장음표시 사용
351쪽
charistia Caluiniani ut semper negct re Iem di substantialem Christi prisentiam. 3 Be dicere vero Dei de Christi, in sancta scriptura non solum est verbis bona petrari & laudare,sed etiam bonum estacere & pristare: & idcirco sine mutatione aliqua eius rei,in quam cadit benedictio, intelligi non potest. Sie ex benedictionem Genes.2. accipit homo & omne antimal vim generandi:contra ex maledicti ne,terra proscin tribulos de spinas: deniq; verbi Dei virtute accipit res subiecta verbo se benedictioni, virtutem aliquam, &ita immutatur: ut serpens aeneus exaltatus in deserto vim sanandi ictos a serpetibus, virtute illius verbi Dei qui pereussus aspexerit eu,vivet. quin etia homines ut Dei ministri eande in rebus immutatione ecficiunt, ut Moyses coram Pharaone praecipiente Domino,conuertit virgam in colubrum,aquas in sanguinem, & in dese tortipem in sontes aquarum. An vero in ta substantia sit conuersa in alteram in his mutationibus, ex scriptura non constat, cum satis sit ad rationem couersionis,qua expressit,sormarum in eade materia mutatio. rare licet fieri potuerit secundum substantiam totam ,& id factum non ne gemus,verisimilius tamen videtur factum secundum formam, cum hoc satis sit ad conuersionem unius substantiae in aliam. Eadem est essicacia vocationi Dei & b
nedictionis, quia vocat ea, lux non sunt, tamquam ea, quae sunt, ac sine munitentia sunt doria de vocatio Dei, e ex nom ne, quo vocat creatura,quid effecerit v
catio Dei, intelligitur. Vt cum Dominus inquit: vocabo non plebem meam, plebe meam, e non dilectam, dilectam,significatur Dominus effecisse de infideli plebe plebem fidelem,& de abiecta acceptam, non substantiam mutans, sed voluntatem
conuertens. haec ex vete. testamento. in
nouo autem primum ex benedictione Dei vir o concipit Christum,& in nuptiis benedictione Christi aqua in vinum comuertitur, maledictione scus est arefacta. benedictione etiam panes & pisces multitiplicantur. Quare constat, Dei de Christi benedictione, subiectas res in melius immutari siue secundum accidens, siue si cundum substantiam, ut proposita exempla euidenter ostendunt. Nam ut est in caeteris sacramentis virtus effecti in strumentalis ipsius effectus sacramenti, nempe gratiae , se est in forma huius sacramenti virtus effectiva consecrationis vel transubstantiationis, quod ex diuina scriptura colligitur, accomodata ratione
Ex his concludes aperte, substantias panis & vini mutari secundum se totas in t m ista corpus de sanguinem Christi, hoc modo. imis Benedictio Des& Christi, subiectas res affecit & immutat,ves secundum accidens vel secundum substantiam, ut verbo Dei benedicentis exprimitur: sed in Euchari. stia Christus per ministrum ex praecepto ipsius, sicut ipse fecit, benedicit panem α' inum, & ver suo testatur sactam immutationem in corpus & sanguinem:ergo in Eucharistia , irtute verboru facta est pamis conuersio in corpus Christi, de vini in sanguinem.Propositio ex usu & exemplis veteris de noui testamenti confirmata est: assiimptio ex benedictionis Christi usis .cacia, quam verbis effecit, de eisdem benedicere praecepit sacerdotibus, ut simitiliter sacerent, est manifesta, retenta pro prietate verborum, quam supra probauitimus in utraque forma huius sacia me ti, ut sit per verba illa benedictionis S conseciationis, verum corpus & verus si
viis Christi. Ex hac enim simplici & pla-ua verborum intelligentia, primum Ecclesia eatholica semper intellexit, in hoc sacramento veri esse corpus & sanguinem Christi virtute verboru: deinde nulla alia substantiam nee pane sub illo signo sensi. bili existere, quia de nulla vere dici posset, quod sit corpus aut sanguis Christit tertiis, quod desinat esse panis, non abs lute, sed ut pro eo & sub eius accidentibus existat corpus Christi, &similiter sanguis sub vini specie, & accidentibus , sicut fuit cprius panis & vinum. Et quia desinere esse in ordine ad corpus & sanguinem , Christi, vel cedere corpori ad existe dum, est proprie conuerti in hic ipsa, tan dem collegit Ecclesia catholica , veram Unis de vini in corpres de sanguinem Christi factam esse mutationem i&quumt ii substantia hac ratione colligatur in to tam conuersa, vocata est haec antiqua veritas Ecclesiae catholicae, nouo & accommodato nomine transubstantiationis, inhaee sit totius substantiae in totam conuersio, ut apertiori nomine resutarentur . Ff i adueris
352쪽
aduersa ij Ecclesiae catholicae, qui varios errores cie existentia Chri Ib in hoc sacramento,& de verborum illius intelliget tia disse minarunt de quibus statim disseretur. Remanere autetia accidentia de speciem panis de vini externam , ex promis fione Christi de exhibenda carn e sua in cibum, & sanguine in potum proposita
Ioan. 6.aperte colligituri quia haec accidentia cibi di potus omnium hominum communi nempe panis mini,ostedunt Chri-llum csse in hoc sacra mento propolitum: ut eo,veluti cibo viviscante, anima reficiatur,ut corpus pane de vino ac vitiamur eodem cibo capiti no lio arctistima coniunctione, Qt qui eodem cibo&potu , tutis, eodem modo in corpore assiciuntur.3 Sic autem Ecclesiam catholicam transubstantiationem ex verbis do benedictio ne Domini collegisse,adductae ratiocinationes ostendunt, & testis est Concilium Trident. selril .cap. cum inquit, quonia
Christus corpus suuin id quod sub specie panis offerebat,uelia esse dixit, ideo persuasum semper in Ecclesia Dei scit, per
consecrationem patiis ex vini, conuertio
nem seri totius iubilantiae panis,in substatiam corporis Christi , & totius subitan tiae vini in substantiam sanguinis eius, quae
