장음표시 사용
71쪽
REs o LVTIONES. arpatium pertinet,quod propositiones necessaria ci; sint, necessaria quoque erit conclusio. In aliis uero ita est comparatum, ut exsulpis uera conclusio qsciaturinam si propositiones uemae sint, conclusio u ra erit necessario. at si conclusio uera fit,non necesse est propositiones uerata esse,sed euenit etia ut se se sint uerum sit conclusosalpas propositiones ex necessitate false erunt,propterea quod ipse fiunt ex
quibus clicitur conclusio. Propo sitiones uel omnino,
uel aliqua ex parte false sunt. si enim omnis Nullus dicatur, ut siquis aiat, animal nulli homini, uel cotri Nullus Omnis,uis dicat quil iamlapis omni homini, propositio in uniuerso μὴ a ex ei. si uerὀAlicui, uel Non omni dixeris, Nulli uel omni, aut contra, erit in parte falsa propositio. non enim diitur aliqua ex parte uera, cum uirtus id non admittat,ut quadam ex parte Mirtus sit. Omne quodcunque i bono descit alum e t. Verum autem in triabus figuris exfusis concludi perl icuum est ijs qui
experiunturiat, animal de omni ligno,lignum de omni homine, imal intur de omni homine dicitur. idem sit ab una false: ut, inanimatu de omni ligno, Iignum de omni lapide, inanimatu ergo de omni l pide. candor item de omni animali, animal de omni niue,candor itaque de omni nive. Quin maior quoq;
tropositio quadam in parte falsa es, minor m
72쪽
falsa,atque etiam aliter. si λtur euenerit is ma ομιουfalsa, oe minor uera si , conclusionem ueramescere non poterunt. nihil erim in medio aduentiarium de minori extremitate uerum esse potest. Euenit quidem ut maior omni ex parte alba sit, γ a sera uera r ut ex hoc parebiti candor omni ei quod animatum fit, animatum omni olori, candor igitur
omni olori.Fiet id quoque in pecunda oe tertia Rura se si is secunda utraeque simi omnino false. uermn si alterutra tantum, uera conclusio essicietur: ut, animal omni lapid animal nulli homini,lapis iratur nulli homini. ad haec inanimatum omni lapi cinanimatum nulli ligno,lapis igitur nulli ligno. praeterea animal nulli homini, animal omni equo, homo igitur nulli equo. Idem fet cum propostiones a
qua ex parte salse sim Q fu, quomodo fiat demonstratio in
qua retro dicuntur omnia. Cap. XII. DAMNATUR. a philosophis haec mutua δε--0batis, utpote qua idem ex eodem obscuro claram sciat. Ea alio nomine per circulum dicitur, ue
luti quaedam per sua uestigia propositionum con
clusionis replicata conuersio.Fit autem hoc modo:iduabus propositionibus licitur conclusio, deinde accipiatur codasio, oe altera e propositionibus reciprocando.
73쪽
REsoLVTIONES. Ocando,oe altera demon stratur, hocpulo. ria dens omni homini Jomo omni refcte ambulanti, riadem igitur omnirecte ambulanti. quod si probare
uoluero,ridens omni homini, accipiam conclusione, minor reciprocabitur, dica: ridens omni re-Ete ambulant re be ambulans omni homini, ridens igitur omni homini. sed iam modo homo omni refle ambulanti inestheciprocatur maior, dic tur,homo omni ridenti.accipitur deinde coclusiostiadens omni refle ambulanti. asque ira minor in co clusionem conducitur,homo omni recte ambulanti. stq; hoc modo mutua demon batio. Est autem a m- maduertendum,hui modi demonstrationem in ill is tantum uersari,quae uici m retro commea ut sunt
ridens,homo,recile ambulans: in jsque qua sbi ex altera parte non restondent,nihil ei loci esse. disit inducto. Cap. XIII. D E indue bone,cuia ipsa quoq; philosephiae instrumentum est,uerbasucimus. Ea uero est prob bilior ratiocinatione, o magis adpersuadendu a commodata. Oportet enim ex singula rebus unia
versas inferre i i feripsit, ab omnibus sed propterea qu)d id in multis fieri nequit, cum fingulares infinitae sint, inuentae tuta quaedam orqμή ex paucis quoque tosiimus inducere. dicimus
74쪽
PRIORE senim Ormiis q cunq&e possumω, ex quibus co nius aduersarium demony,are at quid ita se no habere,quod si demonstrari uicerit: si uero secim, inductionem tunc per Emm.ita enim in tertia figura
st. prima sumptio in hac figura efficitur, quod si
minor propositio reciprocetur ita, ut medium de Omni in minori extremitate fit, quemadmodum erat extremita de omni medio, tunc no Aliquis,sed Omnis concluditur quidem ex reciprocatione prima Rura conficitur minoris propostionis reciprocatio in Omnis,non item in Aliquis reciprocetur. Fit in tertia figura sic,ut cum omne animal inferiorem oris partem mouere de onstrare uelimus, terminos quidem con tituimu3, aomaiorem, inferiorem oris partem mouere,minore animal nedium uero minferiorem, omnia quae sub animali sunt. ea re sit, ut si ista omnia cum omni animali reciprocentur, in prima figura concludatur, ηgula animalia inferis- rem oris partem moue e. haec ue omnia de omnias ab dicetur. concludetur igitur, inferiorem oris partem mouere, te omni animali dicitur. hoc poclis inducto conscitur.
