장음표시 사용
51쪽
motus la paruulis, quibus excitantur inte. sticas, quae vulgo videri non debente aurius ad excipienda dona Dei, per similesiis quos legimus Baptistam habuisse in utero matris, figmentum plane es , N anilis fabula. Secundo, si sacramentum sit sc deris & diuinarum promissionum sigillum, erit certa di infallibilis gratia in re. cipientibus sine exceptione indispositi nisa fuerit siemper homo iustus ante susceptum sacramentum,& in ipsa sulceptione necesse est habeat conseientiam, intelligentiam, fidem,& memoriam prominioni uoportebit Deum cuique hominum venienti ad sacrametum per verbum suum expressὸ promisisse calutem & gratiamin est lacramentum falli obsignatis &contestatior erit verbum Dei praeterea mitinus clarum quam sacramentum,cum licaede illo nobis testisceturidenique oportebit sacramentum dare fidem verbo Dei, clini tamen constet homines accedere ad sacramentum, quia credui verbo Dei, de effectu sacramenti quod recipiunt.
Praetere, , licet hoc ipsum quod est . signare Dei dona , sit aliquid conscire, di eam vim aduersarii sacramentis concidant, tamen lanctificationis & gratiae nihil volunt per illa conferri, & ideorio nouis sacramentis vetera nobis exhiabent vacua & egena , contra verbum
Dei , ut supra ostendimus. sic ait Caluinus baptismo nihil noui doni eaelestis insanti donari a Deo, sed sanctificationem
in utero matris, ex vi praedestinationis sa ctam, sanciri & confirmari: quae ratio sacramentorum noue lagis, si vera est sequitur contra Caluinum & alios, nihil signi sicarum per eucharilliam nobis exhiberi,
ut illos lentire suo loco de Eucharistia docebimul. Concludamus igitur, si aliquid exhibent sacramenta, , t de eucliaristia illi satentur, perit Caluini doctrina de baptismo, & sanctificatione infantum in teris matrum, si nihil exhibent sua vi &S cnergia, sed exbibita alterius vi obsignant: perit doctrina illorum de eucha. ristiae efficacia : quare non possunt sibi
constare. Fatemur quidem Theologos vel
res usos fuisse, sigilli & signaculi nomine,
in exprimenda ratione sacramenti, sed alio sensu atque aduersarii. Sigilli enim duplex est usus in literis humanis , unus ad occultandum res secretas, sacras dc myter ad faciendam fidem rei cui apponis tur, ut in diplomate regio: primo modo quaedam sacramenta veteres appellant sigilla, altero modo aduersarii omnia sacra menta promissionis diuinae de reminsne peccatorum: quae vides quam longEdiuersa sint. Primus usus est etiam in fameia scriptura, Apocalyp. . signaculum, desgilla leptem signant librum. Tertia. de poenitentia, lauacrum baptismi voeat tadei oblignationem. Balidi lib. I. contra Eunom. idem sacramentum vocat Gdei sigillum. D. August lib. i5.contra Faustum, cap. ii. sacramenta visibilia cuiuΩquc relisionis, signacula vocat, & ab Omnibus Theologis eodem sensu dicitur sigillum consessionis. Dicuntur etiam a mota δὲ veteribus Theologis, quaedam sacramen -λιωλ-t signa, sigilla, signacula, symbola,pr i. pter characterem nobis impressum , eximitatione diui Pauli, Epheia .cum ait, no lite contristare Spiritum sanctum Dei, in
quo signati estis, in quem locum Dali ron.Symboli im ait Spiritus sancti in die baptismi accepistis: nouum signaculum habere caepistis: sic saepe D. August. disputans contra Donat sta de charactere
ordinis,& baptismi. 1 i Eodem sensu sigilli, ut occludentis rem secretam, dicatur, Romano. q. Cir e cisio signaculum iustitiae, non autem promisitonis aut pacti de remissione peceati, ut volunt aduersarij, licet alia rati ne dicatur signum foederis initi cum p pulo Dei, Gen. i7.quia ut ait ig. laudu& velat iustitiam fidei, donee in Aduenis tu Christi patesat, quomodo vere iusti si .eetur filius Abrahae , qui est ex semine
