장음표시 사용
401쪽
expresse asi rit, eos participare carnem rc sanguine Diu ad vita in baptismo no quod illii a proficiscatur ex baptismo,vt tali prῖ-cisse, aut quod sub praecepto manducandi carne & bibendi sanguinem, nihil aliud iu beatur,qua baptismus,ut quida uicosideratia asserueribit: sed quia illud sacramentu primu ordinat insante de spiritu Christi iam
incipiente vivere,in periecta & in corporale coniunctionem cu Chri isto, ut diximu
c. LL A . Si de Votu Eucharistiae in ipso implicituM-ε. hiri inserit, Unde pascatur de altari,non minus, ΡΟ--ε e. 'uam adulti, qui proprio desiderio in illuds ι, feruntur,& virtute Eucharistiae consequatur,licet statim , baptismo moriatur. haec videtur esse D. Aug. sententia lib. i. de pec
& bibedi sanguinem,ex hoe c. 6 ad infantes pertinere,& esse aliud,quam mandatu de baptismo, S proprie spectare ad sacra- metum sanctae mentae, ad quod nemo a ' cedat, nisi bapti Eatus terspicue tradit:quia ubicunq; sacramenti tructus ex sacra metivoto percipitur, eli qui de spiritualis perceptio,sed ad sacramentu proprie pei tinens, ct comendatur nobis iisdem locis, quibusue sacramentum praecipit in Quintus modus manducandi hoc sacramentum spirit ita
ter est fallu a Sacramentarii, tantum usu
Patus quo fingunt se in hoc sacramento si- de comedere Christum absentem, & sibi presentem sistere,ut supra in his ocia Sacra
tem 6.c. ciamus esse,de manducatione ib
la spirituali primi modi, intelligendam: de
ab ea transitionem factam esse a mino, ad alteram sacramentalem, cu qua est coniuncta, quae secundo modo spiritualis di- Tot in m. cta est.restat confirmandum, posteriorem M.με- ων δε p.eiusdem cap.ab illis verbis, panis quem ego dabo, de sacramentali manducatione accipiendam esse. Primum autem argumctum sit ex verborum proprietate iuxta re
gulam D. Aug.lib.3. de docti Christ. cio. α II.cum ait, quod pespicies idiutino est ad aliud referendum, quasi figurate dictu sit,nili facinus aut flagitium aliquod praecipi videatur, ut explicant Tertullianus de came Christi, Basil .ho. .in Hexaem.Epiuphan haereti si.proprietas vero sermonis . expendenda nobis, ex vittata Se recepta loquendi consuemdine, sed dare in cibum di potum carnem de sanguinem, Propria
intelligimus de ea datione, quae est in manum de de manducatione & potu,qus oris inscio perficituri & nullum inde sequitur sagitium:quia callo G promittitur danda caro,datur aut e m in coena ultima sub spe cie panis S vini line ullo flagitio : & iueo flagitium conceptum a Capharnai is, clamanducanda Cirristi carne membratim disiecta. Dominus exclusit eod. c. 6. debet igitur illa omnia proprie intelligi. firmatur ex Christi coluetudine,qui temper pridicere lesebat,quae viderentur magis insc-litate difficilia eredituuic toties predicitur mors & resiuirectio Christi,aduentus Spiri 1 tu laneti,regnum celima ut obseruauit D. Gri ροωChrychomas; in Mart. de D. Curit .in toti -- lib. .c. 7. affirmantes c. s. praedicta suis. ο
sacram et italem manducationem, e re
ua de inaudita discipulos in ultima coma obstupefaceret. Praeterea caro eadem promittitur danda in cibum quam daturus ese set pro mussi vita:quod neq; intelliguncm . , . .: copleri potest nisi in manducatione sacra . . mentali. itaq; exprimit Diis duplicem da tionem,unam in cibum iteram pro mum. di vita: sed utranq; unius carnis, Sc modum eius, qui est in cibum non exprimit Iaa. c. sed in ultima coena inllituit&compleuita
firmat collatio diantithesis ultime Genae, or . . ἰοι cum iis,quae s.c.Ioannis de hoc sacramento praemonuit,c. 6.inqui pani non quem ego accipi sed quum ego dabo, caro mea es hinc na accepit pane , dedit autem sa- Gunicorpus dicarnem stratia. illic promittitur in cibu cano, qua daturus erat pro mundi vita : hic ame ollariurco u quod pro nobis datur: ibi dicitur caro mea vere estribus:hic additur consequens manducate, hoc est corpus meusta languis meus veta est potuQllic assiunga cinis equeris, bil iate ex eo omnes. est etiam uri cibiq; in po- sonisconsensio. a pharnai turbis recedentibu Gli duodecim cum Christo reman serui, in coena soli duodecim in christo recumbunt: ibi dictum est unus ex vota diabolus est: in Gena sathanas iraroiuit in Iudam unum ex ducidecim. hoc igitur est primum argumentum ex verborum proprietate deductum.
de ratio omnino de eodem esse oportet, eonclusio & ratioconclusionis.cum igitud
402쪽
Comment . in D. Tli . ter t. pari.
