장음표시 사용
331쪽
licis apertis .erbis proponitur apud Paulum & Lucam, ciuia dicitur vel sanguis noui testament , vel nouum testamcntum
in meo sanguine: ut explicatur infra in doctrina de sacrificio noui testamenti. pcr- curre omnia scedera & pacta Dei cum veteribus Patribus inita, videhis cote omnia pacta conuenta ,apertis verbis & aspectabit.bus rebus conliituta. idem est in
omnibus sacra 'rentis vete. leg. in verbis
Moysi ad populum: impium est ergo anserere,quod in virbis dedicatoriis noui de aeterni testamenti, nihil aperte sincere&simpliciter gestum sit a Domino. Essemus certe miserabiliores omnibus hominibus si in re tanti momenti, imo in sundamento religionis Christianae, Christus
Dominus vetera omnia per sciens&consum niansperspicue nobiscum no egisset. 8 Lsse autem in hoc sacramento resu Christi existentiam, quae pendet ex ve
bolum proprietate,si dei articulum di necessarium religionis dogma, sine cuius fide ne rusticus quidem salutem assequi possit, Theologi ostendunt, cuili ad aliquem cx communibus articulis sidci pertinere ostendundi D.Thom. t sacramentum est Eucharistia , realiter continens Christum, ad articulum de Eeeselia reuocat: ut autem presentem continet Christum, ad articulum de omnipotetia.Thomas V valdensis cffectum illius praecipuueonsiderans , ad sanctorum communi nem. quidam denique totum. hoc mystcrium ad articulum de Ecclelia,x t cumque sit,constat consensu omnium Themlogorum, hoc mystcrium in eo genere credibilium contineri, quae omnicius expres, E credenda ut ad salutem necessaria, proponuntur. Secudum argumentum sit, institutio sacramenti admittere no potest
figuratum & improprium sermonem: scd sormae prolate a Christo, ad institutionem huius sacramenti hertinent, cum institu
re sacramentum, sit formae de materiae designatae coniunctionem ad sanctificandurepresentare & sancire: formae igitur huius sacramenti prolatς non possunt improprium sermonem continere. Propolitio, in qua vis argumentationis consiliit, constat: quia sermo sacramentalis habet visibilem actionem, &praeceptum rei agede: non potest ergo improprius esse aut liguratu : verbi gratia.in concione & sermone
communi potuit Christus,& Iaepe usus est
figuris tropis , ut cum se appellat ostium, iam, item:at si accepissct vii cm, vel panem di vinum cum magna & sacra cae remonia, initituen aliquam actionem super eam, Spraeterea tulissct, ut similiter faceremus , tunc sane fg irativa locutio esse non possEt: alioquin s queretur maxima religionis perturbatio S incertitudo diuini cultus.s QP d si dica , sacramenti in rebus visibilibus institutionem, figuratam no esse, sed cflectum sacramenti instituti & li nem,sgurato sermone ex ptimi posse, de hoc ex pretium css. illi, formis, cum dioitur, hoc est corpus mei , ct hic ust sanguis meus.Respondeo, has formas ad institutionem sacramenti peitinere , quia sunt de illius essentia :& ideo proprio sermo ne exprimi oportu.ssu : quia voluit Christia, Apostolos similiter iacere , sormas subiectae mater ae applicandor hoc est, conficere sacramentum , & sacrificarer& quia in nouo testamento non est sacri sacrificium,nili in ipso corpore S ianoui ne Christi,ideo expressit propi te, hoc esse suum corpus S langliinem,uiquibus sacrificium consisterct r alic num cli igitur ab institutione tanti sacramenti di si riseii
sigurato & improprio Icraione vii.Consirmatur,quia no congruit diuinae sapientia Christi, tua cuncta scandala circa noc preteil P sacramentum, S ultimam volunta tem suam Draeuidcbat, nec bonitati & mori.quo lideles usque in sin m dilexit, dedisse perpctuam occasionem fallaesen tentiae,falli cultus,atque adeo idololatrist cum ex hac tam apcria de missime suspiciosa sententia, ubi extat nullum signum
figuratae N impropriae locutionis, inductast uniuersa Ecclesia adcredendum S adorandum Christum presentem in hoc secia meto: N ex consequuti Chr stus i ple, lic eribile dictu , data opera in summo am ris sui pignore, di in suo testamcnto constituissct damnationem maxinrae parti ita delium. Tertium argumentum sit, ex determinationibus,quas idem Dominus verbis adiunxit sacra mentalibus, quae Oii nino prohibet, huiusmoui forinas fgurat δ& improprie accipi posse. No sol am cn: masseuerauit,quod panis,que manibus teneret,ellat suu corpus,& esse poculu languinis sin, sed adiunxit verba dctc inarta
332쪽
Commen. in D. Tho. ter t. pari.