Quid sit demonstratio per quam quis urge
75쪽
REsOLUTIONE s. , ctum est nobis. quod in ipsis quoque determinatio
nibis3 ess citur.Vel enim omni uel Non omnis, uel Aliq/ιis,uel Num est. neque unquam assim tio cum negatione uera erit,hocque est philoseph rum clarum, ac nutio per se ipsa fide digna,in eadem re normationem O negationem essici nunquam posse, nisi in fassa ibita conclusiunculis, quibus sopbistae ututur:aut propter ambiguitatem:ueluti siquis dicat, mus animatim est,coruus animarim non est. animatim quidem coruus animal est,inanimatus uero ianuae ent assaeus. Vel in diuerso tepore, ut sit dicat quispiam, socrates intelligens, socrates non inteligens. quod accipiendum est perinde ac si dicatur,cum si,uim esset, intelligens non erat . cumque uir esset,sapientiamque acquisiser, intelligens errat.Vel acti poteria, ut si dicatur infans sciens oe ignorans, re ipsa ignorans, facultate sciens erit.Vel ex partium disseretia, ut idem lanis ad aliquod lignum aequale is non aequale erit, aquale inquam in latitudine, no aquale in kwtudine. Hae enim omnes oe eius generis permulta conclusiunculae sunt contorta oe aculeate sophismata. nec aha ulla ratione assimatio ct negatis simul aerae sunt. in demo batione igitur ex eo quod feri nequit, assimari aliquid uel negari potest, no Iecus quάm in caeteris modus usan injtati enim,quο-
76쪽
niam instat ac inest, existi, atque etiam fila detis
minatio uidetur,quae uim habet inferedi uel omni, uel Non omni,vel Alicui,uel Nulli. in alijs ured --dis,necessario uidelice ac contingenti,negario assi mationi repudiatetur huic,Necessarium erit restir re,haec,Non necessarium e tres irareret huic,Contingit lauari, haec,Non contingit lauari. hae sanὰ ropugnantia sunt.QMd si in paribus propositionibus quicquam quod ipsum fieri non possit, en cietur, non fatendum erit necessarium esse omni: sit e
tur non necessarium omni, quod idem cum Doc est, contingit non omni. quod si inciderit, non admittas necessarium esse omni,sed hanc, cotingit non omni, qua repugnanti par esinam ha,Necessarium est -mni, oe Non continoinό omni, aequalessent:atque hae, Necessarium est nusi Non coringit alicui.itemque,Necesse est alicui, Non contingis nulli. O N cesse est non omni, Non contingit omni. praeterea haec, Non necesse est non omni,huic, Cningit omni,
par huic,C singit nulli,haec,Non necesse e stalces.huic,Contingit dici,haec,No necesse ei muh.huic, Contingit non omni, haec, Non necesse e pomni. Atque ita est ex eo quod feri nullo modo pors,demonoratio.η- uel necessarium est omni,vel non necessarium omin. atque huic, No necessarium ea omni, haec, Contingit non omni, qualis est.
77쪽
REsoLVTION Es 6. Hualis enim fit in huiu-odi materi'. illa non necessaria, haec contingit. ista omni, hae non omni. Si enim non necesse eis Omne animal rationis partia ceps esse, contingit non omne animal esse rationis particeps. Ita fit ut haec, Necessarium 'omni in iis quae feri non queunt, his, Non necessarium e t
mm, cy' Contingit non omi, repugnet. In cineris eadem ratio est.
Quid sit non ex hoesulpum esset.