m mea est, videretq; Iudaeos intellexisse de carne sua in cibum accipien la, nihil de intelligistia immutauit,sed eam confirmans, maxima asseveratione causam su iunxit dicem amen amen dico vobis, nisi manducaueritis,&c.&caro mea vere est cibus. quasi ita apertius concludat:quod voia cibus est, veta manducatur, caro mea veta est cibus: ergo veia manducaturriuae
manducatio, cum Christus post resurrectionem lit omnino impallibilis in se, non potest cadere nili in Eucharistiam ab ipso institutam in cibum & potum.dixit autem
4. t . verum cibum, excludens metaphoricumet. .Q. t. cibum & spiritu dem per fidem persectam in ipsum, de quo prius luerat locutus. est
etiam veta ei ς α vera manducatio, quia naturae no trie , quae ex came di spirita constat,valde congruens, ut manducemussimciter corpore & spiritu, di totus homo impleat manducationis ossicium. Confir-sa I. ad e. c. mat eandem explicationem Domini simi 1 s. litudo de exemplum, sicut misit me viumsparer,&ego vivo propter Patrem, d qui manducat me, ipse vivet propter me: sed Christus vivit propter substantiam Patrisini so manentem: ergo nos vivere assim mat propter Christum verὸ & substantialiter in nobis manentem: quod tantum fit manducatione sacramentali. de hac igitur loquitur Dominus. si enim tantum dicas nos spiritu viuere propter Christum, ut dicere conuincuntur, qui totum illud s.c. intelligunt de de spirituali tantum manducatione , conuinccris etiam cum Arrianis etiam dicere , Christum esse unum cum Patre piritu S affectu voluntatis, & non consubstantialitate naturae, ut recta fides docet. Tertium argumentum desumitur ex adiunctis per collationem panis, quem Chri itus promittit, cum pane, quem dedit pater. de hoc enim pane sunt hae non Moysen dediste, sed Patrem , Christum in carne milium,esse hunc panem , eum, qui credit in Christum, manducare ex hoe pane : sic manducantem vivere in aeter. num.de pane autem tuo prius dixerat D minus,operamini cibum, quem filius h minis dabit vobis, postes vero nomen citibi huius sic exprestit, dc panis, quem eg dabo, caro mea est pro mundi vita, de qui manducat hunc panem, vivet in aeternum.
cum igitur Pater iam det. Christiis filius promittat se daturum permaducati me
suae carnis, & haec non positi manducari, nisi in sacramento , necesiario efficitur, semionem Domini esse de manducati ne tantum sacram tali in illa posteriore p.
capillia 36 Quartum argumentum est Parium P r--- consentus: Omnes enim Graeci de Latini, I ri minia quicunque hoc c. sius exposuerunt, vel Mobiter attigerunt,iacramento Eucharistiae t accommodarunt. non solum autem cum
ad populum concionem habent, in qua talent multa adduci in sensu spirituali di morali, sed etiam cu serio exponunt sacra scri ,
Pturam,cum haereticos rcsellunt, cum G dei dogmata confirinant: tuae omnia constat in solo sensu literati esse firma & stoliada.lic Origen. hom.16. in Num. exponit carnem Dei esse verum cibum. Cyprianus de oratione Domiuica illud, nisi ina ducaueritis carnem filii hominis. & lib. s. ad Quirit .cap.21.5 26. Athanas. in syn psi sacrae hillor. inquit eodem cingi de mysteriis,quo nomine Graeci Patres vocant Eucharithiam. Athanalium sequitur Hilarilita8.de Trina. lnali l. in regulis, regulari.Ambros. lib. 6. de sacramentis capit. I. lib. de fide cap. 3. de his, qui myst. initiantur cap. . in eandem sententiam adducit Algerus lib. i. cap. 17. D. Hieronymum, de huius sententiae luisse patet q. r. ad Hedibram, de ad Ephes. p. i. Leo primus serm. 6. mensis 7. Choesost. Cγ ril. Theophil. Euthim. similiter exponunt de sacra Eucharistia. Theophil. Alexand. apud Hieron. lib. 2. Paschal. Theodoret. libo . histor. cap.u. ex hoc c. resutat Mes. v - σης satianos negantes fructum aliquem perci-
pi ex eadem . primus etiam lib.I. contri Iud. cap. 2I. ex eodem c. probat praeceptum de sumenda Eucharistia: lib.autem de coena, osteddit ex eodem, quantus sit fructus perceptae Eucharithiae. Consentiunt eis aem Theologi scholastici utentes
testimoniis ex hoc c.petitis ad doctrinaria de hoc sacramento q.sentent. dist. ii.& ita neque ante Lucaerum , quisquam ausus est negare in eodem c. disseri de sacramentali manducatione: comprehendente spiritualem , aut de spirituali tantum, exclusa sacramentali, ut intelli atura quibus initiis haec dii Tensio prosecta sit. 37 Quintum argumentum sit ex conci- c. 24.