apertissime,quod na esset corpus, Sequis languis dicens, fouod pro vobis tradetur, quod pro vobis uatur. J Sanguis, qui pro
multis effundetur, sanguis noui testamcti.& Ioa. 6.de hoc sacrameto,ut postea oste- detur, inquit : panis que ego dabo , caro mea est,qua ego dabo pro mundi vita, ut legunt pleraque exemplaria Graeca. io Idem cofirmat illa sententia D. Pau. i. r. H. Manducas indigne hoc sacrametum, reus fit corporis & sanguinis Domini: quod nullo modo verum esse potes ni reuera corpus Domini percipiatur. Ad ea dem sententiam pertinet illud cap io.eiusdem epist calix benedictioni , cui benedicimus, nonne communicatio sanguinis
Chrilli esti&panis,quem frangimus, non ne participatio corporis Domini est Quartum argumentum iit a personis narrantiu angelistarum, & audientium Apost lorum . illi enim eisdem verbis propriis
eandem sententia expresserunt cum tameposteriore si quid a prioribus obscure dictum sit, planius proponant, vel ipsi met ad praecindendam occalionem fallae intelligentiae euerroris, aliquid adiungunt,
ad explicationem obscurae sententiae.vnus
Euan eli stadixit: Si ego in digito Dei eticio d monia: alius apertilis,si ego in spiritu Dei elicio daemonia.Dominus dixit, Solvite templum hoc, & in tribus diebus reaedificabo illud,addit Ioannes ad explicationem , ille autem dicebat de templo
corporis sui. dixit etiam Dominus,qui credit in me,flumina dς ventre eius fluent aquae , tuae: addit Ioannes,hoc autem dicebat de spiritu, quem accepturi eran credentes In verbis autem sacramentajibus,
ubi lumina cura esse debuit, nihil tale fit, quia Spiritus sanctus proprie intelligi vo obsim a 3 luit Solent etiam Apostoli obscuriorum explicationem a Domino petere, cum Vel
ἐ-ρlatiis I. ligurate vel tropice proponuntur.Mat LII. ιM. dicunt edissere nobis parabolam Zizaniorum: latth. i .Pctrus inquit, edissere nobis parabolam istam. interrogauerunt etia
Dominum Matth .i9.circa dis scitem questionem de diuortio & matrimonio. & in- sermone proximd consecuto huius sacra menti inititutionem, quum quaedam dixisset obscure Ioan.36.dicut inter se Apostoli, nescimus quid loquitur, quod cum Do minus explicuisset didierunt illuccce nunc
palam loqueris, di prouerbium nullum dircis. Sed nihil simile factu legi inu , cum verba lacra metalia pi otulit Dis,quia procul dubio edocti a Domino veritatem huius mysteri j,non stupebant tanquam ad figuram,& n quam auditum orationis genus, ut optime considerauerunt Cγ ril.lib. .in Ioan. cap.rq.& Chrysost. homil. 83. ali quin, qua ratione veru c siet, quod inquit Dominus,Luc.8.vobis datu est nosse mysterium regni Dei, cucris autem in Parabolis. ii Atque haec quidem argu menta euin
cunt,non esse ullam figuram aut tropum,
sed omnia pmprie usurpari in formis huius sacramenti; illa autem concludunt, nullam esse metaphoram aut parabolam. In sermone enim metaphorico repugnans repugnanti attribuitur, quod idem esse alteri nulla omnino potentia efficere possit, ut cum dicitur Apostolis: Vos estis salterrae,Ioannes est Helias: & ideo ad metaphoram confugiendum sit, ut sermonis veritas constct: at in formis huius sacramenti nulla repugnantia continetur, cum
significatur esse corpus Christi sub figura sanis, & sanguinem sub vini fisura: nula est igitur metaphorica in ius locutio.
Praeterea, in sermone metaphorico semper adhibctur aliquid vulgare,ad illustradum, quod obscurum est. lic natura salis notior in condiendo, ad condimentum Apostolorum : nihil autem simile est in eisdem formis: non sitiat igitur metaplaoricae locutiones. Neque etiam parabolice, in quibus contincns est & perpetua metaphora, quia sublata de singulis verbis
metaphora , tollatur necesse est de toto sermone parabola illae vero parabolarum explicationes, ager est mundus, semen est verbum Dei, multo minus hic locum habent, quia nulla in sacramenti institutio ne parabola. pracessit,cuius explicationes
sint illae forni hoc est corpus meum, hic
est sanguis meus. ia Tandem concludamus,hanc esse omnitim Patrum Ecclesiae catholicae consentientem scntentiam: in his verbis formam,
nihil esse improprium aut figuratum , sed plane significari, corpus Cni isti substantiale,r cverum sanguinem in hoc sacram to contineri,& ideo his verbis firmari fidem nostram de reali Christi existentia in hoc sacramcnto,ut solis verbis Christi credaturinon autem seu libus,qui de subiecta
333쪽
accidentibus substantia, ceno & vere iudicare non possunt.vnde verborum illorum
proprietas ct realis Christi prssentia,adeo
sunt coniuncta,ut qui unam tollit,alteram
non possit retinere:sed ratione & tractatione prior est proprietas verborum, de qua proinde prius nobis differendum fuit. luare omnia Patrum testimonia, quae postea citanda sunt ad confirmandam reale Christi praesentia eadem similiter valent ad confirmandam verborum proprietate, ex qua, illa praesentia concluditur. Quapro-- Pter Synodus Tridentiscis. i3. c. I.secuta Patrum,S uniuersalis Ecclesiae lentetiam,se desinit de v erbis sormaru huius sacramenti.quae verba a sanctis Euagelistis commemorata,& a D.Paulo postea repetita,cum propriam illam &aperusiniam significationem praeses erant,sceundum qua a Patribus intellecta sunt, indignum sane flagitium est,ea quibusdam contentiolis S prauis hominibus,ad fictilios & imaginarios
tropos, quibus veritas carnis & sanguinis Christi negatur, contr-niuersum Ecclesiae sensum detorqueri: quae tanquam columna & firmamentum veritatis, haec ab impii, hominibus excogitata commenta, velut satanica, detestata est. Ah is Sed facilius catholica haec sentetia sint iu ab impugnationibus haereticorum de m. - --ἔb. se ponit,illoru obiectiones resut adae sunt.
