장음표시 사용
341쪽
pus Christi,quod est incouenien AS hoc ipsim et perpendisse videtur. Vnde possiet ut aliud sub disiuctio. ne, scilicet, quod vel anni hiletur,
vel in pr iacente materia resoluatur. Sed nec hoc potest esse,quia noest dare alique modii, quo corpus Christi versi esse incipiat in hoc sacrameto,nisi per conuersione sub .
satis panis in ipsiam, ius quide co
uersio tollitur, posita vel anni hilatione substati et panis,vel resolutio. ne in prs iacente materia.Similiter etiam no est dare,unde talis resolutio,vel anni hi latio in hoc sacrameto causetur, cu ei sectiis sacramen ti si g tificetur per forma , neutrum autem horum significatur per haec verba formae, hoc est corpus me u.
Vnde patet pridictam positionem esse salsam.
Ao νRIMvM ergo dicendum, quod substatia panis vel vini facta consecratione, neq; sub speciebus sacra me ti manet, neq; alibi. No tame sequitur,quod anni hiletu conuertitur enim in corpus Christi. Sicut non sequitur. Si aer ex quo generatus est ignig, non sit ibi vel alibi, quod sit anni hi latus. AD sEC NDvM dicendit,quod sorma,que est terminus a quo,non couertitur in alia sormam, sed una forma succedit alteri in subiecto,&ideo prima forma non remanet, nisi in potetia materiae.Sed hic substantia panis conuertitur in corpus I. - 1. - Chi isti,ut supra dictum est. tunderatio non sequitur. AD TERT iv M dicendum,
quod licet post consecratione hec st salsa, b statia panis est aliquid, a i id tamen in quod substantia panis est coueris,est aliquid .Et ideo substantia panis non est anni hilata.
Vtrum panis psit conuerti in corpus
detur,quod panis non possit convciti in corpus Christi, conuerso enim quaedam mutatio est. Sed in omni mutatione oportet esse aliquod subiectum, quod prius est inpotentia, & postea est in actu , ut enim dicitur 3. t Physic. motus est actus existentis in potentia. No est autem dare aliquod subiectum substantiae panis & corporis Christi, quia de ratione substatiae est, quod si non in subiecto.ut dicitur in praedicamentis Non ergo potest esse quod tota substantia panis conuer. tatutin corpus Christi. I r. Praeterea,Forma illius, in quod aliquid conuertitur, de nouo incipit e ste in m ateria eiu quod in
ipsum conuerti tur,sicut cu aer conuertitur in ignem prius non exist cinte,sorma ignis incipit de nouo esse in materia aeris, & similiter cum cibus conuertitur in homine prius non existentena,forma hominis in cipit esse de nouo in materia cibi. Si ergo panis conuertitur in cor pus Christi, necesse est, quod sorma corporis Christi,de nouo incipiat esse in materia panis, quod est falsum. Non ergo panis cono uertitur in substantiam corporis
3.Praeterea, Eaqiis sunt secundum se diuersa,nunquamum eorust alterum,sicut albedo nunquam
fit nis redo, sed subieci ii albedinis fit subiectu nigredinis,ut dicit in I. 1Phy. Sed sicut dii formς cotrariet sunt secundum se diuersa: ut pote principia sor malis differenti et exi
342쪽
netes liadiit materi signati sunt
seeundii se diuersae, ut pote existentes principia muterialis distinctionis. Ergo no potest esse,st hic ma , teria panis fiath c materi qua indiuiduatur corpus Christi. Et ita non potest esse,qudd substantia huius panis conuer latur in substantia corporis Christi. SED CONTRA est, quod' Euse. EmisIdicit, Nouu tibi,& impossibile esse no debet, quod in Christi substantia terrena & mortalia conuertuntur.
