장음표시 사용
51쪽
sunt; quae posse ris dignissimi. Secundo, idip-I.
sum adfirmatum habeo ex sacris literis. Jehma, inquit, Deut. 26. 28. Stipulatus es Donyionem a te holite, te fore ei p'pulum peculiarem, - ut miciat te sublimem supra omnes gentes, quos fecit, laLae, nomine gloria ue ut si e populus Sqnctus Jehovae Deo tuo, quemadmodum locutus ι II. Audi hic populum peculiarem, sanctum, sublimem. Pecu lia rem ;ideo Sanctum. Sanctum: ideo sublimem supra omnem populum. Deniq, adeo agnata est haec proprietas rebus Sanctis, ut ipsa nomina Sancti,ia Divitii, abierunt in notionem Excellentiae. Hinc apud principem Poetarum ιερο, est 'γα:&quod in suo genere praestat. βοι γυί. ος βους idem. Sic iερον Αλκι)οοῖο ; ὼρη
Quam locutionem nec Hebraea lingua ignorat. Abramum enim, Gen. 23. 6. appellant Hathitae m=m- γ principem Dei ue id est, honoratumia excestent . Et Ninicie Ionae audit civitas magna Deo, id est Urbs amplissima,& nobilissima.Plura non addam. Res magna: &egregiae Dei dicuntur, Scocrae:quia res Dei, Sc sacrae, res magnae sunt & egregiae. Atque ita dθ Sanctitate dixi, quae pro in titulo meo, ia pro mente.
52쪽
C A P. I. Obscuram, ancipitem esses de hae Tractatio .
nem. Veneratio unioene desinitari distincti in Internam, Externam. Utraque in Religiosam, Sacram, civilem. Trichotomia quare. tr lata. Sacra mihi selictis , di ita, explIcara. Sanctificationem rara rictam; es 'are. Sancti alio duplex quo-- disserunt .. comprobaram Definitio Ve
Nictitate relativa transeo ad Venerationem debitam rebus ita, Sanctis, Rium profecto, si quid aliud; obstrumna; perplavam: M. stid & valde lubricam 1 ut non medioere' mihi utrobiq; periculum ; ab institia' illinc, hinea lapsu per insci-riam e mentis hujus oeulauud parum, aut nihil sim perspiciendo 3 aut si quid, oculo parum recto. Ut ut sit, quam ipse delegi seriem nunc in inim gro non est, ut detrectem. Libabo igitur, sed breviter, δέ cum Homero Q ροχλόουν. Quid enim hic vehi pandam λ hoc ipsum timide, quod pedem omnino pono in hanc c)mabam. vene
53쪽
De Veneratione sacra. 49 Venerationem universe finio, Agnitionem eminentiae habitam , estque duplex : Interna 8c Externa. Isterna est, quam mens & affectus habent Externa, quae ab illis foras ostenditur actu aliquo
externo. Ab illis dixi. Mentem autem innuo Sc laminum: idq, iure. Non enim sunt hae species aequo jure; sed,ut logici loquuntur,ci δι : quod nimirum 'priore posterior habeat', quod genus
habet ; id est, sit Veneratio . . Omnis enim eX terna sigi ficatio, ut ut operosa, intrinsecus non Oriunda, inanis est: nec Venerationem vere dixeris, sed larvam hujus. - f. Porro utraq; harum etiamnum triplieiter mihi partienda S in Resigiosam, Sacram, Civilem. Religiosam voco; Raae Estentiali sinctitati d ferenda, & eminentia super omnia sublimi, id est,
D . Sacram, quae relative sanctis : Civilem, quae civili ratione eminentibus. Prima la abioluta l. est, cum Deo absblute detur, M propter ipsum . secunda propter relationem ad Deum: tertia propter imaginem. Omnis enim Eminentia civilis, non a Deo solum est, sed & imago Dei. De RNibus aperte dictum: Vos Dij estis. Et ut illi potestatis 3 ita Parentis etiam potentiae, Scnes aeternitatis divinae gerunt imaginem. inintum jam a Deo Relatio ad Deum . . antum Imago pura ab archetypo: tantum distat Veneratio Γ-cra & civilis ab reli osa;non gradu tantummodo, sed & specie; imo plus quam specie. Etenim Specierum analogarum, seu Πρι ε, tales au tem hae sunt ea est indoles & natura, ut cum M
54쪽
De VenerarioDe saera. t uere nec aeque p. inicipent, nec plene conveniunt:
l ulco discrepent plus quam specie. -
Jam. ex hac Venerationis trira, Sacram solum destinavimus futuro sermone illustrandam.' Nec id te moveat, quod Sacram dixi ad differen- ltiam V quasi Religiosa etiam non citet sacra. Ad has enim angustias distinctionum cogit me vel isi inopia. am ut tu recta mente suppleas, quae- sic capias meam ment 3 religiosam quidem Venerationem sacram esse ; sed ia plus quam sacram :hanc autem a me sp ci uim dici Sacram, quod sim- pliciter sit,ia tantum sacra ue non etiam Religiosa.