misis. b. V aduzrsarii igitur, tum ut horum verborum
nino tollat de lioc sacramento reale Christi praesentiam,vt Sacra metarii, presertim Caluinistae, induxerunt improprietatem, vel in illis verbis constituentes metaphoram, vel lictetosin, vel synecdochen continentis pro colento, ut Lutherani. quidam her heterosim sic explicates illa verba, hoe ligniscat corpus me unuper metaphoram, haec est fgura corporis mei: per synecdo chem,in vel sub pan vel eu pane,est corpus meum.ita'; omnibus Lutheranis pronomens hoc Jdemsistrat panem, ut sit id hoc est corpus meia,quod hic panis estcorpus meti:&quia hoe esset omnino salsum, cum repugnans dicatur de repugnanti ad improprium sermonem confugiunt, & Omnibus illis modis sermonem Domini verum esse interpretantur, ad suum errorem accommodate, tuo scilice cum panis substantia, in ipsa sacramenti receptione, compus Christi substanuale coniungunt,ssimili
ter explicant formam c/licisSacramenta'
i ii vero, qui coelo Christum concludetes, nullo modo in hoc sacramento substati liter, nec in ipsi sumptione admiti ut Christum praesentem:& ideo improprietatem
sermonis aliis modis retinente a metonymia praelidium petunt,ut signo nomen signati attribuatur,corpus nempe,pro panet 'significate corpus i plum,quasi dixerit Dominus,manducate panem,ut instrumentu,
symbolum,aut signum ellicax,quo Chri-
stus vobis virtutem corporis ines comm
. nico per fidem in spiritu. itaq; hoc sacra mentum sit si pilum participationis & c
munioni ς spiritusChristi, tuo corpore vero realiter,tanquam per canalem quenda per panem sacra mentalem defluentis.quare nihil aliud erit Caluino manducare hoc
sacramen: u quam virtute defluente a corpore Christi realiter pasci, & fide spiritu, mete haurire gratiam ex corpore Christi. Hinc est quodCaluiniani sic formas huius sacrameli impie exponunt, lioc est corpus meum, no substantia, sed signi ficatione &repissentatione fidei similiter hic est calix
sanguinis mei. I Scio a recentioribus,varias expositiones verborum Domini ad octoginta qua- ρο tuor,c numerari sed plures ex illis, hae una Caluini continentur,& omnes ad easdem propositas facile reuocari possunt, Schis resutatis,caeterς Omnino rcfutatur. His
igitur & pluribus aliis liminibus praestigiis
verborum,aduersarii suos mirifice ludii.
cantur:& unus Caluinus his inuentis adeo gloriatur,ut catholicos vocet literates magistros,reliquos sacramentaricis, anquam nimis humiliter de boe ni, sterio sentientes, prae se cotemnat. Et quoniam heretici, ut inquit Hierad Pam. 2 Oceanu de erroribus origaic verba temperant sic ordiri
vertunt .vi de nostram & aduersarioru c . . sessionem teneant, ut aliter haetaticus,aliter catholicus audiat. vocant Caloinistae
suam coenam,substantiale& re leui parti .' cipatione corporis Christi. Sed intelligui
obiecto tenus,quatenus de corpore Chri
ni in coelo tantum, ut illi volunt existςnti, di manat doni spiritualis efficacia per symbola panis de vini: quo sata modo imasinaria,& intellectualis sumptio ut stantia, las dici possent quia sunt circa substat iam corporis Christi Praeterea sequitur, quod ver Christi corpus indigne tumet
334쪽
Comment . in D. Tho m. teri. Part.
