장음표시 사용
381쪽
Romam vocatus ad aliud Conciliu Cregorio V I I.celebratum, scripturarum Co I r ' ciliorum,dc ecclesi trum omnium aut horitate,ratione,ipsoque pudore, & aetemi supplicii metu. ingrauescente iam aetate superatus dicitur verti & ex animo haeresim deposuisse, supplexque a Pontifice petiisse
veniam & obtinuisse,sancteque promisia
se, se omnibus modis curaturum,ut a se decepti ad veram fidem reuocarentur. a s Fidci autem formula,quam tunc con
, , ' est sic habet. Ego Berengarius co
de credo & ore confiteor, panem lae vinuconuerti in veram ac propriam & vivifica. tricem carnem de sanguinem Domini nostri I .su Christu&post consecrationem esse verum corpus,quod de irgine natu est,ta verum sanguinem Christi qui de latere es Auxit mon tantum per lignum& virtutem lacra menti,sed etiam in proprietate naturae de veritate substantiaea sicut in
hoc Breui continetur.& iicut ego lego, &. . sicut os intelligitis ade unus Ga inus resert in vita Henrici,&Culielmus Biblio illecarius Malmes Burientis lib. 3.de gestis Anglorum,poenitens, quod nescio an alii unquam haeresiarchae contigerit, & bona
sua in pauperes distribuens, ipso die Epiphaniae agens animam,& ex recordatione
grandis schis natis & deceptionis multorualla ducens stupiria hodie,inquit, in die apparitionis siue apparebit mihi Dominus
meus I x sv s Clitatius, propter poeniten
tiam,vi spero ad gloria: vel propter alios,
ut timeo, ad poenam sternam.Nos iam sane credi mus post benedictionem illa mysteria esse verum corpus& sanguinem Saluatoris,adducti & veteris Ecclesiae autoritate,& multis nouiter ostentis miraculis., Haec laitur haeresis contradictionem a tota Ecclesia Passa est, a doctis viris resutata,a septem sum mis potis anathemate notata,a quatuor Conciliis damnata:eius at
tor miraculo primum depraehensus est, &praedictione prophetica ad suturam Ecclesiae cala mitatem designatus, ter proprio iudicio di iuramento pro haeretico damna tus, qui iuuenis sic vixit, ut magistros sit & communem disciplinarum viam conteneret sectam pretio constitueret, fecitato. res sceleribus contaminatos solum haberet:contra bapti sinum &matrimonium noua alia dogmata adiungere studeret: irrisor denique di contemptor religionis &omnis potestatis 1 Deo,constitutae.
io His modis cum esset a suo autore deserta haeretis re Dixit, sed planὰ sublata noest, nondum enim centum anni intercenserat,cum iterum excitata est a Petro Bussanis & Hrnrrieianis a nescio quo Petro de Bruis & Henrico cognominatis, atque etiam ab Albigensibus, V valdensibus,qui pauperes de Lugduno &.Picardi vocati
sunt. Hi ergo negauerunt veritatem cor
poris & sanguinis Domini in Eucharistia. quae res effecit ut doctissimi viri in confirmationem catholicae sententiae vehementius incumberent, ut D.Bemardus,qui eris de eadem haereti suspectum reddit PetruΑbelardum, sed catholicum decet ita Petrus venerabilis scribit,lib.f. epist. s. & ro. Hugo Victorinus, Anselmus Cantuariensi Innocentius III.& alii complures. Be-gardi etiam cum Beguinis mulieribus in eodem errore suisse dicuntur,addetesim- persectionis e S ,& ab altitudine contemplationis tantum descendere, ut circa sacramentum Eucharistiae, vcl passionem humanitatis Chi isti, aliqua coFitarent. it Ducentis plus minus post Berengarium annis Nicetas Clioniatesdib. .annal. refert in Grmia, in dubium vocatum es se,utrum corpusChristi quod in Eucharistia a nobis sumitur, incorruptibile esset, quale est post resurrectionem:an corruptibile ut suit ante pastionem,ac diuisos Graecos in contrarias factiones. dem sere tεpore D. Anselmi coeptum est etia passim a . ,ὴ maoistratu ciuili in hoc genus haereticoru --,GAM gladio & igni animaduerti. Ioannes rex DMmμ- Anglorum flammae nonullos tradidit: de Mnis.
anno Domini rassaliquot Germani iussu Henrrici Londini combusti sunt, alij eandenti ferro ad aeterarum infamiam in sto tibus notati.Vnde hae omnium ordinum diligentia haeresis haec vel extincta vel op pressa ,ducentis peia consequentibus a nis iacuit.quotempore Theologia scholastica, quae via & ratione de rebus diuinis disserit coli coepta est, & maxime exculta& ampliscata a viris doctis limis, Alberto Magno, Alexand. Alens. DD. I ma de
Bonaventura&aliis.1r Ad annum vero Domini, a 38o Ioam D.
nis Uviclesius Anglus, magno ingenio & HUM. scholastica lacultate valde si aperbuς tertio
iam infaustum de corporali Christi praesentia certamen renouat, aliquot alias in
382쪽
Comment . in D. Tho. teri. Dart.