conuertio conuenienter de proprie a lancta catholica I cclesia, ira illi ibstantiatio est arpellata. Est igitur transubstantiatio, illa via de ratio, tua diuina sapientia inuς-nit', ad saciendum Christum cibum de sacrificium coiporaletoc visibile, sicut incarnatio est illa via, qua Deus factus est homo. ut quaerenti nunc quomodo possit Christus dare nobis suam carnem ad m, ducandum, o sanguinem ad bibendum, respondendum sit, per transubstantiationem de certὰ videtur D.Thom. in ea sui ias e sententia, non fuisse aliam viam polii- bilem, qua id fieri postit a Deo.Quam sententia, licet plerique eius sectatores non probent, putantes idem consci potuisse eo modo,quo Lutherani volunt stimimes e,vel alio quopiam : ea tamen non caret sua probabilitate,de certum est nullam aliam nobis commodiorem esse potuisse, eum Deus semper esticiat de his tuae seri possunt quod melius est: tua re non tantum Eucharistia es scit aliquid in suscipiet ut caetera sacramenta, nempe gratiam
sanctificantemi sed ipsa etiam verba sor
mae, immutant subiectam materiam p nis N vini, ut possiesse Christus cibus noster sacramentalis:quia hoc sacramentum consistit in consecratione,& ea perficitur, non autem consistit in usu,ut caetera sacramenta.Hactenus de probatione transul, stantiationis ex verbo Dei. 6 Consensu Patrum Ecclesiae catholichdeinde consirreatur cade transubstatiatio: eorum innumera sum testimonia, quibus ex verbis huius sacramenti euidemcras runt se colligcre eandem conuersionem; quam varii, modis, sed eadem intestiget tia exprimunt. Irenaei Nyssenus, Cyprianus, Anibros August.Gaudentius , ex te rae stupibus,ex liue de pane R vino, seri, confici,constari, constitui,creari, de ego
corpus Christi:Christ um pane sedissse suucorpus,atque ita consesium esse de confirmasse , appellans corpus suunt, & panem percipiendo vocationem Dei fieri Chimsti corpus.Irenaeus, Tertulianus, A mbros Hieros promiscue tradunt. Latini,
mutari inmutari, transponi, transformari, transs urari, conuerti, verti, transsemri , trans lamentari: quia elementum de materia huius sacramenti est panis & vinum:'uae omnes rationes dicendi aperiEostendunt conuersone totius substantiae in corpus & sanguinem Christi. de Cyprianus ait panem non essgie, sed natura mutari , di omnipotentia verbi panem
mutatum,Nysienus,rerum, quae videntur,n aturam in Christi corpus mutari, & sanctificatum panem inDei verbi camem iiii mutari. Arnbr. benedictione natura panis mutari, ut non hoc si quod natura formauit, sed quod benedictio consecrauit. Hysichius res sensibiles in intelligendas trans seni. Emissenus terrenas creaturas in Dominici corporis transire substantiam, & inuisibilem sacerdotem visibiles creaturas, in substantiam corporis de sanguinis sui, secreta potestate conuertere. Chrysost. allia quando ait, hoc verbum res propositas transmutat,aliquando vero scribit,panem corporis prssentia consumi. Damasce.inquit,transi nutari Ic conueni. Theophyla. trans elementari. Isidorus panem transire in carnem.Aescimus panem in corpus migrare: eius aequalis I ulbertus panem transsundi in corpus. Algerus traiici & transferri in corpus. Remigius panem transire in corpus b,neque esse duo corpora,
353쪽
sed unum corpus. quare nihil aperi us a Patribus omnibus, de ullo nostrae religi nis mysterio, dictum est, neque stequentius repetitum, quam de transubstantiatione huius sacramenti aestimonia Patrii distincte haec sunt, Irenaib. cap. 2. 7.&lib. .Nysen. in oratione caesa ech. Cyprianus de cuina Domitu. Ambros lib. . de sacr. cap. 4 lib. q. de fide. cap. . Au gust. lib.3.du Trinit .cap. q. Origen. lib.8. in Celsui Tenui lib in Mareta in Iu. OLCvrib hiems catechesi Cyril. Alexand ad Calosvrium Hvsich. lib.r .in L uit. Emisi .ho m. r. de Paschate & 1. Gai dent. traict.a.de Pasch. Chrysios . hom. de proditione Iudae, &in caeniis, &Lit
Marci iidor.lib.i de Osric.Anselm in episto. de corpor. anguine Domines Fulbertus in epis .ad Berengarium. At rus con ita eunde. Recentiores appellant conuersionem substantiae panis, & Innocentius III.& Conciliu Lateranen. sub eo transubstantiatione,quam omnes Theolopi scholastici consentientes concedunt, licet inexplicanda ratione ritus, salua& integra fide catholica dissentiant, ut deinceps constabit.Hanc consentientem Eccletiae catholicae doctrinam, exprimit etiam Ca- non missae Latinae,appellans hanc conuersonem , benedictionem & creationem, hoc el ,ut Latini elegantiores loquuntur, Productionem vivifici corporis Christi in hoc sacramento o sanetiscationemret etidicitur,per que haec omnia Domine se per bona creasse uictificas, benedicis, α praestas nobis. auem etiam modum videatur Cyprianus imitari nam Cano Cypriano antiquior. est cum inquit in serni. de coena Domini, qui usque hodie hoe sanctissimum ac veracillimum corpus suum
creat , sancti e t , benedicit. α diuidit nobis 8 sed quoniam 'aducisa ir thrissimorum testium tantam lucem serre non posisunt, ad elauandam vim eorum, meras nusu, & inaues distinctione; fingere non verentur idecipiendum simplices & incautos ne suis aut obec testimonia peruertere& in alienam sententiam detorquere potst, ex denda simi quaedam, quibus Pa tres vltro videntur occurrisse huiusmodidistinctionibus, Sc ostendisse,se Plane aD
sirmare, panis & vini veram de sebstantialem conuinionem in corpus S i an Pi- 1 nem Domini. Primo enim ad consecti nem huius sacramenti ampliscant vim diuinae omnipotentiae, & benedictionis si
ue sermonis diuini, quo uniuersa condita sunt, ei lecta transformantur,& dc sua na tura in aliam vertuntur. Qiiae sanὰ amplificatio inepta esseta: aliena, si non assere rent constanter persimilem S admirabi ialem panis & vini conuersionem. Imo vero Irenaeus ex ea probat Christum: veli Dei creatoris verum filium, qui cum P re omnia creant, &vt granum inspicam conueriit, it a aquam in vinum panem in