reliquod assirmant Paulus I.Cor.it. quia
nullus indignus ςmcaciam illam doni 'leius per Eucharistiam participare potest. 1s Simile fuit comentum Valentini, Nestorii de Ami,ut veru Christi corpus. pe sona filii Dei, naturalem filiu tollerent, sermones scripturae proprios de his rebus, ad
improprios & figuratos transferentes. sed consideremus argumeta, quibus proprie talem verboru tollere,& improprietatem inducere conantur.Primum est, quia ver
bum sacramentale semper figuratum est, nunqua proprium: atq; ita Cnristus dixe- .ri corpus meu,& sanguinem sacramenta lite hoc est figuratE N improprie: cum in sacrametis sit rei significats similitudo, ex qua signo nome signati accomodatur: atq; ita dici secrameetum corporis & sanguinis Christi,no reipsa, sed quodamodo,& secudum similituatne,ut videtur etiam asser
N in Leuit.q.18. & ut veteribus niana fuit etia sacramentalis panis. Confirmant etiaex ipsis formi cum in forma calicis, calix pro vino calicis per metonymiam usurpetur, testamentum etia sumatur impropriE in eade forma apud Luca & Paulum.Secudu argumetum est ex Patribus, qui hoc si cramentu non propri) dicunt ei Te corpus
de sanguine Christi,sed si num,sigur1, memoriale,symbolum,imaginem, limilitudine epresentationem ntitypum:quae omnia cu ippi ietate corporis & sanguinis co- existere & couenire no possunt. Tertium argumentii desumunt ex ratione naturali,
qua volunt fine prsscribere omnipotetiae iei:quod fieri no pollit, ut Diis propriis significet suum corpus & sanguinem esse in hoc sacramento,si fidei articulus est, quod sedet ad dexteram Patris,& unum corpus multis locis simul esse non potest. 16 Ad primia respondetur,sacramentalElocutione eam esse,que sacramenti natura . describi EF vero ex propria cuius': institutione peleda estat apra aute olfendimus, omnis sacrameti institutione in verbis propria esse,&m lignificatione eatenus dici
posse figurat quatenus lignificant, quod tectu est & occultu,sed proprie, ut in verbis sit proprietas: sit autem in rebus figurata occulta significati te in vetitest.occidebantur in sacrificiis animalia, sed in figura Christi sola fide percepti dic in formis hu-ἔμ sacrameli est corpus & languis Christi verὰ &substati aliter secundu propria ver boru significatione, sed in figura ta specie panis & vini occultus,& sola fide, idest,nsi
sentibus perceptus.quare in sacranactis agnoscimus reru Occultarum figura nsi tamen in verbis essentialia sacramenti cottianentibus e sanctorum explicatione pamlo post dicemus. Ad confirmatione huius primi argumeti respondetur, sigura de improprietate no admiti in principalibus partit, utriusq; forme,vel in principali sensu, ut sensus inteius incertus reddatur,ut in his verbis,corpti sanguis, est: in aliis partibus . ideo admitti, quia ex principalibus propriis facile determinatur:& sunt ille figuratς locutiones adeo trite divulgares,ut nubiam inccnitudine in sensu loquentis ins nerent , & ideo pro nativis N propriis na- beatur.ut calicem, aut poculu aquae dare, aut bibere, pro aqua E poculo.sic Iudeistestamentia in sanguine aperte & sine figura secundu phrasim Hebr. foedus initu in sanguine & cruore confirmat ignificat, ut exposuerut Marcus & Matthaeui. quod obscure & more Hebr.dictu est a Luea &Paulo:e si illi dicant, languis meus notii testamenti, hi autem,testamentum in meo sanguine. 17 Fatemur itaq; in quibusda verbis cce Ia-blatin isne tropum,aut figura reperiri, sed nuquid .-- , propterea in ceteris proprietas abiicienda oti in est bibere in rego Patri figurat d intellisi potest secundum qitos da, persundi m nisesta Dei & Christi Iani visione:aut pro f. suu iustprie secundum alios de vera &reali iuri intur.etione cum Christo, quae huius sacra nacti perceptione perficitur. in illis verbi . hie calix nouu testamentu est in meo sanguine de in illis, iudiciu sibi maducat & bibit, traductio est cause & effectus & cotres Inunquid propterea erit in ipsis mei verbis fornraru que omnes successores Apost loru semper propria esse intellexerunt' & . inducta impropria & figurata locutione, induci necelle est,nouu de insolitum dogma,ab hoc sacramcto reale Chisti prs sentia expelles. In precipuis cita religionis mysteriis,si quid figuratis N impropriὰ dictulit solet statim scriptura aliquid apponere, ad explicanda improprietate.vocauit scriptura agnum Phasd,sed addidit lignuse deri transitus monimentu, vel victimam transitus. Christus dicitur pastor sed cuius nos simus oves: dicitur viti , sed cuius nos
335쪽
simus palmites: ostium, sed quo nobis ingressus ad Patre pateat: petra, sed spir tua-us: Leo sed de tribu Iuda locus etiam & altare dicitur Diis, sed quatenus in ipso videtur & colitur.Quare ex his ex eptis velle inserinas huius sacramenti sigura inducere, valde alienis est:cu nihil sit additum,quodno confirmet proprietate sermonis, tantu
abest, ut improprietatem explicet. dicitur enim de corpore, quod pro vobis tradetur, quod datur,de sanguine, qui pro vobis ei fundetur,quae no potiunt vere attriubui nisi corpori de sanguini Christi, vere desubihatialiter existenti in sacramento, cui illa attribuuntur.Similia si int cxcpla, quae pro se aduersarii de nouo testamento depromunt coluba, aut linguῖ ignee sunt Spiritus lanctus, loanes elt Helias, Petra erat
