장음표시 사용
41쪽
43쪽
Cum ante lios quindecim menses amplissimus philosophorum ordo cives incademicos de praemio certaturos, prologorum cum Plautinorum tum Terentianorum rati O-nem et condicionem omnem investigare iussisset, ego et veteris latinae comoediae magno inmore adductus et iudicum aequitate ac clementia confidens propositam quaestionem aggredi conabar atque hac sane, de qua opinio me non fefellit, benignitate evenit, ut una cum uilelmi Wa-gneri sodalis libello mea commentatio digna praemio haberetur qua re magnopere confirmatus ea, quae ad cogno- Scendum non inutilia esse et res illas permultis difficultatibus impeditas illustrare posse viderentur, subtiliore diligentia ac novo studio retractata in lucem emittere constitui. nunc igitur. cum ad summos in philosophia honores impetrandos dissertatio mihi scribenda esset, Opportuna occasio data est partem edendi totius opusculi nam quominu Omnia
ea, quae parata Sunt, uno conamine virorum doctorum iudicio Subicerem, cum alia me prohibuerunt, tum anguStior, qualis deres est, larum His sertationum rati in ambitu Sque. praeterea metuebam, ne, Si tempore urgente magi prope'
44쪽
rarem, totus libellus mimis accurato Xpolitus et Suis numeris parum absolutus prodiret quamobrem Singula modo
quaestiones delegi, has tamen eiusmodi, quae uno quasi vinculo inter se cohaererent et tacite a reliquis possent seiungi itaque de eis tantum prologorum Plautinorum et
Terentianorum locis disputabitur, quibus tituli mentio sit
Vt scaenicarum actionum quavis aetate, ita Plauti quoque ac Terenti temporibus Romae, quotiescumque in scaena sabulae darentur, et tabularum nomina et eorum, qui eas scripsissent, necessario aliqua ratione cum spectantibus communicanda suisse nemo sine dubio negabit item de graeco eos exemplo perdoceri licuisse saltem concedendum est quatenus autem ad hoc Vel
illud proponendum sabularum prologis latini poetae usi fuerint, de eo sententiae virorum doctorum valde fluctuant nec nullius ori fructus in hanc quidem rem diligentius inquirere. cum vero aliundo de ea nihil certi constitui queat unus, qui huc spectat, Donati locus, de quo infra pluribus disputabitur, Ritschelio in suspitionem vocatus est), ex ipsis, qui quidem hodie exstant, prologis, quid de illa re sentiendum sit, expedire studebimus ita, ut Terentianis prologis, quippe quod certius inquisitionis undamentum sit, initium faciamus. Ac primum, quod ad poetae nomen attinet, in Andria, Eunucho, Phormione, Adelphis novis fabulis α) Hea
1 Fabularum illarum prologos ad primas actiones pertinere diserte pronuntiatum est in Eun prol. V. 19 sqq. 29. 44 sq. Phorm. Prol. v. 24 Ad prol. v. 12. de uno Andriae prologo illud minus liquet, quin etiam oppertus Isin Iahrb. f. Phil. Suppimibd. XVIIIp. 579 praeeunte Osanno Anal crit. p. 144 eum ad actionem aliquam repetitam reserendum esse ex ipsius versura collegit: Nam in prologis scribundis operam abutitur. nam cum Andria ex Suetoni diserto testimonio sed Reiff. p. 28 prima Terenti sabula esset, non sine specie veritatis in plurali numero Dfenditur. iam antea, ut Geppertus adnotat, anaquil Faber in editione anni 1671 complures prologos et propterea complures sabulas
45쪽
ton timorumenon nunc quidem sciens praetermitto prologus
Terenti nomen omnino non memorat, Sed de poeta tantum verba lacit nunc vero, ut iam Significavimus, fabulas illo tem- Andriae antecessisse ex eodem versu sibi porsuasit, illo Suetoni loco manifesto repugnari e nec vero Osanno et Gepperto, qui Andriam una cum nostr prologo anno 587 fast. Cap. relatam iudicarunt, non obstat Suetoni auctoritas, qui C. Sulpicio Gallo consulo anni 87 Τ0rentium initium socisso testatur fabularum dandarum sed Reiff. p. 31) maiore igitur cum persuadendi vi videtur exsistere posse, qui
ipsam fabulam a. 587 primum actam, prologum autem ad repetitam actionem spectare dicat contra autem respiciendum est versum Nunc quam rem vitio dent, quaeso animum attendite ita proferri, quasi poeta ad Andriam certe nondum operam abusus sit, qui reteris poetae maledictis responderet , Omnem igitur illam offensionem ita tantum sustentari, ut, cum Andria primum ageretur, nulla adversariorum mentione facta nostrum prologum primum, quae illi Andriae vitio darent, commemorasse putemus, postquam interea aliarum sabularum prologi eiusdem argumenti antecessissent quid autem, quod ex prologi quattuor ultimis versibus Favete, adeste aequo animo et rem cognoscite, Ut pernoscatis, ecquid spei Sit relicuom . . colligi licet spectatore i rem nondum cognovisse, tabulam igitur aut cum nostr prologo primum actam aut antea exactam suisse d0 versibus 25-2 conferas Donatum ad Hec prol. I, 8ὶ hoc alterum si statuimus, nullo modo fieri potuit, quin poeta uno certe id verbo indicaret praeterea horm prol. versus 31 sq. unius tantum exactae sabulae Hecyrae mentionem laciunt ut nostrum prologum primae esse fabulae primum actae confidenter credamus et pluralem illum, qui in versura exstat, ad superlationem quandam veritatis in quovis dicendi genere tritissimam referamus. - Hinc de alia eiusdem prologi Offensione iudicare poterimus nam cum Terentius in eo ab Luscio Lavinio eiusque sociis ita se defendat, ut neminem O minatim commemoret, sed illum in versu T reserem poeιain RPPellet, deinde autem plurali numero utatur, audientes sine dubio iam sciebant, de quibus hominibus poeta cogitaret etsi quo pacto eorum nomina spectatoribus innotuerint et illi ipsi Andriam cognoverint, varie potest explicari.