suum corpus,& vinum in sanguinem.S Ο cundo, Patres consertit hanc trasulis tua In δε- cn. rionem; cum productione substantiarum Vmia 'o
ex nihilo: cum multarum rerum in alias massi orti. conuersione, cuius exempla supra ex V
ita testa. collegimus:quod si pani & vino
non conuenit realis mutatio, qua ratione , huiusmodi collatio cohaerere posset Te ti plerique Patres asserunt, tam vere se in I. Iborb. i hanc panis & vini conuersionem quam
verὰ a Christo cibus in substantiam sui
corporis conueirebatur , de a nobis quo-- 1ν πιπtidie conuertitur. Praetere, ςsse perlimi- -i . . ,
lem formationi corporis Christi,ex puri se simo sangiuine Dei parae: & mutationi ve- Dm Amιορ teris hominis in nouum, in quibus omnitibus prioris rei sit in posteriorem conue ito.Ex quibus Patres recte colligunt Chri Nais Am fili se monem, qui ad formas huius saera menti pertina , operatorium essedi su stantiarum commutatiuum, quod est re ceptum ab omnibus Theologis & EM lix catholica λ asserentibus formas huius saeramenti, id efficere' quod significant. , 9 . Quidam etiam Patres eandem comuisionem , & panis ac vini desitionem planius adhuc explicantes, repugnantium iiibstantiarum oppositionem efficiunt, eius scilicet, quae ante consecrationem suerat,& quae fit per consecrationem. Sie August. Scrm. 28. de verbis Donatui su pet Lucam, simul inquit, verba prosem tur , iam non panis, sed corpus Christi ap pellatur. Ambros lib. q. de sacramentis, capcl panis iste, panis est ante verba mcramentorum, ubi accesserit consecratro,
de pane si caro Christi, & in Psalm.13
vi refertur de consecridis . . 'Omnia.
licet figura panis de Nini videatur : nihil
354쪽
Comment. in D. Tho. teri parti
tamen aliud,quam corpus Christi, & san- de Euchar. agerens iacilius intelligi hoe
suis, post consecrationem credendum est. mysterium, si manens Ribstantia panis sit si otia. tia unde quamuis ex his Patribus,varia exe- ncramentale signum & id non repugnare Iubstantiava pla.&similitudines huius transubstantia- rationi aut sacris Bibliis.ostendimus enim tionis propostasim nulliam tamen vide. turmagis accommodatum , quam cibi, queChristus in suam substantiam conueristebat. ut mim, qui prius. erat panis,manducatus a Christo& per nutritionem conuersus, vere erat caro Domini viviscatrix siepanis in lioe sacramento prius est , sed sacri consecratione , est corpus Chtiui.
omnino autem accommodatum exem
plum transubstantiationi in natura repe
riri non potest , sicuti neque diuinae Trinitatis aut incarnationis i quia per transubstantiationem tota substantia panis & vin ecundum materiam & formam, m . nentibus accidentibus, in corpus dc sanguinem Christi conuertitur: in omnibus autem siue naturalibus, siue m raculosis conuersionibus unius substantiae in alteram, permanente materia, sit tantum so
marum conuersio; & nullum accidens idem nia mero, est in re corrupta,& genita aut producti. v mra Ecel. io Relique sunt, ad confirmandam tra. Dureatratra substantiationem,Conciliorum delinitio-ι. Viam Πεμφ nes. Constat autem inprimis illis genera-. libus Concili s de illa fuisse disputatum,ta dei initum, quamuis decreta ad nos integra non peruenerint. In Concilio tamen Nicaeno desinitum legimus in codic. m. s. Graecis, in diuina mensa , non panem
divinum, sed agnum Dei a sacerdotibus sne mactatione immolari: & in Ephesini Concilis epist.ad Nesto ium, in hoc sacramento manducari carnem Christi vetὰ vivificatricem& verbi propria factam: quae
Patres illius aetatis asserunt per transustantiationem nota siein hoc sacramento, ut ex xtroque Cyrillo paulo ante citauimusaesi Hieros imitanus,qui Nicaeno primo intersuit ita expres erit cateches mystag. q. & Alexandrinus, qui vicem Romani Ponti Cin primo Ephelino tenuit in epist. ad Calosyrium.apertiora sunt deacta La teranen. Concilii tui, InnocentiI II. Viennen. Lugdunena .cum Marthae. de celeb.
Miss.&Clemet.unica de reliq. & venerati sanct Constantiei .contra Uviesessum, &Tridenti sely. iti contra omnes huius aetatis aduersarios Ecclesiae catholicae. I urpiter igitur errauit Peta Aliacen. q. lentiq. M
repugnare omnino, & ideo no debuit hee esse occasio dirandi Luthero, nec hunc se qui autorem oportuit, resicta antiquitate,& Ecclesia calliolica .Denique Berengarii sententia ne antis transubitantiationem,& realem Christi praesentiam in hoe sacramento damnata est a septem ordine P tiscibus Leone IX.Victore, Stephano,Benedicto,Nicolao, Alexandro, regorio: a
quibus habitae sunt quinque si nodi pro transubstantiatione & reali Christi presentia. Romana sub Leone G. V e. cellensis, sub eodem:Turonen.sub Victore II. -- mana i ub Nicolao II. Ec iterum Romana, sub Gregorio VII in omnibus autem B rengarius damnatus est:sed in Turonem Iuretam eiurauit , & in ultima Romana hanc e urationem confirmauit. Conlisisionis autem Berengarii formula refertur de consecr. dist. r. Ego Berengarius, ubi confitetur, panem & vinum conuerti in veram ac propriam & iuiscatricem carnemn sanguinem in mini nostri Ii xv Christi. hac des nitionem secuti sunt dein, ceps Theologi, ut constat ex Vshone Victorino de ex Magistro senti& Lateranem senerale sub Innocent Hl.trantubstantia tionis vocem usurpauit, cuius notationEde rim Tridentinuin,sess. citata, cap q. sic expressit, ut sit conuersio totius substan
tiae panis de vini in totam sub tantiam corporis & san inis Domini. dopina igitur de transubstantiatione , etiamsi a multis haereticis impurnatum, semper Ecclesia catholica retinuit, ut formis huius sacramεti , Domino comprehensum.