pudentissimas assertiones contra Ecclesia adiungens, ut ludum dicas suisse Beren- Earij conatum pret ut huius rabies quae de-iut, opportunitas etiam sectae amplificandae non defuit: incidit enim in schisma illud immane, tempore Sigismundi Imperi tribus masnae potentiae N gratiae viris se pro summis Pontificibus simul ger tibus. Disputauit acerrime, scripsit expeditὰ ducenta volumina,vi refert Aeneas Silvius, de origine Bohemorum, cap. . prouo
cauit omnes Theologos eius alatis ad singulare certamen propositis thesibus de Eucharistia,& Pi se antichristianismo, ut impius homo loquebatur. Habuit ea dem sententiam de Eucharistia,quam Berengarius, sed verbis subdolis ita conceptam & variegatam,ut vix cognoscas eandem esset eum vero ut parum docti ini,&multiplici condemnatione infamem noluit magistrum agnoscere , se autem cum
Patribus pii mi millena ij sentire t suamque sententiam magis mystica in & diutianam iactabat, cluain ut a Praelatis Caesareis intelligi posset, sic enim Episcopos catholicos appellabat. Vnde primum Christianismi millenarium Christi esse dicebat , proximum vique ad sinem foeculi diaboli. 13 Huie malo nascenti restitit Academia Oxonim. & Theologorum iudicio pestilentem hominem ut haereticiim damnauit, & eius dogmata explosit, sed cum eo accenderetur magis , iussit Gregoris Pontificis, secund5 cum suis sequacibus i Theologis damnatus est, iusiurat dum ab
illis exigentibus ne impias assertiones numero I 6n.tueantur. Idem fecerunt Pariis
siensis N Pragensis Academiae. Tum vero ad senodum nationalem Londinum deductus, omnium iudicio damnatus, sed non emendatus, dimittitur.deinde in Cocilio pomano similiter damnatur, & omnes eius libri de hac haeresi conscripti,cr mari iubentur: in autorem autem vivum nihil grauius statuitur. Venerunt his temporibus studiorum causa Oxonium Hieronymus Pragensis, & alsius ex familia Pisciputrianorum , nobilis Boliemus, teste Aenea Silvio , & haustum huius impuri sontis venenum,in patriam una cum libris istius haeresiarchae , alacres detulerunt: &communicatis rebus nouis cum Ioanne Husio flagitioso sacerdote, rutam gen tem Bohemicam insanabili vulnere percusserunt. denique conculcata sacra Eucharistia, A mimicis actionibus irrisa, &ludibrio expolita , resistentes duodecim doctores doctrina ct sanctitate celebres in fornace calcis ardentis suffocarunt, & in exteros catholicos grauissime saeuierunt. Tandem colligente te Ecclesia in Concialio Constantien. memoria Vvictem iam mortui damnatur, & inplorata eius im- poenitentia ossa illius ex humata crema tur , & art.eius qJ.qllorum tres primi sunt contra realem Christi praesentiam in Eucharistia, anathemate feriuntur,vies exuruntur Hussus, & Hieronymus.quo e c-plo catholici principes omnes, Sacramen tariorum furorem isanctissimis legibus, de exquisitis suppliciis represserunt. Martiis
nus vero totius Ecclesie consensu ad tolle- dum schisma electus,eorundem articul rum condemnationem ratam ese voluit.
His haereticis restiterunt plurimi viri doctrina praestantes, sed longe omnibus in hac palaestra excellens Thomas V, alden. impugnato tribus voluminibus tam potenter V visceis, ut nihil desiderari pos. sit. Scripserunt etiam hac aetate ad dest sionem communis fidei Graeci,Nicolaus Methonen. Germanus Constantinopolita Nicolaus Cabasilas: Marcus Ephesius, doctissimus Bessario, etiamtum cum G ei infelici schismate a nostris separati essent: sed tandem unitis & consentiensebus Graecis N Latinis in Concilio Florentino, fides catholica de praesentia Christi in Eucharistia, confirmata est. accesserui sententit Academiarum,& Prouincialium
rq Quare cum centum & amplius a nis haeresis aduersa inter Husitas tantum festati. delitesceret in Bohemia, tandem nostra aetate Andreas Camista us Germanus, impius & insanus homo, eandem excitauit anno Domini, 322.eu secuti sunt Ioan. Oecolapadius Brigilianus apostata,Vdal-ricus, Zuinglius, blartinus Bucerus apostata Dominicanus, Petrus martyr, ex caronico regulari irregularis apostata It Ius , Philippus Melancilion Germanus, Ioannes Caluinus Picardus, Theodorus Bera Burgundus: multos eiusdem erroris spiritui subiicientes, quibus se adiungerunt Anabaptistae, Ti initarii, Athei,omnetque multarum gcntium facinoroli ho mine a
383쪽
mines, praeter adulescentulorum & grammaticulorum turbam ingentem. His vero se opposuerunt non tantum Academi, cae uniuersitates, Italiae,Hispaniae,Germaniae, de Galliae sed etiam doctissimi homines Erius,Cochleus, Pighius,Ruardiri,&alii, atque his omnibus eruditione &sanctitate longὸ praestans Roffensis Martyr, cuius diuinum contra Oecolampadium. de corpore S sanguine Domini opus ipsi haeretici pertimescunt:sed etiam Concilia prouincialia,Senente, Coloniense, Treuirense , Moguntinum, Augustanum, &alia plurima, & tandem generale Conciolium Tridentinum, quo nullum umquam su t cinctius, doctius & berius,editis grauissimis decretis de sacra Eucharistia, fession .I0.3c 22.praecesserant etiam alia similia,cap. firmiter de Sunam. Trinit. cap. ad abolendam de haeret.&Clement.unica dereliquiis & x enerat. sanct .Patrum etiam testimon a plurima referuntur, de consecra.d.2. Ut autem haec omnia vcram Christi in Eucharillia praesentiam confirmant. sic omnes Sacramentarii, quibuscunque verbis ludant, sentiunt corpus Christi de sanguinem non esse in hoc sacra mento,. deo ut non puducrit Bezam in celebri coli quio Postiaco exclamare, Christum tam longe abesse ab Eucharistia , quam longe abdit coelum a terra. γαλ δεεωὲ is Sed in hae i rnpietate defende la , omu mia ch a nes suos facilesii perat Caluinus: .,lij enim in Me Iaream. hoc saeramentiam figuram Ambolum aut signum tantum Chri isti est e dicunt:Caluino haec omnia putida videntur, Sab ipso noua finguntur.iam inquit Eucharistia est pignus,est inliminentum, energia, vis &suollantia corporis rest confirmatio diuinarum promissionum in corpore,est veritas coniunct i signo per fidem,el 1 si aculum eorum benelictoriim, quae nobis ex Christi corpore proueniunt.Primus etiam hane viam inuenit,ut substantia panis presens,&corpus Christi abiens, fiant unum
