장음표시 사용
201쪽
Ndecimi cap. annot. li. Multipliciter aut dictis,etsi ad oratione nihil reserit. Cum in oratione ponuntur dictiones ut uoca quam multiplicitas per distinctione noaperitur. Manuis in omisensu oratio vera sit aut falsa ut canis est substatia canis est lapis tamen intellectui relinquitur ambiguus & dubius . nesciens in quo potis ni mu dictionis multiplicis significato oratio sit accipienda Gino pro omnibus sigm sica tissimul sumi possit, si oratio debeat esse una, sed pro uno ex omnibus secundii accipientis arbi trium. Na multiplex indistinctu ut aiunt parit conlatione. Id. Potelia quanta sit,per in axima determinanda est. Potentia hic pro virtute activa dc moucte sumitur.per maxinisi vero intelligi tur mobile in quod potest huiusmodi potetia moucs quo nullii maius eiusde ac certe denominationis determinatam ac designatae qualitatis mouere possit,ut siquis dece libras portare potest una tamen libra adiecta amplius V t undecim libras sustollere nequeat, illa portandi vis per maximia in quod potest ut puta dec E libras desinitur ac determinatur, vocatur vis portativa dece lihraria que admodu rei quantitas determinatur per maximii numerii partiu determinals qui ista tis & quanta sit hominis aetas, tota eius duratione, numercet partiu durationis determinals lac ' cessionis desinitur. Neet intelligitur haec c5clusio de partibus proportionalibur, alteri est, deno
minationis . na secundit illas semper aliquid priori mobili adiici potest, de mobile ipsum matu, ab
eade virtute moueri. Na si aliqua viri mouet aliqu1to tepore de spatio aliqcymobile, eade virtus potest 5c maius mollite mouere Quod sie ostenditur.Sit ae virtus moues,qus moueat bg mobile in tepore c. dico eade virtus a potest mouere maius mobile qua h g licet tardius, Zc in maiori
d f e qua vi superate moueat. diuido igitur a e in excessum, equeseve excessio, scilicet a d 5c id quo sies g li excessus cilicet d e. manifestii est parte d e noesse indivisibile alioqui ipsa addita parti a d no red ' deret tot uae maiusq; bg na indivisibile additum diuisibili, n5 attollit maius. Diuido ita part Ed e per medium in punctos. Cumviri' mouens a s sit maior virtute ad eius parte 8c virtus ad sit squalis mobili h g viri' mouens asella est maior mobilibg. Q uicquid em est maiux uno squa
lium maius est 6 altero. quare virtus as mouet mobile bg.Supponimus ei a qualibet virtute maiore mobile moueri motuq fieri. Et cum quslibet vir mouens ali 'moueat mobile se virtus mouens, qua tu lucunt mobile v t g h mouebit.Tune sic. Virtus mouens a i mouet mobile h g, ut
ostensum est,& virtus f e mobile g h per hypothesin. ergo per septima regula coparationum virtutis mouentis ad mobile in sine septimi physicorum posita, Virtus ae collecta in illis viribus' mouentibus mouet B li mobile collectu ex illis mobilibus. At eade virtus a e posita est mouere hg min' qua hi,,ut 'Sut eius pars. Igitur si aliqua viri'.mouet aliqa mobile eade virtv 5c maiust nobile mouebit. qci est ἔ positum. Et cosimili modo demostradum est id qae in prima coclusione septimi capitis hu libri dictum est,scilicet etsi aliqua virtus mouet aliqst mobile, minor virtus mouebit idcin mobile in eodem tempe. Habet em id veritatem ex eo qd' virtus mouens in infinitum diuidi potest sicut 5c linea N a qua tutaculam modo sit maior in mobile fieri potest motus. Us rerum ad liscapertius intelligenda subiiciuntur octo spositiones de coparatione mouentis ad mohile penes maximum 5c minimum, quarum quatuor primi sunt de eo in qae viri' aliqua po Regulsco test, eli lus vero quatuor de eo qd potest. Prima. No est dabile maximum in q iri' activa poparati is test Maximum in qS potest est mobile in quod aliqua virtus potest quo nullum potest dari manum υ iris rus secundum quacunq; denominationem in qSeadem Virtus possit. Patet quia qus nin virtuς tutia mois potest in minus,eadem potest in maius qua tutum n ,ut modo ostensum est Neca: hserpositio uentis ad repugnat huic secundsc5clusioni Aristotelis qui loquitur decerta eademet denominatione. Se mobile. cunda. No est Labile minimum in quod virtuς potest. Minimum in qd potest .est mobile in quod virtus potest, quo nullum potest dari minus in O' eadem Virtus possit. Patet quia quicquid po test in maius, ut totum,etia potest in minus,ut partem. ergo dato quocunque in O viri'potest, adhuc poterit in minus ut eius medietatem. Tertia. No est dabile maximum in qst non potest. Maximum in Ast virtus non potest est mobile in qst virtus mouens non potest, quo nullum po test dari maius in O eadem virtuς non possit. Pater, quia quicquid non potest in minus non potest in mes .Ergo dato quocunque in viri' non potest, adlitie dabitur maius, Ut eius duplum aut triplum,& sic semper ad maiore sportionem Hrediendo, in quod illa virtus non poterit. Quarta. Est dabile minimum in qd Virtus non potest. Minimum iri quod virtus non potest est mobile in Aduata virtus non potest.quo non potest dari minus qui in illud eadem virtus possit. Patet, quia i mobile squale mouenti virtus mouens non potest 5c non potestdari minus illo mobili,qui in illud eadem virtus mouens quia erit exuperax Sc valentio possit. igitur mobile squale mouenti est huiusmodi. Quita. Non est dabile maximum qae potest. Maximum qd' potest est viro activa u potest mouere aliquod mobile, qua nulla potest dari virtus maior i moueat idem mobile. Patet quia quicquid potest virtus minor mouere ide potest Sc maior. Ergo data quacun que Virtute mouente aliqdae mobile adhuc potest dari illa maior qui moueat idem mobile. Supponit v em data qualibet V irtute mouente alia posse dari ea maiorem,similiter 5c minorem . em inmodum geometres postulat data quavis linea alia designari posse ea maiorem itidem de minorem. Sexta. Non est dabile minimum Pypotest. Minimum quod potest,est Virtus inis potest mouere mobile qua nulla possit secti dum qua tutacunque proportionem dari minor qui idem mo ueat mobile. Patet, ia dato quocon mouente mobile adhuc potest dari minus. mouens ide mobile V r paulo ante dictum est. Non igil potest dari minimavirtus qus possit mouere mobile. Se Ptima. Vinale est maximum quod non potest. Maximum quod non potest, est mo ucs quod non
202쪽
t st mouere mobile quo nullu est maius quin pessIt mouere ide mobile Patet propositio qilia mouens aequale mobili non potest mouere mobile 5c non potes dari maius eo quin ipsum pc si t
mouereide mobile mira exuperet ipsum. igitur mouens aequale mobili est tale niax ire titia. Non est dabile minimum quod non potest. Minimu quod non potest, est mouens quod no potest mouere mobile quo nullum potest dari minus quin ipsum possit mouere idem mobile Patet quia quicquid non potest mouere virtus maior ide non poterit mouere minor Ergo data qua in virtute quae non potest mouere mobile Ruscu tacit detur minor,ipsa Valentiori iure no poterit mouere idem mobile. Non est igitur dabile huiusmodi minimum.