Christus. dicitur enim spiritus visus, sed taquam coluta a Ioannes dicitur Helias, sed in spiritu&virtute:Petra dicitui Christus, sed spiritualis: nihil igitur ex his locis constanter concludi potest. Hiauων 18 Ad secti durar, ne in sanctorum lecitio
P. ιι 3. ω -- ne offendere poliis, considerabis primo caluntatoris elle, ex paucis&obscuri velle officere lumini pluriu & mani testor ' cu contra potius ex mani se ilis obscura illustiada sint:nillil aut e manifestius de so pius proponitur ab omni antiquitate, qua verborum huius sacramenti proprietas, deque illi necessario coheret ealis & subsutialis Christi in eodem presentia.Secundo animaduertes, 4 Patribus quae alias ad lite' ra proprie dicuntur, spiritualiter nonnumquam exponi, ex hoc aute sensu spirituali& mystico, debet praeiudicium adferri sentui literati de proprio, cu spiritualis sensus in literati. sundetur, & ideo illi repugnare non pollit.sic Orig.ad c.26. Matth. hoc
sacramentu vocat,verbum nutritonii animam.Tertio oblemabis,omnes voces ab
antiquis usurpatas,quae videntur eorporis Chrilli vera pr sentiam, manducationem, aut oblatione imminuere,& pro illa velle, umbratica, spirituale . metonymica,terropica inducere ad ratio letantii in Sc moduexistendi, maducandi .immolandi, qui eli cultus & sacram tali pertinere:& ideo identitate substanti ei aut actionis veritate tollere non polle. Hoc sensu dixit D. Aug. quod Christus quodamodo se portabat manibus mihin Pial. 33.3c erra. sacramentum corporis Christi, secundum quedam modum corpus Christi esi ut sacrimen tu fidei in paruulis per charactere manens, dicitur sacramentum fidei & illota fides quodammodo, licet reuera per illud paruuli sint iti numero si delita. sic etia e primete Au 3. Plal. 98.inquit oris, no hoc corpus,quod videtis maducaturi estis, S bibituri sanguin quem euasuti sunt,qui me crucifiget. hoc enimantelligitur,no de sub statia limpliciter, sed cum modo naturali exili edi quo modo no ellent Christu maduca ari,sed potius sacra metallteri ex hac oblematione, usurpatur a quibus da illa triplicis corporis Christi distinctio,veri, mystici, sacramentalis, cuius meminit Paschaiasius in line ep.de corp. de sang. Dui, quam propter latentem errore quorunda sub illa,no probat. Ratione eiusde modi ex ille-di inyitice de sacramentaliter Christum in Eucliatillia .de non in propria specie,accipiede sunt ille voces, memoriale, lignum, ecciquas qui Ja tribuunt huic iacita meto,dicetes esse iisnu de memoriale Ch illi: uonia licet realiter Chri istu continuat,cotinet
tamen mystice, & no in propria specie: Vt ipla figura panis de vini, non tantu sit sig- nu Christi realiter c6tenti de effectus,que illius sumptio efiicit, sed ipsius etia Cnristi sexistentis in propria natura dc forma.
Sie Aug. t. Adimantum c.tr. de in Psal.ῖ. Ambr.lib. I. os irae. 8.vocat hoc secramulum, figuram de imaginem corporis & sanguinis Dia Sicc xci appellant tymboli,
dc antitypa,vel ante consecrationem,ut exi scauit r.Nicena synodus disputate Epiphanio dc Datia ac lib- .de fide c. t . vespost consecratione eodem sensu.quo diximus Augae alios Patres vocat e hoc sacramentum figura corporis de sanguinis Diti. 19 Milii tamen videtur ide esse Graecis Aurin an o antity o,ex imitatione Petri 1. epist. c.3.3 Pauli Hebr. 9. vlli pata, quod representatio dicitur D. Hiericum ait,Christa sacramento pani, veritatem sui corporis de sanguinis representasse' uia reprς sentare, estre presentem exhibere, ut dicunt iureconsulti, representari pretiit agri.Il ud est praeteret in antitypo, quod cotinet typi de si . re veteris rem & veritate, se a se itu agi
ne occulta de tectam,ut inquit D Paul. de rebus noui testamenIi Heb io de ideo an
in m inus prenuntiationi devmbre, quamuisi habeat extrinsecus mauit etiam de eo
336쪽
Comment . in D. Tho tert. par.
Vtrum in hoc Iacramento sit corpulchrisi secundum eritarem.
mani existentiam,vi erit in se&in beatitudine.Sic ergo Eucharithia dicitur anti- typo Christi, quia licet realiter Christium
cotineat,continet tamen tectum figura panis de vini enui etiam lib.q.cot Marc.inquit,hoc est corpus meu, det figura cor poris mei ed hoc additur ad expositione pronominis hoc, quasi dicat in noua lege illud secit Christus corpus situ, quod erat figura corporis in veteri, qui sensus ex antecedentibus di cosequentibus colligitur. Ad tertium argumentum respondetur,ni hil in hoe sacramento ratione naturali aedfide inuestigandum essemihil autem in eo esse,quod rationi naturali repugnet, cum explicauero modum existentiae sacramentalis,omnino constabit.
De conuersione panis & vini in corpus & sanguinem Christi, in octo articulos divisa.
D inde considerandum est de Gn.
uersione panis re a ni in corpus CGanguinem Christi. Et circa hoc quaerunturo Zo. γλοδtrum in hoc sacramento ficor pus Christisecundu eritate, insolum
secundum figuram, rus sicut in signo.