symbolum mirifice per fidem coniuncta. docet fidem potue rem quamlibet longins me absentem, rei pla praesentem lislcre, ut fide & in caelii & in corpus Christi per
hoc sacramentum te transferas. hinc fictitiae existentiae consentaneam manducationem exprimit: ut nihil aliud sit manducare, quam pendere ex ore conciona istoris explicantis coenae institutionem, pan
ei corpore Christi per fidem fide, spiritu,
mente haurire gratiam ex corpore Christi corpus Christi esse alimentum animae, non corporis, sacra mentum spiritu, non corpore manducari: & huius generis i mis verborum praestigiis suos mirificeti
dificatur;catholicos vocans crassos com stores,anthropomorphitas,literales magistros:reliquos vero Sacramentarios, ut nimis humiliter de sacramento sentietes prila contemnit,adeo ut audeat iactare suam sententiam & explicationem verborum Domini,tam esse excelsam de miraculi plenam, x t sua difficultate omnem captum humanum excellat. i 6 Lut heram in Sacramentariis non numerantur,quia concedui realeChristi presentiam saltem in sumptione Eucharistiae, sed limul eum ipsa panis substantia, & hac ratione, in doctrina de transubstantiati
ne resutati sunt: quatenus vero negant Chrillum vere & realiter in Eucharistia existere post consecrationem, extra sumptionem, eisdem argumentis resutantur atque Sacramentarij, cum illa concludant,
Christum semper in Eucharistia substa
tialiter existere, persecta consecrat One, quamdiu species panis & vini permanserant. Id autem Patres ex his quatuor arguinentis ei sciunt, ex sacrificio id immolatione ante usum:ex asseruatione ad varias necessitates: ex delatione ad aeginios, ad hospites pro tessera concordiae & vnit iis, ad domum ut postea, sumeretur et ex adoratione, eum omnis semper adorauerint ante usum. Sed potissimum argumentum es , efficacia formae huius sacramen tiante usum, & v erba Domini asserentis ante sit inptionem, hoc esst corpus meum, hie eli languis meus. Nisien. in Catech. cap. 37.Trident.sess. s. cap. 6. testimonia horum Patrum & Concilia de asseruanda Lucharistia congestit Claud. Sanin. repet. q.de Euchari cap.12.ex quibus dissoluuntur aduersariorii argumenta, ex aeti ne & vsu in Lucharistiae institutione,ex relatione ad usum, ex caeteris sacramentis, quae usu tantum persiciutur de quibus ide
D Haec est Sacramentariorum historia, vi risia r ἐa primis temporibus ad nostra , deducta: si Ih d. que satis arguit & demonstrat impietatem νεμπε
huius erroris, cui nempe ab uniuersis catholicis tam accinime semper rcptan
384쪽
Comment . in D. Tho. teri. Parci
tum sit. Vnde ita concludet veritatis chtholicae studiosius: omnis in religione se tentia, quae cum primum nata & audita est,notatur det resutatur ab his,qui in pace Ecclesiae eodem tempore vivunt: certilliin me est erronea in fidei huiusmodi autems emper filii sententia contra veram comporis Christi praesentiam in Eucharistia: est igitur erronea in fide. Ratio maioris propositionis est,quia si fuisset vera , non
fuisset noua si fuisset communis non excitas et admirationem, si autem v ctus, nemo se illi opposuisset consentiente rcclesia catholica. Huic rationi conlucta debet esse obseruatio & nominatio personarum S temporum, in quibus communi sententiae aduersa, exorta sunt. Ad hoc examen exigit Irenaeus Valentinum de Cerdone, lib.3.capia .Epiplaanius Aerium in Anacephal. Tertulianus atque Vincentius Lyriaren. mnes haereticos in libris, quos aduersus eosdem ediderunt.
Quniis depraesentia christi in hocsa
cramento an existatin eo reabrer
I CEd tempus est, ut proeius acceda- Idamus ad confirmandam realem& substantialem Christi prisentiam in Eucharissia: primum autem & firmis limum argumentum,ex praecedenti doctrina de proprietate verborum Domini & transubstantiatione concludamus. Christus in vltima coena asseruit esse corpus & sanguine in suum in hoc sacramento proprie,&ea verba , ut ex scriptura S: Patribus couligimus , habent vim transubstantiandi panem in corpus Christi, & vim in sanguinem ex vi verborum,& ratione concor tantiae, a corpore M sanguine post resurrectionem anima nullo modo separari potest, neque ab his omnibus diuinitas ab incarnatione umquam separata est:existit igitur sub alterutra specie post consecrationem totus Christus vere & substatialiter. Hoc autem ar mentum, quia ex
verbo Dei expressis deducitur,maximum pondus apud catholicos habere debet.t stimonia vero Patrum simplicis asseuerationis, etiam ii perse obuia sint, quoniam tamen cadem facilitate, qua scripturae, &maiori audacia , figurarum causatione peruertuntur ab aduertariis, h) perbolam
etiam v erbis apertissime afferentibus re
lem Christi praesentiam afligentibus ,r