pore incredibile est spectatas esse spectatoribus poetarum nomina plane ignorantibus prologos operam dedisse alicui poetae commendando eiusque caussam contra alios poetas egisse, si ei, qui aderant, ne nomen quidem illius pernossent per curatores ludorum vel histriones vel ipsum poetam cum perpauci nimirum illud cognoscerent, talis in casu positae viae prologorum Scri Ptores nullam rationem habere potuerunt prorsus igitur, quod
ad illas saltem quattuor fabulas attinet, credamus necesse Stspectatores de Terentio poeta iam ante prologum aliquo modo
Idem nobis do fabula nomino statuendum est cum enim per se probabile videtur una cum poetae nomine eademque ration indicatum esso, quam illo fabulam scripsisset, tum ero
illarum fabularum ipsi prologi haud dubio id demonstrant ubi
quamquam nomen fabulae commemoratur, numquam tamen haec
mentio aliter atquesin transitu fit sic in Andr prol versibus 13.14 Quae convenere in Andriam ex Porinthia
Fatetur transtulisso atque usum pro Suis. nemo profecto exsistet, qui talem pronuntiationem sufficere contendat. antecedunt sano v 9 haec verba: Menander fecit Andriam et Perinthiam. sed a indicio illi parum sufficioni aperte non possunt adminiculo esse item in Eun prol versibus 19. 20:
Menandri Eunuchum, postquam aediles emerunt non id agit prologus, ut spectatores sabulae nomen resciscant. sed cum do sabula loqui coeperit, occasione utitur, ut graecum archetypum indicet latina autem sabulae item nomen esse Eunucho colligi quidem probabiliter potest, necessitatis tamen nullum habet momentum in Ad prol versibus 10 sqq. legitur: eum hic locum sumpsit sibi In delphos, verbum de verbo expressum extulit.
Eam nos acturi sumus OVam Q . .
non dicit prologus Eam nos nunc acturi Sumus qua uatione inane ipsum fabulae nomen indicatum isse videatur, ded
46쪽
v 24 sqq. prologus haec profert:
Nunc quid velim animum attendite. adporto novam
25 Epidicazomenon quam vocant comoediam Graeci Latini hormionem nominant: Quia
30 Date operam, deste aequo animo per Silentium . . ho versuS, etsi cum proposita mea Sententia parum convenire ridentur, tamen o Sententiarum conexu Satis perspecto non re pugnare cenSemus ad illud enim quid velim reserendi sunt Versus 30sqq. quibus Silentium etitur ante eos poeta nonnulla inserit, quae ad ipsam fabulam pertinent dicit novam eam eSSe e graeca EpidicaZOmen versam cum ver latinum nomen
non idem sit, hanc mutationem breviter excusat, qua in re fieri
non potest, quin id ipsum nomen, spectatoribus iam cognitum, proserat'). ceterum ex hoc Phormionis loco non novum noStra Sententiae argumentum petimus, sed tamen eum ab illa non dissentire contendimus ex eiusmodi autem mentione, qualis
in Andria Eunucho Adolphis sabula nominis fiat, id, quod proposui, Satis comprobari puto spectatoribus nomen fabulae aeque ac poetae)iam notum fuisse, antequam prologus prodiret. Id vero quattuor illarum fabularum actionibus non solis proprium fuisse et inde conicimus, quod illa quidem sabulae nihil quidquam habent, quod singularem rationem requirat, et alia ratiocinatione comprobari potust. nam si tituli pronuntiatio neceSSaria quaedam quamvis brevis prologi pars fuisset, arbitror non futurum fuisse, ut id veteres grammaticos, qui quidem de prologis disseruerunt de Donato cogito et Euanthio, quibus sat boni plerumque sontes praesto erant), prorsus effugeret ). quam-1 Omnino in propatulo est licuisse prologo, etiamsi audientes
sabulae nomen iam scirent, idem tamen, quotiescumque Vellet, re
2 Vnum saltem locum afferam. Euanth de tab. Κlot ed. Ter. quam concedimus ipsorum tempore res theatrales posse iam multo