Haereses contra transb stantiatis coniungentes panis oedi nisub tantiam, cum corpore σsanguine Christi.
ii Cofirmato hoc dogmate catholico, haereses aduersae & repugnantes disti
puendae sivit,& carum argumenta resu
tanda-Ex bis igitur , qui realem Christi
praesentiam in hoc sacramento concedunt , & negant transubstantiationem,an
serentes cum Christo simul esse panis su stantiam, unde impanatores, & companatores a multis dictis it, primus Vale- res Discrianus
355쪽
rianus quidam,ut reseri Uvalden. de sacramentis, cap.93.suppositum panis cum
supposito Christi coniunxit, vi in Eucharistia essent haec duo supposita mire implicata & se inuice immeantia Mons dentia, ut Nestorius sinxit in Christo duo supposita,hominis & Dei. Denique haec sententia, inquit Algerus,placuit multi; nee ab ea Berengarius abhorruit, ut inquit Gesimi duς. Deinde non longe ante Vulsessum Ioannes quidam Parrisien. resutata priori impanatione,asseruit,corpus pani aepolito, & amisso proprio supposito, assiimi ad suppositum corporis Claristi, di ideo in Eucharistia verbu Dei in tribus naturis su sistere,diuinitatis,corporis humani, & panis.Ea sententia plausibilior suit,& faci-hor visa multis ad tollendas plurimas dubitationes, quas transubstantiatio secum adferre videtur, ut esset cornu meatio idiomatum panis & corporis Christi.Tertiam sectam excitauit Luthaerus, primae quam secundae magis affinem : constituit enim eorpus Christi cum pane vel sub pane, vel ad panem ineffabili modo, praesens S colligatum:ut licet utriusque supposita distincta existerent,de se tamen inuicem praedicarentur:quod omnem rationem & stultitiam supera ut vere dicatur panis est co pus Cni isti,vinum est sarauis; & in eum tensum exponit sormas huius sacramenti, ut pronomina demonstrent subsuntias panis & vini. Hoc errore Germanoru IVot stantium,& Sacramentariorum dissidium sactum est; in quo plerique Lutherani ita porro progresti sunt, ut corpori Christi diuinitatis proprietatem tribuam, doce tes ubique ad omnem creaturam intima praesentia adesse , unde hos Lutheranos, Vbiquistas appellant: & ideo si constare sibi velint,fateri debent Christi corpus no fieri praesens per verba sacramentalia, curatione diuinitatis sibi unitae praesens esse
dicat ad reliquas omnes creaturas. Sic paulatim,negata transubstantiatione, eo ventum est,ut nullum sit sacrametum Eucharistiae, sed similiter dicatur esse Christias
presens in eoiatque in caeteris rebus rati ne diuinitatis,ut copiosius disseretur, eum ostenderimus an corpus Christi sit in hoe sacramento,ut in loco. 12 Omnes verbo Luthero addicti, licet ubiquitati non consentiant, co cedunt illas
propositiones, panis est corpus Christi, vi
num est sangnis,etiam si diuersa habeat in hoc sacrameto supposita na si unum esset, probabilius, id appareret, ex similitudine . . incarnationis,que ex unitate suppositi eiscit mutua Dei de hominis prςdicarionem: fret sact.ντι- esse tamen veras propositiones: sed illam tu. 7.e. . veritate ex regulis dialecticora metienda non esse,sed ex altiori philosophia, quam Christus in operibus suae omnipotentie ad nos detulit in quibus costat,quod ex unione duarum rerit,altera celesti & inuisibili, altera terrena & visibili etiamsi xuaq; integra maneat,una tamen dicitur esse altera , non ad identitate nature declarandamised ad exprimenda maxima & ineffabilEvnione utriusq; per Dei omnipotentia cia secta .sic per unione incarnationis, Deus dicitur homo,& contra,& no dicitur, in hoe homine est Deus: quae prsdicatio tantu significat intima & inusitata unione , triusq; rei Sic igitur censent Lutherani,Christum esse in Eucharistia simul cum substatia panis & vini,& hanc admirabilem unione fiagnificari illis propositionibus, panis est coreus,vinu est 1 anguis asi aute quod una ressit eade alteriataque res ille,extra illa unione, de se vicisiam nullo modo prεdicetur, , nite pridi centur vere,ad exprimenda ea munionem, ut nihil aliud sit, panis est cor ipus Christi, quam,panis & corpus Christi admirabili unione in hoc sacramento coniungutur:& v era siue physica comixtio panis α vini reficiatur, ne corpus Christi ut Valerianus voluit,impanetur.5 similitudo ignis N iem per commistione ad dedarandam unionem corporis Christidi panis nihil omnino valent quia comiscet duo cor pora in eodem subiecto IVotestantes aues unione admirabile panis & corporis Chri
concedentes,commistionem aut imp nationem negant.