tiones ex eis de Patribus,& ex antiqua E clesiae praxi,accurate concludam. a Sit ergo secundum argumentum pro eadem reali existentia, contra figurativam praesentiam aut in ligno,ut aduersarii aD firmant.Praesentia figurativa aut in signo nullum prorsus requirit miraculum,nec talis est, ut propter eam res una cum stupore & admiratione dicatur esse in diuersis locis, non est tanta, ut cum admiratione afferatur idem se portare, comedere,
offerre, aut quicquana simile: ted haec omnia dicuntur de Christi praesentia in hoc sacramento: non est ergo figurativa aut in signo sed realis& substantialis.Idem enficitur,si comparemus praesentiam Christi in hoc sacramento, ad prisentiam natur tem in caelo vel in terra :vnde concludatur simul in pluribus locis esse,& idem corpus integrii in variis altaribus,siue eodem siue diuertis temporibus: de his omnibus sunt plura sanctorum testimonia. Chru sto. lib. s. de sacerdotio, o miraculum,inquit, qui cum Christo sursum sedet, eodem temporis articulo omnium manibus pertractatur.idem ho m. r. ad pop. Antioch.& homil.de diuitiis & paupertate. Bemata serm. de coena Domini, de existentia in pluribus altaribus, Chrysosto.r. Cor. h mil. 24. in episto.ad Hebri homil. 17. his verbis, in multis locis offertur, non plures
Christi, sed unus ubique Christus, hie scillic plenus existens, unum corpus,& non multa corpora.Eadem omnino Ambro ad cap.Io.Hebr.& Prima sus horum pectaequalis. Ex hac reali existentia Christi in hoc sacra mento concludit D. Augu. Coc. r. ad t tutum Psalm. 33. verum esse, quod leget at iuxta septuaginta,serebatur in manibus suis, quando commendans ipsum corpus suum, ait, hoc est corpus meum. quod solum fideles nosse ait, Oc.2. quod si lite existentia esset in signo tantumnanis esset& superuacanea haec Augustini inquisitio,cum nemo sit omnium,qui non pollit sui corporis memoriale signum pomtare. adem ratione vere dicitur Christus sanguinem litum bibisse, Chrysost. hom. 83. in Matth.& D.Hieron.ad q.2. Hedibita Dominus,inqui I a sus ipse conuiua de convivium, ipse comedens de qui comeditura
385쪽
dmir, & Nylienus oratione.I. in diem 3. Paschae. 3 Idem etiam confirmat summum mi raculum, quod in nrinducatione sacra meti contingit. Christus enim in hoc sacramento sumptus non consumitur, non digeritur, non egeritur,non imminuitur, dia uiditur aut corrumpitur. Sic D. Andreas ad crucem ductus dixisse sertur, immaculatum agnum in altari offero, cuius carnem postquam omnis populus credentium manducauerit, agnus integer perseuerat & viuus. Unde D. Cyprian. de coena Domini appellat cibum inconsumptibilem, quo utique consumpto,inquit, Interiret omnis religio. & insta, nulla panem hunc multitudo consummit , nulla antiquitate veterascit. Idem ex Augultino refert Beda,i.Corinth. io sue sum tur Christias in toto sacramento, siue inquauis particula, de Emissen. homil. . de Pascha. Cyril Hierosbb. mystag. 3.panis, inquit, hie non in ventrem descendit, aut in leceissum mittitur, sed per te totum ad corporis de animae utilitatem dii tribuitur. Ad idem pertinent omnia loca in quibus comparatur Cluillus existens in sacramento . ad species panis & vini, aut adsensum nostrum aut ad exii ctiana,quam habet in caelo, de quo resert Beda plurima ex Augustino cap. citato. qui de eodedisserit. lib. s. de Trinitat. p. lo. D. Epiphan.in anchorato, Chrysosto.homil. 83. in Mattia. Ambros. lib. q. de sacramentis, cap. q.de consecrat.distin.2. cap. m.
nia, Curillus referente D.Thoma in Catena,Luc ra. Thophil. Marc. l . Omnis igitur haec veterum disputatio de propria Christi & aliena specie, de causis cur se in sacramento Occult auerit,deque dubitatione aut desiderio plebis eum visibiliter conspiciendi, vanis ima esset,li non aliam quam figurativam prusentiam aut in signo intelligerentriquare certum est realem &substantialem intellexisse.. Tertium argumentum sit, ex hup ltatica naturarum Christi subsistentia in Eucharissia, hoc modo conclusum. existit in hoc sacra meto caro S co pus Christi vivificum, ex comuncta sibi nupollatice diuinitate: existit igitur Christus realiter di subitantialiter, & non figurate di in signo tantum. antecedens deduci po-
test ex variis Patrum testimoniis, Concilium Ephesinum in Episto. synodica ad Nestorium , damnat cum, quod diceret, sanctificatam tantum puri hominis communem carnem esse in Eucharistia , &non carnem ipsius Dei, quia aliter non esset vivifica,nec s anguis eius esset Christi Redemptoris. Theodoretus dialogo, 2. docet, in Eucharisba ipsam pers a Christi duplici natura constantem existere. Idem confirmat ex D. Ignatio, dialogo 3. Theophil. ad cap. 6.Ioannis, rillus lib.
de fide ad Theodosium, lib. de recta fide ad reginas, lib. .in Ioann.cap. is . Hi lar.lib. 8. de Trinitat. vere inquit,verbum caro factum est, & nos vere carnem verbum cibo Dominico sumimus. idem confirmant domina vere hypostatica , quibus Christus praesens in hoc sacramento exprimitur, cum non pollini ad figuralem existentiam, di in signo tantum accinmodaria Bemardo dicitur presens sponsus Ecclesiae :Chrdi sollonio, Christus crucifixus, sursum sedes,quod sumn una est, . minus, re deptor, sanctus sanctorum: Augustino ipse I Esus , pretiam nostrum, is qui deleuit chirographum decreti, pecus , ouis noui testamenti: Cyrillo Emmanuel, verbum caro factum: Cypriano sanctum Domini, sanctum Dei nostri: Basilio agnus Dei i toti denique E clesiae Deus & homo est in hoc sacramen . . - M. Quaedam etiam corpori & sanguini
Domini ab antiquitate in hoc sacramen a cito attribuutur, quae nullo modo cauenti
re possunt nisi existentiae Christi reali de .