Ras pos o dicedum,quoasicut supra dictu est,' eu in hoc sacramento sit versi corpus Christi, nee incipiat ibi esse de nouo per
motu localem,cuetia nec corpus
Christi sit ibi sicut in loco ut ex di
cti, patet' necesse est die ere,' in-eipiat ibi esse per conuersione substantie panis in ipsum .Haec tameneonuersio no est similis couersio. nibus naturalibus, sed est omnino supernaturalis sola Dei virtute eLfecta. Vnde 'Ambr. dicit in lib. de sacram ctis. Liquet,quod pr ternaturet ordinem Nirgo generauit,&hoc, quod conscimus, corpus eae Virgine est,quid ergo qu ris natu ri ordine in Christi corpore, elim praeter natura sit ipse D iis I a s v spartus ex Virgine3 Et super illud Io. s. Verba,quq ego locutus sum vobis scilicet, de hoc sacra meto spiritus& vita sunt. dieit'Chryso.
id est spiti tualia sunt, nihil habetia
carnale,neq; consequentia natura. Iem,sed eruta sunt ab omni talinecessitate,quae in terra,& a legibus, quae hic posti sunt.Manifestum est enim lomne ages aget inquantuest actu. odlibet aute ages creatu est determinatu in suo actu, ca
st determinati generis, & speciei,
&j ideo cuiuslibet agentis creati actio fert sus alique determinatu actu,determinatio aute cuiuslibet rei in esse actuali, est per eius sor. ma.Vnde nullii agens natural seu creatu potest agere, nisi ad immutatione form i,& propter hoc Omnis couersio,qui fit secundu leges natur ,est sorinalis. Sed Deus est actus infinitus ut in prima parte habitu est' unde eius actio se extendit ad tota natura entis. No igitulsolii potest perficere conuersione formale,vi scilicet diuersae sormae
sibi in eode subiecto succedat, sed
couersionem totius entis,ut. s. tota
substatia huius couertatur in tota substantia illius. Et hoc agitur diuina virtute in hoc sacra meto,na i ta substatia panis couertitur in to tu substantia corporis Christi,&tota substantia vini,in tota substantia sanguinis Christi. Vnde hic eo uersion est formaliςsed substat talis, nec continetur inter species motus naturalis, sed proprio nomine potest diei transubstantiatio. AD PR I Muxi ergo dicendum, quod obiectio procedit de mutatione formali, quia soritas propriti est in materia,vel subiecto esse. Non aute habet locu in conuersione totius substatis.Vndecti hςc conueruersio substantia iis, importet quendon ordinem substatiarum quaruvna couertitur in alteram,est scut
in subiecto in vir l; substantia, si
cut ordo & numerus. AD s a C UNin v xi dicendum,
quod illa obiectio procedit de conuersione sormali, seii mutatione, quia oportet, scut dictum est i socmam esse in materia, vel si ibim Noaute habet locula couersone totius
343쪽
totius substantiς,cuius non est accipere aliquod subiectum. AD rivM dicendum,quod virtute agenus finiti no potest sor-naa in forma mutariarec materia inv materia Sed virtute agetis infiniti ' habet actionem in totu cias potest talis e Guersio fieri quia viriq; forins&viriq; materis est comunis natura entis,& id quod est enti talis in una, potest actor entis con uertere in id quod est entitatis in altera, i ublato eo, per quod ab illa distinguebatur.
Vtriz in hoc acramento remaneant accidentia ranis Cp viuid OII conuersionem. ad 1. eri . . A D i N T v M sic procedi- γε arit a 3. 21. tur. Videtur, st in hoc sacranieli non remaneat accidentia pad. a. q. t .am nis,& vini. Remoto enim priori re 1 q. z.er -- mouetur & posterius.Sed substan-f.υOl. c. tia est naturaliter prior accidente,
c. 7. -, ut probatur 7. Metap. Cu igitur facta cosecratione, no remaneat substantia panis in hoc sacram ento:videtur, quod non possint remanere accidentia eius. a .Praeterea n sacram ctove ritatis non debet esse aliqua deceptio. Sed per accidetia iudicamus de substati a. 'idetur ergo quod decipiatur humanu iudiciu: si remanetibus accidetibus jubstantia pa-
nis no remaneat.Non ergo hoc est conueniens huic sacramento.