Duodecimi capitis annotat. Se mutuo consequi,ad inuicem conuerti. i Vodecimii caput cotinet decem conclusones, unum corollarioni ad secundam. duas rationes ad quintam.quatuor ad non a & quatuor ad decidit ma . Prima conclusio. Si quid si bile est esse.& idem ros bile esti non esse: ut eius tempus ad esse & non esse determinatu sit necessees. Hoc enim secundum omne prsdicamentu: visi quid potest esse homo. & non homo. bicubitu aequale. albii.&n6 csse. 8c ita in caeteris: Utruq; lepus determinauta. Nam si dederis neutru determinatu esse habebit potentiam Ut sit tepore infidi F esto.& Vt no sit alio tepore infinito. hoc aut impossibile. Secunda. Impos bile Sc falsum, possibile& verum non omnino idem sgnant. CNam non omne salo sum est impossibile.de citharizate enim si dicaturo non citharietat. Ade cantate δnon cantat falsum dicitur,non aut impossibile.Neq; ome possibile, verum est. oincidunt tamen haec aliquando: ut diametrum comensurari costae. falsum est, α idem impossibile.non comen surari vero &possibile. εἰ Verum. Et nos de imupossibili fallo. possibi li Se vero smpliciter intelligimus.& no fael a suppositione. Vnde si triangulus esset circulus.non haberet tres duobus rectis aequales. & supposi66 tione facta lineam esse ex punctis diameter costar comesurabilis esset. Corol larium Vnde fit ut non sit idem supponere falsum.& impossibile: itidepcssibile. Nverunt. CN a supposito impossibili bene accidit impost ibile. falso aut no impossi, bili nunq.Et supposito possibili, falsum sequi accidit: ex Uero aut nunq. DTertia. Idem simul ad opposita habet potentia non autem Ut illa simul habeat. CN a cuquis sedet. potetiam habet ut sedeat, & potetiam ut stetmon tame Ut simul sedeat Sc stet sed alio et alio tepore. Quarta. Ome semper e , incorruptibile esse neu cesse est. Sit a sena per ens. quia a est semper ens, semper existit. 3c si posueris corruptibile aliquando non erit. At impossibile est quod semper est, aliquando noesse.igitur falsum est esse corruptibile. εἰ non modo falsum, sed & impossbile.
Eadem ratione omne semper ens, ingenitum est. narii omne semper ens, semper existit. genitum Uero aliquando existit. de aliquando non. Fieri enim nequit, ut quod potest omni tempore esse aliquando possit non esse alioqui simul potentiam retinet ad simul esse.& non esse . quod est impossibile. est igitur omnes p ens,in' ingenitum. ξQuinta. Nullum semper ens.corruptibile est aut genitu. CPrimo, Quia omne corruptibile. 3c omne genitum. potentiam habet ad non esse. nullum autem semper ens potetiam habet ad non esse.Nam aut id esset tepore finito. hoc aute non: quia omni tepore est quare potetiam habet ut tempore sit et illo. Neq; quidem infinito. nam plura tepora infinita esse nequeunt. Neque idem potentiam habere potest Ut si uno tepore infinito et non sit altero infinito.Nullum igitur se
per ens corruptibileest,aut genitum. CSecundo. Quia semper ens, et semper nonens.se habentUt contraria.semperens, non semperens. semper non eus, non sem per non ens Ut contradictoria . non semper ens, non semper non ens.Vt subcontradi aria. Sit itaque a semper ens. b semper no em c non semper ens.d no semper no eras.
De genito et corruptibilivetificatur celd:quia quandoque est ens et quandoque noens. de genito igitur et comiti bili negantur a et b, semperens, et semper non ens. aut simul de eodem erunt et affirmatio et negatio:quod est impossibile.
203쪽
e Sexta. Omne ingenitum paritet & incorruptibile semper est ens Sc immortale.