i - Trichotomiam autem hanc aliorum in hoc ne-j gotio Dichotomijs praetuli, ut tutam magis iaillustrem. Horrui enim &-δουλυοις Acroceraunia 3 divisionem principio & per se non malam, nisi ea quidam usi malo: nunc certe η λογοφιαχία lubricam & perplexam. Nec tamen posterius illud membrum satis commode aptaveris omni Venerationi
saer personis quidem facile ; non item Rebus sacris. Quid enim λ qui proprie Rebus cres hic a personis habeo distinctas θ . I9λεια, exhibuerit idem coniugatorum lege & proprie re-rym dicit etvr hoc dictu incommodum; quia non rebus persbnae, sed res per nis subjiciend'. De altera illa quorundam e nostris in Reli psam & Ossiciosam, vereor nimis, ut illud ossicio sicin parum absit a civili et aut si sacrum adimit tiJontriticii pro bono aut claro hujus Doctrihi futurum, ut sacrum civili sic eamCs confusum. Quin
55쪽
in redeo ad id, quod proprie ad meam Spartam ὁ & Venerationem sacram supra mihi utcunq descriptam definio 3 primo brevius, Actum rem Sanctam sancte habendi: explicatius
vero, Qua verenter habemus rem sanctam mentis, affectuum, omniumq3 actionum nostrarum, quae erga aut circa ipsam, conformitate ad ipsam. Hoc nimirum est rem sanctam sancte habere: hoc est agnoscere Eminentiam sanctam 3 cum co lationes, cum affectus actione'; nostrae, quae circa ip-lain,exiguntur quasi ad sinctitatis eminentiam.Sicut enim cognitio omnis est a conssirmitate menti& cum re cognoscenda: ita agnitio voluntatis etiam, at tuumq; cum re agnoscenda. Nam illa, ut discriminem, solius est mentis 3 haec voluilatatis affectuumq, menti mixtorum. Porro, Quae sunt rei sanctae ad eminentiam essentialia 3 eadem sunt ad verenter seu eminenter habendum requisita Talia duo sunt, Peculiaritas, quam dixi, &Disserentia a rebus communibus. Illa esse tia est rei sanctae, unde fluit eminentiae seu praestantiae attributum: hae gradus est ad ipsam. Sicut autem utruml; Embaentiae res sanctae necessariunt est, ut sit: ita utriusq; aestimatio& agnitio ad Agnitionem eminentiae . quod enim i hilosophi dicunt, prout . res in est do trabit, ita quoq; habere in cogitoscendo: ei nos adiicimus, ita quoq; habere in agnoscendo. . Breviter igitur sic habe. Qui eminenrec, seu emiuenti loco habet,
quod ex Sanctitate eminet; is reveretur &Veieratur: quod vero eminenter habetur, necesse
est quoq3 prae alijs habuci peculiariter, Lai illis
56쪽
differenter. Cum autem tribus istis absolvatur Salii itas ipse ut idem sit venerari seu hono rare rem sanctam, atq3 ipsam habere sancte. Ut qui rem sanctam prae alijs peculiariter, ab alijs differenter, Sc si per alias eminenter & sublimiter habuerit': Idem sancte habuerit ia veneranter. Hioc sacris literis veneranter habere rem sanctam,
sanctificare dicitur. diem septimum'
id est, sanctu seu veneranter habebis, aut sancte
ages hunc diem. lia Solomon, I Neg.8.U 6 . Sanctis cavit internam partem atri', quae erat ante Domum
Jobovi, est quodparast ibi holoeausta muneris. Id est, non consecravit, hoc enim jam ante factum uesed sancte habuit, & honoravit actubus in eo religiosis. Item in oratione dominica, Sanctificetur men tuum, est, sancte & veneranter habeatur