Secundo, trum in hoc sacramento rema
Tertio, trum substantia panis, det 'uni, poni consecrationem huius sacramenti anni h letur,aut inpristinam mate
Quarto, Drum panis p sit conuerti in corpus Christi. Γuinto, a trum in hoc sacramento post
conuersonem remaneant accidentia
panis ci ini. Sextό, trumfacta consecratione remaneat in hoc secramento forma sub lannatis panis. Septimὀ tru ista couersio fiat in institi.
corpus christi. AD Fκi Muu sic proceditur. S. . . cf.πιζVidetur, quod in hoc sacra et medio non sit corpus Chiilli secudum veritatem,sed solum secundu lo.M. figuram,vel sicut in ligno. Dicitur enim Ioa. 6. quod cum Dias dixi L cis .ii. v. s.
set, nisi manducaueritis carne fili j hominis ,& bibetitis eius sangui. ne,&c. multi ex discipulis eius audietes,dixerunt: Durus est hic sermo,quibus ipse dixit: Spiritus est, qui vivificat,caro non prodest qiii equa,quasi diceret, secund si expositione Aug. super Psal.98. Spirita
liter intelligite,quod locutus sum,
no hoc corpus quod videtis madu tiam .lo εν
caturi esti S bibituri illii iangui. ne,que insusuri sunt,qui me cruei si 'gent, sacramentum aliquod vobis commendaui, spiritaliter intellectum vivi ficabit vos,caro aute non prodest quicquam. 2. Praeterea, D sis dicit Mati. vlt.Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus usq; ad consummatione seculi. Quod expones Aug. 'di, cit: Donec seculia finiatur, sursum est Diis,sed tame & hic nobiscum est veritas Dial:corpus enim in quo resurrexit, in uno loco oportet e Gse,veritas autem eius ubiq; dissilia est. Non ergo secudum veritatem est corpus Christi in hoc fac ranie: to, sed solum sicut in signo. 3. Praeterea, Nullii corpus potest esse simul in plui ibus locis, c unec angelo hoc conueniat, eadem enim ratione posset esse ubiq;. Sed corpus Christi est veru corpus, &est in cado. Ergo videtur,quod non si secundum veritatem in sacram c
337쪽
to altaris, sed solum sicut in signo. q. Pr terea,Sacrameta Eccles ad utilitate fidelium ordinatur. v. petisti H Sed secundu Greg. in quadam ho
regulus reprehenditur,quoda . quq rebat corporale Christipissentia. Apostoli etia impediebatur recipere Spiritu sanctii, propter hoc quod affecti erat ad eius praesentiati dia is corporale,vi Aug. dicit super il-
s . b. s. in ἐν lud IO i. I 6. Si non abiero, paracle- princ. r med. t astro veniet ad vos. No ergo Chri
stus secundum praesentiam corporalem est in sacramento altaris. S E D c O NT R A est, quod Hilari' dicit in 8. de Tri. de veritate car
nis & sanguinis Christi no est relictus ambigedi locus: nuc enim &ipsius Diti professione & fiden
stra caro eius ver E est cibus, &sanguis eius ver E est potus. Et Amb. dicit 6.de sacramentis. Sicut verus Dei filius est Dii; I x ς vs Christus,ita vera Christi caro est, quam accipimus,&verus sanguis eius est
veru corpus Christi & sanguinem esse in hoc sacramento, neq; sensu neq; intellectu depr hendi potest, sed sola fide que autoritati diuinae innititur. Vnde luper illud Luc. et a Hoc est corpus me si,quod pro v bis tradetur, dicit Cyrillus: No dubites,an hoc verti sit,sed potius suscipe verba Saluatoris in fide, cum
enim sit veritas,no mentitur. Hoc aut e conueniens est. Primo quide, persectioni noue legis. Saerificia enim veteris legis illud veru saetis i. ciu passionis Christi continebat soluin figura secundu illud Heb to.
Vmbra habens lex futuroru bonoris,non ipsam rerum imaginem. Et
ideo oportuit, ut aliquid plus habe
ret sacrificiti noui legis a Christo
institu ,ut scilicet,c Atineret ipsum Christu passum,non solii insignificatione, vel figura, sed etia in rei veritate. Et ideo hoc sacramentum, quod ipsum Christu realiter conti et 'net ut Dio.dicit 3.c.eccl.hier. est persecti uu omni ii aliorum sacramentorii, in quibus virtus Christi participatur. Secundo hoc competit charitati Christi, ex qua pro sa lute nostra , corpus verum nostret naturς assumpsit. Et quia namime proprisi amicitii est co uiuere amicis .i Plii l. dicit q. Ethi. sui prae Lo.s . .
sentia corporale nobis repromit. - '.
tit in pr miti dicens Mati. 24.Vbi suerit corpus,illucco gregabuntur& aqvilς. Interim tam c nec sua pretsentia corporali nos in hac peregrinatione destituit, sed per veritatE , et
corporis 3c sanguinis sui, nos sibi
coniungit in hoc sacra meto. unde . ipse dicit Io.6.Qui manducat mea came,&bibit meum sanguine, in me manet,&ego in eo. Vnde hoc sacra inentia est maxim charitatis
signit,&nostr spei subleuamen tu, exta similiari coitinctione Chri .sti ad nos. Tertio,hoc copetit per sectioni fidei, quae, sicut est de diuinitate Christi, ita est de eiu humanitat secundu illud Io. t . Credi. otis in Deu,& in me credite. Et quia fide, est inuisibiliti, sicut diuinitate suam nobis exhibet Christus inuisibiliter,ita & in hoc sacramento carne suam nobis exhibet inuisibi.