promissionis. Iraeterea non sequitur cise cuncisionem fuisse omnibus, quod fuit , Abraliae, de quo loquitur D.Paulus, sicut baptismus non fuit omnibus quod Christo tanquat autem Paulus suisse circu-sonem ipsi Abrahae stanaculum iustitiae fidei in praeputio,& ideo non habuit in illo primarium & proprium usum quem in caeteris: cturi ipse prius suerit iustificatus, ut ii u t Augustinus lib. 4. de
baptismo contra Donatili. cap. 2 con ita autem fiuit in Isaac, quia in eo praecessit signaculum , & secuta est fidei iustitia. Sic etiam cap. I. eiusdem lib. d set, Comelium prius iustificatum , dein- do
52쪽
semper inuenilat, per se auteIn temperes sciat iustos. Non igitur eo doco ostendit Patilus, quae sit vis & ratio sacramenti circundisionis in siuscipientilius . sed caustis explicat, cur ille prunus accepit hoc Lacranuntumat idem possit appellari, pater & fundator circuncisonis, sicut dicitur, pater credontium in preputio. Postremue quis novideat manifestum paralogismum, cum id quod speciatim de uno sacramento Δ.chur , id asseritui omnium commiane: Oportui siet enim prius ollendere id quod de illo dicitur , non cile illius proprium, sed omnium committi :nos autem ostendimus sis acillum dici de cimincisione spirituali quadam ratione, non ergo debet transscrri ad communem rationem sacramentorum, quod se runt aduerurit.
De principali effectu sacramentorum qui est gratia, in sex articulos divisa.
DFinde considerandum e 1 deesse
gestu rerum principali, qui estg Da. Secundo de CeeTu secundario, qui est ιbaraci . Circa primum qu runtur sex.
Primo, dirum Iacramenta noue Legis sint causa gratiae. Secundo, trum gratia acramentalis aliquid addat se ei gratiam 4,rtutum - Cr donorum. Tenco , Drum sacramenta contineant
iau , t οῖ trum sit in eis aliqua Nirtus ad causandum gratiam. cuinto, trum tam 3tram in sacrame tis derivetur a passione chri ii. Eextorrum sacramenta 3eteris legis, gratiam causerent.
Hreum Sacramenta sint causa i i
i i Λ D primum sic proceditur, IU-ε α' εἰ- , Videtur , quod sacramenta μ' anon sint causa gratiae. Non ei iunidem videtur esse signum&causa, AE et, eo quod ratio signi videtur magis effectui competere. Sed sacramen ii νι rari s
tum est signum gratiae. Nun igitur r
est caula eius. ar. . e. z. . a. Praeterea, Nullum corporale agere potest in rem spiritu tem, eo quod agens honorabilius est patiente, ut August. ' dicit Q. 'L ἔ, super Genesad literam.Sed subiectum gratiae est mens hominis,quet est res spiritualis. Non ergo sacra menta possunt gratiam causare. 3. Praeterea, Illud quod est proprium Dei, non debet alicui crea turae attribui. Sed causare gratia, est proprium Dei, secundum illud Psal in .83.Gratiam & gloriam dabit Dominus. Cum ergo sacra menta consillant in quibusdainveebis Serebus creatis, non videtur, quod post in t gratiam causare. SED CONTRA est, quod 'Au- 'fria' se. .gus f. dicit supra Ioan . quod aqua baptis inalis corpus tangit, α cor abluit. Sed cor non abluitur nisi Per gratiam .Ergo causat gratiam,& pari ratione alia Ecclesiae sa,
Ruspo No Eo dice duin, quod necesse est dicere sacramenta no uae Legis per aliquem modum gratiam causare. Mani sestum est emni quod per sacramenta nouae Le. sis, homo Christo incorporatur:
sicut de baptisimo dicit Apollo. us ad Galat.3. Quotquot in Christo baptizati estis, Christum in duistis.
