장음표시 사용
441쪽
militudinarie intelligitur passio
Ar rarat nem,eo modo, quo dictum est i informa consecrationis panis. Per verba autem sequentia designatur virtus sanguinis effusi in passione, quae operatur in hoc sacramento. Qiae quidem ad tria ordinatur. Primo quidem & principaliter ad adipiscendam aeternam haereditatem, secundum illud Hebrae. io. Habentes fiduciam in introitu sanctorum in sanguine Christi. Et ad hoc designandum dicitur noui &aetet- ni testamenti. Secundo ad iustitiam gratiae, quae est per fidem se .cundum illud Roma. 3. Quem proposuit Deus propitiatorem per fidem in sanguine ipsius,ut sit ipse iustis&iustificans eum, qui ex fide est I a s v Christi, & quantum ad hoc subditur,mysterium fidei.Tertio autem ad remouendum impe dimenta utriusque praedictorum, scilicet, peccata, secundum illud Hebrae. 9. Sanguis Christi emundabit conscientia nostram ab operibus mortuis,idest,a peccatis. Et
quantum ad hoc subditur: Qui pro vobis & pro multis effundetur in
remissionem peccatorum. AD p R. I M via ergo dicendum,
quod cum dicitur, hic est ealix sanguinis mei, est locutio figurativa. Et potest dupliciter intelligi. Vno
modo secudum metonimiam, qua ponitur continens pro contento, ut sit sensus:Hic est languis meus contentus in calice,de quo fit hic mentio,quia singuis Christi in hoc sa
cramento consecratur,inquantum
est potus fidelium , quod non importatur in ratione sanguinis , &ideo oportuit hoc designari pervas huic usui accomodatum. Alio modo potest intelligi secundum metaphoram, prout per calicem si Christi quς adsimilitudinem cali. eis inebriat secunduin illud Thre
nor. 3. Repleuit me amaritudini bus: inebriavit me ab synthio.vnde&ipse Dominus passionem suam
calicem nominat, Matth. 26. di. cens:Transeat a me calix iste. Vt
sit sensus , hic est calix passionis meae, de qua fit mentio in sanguine fecit sum a corpore consecrato,
quia separatio sanguinis a corpore suit per passionem. An sacvNDVM dicendum, quod quia vidi istum est languis seorsum consecratus,eXpressEpan i. sonem Christi repraesentat, ideo potius in consecratione sanguinis fit mentio de effectu passionis, qua inco secratione corporis, quod est passionis subiectum. Quod etiam designatur in hoc quod Dominus dicit: Quod pro vobis tradetur,quasi diceret: Quod pro vobis passioni
subi ieietur. ADYERT iv M dicendum,quod testamentum est dispositio haereditatis. Haereditatem autem caelestem disposuit Deus hominibus danda per virtutem sanguinis Iasu Christi, quia ut dicitur Hebrae. 9. Vbi est testamentum,mors necesse est intercedat testatoris. Sanguis autem Christi duplicitet est hominibus exhibitus. primo quidem in figura,quod pertinet ad vetus testa metum .Et ideo Apostolus ibidem concludit.Vnde nec primum testamentum sine sanguine dedicatum est. Q iod patet ex hoc, quod sicut dicitur Exod. 2 . Lecto omni mandato legis a Mose,omnem populit aspersit, dicens:Hic est sanguis testam eli,quod madauit ad vos De . Secudo autem est exhibitus in rei
442쪽
veritate . quod pertinet ad nouum testamentis. Et laoc est,quod Apostolus ibi de prs mittit dicens: Ideo noui te Ilameti mediator est Chri .stus,ut morte intercedente, repromissione accipiant,qui vocati sunt aeternae haereditatis. Dicitur ergo hic sanguis noui testamenti, quia iam no in figura,sed in veritate exhibetur. unde subditur,qui pro vo bis effundetur. Interna autem iu- spiratio ex huius sanguinis virtute procedit secundum, quod passione Christi ius liticamur.