substantiali, latus lib. 6. inquit, altare esit sedes corporis Domini, calices porta tores sanguinis. Ambroso in oratione de sat. corpus Christi inuoluitur in orario, id est, stola: Hieronymo ad Rusticum, corripus est in vimineo canistro . sanguis portatur in vitro: Cypriano de lap. iacet in
arca, contrectatur manibus, concluditur
puellae visceribus e toti denique Eces liae seruatur in piride.ex quibus plane intelligitur,Patres non aliam Christi pisentiam in Eucharistia agnouisse, quam ver realem & substantialem. 1 Quartum argumentum sit, ex omni stuarium. potentia Dei, quae in existentia Christi in hoc sacramento a Patribus obseruatur. Si erum ad existentiam Christi in Me s yμπε ut
386쪽
eramento, necessaria est Dei omnipotentia , celetE non est in ligno tantum, ad qua indigemus Dei omnipotentia. Sic D. Ambros cap. . de his qui myst. initi as
ducit maxim quaeque miracula veteris& noui testamenti, vi conuincat, Christum omnipotentia sua potuisse vere secundum rein se nobis p sentem sistere. D. Iustin. in 1. Apolog. comparat hoc miraculum incarnationi, quod utrumque sit
ab eodem vecto Dei effectum. Cyrillus Hierosolym. mystag. s. aquam , inquit, aliquando mutauit in vinum', quod in sanguini propinquum , de non erit dignum, cui credamus, quod vinum in si guinem mutauerit φ Cyprianus de coena ait, ineffabiliter infundi diuinam essentiam, & omnipotentia verbi sectam camnem profitetur. Vnde Chrysosto.homil. 83. in Matth. inquit, non esse virtutis humanae haec opera, quae Christus in coena secit.Sed optimὸ diuus Irenaeus,li 4.cap. 3q. probat contra Valentinum , quod Deus creator mundi, sit Pater Christi, hoe ipso fundamento, quod Christus secerit carnem suamxx pane, quomodo, inquit,
constabit eis Valentipi sectatoribus , illum panem, in quo pratiae actae sunt, esse earnem Domini sui , si non ipsum fabria eatoris mundi filium dicant, idesi,verbum eius per quod lignit fructificat, & defluut
fontes. Multa cle hac re Emissenus, honi.
s. de Pascha, de Damascenus, lib. q. de fide cap. iq. Ad idem argumentum plurimum valet, quod Patres admonent, nrum miraculum sola fide percipi por
non sensus aut intelligentiae nostrae facultate. Itaque ma ira laborant, ut omnes
hie suis lensibus dissidant, soli Christo ansimanti fidant, omnem incredulitatem longe amoueant, omnem dubitationem
circa mysteria prorsus abliciant: saepe inculcant longe abesse ab obedientia& pro festione Christianorum , perspicuam Domini asseverationem ambiguam facere, vel aliorsum trahere,quam ipse dixit.Quae omnia Curiit. mystag. . uno penὶ veroo complectitur, cum ait, quamuis sensus tibi suegerat panem, tamen corpus est se eundum ipsius verba: fides te confirmet,
ex sensu ne iudices: nulla tibi post Domini uerba subeat dubitatio. Epiphanius
in Ancorato, qui non credet esse verum,
sicut dixit, is excidit 3 gratia & salute.Chrysost .homil.83. in Matth. credamus ubi que Deo, nec repugnemus ei, etiamsi cogitationi absurduiar esse videatur, superetque di sensuin & rationem. Nam verbis eius defraudari non possumus,nec
salsa esse possunt: at sensus deceptu est facillimus. Hilarius,lib. 8. de Trinitati sie
minus ait, caro mea veia est esca , εο sanguis meus vere est potus: de veritate ergo carnis de sanguinis non est relictus ambigendi locuti ipsius enim Domini professione, & fide nostra verE caro estre sanguis. anne haec veritas est i contingat plane iis verum non esse, qui I 8 s v MChristum verum Deum esse negant. Eadem sententia est in D. Aua. sermo. 2. devem. Apes in D. Leone, l)rmo. 6. deieiunio septimi mensis, in D. Cyrili. At
xand. lib. . in Ioann.cap. 23.in Damast.
MLq. p. q. 6 Q intum argumentum est praecedenti de omnipotentia ualde coniunctum,ex miraculis, quae ad huius rei confirmati nem Deus variis Ecclesie temporibus operatus est: iis praesertim , quibus de reali I. -- ω Christi praesentia in Eucharistia dubita- ε - istatum est antiquissima primum & pauca reseram , deinde recentiora. Apud Cypria. sermo. . delapsis sacratus sanguis de ore insantis & visceribus gentilietis sacrificiis pollutis mirabiliter erumpit: maiorem natu puellam ad furorem & mortem adugit:alteri indignὰ accedenti hostia mirabiliter inflammatur : alteri propter conmmile scelus vertitur in cinerem. Atud Petrum Diaconum in vita Gregorii Magni, dubitanti foeminae mutatur in lapidem, ipso Gregorio administrante. idem ac cidit mulieri sectae Macedonianae sub Chrysostomo, vi refert Sorom.lib.8αapite s. & Niceptam. lib. 13. cap. 7. histor. Echlesiast. apud Ambrotium, fit Satyro fratri in sacra hostia collo appensa salutare miraculum. Apud Prospe.lib. . prγdicti. p.6. perceptus sacer sanguis puellam immundo spiritu liberat. posteriora miracula, quae post contrariam haeresim in Ecclesia exortam, & populi maiorem dubitationem , a Deo ostensa sunt, longum esset enarrare. reseruntur a I aschaiaho, cap. tq. lib.de corpor. &sanguine Domini, a Gui mundo, lib. I. Algero lib. I.