li modo. Quae quida non attendente posuerunt corpus S sanguinem
Christi no esse in hoc sacram elato, nisi sicut in signo, quod est laquam
h reticum abiici edum, utpote verbis Christi eo trarium.Vnde & Berengarius, qui primus huius erro-
338쪽
ris autor fuerat , postea coactus est sutim errorem reuocare, & verit tem fidei confiteri. AD p Ri Musi ergo dicendum, quod ex hac autoritate pr dicti haeretici ' occasione errandi sti in pseriit, math verba Aug.intelligentes. Cit enim Aug. dicit:No hoc corpiis,quod videtis,maducaturi estis, no in te dit excludere veritate corporisChristi, sed quodn5 erat maducandu in hae specie,in qua ab eis videbatur. Per hoc aute quod subdit. Sacramen tu quod vobis commendaui spiritualiter intellectu, vivificavit vos,no intendit quod corpus Christi sit in hoc sacro solum secundum mystica significatione, sed spiritualiter dici idest inuisibiliter & per virtute Spititus sancti. Vnde super Ioa. expones id quod dicitur: Caron si prodest quicqua, diciti Sed quomodo illi intellixe
tu carne quippe sc intellexerunt manducanda,quomodo in cadaue. re dilaniatur,aut in macello vendi tur,non quomodo spiritu vegeta. tur,accedat spiritus ad carnem, &prodest pluri muria. Nam si caro nihil prodesset,verbum caro non fieret,ut habitaret in nobis. An s scuti nuti dicendit,quod
verbii illud Aug. & omnia similia sunt intelligenda de corpore Christi,secundu quod videtur in propria specie secundu quod etia ipse Diis
dicit Mat. et s. Me aute non semperhobebiti,) inuisibiliter tamen sub
speciebus huius sacram cti est bi-cuno; hoc sacra metum perficitur. An et iv M dicendii, quod corpus Christi non est eo modo in hoc sacramento,sicut corpus in lo.
corii od suis dimetioniblis loco c5 meis uratur, sed quoda speciali mo
do,qui est proprius huic sacramento. Vnde dicimus,quod corp'Christi est in diuersis altatibus,no sicut in diuersis locis, sed sicut in sacra- meto. Per quod non intelligimus, quod Christus sit ibi solu sicut ins gno,licet sacrament ii sit in genere signi : sed intelligimus corpus Christi hic esse sicut dictum est In creausecundum modum proprium. AD qvAR TvM dicendis,quod ratio illa procedit de pret sentia corporis Christi,prout ei l pt et sens permotum corporis, idest,prout est in sua specie visibili, non aute prout est spiritualiter,idest,inuisibili modo de virtute spiritus. Vnde Aug. . M. dicit super Ioa.Si intellexisti spiritualiter verba Chi isti de carne sita, spiritus & vita tibi sunt, si intelliri sti carnaliter etiam si' Ditus&vita sunt,sed tibi non sunt.
Vt, ἰm in hocsacramento remaneat s. bstantia panis Er tini post con secratione.
tiir.Videiur,quod in hoc fa- ω- .Lacranicto remaneat substatia panis& vini post consecrationem. Dicit '' ... o.
enim Dam.'in q. li. Quia cosue tuis . a. tra . do est hominibus comedere pane,& Vinti bibere, coiugauit Deus di a s. arti. s. uinitate,& secit ea corpus& san. guine tuum,& ita panis comunica in D. . . .
tionis no panis simplex est,sed unitus diuinitati. Sed coiugatio est rerii actu existentiu . Ergo panis & vi- -m m se. num simul sunt in hoc sacramento cum corpore & sanguine Christi. ι ta . 'I 2.Prsterea,Inter Ecclesiae se 'H-δεω- cramenta debet esse consorinitas. Sed in aliis sacramentis, sub statia materiae manet, sicut in baptismo sub statia aquae,Se inco firmatione
substantia chrismatis. Ergo &in hoc
339쪽
hoc fac tamento substatia panis levini manet. I 3. Pr terea,Panis&vinuassis. muturin hoc sacra meto,inquantu signifieat ecclesiastica viaitalc,prout unus panis fit ex multis granis,&vnu vinii ex multis racemis,ut August. t dicit in lib. de Symbolo. Sed hoc pertinet ad ipsam substantiam panis mini. Ergo substantia panis&vini remanet in hoc sacram et . SED cos TR A est, quod Amb.