CNam dico ingenitum quod est ens. & nunquam non suit ante. Incorruptibile 'quero.quod est ens. 3c non erit verum ipsum non esse . quae aute talia sunt, semper existunt. Est igitur ingenitum omne similiter& incorruptibile, semper ens. semespiternu.& immortale. Septima. Ingenitu&incorruptibile, se mutuo consequu batur. CNam ingenitum & incorruptibile semper ens cosequutur. cosequuntur igitur se inter se. Octaua. Omne genitum est corruptibile. CNasi aliquodsit gemtum,quod no sit corruptibile:ipsum est incorruptibile. Dicitur em corruptibile aut incorruptibile, Vt no semper eam, aut semper ens, de omni quod est, de de nullo eodesimul. Et si ipsum est incoriuptibile ipsum est ingenitum. cosequuntur enim se imgenitum & incorruptibile. Et si ingenitum iterum est semper ens. quare ide genita est.& ingenitum.& semper eras: quod est impossibile. Et eodem modo omne res
ruptibile genitum esse ostendas. CNona. Genitum Sc corruptibile te inuice consequuntur . e Primo Quia si se non consequerentur aliquid esset genitum, quod noesset corruptibile: aut aliquid corruptibile quod no esset genitum. quod modo salusum esse mostratum est. Sectando. Quia genitum & corruptibile consequuturide Ut quandoq; ens.&quadoque ronens. cosequuntur igitur se inuice Tertio. Sit a semperens b semper non ens.c genitum,d corruptibile. arguitur sic,c genitu non est a, est igitur non semper ens. & c genitum non est b: est igitur et non semper non eras, Sirruliter d corruptibile non est a neque b est igitur non semper ens et non semper non ens. Et retroagatur, omne id quod quidem est non semperens . et non semper non ens esse genitum et corruptibile. et tunc martifestum erit c d genitum
et corruptibile consequi idem . quare et se inuicem similiter sequentur. 2Quaristo. Sit ingenitum a incorruptibileb genitum c. et corruptibile d.disiunctum ac ex oppositis constat: quod dicitur de omni quod est: Vt genitumat non genitum. omne enim non genitum est ingenitum et contra. Et disiumstum b d ex consimilibus constat oppositis: Ut corruptibile, et non corruptibile. et a b ingenitum et incorruptibi te se inuicem ut ostensum est consequuntur. Igitur et c d secundum et quartum sese consequentur. I ecima. Inconueruens estexistimare aliquod genitum esse o
incorruptibile, et aliquod corruptibile esse ingenitum. 42Primo, quia quae genita
sunt omnia, quanto quodam determinato temporepossunt aut facere, aut pati aut esse aut non esse. Infinitu autem non est determinatum .non igitur quod genitum est,incorruptibile erit aut quod corruptibile est, ingenitum. Secundo. Quia emtempore infinito. factum esset: et aliquo tempore no ens semper esset. hoc autem impossibile. Tertio. Omne genitum aliquando generabitur, et omne Incorru iptibile est ingenitum: et ingenitum nunquam generabitur. igitur si aliquod genis tum est incorruptibile, aliquando generabitur, et nunquam genetabitur. Itemona ne corruptibile aliquando cortum tur . et omne ingenitum est incorruptibile, et nullum incorruptibile quam corrumpetur. Igitur si quid corniptibile ingenitam aliquando corrumpeturat nunquam corrumpetur . et idem simul erit salium. et non factum corruptum et incorruptum:quod est impossibile. Si enim dixeris ναnitum non aliquando generari et corruptibile non aliquando corrumpi: aut hoc erit
casu aut fortuna aut natura. Non casu .aut fortuna. quia non est eorum quae semuper sunt.Neque natura quia ea quandoque sunt, et quandoque non sunt. Ut que eandem materiam potentiam contradictionis habeant.et quae causa est non esse. Et si item dixeriscorniptibile habere potentiam ad non esse. sed non in futuro. sed primterito tempore, ut anno priore. aut quocunq; altero, et ita de genito: hoc nihil est: quia neque una quidem praeteriti potentia et virtus est. sed praesentis et suturi. Quarto, Omne genitum et omne corruptibile contrariis alterantur. igitur ne genitum incorruptibile, neque corruptibile ingenitum est.
204쪽
Vodecimi capitis scholia. liiij. Siquid possibile est esse S i de possibile est no esse.
De rebus naturalibus,eam motibus, Saccideties qui tepore acquiriatur 5 depeldutur haec conclusio est intelligenda. I n quibus horia trium, scilicet Inceptionis durationis&desitionis te pus determinatum est. Inceptionis quide, quo ducat ur ad ortu sic si eo tepore quod natura acquisitioni eius determinauit, no acquiratur,
nullo tepore erit id e nuero, immo ipsum esse futurii natura impossibile est, licet bene possit esseide specte, ut si quispia velit admouere lignit foco ex quo gignedus sit ignis no tamen admoueatve costituit sed in aliud te pus differat ignis ille qui ex eo ligno fuisset genitus, nuncp ide numero esse poterit,&si quando postea admouerit lignum, gignetur quide tunc ignis, sed non id enumero qui prius fuisset genitus immo solii ei ide specie .Et huiusmodientiavocare solent natura pro hibita, quae scilicet aliqua do potuer ut acquiri, sed quando aduenit lepus eorum acquisitioni de terminatu, non sunt acquisita, intercedente quopia impedimento ,& deinceps ea acquiri naturam impossibile est. Eadem emest naturae impossibilitas aliquid acquiri post suae acquisitionis termi
num constitutum iam transactum sicut aliquod viues excedere suam periodii natura constituta. At secundum impossibile esse concedunt omnes ergo Sc primu . Praeterea determinatum est tempus durationis rerum & deni desitionis quod excedere no licet, interdit tamen cotingit ipsum proper extrinsecum aliquod praeuenire. Et cum res naturalis habeat non esse, toto tepore praece dente suam generationem item 5c toto tepore sequente suam corruptionem,esse autem solii tempore medio inter generationem eius 5c corruptione quod admodum exiguum est collatione iacta ad id tempus quo habet non esse constat rem naturalem pluri tepore n5 esse qi esse . quare cognoscun t res naturales magno interstitio distare a primo ente, quod est se ens, Sc adeo ab eius Persectione desicere. Vt comparatione ad ipsum dicantur non entia. IV. Et suppositione sacta linea esse ex punctis.Facta hypothesi m linea sit ex puctis, seques est diametrii esse comensurabi
Iem costae. na punctus utrius m lineae esset comunis mensu ra,sicut unitas cuiustibet numeri. Qua re in quadratis numeroru diameter non modo costae commensurabilis est, verum etiam aequalis, ut in descripto novenario a b c d , ternarius est latus 5c etia diameter.Secus aut E euenit de quadra .
