장음표시 사용
191쪽
hil ipsi deest, quominus vivens dici jure ac merito pollia. Neque e.
nim sensitivae imaginationis capax est, quod non vivit. Igitur, haee si detur hypothesis, non est opus conjunctione maris, & feminae, uehumanum genus propagetur. Poterit quippe semina, quin viro nu. bat, concipere , cum organicum gignendi scelus corpusculum habeae hoe ipso ex se totum id, quod a masculini seminis aura recipere di citur, nempe motum, atque Vitam, ut superiori loco innuimus. Adde, concipi non posse, quomodo per tot saecula, quot ab Orbe con .dito usque in praesens fluxerunt, peragi potuerint motus in corpusculo hominis modo geniti, quin ipsius corpusculi partes cum solidae, tum fluidae, motibus illis peragendis inservientes, aliquid vel miniiamum passae unquam sint, nutritione reparandum. Quod si ponatur, nutritionem in illo corpusculo fieri, quaero, undenam illi adveniae materia ad nutritionem requisita, & cur, si fiat nutritio , accretio. quoque non habeatur Praetereo, nutritionem ia illo corpusculo absolvi non posse, quin perfecte vivat, atque hine quin ad hominem concipiendum frustranea omnino sit masculini seminis actio. Optarem postremo, ut ostenderet Vir Cl. , quid anima, quamdiu unae cum corpusculo orghnico , cui copulata est , Iatet in ovo femineo, confuse percipiat. Videtur quippe, nullam prorsus rerum earum, quae adspectabilem Mundum constituunt, percipi ne confuse quidem ab ea tunc posse. Nulla squidem est, quae aliquam vel minimam mutationem valeat in illo corpusculo excitare; ae proinde rationem ponere, cur mens ipsi corpusculo copulata unam potiuS rem, quam
aliam percipiat, u verum est , quod ipse docet , per malationes scilicet, qua in corpore nostro aceidunt, nos intetistere , cur reν materia
Ies in mundo a pectabili percipiamus, ct eur tales potius percipiamus, quam alias sa) , de animam nostram in flatu praexistentia Mi repraesentare hoc universum convenienter mutationitas, qua torpusculo tui organico accidunt , in quo praexistit ib) . Nullam porro rerum earum, quae adspectabilem Mundum constituunt, posse mutationem aliquam in corpusculo organico, quamdiu in ove existit femineo , excitare, adeo perspicuum puto, ut a nomine prorsus verti in dubium possit. Res enim ipsae non ita praesentes sunt illi corpusculo, quamdiu ita Vo, atque hinc in utero feminae, latet, ut nihil impediat, quo minus motum illi communicare optime queant. Si quis autem eonis tendat, motiones fieri in illo corpusculo, quin ipsius partes a rebus Mundum constituentibus impetum recipi ut, eo videtur Vir Cl. n
192쪽
cessario eras, ut dicat, aliquid in reru in natura reIpsa contingere, quin , cur contingat potius, quam non .contingat, sufficiens ratio
Ias. Praeexistentiae animarum in animalculis spermaticis nullam hic mentionem facimus. Ut enim omittam, iisdem serme rationibus illam everti, quibus modo ostensum est, animas ipsas in corpusculis organicis, quae in ovo semineo latere dicuntur, minime contineis ri, hoc tantum discrimine, ut , quod de seminis hac in hypothesi dicitur, de viris in illa intelligatur, spermaticorum animalculorum opinio adeo turpis est, ut in impugnanda animarum in illis animalculis prae existentia, piaculum ducam vel minimum immorari a .