387쪽
cap. II. ubi refert miracula, quibus Berengarius conuictus esit. Illustria etiam fuerunt miracula tempore Uviclesti , ex
quibus Uvaldens tomo. 2. cap. 63. Vnum
hoc refert. Quidam Uvicte, si sectator, coram regni cancellario, iubetur suam fidem de Eucharistia profiteri, pariter que adorare: responciente autem blan phemo, vere dignior est aranea reueis reri, statim de alto culmine tecti deneendens ingens & horrida visu aranea, ad os blaiphemi directo filo peruenit,& ut intraret per polluta labia mirum inmodum laborauit, & multorum ma nibus vix potuit prohiberi. 7 Sextum argumentum est ex comparatione huius sacramenti, vel ad Priece- detes de eo in veteri testamento figuras, vel ad reliqua noui testamenti sacramenta. Si enim Christus non sit in Euchari. stia nili ut in signo,sigurae non fuissent ve.ritate inferiores , manna non minorisessicaciae, quam panis. quem dedit Dominus, contra quam ipse asserit Ioann. 6.pnis Heliae sortior cibo Christi , escaoylis non minus vera,quam panis Patris caelestis, quod scripturis & Patribus plane repugnat. Deinde nulla esset causa, c ur Euc naristia diceretur sanguinis &corporis sacramentum, &non alia noui testamenti sacramenta, cum omnia vim& virtutem passionis corporis & sanauinis Domini representent, ut illius signa instrumentalia : nullus autem Euangeli ita, Concilium aut Theologus, aliquod ex aliis sacramentum corpus & sanguinem Domini vocavit , aut stimendo aliud sacra metum,dicitur bibere sanguinem aut crucifixum, ut loquitur D. August. in Psalm. 33. unde D. Thom. lib. .
contra Gent.cap.ci rationem reddit,cur Eucharistia ex omnibus sacramentis v ia sit & vocetur corpus Domini quia ne pe aliter generans generato, aliter nutri mentum nutrito coniungitur: generans
vinute &similitudine,nutrimentum substantia: illo modo coniugitur nobis Christus in baptis in ioc autem modo,in Eucharistia.
iunctis,& consequentibus necessario re
lem Christi prssentiam in Eucharistia,
iusmodi sunt, realis Christi existentia in altari post consecrationem, extra Omn
usum & sumptionem: grauitas peccati indignae sumptionis, de qua Chrysost. h mil.83. in Matth.& - . in Ioan. Hesych.
Hebr. Orig. in Psalm. 37. Basl. calaulti. de baptismo, Hiero. contra Iovinian. lib. 2. & in cap.I.Malach.Cypriis. lib. 3. epusto. is. idem cons at illa vera set entia , quod mali accipiant etiam corpus Christi,de qua D.August.lib. r. contra literas Petiliani, cap. 7. & epist.a 6 r. & lib. I. contra Crescon. p. 2 . & post collationem, p.7. huc etiam pertinet cath lica de sacrificio nostro sententia, ius ratio soli vero corpori Christi in nouo test. attribui potest, ut suo loco plenius ostendetur Pemnet etiam antithesis veteris &noui testamenti, quod in illo potus sanguinis prohibetur, in hoc praecipitur, ut inquit Cyprianus de coena Domini, &D. Augus .epist.88. ad Casulan.
habet utilem & pernecessariam summe rei doctrinam de admirabili effectit huius sacramenti, in corpus&animam h minis, qui percepta digne Eucharistia, non solum spiritu , allectuque animi, Christo mirabiliter coniungitur, sed etiacorpori Christi, suo corpore, vere & re liter unitur 3c coniungitur, non quidem hypostatica unione, aut cosusione utriusque corpori , sed reali contactu tu re caro Christi nostrae cami secundum
rem coniungatur, &ea ratione omnes qui hoc sacramentum percipiunt, pro ter hoc tertium, cui coniunguntur,unum corpus esse dicantur.
x ora vi hoc argumentum apertius oo & exactius concludatur, explicare oportet,quae na sit haec corporis Chri v. sti & nostri per Eucharistiae sumptione vera & realis coniunctio,distincta ab spirituali, quae fit per gratiam infusam vi tute huius sacramenti. Primum igitur animaduertatur tria esse corporum genera,vnum quod uno spiritu & forma cotinetur,ut sunt omnia naturalia & conti. a,unde vocatur. t. Altera est quod ex δευον Ma
388쪽
Comment . in D. Th. teri .part.
gre, se contingentibus de coli rentibus constat se ipsa iunctura sunt de dicuntur unu, unde aece dicitur,t ut aedificium,natus. tertium est quod ex distantibus de solutis componitur,osscio tamen de iure cohaerentibus, x t populus, legio, senatus, gre . Hec igitur tria unum dicuntur,sed primu perse est unu,quia partes coalescur& coueniunt in unam naturam eliqua quodamodo sunt v num,quia aliquid unum via habent,vel agunt de patiuntur, vel ad ali
quid unum pertinet. Ad huius distincti nis similitudine in Theologia plures, re
some dicuntur unum, ex conlubstantialitate de unitate substantiae, & duae natur unum in persona silii Dei per incarnati nem :nos vero sita mentes Christum sacramentaliter efficimur unu cohaerentia dcconexione reali carnis,vel utriusq; corpori, contactu, quamuis mediis accidentibus sacra mentalibus, sine confusione tamen nostre substantiae cu Christi substantia,& sine assumptione nostrae naturae ad persona de hypoliasim verbi Dei. effici mur etiam . num cum Christo digne si mentes Euchari illam ad similitudinem eius, quod unu tertio modo esse diximus Ier iniusionem gratiae. primo modo encimur unum cum Christo,ut homo est, reali coniunctione di contactu substantiarum: secundo vero modo efficimur unum spiritualiter. 2 Idcirco Patres illam unionem vocat corporale, naturalem,substantialem, carnalem quia fit inuicem coherentibus corporibus.naturis.subitantiis,& utram camne, Christi, scilicet& nostra:alteram vero unione vocant spiritualem. per habitudinem & concordiam affectuum, animorum Voluntatum,non autem 1 ubstantia- . Ex priori dicunt nos concorporeos &consanguineos,de commistos cum carne
Christi ex polleriori assirmat nos constituere musticum Christi 5: Ecclesiae cor
pus.cum autem usurpant commistione,
non intelligunt proprie confiitione Christi Eo nostrae carnis in tertiam aliquam,hyia hoc impium est, cum caro Christi post resurrectionem sit omnino impassibilis. Rom.6.sed intelligo veram & rea
Iem utriusque carnis coniunctionem de cohaerentiam, mediis tantum accidentihus sacramentalibuta Sic etiam Incam
missio, de a Graecisivi constat ex Damasceno, lib. q. de sidc.cap. I9. cum tamen neuent esse consulionem naturarum, Ecaffirment tantum esse unionem hypostaticam & perlonalem.