tis magnitudinum. luit. Idem simul ad opposita habet potentia. Particula si inui, ad excluden dum sophisticas importunitates. 8c potissimu eam quae ex compositionis multiplicitate suboriri cposset debet determinare verbum habet potentia dc non aecusativum opposita, ut sententia conclusionis sit.Idem simul habet potentia ad opposita successive habenda nihil tam e habet potentia vi opposita simul habeat. Pluris em facienda est recta Intelligetla, sophistica callinia. l. iij. Ee si posueris corruptibile, aliquado n5 erat. o dicitur apud Aristotele generabile cuius potest esse generatio, nec corruptibile, cuius potest esse corruptio, quomodo capiuntur in obseruatione in phistica,vhi dicuntur habere vim amplianda ad omne temporis differentiam sed generabile est sensibile completum quod aliquando erit m prius nosuerit, ac corruptibile est ens quod in prius
erit, aliquando no erit .Quare si semper ens ponitur esse corruptibile,consequens est ipsum alia quando non fore. Hinc constat omne generabile necessario generari, necess tale quide naturae crion simpliciter,& entia prohibita quoru ante meminimus non esse generabilia. Praeterea liquet omne corruptibile secundu hanc quam diximus significantiam necessario corrumpi secundum naturae constitui si ordinem,& nullum corruptibile naturali lege perpetuo suhsistere possie. lix. Quia semper ens, dc semper non ens,li habent ut contraria. Contraria hic dicuntur propositio nes contrari corradictoria cotradictoriae & subcotraria subcontrariae, non m lis dictiones semper ens,& semper non ens, sunt propositione opposito num opppositaesed croppositam sequuntur naturam & conditione. Nepe v t contrariae propositiones nunqua potant simul esse vers sed bene simul falsae ita semper enc dc semper non ens nunqua de eodem singulari possunt verisicari, sed ambo facile de eode salse affirmantur. Et sicut contradictoriam semper una est vera, 5c altera salsa,ita de quouis dicitur vel semper ens, vel non semper ens itide de quolibet dicitur non seni Per eris,aut non semper non ens. Deni Vt subcotrare simul possunt esse verae,sed no simu I falsae, ita non semper ens de non semper non ens eidem attribui possunt, sed non de eode simul vere ne gari. Praeterea in pisdictis dictionibus est uniuersalitas aut particularitas qua tu ad temporis ad uerbium respondens quantitati propositionia quibus comparantur. lxi. ingenitum & incomiptibile se mutuo consequuntur. Omne semper ens incorruptibile esse dc ingenitu, ostedit quarta conclusio, Sce diuerso omne ingenitum pariter & incorruptibile esse semper ens,inostrauit sexta. Planum igitur est ingentiu & incorruptibile coliqui semper ens,& cum ipso couerti, quare dc inter se conuertuntur. Quaecunq; enim conuertuntur cum eode tertio,etiam conuertuntur inter se
Ixij. Omne genitum est corruptibile. Id Aristotelis dictu intelligendu est de iis quae sunt geni
ta per transmutationem naturalem secundum materiam subiectam. Quocirca intelligentiae non hie dici debent genit quanuis inceperint esse,quia non habuerunt Gordiu per transmutatione naturale,sed modo supernaturali,S per creatione. Quod siquis obhciat intelligetias cum n5 sint genitae, debere esse ingenitas, sunt em genitu dc ingenitu ut termin'sinitus Ec infinitus.quare de quo Q quod est,negatur Unum de eode vere affirmatur reliquum tame non sunt sempe en
ti no igitur videtur recte assertum esse, quod ingenitum est dc incorruptibil ipsum esse semperens. Adhibenda est responsio, intelligentias quide ingenitas esse primo in prima 4 significatione capite praecedenti posita sed no tertio quomodo hic sumitur ingenitu. Aristotelem praeterea hieloqui de rebus substant corporeis, ut corporibus naturalibus aut caelestibus.Proinde hec eius
205쪽
dicta perperam applicari ad animam rationalem,substantiasque incorporeas, Sc eum id sit meu dographiam comitti. Non itauiae ingenii ii dicitur quscquid no coepit esse per physicam transmutationem ed corporeum quod naturali generatione sua non cepit exordium,Vt mundus, 3c e tum & omne tale est semper ens.l melligentias autem hoc in loco neque genitas dicere debem . neque ingenitas,quia corporeae magnitudinis sunt expertes. Ita iit. Primo. nam si se non consequeretur.Termini qui se mutuo consequuntur, Vniuersaliter de se inuicem veri sicatur. uare si duo termini non coueminivr admulcem alter de alter particulariter dc vere negatur, ut homo& animal.Si itaque genitum & corruptibile non conuertuntur,aut aliquod genitum non est cor ruptibile.aut aliquod corruptibile non est genitum quorum virum estprscedentis conclusio nis oppositum. Quarto sit ingenitum a.incorruptibile b. Haec quarta ratio pendet ex una regula conuertibilitatis terminorum posita ab aristotele in secundo priorum, qus uniuersaliter ostendit m si duo termini adinvicem conuertuntur, de eorum contradictorios adinvicem conuerti de here quemadmodum in propositionibus si dux propositiones adinvicem aequipollent,6c earum contradictorias adinvicem aequi ualere est necesse.Et est haecSidatis quatuor terminis, duo priomi sint oppositi.& disiunctum ex ipsis dicitur de quolibet quod est dc de nullo ambo simul. simi liter si duo secudi sint inter se oppositi,dc disiumi re ipsis dicitur de quolibet quod est,& de titilolo ambo simul .si primus terminus conuertitur cum tertio,&secundus cum quarto conuertetur. uim huic loco applicando,constituendi sunt hoc ordine termini,primus ingenitu.secundus genitum.tertius incorruptibile. quartus corruptibile. laetir, Tertio oe genitum aliquando generabitur. Haec ratio duobus syllogismis quorum praemissae aut ex prius Ostensis aut ex hypotheti aduersariorum sunt vers concludit duas contradictori .Primus. Omne genitum aliquando generabitur 5c aliquod genitum est incorruptibile secundum aduersarium. ergo aliquod incomi ptibile aliquando generabitur.Secundus.Nullum ingenitum aliquado generabitur, & omne in corruptibile est ingenitum.ergo nullum incorruptibile aliquando Generabitur . quae contradicit priori conclusioni. Item Ec duobus atris syllogismis rursum duae colliguntur contradictoriae. Pri mus. Omne corruptibile aliquando corrumpetur,& aliquod corruptibile est ingenitum secunda aduersarium.ergo aliquod ingenuum aliquando corrumpetur.Secundus. Nullum incorruptibi te aliquando eorrumpetur &omne ingenitum est incorruptibile. ergo nullum ingenii si aliquando inrisipetur, quae contradicit conclusioni prioris syllogismi,& cum v tra ex concessis aut pro halis inferatur,deberent ambae esse verae.quod est in possibile.
Paraphraseos in primum de caelo εἰ mundo, finis.