AD P A a T v M diccdum, quod hoc testamentum est nouu ratione hibitionis. Dicitur autem aeter num tam ratione aeternae Dei priordinationis, quam etiam ratione
aeternae haereditatis,quae per hoc testamentum disponitur. Ipsa etiam persona Ch isti, cuius sanguine testamentum disponit ut, est aeterna.
A b Ui vii dicesidii, quod my sterium hic ponitur, non quid εad excludendam rei Veritatem,sed ad ostendendam occultationem,
quia & ii se sanguis Christi occulisto modo est in hoc sacrani nio, de ipsa passio Christi occilliε filii S
gurata in vet ri testana to. AD fg xv v xi dicenduin, quod
dicitur my sterium fide quasi fidei obiectum quia quod fingili Chrisi secundum veridiatem si in hoc sacran .ento sola fide tenente: ipsa etiam Christi pastio per fidem ni . sificat. Baiuismus autem dicit ut sacramenti ina fidei, quia est quaeda fidei protestatio. Hoc auteni est sacra inentum charitatis,quasi figuritiuum & esse iuuiii .ia: i iii AD SE vrrMvM dicendi: m, resim frepraesentat passione Chrii. Et ideo potius in consecratione sanguinis fit mentio de passione Christi Se fructu ipsins,quam in cosecratione corporis. A Docet Avvia dicendo, quod
sanguis passionis Christi, non soluhabet efficaciam in Iud sis electis, quibus e.hibitus est sanguis veteris testamenti edetia in in gentilibus:nec solum in sacerdotibus, qui hoc conficiunt sacramentum, vel aliis,qui sum unt, sed et iam in illi: pro quibus offertur. Et ideo signanter dicit, pro vobis Iudais, & pro multis, scilicet Gentilibus: vet,pro
vobis mai Hucat tibus, S promultis pro quibus offertur. AD NON via dicendum, quod Euangelistae non intendebant tradere formas fiscramentorum,quas in pii mitiua. Ecclesia oportebate me occultas', ut dicit Dionys.
lis fine Ecclesiast. literar. sed in tenderunt historiam de Christo te xere. Et tamen liare onania sere very si qiiod sicut dictu est sanguisse
Ursum consecratus a corpor crabu ex diuersis scripturae locis acti .pi possvnx. Nam quod dicitur hic est ealisit, habet it I iiς. 22.& r. Corinth A i. Matth .auteni et s.dicitur, hic est sangui; hie sis noui tellam e- ti,qui pro multi; et fundetur in te imminem peccatorum. Qubdiu: etem additur,aeterni,&iterum niy
llelltim fidei, es traditione Domitn habetur, quae ad Ecclesiam se Apo stolos peruenisi feci fias illud
443쪽
Ytram praes lia derbis formarum insit
... 4 i . I 1 tur.Videtur, quod praedictis
verbis isormarum non insit aliqua vis creata,effectiva cosecrationis. Q. Dicit enim Damas.' in lib.Solai c. virtute Spiritus sancti sit conuerso
.e t..tiria panis in corpus Christi, sed virtus - - . Spiritus sancti est virtus increata. Ergo nulla virtute creata horu verborum conficitur hoc sacram ent ii. I 2. Praeterea,Opera miraculosa non fiunt aliqua virtute creata, sed sola virtute diuina, ut in primas p. .iro. r. parte habitum est. ' Sed conuersio A. panis & vini, in corpus de sanguine Christi, est opus non minus miraculosum, qua ereatio rerum, vel etiasormatio corporis Christi in utero virginali , quae quidem nulla virtute creata fieri potuerunt. Ergo ne, que hoc sacra metum consecratur aliqua virtute creata dictorum ver
NM --.M 'I 3. Praeterea,Praedicta verba no sunt simplicia, sed ex multis copolita,nec simul,sed succestiue proferuntur. Conuerso autem praedi-
, cta ut supra dictum est: fit in insta
ti .unde oportet, quod fiat per simplicem virtutem. Non ergo fit per
virtutem horum verborum. Sanco NTRA est,quod Amb. l. 4.ε. a. i. 'dicit in lib.de Sacramentis. Si tan' ta est vis in sermone Domini Iasu, ut inciperent esse , quae non erant, quanto magis operatorius est , ut sint quae erant, & in aliud commutentur Et sic quod erat panis ante consecrationem iam corpus Chri-
si est post consecratione, quia serin
R Espo Mnao dicendum, quod quidam dixerunt nullam virtutem creatam esse nec in praedictis verbist ad transubstantiationem facie in. . o l. t. dam,nec etiam in aliis sacramento N i