litis,in Ephesino primo in epist. Cyrilli ad Nestorium, quam idem concilium pro-buat
403쪽
bavit:cum Nestorius verbis huius 6.capitis ad tuam haeresim abuteretur , quasi ii - nificaretur caro fili j hominis manducanda,non diuinitas: Sideo impie concluderet alium esse Christum Deum, altu Christium hominem. respondent Patres vltro confitentes illic agi de Eucliaristia, quam
vorat mysticam benedictionem, cum tamen iacilis esset illa responsio, ibi tantum
esse sermone de spirituali manducatione, si hoc verum esse existimarent:& ostendetes preterea carnem Christi manducari in Eueharisita,non ut comunem, sed vive bi propriam ei sectam,& viuilicatrice, pro pter hypostaticam cu verbo unionem.Nicenum etiam secunda concis. ad proban-
dureipsa di substantialiter cotineri Christu non ut in signo, adducit illa ex Ioan. s. . emisi manducaueritis carne filii homini &c.atq; illa,qui maducat carne meam, di bibit meu sanguinem:& illud ex coena Do mini,accipite, edite, hoc est corpus merivi aperto significaret, utrobiq; agi de ea
de sacramentali inaducatione. limiliter adducunt multa ad Eucharistia ex eod. 6. c. Cabilonen secudum, Senonen. Colonien. 33 Tridentinu vero sita M.c. i.desinit c5tra Lutheranos,laicos & clericos non coficientes,ex prscepto Diti non adstringi adsumptione utriusq; speciei, ut illi colligebant,nct ex 6.c. Ioanis quod illi de spirituali tantumanducatione intelligui,sed ex institutione Euchari itie. deinde cotra Huistas ex eisdem verbis Ioan. 6.c.colligcntes
utriusq; speciei sumptioni omnibus esse in precepto,sie definit:sed neq; ex sermore illo apud Ioa. ecte colligitur utriusq; speciei comunionem aDno precepta esse: utcumq; iuxta varias sanctorurn Patrii, &do torsi interpretationes intelligaturiquibus verbis licet no sit definitum, que namst intelligetia eiusde c. non tame negauit in eode agi de sacramentali inaducatione: imo vero in eode sensu explicat quaed ampertinetia ad hoc sacramenti Vt cu inquits .i3α. 2. sumi aute voluit sacramentu noctanquam spirituale animarum cibum,'uo
alatur & consortentur viventes vita illi qui dixi qui manducat m e,ipse vivet propter me, quod testimonium desumptum esse collat ex eod. 6a . Postremo cocludamus cu D. Aug.lib. 2.dedoctichris h. c.8.ut . . eligamus hanc explicatione quam omnista vel P Eomnustequerat Ecclesia. Prim quia non habet theologi aliud sunda me tu ad celeberrima disputationem de usu, sinibus,stuctibus aceste iis sacre communioni qua ex hoc c. aut enim nus ua, aut hoc c.deliae re differunt sacri simplores. Deinde si eod.c.no extat preceptu com nionis sacra metalis, no extat certe alibi de
omnibus fidelibus expressum.Prsterea est probabile, praeceptu manducandi perside quod est prsceptu creded perse tam
planu, de alias ta sepe inculcatum, ta operose tradi, tot verboru inuolucris,tot met
phoris,la alienis & ta duos sermonibus inuolui,tata obscuritate implicari, ut ta graues offentiones in animis discipuloru excitaretur.Deniq; nunqua abiissent retro di iacipuli,li de spirituali maducatione, aut de credendo tantu sermo esset habitus. et eomnia necessiario euincere videtur,totum
illum sermone G.c.licet precise non sit de Eucharistis,ad Eucharilita tamen ludere, di ab illis verbis,panis que ego dabo,Prae cise in Eucharistiam detinere. 39 His positis de explicatione c. GIOS .
ad obiectione ex eo pctitam, contra reale
Christi prisentia in Eucharistia, quia in eo inquit DAsopiritus est, qui vivificat, caro non prodest quicqui respondendu est primo, Christuno esse locutum de sua came, sed came appellasse crassam animalem &carnale Capnarnaitarum intelligentia, tuano poterat ad tanta mysteria assurgere de
ideo spiritu op' esse. quo sensu dicitur Ioa.
3.quod natu est ex carne,caro est quod natu est ex spirit spiritus est,&Mat. lGCλ- .ro&sanguis no reuelauit tibi.sic Tert. lib. caro rarint,' de relatae.car.res sidet ad eos,qui ex hoe 'loco negabat carnis resurrectione: sic ori n 'genes ad illud, nsi iustificabitur in conspe-
tςc.myst apud quos carpe no prodesse, est, sensum hominis animalis inutile esse ad mysteria perscrutada,& proinde rati ni & spiritui captiuandis.eunde scillum c6 s at,quod Capharnaitas ibide Diis infi-d litatis arguit, quodq; carnali intelligetiaverba sua opponit qui spiritus&vita iunt, .hoc est plena mysterior vitalia de spiritualia,non accipienda secundu occidente litera, sed secundum viviscante spiritu.Secundo res oderi potest,ipsam etiaca me Christi no prodesse astirmari, modo illo carna j li,quo Capharnaitae manducanda intelle
404쪽
Nerunt, hoc est elixam, assam ve, & in partes disieci sic intellexit Cypr.de coena,&D. Aug. tract.27. in Ioa.Tertio dici potest, caro etia Christi in sacrameto non prodes- se,ut caro est precis ed ut spiritiu dc diuinitati unita:que sensum sere semper ril. sequitur lib. .in Ioan.& D.Aug.lib. io. de civ.c.χε.& in Psal. 38..ut si diceres, aquam perte no prodeste in baptismo, sed spiritu, cuius aqua instrumcntu est. ex quibus omnibus constat, nec carnalem intelli entia, uec modii manducandi, que infideles conceperunt,nec ipsam persecamem sine spiritu ac diuinitate quicquam prodesse. o Illud aute, quod Diis eidem lentemtie preposuit, hoc vos scadalizati sit ergo videbiti, situ hominis ascendente via erat ptas:no prodest aduersariis ad resutadam eande Christi praesentiam in Eucharistia. hoc enim senili aduersarii accipiut,no hoc corpus comedetis,quia illud mecum in cetlu deseram. At vero licet hunc sensum via deatur etia D. Aug.significare,cogruenter tamen ad priore tententiam, & carnalem illam intelligentiam: ut affirmetur, no esse illud Christi corpus se manducandum.ut in frusta diuidatur, cu in ea specie integrucorpus deserendu ent in Rium: haec aute existentia corporis Christi in caelo in propria specie,no repuPat existentiae eiusde acramentali in terris. Sed melior est explicatio D. Chrysost. cuius haec sunt verba: vos offensionem accepistis 1 meis verbis, quod dixi me datum vobis camem & sanruinem: sed cum hoc vos tantopere sca dalizet,quid dicetis,quando videbitis situ hominis ascendentem ubi erat prius' duo enim hoc comentario innuit, & minus mirum hoc esse , quod dicit & facit in dando corpore suo in cibum, quam in ascendendo in caelum:& haereticos atq; infideles tunc magis offensos sore depraesentia corporis in Eucharistia, cum viderint totuChristum sublatum in caelum.vnde haer iei in hune usq; diem illud habent in ore, ascendit in caelu ergo non est in altari: ut ita Diis notet propheticὶ persdoru perpeti saturuscandalum circa hoc sacramen tuodq; ex articulo astutionis desumendu. t Altera obiectio aduersarioru colligitur ex Ioa.I.Cor. quatenus fgnificat, non
aliud nos maducare in Eucharistia, qua veteres in mana, verba illius sunt: omnes eande escam spirituale manducauer ut, dc Omnes eunde potu spiritale Diberunt:bibebat aute de spiritali conlequete e petra, pcira aute erat Christus: sed illino comederunt Christu re vera, sed in figura tantum: ergo neq; VO .res detur primo, collatione nosin ipsoru adnos,sed ipsoru interse in ipsa
manducatione: Hirti omnes siue boni vi Moyses, Aaron Munees siue mal vimu muratores, qui prostrati sunt in deserto,eudem Chrisium spiritaliter maducauerint. Secundo etiamti fiat ipsorum ad nos collatio in Christo manducato conuenimus,
in modo autem minime:quare, qui ex illo oti i minseri hocidecipitur sallacia figura dictionis, re ad modum rei: illi enim alio mo- --..do quam nos,e d Christo pasti sunt. alio Ex D. Aa .