PRIMI CAPITIS PARA PHRASEOS IN
Secundum de caeso & mundo,annotatiunculata CFactum genitum .cConsummatio,sinis. esse dicentium,
Ecundus libet de Caeso 3c mundo duodecim capita comple
ctitur. Primum caput Unam conclusionem, sex rationes ad eam & tres opinior una remotiones ad quintam. Concludisio. Caelum neque factum est,neq; corrumpi contingit: sed Unum, sempiternum principium colammationemque n5 habens in se infinitam temporis seriem continet. Primo
Quia ex iis quae in primo libro adducta sunt huius rei fide facere possumus. CSecundo, Quia opiniones ipsum factu
ntium rationabiliter defendi no possunt. hoc igitur de eius immortalitate& sempiternitate magna credulitatis occasionem inducit. Tertio. No defuerut sapientes patres nostri, et existimauersicinu qd immortale diuinii in se hunc motu gerens cuius nullus sit finis sed ipse potius aliorsi sinis existat. Etem colentorufinis est.&circulatio psecta est,imperfectas motiora terminum quietemq; habentes cotinens,neque principiu habens neque finem infinito tempore incessabilis.&irrequieta.quapropter ad credendu cstum esse ppetuum, rationabile est se exibere persuasibilem. Quarto. Antiqui estu,&locum qui sursum est.deo attribuerunt.&no alia Vt quod solum existimarent immortale.&ob id immortali Sc sempiter
no attribuendum. 4 Quinto. Ipsum impassibile est. nihil difficultatis εἰ laboris ut moueatur asserens. nulla enim illic resistentia, nullumque ipsum ferri qualiternatum est prohibens. Est igitur merito sempiternum existimadum. CVnde pris
206쪽
mum excutienda est antiquae fabule opinio opus esse Atlante sultore sustentatoet recite caeli ne mole sua procumbat ut quod suo pondere ruere possit. Secundo, eorum qui eade in de causa caelo Ut terrenis omnibus) grauitatem inesse suspicandites animal e tum putauerunt &ab animas ut pendula in aere volucris in sublimi sustineri. Hoc certe irrationabile. Primo, quia talis anima continua poena continua affecta tristitia miserani traheret vitam: quam tamen squa eius esset liceret potius esse beatam. CSecundo Quia caelum sustineret 8c ferret violenter: quare aliter ipsum serti natum esset. Tertio.Quia absonum est illam anima sne vaescatione aliqua & intermissione mentis continue casum volubiliter intorquere. Videmus enim mortalium animanti u. ipsis somno resolutis, animarum esse requiri& operie&laboris intermissionem. Remitteret igitur & illa immortalis anima Maeterna interdit suos Iabores. de quiete solueretur placida. CTertio excutienda est
Empedoclis assertio ob celeriorem propria inclinatione superata circulatione,caeratum, tametsi graue sit,no cadere. Nam si hac celeritate propria superata inclinatio: ,torqueretur: quo pacto motus eius tanto tempore saluaretur Ea enim quae preα
ter naturam eueniunt, citissime corrupta conspiciuntur. CSexto. Si primae latioutionis melius est perpetuitatem sentire,conformiusque diuinisque de deo asserunditur.& magis consonum sapientu assertionibus, caelum perpetuum esse potius senetiendum est. Primae autem lationis perpetuitatem sentire melius videtur,&diuitinis que de deo afferuntur conformius, magisque sapientu consonum assertionibus. Sentiendum igitur ipsum esse perpetuum.
I Rimi Opitis secundi de Caelo scholia. q. Caelii ne factum est ne corrumpi cotini git. Velum quidem est cstum n5 esse saetiam per transmutatione naturalim scilicet,l iubiecto praesupposito ne et ipsum hoc modo esse desiturit. Falsum tamen est ipsum l. ire sempiter si ita virtute supernaturali incepit,& lade desinet, ut indubitato cie l deiidii est. Proinde rationes Aristotelis diluendae sunt. Prima quidem, q, in primoithro oli nitim sit c lum neque incepisse neq: desiturii esse naturaliter, R id quidem .eiu est. id tamen non prohibet ipsum alio modo incepisse. Se iida Q antiqui primo libro improbati posuerue caelum naturaliter incepisse,& sinem habitum. quod sane veritati distrepat. Ex eo tamen non se qui caeli sempiternitatem ut quod alio inceperit modo. Tertia, D non est recipienda illorum au thoritas qui posuerunt cstum esse perpetuit. Nam eis repugnat maior auihoritas scilicet sidet, tpotius accedendu est de intuendum. uarta, a, deus n5 contineturcelo v t locatum in corpore lo cante queadmodii res corpores sed assissedo pro suavoluntate .hinco sempiternitate dei no a ruitur aeternitas csu Quinta m lusuapte quide natura duraret perpetuo similiter &eius motracti in eo n5 inueniatur resist tia contrarietas, violentu defatigatio. tamen plane iis non obstanti huc desinet per Poluntate sui authoris Sexta. non est admittendit id quod secundo loco assumttur lationem scilicet caeli esse perpetua immo eam citcxlo incepissie,ut in octauo libro physicorucapite primo declaratum est. v nde primu excutienda est antiquae fabulae opinio. Pingunt poetsAtlantem humeris suis sulcire caelum & ipsum a casu defendere,vt vergilius. Axe humero tor quet stellis ardentibus aptu. veru id physica reprobatione no eget. nam sua satis prodit salutatε, Q cstum ne graue neet leue sit de si tale esset humanis viribus sulciri no posset.Et tame fabula oetu habuisse credita est ex eo Q Atlas primus suerit astronomis inuentor ut inquit Plinius. docuerit ostiam materiali sphsra exprimere.qua Hercules ab eo didicisse sertur, dc idcirco defessio Arisi ante humerii subiecisse.Prsterea mons est in Mauritania eiusdem nominis adeo sublimis ut eius cacumen nubes transcendat quem propter altitudinem credit vulgus ad caelum usque pertinge re, ipsumque sustinere. Hinc indigenae illum vocant columnam cxli. His astipulatur Ouidius qui postquam descripsit transformationem Atlantis regis in hunc montem ex aspectu capiti Medii set a Perseo ei ob negatum hospitium ostensi de eo monte subiungit Et omne Cum tot sederibus caelum requiescit in illo.Sed neque id veritati est consentaneu cum caelum sulcimento non in digeat,dc si indigeret,totum ab eo sustineri non posset.
CSecundi capitis annotatiuncula . .