Anima rationalis luxe sism a Deo creatur, o organico gignendi foetus corpusculo infunditur , cum ea in ipso habetur partium evolutio, sime organieatio, qua ad vita muneνa obeunda immediate sussciat. I 36. Probatur. Certum est, animam rationalem non propagari per traducem ex patre in filium cs. I a P, sed a Deo creari o. Ia8. . Certum est etiam, animas omnium hominum, qui ad finem usque Mundi nascituri sunt, neque extitisse ante corpora s*. I 29. , neque initio temporis simul omnes creatas a Deo suisse, iisque singulas e putatas corpusculis, quae in ovis semineis tunc itidem elaboratis, I tere dicuntur I. 13o. . Ergo tunc solum a Deo creatur anima r tionalis, & corpori insunditur, cum vel ea in ipso corpore habetur organizatio , vel ea in praeexistente corpusculo facta est partium evolutio, quae requiritur, ut compositum inde factum vitae functio.
confirmatur. Quia, ut diximus superiori loco , anima recedit corPore, cum corpus idoneum amplius non est ad vitales motus p ragendos. Ergo tunc solum corpori anima ipsa insunditur, atque hinc a Deo creatur, cum ipsum corpus est ad vitae munera obe. unda proxime aptum. Quamvis porro huic sententiae aperte non subscripserit S. Augustinus, quemadmodum neque eam palam rejecit, quae Ponte, ani
193쪽
mam ipsam ex patre in filios per traducem propagari, videtur tamen
S. Dinor ab hac ipsa, quam modo tradidimus, opinione nullatenus abhorruisse. Scribens quippe ad Renatum Monachum contra duos liabros, quos de animae origine Vincentius quidam Victor conscripserat, ita hac super re mentem suam expressit '. animarum novarum Me pv
pagine ins stationem defendi quidem minime prohibemus , sed ab eis ,
qui potuerint aIiquid inυenire , υeI in eanonicis libris, quod non fit ambiguum dissemenda huis obligatissma quaestioni s vel in ratiocinationibus suis, quod non si eontrarium catholisa veritati et non a talibus , qualisse apparuit, qui non inveniendo, quid diseret, o deliberationem suam nolendo suspendere , wres suas omnino non metiens, ne taceret, ausus est dicerer inquinari animam meruisse per carnem,& esse meruisse animam peccatricem, cujus nullum meritam seu bonum , seu malum, ante earnem potuit invenire. Et parvulis sine baptismo de corpore exeuntibus solvi posse originale peccatum , & offerendum pro eis sacrificium corporis Christi, qui Chrisso non sunt incorporati per ebas Deramenta in ejus ecclesiar eosque sine lavacro regenerationis de hac vitae migrantes, non ad requiem tantum ire , sed ad regnum coelorum posse etiam pervenire. Et atia multa assurda, qua omnia coia gere, at
que in isto libro digerere,. longum visum est. Abs ergo , ut animarum propago, s falsa est, a talibus refellatur I ct animarum noυarum insufflatio, s vera est, a talibus defendatur. Duamobrem quἱcumque volunt
defendere, quod dicuntur anima no nascentibus insufflari, non de pa-νentibus trahi, aliquod illorum quatuor, quae supra eommemoravi , caveant omni modor hoc M., ne dicant a Deo fieri animas peccatrices Per alienum originale peccatum: ne dicant, parvulos, qui sine baptismo exierint, pervenire posse ad vitam aeternam, regnumque coe-3orum , originali peccato per quodlibet aliud resoluto : ne d cant, animas peccasse alicubi ante carnem , & hoc merito in carnem pec-eatricem suisse detrusast ne dicant, peccata, quae in eis inventa non sunt, quia praestita sunt, merito fuisse punita , cum ad eam vitam, ubi ea committerent, permissae non fuerint pervenire . Nihil euo Wδνum quatuor disentes, quoniam quodlibet eorum fassum atque impium es, inveniant etiam Scripturarum de hae re eertu a testimonia , ct hanc sententiam suam, non solum me non vetante, verum etiam faven te , oe gratιas agente, defendant. Sι autem non rnwn unx eertissimam de hae re auctoritatem diυinorum eloquiorum, o aliquid .HAνum qua iatuor per inopiam dicere compeliuntur, cobin ean se a ne per ipsam ino piam etiam parvulorum animas non habere strig/nale peccatum, secundisi Peiagianam hare olim damnabilemi νμper meqRe damnatam, disere
194쪽
ompellantur. Melius est enim homini, fateri se nescise , quod nescit qaam in haere vel damnatam incurrere, vel novam eondere, dum tomere audet defensare, quod nescit a .
