportet, innocentius III. c. cum Martiis de cel brat.miss., Alii etiam Patres eiciem consentiunt, Iustinus martyr in apol. r. Christianos,inquit,offerre panem & calicem aqua dili tum.Irenaeus ob hanc aquae permistionem calicem eucharisticum vocat temperamentum lib. c. 7. R initio libri quinti appetulat vinum mixtum.D.Cyprianus ep6.li 24
de hac re scripsit, ostendens,quod aduersetur Christi institutioni aut aqua solam, aue vinum solum in sacrificium offerre. idem
Beda sit per i . Marci, Paschasius lib. decori'.& sanguine Domini,nec quisqua est, qui contrarium docuit, aut data occalione idem non docuit.Consentiunt ritus missa rem Glaecarum de Latinarum. in Liturgia enim D. Iacobi in sacra actione dicitur, Christus accepit calicem permiscens ex aqua & vino:in Liturgia Basilii lie,accipies& miscens calicem:in missa ChἹsosto. ni, mittens vinum N aquam in calicem. lic in Ambrosiano officio, quod nune Medi lani obseruatur sic in Gregoriano, auo Romana Ecclesia utitur, & in omnibus aliis formulis ab Ecclesia cat bolica Romana probatis. 3 Rationes eiusdem permistionis Dei te colliguntur ex eisdem Patribus & conciliis. Prima ex imitatione Domini,quod liccalicem vini aqua temperauerit,&eius exeplo ad Apostolos primum, ab his ad uniuersam peruenisse Ecclesiam.se aperte testatur Cyprianus ep.citata, & ritus Liturgici,quos citauimus , in ipsa consecrationis actione insinuant. Altera ratio est, ut ex apposita aqua fiat magis expressa representatio sanguinis Dominici effusi, quod ille cruor fuerit aqua permistius,ut Ioannis imscriptu est, cotinuo exivit sanguis & aqua, qti m sententiam Euangelicam, a conus in Liturgia Chrysbstomi,ctim aquam viro infundit, solemni ritu pronuntiat. eandein rationem sequitur Ambrilib. . de sacrametis e. i.illud addens. per aquae admixtione
grande mysterium peragi. & figura flue tis aquae de petra,& b bciatis plebis implfri,dum aqua redundat fideli populo d calice in vitam aeternam. Tertia causa est,adrepraesentandam colunctionem fidelis po-
317쪽
puli cum Clinito capite,quia aque populude lignant Apod.i7.de qua multa Cupria. ea d. cp.adeo ut asserat,si vinum tantu quis
offerat , s)nguis Christi incipit esse sine nobis: si vero aqua sit sola, plibs incipiteri sine Clirisu, quod non est de existentia reali intelligendum, sed de representatione. Huiusmodi autem rationes no euincunt,aquam esse de necessitate sacramen. ti,sed iustis causis ex maiorum traditione ab Ecclesia praeceptam esse. Prima eniinratio ex imitatione Christi n6 efficit, hoe similiter praecepisse nobis ad necessitatem sacramenti:quia multa secit Christus in sacra metorum institutione,que non sunt de necessitate sacramenti, t multa verba adhibuit,sine quibus tamen sacramentu perinscitur de uno genere panis & vini vius, noexclusit caetera, etiamsi no essent de eadespecie. Similiter vis iapra os endi inus,vinuvitis praecepit ut materiam necessariam, cundum Patrum de Ecclesiae calliolics i terpretationem, quam peririsceri voluit, sed ut necessiaria m ad veritatem sacram tinon praecepit. Aliae vero duae rationes ex maiori & expressiori sisnificatione dedit. cte, non possunt neces litate sacramenti cocludere, quia significatio exprcssior nihil ad eam facit:vit, aptis mus trina immersione celebratus expressius significat, sed nopertinet ad necessitatem sacramenti, cum fatis sit unica vel saltem aque aspersio. 3 Sie definitum est. permittionem aquq in calic ex praecepto Eccletiae non ex necessitate consecrationis inductam esse. in Concilio Florentino his verbis: calix D minicus iuxta canonum preceptuin inodi aqua permixtus debet offerri. & ape tius in Concit Trident. c.7. Sess. 2 2. praece num est,inquit ab Ecclesia sacerdotibus, ut aquam vino in calice offerendo missiceant,&e idem etiam olim aperte docuit Innocent. lib. .de sacr,alt.myst.cap. omnes Theologi eos entiunt. quorum hecrat o est si aqua esset de necessitate sacramenti,ob id tantum effet,quod esset deessentia materiae Eucharisme:constat autem secundum rectam iidem,tantum esse panem triticeum & vinum vitis:aquae igitur permissio non est de necessitate sacra menti.Vnde de quantitate aquq in calicem insundedae praeceptum est. t ea, proporti ne vini infundatur,que facile in aquam couerti pollit.Sic Honorius Pontifex c.perni
