Aristophanis Comoediae ex optimis exemplaribus emendatae cum versione latina,variis lectionibus, notis, et emendationibus. Accedunt deperditarum comoediarum fragmenta, et index verborum, nominum propriorum, phrasiusm, et praecipuarum particularum. A

92쪽

PLUTUS.

94쪽

ARISTOPHANIS

CARIO, CIIREMYLUS, PLUTUS, CHORUS.

CAR. O Iupi et Ea Diique, quam molesta res est servum Esse deis sipientis dominii Si enim Optima quae quo servus dixerit, Ssteus autem facere horo videatur, servo evenire aliquid mali necesse est. Nam qui natura corporis sui dominus cst, eum in illud jus habere non sinit Fortuna, sed illum qui id emerit. Atque haec quidem ita se habent. Sed Loxiam, qui vaticinatur e tripode aureo, accuso hae justa accusatione, quod, medicus quum sit et vates, ut aiunt, sapiens, atra bili percitum dimisit herum meum ; qui pono sequitur hominem caecum, contra faciens atque eum conveniebat sacere. Nam nos, qui videmus, coecos ducimus : iste autem sequitur, ac me insu-por sequi cogit, nihil Prorsus mihi respondens. Quapropter non potest fieri ut tacram, nisi dixeris, cur hunc sequamur tandem, here; sed facessam tibi negotium e non enim me verberabis, qui coronam

habeo.

CHREM. Immo hercle, detracta prius corona, si mihi molestus eris, ut magis dolorem sentias. CAR. Nugari non enim quiescam. priusquam dicas mihi, quis tand-m sit iste. Animo namque prorsus benevolo hoc sciscitor.CII RE M. At te non celabor meorum enim vernarum fidelissimum te duco et occultissimum. Ego, qui vir sum pius et justus, iniqua ute har sortuna, et pauper eram. CΛR. Novi equidem. CHREM. Alii autem ditescebant sacrilegi, causidici, et syeophanistae, et scolesti. CAR. Credo. CΗRΕΜ. Setinium igitur profectus sum ad deum, meam quidem hominis miseri rem familiarem sere jam existimans exhaustam rescrde filio autem, qui mihi unicus ost, interrogaturus, an eum oporteat muta iis moribus fieri improbum, injustum, omnis honestatis experistem, utpote qui vitae id putarem conducere. CAR. Quid ergo Phoebus prolatus est e sertis CHREM. Audies. Clare namque Deus dixit mihi hocce t evi occurrerem primum egressus, ab eo me jussit non amplius discedere, eique persuadere, ut me εequatur domum.

OL. IV. N

95쪽

CAR. Cui ergo primo occurristi ΘCHREM. Huic.

CAR. Itane non intelligis mentem dei, hominum inel tissime, quae tibi dieit clarissime, filium tuum ut educes vernacul O mois re ρCHREM. Quonam argumento istuc iudicas 3 CAR. Nimirum vel caecus cognoscere sibi hoc videatur, valde esse conducibile nihil boni conari hoc tempore. CHREM. Non potest seri ut oraculum illo vergat, sed ad majus aliud quidpiam. Quod si nobis dixerit iste, quinam sit, et qua gratia, ct cujus rei indigens venerit nobiscum huc. intelligeremus

qua nam sit mens oraculi nostri. CAR. Agedum tutem et te indica, quinam sis, priusquam saeiam quae deinceps consecutura sunt. Diccre oportet quam citissime.

PLUT. Equidem eiulare to jubeo. CAR. Intelligis quem se dicat esse ρCHREM. Tibi hoc dicit, non mihi. Nam rustice et duriter cum interrogas. At tu, si tibi placent hominis caudidi mores, dic mihi. PLUT. Plorare equidem tibi dico. CAR. Amplectere virum et omen oblatum a Deo. CI IREM. Haud impune, ita mihi Ceres propitia sit, id se res amplius. CAR. Nisi enim declares qui sis, male te malum perdam. PLUT. O boni, discedite a me. CHREM. Haudquaquam. CAR. Equidem Optimum est quod dico, hero : perdam hominem hunc pessimo. Statuam enim cum in loco aliquo praerupto; post ibi relicto homine abibo, ut inde delapsus cervices Dangat. CHREM. Tolle vero sublimcm OciuS. PLUT. Nequaquam.