3 in hunc sensum accipiendae sunt similitudines Patrum , explicantes eandem utriusque camis comunctionem per Eu est aristiae manducationem.Prima est in Cyrilli ex cera liquefacta,quae alteri cerae liquefactae permiscetur. Altera est
Nysseni Chrysostomi, Cyrilli,ex ser meto,quod farinae prius commiscetur, ut illi vim suam impertiat. Tertia est sancti scripturae,& a Patribus repet ta. de coniunctione maris de sceminae, quatenus prodit una caro.Quarta est Cypriani de Nysseni
ex antidoto de malagmate,quo inueteratus morbus curatur. Sic enim morbus nostrae carnis inueteratus, malagmate carni, Christi pellitur. His igitur positis, secundum rectam. fidem alberedum est. per dignam Eucharistiae siumptionem non tantum nos
Christo coniungi spiritualiter per gratia, sed etiam corporaliter, per realem contactum de cohaerentiam carnis Christicum nothra, qui proprie dici potest realis contactus de vivificus.Prima pale unione spirituali per gratiam spirituale insusam, nullam admittit dubitationem, vel apud haereticos, vel apud catholicos:, nde eis ctus proprius huius sacramenti, est gratia unionis, idest,quae nos unu gratis infusone cum Christo eiscit ut constabit apertius insta in doctrina de effectibus huius sacramenti. Altera vero p. de corporali contactu & vivisco explicanda est ex consessione catholica Berengarii, qui resertur de consecrM.ti cap. ego Bereng riu,,quatenus inquit,a sumentibus hoc sacramentum corpus do carnem Christi attrectari, tangi,alteri, stangi,per aliena panis de vini accidetia sentibiliter,ut subit tia naturalis per propria accidentia. quare ut conlaetu, subitantia subsutiae cohaere de coniungitur, sic etiam caro de iammis Christi lacramentalitersumptrus, stiae cami cohaeret de coniungitur , nec aliter tactus camis cum came potest esse.Itaque hic contactus non est conuem so au mutatio unius camis in alteram: neque est umo nostrae carnis,quae terminnetur ad subsistentiam verbi diu ini : sed tantum
389쪽
tantum vivificans eamis Christi coli entia & coniunctio cu noltra carne,que vinuifidatur.cu enim caro Christi post resum rectionem sit impassibilis,ut colligitur ex
c. 6. Rom.& humana natura verbo Dei
unita sit lingularis fieri non potest,ut hie contactus sis per aliquam mutatione carnis Christi vel per noua unione persona
lecti verbo Dei .sed quia indigni & peecatores suniunt etiam realiter de substantialiter carnem Christi in Eucharistia attrectant & tangunt: & hic contactus, de quo agimus, tantum conuenit dignὰ Euesaristiam sumetibus,ideo vivificus a nobis appellatus, nempe per quem efficitur ut caro nostra promptὰ obedies spiritui, cami Christi persimilis es sciatur, & ad
immortalem vitam resurgere possit, quessint duo effecta huius uiuifici contactus.1 Sensius igitur sententiae proposite est, nos copulari,atque corporaliter Christi carni coniungi quomodo duo distincta corpora maris & sceminae, permanentia in sua indiuidua natura & nypostasidistincta,propter intimam mixtionem x contactum ad generationem unius pro ii dicuntur unum& idem corpus: aut
quomodo serrum di stannum in unam massam coacta, vel ligna diuersa clauis coniuncta,&similia, propter firmam ex
contactu contiguitatem,unum esse dicu
tur: aut qualis inter insantem & nutrice, dum ita ille hane attingit corporaliter, ut eius natiuo & interno humore nutriatur, est societas & coniumnio. sed corporum humanorum ad sobolem procreandam intimo naturae voluntatisque vinculo initus contactus atque coniunctio est plane simillima: ut statim apertius costabit;
nisi quod nostra haec Eueliaristica cum
Chritio copulatio tanto arctior est,& naturie magis intima quanto maior existitvmo cibita eo vescentis, quam eorum, qui procreationis causa commiscentur.
Vnde Cypria.de coena Domini haec, inquit, coniumnio seu unitas per Euchari- sitam non quidem usque ad consubstantialitatem Christi,sed tame usque adge
manissimam quandam societatem peruenti. Hane igitur sententiam lic explicata,vcteres Patres dogma fidei censent esse adeo ut D. Cyrill .lib. io.in Ioan.c.ls.ali num a fide existimet contra sentientem,&Hilaraib.8.de Trin. in atheis numeret. 6 Confirmaturautem primu ex sancta scriptura, Ephes.s .viri diligite uxores ve. μstras sicut Christus dilexit Eccle Iia 3 ira didit s metipsti m pdo ea. iri debet diligure uxores sua, ut corpora sua: nemo umqua carnem suam odio habuit, sed eam si et & nutrit,sicut & Christus Ecclesia,
quia inebra sumus corporis eius,de carne eius5 os Iibus eius:propter hoc relinquet homo patre & mali ena sua, & adlierebit uxori suae,de erunt duo in came una.