rum sermis,vel etiam in ipsis saeramentis ad inducendos sacramentorum effectus. od sicut supralia. bitum est: & dictis sanctorii reptignat,& derogat dignitati sacranae 3 'torum nouae legis. Vnde cum hoc sacramentum sit prae caeteris dianius sicut supra dictum est: conse 1. 1 .ard. quens est, quod in verbis formalibus huius sacramenti si quaeda virtus creata ad conuersionem huius sacramenti facienda ivi instrumen. talis tame, sicut & in aliis sacrametis, sicut supra dictum est l. Clinienim haec verba ex persona Chri- ' sti proserantur,ex eius mandato cosequuntur virtutem instrumentalea Christo,sicut & c tera eius facta vel dicta habent instrumentaliter salutiferam virtutem , ut supra dictum e sit. AD p RiMvM ergo dicendum, quod cum dicitur sola virtute Spi. ritus sancti panem in corpus Christi conuerti, non excluditur virtus instrumentalis,qui est in sorma huius sacramenti, sicut cum dicitur, solus faber facit cultellum, non excluditur virtus martelli. AD sacv NnvM dicendum, quod opera miraculosa,nu lla creat ut a potest facere,quasi agens principale, potest tamen ea facere in strumentaliter,sicut ipse tactus manu Christi sanauit leprosum. Et per hunc modum verba Christi couertunt panem in corpus Christi.
Quod quidem fieri non potuit in
444쪽
conceptione corporis Christi,qua corpus Christi formabatur,ut aliquid 1 corpore Christi procedens
haberet instrumentalem virtutem ad ipsius corporis Armationem. In creatione etiam no fuit aliquod extremum, in quod instrumentalis actio creaturae posset terminari, unde non est simile. AD TERT ivxi dicendum,quod praedicta verba' quibus fit cosecratio,sacramentaliter operantur. Vnde vis conuer sua, quae est in sermis horum sacramentorum , consequi tur significationem, quae in prolatione ultimae dimonis terminatur. Et ideo in ultimo instanti prolationis verborum, praedicta verba consequuntur hanc virtutem,in ordine tamen ad praecedentia. Et haec virtus est simplex ratione simplicis significaυ,licet in ipsis verbis exterius prolatis,st quaedam copositio.
Utrum praedicte locutionessint erae.
AD quin tu sic proceditur. His
detur,quod praedicis locu . tiones non sint verae. Cum enim dicitur,hoc est corpus meii, ly hoc, est demostrativum substantis. Sed ieeundum praedicta,' quando proferetur hoc pronomen, hoc, adhuc est ibi substantia panis, quia trasubstantiatio fit in ultimo instanti pro Iationis verborum. Sed hare est falsa,panis est corpus Christi, ergo &haec est falsa, hoc est corpus meti. 2.Praeterea, Hoc pronomen, hoc, facit demonstrationem ad sensum .pSed species sensbiles, quae sunt in hoc facramento, neque sunt ipsum corpus Christi neque accidetia corporis Christi. Ergo haec locutio non potest esse vera, hoc est
M .Praeterea , Haec verba scutdictum est' sua significatione eta Arerrare. ciunt c5uersionem panis in corpus Christi. Sed causa effectiva praein telligitur effectui. Ergo significatio horum uerborum praeintelligitur couersioni panis in corpus Christi. Sed ante conuersionem haec est salsa,hoc est corpus meum. Ergo
simpliciter est iudicandum quod si falsa. Et eadem ratio est de hac Iocutione, hie est calix sanguinis
mei,&c. SED CONTRA est, quod haec
verba profertitur ex persona Christi qui de se dicit Ioan. i .Ego sum
Raspore Dao dicedum, quod circa hoc multiplex fuit opinio. Quidam enim dixerunt , quod in hac locutione hoc est corpus me ii, haec dictio, hoc, importat demo
strationem ut conceptam, & non ut exercitam,quia tota ista locutio sumitur materialiter, Cum recita' atiue proferatur. Recitat enim sacerdos Christum dixi sie, hoc est
corpus meum. Sed hoc stare non potest,quia secundu hoc verba hic non applicaretur ad materiam corporalem praesente m,& ita non perficeretur sacrametum: dicit enim August super Ioann. Accedit ver ιαι- ῶ -λbum ad elementum, Sest sacrame tum. Et praeterea ex hoc totaliter non euitatur difficultas huius quς- sionis,quia eaedem rationes manent circa primam prolationem,
qua Christus haec verba protulit, quare manifestum est,quod no materialiter sed significatiuε sumebatur.Et ideo dice dum est, quod etiaquado proseruntur a sacerdote, Ggnificatiue & non tantum materia ' in it i liter sumuntur. Nec obstat quod Mm sacer. iuiti