CAugur qui ex auibus divinat. CE regione ex opposito.WAnimatum quodda ut animatu quodda verba in analogia. CPoli Vertices. sunt aut extrema linee itamquam vertitur cjum:quar linea agis celi dicitur. CA e b Cptimum cstu. A. oriens. CB.occidens. CLinea ab circulus diuisior velocissimi motus. D. septeὰ
trionis punimis. qui & hypogium.& mediae noctis punctus dicituri cui opponitur neridies punctus non sgnatus. , polus arcticus, Ec nobis apparens. F,antaru
207쪽
cticus. nobis seinper occcultus. p Linea eLaxas caeli. D eius centrum teres. Ecundum cap. continet quinq; conclusiones, quinq; rationes ad prima, duas instantias ad secunda,& duas rationes ad tertia. Prima conclusio. ΣDextrum &sinistru caelo sine sursum&deorsum minime sui Pytha
'gorici volui aptati debent. Primo, Quia nunq dextrum SQ sinistrusine sursum Sc deorsum reperire possis: ut plane licet in perfectis animatibus intueri. sursum vero Sc deorsum sine dextro de sinistro possis: ut in plantis: in quibus is,lum sursum S deorsum conspiciuntur. Non igitur rationabiliter dextrum Sc sini strum sine sursum et deorsum caelo assignant. Serundo. Sursum et deorsum καteris omnibus sunt priores,et Ut aliarii principium. Sunt em dimensionii tres lonpitudo .latitudo. et profundum. et longitudo aliis prior est, et ut principium : secundit qua sumuntur sursum et deorsum .et latitudo profundo prior secundum quam suis inuntur dextrum et sinistrum, secundum vero prosundum disserentiae ante et post sumendae sunt. Non igitur destrum et sinistrum sne sursum et deorsum vinellatitudine sine logitudine reperias. Tertio. Augmentatio animaliti sumitur secundum sursum: ab ante,sensus: et a dextro secundum locum motus. At prior est meis augmetatio inotu secundum locum. Igis et sursum prius est dextro. Vnde sit ut non in omnibus has positionum differetias natura reperire queas: Vt in elemetis. et inanimis in quibus aliqua non inuenias a quibus has disserentias sumere possis. habet em solum ignis motu sursum et terra deorsum. Sed ipsa illas attribuimus in latione ad nos sumpta:ut id dextrum dicatur quod ut Augures aiunt nobis fuerit a dextra:et sinistram. quod fuerit a larua. aut ex opposito situ Ut id dextrum, quod e regione nostis dextre fuerit .id sinistrum quod ex opposito iacuerit sinistrς.aut sis militudine. ut in statua solemus assignare . Has vero liquido potetiis, virtutibus,et
ossiciis distinistas in animalibus reperias. 4 Quarto. Pythagorici assignauerunt talo tin duas disseretias dextrum,et sinistru :et quatuor dimiserunt sursum, deorsum ante,et post. et quas assignauerunt,minus apparent,et nors sunt,etia in animam. differunt em Virtrte solum. sursum Uero et deorsum et anterius a posteriore non mos
do virtute disserunt sed et figura. Debuerunt igitur potius magis parentes et Veri res differetias caelo assignare. Quinto. Qui priora et principaliora assignare prsα termittunt, iure sunt obiurgandi. Id autem Pythagorici factitarunt. Nam sursum prius et principalius est, ut quod secundum longitudinem sumatur . et si unde fiat motus:dextrum, a quo: et ante,ad quod . Sunt igitur et ob id obiurgandi et quia neu que hoc modo differetias caeso assignarunt. et Secunda concluso. Caelum sursum, deorsum.& caeteras positionum disserentias retinet.Nam in caeso est mouendi principium.ut in animalibusrin quibus has diximus reperiri natura disserentiarum virtutes. est enim animatum quodda. igitur in caelo sunt sursum deorsum, ante post, dextrum,& sinistrum. CPrima instantia. Caelum sphaericum est omnes partes sio 3 miles habens,& semper consimilem motum exercens. Non igitur hanc potius par tem sursum posueris illam deorsum: et ita in caeteris. Responso. Tametsi caesum sphaericum st.figurae dissimilitudinem non habens hoc tamen no impedit ipsum positionum differentias habere. Nam partium diuersae sunt virtutes.sae autem disti ferentiae secundum virtutum diuersitates sunt accipiendae: ut animal harum haestat aliquas,in dextrum et sinistrum sub figurae similitudine: aliquas, ut sursum et deorsum . ante et post, sub figurarum varietate. Quod si ipsum intelligas informam conuerti sphaericam . nihilominus omnes habebit sub figurae similituis
dine virtutum diuersitates. Secunda. Motus caeli non incepit. non est igiturdeκα trum in cflo unde sit motus. Responsio. quanuis caeli motus non inceperit, tamen est dextrum unde est motus. Et si motus incepisset, ab illa parte moueri incepisset. Et si quiesceret, et iterum moti nasceretur, ab illa nasceretur . ertia coclusio.
208쪽
Longitudo caeli secundu polorum distantiam sumenda est, quorum unus sursum: alter deorsum existit. 2Ptimo, ia hemispherioru disseretiam per polos' no
moueatur apprehedimus. Secudo, Quia partes extra polos cosueui mus dicere latera. latus autem no est sursum aut deorsum,sed quod extra sursum aut deorsum est. Erit igitur eius longitudo secundu polos sumpta:quoru alter sursum, alter Ueα ro deorsum fuerit. Quarta. Polus qui nobis superpositus apparet, deorsum est: qui vero nobia semp occulitur.sursu. Patet, usa dextru celi est a quoei' mot' est,ut a quo oriuntur astra. sinistru ei oppositu Ut ibi astroru occasus est. igitur surusum vertex nobis occultus est: dc deorsum,qui nobis superpositus apparet . alioqui cst viri a sinistro moueretur in dextrum quod neq; est,neq; rationabile est. CVnde
fit inqui sub polo nostro habitat in deorsum sint coi,&qui sub latet sint sursum. Et adeo, ut oppositum eueniat quod Pythagorici putauerui, dicentes nos sursum esse.& illos deorsum. Et hec de primo circulo dicuntur.cQuinta. In secur ius circuIationibus ut sunt sphsrς planetarum opposito modo ad primam assignads sunt sursum deorsum.dextruin,&sinistrum disserenus positionum. CNam oppositito modo lis sphers ad primam incedui,& motus est a dextro in sinistrum. Unde fit ut qui sunt deorsum.& in sinistro prime lationis quemadmodii nos ipsi sumus)
sursum sint.& in dextro secundarum lationum: & orbium planetarum. In ante Apost, hoc non reperias discrimen. Et de his tatula sufficiat.