ruin sequeretur eadem esse vetera de no- ι a. t. L.. rasacramenta. eodem lensu quidam ve- ι terum asseruerunt, eundem esse cibum ho. minum de angelorum inde tamen non es.ficietur angelos corporaliter,uel sacrame
taliter Christum in Luctaristia manducare, sicut nos. Reliqua sandis scripturae testimonia,quae ab aduersariis cotra reale praesentia asseruntur,minus ora sunt:&que ex praecedetibus pro catholica sententia faci-lE explicari possunt,uel ex sequctibus,quae ad testimonia sanctorum Obseruada sunt. 41 Alterum i tur genus arguinentoruducunt aduersarii ex purum testimoniis, quibus illis videtur realis praesentia omnino negari:sed ut exactε intellig tur,quedadocumenta obseruabimus.Primsi est,quae de hoc sacramento in rustico di spirituali sensu diculur,qum; ad fide, deuotionem, de interiore affectum pertinere videntur, nullo modo repugnare posse reali & veri praesentiae, quae secundu literalem sensum asseritur 3e cofirmatur.costat enim ex his, que dicta sunt r.p.q.r. ar.io. stici de spiritualis sensus sundamentu esse literalem: quare imperitὶ aliquis ex affirmatione seiritualis sensius, conabitur tollere praesentia reale,que in literati fundetur. sic ex Origene scribente ad ea LMatth. panis iste,que Deus corpus suum esse satetur, verbu est
nutritorium animarum: inserunt aduersarii nihil aliud esse manducare corpus Christi,quam audire verbum illius. Me igitur Origenes spiritualem sensum sectatur,qui
literalem non euertit, ut ex eodem loco
colligi potest,de ex ho.is.super Num.vbiliterate & mysticu his verbis coniunxit,bibere dicimur sangui MChristi,& ritu Laetamentorum.
405쪽
mentoru, &cu sermones eius recip mus e rimi η3 Alterum documentum sit quae in Pam 'uὸ t tribus spiritualem & umbraticam praesen- d. oram ἄν tum Christi in hoc sacramento constituere videntur, non autem realem& substan-T .is 3-οῦ. tialem,ea non ad rem existent sed ad moinis a. .isi dum exiliendi reserenda sunt:modus aut E est occultus 3c sacramentalis, & ideo my-νeserua μαι. Isticus. sie intelligendu est illud August.ad Pi l. r3.Christas cum corpus suum comeri daret discipulis, quodammodo portabat se manibus suis. inquit enim s quodammo
dod non ad tollendam substantie veritate, sed ad inuisibilem modum exprimendu. simile est illud eiusdem ep.r3.ad Bonifac.
secundum quendam modum sacramentucorporis Christi, corpus Chi isti est, sicut sacra metum fidei fides est.significat enim Aug. quod sicut sacramentum fidei susceptum ab insantibus, & in illis per characterem manens,dicitur illorum fide S re vera est, cum inierat fidem, per quam constituuntur fideles,licet fidei adultorum comparata dicatur fides quodammodo.lic corpus Christi in sacramento ad corpus in propria specie collatu, dicitur quodamo do corpus Christi,non quod non sit idem reipsa rubstantialiter,sed quod non sit eo. dem modo, quo aliquid in propria specie
dicitur esse idem.Hinc etiam filivi una &eadem res substantialiter permanem,propter modum existendi diuersum, dicatur non iesa.sic D. Aug.in Psal.98.cu corporis
Chri isti realem praesentiam in Eucharistia
adorationis iudicata necessitate satis declarasset,landem dicit, non hoc corpu quod videtis,manducaturi esti &bibituri illum sanguine quem susuri sunt, qui me crucifigent.sacramentu vobis comendo,spirituanter intellectu vivificabit.hec A ugullinus, in quibus,illa, thoc corpus, illum sanguinem Jno substantiam simpliciter denotat, sed una cum modo & naturali conditione existendi R ita dicatur spirituale,&no hocst. dira ipsum quod fuit,quia no eli ide cum om-- pui chri nibus suis proprietatibus. Sic etia D. Paul. --- pia eo ipso locossitio conatur ostedere eiusdet 'numero corporis resurrectione, I. C .ls.coparans tame hoc mortale ac cor ptibile empla eide restea suturo immortali, incorruptibili,&spirituali,appellat corpus sutur spirituale:atq; etia asserit no quod sum. Gorerri turueli seminari,idest, in terra cadere dedinis. Deu daturuesse corpus icut vult. constat
autesccundum recta fidem de resurrectione,no lignificari diuersam substantia, sed mirisi. 2 in exiliendi coditione disterentia. co sonat etiam hec ratio dicendi usitato αuulgari sermone,quo ut nobis accomodato lurimu uti solet sancta scriptura.vulgo
enim nomina rebus attribui non solet,nisi vulgari Susitata coditione existat.sic, quia coditiones ta qualitates corruptibilesca ni nolire e genite in celo no manent,dici
tur ibidem ab Apostolo,cam & sanguis regnu Dei no possidebunt:&Mat.26.me nos .mper habebitis,& 13. amodo no videbitis me:cu tamen haberet & videret post resuπect.one plane lubstantia eundem, sed
existedi coditione diue ritum . Lucae eua Vltimo colloquens cu discipulis di vere praesens, ait tamen, cu esse in vobiscu. si igitur
ex huiusmodi differentia coditionis in existentia & conuertatione, significatur tunc no est e praesen aut non esse ii qui fuerat, quanto magis ex lolio maiori differentia
existentis in sacramento dici poterit non esse idem,qui prius fuerat visibiliter. V Ex hac obseruatione,orta videtur illadiit inctio triplicis corporis, veri, mystici,& lacra metalis: qua tamen propter latcns impiu dogma,vitanda monet Pasch.in lib.