CHREM. Dicesne igitur 3 PLUI'. Sed si audiatis mo, qui sim, sat scio, aliquid mali facietis

mihi, nec me dimittetis. CII REM. Nos quidem hercle, si modo velis ipse. PLUT. Amittite nunc me Primum. CI IREM. Ecce amittimus. PLUI'. Audito jam . Necessc est enim, ut videtur, me dicere, quae colare constitueram. Ego enim sum Plutus. CHREM. O impurissime hominum Omnium t itane vero tacebas, Plutus quum csses λCAR. Tu Plutus, tam aerumnoso statu ρCHREM. o Phoebe Λpollo, ut dii et daemones et Iupiteri Quid

ais Z illeno revera os tu ΘPLUT. Illo inquam. CHREM. Is ipsusne es PLUT. Ipsissimus.

CII REM. Unde igitur, dic mihi, squalidus incedis Diuitigod by Gorale

96쪽

PLUT. Ε Patroclis domo venio, qui non Iavit postquam natus

est.

CHRΕV. Caecitatem autem hanc dic mihi, undenam te amictet PLUT. Iupiter ita me malo habuit, hominibus invidens. Ego

enim ovum essem adhuc adolescentulus, minatus eram, mo ad justos est,apientes et modestos solos iturum : ille autem me secit coe cum, ut ne dignoscerem illorum quomquam et adeo ille probis invidet.

CHREM. Atqui a probis honore adficitur solis et a justis. PLUT. Adsentior tibi. CHREM. Age, quid ergo si rursus cerneres, ut antidhac, sugitaresne tum malos tPLUI'. Ita aio. ΗΙ ΕΜ. Iresue vero ad bonos ZPLUS. Maxime quidem et multo enim eos non vidi tempore. CHREM. Et nihil mirum sane: nec enim ego, qui Cerno. PLUT. Dimittito nunc me. Iam enim me et mea omnia cognos- eitis. CHREM. Non hercle r sed multo magis te retinebimus. PLUT. Nonne dicebam fore ut molestias exhibeatis mihi ZCHREM. Λt tu sine, quaeso, ut hoc tibi persuadeam, et ne deseras me. Non enim invenies me ipso, etiamsi quaeras, hominem melius moratum. Non inquam, Iovem testor et nec enim est alius,

praeterquam ego.

PLUT. Haec dicunt omnes r quando autem me ad Pti su ut re era, et evaserunt divites, plane supra modum fiunt mali. CHREM. Ita quidem obtinet: sunt tamen non Omnes mali. PLUT. Non hercle omnes modo, sed ad nnum omnes simul. CAR. Flebis largiter. CUREM. At tu ut scias, quanta, si apud nos mancas, eventura sint bona, adverte animum, ut intel Iigas. Arbitror enim, modo deus adnuat, me ista te liberaturum coecitate, restituto tibi visu. PLUT. Minime istuc feceris; nolo enim rursus visum reci Per .

CHREM. Quid ais

CAR. Homo iste ingenio natus est ad miseriam. PLUT. Iupiter enim, sat scio, quum primum stulta horum factst animadvertet, penitus me perdet. CHREM. Nunc vero nonne hoc facit, qui te passim offendentem errare sinit Z PLUT. Νescio : at ego illum formido maxime. CHREM. Itanet o timidissime omnium deorum i Putasne vero foro Iovis tyrannidem et sulmina trioboli, si visum recipias tu vel inmodicum tempus tPLUT. Vahi ne dixeris ista, mi Ser. CHREM. Quiesce : ego enim ostendam te Jove multo Plus POS-

97쪽

CAR. Per argonium e plurimum cuim est ei. CHREM. Ago, quis itaque est, qui hoc ei praebet CAR. llic e. CHREM. Per quem vero sacrificant illi t nonne per hune 3 CAR. Et quidem hercle precantur palam, ut ditescant. CHREM. Nonne igitur hic cu causa est, et facile finem imponat. si velit, his rebus λ

CHREM. Quia haud quisquam hominum sacrificaret amplius nec bovem, nec libum, nec aliud quicquam, te nolente.

PLUT. Quomodo pCHREM. Quomodo nullo modo fiet, ut emat scilicet, nisi tu

praesens ipse des argentum et itaque Jovis potentiam, si tibi molestus fuerit, tolles solus. PLUT. Quid autumas Z Per me sacrifieant ei ZCHREM. Aio ego. Atque hercle si quid est praeciarum et pulchrum, aut venustum hominibus, id per te fit: omnia enim diritiis Parent. CAR. Sane equidem propter pauxillum argenti servus sum faciatus, quod non aeque essem dives. CHREM. Et meretriculas aiunt Corinthias, siquando eas pauper quispiam adtentaverit, ne animum quidem advertere; si vero dives clunem eas extemplo illi obvertere. CAR. uuin et pueros aiunt idem istuc factitare, non amatorum. sed pecuniae gratia. γCHREM. Non probos vero, sed meritorios, quoniam non fluitant Pocuniam probi.