Laborat tamen haec vox ambiguitate ex duplici significato. Interdum enim est ex non sancto sanctum facere, id est Deo addicere & consecrare , Hebrais fere V pri in Hiphil, alias est,quod dixi sancte habere, sancte uti, Hebraeis o p in Piel: quo discrimine de Hebracis Verbis observato, procli ve erit conciliare duo illa loca contradictorie alioquin pugnantia ue primum l8. I. Ancutiis est,hma Mosen dicendoue Sanctifica mihi
omηe primogenitum, quicquid aperit vulvam apud I raelem ex hominibus O jumentis e meum enim eII. Sed trunquid non contrarium sanxit, Lec'. 27. v. 26. Veruntamen, inquit, primogenitum, quod Vi-
57쪽
53 quid, inquam, si Jellovae λ Monstri simile; si
uni eidemq, ratiunculae vim tribuas ad contrari m illationem. Sanctifica primogenitum, quia Iehovae est; ita prius habuit. Ne sanctifices primogenitum ; quia enim JehOVae est: ita post
rius habet. At tu sic expedito hunc nodum .Sanctifica mihr omne primogenitum 3 ides sancte habeto, sanctu utitor: quia scilicet Jellovae est: bona ratio, ut quod Iehovae sanctum, idem habeatur sancte, M sanctis cedat Vsubus. Item, Primogeniivm nemosanctificet ue id est, et pri nemo consecret. Illatio haec non minus bona, non tu facies sanctum, qui jam sanctum est: Jehova ipse secit sanctum. Differentia haec insignis est, ut minus sit perpetua, & tamen ex ijs, quae haud putares: ad eam flectas multa : ego vero me ad id a quo deflexi. . Dixi enim, Venerationem sacram positam esse in rem sanctam peculiariter & differenter habendo Quod de omni honoris etiam civilis significatione verum, speciatim monstrabo de Honore sacro, ex dictis & edictis sacris. Primo igitur, de sacro Unguento praeceptum, Exod. 3O. I. Ut Ueneranter & sancte haberetur.Oleum, Inquit,Unc
tionis Sanctae est hoc mihi per generationes vestros, id est, sancte habebitis mihi hoc oleum per generationes vestras. Quo jam hoc modo fiat, qua via, si quaeras, verbo tibi respondebo ex ipso verbo: usu nimirum peculiari. Carnem enim hominis, inquit, ne quisquam eo ungito, aut secumdum confecturam ejus nesacitote simile ei ; rationem audi. ii res sancta es. I. Totum hujus confecturae genus Deo
58쪽
Deo M sacrisivssibus addici ur. Nes sancta eso vo- si id est, idcirco vos sancte & veneranter habebitis, peculiariter & differenter ab alijs unguentis hal ido. idem de sumtu sacro lege U. 37. Secum dum buvi sumus confinuram ne facitote vobis id est, hujus confecturae sumtu communiter neu-timiui res sanctu es D tibi id est, tu sancte halebis Imuliari ia sancto usu. . At tui omnium apertissime, Em4, 22. 26. profanatio rerum sanctarum per eXegesin expoAitur iron discernere inter sanctum & profanum Sa
cerdotes, prophanant res meas et inter
sanctum O profanum non discernunt, Si non discernere profanatio sit , quid discernere erit nisi sanctificatio & veneratio λ Nec alium certe ob causiam voluit Deus Judaeos vitae institutum magnam partem diversum habere ab aliis G tibus ; nisi ut, quam ipse nationem sibi peculiarem fecerat & sanctam 3 ipse quoque se sancte haberet & differenter. Mihi non credis Deo