ciosus. de cesti b. missi tantam aquam tili adhiberi, t lose plus vini in calice existat, ut semper postit,aut statim aut ante consecrationem saltem in vinum commutari:&Concit.Florent.ne quid in hac permisti ne erroris contingere possit, modicissima aquam iubet insunta etenim si plus aquae,
aut aequalis vino aqua permisceatur, pCr-milbo dc consulto unde prodirct,turtium quoddam efficeretur,non autem contre
so in sinum, quod tame est de necesitate sacramenti, t docent omnes physici, de missione disserentes illud erso tutis,imu est,ut modicillima aqua calici iniundatur ad representatione mysterij,& ad facilem eouersionem in vinum, quod necesse est suam veram naturam retinere , ut consecrari possit Hoc significauit ex omni antiquitate unus D. Cypria epill.9.Crpe citata , cum ait, copulatio & coniunctio aquae& vini sie si in calice Domini , ut commisceantur, & coadunatione cons sa libi inuicem copulentur, ut non possit esse separatio.quamuis igitur aquae admiscendae adeo graues causae sint, xt eam sine mortali peccatopraeterire non liceat, ea tame si desit,&adlint cetera necessaria, veru sacramentu constab t.In huc sensum Θρνμι sto accipienda liint,quaeCyprianus vehemen ramna ιυλ- tius in Aquarios inuectus, eadem Epist. 3. scribit, etiam si necessitatem sacramen
ii continere videantur , ut cum ait, non
posse solum vinum offerri, hoe est benὸN legitime sine peccato, & aliqua offensione expressionis lignificationas: & cum ait, sie non fieri sacrificium ex solo vino, sicut neque ex sola aqua, aut sola farina. Intelligendum est enim non esse absol tam comparationem per omnia , sed in eo tantum consistere , quod sicut unum non committitur ii ne grandi scelere, ita neque alterum sine grauis limo peccato. Sunt autem,qui existiment D. Cupriano vitam esse aquam de necessitate sacramenti: sed eum ab hac lententia D. Tlio.& caeteri Theologi , indicare conantur. Veru in hae permissione aque duo errores cauendi sunt, resutati in c.cum Marthae de celebr.miss.unus eorum,qui cotendunt aquam calici infusam permanere in sua specie,tam in vino ante consecratio nem, quam in sanguine post consecrati
nem, S ita sit aliqua substantia in calice Domini, non subiecta conuertioni Stra- Dd substa
318쪽
substantiationi. Resutatur sacile ex sonma calicis, que de toto eo,quod continet,veia pronuntiat : hie est calix sanguinis
mei, quod non esset verum, si contineretur aqua in sua natura, & populus consu tudine recepta, totum quod est in calice, adorat. quod adeo verum est, ut si pro γqua naturali, alius succus in ea, qua nunc aqua quantitate permisceretur , ut rosa-cea, non minus conficeretur sacramentit,
quam si nihil admistum esset: quia modica illa aqua , vel succus in vinum conue titur , & vinum vi consecrationis in sanguinem. Alter error est eorum, qui vo-Iunt aquam seorsum verti in aquam,
quae manavit ex latere Domini, & vinum seorsum in sanguine m. Sed facili mξ resutatur , cum non habeat Ecclesia sormam, qua possit uquam conuertere, sed vinum in sensuinem, neque forma emcere potest aliud, quam quod lignificat, ct constat sormam calicis tantum significare sanguinem Christi,& nullo modo aqua, quae de latere illius fluxit. Hic dicta sint de materia huius sacramenti.