CAR. Quid ergo

CHREM. Alius equum generosum, alius canes venaticos. CAR. Namque dum pudet cos sorte pecuniam petere, verbo in. volvunt malitiam. CII REM. Artes item omnes propter te et commenta quaeris ealialida inter homines sunt inventa. Alius enim eorum corium secat in

sutrina sedens.

CAR. Alius serrum cudit, alius fabricatur e ligno. CHREM. Alius aurum fundit, quod a re accepit. Diso in i et ..d l h. 0 e Pilat, alius parietes perfodit.

OIREM. Alius fullonicam EXercet.

CAΙt. Alius lavat pelles. CHREM. Alius coria macerati alius vendit repas. . A iv dos Phe Fus in adulterio propter te vulsuram pati me miserum i haec me dudum latuerant. Diiois Iς ψ RON DODue Propter hunc superbit ξ HREM. Concio nonne propter hune agitur ZDiuisitos oste

98쪽

PLUTUS.

93CAR. Quid ρ triremes nonne tu imples die mihi. CHREM. Conductum vero in Corintho Exercitum nonno hic alii ZCAR. Pamphilus nonne propter hunc plorabit CHREM. Nonno Belonopoles una cum Pamphilo ξCAR. Nonne Agyrrius propter hunc pedit ZCHR . Nonne Philepsius tui causa fabulas narrxt ZCAR. Nonne propter te auxilia sunt AEgyptiis tCΗREM. Nonne propter te Philonidem amat Lais ZCΛR. Timothei autem turris CHREM. Ea quidem te obruat. Nonne omnia negotia proPterte gerunturi solus enim omnino tu es omnium causa, et malorum et honorum : hoc probe scias ita esse. CAR. Itaque et in bellis superiores Identidem sunt, super quibus iste sessitaverit solus.

PLUT. Egono tanta possum solus efficere CHREM. Et istis hercle multo plura. Ideo nec plenus ivi qui sis

quam est factus unquam. Nam aliarum rerum est omnium satietas ramoris.

CAR. Panum CBREM. Musicae. CAR. Bellariorum. CHREM. Honoris. CAR. Placentarum. CHRΕΜ. Virtutis. CAR. Ficuum.

CHREM. Ambitionis. CAR. Pultis. CBREM. Imperi. CAR. Lentis. CHREM. Tui autem plenus nemo unquam suit. Sed si quis talenta lueratus fuerit tredecim, multo magis cupit sedecim lucrarier et quae si consecerit, quadraginta vuIt, aut si hi vitalem vitam esse negat. PLUT. Recte quidem mihi videmini dicero omnino : Bed de uno tantum solicitus sum.

CHREM. Qua de re t memora. PLUT. Quo pacto reo potentiae hujus, quam vos dicitia habere

me, comPos stam .cHREM. Enimvero hercle haud temerarium est, quod dicant omnes, rem plenam timoris osse divitias. PLUT, Mit,ime νeror sed mo calumniatus est parietum Perso sor quispiam. Quum enim aliquando irrepsisset in domum, nihil potuit illinc auferre, Occlusis omnibus repertis e tum Providentiam meam nominavit dimidiastem. REM. Νo jam tibi curae sit quicquam e nam si Eris promto et Parato animo ad ros agendas, saxo, ut cernas acutius Lynceo.

99쪽

ARISTOPHANIS

CHREM. spem aliquam bonam foveo ex illis, quae mihi dixit Phoe hiis ipse. Pythicam quatiens laurum. PLUI . Ergono illo etiam horum est conscius CHREM. ita in qum. PLUT. Videto-CΗREM. Liquido es et tranquillo animo, o bone e ego enim, scias hoc velim, tametsi me necesse sit mortem oppetere, ipse haec emis

ciam.

CAR. Et, si voles, ego etiam. CIIREM. Multi autem erunt et alii nobis adjutores, quibus, utpote jus iis viris, non est unde vitam sustentent. PLUT. Papae r miseros utiquo praedicas nobis adjutores. CHREM. Non ; si modo ditescant denuo. Sed tu curriculo curre. CAR. Quid faciam Z die. CHREM. Socios nostros agricolas arcesse sorio autem invenies in agris eos cum aerumnis constic tantos ut quilibet huc veniens, aequa-Iein nobiscum accipiat hujus Pluti partem. CAR. Jam eo : sed carnis hoc frustum aliquis e domo capiat, et intro serat. CHREM. Mihi erit curae: sed perge currere. I ii vero, Plute, deorum omnium Praestantissime, intro mecum huc ingredere e domus enim haec est, quam te divitiis oportet hodie implere, qua jure qua injuria. PLUΤ. At aegre admodum sero, deos tesior, quod mihi identidem in domum alienam ingrediendum sit. Quippo nihil inde boni mihi obtigit unquam. Si enim ad parcum sorto ingressus fuero, conisti liuo me defodit in ima terra: tum si quis accedat probus homo et