cudi capitis scholia. ii. Et longitudo alias prior est ut principiti. Longitudo dici
tur principsum magnitudinum, rante ipsam nulla sit magnitudo sed omnisi magnitudinum iit prima.Et est prior aliis.na sine at as, latitudine & profunditate, inueni tur,ut in linea ed latitudo S a standitas sine logitudine inueniri no possunt .Eaderabitone latitudo prior est profunditate,' ita sineffunditate reperitur ut in superficie,
protunditas aute sine latitudine nequaqi. Et trium a ictaru in magnitudinii unaquaem duas habet positionii differentias ut suas extremitates, quae secundu eam sumuntur ut ostedit haec siquo. Magnitudines Differetis positionii Partes hois tam quasi uiniit Motus seculii ea sLongitudo Latitudo Sursum. Deorium Caput pedes. Protunditas
Dextrum. Sinistrum. Latus dextrum, sinistrum. Ante.Post Pectus. tergum. Augmentalio. t supci. Motus secundum locum. Sensatio. Augmentatio animalia sumitur secundum surium. uanuis animalia secundum Iatitudinem
etiam augeantur Nprosunditate insignius tamen 6c excellentius secundu longitudinem. nullius enim animalis inuenitur latitudo aut profunditas aequa logitudini, queadmodum dc planis loge maius habet secundu longitudinem crementu, quae atteditur secundum ipsarum sursum. scilicet
odicem,& deorsum utpote ramos iu secundia crassiliem,secundu qua tamen augentur aliquantulum,ut rassicia do trunci fulciat ramo ii pondus hinc augmentatio animalium dicitur sumi secundum iursum.Et ab ante in animalibus sumitur sensus nam omnia sensuum exteriorum organa in
anteriori parte animalis scilicet facie sunt sita. solus tactus sensuum insimus per totum corpus diffusus est Et a dextro sumitur secundum locum motus. nam in dextera parte est validior virtu , ad efficiendum motum quam in sinistra. Facilius enim expeditiust homines faciunt motuς ani males ta quibus animalia a seipsis mouentur,parte dextra, in sinistra. Differunt enim virtute soIum. Planum est in homine dextrum latus,hraclitum,& manum eiusdem esse ligurae cum sinistro S solum virtute discrepare, dextrum masculum sit dc Valentius, sinistrum vero scum in eum Nimbecillius. Praeterea in diuei sis hominibus Interdum Variantur dextrum 3c sinistrum. Nam plexi plus est roboris in dextra manu quam sinistra,& illis dextra manus est dextrum.&sinistra si nisi rum. In nonnullis vero contra plus est v trium in sinistra manu Zc brachio quam dex tra,& is iis sinistra manus est dextrum, dc dextra sinistrum.Sursum vero dc deorsum ante Sc post, figurae diserimen habent sicut&virtutis,& uniformiter sumuntur in omnibus. Quod enim in uno est sursum.V t capti l in omnibus etiam est sursum. quare hae quatuor manifesinis distinguntur. Nam sursum prius de principalius est Motus fit a sursum potissimum vitalis qui a superiori parte deritiatur in omnia de sensitiuus qui organa habet in superiori parte costituta. A dextro ut efficientetit motus. nam habet potiore maioret mouedi virtute. Ad anteriore parte sit moi' animalis vergressio nata io, Volatio reptio quibus animalia seriatur in ante & no motu retrogrado. iij. Estem animatu quodda.No vult his verbis Aristoteles cxlii esse animatu .n1 pcedeti capite impro hauit sententia eorti qui dixerunt esse animal,sed occulta Sc latete analogia ut etia recte monent notae designat caesii cu animato habere hanc conuenientia,u, sicut animatum in diuersis partibus
habet diuersas Virtutes de officiaseata quaesumuntur in ipso differentiae positionu,ita Occxlit, o i
209쪽
Et dissentiae positioniam in exto per analogia manimalis sunt cognoscendae, non minus in cis; qumn animali a natura rei distinctae,5c non relatione sumpta ad nos,aut secundum situm dc post tionem partium caeli sed diuersas eius virtutes. Nec obstat quod in caelo non sit augnu tatio quae diicta est sumi secundum sursum,ne sensius qui sumitur secundum ante. Nam id Aristotelis diactum intelligitur solum de rebus naturalibus liabentibus augmentationem 5 sensum. Et quavis ea caeli pars quae prius suit in dextro postmodum sit in sinistro,& quae prius in ante caeli . deinde sit In post. non tamen sequitur ex hoc promiscua istarum differentiarum confusio. nam pars caeliquae est in dextro,non est dextrum,& ea quae est in ante non est ante caeli. Non eni sumun tur dis iterentiae positionum in caelo secundum aliquas partes exit .sed secundum puncta fixa 5c im mobi lia orientis,occidentis,me ridiei,septentrionis quae ibi es singuturix virtute intelligentiae mouetis,& facientis nobiliores operationes in una parte caeli quam in altera,sicut non attenditur in homine sursum secundum caput absolute,sed prout anima iacit ibi operationes sensit tuas.Nam si nima esset separata,amplius caput non diceretur sursum nisi aequivoce Ex quo iterum liquet hie sursum dc deorsum non capi vi sunt differetiae locorum,quomodo ignis est sursum, εἰ terra deorsum nec υt situm 5c collocationem ad nos important, quomodo sursum dicitur quod supra nos est. k deorsum quod infra sed ut diuersas important virtutes in partibus secundum longitudine distatibus. Q uod si ipsum intelligas in formam conuerti sphaericam. Herinacium qui & hericius dicitur animal quidem paruum,&setosum,cuius tem setae rigidae acuti Timae Ecdensissimaec muniunt, erunt cum a canibus impetitur se in sphsram conuoluere, dc hoc pacto litis acutissimi. septum, tutum euadere,nihilominus illud animal reductum in formam sphaericam, aeque habet seκ differentias positionum,sicut prius quando erat explicatum secundum directum. v. Dexistrum caeli est a quo eius motus est. Dextrum primi mobilis de quo soIo intelligitur praesens con clusio est oriens.& eius sinistrum occidens. Itaq intelligatur homo habens de κtram manum ad orientem,lenistra ad occidentem,& faciemversus meridiem,ut ante hominis respodeat parti an teriori caeli sicut dextrum dextro, Ec sinistium sinistro Eius caput erit couersum ad polit antareu cii 5c pedes ad pol si arcticu. quare polus antarcticus respondes parti quae est sursum in homine est sursum caeli,dc polus arcticus respodens parti quae est deorsum in homine, est deorsum prius caeli. Si enim ponatur caput versus polii arcticum,dc pedes versus antarcticum, facie versa ad meridi ε quemadmodu effingendus est homo ad cognoscendas differentias positionum sphaerarum inseriorum in quibus polus arcticus est sursum,ant arcticus deorsum occidens distisi.& oriens lini strum. Da propriis motibus mouentur ab Occidente in orietem manus eius sinistra esset ad orien te m. qui proinde esset sinistru primi mobilis,ec manus dextra ad occidentem,qui ob cosimilem re
sposum in homine esset caeli derutrum .Primum autem caelum mouetur ab Oriente In occidentem.
igitur ipsum moueretur a sinistro in dextrit,quod est impossibile. Distinctio autem differentura positionum Sc primi caeli S. sphaerarum inseriorum,hac subiecta descriptione dignoscituri Disserentiae positionum Sursum Deorsum Ante Post Dextrii Sinistrum
Primi mobilis PO ant arctio Pol 'arcticus Meridies Septetrio Oriens Occidens Splix ratum inferiorum Polus arcticus Po antaristic' Meridies Septetrio occides Oriens.
Ex qua descriptione coibit primum mobile &sphxras interiores in duabus differentiis conuenire utpote ante de post n reliquis autem quatuor discrepare.