53쪽
duistis non autem efficitur lici, mo membrum Christi, nisi per gratiam. Quidam tamen dicunt, quod non sunt causa gratiae aliquid ope'rando, sed quia Deus sacramentis adhibitis, in anima gratiam operatur. Et ponunt exemplum de illoqui asserens denarium plumbeum accipit centum libras ex Regis ordinatione, non quod denatius ille aliquid operetii rad habendum praedictae pecunii quantitatem, sed hoe operarur sola voluntas Regis. Vnde& t Bernardus dicit in quo dam sermone de Coena Domini, sicut inuestitur Canonicus per librum, Abbas per baculum, Episcopus per annulum, sic diuisiones gratiarum diuersa sunt tradus sa
Sed si quis recth consideret i stemodus non transcendit rationem
fgni Nam denarius plumbeus, non est nisi quoddam sigram re, giae ordinationis de hoc, quod pecunia recipiatur ab illo. Similiter liber est quoddam signum quo de
s gnatur traditio canonicatus. Se cundum hoc igitur, sacramenta nouae legis nihil plus essent, quam s-
a gratiae: ctim tamen ex multis sanctorum auctoritatibus habe tur, quod sacramenta nouae Le-
iis non solum significant, sed cau-int gratiam.
Et ideo aliter dicendum quod duplex est causa agens principalis N instrumentalis. Principalis quidem operatur per virtutem suae formae, cui assimilatur effectus: si .cut ignis suo calore calefacit. Et hoc modo nihil potest causare gratiam,nisi Deus : quia gratia nihil est aliud quam quaedam participata similitudo diuinae naturae , se-
eundum illud secundae Pet. primo, Magna nobis &pritiosa promissa
donauit, ut diuinae simus consortes naturae. Caula vero instrumentalis non agit per virtutem sui sormae, sed solum per motum , quo mouetur a principali agente. Vnde effectus non assimilatur instrumento, sed principali agenti: si .cut lectiis non assimilatur securi, sed arti, quae est in mente artificis. Et hoc modo sacramenta nouae Legis gratiam causant. Adhibentur enim, ex diuina ordinatione hominibus, ad gratiam in eis causandam. Vndet Augusti dicit,
contra Faustum. Hςc omnia, scilicet sacramentalia, fiunt &transeunt: virtus tamen, scilicet Dei, suae per ista operatur, iu*iter manet. Hoc autem proprie dicitur instrumetum per quod aliquis operatur. Vnde & Tit. 3. dicitur: bal uos nos secit per lauacrum regena rationis. AD PRiMvM ergo dicendum,
quod causa principalis non propriE potest dici signum effectus, licet occulti, etiam scipsa si sensibili, & manifesta. Sed causa in .strumentalis, si sit inani sella , po test dici signum esse eius occulti reo quod non solum est causa , sed
etiam quodammodo effectus, ii quant si mouetur a principali agen 'te. Et secundum hoc, sacramen ta nouae Legis, simul sunt causae&sgna: Se inde est quod sicut communiter dicitur, esciunt quod figurant. Ex quo etiam patet , quod habent persectE rationem sacramenti, inquantum ordinantur ad aliquid sacrum non solum per modum signi, sed etiam per modum
54쪽
A D Ys c u es D v M dicet idu,qubdinstrumetum habet duas actiones. Vnam instrumentalem, lecundum quam operatur non in virtute propria, sed in virtute principalis ageniis. Aliam aute habet actione pro priam, quq competit sibi secundum propriam formam, sicut securi co-
petit scindere iatrone irae ac uita Us,facere autem lectum, inquantuestini frument uir .artis. Non autepersicit in illumetalem actionem, nisi exerce do actionem propriam:.
scindendo enim facit lectum. Et
similiter sacramenta corporalia, per propriam Operationem, quam exercerit circa corpus: quod tangunt, et ficiunt operationem instrumentalem exivirtute diuina circa animain: iicut aqua baptismi abluedo corpus secundum propriam virtutem: abluit animam, inquantum est instrumentum virtutis diuinae, nam cs anima& corpore unum sit.
Et hoc est quodi Augii. dicit,quod
corpus tangit,& cor abluit. AD TERT ivxi dicendum,quod
ratio illa procedit de eo quod est causa gratis per modu principalis agetis .Hoc enim est propriu Dei, ut dictu est.
Vtia 'atisfacramentalis aliquid addat
supergratia rirtutum σ donorum.