de corp.& sing. Diat. sit ut lite ipsa ratio dicendi qua in D. Aug.& aliis explicantu ocque olim fuit sine offensione recepta, no ado ne videamur fouere & alere Sacram
tartaru impium dogma,vsurpanda no et LEx hoc etia modo exili edi in specie aliena Christus panis & vini Christu in hoc sacra meto,di a 'citur esse lignis,figura,imaro,sumbolum, memoriale , repraesentatio,similitudo:irsum enim corpus , ut modo mystico e i- , --σι. ste dii plici ratione dicitur sacramentit, &respectu gratis sacriimctali qua significat& es scit, ire sacrameli & rei pectu fuit lius existetis in forma & specie naturali & visibilunome aute anti trepi frequcter a Patribus Graecis Eucharistiae attribui reale
Christi praesentia persecte exprimit: cuantitypo sit res ipsa,quae umbrae veteris legis relpondet,ut veritas,& significat re eam ein cflesti patria persectius existente.costat aute Christi ut existetis in hoc sacrameto, plures umbras fuisse, di esse si nu Christi existetis in celo in propria speι te, unobiq;
vero secundia sub si Itiam essdem ora enim circa corpus Christi actiones intercosecradu,administrandii, liuidendu, offerendia,
406쪽
Comment di in Thoin. teri . part
latenter & mystice in hoc sacrameto per
acis rerissentat stata Oblatum atq; mortuu in cruce Dam visibiliter. Vnde Lai
staneus contra Berengarium citat Augustinum &Gregorium,asserentes carne carnis,& sanguine sanguinis esse sacramentu,
hoe est sacru signu. quin etia D. Augse hoc sensu ausus est ipsumChristum n propria hominis si recte exiliet emappellare sacramentu filii Dei,li. qq. 8 . l. 42. prointer latorem modii existetit diuinitatis inhumanitate,sicut etia Ambrai .de fide c. .ait,filia passum per sacramentu corporis:& tra uiguratus Dominus in monte hac ratione
erat figura & repraesentatio sui ipsius, ut iii gloria Patris existentis. 3 Q rare non est cur offendat illud D.
Aug. col. Adim.car. dubitauit Diis dbcere, hoc est corpus ineu, clim signudaret corporis suithoe est non dubitauit appellatione corporis existetis in naturali colitione, tribuere eide existenti sub sacra metali ditione & specie .illud aut e snon dubitauit Jlignificat vere hane appellatione ei de cospori competere, quod iit substati aliteride licet alio modo exiliens.Neq; illudite
offendere poteli eiusde in Psal.3. Iuda adhibuit Iasis ad conuiuiu in quo corporis &sationis sui figura discipulis comendauit,& tradidit figura appellam propter modii E . ilia arua exist di non propter re. de sensu Grsce in Tairum. Litur ε sspe vocant corpus & sanguinem Christi, symbola, mysteria,&antitypa. lincet enim Nicsna synodus secunda, & Damasti. c. l aperte doceat hisnominibus apud Grecos appellata esse pane & vinum
ante consecrauone quomodo ceres Amb.
' li .de sacr.c. .dixit, pane & vinum ante consecratione itasq; actiones oblationem yntecedentes,siguras corporis &sanguinis Diti ei:tame indubie apud veteres Urscoseede appellationes attribuit post consecratione, ut aperte apud Naaia.in oratione ad Funus Gorgonit sororis, iuxta interpretatione propositam,rectissime, & comodissi. si tiae d. . me usurpatu sunt unde in hoc argumeto, e. v. A C quo frequeter sacramentarii ututur:est sit
illa tmr p. gnu sacrum,figura,exeplar Christi Euchaz T .ristia: erbo no est Christus,cctsecutio nega DP Vr . t. da est:quia ista non opponuntur secundu
risis an, n re &substantia contentan sed tantu secun r. iae. dum moduexistentis,ut explicauimus. Sia 3--- - ω'- cut etia non repugnat cosubstantialitati fi-
de figura si bitatie Patris, aut quod Colo. I. imagoDei dicati ut neq; tollit humanita te,quod Prul.r .dicatur specie ac habitu in . uentus ut homo,& in forma Dei,& in somnia serui:quauis Marcio & Apollinaris ex his locis impie suam hiresim csenderint.