I 3. Pr terea, lauis fides nostra non sit subiecta rationi,non ta- me est contra ratione, sed supra ipsam,ut in principio huius operis di
2l φ ratio nostra habet o - tu a sensu,ergo fides nostra non debet esseco trasensum. Est aute corrasensum dum sensus iudicat esse pane, de fides credit esse substantia
eorporis Chisti. Non ergo hoc est
contientes huic sacram elo, si accidentia panis subiecta sensibus maneat, de substatia paniςn5 maneat ' ζ. Pr terea, Illud quod manet eouersione facta, videtur esse subiectu mutationis. Si ergo accidentia panis manet conuersione facta, videtur quod ipsa accide tia sint couersionis subiectit quod est imposisbite,na accidentis no est acciden No ergo in hoc sacramento debet rem anere accidentia panis & vini. SED CONTRA est,quod Aug. dicit in lib. sent. Prosperi. Nos in x sertur Laspecie panis & vini, qua videmus, s i. res inuisibiles,idest, carnem & san
guinem ,honoramus. R Espo Nnno dicendum,quod sensu apparet, sectaco secratione, di hi omnia accidetia panis de vini rema
nere. Quod quidem rationabiliter per diuina prouidentia fit. Primbquide,quia no est consuetu homini Tbus,sed horribile earne, hominis dcomedere,&sanguinem bibere. Et ideo proponiitur nobis caro & sanguis Christi sume da sub speciebus
il lorum,que frequetius in usum hominis veniunt, scilicet, panis & vini. Secun d b,ne hoc sacramentu ab ' I
infidelibus irrideretur, si sub spe. φcie propria, Diana nostrum manducaremus.Tettio, ut dum inuisibiliter corpus&sanguine Domini nostri stimimus,hoc proficiat ad meritum fidei.
AD DRi xi v xi ergo dicendum, quod sicut dicitur in ii. de causis, ris mitra effectiis plus dependet a callia pri- ιMur hic Munia,quam a causa secunda. Et ideo . virtute Dei,qui est eausa prima omnium, fieri potest, ut remaneant posteriora prioribus sublatis. ADSECvNDuci diccnuia, lud diu hoc
344쪽
in hoe sacramento nulla est dece- tialis panis est de substantia panis. ptio, sunt enim ibi secudii rei veritate accidentia,qui sensibus diiudicantur: intellectus autem,cuius est proprium obiectum substantia vera. D tis.1 ε dicitur in I . de anima') per fidema deceptione praeseruatur. Et se patet responso AD TE R. et I v xl.Na fides no est contra sen-
sunt, sed est de eo, ad quod sensus
non attingit. An uvARYvM dicendii, quod haec cduersio no propre habet sub Arti. . Qiectui,ut dictu est ,sed tamen acci-2- dentia, quae remanent, habent ali
Vtrumfacta collecratione, renianeat in
tione, remaneat in hoc sacrameto d.ia. . t. an. Arma substatialis panis. Dictu est enim',quod facta cosecratione,remanent accidentia. Sedeu panis sit 3.ι - 4 f. quoddi artificiale,etia forma eiust accidens. Ergo remanet facta
I et . Praeterea, Forma corporis Christi est anima: dicitur enim in a.deant.' quod anima est aetiis coro poris Physici,potetia vita habetis
Sed no potest dici,quod forma substantialis panis conuertatur in ani ma. Ergo videtur, quod remaneat facta consecratione. 3. Pr terea,Propria operatio rei sequitur serma substantialem eius. Sed illud,quod remanet in hoc sacrameto,nutri Scomne operationem facit,quam faceret panis existens. Ergo forma substantialis panis remanet in hoc sacrametosacta consecratione. SED coNTR A,Forma substanSed substatia panis conuertitur in corp'Christi,scut dictu est' Ergo M . 1 .s 4. b. for in a substati alis panis n6 manet. 