De mutuo commercio inter mentem humanam, corpus. QVoniam, ut egregie observat S. Augustinus, & satis patet ex
dictis, error opinantium, hominis animum esse corporeum, ex eo potissimum oriatur, quod a Jungant ea , sine quibus nuAIam possunt eogitare naturam b), hoc est, corporum imaginibus, quae formantur in cerebro, tanto se amore conjungat mens , ut etiam se esse aliquid hujusmodi existimet cI, ideo suscepti muneris ratio postulare optimo jure videtur, ut de commercis, quod inter mentem ip sam , atque corpus est, hoc loco agamus. Hinc quippe cIarius patebit, quam superiori Dissertatione demonstravimus, spiritualis humanae mentis natura sconstabitque apertius, quam immerito arbitrati nonnulli olim sint, & fortasse etiam modo aliqui putent, eiusdein mentis materialismum hinc satis evinci . Moneo tamen cum Iaudato S. Doctore, liac potissimum in re non erubescendum esse homini eou- fieri, se nescire, quod nescit, ne, dum se scire mentitur , nunquam scire mereatur id). Etenim , eodem teste, ubi res naturaliter obscura, nostrum modulum υincit, cor aperta diυina Scriptura non subvenit , te. mere hine atiquid desnire humana eonjectura presumit se . Itaque
Exponitur commercium inter bumanam mentem , ct corpus.
t 3 . Uam abstrusa sit unio humanae mentis cum corpore, ejus que investigatio quantum vires nostras excedat, non est cur longo termone ostendam. Id enim magis videtur perinspicuum, quam ut verbis exprimi possit. Mihi quidem naturam ania mi intuenιi, inquit Tullius, multo dissicilior occurrit cogitatio, muti
que a Lib. I. de anima, ἐν egus origine la) Ibidem num. S., alias cap. 6.num. 33. , & 34. , alias cap. 39. dὶ Epist. CXC.n i . , alia, CLVII. e. s. M iab. Ade Trinitate n. . , alias c. 7. ein Ibidem.
195쪽
que obscurior, qualis animus in corpore sit , tamqηam aliena domu , q4am qualis, cum exierit, ct in liberum corium, quasi domum suam, vene=ie a 3, utque habet S. Augustinus , m sis , quo corporιbus adhaerent spiritus, ct animalia sunt, omnino mirus esti , nec comprehendi ab homiae potest b . Et sane, De in capice , ait Lactantius, mens M. sitet , I e in peet ore , potestne aliquis comprehendere, qua vis rationis essetat , ut sensus ille incomprehensibilis aut in medulia e retro hareat, aut tu suo sanguine bipartito, qui est inclusus in torri s aenon ex eo ipso eouigat, quanta fit Dei potesar, quod animui se num non videt, aut qualis, aut ubi fit 3 nec fi videat , tamen pexspicerepvit, quo parito rei eorporali res incorporalis adbuncta est e Siυe etia, mentis Iocus nultas fit, sed per totum corpus sparsa discurrat s quos O etiam μνὰ potest , ct a Xenocrate Platonis discipuo diaputatis, of I siquidem sensus in qualibet parte corporis pressa est nee quid fiement, nee qualis intelligi potesti , cum fit natara ellus tam subtilis aetentiis , ut solidis visceribur infusa , vivo . st quasi ardenti sensu,
membris omnibus misceatur sc)- Misse itaque modo , quoi mens coris pori est copulata, commerciam dumtaxat, quod, ratione inessabilix illius unionis, inter utramque hanc adeo dissim lem substantiam habetur, exponemus in praesens, & quoad fieri a nobis potest, clarius. demonstrabitur .. Ut autem a nominis de itione Quemadmodum recta methodus postulat, exordiamur,
I38. Commercium mentis eum corpore dicitur mirabilis ille conse sis, quem habent certae operationes mentis cum certis quibus dativmotibus eorporis, & vicissim certi motus corporis cum certis asinfectionibus mentis, ratione cujus modo mens corporis, modo corpus
mentis veluti interpres existit. Iuod anima sequuntur corpora , inquid
Aristoteles, ct ipsa secundum seipser non sunt imp biles a motibus corporis, id manifestum fi valde in ebrietatibus , ct aegritudinibus smuisum namque anima mutata videntur a passonibus eorporis . Et econtrario, quod eorpus es alisur pasonisus anima , manifestum ess irca amorer, ct timores, ct dolores, ct voluptates . Amplius autemst in lir , qua natura sunt , magis utique aliqη conspisset , quod ργη , ct anima ita se habent connataralia, ut sani causa plurima-
ca) Lib. I. qq. Tuscul. cap. 22. bὶ Lib. XXI. de Civitate Dei cap. I ce) Lib. de Opificio Dei cap. I 6.