dicit in ii.de sacrame.Licet figura panis & vini videatur, tamen nihil aliud, qua caro Christi & sanguis
post consecratiose credenda sunt. Ras pos D Eo dicend ii , quod quida posuerunt post consecratio. ne, substantia panis &vini in hoc si
cramento remanere. Sed liqc posi- i
tio stare lici potest. Primo quidem quia pe r hac positione tollitur veritas huius sacramenti ad qua perti net, ut veru corpus Christi in hoe sacramento exi ita quod quide ibino est ante eo secratione. No aute
aliquid pote st esse alicubi ubi prius
no erat,nisi vel per loci mutatione, vel per alterius conuersione in ipsum, sicut in domo aliqua de nouod incipit esse ignis,aut quia illuc defertur,aut ibi generatur.Manifestu. est aute,st corpus Christi non incipit esse in hoc sacramento per motu locale .Primo quide, quia seque rei V desineret essein caelo, no em. quod localiter mouet peruenit de nouo ad aliquem locii, nisi deserat
priore.Secudo, quia omne corpus localiter motuna, pertransit omnia
media,qs hie dici no pol. Tertio, quia impossibile est, quod unus motus eius de corporis localiter moti terminetur simul ad diuersa loca, ctim tam e in pluribus locis corpus
Christi subhoc saetamento simul
esse incipiat, Scide re linquitur,lno possit aliter eorpus Christi incipere esse de nouo in hoc sacramento, nisi per conuersione substantia panis in is sum. Quod aute couertitur in aliquid facta couersione non manet. de relinquit, ' salua veritate huius sacra meti,sub stati a panis post colecrationem remanereno possit. Sec udo, quia lisc positio cottariatur forins huius sacramenti, in qua dicitur , hoc est corpus meia,quod no esset veru, si subitantia panis ibi remaneret: nunquam enim substatia panis est cor γ' Christi sed potius esset dicendia,hic est.
tur venerationi huius sacra meti, si aliqua substantia creata esset ibi, quae non posset adoratione latriae adorat i Quarto, quia contrariaturritui Ecesesiae, secundum que post corporalem ciuitii 5 licet sumere corpus Christi, cu tamen post una hostiam consecratam liceat sume re aliam. Vnde hqc positio vitanda est tanquam haeretica.
quod Deus coiugati it divinitatein sua,id est,diuina virtutem , pani de vino,nsivi remaneant in hoc sacramento,sed ut faciat inde corpus & t, sanguinem suum. AD sacv Nn v i dicendum 'inabis sacrametis est ipseChristus realiter,sicut in hoc sacrameto. Et ideo in aliis sacra inentis mais: net subitati a materis io aut in isto. AD T a R T IVM dicendu , quod
species, quq remanent in hoc sacra mento ut infra dicerer i suffici ut ad sigoificationem huius sacram eia vii, nain per accidentia cognosciturtatio substantiae.
340쪽
ARTICVLVS OIII. fieitur. Ergo in hoc sacrame tono Visam subctantia panis, et Pini post anni hilat substantia panis, aut vim.
consecrationem huius sacramenti ' Rasso NDao dicendum, quod annihiletur. 2 quia substatia panis, vel vini nomanet in hoc sacram et o quida impos
detur, ui substatia panis post
. . , -. . coniec ratione huius sacram et i,an
nihil e tur,aut in pi istina materiam. L mriit. resoluatur. Quod enim est aliquid corporale , oportet alicubi esse.
Sed substantia panis, quq est quida
corporale non manet in hoc sacra.
meto ut dictu est' necetia est dare alique locum ubi sit, ergo no est aliquid post consecrationc.Igitur,
aut est anni hi lata, aut in praeiacentem materiam resoluta.
2.Praeterea, Illud quod est terminus a quo in qualibet mutatione
non remanet, nisi sotth in potentia materi ,sicut quu ex aere fit ignis, forma aeris no manet nisi in poteritia materiet,&s militer quando ex
albo si nigru.Sed in hoc sae ro substantia panis,aut vini se habet scutterminus a quo,corpus aute vel sanguisChristi sicut terminus ad que, ista. L sis. dicit enim' Amb.inli.de ossic. an. R. M: te benedictione alia species nominatur, post benedictionem corpus Christi significatur. Ergo facta co secratione,substantia panis, vel vini non manet,nisi sortό resoluta in
3. Pr terea, oportet alterii contradiistortu esse verum.Sed hic est falsa acta cosecratione, substantia
panis,vel vini e si aliquid. Ergo lite est vera,substatia panis,vel vini est nihil.
SED CONTRA est,quod Aug. -- Φ' dicit in Ii.83.questionum. Deus noest causa tendendi in non esse. Sed
hoc sacramenta diuina virtute persbile reputates, u substantia panis
vel vini in corpus, vel sanguinem Christicovertatur, posuer ut quod . e per consecratione substatia panis, vel vini,vel resoluituri in praeiacente materiam,vel quod anni hiletur.
Pr iaces aut e materia, in qua coropora mixta resolui possut,sunt qua vtuor elemeta.Non eni in potest re
solutio fieri in materia prima, ita 9 sine serma existri, quia materia sine sorma esse no potest. Cii autepost consecratione, nihil sub spe ciebus sacramenti remaneat nisi corpus&sanguis Christi, oportebit dicere quod elemcta,in quq resoluta est substatia panis vel vini in dediscedant per motum localem, quod sensu perciperetur. Similitet etia substatia panis vel vini manet usq; ad ultimum instanseo secrationis. In ultimo aute instatico secrationisi a est ibi substati a corporis vel sanguinis Christi, si .cut in ultimo in stati generationis,la inest forma. Vnde non erit dare aliquod instans,in quo sit ibi proa ces materia. No enim potςst dici,st paulatim substantia panis vel vini resoluatur in praeiacente male
ria vel successui egrediatur de loco specierit , quia si hoc inciperet fieri in ultimo in stati sui consecrationis,simul sub aliqua parte hosti esset corpus Christi eu substantia pani quod est contra pridicta. Si
vero hoc incipiat fieri ante conse- r cratione, erit dare aliquod te pus,