'Raspora Daci dicendum, quod quida posuerunt, quod facta conse .c ratione non solii remanet accidelia panis,sed etia sorma substatialis eius. Sed hoc esse no potest. Primo quide,quia si forma substantia, lis panis remaneret, nihil de panec Ouerteretur in corpus Christi,nis sola materia. Et ita sequeretur 91no couerteretur in corpus Christi tot v, sed in eius materia,quod repugnat tarn et sacramenti,qua dicitur hoc est corpus meti. Secundo, quia si ima substantialis panis remaneret,aut remaneret in materia aut a materia separata. Primu auteesse no potest,quia si remaneret in materia panis,luc tota substatia panis remaneret,quod est contra praedicta. In alia aute materia remane Dre no posset qui apropria sermano est nia in propria materia. Si auteremaneret a materia separata,iam esset sorma intelligibilis actu , &etia intelligens: na omnes formae amateria separat sunt tales.Tertio esset inconuenies huic sacram cto. Nam accidetia panis in hoc sacra. meto remanet, ut sub eis videatur corpus Christi,no aute sub propria specie,sicut supra dictum est'. Et An ideo dicendu est, quod forma substantialis panis non remanet. AD p Riuvu ergo dicendum, quod nihil prohibet arte fieri aliquid, cuius serma non est accidens, sed forma substantialis : sicut arte possunt produci rant & serpentes, talem enim forma tisi producit ars virtute propria,sed virtute naturalium principiorum. Et hoc modo producit
345쪽
producit sorinam substantiale panis virtute ignis decoquentis materiam ex farina de aqua consectam. Ao sacvNDvM dicendum,
quod anima est sorma corporis, das ei totum ordine esse perfecti, scilicet,esi Sc esse corporeum ,&cise animatum,& sic de aliis. Conuertitur igitur forma panis in forma corporis Christi, secundit quod
dat esse corporeu,no aute secundu
quod dat esse animatu tali anima. AD Ys Retrusi dicendit,quod operationii panis, queda consequutur ipsu in ratione accidentili, sicut immutate sensunt. Et tales operationes inuenititur in speciebus panis post consecratione,propter illa accidetia,quq remanent. Quaedam aute operationes consequuntur pane,vel ratione materiae, hcut quod conuertatur in aliquid , vel ratione sotin substatialis, sicut est op et a tio consequens speciem eius, puta quod con ςrmat cor hominis. Et tales operationes inueniuntur in hoc sacramento,non propter formam, vel materiam, quae remaneat, sed quia miraculosE conseruntur ipsis accidentibus, ut infra dicetur.
Vtrum ista conuersi ut in instanti.
S. r. l. .e. Λ D sv v et i M v M sic proceditur.Videtur,quod istac ouer
.r - . r. siva. In hac enim csiuersione prius
. est substatia panis,& postea sit bstati a corporis Christi. No ergo utruque est in eodem in stati,sed in duobus inflatibus. Sed inter quaelibet duo instatia est lepus mediui. Ergo oportet quod haec conuersio fiat se ' cundu successionem teporis,quod
est inter ultimum instans, quo ibi
est panis,& primum instas,quo ibi est corpus Christi.
et .Praeterea,In omnico uersio ine est fieri Sc laetum esse. Sed haec duo no sunt simili,quia quod fit,no est quod aute saetiim est,ia est. Ergo in hac conuersione est prius de posterius, de ita oportet quod non sit instantanea,sed successiva. 3. Praeterea, ' Ambr.dicit in D lib. de Sacr.qiiod istud sacramen- tu,Christi sermone coficitur. Sed sermo Christi successive profert. Ergo b c conuersio fit successivb.
SED CONTRA est,quod lis c couersio perficitur virtute infinita,cuius est si bito operari. R Espo Novo dicendum,quod aliqua mutatio est in statanea triplici ratione.Vno quide modo ex parte forme,qus est terminus mutationis. Si enim ct aliqua sorma,quς retcipiat magis de minus , successiubacquiritur subiecto, sicut sanitas. Et ideo quia forma substatialis norecipit magis & minus, inde est cysubito fit eius introductio in materia. Alio modo ex parte subiecti quod quandoque successue prs para tur ad susceptionem formς,3 ideo aqua successive calefit Quando vero ipsum subiectu est invitim ad inpositione ad forma, subito recipit ipsam, sicut diaphanum subito illuminatur. Tettio modo ex parte agentis, quod est infinitae virtutis. Vnde statim potest materia ad se madisponere, sicut dicitur. Mar. 7.
quod cum Christus diesisset: Ephetha,quod est aperire, statim apertar uni aures hominis, de solutum est vinculis lingus eius. Ex his tribus
rationibus liaec conuersio est in stantanea. Primo quidem, quia substantia corporis Christi, ad qua terminatur .