445쪽
sacerdos ea recitatiuE profert, quasi a Christo di cta, quia propter infinitam virtute Christi, sicut ex
contactu carnis suς vis regeneratiua peruenit no tu ad illas aquas,
quae Christiam tetigerunt, sed ad
omnes ubique terra tu, per omnia
sutura secula: ita etiam ex prolatione ipsius Christi, haec verba virtute consecrativam sunt consecuta,a quocunque sacerdote dicantur, ac
si Christus ea praesentialiter proserret. Et ideo alij dixerunt, quod haee dictio, hoc, in hac locutione saeit demonsi rationem,non ad senis sum, sed ad intellectum, ut sit sensus, hoc est corpus meum, id est, significat ii per hoc, est corpus meu . Sed nec hoc stare potest, quia e uin sacramentis hoc efficiatur,quod significatur,no seret per hanc sormam, ut corpus Christi sit in hoc
saeramento secundum.veritatem,
sed solum scut in sgno , quod est
haereticum,ut supra dictum est.' Et ideo alii dixerut,quod haec dictio, hoc,facit demonstrationem ad sensum, sed intelligitur haec demo stratio non pro illo instanti locu tionis , quo prosertur haec dictio, sed proavltimo instanti locutio--.6t .Lι-.T nis , scut cum aliquis dicit, nune . . taceo, hoc adverbium,nunc, facit
demonstrationem pro instanti immediate sequenti locutionem, est enim sensus , statim his verbis di.ctis, taceo. Sed nec hoc stare potest, quia secundum hoc, huius locutionis esset sensus. , corpus meuest corpus meum. Quod praedicta locutio non facit, quia hoc fuit etiam ante prolationem verbori unde nec hoc praedicta locutio si-D M-.-- gnificat. Et ideo alitet dicendum P. UM V est,quod sicut praedictum est,t haec
locutio habet virtutem sectivam conuersionis panis in corpus Christi. Et ideo comparatur a dalias locutiones, quae habent solum vim significatiuam, & non iactitiam,sicut comparatur conceptio intellectus practici, quae est factiva rei, conceptioni intellectus nostri spiculativi, quae est accepta a rebus, nam voces sunt signa intellectuum
secundum Philosophum .i Et ideo Iscut conceptio intellectus practici non praesupponit rem concepatam , sed facit eam, ita veritas huius locutionis non praesupponit resignificata,sed iacit ea, sic enim se habet verbii Dei ad res factas per
verbum.H cautem conuerso non ,
fit successue,sed in instanti, sicut dictum est. ' Et ideo oportet qui dem intelligere praedictam locv. tionem secundum vitim uim instans
. prolationis verborum, non tamen
ita quod praesupponatur ex parte subiecti id quod est terminus conuersionis, scilicet, quod corpus 'Chiisti, sit corpus Christi, neque etiam illud quod fuit ante conuerasionem, scilicet panis, sed id quod
communiter se habet quantum ad utrumque,scilicet contentum in gh
nerali sub istis speciebus. N o enim factui h c verba quod corpus Christi sit corpus Christi, neque quod panis sit corpus Christi, sed quod contentum stib his speciebus, quod
prius erat panis, sit corpus Clitibili. Et ideo signanter non dicit Do-iminus,hic panis est corpus meum, quod esset secundu intellectu secudς opinionis .iaeque, hoc corpus mea est corpus meum, quod esset secundum intellectum tertiae opinionis, sed in generali, laoc est eorpus meunullo nomine apposito a parte sub
446쪽
iecti, sed solo pronomine , quod significat substantiam in commv. ni, sine qualitate, idest sorma determinata. AD PRIMvM ergo dicendum,
quod fixe dictio, hoc, demonstrat substantiam,sed absque determinatione propriae naturae, sicut dictum
est. An sacv NovM dicend si,quod hoc pronome,hoc non demonstrat
ipsa accidentia, sed substantia sub
accidentibus contentam, quae primo fuit panis, 3c postea est corpus Christi. Quod licet no insormetur his accidentibus,tamen sub eis co-tinetur. AD YxRY t v M dice dum, quod significatio huius locutionis prasintelligitur rei significatae ordine naturae scut causa naturaliter est prior effectu. Non tamen ordine teporis , quia haec causa simul habet secum suum effectum. Et hoc sufficit ad veritatem locutionis.