Videtur, quod gratia sacra. O . G. me talis no addat aliquid supergra z ' tia virtut si S dono tu. Per gratuit 4. q. s. enim virtut u & don otia pei scitu anima sufficienter,& quanta ad essentiam animae 5 quantu ad potu rio..tias Ciub,ut patet ex his et in ' Se m. s. q. cunda parte dicta sunt. oed gratia ordinatur ad anime persectionem. Ergo gratia sacram ei tali, non po-
test aliquid addere super g alia invii tu tuin & donorum.' a .pr terea, Desectus animet ex peccatis causantur. Sed omnia peccata sufficie ter excludiatur per gratia virtutu&dOnotu: qui anuli uestpeccatu,quod non coti arieturali. cui virtuti. Gratia ereo sacrametatis,cta ordinetur ad desectus animet tolle dos, no potest aliquid addere super gratiam virtutum&donor v. 3.pr terea, Omnis additio vel subtractio4n sorinis, vatiat specie: ut dicitur 3 tMetaphy. Si eigo Ssa sacramentalis addat aliquid super gratiam vii tutum N donorum, sequitiar, quod aeni auoce dicatur gratia. Et sic nihil certum nobis ollen, ditur,ex hoc, quod sacramenta di cuntur Statium causare. SED CONTRA est,quod si gratia sacramentalis non addit aliquid super gratia donorum & viiiiiiii,stu. stra sacramenta habentibus,& dona & virtutes consertetur. in operi bus autem Dei nihil est imitti a. Ergo videtur,quod glatia sacramcntalis aliquid addat super gratiam
virtutum & donorum. RE sp Nullo dice dum, quod
sicut in secuda parte diei ii in ei it .
gratia secundum se coiiderata, Per. scit essentiam animar, inquat uti iri participat quadam similitudine in diuitii esse. Et sicut abellemia antrina ae fluunt eius potentiae, ita a gra tia suunt quaedam persectiones ad Potentias animae , quae dicitia tur virtutes & dona, quibus poten' tiar perficiuntur in Oidine ad suos
actus. Ordinantur autem sacramen
ta ad quos da i peciales esse eius ne cessarios in vita Christiana, sicut baptismus ordinatur ad quandaruspiti tuaic regenerationem, qua hoad r
55쪽
mo moritur vitiis δε fit membrum
Christi,qui quide effectus est ali. quid speciale pr ter actus potentiarum animae. Et eadem ratio est
in aliis sacra metis.Sicut igitur virtutes & dona addunt super gratia communiter dictam,quadam per sectionem determinate ordinatam ad proprios actus potentiarum, ita
Utrumsacramenta noue legis contineant Irat m, i x. .
detur,quod sacra meta nouq u 7. Legis non contineant gratia: contentum enina videtur esse in continente. Sed gratia non est in sacra me to,neque sicut in subiecto, quia gratia sacramentalis addit super subiectum grati et non est corpus, gratiam communiter dictam,&su sed spiritus ineq; sicut in vase,quia per virtutes & dona, quoddam di, vas est locus mobilis, ut dictur in uinum auxilium ad consequendum sacramenti finem. Et per hunc modum gratia sacramentalis addit super gratiam virtutum & donorii. An praxi via ergo dicendum, quod gratia virtutum Sc donorum sufficienter perficit essentiam &potentias animae, quantum ad generalem ordinationem actuum animae. Sed quantu ad quosdam effectus speciales, qui requiruntur invita Christiana, requiritur sacramentalis gratia. AD sacvNDvM dicendu,quod per virtutes & dona excluduntur, sufficienter vitia de peccata, quan
tum ad praesens & suturum, inquatum s cilicet, impeditur homo per virtutes, & dona a peccando. Sed quantum ad praeterita peccata, quae transeunt actu, & permanent reatu, adhibetur homini remediuspecialiter per sacramenta. AD Yxa et iv M dicedum, quod ratio sacramentalis gratiae se habet ad gratiam communiter dictam , sicut ratio speciei ad genus. Vnde scut non aequi uoce diciturarii mal communiter dictum , &pro homine sumptum , ita non aequivoch dicitur gratia comminniter sumpta, & gratia sacramentalis.
t Physic. Esse autem in loco, non conuenit accidenti. Ergo videtur, quod sacramenta nouae legis non contineant gratiam. a. Praeterea, Sacramenta ordinatur ad hoc, quod homines per ea gratiam consequantur.Sed gratia cu sit accides, no potest transire de subiecto in subiectum. Ergo pro nihilo esset gratia in sacramentis.