CContraria, mutuo in se agentia et patientia corpora, mundum complentia at
Ertium caput continet Unam coclusionem et sex ad eius probationem consequentias. 4 Confusio. Considerandum est dicur plures sint circulorum sph graru* lationes. CSilationi bus illis aliquid assignari posset contrarium id aute no posse prius distini est in promptu esset ratio. quod contrariorum qus Universi constitutionem integritate nil respiciunt) si v estet altera protinus ut sit necessse est. Et certe licet huius rei causam assignare pes melle sit vi q. et quom accidetia a sensu sint remotata in ostedere hac nitimur ratione. CCuiuscul est oper tio, id
ut eius opatio sit existit. Dei aute opatio est imortalitas, et vita sempiterna: et coiopatio motus est sempiternus. Ob ia em circulare corpus habet: φ natura sempiter
ns irrequieisq; circummoueatur.est enim diuinum quiddam, CQuod si semperes Ommoueatur,aliquid in medio semper quiesceres ut post probatione dilucebit
necesse est. vi terram et id natura quidem. Nam prser naturam nihil semperquie .
scere potest. Et si terra est, erit 3c ignis. Primo, quia si ynum contrarioru natura
210쪽
t. st altersi enecesse est. terra enim Z ignis contraria sunt: & Vniuersi materiai Seeundo quia si poste ius est. erit & prius Agnis aute prior, est enim calidus, letha
a agitabilis: terra Vero frigida: grauis, quiesces &i inmota frigiditas autem grauitas requies caliditatis leuitatis ε agitabilitatis priuationes sunt:ac habitus priua
tione prior est. Si igie est terra Ut priuatio qusdam et ignem qui ut habitus et&E,
Erinatio est esse necesse est. Et si terra et ignis sunt, intermedia clementa aqua &aervi sint oportet. sunt ina terrae et igni contraria et quodlibet elementorum est
es: eri cuilibet ut postea amplius demonstrandum est contrarium. Quod si qu
tuor sint elementa rerum generationes ac obitus esse necesse est, quia nulli in ipso tum sempiternu esse postibile est CPrimo.Vtque sint cointraria et qusadmi sica agant etpatiantur. Secudo Quia mobile cuius motus natura sempiternus no est. ut sempiternum sit rationabile non est, intereunt igitur et ori uturalia. 2Quod iterum si sint rerum ortus atq; obitus, et aliam a prima unam aut plures sphaerarum lationcsessse necesse est. Sola enim prema semper una eademq; existente elementa et
omnia adinvice cosmiliter se semper habebiit. Et quomodo id, et unde prodeant gnationes, latius expressiusq; sui ra discussio est. Adiecta itaq; putes ratio cui splis
rarum , superior iique circulomplures sint lationes,quia suntgenerationes.
Ertii capstis scholia. vij. Est enimdiu iniim 1idda. Aristoteles vocat circulare pu quidda diuinu. I in se proprietates haheat admodii perfectas, quibus diuinisi assimilatur So potis imu motum circularem, quem posuit esse naturale vestigiu vil tae sempiternae dei sicut lumen lucis.hinc motu illum posuit perpetuum, ut pro i pius asimilaretur suo ex Pi lari. Verii maine hac in re hallucinatus est. nam tuscae li no adeo naturaliter sed volscarie depcdet, ne ' est prima naturalis et dei opera tio, ut latius in cuctauo physicorsi ostensum est ex quo supponit sufficienter probatu caeli esie per petuum,& in ii ac suppositione hanc primam stabilit consequetia qus quide simpliciter no habet probandi vim sed ex hypothesi qua supponit caelum esse sempiternu. & proinde motum eius debere esse sempiternum. Et id natura quidem. Necesse est si caelum circi oueatur, aliquid ut ter ram in medio quiescere, lucadmodii ultimum huius libri caput ostendit. Neq obstat huic quieti, terrae succussio at tremor qui interdum sit. Nam issolum circa exiguam terrae partem coi ingit, a quo non potest tota terra denominari moueri ut neque totus homos igidus ab extremitate digiti Di da, Ne ex hac diuturna quiete terrae sequetur in grauitate eius otiositas, ius quidem operatio innaouere deorsum in id cui inest est extra suum locu naturalem ,alias non Nam prster hune usum grauitas alteria habet cum res est in suo loco, scilicet eis ciendi quiete deorsum, &hoecisti iii exercet grauitas terrae in terra naanente in suo loco sicut leuitas ignis facit ipsius quietem quamdiu manet in suo loco. Sivnsi Goartorsi natura sit. No repugnat huic positioni id Aristotelis dictum in praedicamentis,m oportet si unu contrarioru actu sit, alterum actui esse. Nam ibi loquitur decor rariis accidentariax quae designatur per dicibilia cotraria logica, ut de sanitate, ritudine in edine,nigredine,& consimilibus. Hic autem de cotrarii; substant m completis, mutua in se agendi vim habentibus A vniue sum costituetibus t eius maseria hocin tanquam partes integrales principales mundi, qualia contrariasunt ignis, aer, a lxi terra, a siquis hanc proposi. tione ad alia contraria applicauerit,pseudographiam comittet,&malatii principri applicatiotieni. Si posterius est, erit Sc prius. Prius hic nuncupatur, quod natura putantius est & persectius. Et idem dicitur esse in affirmatione siue positi me. Posterius aute quod imperfectius est, & natura ignobilius & idem dicitur esse in negatione siue priuatione.Et ignem quidem esseprius, terra aut posteriuς,ostedit Aristoteles per a lestia quae eis instat. Na ignis leuis est, terra grauis,leuitas aute suapte natura grauitate nobilior.Sic ignis calidus, terra frigida.Caliditas aute amica viis P sectioresti frigiditas germana mortis. Denissigniagis tabilis est,&terraquiesces. otus ame vequi vite sit aemulus persectior est quiete, qus torporem,& a vitali operatione disse num insinuat Et inomnibus praediastis consequent is per vocabula necesse dc oportet, notatur necessitas natu
ri,cuius pulchra ordinatio Ic dispositio ab Aristotele hic sicut 5 in aliis philosophiae locis suppo
nitu Proinde calumniae γα contrahas sium consequentias,pecentes quicquam contra hunc naturae ordinem,nullius tam momenti.
CFigura rectilinea est que rectis lineis clausa est. Oualis figura est q a partes cie
culi incipies et in acutiem tendes in ovi similitudinem est formata. CLeticu laris, qui e2 dAbus circuli minoribus portionibus letis similitudinem exprimit. Les,