Vtrum forma consecrationis panis,con. sequatur suum essectum antequam perficiatur forma consecra
A D sextum se proceditur.Vii. ' . . 'detur,quod forma consecra.. i. tionis panis, non consequatur suum effectum,quousqtie perficiatur sorma consecrationis vini. Sicut enim p consecratione ita panis incipit
esse corpus Christi sub hoc sacramento, ita per consecrationem vini incipit esse sanguis. Si ergo verba consecrationis panis haberent suum effectum ante consecratione vini,sequeretur quod in hoc sacra mento inciperet esse corpus Chri
sti' sine sanguine ,quod est inconueniens.
a. Praeterea, Unum sacramen Hlum,unum habet complementum, unde licet in baptismo sint tres immersiones, non tamen prima immersio eo sequitur suum effectum, quousque tertia fuerit terminata. sed totum hoc sacramentu est v nil ut supra dictum est. ' Ergo verba R 3.M. . quibus consecratur panis, non con sequuntur suum effectum sine verbis sacramentalibus,quibus conse
3. Praetere in ipsa serma c6secrationis panis, sunt plura verba, quorum prima non consequuntur effectum nisi prolato ultimo, sicut dictum est.' Ergo pati ratione nee
verba, quibus consecratur corpus
Christi habent effectum, nisi prolatis verbis, quibus sanguis Christi
SED CONTRA est, quod statim dictis verbis consecrationis panis, hostia consecrata proponitur populo adoranda. Quoa non fieret,sino
esset ibi corpus Christi, quia sic ad
idololatriam pertineret. Ergo ver. ba consecrationis panis, suum esse ctum consequuntur, antequam proferantur verba consecrationis vini.
Ras νοNDllo dice dum, quod quidam doctores dixerunt, quod hae duae sormae,scilicet, cosecrationis panis & vini,se inuicem expe ctant in aged ita scilicet quod prima non perficit suum effectum antequam proferatur secunda. Sed hoc stare non potest, quia sicut dictum est') ad veritatem huius locutionis,hoc est corpus meum,requi ritur pr pter verbum praesentis te. poris,quod res significata simul tepore sit eum ipsa significatione lo. cutioni alioquin si in futurum e pectaretur res significata,appone
447쪽
retur verbum suturi temporis non rem verba diuersarii in formarum. autem verbum praesentis , ita scili- Et ideo non est sinite. cet quod non diceretur, hoc est corpus meum , sed hoc erit corpus meum. Significatio autem huius locutionis completur statim, completa locutione horum verbo . . m,& ideo oportet rem significatam statim adesse. Quaequidem est effectus huius sacramenti alioquin locutio non esset vera. Est etia haec positio contra ritum Ecclesiae,quet statim post prolationem verborum , corpus Christi adorat. Vnde dicendum est, quod prima sorma non expectat secundam in agen do, sed statim habet suum effectu-
A n P Rixiv M ergo dicendum, quod ex hac ratione videntur suis-
se decepti illi,qui praedictam t pinsitionem posuerunt. Vnde intelli. gendum est, quod facta consecratione panis,eliquide corpus Christi ibi ex vi sacramenti,& sanguis
ex reali concomitantia r sed postmodum per consecrationem vini,