I 3. Praeterea, Spirituale non continetur a corporali, etiam si in eo sit,non enim anima continetur, eorpore, sed potius continet corpus.Ergo videtur, quod gratia, cust quiddam spirituale, non conti neatur in sacramento corporali. SED CONTRA est, quod 'Hugo de sancto Victore diei quod sacramentum ex sanctificatione inuisibilem gratiam continet. RESPONDEO dicendum, quod multipliciter aliquid dicitur essiein alto,inter quos duplici modo gratia est in sacrametis. Uno modo si cui in signo, na sacramentu est s. gnu grati . Alio modo sicut in causa, ita sicut dictu est,t Sacramentunout legis est instrumentalis gra tiae causa. Vnde gratia est in sacra. mento noua legis , non quidem
secundu simiuudine speciei, sicut effectus
56쪽
effectiis est in causa uni uoca,neque etiam secundum aliquam formam propriam & permanentem &proportionatam ad talein effectum,sicut sunt effectus in causis non uni uocis, puta, res generatae in sole. Sed secundum quandam instrum Etalem virtutem , quae est fluens &incompleta in esse naturae, ut instadicetur. t An patMvM ergo dicendum, quod gratia non dicitur esse insacramento sicut in subiecto , neque sicut in vase,prout vas est locus quidam. sed prout vas dicitur instri mentum alicuius operis faciendi, secundum quod dicitur Ezech. 9. Vnusquisque vas intersectionis habet in manu sua. AD sacv NovM dicendia,qii bd qua uis accidens non transeata subiecto in subiectum transit tamen a causa per instrumentu aliqualiter in subiectu,non v t eodem modo sit in eis,sed in unoquoque secundum
AD TERT iv M dice dum,quod spirituale existens persecth in aliquo,contine i ipsum,& no continetur ab eo.Sed gratia est in sacrameto secundum esse fluens & incompletum. Et ideo no inconuenieter sacramentum dicitur continere
Vtrum in sacramentis sit aliqua Nirtus,
non sit aliqua virtus,gratiς causati ua. Virtus enim gratiae causativa,
est virtus spiritualis. Sed in corpore no potest esse virtus spiritualis,
neque ita quod sit propria ei quia virtus fiuit ab essentia rei & ita no
potest eam trascendere) neque ita, quod recipiat ea ab alio qlia quod recipitur ab aliquo , est in eo permodia recipientis. Ergo in sacramentis non potest esse aliqua virtus gratiae causativa.
N et . Pr terea, Omne quod est, reducitur ad aliquod genus entis, &ad alique gradu boni. Sed non est dare in quo genere entis sit talis victus ut patet discurreri per singula
nec etiam potest reduci ad alique gradisi bonorum, neq; enim est in ter minima bona, quia sacramenta sunt de necessitate salutis : neque etia inter media bona cuiusmodi sunt potentiae anim , quq sunt quς
da potentis naturales: neque etiam inter maxima bona quia nec est gratia nec virtus mentis. Ergo videtur,quod in sacra inetis nulla sievirtus, gratii causativa.
'I 3.pri terea, Si talis virtus est in
sacra metis,non caulatur in eis,nili per creationem a Deo. Sed incon uenies videtur quod ta nobilis creatura statim esse desinat,sacrameto
perfecto.Ergo videtur, quod nulla virtus sit in sacramentis ad gratiam
causandam. q. Pr terea.Ide non potest esse in diuersis. Sed ad sacramenta con currunt di iter sescilicet, verba,&res. Vnius aut e sacramenti non potest esse nisi virtus una. Ergo vide tur st in sacrametis nulla sit virtus. SEo co Ν τR A est,qubdi Aug. 'AV. 1 acta dicit sit per Ioa. Vnde lata vis aquae ut corpus tangat,& cor abluat Et ' Beda' dicit, quod Dominus tactu suem lindissim carnis vim regene---trativam contulit aquis. Rr spoNDRO dicendum,quod hisisti. .a re
illi,qui ponunt quod sacrametano causant gratiam nisi per quandam
57쪽