346쪽
natur istac o uerso, no suscipit magis,neq; minus. Secundo, quia in hac couersiolae no est aliquod subiectu,quod successue praeparetur. Tertio, quia agi tur Dei virtute infinita. AD xiv M ergo dicendum,
quod quida non simpliciter concedunt,quod inter qu libet duo instatia sit te pus medium. Dicunt enim quod hoc habet loc u in duobus instantibus,quq reseruntur ad eundum otia , non aute in duobus instanti bus,quq reseriatur ad diuersa, unde inter instans,quod mensurat finem quietis,& aliud instans,quod meserat principi u motus, non est te pus medium. Sed in hoc decipiuntur, quia unitas temporis & in statis,uel etiam pluralitas eorum, non accipitur secludum quoscunq; motus, sed secundum primu motum cadi, qui est mensura omnis motus &quietis. Et ideo alij hoc cocedunt in tepore: quod mensurat motu dependente ex motu citi. Sut autem quida motus,ex motu ea si non dependentes,nec ab eo mensurati, sis cui in Prima parte dictum est 'de motibus angelorii: unde inter duo in statia illis motibus respondetia, non est te pus medium. Sed hoc nohabet locu in proposito, quia qua uis ista conuersio secundu leuo habeat ordine admotum caui,conse- quitur tamen prolatione verboris,
qua necesse est motu c li mensurari. Et ideo necesse est inter quaelibet duo in statia circa ista conuerinsone signata, esse tempus medium. Quida ergo dicunt,quod inflans,in quo ultimo est panis, & instans in quo primo est corpus Chri sti,sunt quide duo per coparatione ad me furata,sed sunt unu per c oparatio-
ne ad tempus mensuras, sicut cum diit linee te cotingunt,sunt duo psieta ex parte duarum Iinearis,unum autem punctum ex parte loci continetis. Sed hoc noest simile, quia instans Sc lepus,particularibus motibus non est mensura intrinseca, sicut linea & p sictus corporibus,sed sol sim extrinseca , sicut corporibus locus. Vnde alij dicunt, quod est ide instans re,sed aliud ratione. Sed secundu hoc sectueretur,quod
realiter opposita essent simul,nain diuersitas rationis non Uriat ali
quid ex parte rei. Et ideo dicenduest, quod liarc conuerso sicut di-etii est j perficitur per verba Christi,quae a sacerdote proserutur, ita quod ultimum instans prolationis
vel borum, est prii num instans, in quo est in sacramento corpus Christi, in toto autem tempore praecedente e st ibi substantia panis , cu
ius temporis non est accipere aliquod instans, proximo praecedens ultimum quia tempus non componitur ex inflantibus cosequenter se
habentibus,ut probatur 6. Phys. Et ideo e st quidem dare prim ii instans, in quo est corpusChri sti:non est autem dare ultimum instans, in
quo sit substantia panis, sed est da.
re vltimum tempus. Et idern est inmutationibus naturalibus, ut pa
quod in mutationibus in stantaneis simul est seri&factum esse. sicut simul est illuminati S: illuminatu esse. Dicitur enim in talibus factu esse secundum quod iam est, se ii aute, secundum quod ante no fuit.
ista couersio sicut dictu est fit in ultimo in stati prolationis verboru
347쪽
tuc enim copletur verborum significatio, quae est efficax in sacramentorii sorinis. Et ideo non sequitur, quod ista conuersio sit succestiva.
Vtiam haesitfilsi, ex pane sit corpus christi. Λ D o crAvvM sie procedi Ixtur. Videtur,quod hec sit fal. sa,ex pane fit corpus Christi. Omne enim id,ex quo fit aliquid, est id quod si illud,sed non conuertitur: dicimus en in quod ex albo fit nigrii,&st albu fit nigrii,&licet di. camus quod homo fiat niger,no tamen dicimus quod ex homine fiat nigrit,ut patet in I. Phys. Si ergo veru est, quod ex pane fiat corpus Christi, veru erit dicere,quod panis fiat corpus Christi. Quod videtur esse salsum,quia panis no est subiectu factionis, sed magis est terminus. Ergo no veth dicitur, quod ex pane fiat corpus Christi. I a. Praeterea,Fieri terminatur ad esse vel ad factu esse, sed lisc iiii qua est vera, panis est corpus Christi,vel panis est factus corpus Christi,vel etia,panis erit corpus Christi. Ergo videtur quod nec etia hse sit vera, ex pane fit corpus Christi. I 3. Pr terea,Omne id, ex quo fit aliquid, conuertitur in id quod si ex eo. Sed haec videtur esse salsa, panis coueri itur in corpus Christi,quia haec conuersio videtur esse miraculosior,quam creatio mudi, in qua tamen no dicitur, quod nonens c5 uertitur in ens. Ergo videtur
quod etiam haec sit falsa, ex panest eorpus Christi.
q. Pr terea, illud ex quo fit aliquid , potest esse illud sed haec est salsa, panis potest esse corpus Chri
sti. Ergo & haec est salsa, ex pane fit corpus Christi.