fit ibi eeonuerso sanguis Christi
ex vi sacramenti: corpus autem ex
reali concomitan ia. Ita quod totus Christus est sub utraque specie, si α ι ν. .c' eut supra dictum est. 'AD sECvN Dv M dicendu , quod hoc sacramentum est unum perse-2 73αν. z. ctione sicut supra dictum est inquantum scilicet constituitur ex duobu scilicet cibo & potu, quo rum utrumque per se habet suam persectionem. Sed tres immersor ret, i nes baptis ni ordinantur ad unum simplicem effectum. Et ideo non est simile. An TERT iv M dicendum, quod diuersa verba,que sunt in forma cosecrationis panis, constituunt veritatem unius locutionis, non au-
Sementiae σ conclusiones quast. P Rima concluso: orma ipse cra nonis panis e I bae,hoc est corpus meum . inι autem haec,hices tali AIanguinis meι,σc. Primὀ. quia Uirsus Dominus hoc Iacramentum ιnsitu ns eis. '-- dem erbis consecrauit σ eisiem pra- cepit sacerdotes cosecrat e, dicens thοι facite. Secundὸ, quia haec erba significant quod V iunt intermina prolationis σ
accidentibus tecta, quae in eodem termi
no est corpvidet sanguis christi.
Secunda conclusio: In es fis. mis,quae omnInos propriὶ e sunt n- est ιιιnstrumentalis essestiua transub. stantiationis, quia iniste diuina et ut
Tet ita conclusio: Essectas Miusfrma non det ab alto forma esseritu.
quia significationius per quam ob ut, non pendet ab alterim sirnificatione. de hac glareites distine te dimim es supra g. 7q. quia matelix formae sacramenti coluncta est do Din.i: c .rean ubstitiatis est essectus Dimae,de qua q, 7 .m ideo causae, id6Τforma doctrina debuit praecedere. '
De effectibus sacramenti Euclia . .ristiae,in odio articulos divisa.
DUnde considerandam est de s i.
Etibus huius sat ramenti. Et circa hoc queruntur octo. Primo, trum hoc sacramentum conferat gratiam.
Secunao rum essectus huius sacramentisit adepti loria. Tertioἰκrum essectus. huiussacramenti is ama sit remisso peccati mortalis
448쪽
Quinὀyrrumper hoc sacramentum re mittatur peccatum eniale. Quinto, trumper hoc sacramentum to ta poena peccari remittatur.
Sexto trum Mesacramentum homines praeseruet ὸ peccatisfuturis. Septimo trum hoe Acramentum prositabιs,quam sumentibus. octauo, de impedimenta essectus huius
Vtrum periae sacramentum confera.r r gratia.
detur,quod per hoc fac rametu non coseratur gratia. Hoc enim sacramentum est nutrimen tu spirituale. Nutrimetum aute no datur
nisi viventi. Cu ergo vita spiritua lis sit per gratia,non competit hoc. sacramentum nisi habeti gratiam. Non ergo per hoc sacramentum consertur gratia, ut primo habea tur: similite retia nec ad hoc quod augeatur,quia augmentum spirituale pertinet ad sacramentum confirmationis,ut dictum est ' Non ergo per hoc sacramentum gratia consertur.
r. Praeterea, Hoc sacramentsi consertur ut quaedam spiritualis resectio. Sed resectio spiritualis magis videtur pertinere ad usum gratiae, quam ad gratiae collationem. Ergo videtur, quod per hoc sacra.