196쪽
V.m passenum ad invicem Duae porro sunt Ieges praecipuae, qui.
hus mutuum hoc mentis cum corpore commercium continetur.
LEX PRIMA mutui commercii inter mentem bumanam , ω corpus.
13 ρ. Si res extra nor posita eas corporis nostri partes , quas senis suum organa dicimus, ita afficianς , ut certa in inis motio flat , eaque ad cerebrum usque propagetur , rerum earun ra statim in anima notio excisatura Constat enim, neque assici tactum a calore, neque visum postea luce, coloreque immutari, quin mens calorem , coisIorem, atque lucem percipiat, seu quin ea in anima excitetur affectio, quam lucis, coloris, calorisque sensationem, sivς notionem, sive ideam, appellamus.
x o. Ea igitur inter mentem & corpus datur harmonia, eaque Iex, isque consensus, ut, positis eertis quibusdam motibus in eoetove, certa verum notiones in anima habeantur. ANIMADUERSIO I. I r. Sensibilium rerum notiones, quae excitantur in anima , ita iis motibus alligatae sunt, qui a rebus ipsis fiunt in corpore, ut eoiadem ferme temporis momento, quo in Corpore motus illi peraguntur, notiones ipsae in mente excitentur. Manifestum est enim , neminimam quidem temporis inorulam discerni a nobis posse inter miliatationem factam in tactus organo a calore, & sensationem, seu no. tionem caloris, quae in anima mutationem ipsam consequitur.
I a. Impedire minime possumus, ne, lassicienter immutato eo Poris organo a re extra nos posita, notio ipsius rei in mente, nisi alio tunc vehementer distracta sit, exeitetur. Neque enim potest fieri, ut hominem non percipiamus, cum sanos recteque valentes oculos in hominem ipsi convertimus.
197쪽
ANIMADVERs Io III. 1 3. Ea insuper lege, rerum sensibilium notiones , quae excitanis
tur in mente, iis motibus respondent, quae ab ipsis rebus in corpore fiunt, ut clariores, obscurioresve illae sint, prout magis minusve persecti sunt ipsi motus. Constat enim , clariorem hominis noti nem fieri in mente, vividioremque sensum , quo homo ipse eoram nobis existens lumine validiori persunditur, atque adeo quo fortius visionis organum movet; contra vero notionem illam in nobis peris
sici obscuriorem, quo lumen debilius est , leviusque propterea reticularis oculi membrana ab eo impellitur. ANIMADVERs Io IV. I g. Eo demum ordine, quo rerum sensibilium vestigia, ex oris
ganorum sensoriorum immutatione primum in cerebro facta , tum in illo relicta, iterum in ipso excitantur, earundem quoque rerum ideae iterum in mente emergunt. Perturbate nimirum,& tumultua. rie, ut in ebriis, stultisque, ac delirantibus, excitantur in anima notiones rerum, si sine ordine & cum tumultu, inotus , quibus illae respondent, in cerebro iterum fiant , contra vero recto ordine ,
constantique lege, si cum lege atque ordine , ut in iis accidit, qui sui plane compotes sunt, motus illi in cerebro exsuscitentur iterum, ac perficiantur.