crede j qui Levit. ao. v. a 4. a s. c. Ego, inquit, sum Iehova Deus vesci , qui d/Oravi vos a populis. Vos igitur discernetis inter he,i/am mundam; Oimmundam, O nter avem mmundam ct mundam ineque abominandas secietis animis vestros ulla bestia aut ulla ave, aut ullo quod premit terram, quae digereωimbis ut immunda hisbeatis. Sederitis mihi sancti.quiu ancinu e sun ebam i, η'i d se emi dos a meliquis p=Non igitur ciborum discrimina, neq mund tidi & immunditiei M similes observationes alias crediderim ad typum futurorum saltem praecipi instituti: dira peculiaritatis 5ς saneti-
59쪽
De Heneratione facta. suetatis symbola. Quam idcirco, eum subiatum ibat lDeus, Ecclesiam secturus catholicata', promiscuo ciborum usu Petro imperato,declaravit tanquam signo apprime convenienti, Ecclesiam deinceps sibi mre ex omni gente promiscuam. Et, ut hic tandem testimoniorum desinam, hoc ultimum ha-lbe ponderis non ultimi: D. nempe Paulum pro-' phanationem sacrae caenae non alia dictione
expressisse , quam διακρ. νειν σωμα του κυ&ου
id est , peculiariter non habere, non discernere pa- nem mysticum: Ut hinc discas, discretioncmesiisse Venerationem ; discretim habere, sanctificare, & vereri sancte. CAP. M. Probatur eam sacris rebus deberi: ubi breois primae ta- fbuia D ealogi anali f. .
SE D jam satis, inquis, intelligo, quid sit Sc in
quibus sita Veneratio sacra ue at qui probabis, hanc, quam explicasti, talem, adhuc dum deberi rebus sacris λ Qxit inquam, nisi, quod adhuc sunt res sacrae: ergo & debitum sacrarum rerum. Objectum enim quandiu manet, manebit etiam ossicium circa hoc objectum. Haec una ratio est, et firma; cui addo idem a Deo mandatum in quarto Decalogi praecepto, de quo, ut fidem funam, prima tabula brevi analysi mihi aperienda est. Prima tabula exhibet ossicium nostrum erga
60쪽
Deum: id vero est vel erga i psum et erga ea ad Ipsum. Ossicium erga ipsum Deum vel inre . num est, vel externum. Internum est, ut ipsum solum agnoseamus esse Deum; id cst, omniumentium Primum et supremum, ideoque ipsi soli
honoris, amoris, Timoris es obedientiae nostra deferamus primas et supremas, ct in hoc est primum praeceptum. Externum deinde ossicium est, ut cultum hunc externe faciamus θεοπρεπως vidivinae naturae congruenter: 'neq; Deo similitudinem fing 'mus vllius rei creatae, quam, vel ad Ipsum respectu , Venoremur: quia =ho5a Deus nostir Deu Zelotes esse, neq, ferre potest, ut creaturae tanquam Objeci',vel representati ve exhiberetur cultus ipsi debitus. De hoc est secundum
Sic fuit ossicium erga Deum Ipsum : in reliquis sequitur ossicium erga quae sunt Dei, quae iterum vel interne ipsum spectant, vel externe. Interne potentia, Providentia, Voluntas, gratia.&,si ejusmodi, quae uno nomine appellantur Dei notamen. De his praecipitur, ne temere aut inaniter
habeamus, usurpemus, & de hoc est tertium' praeceptum. Jam quae externe Deum spectant, ea vero sunt Peculia Dei, & res sacrae cujuscunq; generis, seu Personae, seu Res speciatim dictae, leu Circumstantiae rerum & personarum, ut locus et Tempus sacrum. Atq; de his omnibus affirmo in quarto mandato praeceptum, ut sanctifice'us, id est, sancte habeamus, imo ut meminerimus senile habere: quia nimirum Dei sunt. At, inquies: sola hic de Tempore sacro mentio ;de