Concomitantiam, ponunt quod in sacrame tono sit aliqua virtus, que operetur ad sacram et i effectu, est tamen virtus diuina sacramento assistens,quae sacramentalem ei sectit operatur. Sed ponendo quod sa. cramentum est instrumentalis causa gratiae,necesse est simul ponere, quod in sacrameto sit qusdam vir tus instrumentali ad inducendum sacra me talem effectu. Et hqc quidem virtus proportionatur instrumento Vnde comparatur ad virtutem absoluta & persectam alicuius rei, sicut comparatur instrumetum ad agens principale. Instrumetum enim vidictum est ) non operatur, nisi in quantum est motum a principali agente,quod per se operatur. Et ideo virtus principalis agentis habet permanens & completum esse in natura, virtus autem instrumentalis habet esse transies ex uno in aliud,& incompletum: sicut& motus est actus imperfectus, ab agente in patienS. An paruvM ergo dicendum, quod virtus spiritualis non potest esse in re corporea per modum virtutis permanentis Sc completae, si cui ratio probat.Nihil tamen pro hibet in corpore esse virtute spiritualem instrumentaliter,inquantuscilicet corpus potest moueri ab aliqua substantia spirituali, ad ali. quem effectum spirituale inducendum. Sicut&in ipsa voce sensibili est qusdam vis spiritualis ad excitandum intellectu hominis, inqua
tum procedit a conceptione mentis. Et hoc modo vis spiritualis est in sacramentis,inquantum ordinatura Deo ad effectum spirituale. AD sacvNDvM dicendum, quod sicut motus,eo quod est actus
impersectus, non propriE est in aliquo genere,sed reducitur ad genus actus persecti sicut alteratio ad
qualitatem ita virtus instrumentalis non est,proprie loquedo, is aliquo genere,sed reducitur ad genus& speciem virtutis persecta . AD TERTIvM ὸicedum, quod sicut virtus instrumentalis acquiritur instrumento,ex hoc ipso, quod mouetur ab agente principali: ita& sacramentum consequitur spiritualem virtutem ex benedictio. ne Christi, & applicatione ministri ad usum sacramenti.Vnde Au
gustinus dicit in quodam sermone de Epiphania: Nec mirum quod
aquam,hoc est, substantiam corporalem , ad purificandam animam dicimus peruenire, peruenit plane& penetrat conseientiae uniuersa latibulat qua uis enim ipsa sit subtilis & tenuis, benedictione tamen Christi facta subtilior, occultans vitae causas,ad secreta mentis subistili rore pertransit. ΑD thv A R T v M dicendii, quod sicut eadem vis principalis agetis, instrum etaliter inuenitur in omnibus instrumentis ordinatis adessectum , prout sunt quodam ordine unum;ita etia eadem vis sacramen talis inuenitur in verbis & rebus, prout ex verbis & rebus perficitur
Vtrum sacramenta noua Legis habeant inutem ex passione christi.
Videtur , quod sacramenta nouae Legis non habeant virtutem ex passione Christi. Virtus enim sacramentorum est ad gratiam
causandam in anima, per quam spiritualiter vivit. Sed sicut i August. dicit
58쪽
dicit super Ioan. Verbia pio ut erat in pi incipio apud Deum , vivificat
anima decundum autem quod est caro factum,vivificat corpora. Cuigitur passio Christi pertineat ad
vel bilin , secundum quod est cato factum; videtur, quod non possit
causare virtutem sacramentorum. r. Praeterea, Vii tus sacramentorum videtur ex fide dependere, quia sicut dicit ' Aug. super Ioan. Ρ - ω.m Verbum Dei perficit sacramentum,non quia dicitur,sed quia creditur. Sed Ades nostra non solum respicit passionem Christi, sed etiaalia mysteria humanitatis ipsius,&principalius etiam diuinitate eius. Ergo videtur quod sacram cta non habeant specialiter vittiatem a passione Christi.
3. Pr sterea, Sacramenta ordiis nantur ad hominum iustificatione, secundum illud i. Corin. s. Abluti . estis de iustificati estis. Sed iustificatio attribuitur resurrectioni, secundu illud Rom. . resurrexit propter iustificatione nostram. Ergo videtur,quod sacra meta magiς ha, beant, irtute a resurrectione Chrisi,quam ab eius passione. SED CONTRA est 'tiod stiperillud Rom. s. In similitudinem praevaricationis A da', ' &e .dicit glosit ei ιI..i stisi ex latere Christi dormientis in crueΠ t. 3I-- ce suxerunt sacramenta, per quae I saluuia-Ecclesia. Sic ergo sacramenta videntur habere virtutem
Ras poNDEo dicedum quod . i.λ iis a. scut dictu est ) sacrametum operatur ad gratiam causandam permodu instrumeti. Est aut e duplex instrumentis,unum quidem sepat 3
tu ut baculus:aliud autem coniunctii,ut manus. Per instrum etiam au
te coniunctu movetur inarum en- tu separatu, sicut baculu, per manu. Principalia aut e causae niciens grati ,est ipse Deus,ad quena con paratur humanita Clirilli sicut in.