Adverseriorum contra transviano
as Sed opereprectu erit Omniu aduersario ,siue Protestantiu iue Sacrametarioru argumenta referre, ut comodius refellatur.Prim v,Euangelistae& Paulus ante de post consecratione panem vocantassemper igitur manet substatia panis. Matilianquitraccepit I E s v s pane,benedixit, fregit&dedit discipulis. .Cotato. quotiescunque maducabitis pane hunc: &, quicunque man.
cauerit panem, & biberit calicem mu
356쪽
& se de pane illo edat:& panis quem stagimus:&, unus pinis,& vnu corpus multi sumtin Act. etia.e 2.dicitur,comunicatio
de fractio panis. Sim. liter dicitur genim vitis a Luca & aliis Euangesistis excepto Ioane,hoe aute genimen costat, esse vinu. Alterum argumentum est, quia signum sacramentale permanere debet in sacra inε- ,ut rem spiritualem,cuius est lignum te- presentet sed panis de vini sublumia,qua. tenus ex multis coalescunt,significant ani- refectione in unione Christi polita mi manet igitur in hoc sacramento,ut possint restari Christu esse nostrum cibu, quo coniungimur alioquin periret omnis sacramε-
talis lignificatio. Hoe dicunt significaria
Paulo cu ait,unus panis,& Vnu corpus omnes sumus,qui de pane uno participamus: de item, panis que frangimus,none parti cipatio corporis Domini est. Tertiu argu mentum est ex Patribus,quos putant athr- mare.in hoc sacramento manere panis &vini substantiam:vt Irenaeum,cu ait lib.ε. Eucharistiam costare ex duabus rebus terrena, caelesti: Concilii Nicaeni canonem asserentem in sancta mensa propolitum s anem &poculum,esse agnum Dei:Cyprianum epis ad Magnum,csi ait,quando Dominus corpus suum pane vocat, & sanguine stitim vinum 1 ulgentiu etiam citat,qui ad Monimum vocat sacramentum panis. Possent etia citare Gelasium in lib. de duabus naturis in Christo,cum ait, sacramenta quae sumimus corporis & Dnguinis mini diuina re, est, propter quod &per eadem, diuine efficiamur consortes naturae, di tamen en non desinit substatia vel natura panis & vini.Theodoretus etiam simi Iem habet rationem dialogo primo,ubi orethodoxus inquit, qui enim quod natura corpus est,triticu de panem appellaui, dcvitem rursu, seipsum nominauit,is symbola de ligna,que videntur,appcllatione corporis di sanguinis honorauit non naturam quidem mutans, sed naturae gratia in adii ciens. Citatur etiam in eandem sententia Ioannes Constantinop epistad Caesarium monachum,cuius haec sunt verba, ad explicandum non esse in Christo naturarum susione sicut enim antequam sanctificetur panis pane nominamus, diuina aute it. Iud sanctific2te pratia, mediate sacerdote,
liberatus est quide ab appellatione eanis. dignus aute babitus est diuini corporis appellatione,etiasi natura panis in copermata iit,& non duo corpora,sed unu fili j corpus pridieat sic & hac diuina firm&e natura corporis, unu situ, na personant utraque haec lacerut. His igitur testimoniis videtur negari transubstantiatio, cu dicatur remanere natura de substantia panis post sanctificationem de consecrationc m: praesertimcu in his tribus posterioribus refellantur Eutychite consulione naturaru in Christo mo conltimetes hac ratione,ut in Eucharistia comunicatur appellatio corporis de sanguinis Diii, ipsis naturis panis de vini
permanentibus,cu tamen nulla earu facta
sit inter ipsas permistio aut confusio: se in Christo Diio est comunicatio pretdicationu Dei cu homo dicatur Deus;& tamedi uine te humant naturae nulla est sacta consulto. Ιε Quartu argumetu aduersarioru est ,exipprictatibus panis et vini: si enim manere omnes catholici latentur, de sensbus ipsiste actionibus panis de vini experimur, dubiu non debet esse manere cita ipsas sub stantias tu quia Dus sic ex proprictatibus de actionibus nature humans se veru homin qui passus esset,post resurrectione osted.t dicens,palpate de videte, quonia spiritus carne de ossa non habet,licut me vid
iis habere: 3e Apostoli sie de Christo fidε
faciut quod vissimus, quod manus nostrae contrectauerut de verbo mi annutiamus vobis Sic cocluditur tota Patru disputatio contra Marcione, Manichaesi, Eutychen, atq, alios,adeo ut 6.Synodus generalis cocludat ex sententia Basilij, Ambrosii,&Cyrilli ,horum esse una naturam& substantia, quorum inueniatur una & eade operatior et ideo inChristo duas operationes&duas voluntates esse,quod sint duae nature, de contra sic ergo probant manere in Euch ristia post consecratione substatiam panis di vini,quia manci illius accidetia propria, actione . effecta & proprietates:tum etia, quia in scriptura insolitu est, ut res aliqua per miraculuin a iam couertatur, & tamesentibus appareat eade quq suit, quia Deus homines non deludit,sed ipsis res tales exhibet, quales reddiderit, quare si exhibet nobis iacta consecratione panem & vinu. revera panis&vini substantia est.cum omnia corporalia Christi miracula, quae sic mptura praedicat,sensibiliter apparuerint: sic ergo ii esset in Eucharistia factum miri culum
357쪽
culum transubstantiationis, ita apparere Oportuisse LSic apparuit vinum ex aqua sactum in nuptiis, ue mortuos Christus ad vitam excitauit, aegrotos sanauit, dic. sed quia miraculum corporale factum non est ideo non apparet:vt insumante in disicipulos Christo,de dicente accipite Spiritum sanctum, nec Spiritus sanctus, qui dabatur, in illum halitu fuit trans politus.cor poraliter, neque halitus in Spiritum sanctu
Is Consentit etiam noui testameti perse ctioni non dari nobis Christum sub corporalibus signis vel symbolis, quia in nou. te
stamento oportuit nos ab elementis mundi ad superna & spiritualia subvehi: quare,
inquiunt, non consonat cum analogia Gdei nostrae de aliorum mysteriorum, mentem nostram miraculoso pani affigere, quae potius iuxta Paulum,debet in memoria mortis eius occupari. Contentiunt etiaverba Christi,qui in coena non dixit, pane conuerti in suum corpus, aut vinum in sanguinem,sed panem di corpus,quod demostrabat, esse suum corpus & languinem, eum ill sadmirabiliter coniuncta,ut supras aduersari j explicaucrum. Addunt postre
m naturis rerum repugnare hac trans stantiationem,per quam maneant accidEtia line sub:ecto,quod eorum definitioni, qua dicuntur subiecto inesse,omnino repuat,& in potentia Dei positum non litie efficere. Candidὰ & sincerE aduersariorum argumenta proposuimus, candidὶ etiam postulamus resposiones nostras ex pendi non studio factionis & sectae,sed ve- - ritatis ab Apostolis ad nos usque derivate.