6 Vnus est locus Tertul.li. t. Marci GnisTaiatia qui secundu resulam propositam non est μι evb- necessario explicandus, licet pollici inquit enim,pane acceptum ac distributu discipuli corpus suum illum fecit,dicedo ioc est corpus meo, idest figura corporis mei. ex
adiunctis aute constat,illa exegeticam additione, vel exponentem particula cum ast
hoc est, tesse expolitione illius pronomi nis hoc, J ut is sit sensus, illud fecit Chri- stus corpus sua in noua lege, quod ligura
erat corporis in veteri,no aute reserri posise ad scorpus meu.Jconatur enim osted re contra n reticu, veteris & noui testameti firma esse contentionem, di veteris liguras in nouo impletas: atq; ideo Christu veru habuisse corpus,tam in facramento, quain cruce,& utrobiq; veru sanguinem:quia
utriusq; existentie panis & vinu figure tuerint,que nisi veritatis syrs esse noPoterat. Obi Zisnefacramentarier m ex ra
I H Eliquu est tertium genus argilm I torum, Christi reale pretentiam in Lucliaristia tollere conteden . quod sensu& naturali ratione nititur: quod licet locutio habeat in ea re,que solande percipitur,& sola omnipotetia miraculose perficitur,
expendendu tame est singilatim d huius doctrinε persectione. Obiiciunt isitur as uersarij.primo ex ipsa existetia Christi sacrametati,quod impostibile sit Deo, ut illi
volui,quantitate minori sacrameti magna
Christi mole includere,quasi locum pollit
no occupare corpuM aut per spatia no extendi: cu tamen id Philosophi neget,& D. g. ep. 7.ad Dard.asserat ide lie esse corporuin proprium,ut ab eis nulla potetia remoueri ponit nolle. quit,spacia locorum corporibus,& nusqua erui,& quia nusquasunt,nec erui dest omnino no erut.Dein- a.
de obiici ut ex pluralitate loco .fieri enimno posse,ut corpus aliquod simia & eodetepore plura loca occupet:quod si Christ integer est in Eucharistia necesse est corarii, illius simul in pluribus locis exister cum pluribus hostiis consecratis & altaribu
407쪽
existat simul ,& eodem tempore. Plura alia ex ratione naturali & sensibus deducta, obiiciunt, sed his adeo similia de cognata , ut his explicatis & refutatis, reliqua explicari & resutari sit necesse. et Ut autem apertius explicentur , primo repetenda sunt illa fidei catholica imata, quae supra consectariis quibus amicomprehendimus , totum ne ΘChristum existere in toto sacramento, Sin qua uis esus earticula , quae accidentia panis de vini retineat, licet quaedam Clu41ti sint in sacra meto directia, ex vi sacrameti aut verboru: quaedam aute sint ratione coniunctionis S cocomitantis, ut ibi de explicatu est. Ex quibus constat, Omnia quae iunt in Euchiri ilia, siue vi sacramenti, siue concomitantiae, siue ponantur in ratione sacramenti,siue non, existere tamen sacramcnt aliterivi non tantum diuinita sed humanitas Christi, cum omnibus eius ac cidentibus, ut quantitate, colore, natiuacisgie,apta membrorum interse collocatione, sacrament aliter exiitant. accidentia autem omnia sacramentaliter existere nihil est aliud , quani existere ad modum eius substantiae, inquam panis conuersus est, quemq: subitantia panis prius habebat. Cum enim accidentia illa consequuntur subitantia, lue per se primo est transubstantiationis terminus, & ideo sint in hoe sacramentori si per accidens hoc est per
aliud,de quod esst huius moli, ad id quod
est primo de perse,reuocari debeat, necesi se est existere sacramentaliter , eo modo mo substantia existit. substititia autem sieperse existit,ut non maris in magno,quam in paruo contineatur, sicut tota ilibit infixaeris, aquae,vini,aut panis,non minus est in
iangulis particulis,quam in tota mole: Zc idcirco accidentia corporis Christi propria, εο ipsi inhaerentia,nullam habent habitudinem,nis per subistantiam, neq; ad species
faciamentales,ne'; ad corpora circunstantia:vt per ipsa accidentia, neq; videri cor pus,nec tangi,deniq; neque sentiri, neque circunscribi,neque mensurari magno, aut,
paruo sed sit ibi Christus in suo colore de ecie inuisibilis, in sui; dimentionibus in-
ciuilibitis,in tota quantitate, ut ita dicam, illocarii incircunscriptus,indefinitus' tamen omnia, si haberent suum modum
existendi, efficerent sane substantiam Chiisti di videri per ipsa, tangi, sentiri, dc lo-
es spatiis distendit quare non modo siu si intia corporis Christi, sed uniuersa quantitas ad modum substantiae existit, tota scialicet, in tota hostia consecrata, & tota inquauis parte. 3 Quod li obiicias, hoe non esse natu
consentaneum, cum in generatione naturali terminus perse primo sit ipsa substantia, d tamen accidentia, quae ipsam com sequuntur,non sequuntur modum existendi substantiae, sed potius ipsa quantitas, occaetera accidentia,quae quantitatem requiam diuisibiliter existunt ad modum qua titatis:respondeo, ex diuersis caulis utrius inrue conuersionis, concludi diuersam extruentiam accidentium. transubstantiatio enim fit virtute verborum sacramenta
lium in substantiam Christi immediat ut ea existat sacramentaliter sub accidentibus panis 3e vini, de ideo necessario existunt accidentia cor tis Christi ad modum substantiae. causa vero generationis substantiae, naturalis est, ad similis productionem naturaliter destinata, de idcirco terminatur primo ad substantiam,quae naturaliter existat: quare accidentia existunt naturali modo de sibi proprio, non autem
modo substantiae indivisibiliter. 4 Hane vero accidentium Christi exi- TV ustentiam ad modum substantiae, antiqui iaci
Patres docuerunt, ut constat ex Eusebio mistis restim.