strumentu coniuncti ina, sacra tricta
in autem sicut insti ument ii separatum:&ideo oportet,quod virtu si
Iutifera, a diuinitate Christi , per eius humanitate,in ipsa sacra meta
derivetur. Gratia alite sacramentalis ad duo praecipue ordinati videtur, videlicet ad tolle dos desectus prς teritorii peccatorum, inquantu
iterii ad perficienda animam in hisque pertinent ad cultu Dei, secundia religione vitae Christianae Manifestu est autem ex his quae supra dicta sunt,' quod Christus libera t. uit nos a peccatis nostris, prς cipue per suam passionem , non solum efficienter & merito ite, sed etiam satisfactorie. Similiter.eliana per suam passionem initiauit litum Christianet religionis,osse res se ipsi im oblatione & hostia Deo,ut dicitur Epli 1.Vnde manifestum est quod sacramenta Ecclesia pecialiter habent xirtutem ex passone . Christi, cuius virtus quod amodo nobis copulatur per susceptione ia . , si 'cramentorum.In cuius signit de latere Christi pendeti in cruce, saxerunt aqua S sangitis, quo tu unupertinet ab baptismu aliud ad Eucharistiana, quςl unt potissima G-
Au ν RivvM ergo dicendum, quod verbii prout erat in principio apud Deum vivificat animas, dic ut ages principale, caro tame eius se mysteria in ea perpetrata,Operat irinstrunt et aliter ad animae vita. Ad i iam autem corporis non solii in D instru-
59쪽
instrumentaliter , sed etiam per quandam exemplaritatem,ut supra dictum est. 'AD sECvNDvM dicendit,quod
per fidem Christus habitat in nobis vi dicitur Ephe. 3.) & ideo virtus Christi copulatur nobi ς per fidem. Virtus autem remissua peccatorum, specialiquod a modo pertinet ad passionem ipsius Christi:& ideo per fide passonis eius, specialiter homines liberantur a peccati ,secundum illud Rom. 3. Qii Eproposuit Deus propitiatore perfide in sanguine ipsus. Et ideo vir. tus sacramentorum,quq Oidinatur ad tollenda peccata, pricipue est ex fide passionis Christi. AD TERT ivxi dicedum,quod iustificatio attribuitur resurrectioni ratione termini ad quem,qui est
nouitas vitae per gratiam. Attii. buitur tamen passioni ratione termini a quo, scilicet quantum addis missionem culpae.
Virum sacraminia eteris legisΓ M
detur,quod etia sacramenta vetet is legis, gratia causar iit. Quia
sicut dictu est sacrameta nouae legis habet efficaciam ex fide pas. sonis Christi: sed fides passionis Christi fuit inveteii lege, sicut&in noua, habemus enim eundem Spiritum fidei, ut habetur a. ad Corint.q. Sicut ergo sacrameta nouae legis conserunt gratia, ita etia sa. ciamenta veteris legis gratiam
2.Praeterea, Sanctificatio nost nisi per gratiam. Sed per sacra menta veteris legis, homines simctificabantur,dicitur enim Leuitici. 8. Cumq; sanctificasset Moyses Aaron & filios eius in vestitu suo,
dcc. Ergo videtur quod sacra meta veteris legis gratiam conserebant. 3. Praeterea,Sicut Beda' dicit in homilia Cire uncisionis i Idem salutiferae curationis auxilium, circuncisio in lege contra originalis peccati vulnus agebat,quod baptismus agei e reuelat tempore gratiae consueuit. Sed baptismus nunc confert gratiam. Ergo cire uncisio gratiam conserebat. Et pari ratione alia sacramenta legalia: quia si cui bapti sinus est ianua sacramentorum nouae legis,ita & eitcsiciso
erat ianua sacramentorum vete.