NON ex hoe essici Iasum, in praecedenti domon Datione positum est. hoc fit, cum quis inferre
aliquid uelit quod feri non queat. Captiose argu- moitationis genere urentica am rim quod feri ης potest,omitritio adiud quicquam cos tituiti ac tum quidem disserenti licet dicere, id non ex eo, sed ex alio quodam fuisse illatum: ut squis alat, Animal non omni homini, disserens id non admittat. ille satim omni subjcie dicetque,Animal omni homini,homo omni ridenti,ridens omni ligno, animal ititur omni ligno. hoc feri nullo modo potest renabitur aduersirius demoniare causam cur id c d
G st esse, quod animal omni bomini inesse subiecerat, id quod causa non est, causam efficere tunc quidem ηon ex eo spum esci dicturi
78쪽
e, si repetitis eius quod initis dissim ess ,
REPETITIO atque assumptis eius quodiuitis disrum est, sub eo genere constituitur, quod non demon trat. accipit enim id quod in controuersiam uocatur, pro concesso itq; id quinque modis. Ac primo omnium, sit quis id quod demons, re debea petierit,idque per se non facile lateat. sed hoc in synonymis facilius fet: ut si uelit quis demo- 18bare hominem animal esse,animal ridens pro con- celso accipiat. secundo, quando quis iam singulas quasdam res demon strare debeat, uniuersas pontulet:ut probare uolens eandem esse aduersoruscientiam, omnium omnino contrariorum una esse scientiam censeat, ac po tulit. nam si contrariorum una erit, eadem quoque erit aduersorum. Tertio, siquis
uniuersem probaturus sit, singula postulet: ueluti si omnium aduersorum uniί esse sensem uelit affrmare, dulcis amari eundem esse pensum petat, pro cocesso accipiat. rto, siquis diuides illud potat,quod enim controuersiam uocatum:ut si demo-μ dum fit medicinam scientiam esse ualentisi aegrotorum, utrunque separatim petat, medicinimuidelicet esse ualentium scientiam, postea med cinam esse scientiam aegrorum Quinto,si ex ijs quae sese necessario consequuntur,inerum postulet quisepiam:
79쪽
piamivelatis esset demon dum,latus quadrati
non esse eiu dem mensurae cum media linea, petat is alsumat tanquam cocelsum exploratum δε- rus non esse eiusdem mensurae cum linea media: ue- litque ex hoc demon rare atus non esse eiusdem mensurae cum media linea: ex necessitate sequitur, ut sit latus commetiens non fit inea quoque cum larere non sit aequalis. Quid deducto fit. Cap. X V II. DEDUCTI Oft, quando propositio aeque abstrusa est,ac conclusio. tunc enim i conclusione ad propositionem deducitur oratio.nam oratio oe essera esse, conclusionem confirmare debet, ρι qui dem conclusito ab ista demonstratur. at quando illa obscura est,ad conclusionem curritur, ut illa demon1,ata, oe persticua reddit ex ea clara fat.Id aurem est quod de luel nem appellamus i ut si uelia
mim demon beare hominum animes natu mortis faro perimi,hanc propositionem con timemus, Animae apud inferos sunt: quae nec cognita Vl, nec inter omnes constat. propterea ex conclusione ad propositionem argumentationem deducimus, eamqge ex multis ueram credendam esse demoni bramus.
80쪽
Quid exemplum, quid iram, quid a
PHILOsOPΗvs duobus utitur in bumetis, ratiocinatione, γ induci ione: ex quibus ratiocinatio ex uniuersis rebus singνω demostratiquod rationis particeps animal nobis declarat. homo enim rationis etiam particeps est, homo igitur animal it dem 68.na quod rationis estparticeps, lati s quam homo patet.Induectio uero ex pingui sui diectum est, amuersa confirmat. Orator ad horum imitationem instrumentis ipse quoque utitur, enthymemate cui etiam ratiocinationis, quae una sumptione constet, nomen est atque exemplo. Sed exemplum non ita ex omnibus singulis rebrus uniuersos demonserat, uisicit indue ino,uerum ex singulis singulas confirmat: quippe cum orator singulis magis nitatur,'philosophus uniuersiis. uis uellet orator demonstrare,socrati utile esse sese in orationibus exerce re, acciperet exempli gratia Demo benem, et in orationibus se exerceret, exponeret ; quanta sit ille ex orati nibus gloria consecutus. Enthymema uero est ratiocinationi persmile:in eo tame dissert, quod ratioc natio duabus e propostionibus est conflata, uel ad
minimu unam maiorem habe illud aute unam tantum minorem, ut Adb e inobis. At enthymema