mutui commercii inter mentem bumanam , ct corpus.14 . Mens nostra ita corpori, cui ineffabiliter copulata est , dominatur, ut quadam ipsius eorporis partes moveantur ad illiar nurum 3 tamdiu perseverent in motu, quamdiu ipsa vult s atque a mo tu cessent , quamprimum eidem placet. Nemo certe est, qui hoc mi Iabile phaenomenon, & si quid aliud nostra consideratione digni mismum, in semetipso, quandocunque voluerit, non experiatur. Ma-nMi , ct pedes sitarem hanc expressit S. Augustinus) moυemus, cum volumus , ad ea, qua his membris oge sent , sine ullo renisu, tanta facilitate , quanta ct in nob/ε ν di omi videmus , maxime in artificibus quorumcunque operum corpρηβομm , ubι ad exercendam Diqitirco by Corale
198쪽
Urmiorem , tardioremque naturam agilior aceest industria ' . N que ea sola membra movemus ad nutum , qua eo actis articuuta sunt ossibus , Hut pedes , ct manus , ct digitos 3 verum etiam illa , qua mouisas remissa sunt nervis, eum volumur, movemus agitando ,
ct porrigendo producimus, ct torquendo flectimus , ct constringendo duramus, sicut ea sunt , qua in ore , ac facie , quantum potest , v tantas movet. Palmones denique io omnium, nis medullarum, moiatissimi viscerum , ct ob hoc antro pectoris eommaniti, ad sp ritum duiseendum , ae remittendum , vocemque emittendam, seu modificandam , cui folles fabrorum, vel organorum, stantie, respirantis, loquentis, clamantis, eantantis, serviunt voluntati b . Unde, quemadmodum ille idem observat S. Doctor , tantum habet virium anima in eo pur suum, di totum valet ad indumenti qualitatem veν tendam , Minque mutandam, quomodo homo ascitur indutus, qui cobaret indumen.
- COROLLARIUM.1 6. Quemadmodum ergo, positis quibusdam moubus in eorpore, eerra meitantur arictiones in mente i 3. I 39. , ita vicissim, datis certis appetitionibus in anima, determinati quidam motus in eorpore eo
ANIMADVERs Io I. I 7. Τanta eeleritate , si nihil vitii adsit in corpore, motus quos unima imperat, corpus ipsum exequitur stamque cito ad animae nuis tum motus eosdem cohibet, .ut inter volitionem motus, & motum ipsum, sicuti etiam inter volitionem quietis, & ipsam quietem nihil prorsus temporis discernere valeamus. Imperat animas, ut movea4sur manus, inquit S. Augustinus , ct tanta est facilitas , ut vix a ser visis discernatur imperium d . ANIMADVERs Io II. I 8. Modum ignorat mens , quo imperatos ab se motus corpus exequitur. Non enim distmcte scimus, quae movendae sint partes, seu quinam nervi, atque musculi, & qua lege , ut hinc moveatur PHLΜent. m. II. N E
ca Lib. XIV. de Civitate Dei cap. 23. , num. a. bin Ibidem eap. 2' num. I c, Lib. XI. d. Trinitate num. T. , alias cap. q. d) Lib. VIII. Confessiisnum num. I. , aliaS cap s.
199쪽
lingua, & sermetur VOX , quaeque partes, & quomodo, ut ita aganiatur pedes, quemadmodum imperata ambulatio requirit. Prosecto non adhue convenit inter Philosophos, quae motu musculorum , quibus spontanei quique motus immediate peraguntur , vera sit causa. COROLLARIuM I. UNIVERSALE. x ρ. Anima igitur, atque corpus ex vi ineffabilis illius unionis, qua inter se mutuo copulata sunt, se habent, perinde pro Uus ae seorpus reipsa ageret in mente, ct vicissim merer in corpore ι ae propterea non secur ae si men1 a corporea ct corpus a mente in operanda veitia dependeret. Videtur quippe , corpus notiones rerum earum in mente producere, a quibus ipsius organa immutantur a & vi. cissim mens eos in corpore motus immediate escere , qui ad illius nutum ab ipso corpore peraguntur.