hom. . de Pascha, de Augustino citato a Beda I.Corinth. io. D. Ambros in prae AEVis m' paratione ad missam, aliisq; omnibus assilerentibus, torum do inte rum Christam sumi ab omnibus in singulis partibus tam tumq; esse in exiguo, quantum in toto. in huiusmodi autem existentiam redigi pos 'se quamcunq; molem corpoream per Dei . zomnipotentiam, sine contradictionis implicatione, de siue interitu sui, facile o demti si neque de proposita existentia sacramentali, neque de omnipotentia Dei dubitemus, per quam, qua apud nos impossibilia simiapud Deum pol tibilia sunt. unde in hoc ipso genere, de quo agimus,
posset Deus traiicere camelum, mole dc quantitate integrum per foramen acus,
cum in hoc ipso sancto Christi corpore similia secerit .clauso enim utero matris sue, traduxit corpus omnibus membris integrum:sepulchro obserata, penetrauit im- meabilem lapidem : ianuis clautis,uniuersam quantitatem ac membrorum distinctioncin
408쪽
ctiostem retinens, per solidum lignum ingreditur .ipsumq; tande coetu,quod est, ut Philolaoliis placet olidum, eadem mole
corpori s penetrat. in his autem omnibus locis de rebus ita extitit, ut cum omnia corporis membra inte3ra habuerit,nullamq; quantitatem deposuerit nulla tum loci spacia occuparit. quare si haec omnia vera sunt,ut recta fides docet,essicitur necessario.diuinae omnipotentiae impossibile non esse, ira in sacramento suum corpus con stituere,cum omni mole & recta membrora collocation ut tamen locum non occupet,nec per spacia extendaturiquemadmodum etiam in propolitis miraculis, quantha, Christi existentis in ligno di lapide, manet distincta a quantitate ligni & lapidis nec in ipsam versa,nec ipsam anni hilari ut imperite asserit Beza, sic existit tota corporis Christi quantitas cum dimentionibus panis, ab eius d m tamen vect distincta,nec te,nec ipsas interimentide hac Dei omnipotentia contra impios de incredulos asserenda disserit D.Ambr. lib. io. in Lucac.24.Αugus .ep. 3.ad Volusianum, lib. 22. de ciuit,c.8 D. Cyril. lib. Ioan Ioan.cap. 3.D.Hieron lib.t.contra Iovinianum.
Vtiam corpus christi fit in hoc fura. menta sicut in loco. μι ιιε-. Λ DRU TVM sic proceditur. o ad i. ω4. ILVidetur, quod corpus Chri
iii sic in hoc secramento sicut in , . loco. Esse enim in aliquo defini. - - . i. tiue , vel circunscriptiuὀ, est pars eius quod est esse in loco. Sed cor. - . pus Christi videtur esse definitiud in hoc sacramento quia ita est ubi sunt species panis vel vini, quod noest in alio loco altaris) videtur etiaibi esse circunscripti ire: quia ita cotinetur superficie hostiae consecratet quod nec excedit nec exceditur. Ergo corpus Christi est in hoc sacram ento sicut in loco. I 2. Pr terea Locus specierum panis non est vacuus natura enim non patitur vacuum nee est ibi sub
stantia panis, ut supra habitum est,
' sede si ibi solium eorpus Christi
Ergo corpus Christi replet locum Dei Dillum. Sed omne quod replet loca aliquem, est in eo localiter. Ergo corpus Christi est in hoc sacramento ocaliter.
2 3. Praeterea,Sicut dictum est, in hoc sacrame to est corpus Chri 3 sticum sua quantitate dimensiua, & eum omnibus suis accidentibus. Sed esse in loco,est accidens corporis ivnde & ibi connumeratur inter nouem genera accidentium. Ergo corpus Christi est in hoc sacrameto localiter. SED CONTRA est,quod oportet locum & locatum este aequalia,
ut patet per ' Philoso. in . Physic. Sed loeus,ubi est hoc sacram elatu, est multo minor qua corpus Christi. Ergo corpus Christi non est in
hoc sacramento, sicut in loco. R Espo NDE O dicendum, quod
sicut iam dictu est ')corpus Chri
si non est in hoc sacramento secuta dum proprium modum quatitatis dimensuae, sed magis secundu modum substantiar.Omne autem cor pus locatum est in loco seeundum modum quantitatis dimensiuae, io quantum,scilicet,commensuratur loco secundum suam quantitatem dimensiuam. Vnde relinquitur,
quod corpus Christi non est inhoe sacramento sicut in loco , sed per modum substantiar: eo scilicet modo , quo substantia continetur adi. mensionibus. Succedit enim sub. stantia corporis Christi in hoc sacra meto substatis panis: unde sicut substatia panis non erat sub suis dimensionibus localiter, sed per modii substantis ita nec substatiae coeporis Christi no tamen substantia
corporis Christi est subiectu illa.