Σ is Ad primum erro respondaur, cor
.ι pus Christi,post coniecratione,pan dc vi in de haeD- nu similiter, anguine vocari,quia ex coninc me N. uersione panis de vini coruus & sanguis
--. Christi in hoe sacramento facta sunt:& cosueuit in sancta scriptura res conuersa inti, L .ia r alIeram, etiam post conuersione priore apii, pellation qua habuit ante conuertion retinere,ad lignificationem diuinae omnipotentiae,per quam effectum es ut non omnino perierit, sed in aliam commutata permani erit. Sic homo factus in animam viventem dicitur terra,cinis, lutum: mulier formata dicitur os de ossibus Genes. 2.ser- petes mari ex virgis dicuntur virgs, Exo. 7cu virga Moysis, virgas Magorum deum rata scribiturivinu haustum dicitur aquai
Matthaeus post conuersonem Publicanus appellatur,meretrices & peccatores iustis praeire in regno Dei dicuntur: caeci etiam videre,claudi a mbulare,surdi audire,Ma thaei. u. Verba autem scripturae sunt acciti pienda in significatione propria & grammatica, nisi aliter nos compellat circun- stantia. tunc enim locus est tropis & figuris,inquit D.August. lib. I. de doctrina Christiana, cap. Io. post consecrationem autem panem de vinum non accipi proslubstantia panis de vini,ipsa precedens Domini benedictio & consecratio euinci caea immutet illas substantias in corpus de sanguinem Christi, ut supra ex efficacia benedictionis ostendimus.17 Secundo respondeo, panemac vinum appellari post consecrationem, quia manent accidentia de proprietates panis & viunt, ex quibus proprietatibus constat dea sumi plerumque rerum appellationem sic etiam omnis cibus solidus, panis vocatur, de vinum non appellauit Paulus aut ullus agelista post benedictionem, ut statim ostendetur,cum non sit omnis pinus commune nomen, ut est Panis nomcn commune omnis cibi solidi. Sic angeli dicu tur viri, x angelus vir Macedo. & i. Reg. L . praecipitur ne ullus homo panem usq; ad vesperam comedat, de Ionathas, gusta to melle, dicitur hoc. praeceptum violanse. q. Reg. 6. panem iussit apponi Haelici. cibum, similiter Matth. s. cur discipuli
non lauant manus antequam panem manducent 'quia igitur Eucharistia retinet panis & vini proprietates,&quia cibus est& potus noster, rectE dicitur panis & vinum .praesertim cum ratione haru proprietatum dispensetur,& distribuatur,ac H ve re panis esset devinu.Sunt etiam qui ad haeresponsionem confirmandam afferant, nihil quidem singularis substantiae panis per
consecratione in Eucharistia remanere, Bislid. 2 sed generalem quandam rationem panis νε- aut substantiae ad nutriendum accomm date, quacunq; ex natura cibus constet, δε εαι.& hanc rationem generalem permanen- ., 1. ratem vocari ab illis Patribus argumento tertio citati natura vel substantiam panis.sed
certe quavis horia aut Orure Onlio catho . . . heu sensum habeat,ut intellisatur no om-
nino aboleri aut in nihilu redigi panis & vini substati se resiuersam in altu subli inicire cibu tempe Christi corpus δc languiner
358쪽
uidite inter vos:dico enim vobis quod n5 tamen non omnino cosentit eum ratione transubstantiationis,manere aliquid de pa, nis aut vini substatia,cum transubstatiatio sit totius substantiae conuersio: neque etiaverae philosophis consentit mutari rem insueciali, & manere eius, quod mutatu est, aliquid comune, nisi secudum operationε intesiectus, cum omnia communia in re singulari lint determinata. ideo mutata de coversa re singulari,omnia quq illius pro pria sunt, mutari est necesse, & communia fiunt illius propria:vt animal hominis, cum pars sit naturae humane. . 18 Exactius D. Oaex Patribus, de pane, inquit,in fine conuersionis nec est albquid, nec abiit in nihilum , sed couersus est in corpus Christi,idem de vino in sanguine Christi dicedum est. Sic Iustinus ad Anton. C Til Hieros.mystag.3. Irenaeus lib.q. cap.34.dc lib. . Cuprianus de ccima. Ambros.saepe de sacramenti August.cap.nos autem,ae consecrid.2. post conlecratione. non iam communem & vstatum panem esse aut vinum,quia mutata sint in carnem&languinem Domini:non quia manentibus substantiis panis & vini,adiugatur corpus& sanguis Domini, ut volunt Lusterant.Retineamus igitur hanc secundam responsionem vinum dc panem vocari post consecrationem quia manent panis & vini proprietates,& quia panis generali ratione dicitur cibus, & hac ratione Christus ipse dicitur panis, Ioan.6.propter vim nutriendi animas nostras.quo sensu plerique Patres vocant Eucharistiam, sacramenta panis & vini, vel quia ex illis per conuerissionem facta est, vel quia est cibus & po
19 Sed quia haec appellatio panis pro quocunq; cibo solido,vsiti scriptos eos entit, ut supra ostendi:vinu autem di seni me vitis appellari omnem potu, non est in via I scripturae,& ita Dias apud Eua elistas post A consecrationem videtur appellare , quasi' maneat vini substantia in Lucharistia:ob . seruare oportet ad explicationemra comsensionem Euangelistarum, triplicem ab illis vini aut geniminis vitis potione distin- I. r. nia tui:prima vini naturalis in coena typica dem lix .is, . legali,cum praedictione potionis mysticae & nouae, id eli sanguinis Christi in regno
Dei: ius potionis vini n ruraliς,in coena legali, Lucas latum me miro his .verbis,ac