3. Praeterea, Sicut supra dictu est,' in hoe facramento corpus Christi offertur pro salute corpo ris sanguis autem pro salute animae. Sed corpus non e si subiectum gratiar sed anima,ut in secunda parte ' habitu est. Ergo ad minus quan
tum ad corpus per hoc sacrament si gratia non consertur. SED CONTRA est, quod Dominus dicit Ioann. s. Panis quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita.Sed vita spiritualis est per gratiam. Ergo per hoc facta mentum gratia consertur. Rasposogo die edum, quod effectus huius sacra meti debet co
siderari,primo quidem, & principaliter ex eo quod in hoc sacrameto continetur , quod est Christus. Qui sicut in mundum visibiliter.veniens contulit mundo vitam gratia secundum illud Ioann. t. Gratia &veritas per Illa via Christum facta est ita in hominem sacramen
taliter veniens,vitam gratiar operatur, secundum illud Ioan. s. Qui maducat me,vivet propter me. Vnde
verbum,mies seipsum propriae carni, feeit ipsam vivificatiuam,decebat enim eum nostris quoddammodo uniri corporibus per sacra eius earnem & pretiosum sanguinem, quae accipimus in benedictionem vivificatiuam in pane & in vino.Secundo,consideratur ex eo quod per hoc sacramentum repraesentatur,
quod est passio Christi, sicut supra dictum est. t Et ideo effectum, quem passio Christi secit in mun
do, hoc sacramentum facit in ho. mine. Vnde super illud, Ioann. 39. Continuo exivit sanguis & aqua, dicit Chrysosto. ' Quia hinc sus- Ηο.cipiunt principium sacra mysteria cum accesseris ad tremendum calicem , ut ab ipsa bibiturus Christi costa, ita accedas. Vnde & ipse Dominus dicit Matth. etc. Hie ςst sanguis meus, qui pro vobis effundetur in remissione' peccatorum.
449쪽
Tertio consideratur effectus huius clesiae sicut paruuli, scut supra dira 3
sacramenti ex modo, quo traditur hoc sacramentum, quod traditur per modum cibi & potus. Et ideo omnem effectum,quem cibus 5cpotus materialis iacit, quantum ad vi. tam corporalem quod scilicet sustentat,auget,reparat, & delectat hoc totum facit hoc sacramentum quantum ad vitam spiritualem. Unde Ambros.' dicit in lib.de sacramentis: Iste panis est vitae aeternae, qui animae nostrae substantiam sul- est. Et Chrysosto. ' dicit super Ioann.Praestat se nobis deliderantibus& palpare,& comedere,&lecti. Vnde&ipse Dominus dicit Ioann.6. Caro mea vere est cibus,& sanguis meus ver E est potus. Quarto eosderatur effectus huius sacramenti ex speciebus, in quibus traditur hoc sacramentu. Unde August.' ibidem dicit, Dominus noster corpus & sanguinem suum in eis rebus commedauit, quae ad unualiquid rediguntur ex multis: nam que aliud, scilicet panis, ex multis granis in unum constat, aliud scilicet, vinum, in unum ex multis acinis conssuit. Et ideo ipse alibi dicit super Ioann. ' O sacramentum pie tatis, o signum unitatis, o vinculum charitatis.Et quia Christus,&eius
passio est causa gratiae & spiritualis te sectio , & charitas sine gratia esse non potest,ex omnibus pretinis sis manifestum est, quod hoc sacra.