SnD CONTRA est,quod' Ambro. dicit in lib.de Sacrametis,Vbi Maccedit cosecratio,de pane fit corpus Christi. R Espou D Eo dicendu , quod haec c6uersio panis in corpus Clitisti,quatum ad aliquid,conuenit citcreatione,&cum transmutione naturali,& quantu ad aliquid, differt ab utroque. Est enim commune histribu ς ordo terminoru, scilicet,ut post hoc si hoc in creatione enim est,esse post non esse, in hoc sacra. mento,corpus Christi post substantia panis,in transmutatione naturali albu host nigrum, vel ignis post aerem &quod praedicti termininti sint sinu l. Conuenit aut e couet so,de qua nunc loquimur,cu creatione,quia in neutra earum est aliquod commune subiectum viri'; extremorum cuius contrarium apparet in omni transmutatione naturali. Conuenit vero haec conuersioc si transmutatione naturali in duobus,licet non similiter, Primo quidem,quia in utraq; unum extremo
rum transit in aliud sicut panis in corpus Christi,&aer in ignem no
autem, non ens conuertitur in ens.
Aliter tamen hoc accidit utrobiq; , nam in hoc sacramento tota substitia panis trastin totu corpus Christi,sed intras mutatione naturali materia unius suscipit sorm :a alterius, priori forma deposita.Secudo co ueni ut in hoc, quod utrobiq; remanet aliquid idem quod non accidit
in creatione. Disterenter tamen, nam in transmutatione naturali remanerea dein materia , vel subie elum,in hoc autem sacramento remanent ead*m accidetia.E t ex his
348쪽
potest accipi qualiter differentet in talibus loqui debeamus. Quia
enim in nullo praedictorum trium extrema sunt cmul, ideo in nullo eorum potest unum extremum de alio praedicari per verbum substantivum praesentis teporis,non enim dicimus, non ens est ens, vel panis est corpus Christi,vel aer est ignis, vel album est nigrum. Propter Ordine vero extremorum possumus uti in omnibus hac praepostione, ex , quae ordine designat, possiimus enim verE & proprie dicere, quod ex non ente fit ens, & ex pane corpus Christi,& ex aere ignis,uel ex albo nigrum .Quia vero in creatio
ne unum extremorum non transie
in alteris,non possumus in creatio. ne uti verbo conuersionis, ut dicamus , quod non ens conuertitur in s. auo tam e verbo uti possumus in hoc fac ranaeto, sicut&intra smiliatione naturali. Sed quia in hoc sacramento tota substantia in totam substantiam mutatur, propter hoc haec conuersio proprie transsilbstatiatio vocatur. Rursus, quia huius conuersionis non est accipere ali, quod siubiectum, ea quae veri sicantur in couersione naturali ratione subiecti, non sunt concedenda in
hac couersione. Et primo quidem manifestu est, quod potetia ad oppositum, cosequitur subiectum, ratione cuius dicimus,quod albii potest esse nigrum, & aer potest eine ignis,licet haec non sit ita propria, sicut prima. Nam subiectum albi in quo est potςntia ad nigredine est tota substantia albi, no enim albedo est pars eius, subiectum auteformae aetis,est pars eius: unde cu.dicitur,aer potest esse ignis,ueri ficatur ratione partis per synecdo
chen.Sed in hac conuer sone,& si ita iliter in creatione,quia nullii est subiectu,non dicitur, quod unu extreinu possit esse aliud, sicut quod non ens possit esse ens,vel quod panis i ossit esse corpus Christi. Et ea deni ratione non potest propii E di ci , quod de non ente fiat ens, vel quod de pane fiat corpus Christi, quia haec propolitio, de , designat
causam consubstantialem,quae quidem consubstantialitas extremo rum in transmutationibus naturalibus attenditur penes c uenientia in subiecto. Et simili ratione non conceditur,quod panis erit corpus
Christi,vel quod fiat corpus Christi, sicut neque conceditur in creatione , quod non ens erit ens, vel quod non ens fiat ens,quia hic modus loque di velificatur in transmutationibus naturalibus ratione subiecti, puta curia dicimus,quod albii sit nigrum, vel album erit nigrum. Quia tamen in hoc sacramento,sa'cta conuersione, aliquid idem manet, scilicet, accidentia panis ut se Mi Jλ- spra dictimi est secundum quanda similitudinem aliquae harum locutionum possi in t concedi, scilicer, quod panis fit corpus Christi, vel panis erit corpus Christi,vel de pane sit corpus Christi, ut nomine panis no intelligatur substatia panis, sed in uniuersali, hoe,quod sub speciebus panis cotinetur, sub quibus prius cotinetur substantia panis,&postea corpus Christi.