parat Apostolus coniugiu Christi de E es sis, Adami & Lus primo matrimonio,
aut cuicumque alteri, quatenus in eo fit una caro per c5mistione. Adami aute de Euae fuit preterea una caro origine,quia excarne Adami,Eut caro formata est.Sic igitur ad reformationem & in thau ati
sti coniugi,ut efficiamur x na caro secum ducontactum, di ex contactu ad similiutudinem carnis Christi reformata nostra
carne. sic veteres Patres praeserti m Irene,
necessarium esse concludunt, camis Christi cu nostra contactum,quod nisi per di
gnam Eucharistiae lumptionem fici i ii quisivi ad immortale vitam veget mur. 7 Vnde constat non conuenire propo- I .sε illo D. Pauli explicationem de matrimo D 'μβη nio sola fide de consensu contracto,ut in- α de concludatur nos limiliter unum cuni ista λ. eu Chi isto ibia unione spirituali: quia ca- εὐε rutias ro&ossa quoru coniunctione D. Paulus pn. . proponit,non possunt de matrimonio, sola promistione & consentis,contracto,in telligi; per hanc enim promissione ut scriptum est,i.C .7. mulier sui corporis potestatem non habet, sed vir: & ideo ante e summatu matrimonium potestate tatum est unu corpus & una caro: in cosummatione vero, actu&re si,quomodoD. Paulus loquitur, ut similiter Christi &Ecclesiae consummatum & persectum maia trimonium intelligatur. recedat procul ' omnis turpitudo de inhonestas ab huiusmodi comparatione , de remaneat νι . sola unitatis carnis per contactum con
sideratio , ut a diuo Paulo proponitur. quod si quis contendat, D. Paulum loqui de unitate matrimonij quae fit per cosmi u&ideo ex ua similitudine tantuc ludi unitate spiritus per Eucharistia, non aute per corporum contactum:is habet sibi repugnantem eundem Paulum, in s I.Cor.
390쪽
r.Corinth. 6. ubi Ostendit unam camem des immortalitatis,per earnis Christi par seri ex duobus in coniviactione, ubi non ticipationem. est legitima illa potestas per consentum, s In eundem sensum Patres ponderat
propter corporum perinis .onem,ollen- haec testimonia, Ioann. 6. Qui manducat dens etiam icortatorem fieri membrum meam carnem, & bibit meum san mine, meretricis, de unum cum ea corpus, propter eadem realem commixtionem. haec
igitur est conluctissima unio,quae ei scit, vi Ecclesia dicatur corpus Cluisti, sponsa Christi, oc nos membra corporis eius, de carne eius & de ossibus eius de ideo si-pnum eius accommodati illinum est ciniugium. 8 De eadem aretissima unione, est illud, . Corint. Io. lix benedictionis cui benedicimii nonne communicatio sanguinis Christi est' de panis quem frangi
mus,nonne participatio corporis Christi est ' quoniam unus panis, num corpus, multi stamus omnes, qui de uno pane participamus .cu us loci in hunc sensum praeclarissimus est commentarius peruetusti scriptoris Haimonis.&quidem panis nomine carnem Christi sub figura panis intelligi antecedentia de calice Ze languine euinc ut .de pane enim comuni solum di ei posset, quod nos es scis unum specie, id vero mirabile de in Iblitum non esset,
ut D. Paulus concludere voluit: loquitur ergo de carne Chrilli. quae una numero existensa os omnes in eadem conne
ctit, de admirabilem sanctorum communione e sicit. Cyrill. lib. q. penta bibit,re in se rete Turriano lib. i. pro canon. Apost. cap. et . Ad idem valet illud i. Corinth. is .Sicut in Adam omnes moriuntur, ita in Christo omnes vivificabuntur. non enim quia spiritu credimus nos ex Adam propagatos, mortem contraximus; sed quia re ipsa de secundum substantiam, carnem nostram de illius came derivamus: quare ut similitudo retineatur, non viviscamur in Christo secundum spiritum tantum,sed etiam reali contactu suae camnis nostra caro exuit mortalitatem,& ad immortalitatem instauratur. Sic expendunt lianc timilitudine Ignatius, Cypria,nu Nysianus, Chrysos .C3rit Alexand. vi sicut manducatione vetiti cibi,Adam interitum sibi comparauit,&ad posteros naturali generatione transii isit, ite cibo vitali earnis Christi manducato, reuoca.dam esse came nostram ad immortalitatem:& caro quae fuit sedes mortis, sit se habet vitam aeternam, Ze ego resuscitabo eum in nouistimo die,idest corpus quod comedet, resuscitabit eum:& amen amε dico vobis, nisi nianducaueritis carnem Rij hominis Ze biberitis eius sanguinem, non habebitis vita in vobis, id est in corpore vestro, inquit Cyrillus. Similiter exponunt illud Ephes s. gentes esse concorporales Sc comparticipes, de illud 2.Pet. I. ut efficiamur diuinae nature cosortes: d nique illud Ioann.i; . Ego sum vitis, vos autem palmites. Ex his vero omnibus hoc argumentum confici potest pro reali Christi praesentia in Lucharistia; cum
comedimus Eucharistiam, non tantum
inima spiritu Christi pascitur, sed corpus
corpore Christi vescitur: ex qua mandacatione per naturae instrumenta realiter intra nos recis' tur, atque substantiae nostrae coniungitur, ut caeteri cibi , sine tamen ulla mutatione: sed haec fieri non
possunt per praesentiam figurativam de in ligno tantum: realiter igitur de subita tialiter exhibetur in Eucharistia. propositionis partes omnes. Patres ex citatis testimoniis colligunt. Chrysosto.ho M.qs. in Ioannem, inquit Christum per corpus suum unum fieri reipsa nobiscum,de non tantum per dilectionem, tangi a nobis, manducari, dc carni suae dentes infigi.
eandim unitatem, riuib. Io. in Ioann. cap. l . Ocat naturalem,de eam secernit
ab ea,quae fit per dilectionern .sed D. Hilarius lib. 8. de Trinitat. sublimiorem Theologiam de eadem unione tradit, conserens eam ineffabili immeat oria ut mutuae in existentiae diuinarum personarum, quam nostri Theologi circun-
incessione interpretantur. per hanc enim ut inquit Augui . lib. 6. de Trinitat.cap. vlt.de D.Tho. explicat, .p.q. 42. a It . singula existunt in singulis, de omnia .n lingulis,dc omnia in Ouinibu dc unum omnia. habet aute perichoresis haec id distinctionem personarum, de intimam comnationem essentiae sic vero Christus Io nis 6.tradit hanc mutuam coexilientiam
ipsius de nostri per huius sacra menti m aucationem, his verbis , qui manducat