Quolio deforma huius sacramenti
. π, E forma huius sacramenti, hic ne-l cessario nobis disserendum fuit, quod ea sit conuersonis causa & consecrat onis, di haec pri sentiae Christi subsutiali, in Euchariseia,& de caulis ut natura pri ribus prius dicedu est.De sorma aute multiplex est doctrina, quae quatuor partibus cotineri posse videtur,esse aliquam sorma
certis & conceptis verbis comprehensam, quae materie subiecte applicetur,non tersonae recipienti sacramentum: quae sint huiusmodi formae verborum, pani & viano accommodandae: quis sensus verborum legitimus : quae denique in materiam subiectam efficacia. In his autem omnibus habemus totam Ecclesiam catholica
circa essentialia sacra menti cosentientem, repugnantes aurem Caluinianos in omnia
hus Se Protestantes in quibusdam.De omitibus nostro more sententias breuiter coinprehensas proponemus. Prima se, necesse est in hoc sacramento esse formam desinitam. Ratio prima est, quia hoc postum est omnium sacramctorum notis legis c mune, ut matcria & forma constent, di hanc definitis verbis contineri,ut accedente forma ad materiam fiat sacramentum, quod D. August. tractat. 8o in Ioann. deo πιπιβπι baptismo sic exprcsit,accedat Verbum ad ' a. .. i. clementum, & sit sacramentum. ea vero-- - sententia a Conciliis Florent. de Irident. atque tota deinceps posteritate , ad reliqua sacramenta traducta est.Quodsi adsuersarii certam materiam in baptis ni &praescriptam formam admittunt . cur similiter in hoc sacramento non admittenti aut si materiam esse definitam credunt,
cur non sormam. cum utraque ex Christo instituente hoe sacramentum plane
2 Consentiunt Patres,D. August.lib.2o contra Fatis .cap ry noster panis, inquit, di calix, certa consecratione fit mysticus nobis,& non nascitur, proinde, quod ita non filialimentum est resectionis, nons cra mentum religionis. Cyprian.de Cc na Domini, ante verba ille cibus nutriendis corporibus commodus erat, & vite corporalis subsidium ministrabat, at postquam est solenni benedictione sacratus, ad totius hominis vitam,salutemque proficit. Iustinus Apolog. r. pro Christianis, eleganti similitudine incarnationis, idem
se explicat. non ut vulgarem panem, aut
vulgare poculum hoc sumimus, sed que- admodum per verbum Dei caro factus Christus, sic per verbum precationis sacrari ab ipso alimoniam. Irenaeus lib. q. cap. q. panis,qui est ex terra percipicns
vocationem Dei, iam non est communis panis, sed Eucharistia.ita D. Ambros.
lib. . de sacramentis, cap.q. & lib. s. cap. q. sermone & verbis Domini, hoe sacramentum consci accurate docet. Neque cuiquam patrum venit in mentem , fide sola, perceptione, concione aut historia institutionis huius sacramenti recitata,E charistiam seri quare Patrum vestistis inhaerens Eccletia Catholica , se sempesadministrauit,& consecit hoc sacramentum, certa verborum forma subiectae materiae applicata, ut in Concilio Plorentino definitu est,&praxis Ecclesiae catholicae retinet.Quocirca haereticum est quod olim asserit erut Manichaei,ut eodem cap. 3 refert D. August. panem sacrament Iem non fieri, sed nasci, & ideo reiici bant benedictionem vel consecrationem,
319쪽
3 Recentiores autem adire sirit quia negant Cliristum adesse in saetamento realiter & substantialiter, verborum consecrationem tolliant: quia per eam verenturpi fientiam indiui & confirmari. qua verborum consecratione reiecta, quidam ex illis concione habita ad populum de usu fie institutione coenae, alij prece quacunque libera & indisserente , alij historiae
tantum recitatione , praesertim ex diui Pauli,i.Corinth. it. quod in ea hoe sacramentum, panis sepe dicatur, quo verbo illi volunt transubstantiationem tollere, praesertim Protestant .alii fide recipientis , & mentis de lignatione, qua separa tur panis Eucharisticus a caeteris cibis non missici Latii denique manducatione, fractione de usti, hoe sacra mentum confici volunt. Quae omnia illo sundamento fallo nituntur , sacramenta tantum Per tinere ad instructionein& doctrinam s-
dei , di nihil esset ex vi sacramenti, quod
dicunt ex opere operato : contra quam sententiam de sacramentis in genere sumi disseruimus. Eam vero formam materiae iacramenti applicandam esse, non liim illa rationa generali concludere volumus, quod in omni sacramento no .uae legis materiam formae coniungi oporteat, , t persectiim sit sacra metum, sed ex propriis , quae Christus in institutione huius sacramenti effecit, A nos similiter sacere praecepit. Christus igitur, ut reserunt tres priores Euangelisti,& D.Paulus1. Corinth. N.dicitur, ς alias episse benedixisse,& iregisse panem, de calicem distribuisse. Adversarii autem, benedictionein& gratiarum actionem idem esse volunt, gratias autem e illa Deo, & benedixisse, non panem aut vinum, sed Deunti radeo nullam ex verbis materiae mutationem concludi posse, cum non sint materiae applicata , sed ad Deum tantum relatar nos autem contendimus,sive sit idem benedicere , & gratias agere, siue sint actiones diuersae, benedictionem esse subiectae materit panis & vini, quam prius Dominus benedixerit . deinde benedictam Apostoli, distribuerit. Id vero primum probatur ex Marco,
rui expresse inquit, accepit panem bene ixit es fregit, quae omnia constat reser ii ad eundem pane. Confirmatur,quia ex omnibus constat , non prius benedis.