quod illud,ex quo aliquid fit,quan doq; qui deni importat is iniit subie
mulationis,sictit cum dicitur ex albo sit nigrum, & sic etiam dici potemhoc fit illud, idest,album fit ni
349쪽
frun .Quadoque vero impol tat soum oppositum vel extremii , sicut cum dicitur, ex mane fit dies, &sic non conceditur, quod hoc fiat
illud, id est, quod inane fiat dies. Et ita etiam in proposito, licet propriE dicatur,quod ex pane fiat corpus Christi,non tamen propriE dicitur,quod panis fiat corpus Chri-.sti, nisi secundum quandam simili-
quod illud, ex quo fit aliquid, 'ira - doque erit illud propter subiectu,
quod importatur .Et ideo cum huius conuersionis no sit aliquod subiectum,non est similis ratio. An Tallet iv M dicendum, quod in hac conuersone sunt plura dissiciliora, quam in creatione, in qua hoc solum difficile est, qui d aliquid fit ex nihilo, quod tamen pertinet ad proprium modum productionis primae caiisar, quae nihil aliud praeseponit. Sed in hac conuersone non solum est difficilE,
quod hoc totum conuertitur in il
lud totum, ita quod nihil prioris iemaneat quod non pertinet ad communem modum productionis alicuius causa ) sed etiam habet hoe difficile , quod accidentia remaneant,corrupta substantia, & multa alia, de quibus in sequentibus
es p.r agetur.' Tamen verbum conuersonis recipitur in hoc sacramento, non autem increatione , sicut di- - ctum est.t AD que A R T v xi dicendit,quod
scut dictum est, potentia pertinet ad subiectum, quod non est accipere in hac conuersone. Et ideo non conceditur, quod panis pocst esse corpus Christi: non enim his conuersio fit per potentiam
passivam creaturae, sed per solam
potentiam activam creatoris. Sententiae or eones quaest.'
mntiab teresse in hoc sacramento , non autem , in signo tantum,quod h.eretica est rei uia erba Dominι in formis huius x.
sacramenti id aperte σ proprie signis
endicat. Secunda conclusio: In hoc sacra, mento post consecrationem , non rema αnet substantia panis cFauni, nee anni bi- latur, sed tota conuertitur in corpus σsanguinem christi s ideo recte dicitur
haec conuersio tranfutantiatio, cX e tmometanea atque erram eri ricitur, ex
p nest corpus christ. Ratio primi: quia conuertitur tota substantia triusque materiae in Christa, neque aliter essent era formae: neque Eucharisia adorari posset latria. Ratio secundi: quia conuersio non es anni hilatio,cum terminus sit aliquid. Ratio ter iij quia)irtuti Dei in nita nihil missi erepotest, s ito momiso terminante prolationem fit illa conuersio. Ratio quarti quia transubstantia tio est conuersio totiussubstantiae.
Tertia conclusio: facta consecratione remanent a cidentia panis σ γι-ni. q*ia sub his signis sacramentabissct istus continetur.
t W' Xplicata proprietate verborum in τε
o sornus huius ti cranienti, de coversione, qua est tui, necessario dicendu est: ut deinde realis & subitantialis Christi pre hain. t sentia in eodem sacramento confrmetur. eram mi a re ut enim
350쪽
Comment. In D. Tho. teri pari.