cepto calice Patias egit &gitati accipite ibiba de seneratione vitis, donec regnum Dei veniat.Similiter aute dixerat de cccna legati,desiderio desideraui hoc Pascha maducare vobiscu antequa patiarissim enim vobi quodex hoc no maducabo illud,donec imeleatur in regno Dei. hae aute omnia peri inuisse ad coena agni typici & legalis constat,quia postea fregit pane dicens, hoc est corpus meu, & calicem diuisit dicen hic est calix nouu testamentu in mco sanguine. Altera vini novi,quq coplat legal potione, proponunt Mattheus & Marincusta propolita forma calicis,uterque in
quit,non biba , modo de hoc genimine vitis donec,vel usque ad die illum, quo bibaillud nouu vobiscum in regno Patris mei, vel ut alii legunt,quo bibo illud:regnu au- te Christi dicitur incoepisse in coena, quia ibi obtulit se in redemptione, perficienda in cruce per sanguine,& ideo in eoena iam citu est regnu Christi oblatione sanguinis in redeptione hominu.Itam illud, nouum, indicat mutatu vinu in sanguinem, quo regnu Dei sinciretur.Sed quatenus Euangenste adhue de sutura quada potione disterunt, eam teritam distinguimus, ut ea sit fruitio corporis S L nguinis Diai, & quasi inebriatio & persecta possessio in beatitudine.itaq; ut secunda vini noui potio, est
veritas primae, sic tertia est complementia secunda:secunda est sub velamine, tertia erit in aperto& conspicuo,&ideo innovada dicitur.Deliacvltima potione promissa, Lucas inquit,&ego dispono vobis,sicut disposuit Pater meus regni ut edatis & bi batis luper mensam mea in regno meo, de sedeatis super thronos duodecim, iudicantes duodecim tribus Israel. Ex hac triplicis potionis vini distininione constat, significari aperte & materiam huius sacra metiad potion esse vinum N eam benedictione & sanctificatione,fieri nouu vinu, idest sanguinem Christi: quare haec appellatio geniminis vitis, si recte expendatur cum sanctis Patribus, verbis Euangelistarum congruenter,confirmat transubstantiationem,tantum abest ut illi repugnet.2o Tertio respondemus, post consecratione non dici limpliciter pane, sed cu additione & articulo connotativo,ut panem hunc. panem quem frangimus, similiter calicem Domini , ut intelligas per e phasim & agnominationem istam, non rulga-
359쪽
- xulla re panem dici,sed Domini, hoe est corpus Christi,& calice Domini, quod est poculum Canauinis: & olim hoc musteriupropter cissimcoru calumnias, occulte tr
debitur , ne ab illis profanari ullo modo possct. ai Ad secundum constat ex praecedentibus respontio quia accidentia panis & vi. ni,cum sint sensi ollia per se, sunt signa sacramentalia, de idem repraesentant, etiam absente substant , panis & vini. D. autem Paulus communicationem corporis Chrim sacramentalem, sub eisdem accidentibus,vocat panis communicationem, eadem ratione, qua diximus vocari panem poli consecrationem: de in sola eius de coriaporis Christi participatione essicimur unu,
et: m.L. . t ut corpus unum est.
ar Ad tertium argumentum ex his patet responsio:Patres enim eodem sensu atque . . sancta si riptura vocant panem & vinum ' poti consecrationem,& eodem modo potest assii mari Eucharistiam constare ex duabus rebus, terrena di caelesti , t terrena sint accidentia panis & vini: α ideo recte
admonemina canone Nicaeno, ne panem
scilicet qui apparet in altari, vulgarem Rusitatuin panem esse existimemus, sed agnum Dei immolatum.simit ter Patres dicunt Dominum vocasse panem suum cor - pus . non ut simul coniunxerit vero pani verum suum corpus,ut volunt Protestantes,sed quod sua benedictione & vocatione panem in corpii, comutauerit ut ostendimus suprὶ de emcacia benedictionis& vocationis Dei & Christi. vicitio. Σ; Ad testimonium Gelasii respondetur primo hunc Gel alium non censeri a viris et is ibi uinum ulum Porziscem, ci ius est canonii iacta Romanaiautor enim libri de duabus naturis, nde illud telli motuum desumptum est. honoris e meminit Eusebii Cesanentis, cuiu, tamen Omnia opera pretier hilloriam lici Iesiallicam, Gelatius Papa damnauit. praeterea in comcilio Chalcedonenti iuniu tur te limonia ex libri, Gelasii contra Lutychem &Nestoriummulluni tamen proscrtur ex liuiusmodi libro, cum lit contra easdem hereses conscriptus, quidam igitur hanc librum Gennadio tribuunt, utori libri de riptori bio Eecletiastici, in quo sunt etia' cti errores: quidam autem probabiliusti inicit Gelusio Paullino Caelancia. nota
autem Romano Pctifici,cuius Gelalii Cesarientis meminit D. Hieron. & Theod ret. hono sic in Polym. unde plurima in m.7. Wrtc. suos dialogos transtulisse videtur. Accedit his quod autor idem plurimum commendat Eusebium Cesariensem, quasi eiusdem urbis aut regionis sibi notum anetistite in. quamuis autem is liber iit Celasi summi Pontis. non repugi at trans ubstantiationi: inquit enim eodem libro de duabus natur. in Claristo, panem &vinum in diuinam substantiam transire, sancto spiritu perficiente , permanente tamen proprietate naturae: S ideo, cum haec sententia sit manifesta pro transubsuntiatio. ne, ex ea debuit illustrari illa altera obsta ra, quae nobis obiecta est i sie est enim naturae hominum conssentaneum , t ex minisestis obscura illustrentur,non autem conici , ex obscuris manifesta depra- uentur, dein alienum sensum trahantur: quod taliaen plerumque aduersi ii factur, non solum in libris Patrum & Concili rum, sed etiam sanctae scripturae. quam igitur his verbis Gelasius proprietatem naturae vocat, & asserit facta consecrationem nere, id est accidentia panis, eandem prius vocans substantiam panis, lixit non desinere. hoc autem, non desinere,saepd in Patribus disserentibus de Euclia talia, nihil aliud est, quam non omnino perire, nec in nihilum redigi, quia manet prior substantia conuersa ita corpus Christi,tan tum abest ut omnino esse desier. t. 1 MEodem sensu Theodoretu exponet ' D. τω tiae oportet, ut natura panis manere dicat, idest proprietates & accidentia:& ita sei