se , quam materiatii in manus Ilimpsearit quasi benedictio ad eam effet omniano reserenda.Diuus etiam Paulus, i. Coarinthio. io. poculum , inquit , quod benedicimus , ubi benedictio vinum as ficit. Quod si pratias agere Euangelis sin, est idem quod benedicere, utrumque ad subiectam materiam pertinebit, Hucte res Patres significant, appellantes hoc tacramentum, panem euctrari stiramin,hoc lastici est, gratiarum actione consectum. diceria instavi Damia si Euangelistarum & Pauli loca inter . - se conserantur, videbitur sane idem esse pratias agere& benedidere.De pane enim Marcus dixit benedicere, de calice pratias attre; sed illa benedihio panis, dicitur , Matthaeo, Luca, & Paulo gratiarum actio, & i. Corinth. I . unum pm altero Trinissen usurpatur. Quare non oportebat aduersi- ροι o. Hos fraudulenter pro his duobus semper unum dicere, quod est gratias agere, quasi hoc sit magis accommodatum, ut in Deum reseratur , quam benedicere,quod rem subiectam videtur asscere t nostri autem pro duobus Graecis: Euxaristein,&Eulogein, duo etiam aequalia Latinis reddunt , fratias aetere & benedicere. Cur . Q. Mina igitur, si pro eodem videtur sumi ab Euan .gelistis, & alteram rei siubiectae applica
tur , nempe benedicere , quia catus rei subiectae, applicationem istam requirit, quia dicitur benedixisseDominus panem, non similiter intellititur alterum materiae subiectae applicari si quidem ex manis moribus, olileuta debent illustrari. Cur
etiam.si idem valent,ut aduersariis placer, oi misi hac applichtione expressa ,benedictio accipietur pro gratiarum actione,& haec ad Deum rescretur, ut ea ratione in nullam materiam benedictionem transige fraudulenter concludatur' repugnante presertim antiquitate, qtraeben dictionem&gratiarum actionem ad res subiectas accommodat.1 Seio valdὸ probabile esse, ut gratiam Ab με-a actio benedictio, duae actiones Christi minam. diuersae sint,& illam referri ad Deum, hae . M. . , ad materiam subiectam,& quod saepe accidit in Evangelistis ut una actio ab uno explieetur, altera ab alio: verbi gratia,hienarret Christum gratias episse Patri, ille
benedixisse panem. am sentetiam probabilem facit ustis omnium Ecclesiarum,
α antiquissimorum Patrii, in quo fit; Dd a cis
320쪽
Comment . in D. Tho. ter t. pari.
dis Liturgiis ta Christus in sacram actionem indueitur,ut 2 gratias egisse Deo Pabenedixisse propolita dona dicatur.