Iso. Dixi, videri eorpus vel a dependere a mente, oe menIem aeorpore, non atitem rem ita esse. Negant enim Cartesius, Malebran. chius, atque Volfius, ut patebit, mentem a corpore , & corpus a mente dependere reipsa, contendontes , rem Vere ita non esse , licet, propter eertam, stabilem, ac fixam DPerationum concomitantiam, ita esse videatur. COROLLARIuM II. UNIVERSALE. - . Is r. In omni ergo systemate de eommercio humana mentis eum ramore id unum statuendum est, certoque tenendum, raram se iasitium notiones ea modo oriri in anima, ct motos spontaneos eo mo do in eorpore feri, ae s reipsa corpus in mentem , mens in eor-pur influeret s atque hinc perinde omnino , ae s ratio , cur mens pereipiat res senstiles, fit in corpores & vicissim ratio, ear sponta meos motur eorpus peragat, in mente habeatur. Quamobrem
COROLLARIuM III. UNIVERSALE. I a. Ut explicetur eommere um, quod habetur inter mentem humanam, & corpus, Ostendendum est, cur ex mutationibus, qua sunt in comore a rebus sensibitisus, rerum earundem notiones exeis enIuν in
200쪽
νου via, perinde ae si eorpur vi sua eas in anima prodareret s eur ad nutum anima sani voluntarii motur ire corpore , veluti ae s mota immediate ab anima esseerentur. Cum enim in hac tam mirabili connexione idearum eum mutationibus, quae fiunt in sensuum orga nis, & spontaneorum motuum cum eorundem volitione, totum ipsum commercium positum sit , ratio hujusce connexionis reddi de . het, ut commercium ipsum philosophice explicetur & ostendatur.
An motuum commercium inter bumanam mentem, O
corpus in Osemate causarum occasionalium sufficienter explicetur.
1 3. Pinantur non pauci cum Cartesso, & Malebranchio, iam que corpus in mentem , cuin ex mutationibus in illo factis res mens ipsa percipit; neque mentem in corpus, cum ad illius nutum corpus ipsum movetur, phy sce influere , sed Deum esse, qui casione mutationis peractae in sensorio a re sensibili, illius ideam
in mente producat, Moecasione volitionis motus, quam habet mens, motum ipsum ita corpore efficiato Non modo corpora , inquit Maleo branchius, nam possunt esse vera eausa uuiar rei, mentes etiam nosiue ma in eadem Moantur impotentia. Nihil possunt cognoscere , nis Deus
ipsas illuminet. Nihil possunt sentire, nis Deus ipsas modiscet. Nihil possunt velo, nisi Deus ipsas versus se moseat. Possunt equidem deteris minare impressionem, qua Deus ipsas versus se iusteriit s sed non satissem, an id dici possit potentia . Si posse peccare est potentia, certe est potent is, qvam Omnipotens non habet, inquit alicubi Augustinus . Si M. miser a se haberent potentiam amandi bonum, aliquam poιentiam haberadici possentis Sed hominet non possunt amare, nisi quia Deus vult , ipsos amares di quoniam Dei votantas est escax, homines non possunt amare, nis quia Deuι ilias indefinenter impeliit -Uur bonum ire genere, hoc est, versas se. Deus enim tuos dumtaxat erraυit propter se , tuos nunquam conserPat, quin eor versur se impellat. Ira igitar sese non movent ver sus bonum in geneve. A Deo moυentur dumtaxat . Hane impre nem l berrιme sequuntuν uxta Ierem diυ nam, υel illam υersus fassa bona δεν minant Iuxta Iegem carnis , sed illam determinare non possunt, nisi intuitu boni. Cum enim nihiI p ne prater id, quod Deus υuit , nihil