409쪽
rum di in ensioni ,sicut erassubstantia panis. Et ideo substatia panis ratione sua rudimesionum localiter erat ibi: quia coparabatur ad locuit tu mediantibus propriis dimetionibus. Substantia autem corporis Christi coparatur ad locum illum mediatibus dimensionibusalienis, ita st e conuerso dimensiones pro . Priae corporis Christi coparantur ad locu illum mediante substatia,
quod est eo tra rationem corporis locati. Vnde nullo modo corpus
Christi est in hoc sacramento lo
AD vis ergo dicendum, 9 corpus Christi no est in hoe sa. crameto definitive, quia sic no e Gset alio i,qua in hoc altari, ubi co ficitur hoc sacramentu: cum tamen
sit & in c lo in propria specie,& in multis aliis altaribus sub specie sacrameti. Simiteretia patet,stia est in hoc sacram eis circunscriptiue quiano est ibi lecundia commesurationem proprie quantitatis: ut dictu est. Quod aute non est extra superficie sacrameli,nec est in alia parte altaris, non pertinet ad hoc,
quod sit ibi definitiu),vel cite u scriptitae, sed ad hoc , quod incepit ibi
sonem panis & vini, ut supra di
Ioeus ille in quo est corpusChristi,no est vacuus, neq; tamen proprie est repletus substantia corporis Christi quae no est ibi localiter,sicut dictu est Sed est repletus spe ciebus sacramentorum: qus habet replere locum , vel propter natura dimensionum vel saltem mira lose , sicut& miraculose subsistunt per modum substantiae.
AD Ya Reti via dicend si, quod accidetia corporis Christi sunt in hoc sacra meto sicut supra dictum est' secundu realem coii comitantia. Et ideo illa accidetia corporis Christi, sunt in hoc sacramento,
qu sunt ei intrinseca. Esse aute in loco,est accidens per coparation ad extrinsectini continens. Et ideo non oportet, quod Christus sit in hoc sacramento sicut in loco.
Virum corpus Christi sit mobiliter inhu
Videtur,2 corpus Christi sit mobiliter in hoc sacram et O. Dicit enim Philosophus in a.Top. quod motis nobis, mouetur ea, quς in nobis sunt. Quod quide est veru etiade spirituali substantia animae. Sed Christus est in hoc sacramento, ut supra habitum est.' Ergo mouetur Oad motum ipsius. I et .Preterea, Veritas debet resis podere figi iret.Sed de agno Paschali qui erat figura huius sacram et i, no remanebat quicqua usq; mane, sicut pr cipitur Exo. . Ergonei etia si hoc iacim reseruetur in crastinu,erit ibi corpus Chrissi. Et ita non est immobiliter in hoc sacra
3. Pr terra, si corpus Christi
remaneat sub hoe sacramento etiain crastino, pari ratione remanebit, & per totum sequens tempus: non enim potest dici quod desinat ibi esse cessan tibus speciebus. quia esie corporis Christi non dependet a speeiebus illis. Non autem remanet sub hoc sacramento Christus per totum tempus futurum. Videtur
410쪽
Videtur ergo,quoa statim in crastino,vel post modicum tempus,desinat esse sub hoc sacramento. Et ita videtur, quod Christus mobilite esit in hoc sacramento. SED CONTRA,Impossibile estide esse motu & quietum: quia sic eontradictoria verificaretur de eo dem. Sed eorpus Christi in caelo quietum residet. Non ergo est mobiliter in hoc sacramento. I xspos Deo dicendum,quod
eu aliquid est via si subiecto,& mul. tiplex lecundu esse, nihil prohibet secund ii aliquid moueri, & secundu aliquid immobile permanere: sicut corpori est aliud esse album, &aliud esse magnu: unde potest mo ueri secund ii albedine,& permanere immobile secundu magnitudine.Christo aute non est ide esse se- eundu se,& esse sub hoc sacramento i quia per hoc quod dicimus i p. sum esse sub hoe sacra meto,si nisi catur quaeda habitudo eius ad hoe sacramentu.Secundum igitur hoc esse no mouetur Christus per se se cunduloc si,sed solu per accidens: quia Christus non est in hoc sacra- meto sicut in loco,scut pr*dictum est Quod aute n5 est in loco, nmouetur per se in loco, sed solu ad
motu eius,in quo est. Similiter au- te neq; per se mouetur secundu es.se. quod habet in hoc sacramento, quacunq; alia mutatione: puta,quatum ad hoc, ui desinat esse sub hoc sacramento: quia illud,quod de se habet esse indeficiens,n5 potest esse deficiendi principi u: sed alio deficiete,hoc desinit esse in eo, sicut Deus, cuius esta est indeficiens &immortale, desinit esse in aliqua creatura corruptibili per hoc, quod creatura corruptibilis demnit esse Et hoc modo eu Christus habeat de se esse indeficiens, & incorruptibile,no desinit esse sub sacram cto . neq; per hoc, stipsum desinat esse,neq; etiam per motu locale sui ut ex dictis patet') sed solii A --.
per hoc,quod species huius sacra menti desinunt esse. Vnde patet, quod Christus per se loquendo, immobiliter est in hoc sacramento. AD νRIMvM ergo dicendum,s ratio illa procedit de motu per accidens, quoad motum nostri mouentu Rea quae in nobis sunt. Aliter tame, ea quae per se possunt esse in loco sicut corpora,& aliter,ea quq
per se no post in t esse in loco, sicut sortia A&spirituales substatiae. Adque modum potest reduci, quod dicimus Christum oueri per accides secundu esse quod habet in hoc sacramento , in quo non est sicut in
An sacvμDvM dicendit,quod hac ratione moti videtur fuisse quida, nentes,' corpus Christi non remanet sub hoc sacramento,si in
crastinum reseruetur.Contra quos
Cyrillus dicit: Insaniunt quida, dicientes mysticam benedictionem cessare a sanctificat ione, si qui eius reliquiae remanserint in diem sub
sequentem, non enim mutatur sacratum corpus Christi, sed virtus benedictionis & vivificativa gra. -
tia,iugis in eo est. Sicut etiam om nes aliae consecrationes im mobiliter manent, permanentibus rebus consecratis, propter quod non ite rantur. Veritas autem licet figurae respondeat, tamen figura non Po test eam admirare. An TERTrvia dicendia, quod
eorpus Christi remanet in hoc sacramento, non solum in crastino