Iustinus etiam, ta Dion s. cap. 3. Ecclesiast. hierarch. meminit gratiarum acti nis siue hvmnologiae, di benedictionis ci ca ritum Synaxis.Graeci in sua anaphora. l. diuini ore parte misse. dicunt Christum gratias agcntem aspexisse,& simul panem eleualle,& nomen & virtutem Dei super eum inuocasse.Sim iliter nostrae missae diuini sitim actio, uam ex Apostoloru traditione conseruata retinemus, refert Christum etcuatis oculis in caesum ad Deu Patrem, ii ii gratias egisse, deinde benedixisse;quae cleuatio inuocationem aut post Iasonem aliquΞ indicare videtur,ut Ioan. Π.in resticitatione Larari, caesum prius aspexit, di gratias e t i atri,ut accipiens ab eo potestatem esticiendi rem admirabile
di nupendam.Hac autem Patiarii actionis & benedictionis distinctione retenta,
erit illa veluti praeparatio , qua Christus
Deum Patrem collaudasse ' pro eximio dono gratias egisse dicatur,benedictio autem ad pancm ipsum reserenda est. 6 Itaque siue illae sint duae aetiones, altera earum, siue una tantum, ea iubiectam
materiam panis & vini debet respicere,ut retitu ainus intelligentiam & sensum Marci Euangeliit e supra explicata. Quod autem aduersaria beneatinionem reserunt hymmam & gratiarum actionem, quae illas & Iudaeorum resectiones precedere aut sequi solet, nulla probabilitate nititur: quia illa benedictio ad panem re fertur , α gratiarum actio hymnus dicitur ab Euangelistis, cum dicunt hymno dicto,Christum a coena surrexisse.Et quis unquam legit hane pro cibis gratiarum
actionem, leorsum pani S seoriuta vinosuisse accommodatam,in eadem coenaliares sic benedicendas solenni ritu in manus sumit Nos autem existimamus hanc gratiarum actionem, non esse nudas laudes, sed quales diximus, inuocationem, Ora tionem,&benedictionem ipsius panis &vim complecti ;&hoc totum continuata de eadem actione comprehensum physice & reipsa: habuisse tamen plura rationibus & morali consideratione distincta, omnia tamen ad eandem panis benediction zm relata. quae autem sit vis & essiis
cacia huius benedictiorus, ta quod non si sola dedicat o symuolorum ad ultim
sacrum, in doctrina de tramitinantiaci
Sed restat explicandum, quo modo
Chrillus benedixerit panem & x inti na,ver si qu bH bone an lota voluntate, aut ini positione M. f. H.
manuum,ut Mari io. videtur pueros benedixisse:aut quomodo nunc Ecclesia benedicit signo Cruci .Respondeo liris iuvobis benedixisse, quia hoc ratio nominis declarat,& consuetudo sanctae scripture verbis myrimit Dei benedictionem, ut Gen. i. escite & multiplicamini, generi nostro dictu etse legitur, ut vim propagationis acciperet:Chrillus igitur vel bis es- sectum exprimentibus aliquem benedixisse dicendus est. Quod si antiquis Patribus consecrare & benedicere i unt idem, ut in eadem doctrina de transi abstantiatione o stendemus,&cosecrationis in Ecclesia catholica praescripta de definita sunt verba, tam super panem, quam stuper calicem. certξ eisdem verbis Dominum consecrasse colligitur,liquide quod nos sacere precepit, idipsum prius secit. sed quia plerique etiam catholici , non eisdem 1erbis Christum N nos consecrare asseruerunt, exa minandae sunt a nobis omnium de ha re sententiae, ut cos et quibus verbis Christus consecrauerit,ut inde colligatur, qu
crationis Christi : nostra. ma est Innocentii II Idib. .de myst.cap. G. serentis, Christum virtute diuina consecisse hoc sacramentam,ttim cum benedixit, utrumq;
potestate excellertiae, vi sine forma illud faceret,quod nos nisi praescriptis verbis sacere non possumus:Ze postquam se consecissex tradidisse nobis illa verba quibus cosecranius. Haec lententia proponitur ab itiato ted non affirmatur,neque a stirmari aut
defendi potest.Primum,quia illud benedicere,nec intelligi quidem potest sine verbis,ut nominis ratio ostedit. Secundo, quia hoe esici miraculum operari , non autem instituet e sacramentum: cum haec institutio sit formae de materiae applicatio: pris er- L
ti in cum Christus non solum institu crit applicationem illam docendo, sed etiam a ministrauerit & e secerit, praecipiens ut similiter Apostoli sacerent, illis verbis, hoc