amicus rogatum, ut sibi comm ct pauxillum pecuniae, negat severo vidisse me unquam. Sin ad insanum et prodigum hominem intrareiaro. scortis et aleis objectus, nudus domo excido, cis brevissimum temus CHREM. Non enim in hominem moderatum in eidisti unquam, qualis sere sum ego semper ; nam et parsimonia delector, ut nemo alius ; et rursus, siquando usus veniat, sumtibus. sed ingrediamur rnam volo ut te videat uxor mea, et gnatus unicus, quem ego Post to

mo maxime.

PLUΤ. Credo. CHREM. Cur enim tibi quispiam veritatem non dieat CAR. o qui saepe jam cum hero meo commune allium edistis, amici viri et populares, laborisque amantes, ite, properate, festinasta rnam tempus non est cunctandi, sed est in ipso articulo, quo oportet

CHOR. Nonne vides nos jamdudum properantes alacriter, ut par est viros imbecillos et jam senes t at tu forte aequum cenSes meeurrere, Priusquam istuc dicas mihi, qua gratia herus tuus arcessivs-rit vos. Disilired by Cooste

100쪽

PLUTUS.

etenim meus dicit vos jucunde omnes victuros, frigida ista ct dura vivendi rationo solutos. CHOR. Quaenam vero res est illa, aut unde quam ille narrat CAR. Advenit huc habens secum senem quom dam si miseri, squalidum, incurvum, aerumnosum, rugosum, calvum, edentulum, et hercle etiam arbitror verPum eum ESSE.CHOR. o qui aureum nuntium adportas, quid ais Z iteradum ista mihi r significas enim eum cum acervo Pecuniarum advenire. CAR. Immo cum acervo senilium malorum.

CHOR. Num putas, si nos deluseris, id te impurio laturum, me praesertim haculum habent ut CAR. Prorsusne vero hominem ingenio me putatis adeo versuto se, nec unquam arbitramini me sani quicquam dicere λCHOR. Quam severus est perditissimus illel at tibiae tuae clamant, D, ru, choenices et compedes desiderant s. CAR. Quum jam sorte ducta litera jus in loculo dicturus sis, quid ire cessas t Charon vero tibi symbolum dat. CHOR. Disrumparis i ut molestus es et ingenio versipelli, qui

deludis nos, et nondum dicero sustinuisti, cujus rei causa nos herus tuus vocaverit huc ; qui multis laboribus exerciti, quamvis non cf. set otium, strenue huc advenimus, Per multa, alliorum radices tran

seuntes.

CAR. Sed non celabo amplius e venit enim, O amici, Plutum adducens herus: qui vos dii ites faciei. CHOR. An revera divitibus esse no his licet omnibus ZCAR. Ita hercle : et quidem Midus faciet, si aures asininas sumatis. CI IUR. Ut laetor, ut delector, ut cupio tripudiare prae gaudio lsi quidem tu haec re ipsa vera Draedicas. CAR. At ego volo, threlianelo. Cyclopem imitans, ct hoc modo pedibus impellens, vos agere. Sud ei a filioli clamitantes, et cum bais latu edentes ovicularum caprarumque Olentium carmina, Sequimini, arrectisque verctris, instar hircorum lascivite. CHOR. Nos autem conabimur, thre Ianelo, Cyclopem te, ubi halantos invenerimus sordibus inquinatum, peram h ahentem ct olera agrestia, vino gravem, ducentem Oviculas, temere alicubi somno op- Pressum, excincare, sumta ingenti et praeusta sude. CAR. At ego Circam illam, quae medicamina miscet, quae Soda. libus Philonidis aliquando Corinthi porsuasit, ut tanquam porci subactam merdam comederent, quam ipsa subegerat illi , imitabor omisnibus modis e vos autem prae gaudio grunnientcs, sequimini matrem porcelli. CHOR. Nos itaque te Circam, miscentem medicamina, et ossi iactis subliuentem atque contaminautem socios. comproh ndentes, prae gaudio Laortis silium imitantes, a testiculis suspendomi R: Stercor quo tibi oblinemus, tanquam hi reo, nares : tu vero, ut Ari, tyllus,

ore hiante lambens, dices et Sequimini matrem porcelli. Diuili ou by Cooste