ut enim transiibstantiatio tollit substantia panis & vini& vim operativa veri oru retincq sic verborum proprieta Christum G sit uit presentem , ere & substantialiter,de non in signo tantum. Transubstantiatio, Lutheranos panem cum Christo coniungentes redarguit,veri oru autem propri tas sacramentarios Christum caelo ite concludente ut in hoc sacramento asscrat existere ut insigno tantum,& non substatiali ter:quo circa utrim trasubstantiationi,qi:ς est veluti ia ad realem preseirtia, vehemeter repugnant. Quauis itaque D.Tho co iunxerit eadem q.doctrinam de prssentia Christi in hoc sacramento, cu doctrina de conuersione & consecratione, & acciden-cu panis & vini consecratione: a nobis ta- me via & ratione,ut sit apertior distingue. tur in tres partes:vna de trasubstatiatione,
quod est proprium nomen huius coucilionis:altera de reali& substantiali presentia Christi in hoc sacra meto: tertia de accidentibus sacramentalibus panis & ini.ad secuda parte p retinet modus existentis,de quo q. 76.ad tertia vero pertinet q. 77. R ideo suis locis proponetur collectis earii cociu- scinibus.He ' de ratione ordinis dicta sint. α Transubstantiatio autem primu nobis est confirmanda ex verbo Dei, deinde ex Patrii consensione ecclesiasticis desinitionibus & decretis:& tande ex eisdem resutanda sunt aduersariorum argumenta .Primum ergo tres Euangelistae Ioanne excepto, Paulus i.Cor.tria reserunt de Christo in huius sacramenti institutione, que sacerdotes similiter emciunt ex illius praecepto,quod exprimitur illis verbis,hoc facite
in mea commemoratione. Primo, gratias
egit siue benedixit deinde protulit illa verba:hoe est corpus meum, hic est languis meus:& tandem stactu distribu i simul discumbentibus pane,& calice propinauit,ut ex eo omnes biberent. Haec tria hoc ordine d stinguenda sunt, , t ratio rei gestae Osendit,quamuis Euangelistae ut in pleris. que aliis criem gestae . ci in narratione nos eruent.Gratias autem a ere re benedicere in his idem valent: quia quod est Ma thaeo S: Marco benedicere id est Lucae &Paulo pratias agem,& I. Cor. Iq. ubi nos legimu super tua benedictione Graece legitur super tua Eucharisina , vel gratiarum .m3- actione,& prius vocaverat benedictione, ine duire. qua postea Eucharistia vocat. Gratias u
Q agere siue benedicere,no accipitur at solute S intransuite, ut volunt acueriarii, sed transitive, ut intelligatur benedictio cadere in subiectam materiam panis & vini: quia Mattheus& Marcus aperte scribunt,benedixisse panem acceptum,& Lucas & Paulus Eucliaristi rasse,hoc est gratiarum actione affecisse pane: unde Iustitinus Martyr in apologia ad Antoninum vocat hoc sacramentum cibum gratiarum xx - η actione affectum & immutatum: quare Θεισπι προ licet alibi haec verba intranstiue sumatur, in his tamen locis, & sere in Evangelistis ut Luc.s.& Matth. s. transitive accipium tur, & res,in quam transit benedictio, accusandi casu exprimitur. Graeci Patres hac benedictionem, sanctificationem vocant, i ut constat ex missis IIasilii & Chrysosto-mi:I atini consecrationem. Consecrare autem in hoc sacramento non est tantum, Ut
Latinis autoribus prophanis dicitur, rem prophanam ad sacrum usum religionis se pregare di deputare,sed praeterea rem subiectam vi quadam supernatura'i asscere& immutare,ut statim constabit. Haec igitur quatuor,gratias agere benedicere, lan
dii sicare,consecrare , idem sunt reipsa,licet propriis & specialibus rationibus subtiliter distingui possint. Qua niuis enim unica videtur suisse Christi Domini actio in coena in Eucharistiae institutione: eius tamen multiplex vis & ratio pluribus verbis exprimitur. Dicitur benedictio, quia verbis dicit,& prolatis, facta est materiae su tectae mutatio,vi Dei εpria inicitisattirdc dicitur benedictio, quia dicere Dei est benefacere.Dicitur gratiaru actio, quia pro beneficiis a Deo acceptis,ut homo Christus seipsum obtulit, & voluit a nobis onser in sancitum esse voluit noui foederis nouum sacrisciu:Quare Christus seipsum offerendinin gratiarum actionem benedi-xit&consecrauit panem&vinum illis verbis,hoc est corpus meum , hie est sensuis meus noui testamenti, & distipulis distribuit.aduersarij hec omnia non in eandcm rem tantum,sed in eandem actionis rati nem confundunt: omnes quidem retinet gratiarum actionem , ut neget missam ense sectificium propitiatorium, sed tantum ratiarum actionis. negat autem efficacia enedictionis omnes. ut tollant transuta
stantiationem: sed Lucterani concedunt, ut Christus sit praesens cum sumitur Eu