ris legis. Propter quod & Apost.dicit Galat.1.Testificor omni homini circuncidenti se quoniam debitor est uniuersae legis facienda . SED cos TR A est,quod Gala. q. dicituri Conuertintini iterum ad infirma & egena elementa.Glos.' idest,ad lege,quae dicitur infirma,
quia perseeth non iustificat. Sed iratia persecth iustificat. Ergoacramenta veteris legis gratiam non conserebant. Raspo Nullo dice dum, quod non potest dici, quod sacramenta veteris legis conserrent gratiam
iustificantem per se ipse, idest,pr pria virtute: quia sic non fuisset necessaria passio Christi,secundu itu Iud Galat. 2.Si ex lege est iustitia, Christus gratis mortuus est. Sed nec potest dici, quod ex passione Christi virtute haberent conserendi gratia iustificadi. Sicut enim ex pr dictis pater, ' virtus passionis Christi copulatur nobis per fidem
de sacramenta, differenter tamen.
Nam continuatio,quq est per fide, fit per actum animae: continuatio,
60쪽
autem quae est per sacramenta, fit per usum exterior ii terii. Nihil aut e prohibet id quod est posteri' tepore, antequam sit, mouere secundum quod praecedit in actu anime, se ut sitis qui est posterior tempore , mouet agentem , secundum quod est apprehensus & desideratus ab ipso.sed illud quod nondum
est in rerum natura,non mouet secundum usum exteriorum rerum.
Vnde ea usa efficiens non potest esse posterior in esse, ordine durationi , sicut causa finalis. Sic ergo manifestum est , quod a passione Christi, quae est causa humanae tu,
sificationis conuenienter deriva. tur virtus iustificativa ad sacram ε-ta nouae legis, non autem ad sacramenta veteris legis, & tamen perfidem passionis Christi iustificabantur antiqui Patres, scut & nos. Sacramenta autem veteris legis,
erantqusdam illius fidei protestationes , inquantum significabant passionem Christi & effectus eius. Sic ergo patet, quod sacramenta veteris legis,no habebant in se ali
quam virtutem , qua operarentur
ad conserendam gratiam iustificantem,sed solum significabant s. dem per quam iustificabantur. Ao par MuM ergo dicendum, quod antiqui Patres habebant Gdem de passione Christi sutura,quet seeundum quod erat in apprehen sone animae, poterat iustificare. Sed nos habemus fidem de passione Christi praecedenti, quae potest iustificare etiam secun)um reale usum sacramentalium cerum,ut die tam est. Ans xcvNDvM dicendit,quod illa sanctificatio erat figuralis per hoc enim sanctificata dicebantur,
quod applicabantur cultui diuino secundum ritu veteris legis,qui totus ordinabatur ad figurandum passionem Christi. Ao τε arrv M dicendum quod de ciecucilione multiplex suit opinio, quidam enim dixerunt quod
per circuncisionem non coferebatur gratia, sed tu auserebatur peccatum. Sed hoc no potest esse,quia homo no iustificatur a peccato, ni
si per gratia,secundu illud Rom.3Iustificati gratis per gratia ipsius. Et ideo alii dixerunt,quod per ci
cuncisionem conferebatur gratia, quantis ad ei seruis remoti uos cul-
pq,sed no quantu ad effectus positiuos gratis. Sed hoc etia videtur ense salsum, quia per circuncisionem dabatur puer isticultas perueniendi ad gloriam,quq est ultimus effectus posti uus gratis. Et pr rea, se
cundu ordine cause formatis,priores sunt naturaliter effectus posti ui,qua priuatiui, licet secundu or. dine cauta materialis, s t F conuerso, forma enim non excludit priuationem,nisi informa do subiectum.
Et ideo alij dicunt, quod circuncisio conserebat gratiam ,etiam quatum ad alique esse chim positivii, qui est facere dignia vita sterna,n tame quantu ad hoc quod est reprimere concupiscentia impellente ad peccandum. Quod & aliquando mihi visum est,sed diligentius considerati apparet hoc etiam non es.severum: quia minima gratia potest resistere cuilibet concupiscentiar,& mereri vita aeterna. Et ideo melius dice dum videtur, quod cite uncisio sicut & alia sacra meta veteris legis, erat solum signum fidei iustificatis. Unde Apost. dicit Ito. q. quod Abraha accepit signu