mentum gratiam confert. AD PEi MuM ergo dicendum,
quod hoc sacramentum ex seipso virtutem habet gratiam conseren .di, nec aliquis habet gratiam an te susceptionem huius sacramenti,
vel nisi ex aliquo voto ipsius,vel per seipsum, sicut adulti, vel voto Ec-
tis ipsius est, quod etiam ex voto ipsius aliquis gratiam consequatur, perquam spiritualiter vivificetur. Restat igitur, ut cum ipsum sacra. metum realiter sumitur,quod gratia augeatur,& vita spiritualis perficiatur. Aliter tamen quam per sacramentum confirmationis,ira quo augetur S perficitur gratia ad persistendum contra exteriores impugnationes inimicoru Christi . . Per hoc autem sacramentum augetur
gratia,&perficitur spiritualis vita, ad hoc quod homo in seipso persectus existat per coniunctionem ad
An sacv Nouxi dicendia,quod hoc sacramentum confert gratiam spiritualitercu virtute charitatis..Vnde Damasc.' comparat hoc sa' ra Accramentum carboni, quem Isaias vidit, Isai.6. Carbo enim lignum simplex non est, sed unitum igni:ita&panis cornmunionis non simplex panis est, sed unitus diuinitati. Si-eut Grego. dicit in Hom. Pentec. n. . io. is Amor Dei non est otiosus: magna
enim operatur,si est. Et ideo per hoc sacramentum quantum est ex sui virtute, non solum habitus gratiae & virtutis confertur, sed etiani excitatur in actum , secundumpit lud a. Corinthio. s. Charitas Christi urget nos. Et inde est quod ex virtute huius sacramenti anima spiritualiter reficitur per hoc quod anima spiritualiter delectatur,&quoddammodo inebriatur dulcedine bonitatis diuinae, sec udum illud Canta . Comedite amici, & bibite,& inebriamini charissimi. AD TERTI vra dice dum, quod quia sacramenta operantur salute, quam
450쪽
quam significant: ideo secundum
quandam assimilationem dicitur, quod in hoc sacramento corpus of- sertur pro salute corporis, & sanguis pro salute animae,quavis vir u que ad salute utriusque operetur, cum sub viroque totus fit Christ us: ut supra dictum est. Et licet corpus non si immediatum subiectu gratiae,ex anima tarne redundat es-fectus gratiar ad corpus,dum in presenti membra nostra exhibemus arma iustitiae Deo ut habetur Romano. 6.& in futuro corpus nostr ii sortietur in corruptionem S gloriam animae.
Vtrum essem s hvius acramenti sit adeptio oris.
Videtur,quod effectus huius sacramenti non sit adeptio gloriae, effectus enim proportionatur suae causae. Sed hoc sacramentum competit viatoribus, unde & viaticum dicitur. Cum igitur viatores non dum sint capaces gloriae, videtur quod hoc sacramentum non causet adeptionem gloriae. r. Praeterea, Posita causa sum, cienti,ponitur effectus. Sςd multi accipiunt hoc sacramentu, qui n tu quam peruenient ρd gloriam: ut patet per August.' a1.de Civit. Dei. Non ergo hoc sacrametum est causa adeptionis gloriae. 3 . Praetere. Maius non effici. rur a minori, quia nihil agit ultra suam speciem.Sed minus est acci
pere Christum sub specie aliena quod fit in hoc sacramento , quamstui eo in specie propria, quod pertinet ad gloriam. Ergo hoc sacra/
SED CONTR A est, quod dicitur Ioan . s. Si quis manducauerit ex hoc pane,vivet in aeternum. Sed vivia aeterna est vita gloriae. Ergo estedius huius sacramenti est adeptio gloriae. Ras poNDEo dicedum, quod in hoc sacramento potest considerari & id,ex quo habet effectu, scilicet ipse Christus contentus , &passio eius repraesentata, & id per quod habet effectum, scilicet usus
sacramenti,& species eius. Et qua . . tum ad utrumque competit huic sicramento, quod causet adeptione vitae aeternae. Nam ipse Christus per suam passionem aperuit nobis aditum vitae aeternae, secundum illud Hebr.9 Noui testamen time. diator est, ut morte intercedente, ' , qui vocati sunt,accipiant repromis - . 2.sionem aeternae haereditatis. Vnde& in sorma huius sacramenti dici tur, Hic est.ςaliYsanguinis mei no ui&aeterni testamenti. Similiter etiam resectio cibi spiritualis , de unitas significata per species panis&vini habentur qui dein pr senti, sed imperfecte, persecte aute in statu gloris.Vnde Aug. dicit superil lud,Ioann. 6. Caro mea vel Eest ci. -- bus, Cum cibo S potu id appetant
homines, ut non esuriant,neque si tiant, hoc veraciter non praestat ni. si est cibus & potus, qui eos,a qui 't' v I bus sumitur,lmmortales N incor.
riiptibiles facit in societate sanctorum,ubi pax erit & unitas plena a que persecta, A is , Rii M v xi ergo dicendum, quod sicut pastio Christi, in cuius
virtute hoc sacrametum operatur,
est quidem causa sufficiens gloriae. no tame ita,quod statim per ipsam introd ucamur in gloria ς sed opor