sus argumentationis ab rutroque cones lae contra Eutychem permiscentem ει ossundontemnaturas in Cliristo,hic erit, ex huius sacramenti similitudine.opinabatur Euthyches, natura humanam in diuinam transisse,quia proprietates natum hum nae Deo tribtierentur,ut natum esse, crucifixum,gec Rei ponso Gelalij & Theodo reti est nillil nae lationς ςssici, quia inter .symbola & corpus Christi est proprietat
communicatio, cum per symbola dic tur corpus Christi tangi,frangi,& maducari,& tio tolluntur tame. proprietates utriusque naturs, licet una b untia i ii alia cogimuletur. Prcterea n mi; si est,Theodo etialiena sententiam esse a recepta doctrina
in transubluntiatio ς i qui is Primum
360쪽
consentit Nestorio in Concilio Ephesino praefide Cyrillo Alexandrino, deinde poenitens receptus est a Chalcedonensi , re restautus in pristinam dignitatem: N inexplicanda reali praesentia Christi in Eucharistia videtur Nestoruare, nisi ut explicauimus intelligatur. Vt enim Nestorius in christo duas personas asseruit, unam hominis alteram Dei ita inquit in Eucharistia esse panis de corporis Christi substa. tias: ut sic t accestione si ij Dei ad hominem, ac non unione pers tali, constituebat Cliristum, lic accessione corporis ad panem. Sed ipse Theodorcius non distimulat,quae nam fuerit communis de haere Ecclesiae catholicae sententia, cum ais, hanc ex kationem,c ruentem. s. hqr si Nestorianae, , se inuentam & excoritatam, contra communem fidem Christianorum. Nos vero communem diane iadem retinere oportet i ta ha transubstar tiatio antiquitatis,& receptae Christianorum doctrinae testimonio a Theodoretis, etiamsi velit repugnare, confirmatur. Et certe Ephesini Patres n5 aliam rationem concesserunt euincere, communicatione idiomatum in Cliristo, quam assumptionem humanitatis in personam si liii Dei. cum autem ventum est ad inuestigandam causim,ob quam esset proprietatum Pa nis de corporis communicatio, eo tantummodo,quo explicatum est neque Ephesia mi illi Patre neque his priores aut post Hares, od illam causam unitatis personalis in Christo manentibus integris, diuti late&humanitate, sibi notam de pro
Badam confugerun aut aliquam si dem, quae retineret substantiam panis saeta con Gratione: sed tantum ad conuertionem
silviantiae panis,& vini,in corpus d san- suinem Christi, quod haec tantum verbis Christi congrueret , t supi a ex illis dedu-
Ex his constat responso ad testim nium adductum, ex Ioarme Constantiuno' asserit enim in Lucharistia perman ve naturam panis, hoc est proprietatem,
quae saepe a physicis dicitur natura, di i
medici, stirpiunt Nanimalium nature: probi etate, di euntur: permanere autem diati . num tantum corpus Christi , 'quia non manet substantia panis, sed corporis Christi . . a i vi in t U'π-Ad quartum respondetur,argumen-
tum ex sensibus ec rerum pro ictatibus
firmum esse diconstans cuim rcs persc- eae seuerat in sua natura: quod si verbo Dei aD I ii Masirmetur ,non manere naturam & estentiam rei, licet maneant accidentia , quae
per se sensibus percipiuntur , argum ci tum eae sensibus di rerum proprietatibus nihil essest , quia verbo ixi repu-
natiPrimo modo usi sum hoc argumcnto .
Christuς Dominus de Apolloli locis in
obiectione citatis: alter6 modo argumentantur aduersarii contra transubstanti Diionem, pugnante verbo Dei & asserente,esse in Eucharistia corpus Christi, per benedictionem Christi, qua conuersa est
substantia panis in corpus Christi, , t supra ex eodem verbo Dei conclusimus.1 Ad quintum respondetur in miracu- .in Isti quae nune dicimus cum aduersariis omnia opera supra naturalia, etiamsi ordinaria potestate fiant, quam miraculum ex
acie sumptum Theolopis excludit: in his
inquam mira lis, Dei autoris proposita seri. . V& intentio primo inspicienda sunt : quae
enim fiunt ad fidem confirmandam,& inserendam animiς non credentium ea sensibiliter apparent, ut possint conuincere non credentes, de huiusmodi sunt in obiectione citatata talia sunt fidelibiis acco .modati ad usum fidei de consit mandos credentes in via Domini, di haec non iunt sensibilui aut visibilia , quia dide tantum
creduntur Mn his oportet numerare omnia e Tecta sacramentorum. Hanc dis
ctionem duplicis propositi miraculorum, ex verbo Dei colligimus quae enim s cta sunta Cli isto ad praedicationem Eua et ij , de ab Apostolis, viii liter fiant popula, ostensa, ut caecis restitutus visus, claudis de ambulatio, aegrotis denique san, tas: quin etiam daemonum expulsio sei sibiliter, quantum fieri poterat. cillend batur. eum autem quis adultus baptissimo iustiseatur,praecedit fides, licut scriptuna est, Actos. Stai credis ex toto corde, licate baptizare; ut credat purgationem in temam a peccato baptismo heruidem de transubstantiatione dicendum est, quae Melibus creditur,de sentibus admonemur oeiledum non esie in lituus inodi occultis miraculis. luare qui exquibus 5 miraculis. quae sensibiliter apparere oporici, ide de omni L volui uniuersaliter cocludere, M volu x speciali uniuersale occludere.