diversas ab aetate Terenti fuisse. Priusquam vero unquirimus, mum id, quod vulgo tactum osso intelleximus ad Hecyram quoque duos. qui servati sunt, prologos prologumque eauton timorumen spectet, 'quos londum tractavimus. longius mos Me ipsius Heaut prologi initio, quod valde perturbatum nostram notatem tulit, digredi oportet Hunc quidem prologum captandae lenevolentiae caussa, quod Hecyra ante illam sabulam acta spectatoribus non placuisset, L. Ambivio ipso, domino gregis, cillo tempores iam sene pronuntiatum esse s nostro prologo et Mocyra, alter, intor ocomparatis apparet neque a quoquam addubitatum ist quod
cum praeter morem fieret nam adolescentium prologi partes
erant), Senex ipse Sic exorsus est:
Ne quo sit vostrum mirum, quo partis seni Poeta dederit, quae sunt adolescentium: Id primum dicam, deinde quod Veni eloquar. hoc tertio versu Benileius vult Ambivium nuntiare sese primum per totum prologum dicturum, ipSi m potius poeta quam iuvenem quempiam elesteri deinde autem fabulam ipsam peracturum Me ad quam vendam illuc enerit - ex qua sententia vir ille praeclarus nequit non statuere bimum prolosto pronuntiato pedem de Scaena non movisse, sed ingrediente altero actore, qui Menedemi personam faceret, illud magno ore 1 Sume e Quamquam haec etc. - Α). - Sed quod Bentleius ipse vulgo
I XV, 35-37): Prolodius est elut praefatio quaedam fabulae in quo sol licet praeter argumentum aliquid ad populum re eae poetaere eae ipsius fabulae et eae actoris commodo loquia. s. Praeterea Euanth. p. XIV, 16 sqq. Donat de com p. XVIII, 8 sqq. Donat ad Andr. Prol. V. . item f. Anti prol. V. 5 sq.
1 Item . 1 Bentleius ex sua versus 3 interpretatione eam
orationem intellegendam esse censet, qua in o primo actu in Chremetis persona Ambirius dicturus site, atque cum hac sententia con-Venit, quod in antecedentibus illo vocem actore ad totius fabulae rectionem refert sed cum prologus ante actus I initium de scaena di-
47쪽
sactum esse concedit, ut, qui prologos pronuntiassent, Statim escaena discederentκ idem in nostram quoque fabulam sino dubio cadit namque Hecyrae alterius prologi, qui ab odem illo Ambivio pronuntiatus est, primus versus Sic legitur: Orator ad vos venio ornatu Prologi. unde perspicitur, quod etiam per Se probabile est, eum, qui prologus exsisteret, Sive adolescens Sive sene esset, singulari Vestitu Sum esse neque aliter de nostro prologo iudicandum est, cum Ambivius spectatores mirari putet, cur ipse prologi partes susceperit eum igitur prologum esse cognoscere O-terant cum vero actor ille non potuerit eodem vestitu usus Chremetis quoque partes agere, verba deinde quod en eloquar ad prologi ipsius quandam partem eamque posteriorem Spectant, verba autem id primum dicam ad eiusdem prologi priorem partem quid autem, quod ea pars, quam Ambivius primo loco promisit, non inde a versu , sed demum a vers 11 Aequitur 3 quam offensionem Guyeius i. c. p. 110 sq. et ante eum Palmerius , icii. in Gruteri hos crit. I p. 43. s. Benti adn. ad h. l. ita tollere conabantur, ut inverso ordine legerent: IV eri Ud o dicam: et iis uis quod veni eloquar.
Sed prorsus rationi repugnat talis dispositio, ut septem versibus scoderet non potuit de Chremetis verbis dici hanc oratione me, et, quod caput est, ex illa interpretandi ratione haec consequatur prava
sententia: Quod poeta me tit fabulam assere, Prorterea es pro IO- sum pronuntio et . Haec potius simplicissima illorum versuum explicati est: orator hodie sum non proloqvsa es Hee. Prol. II v. 1):
vos iudicare voluit poeta de eis quae in prologo agerentur me aetO- rem dedit vel simpliciter prologi actor intellegendus est vel ea dictio
quodammodo voci siti licium respondet, ita ut caussae patronum, Amrali significet). si autem versus 1 ad solum prologum reserridebet, non possunt sequentes versus non ad eundem prologum referri itaque cum omnia bene se habere videamus, nihil est Guyeti temeraria opinio Comment in Ter. p. 111), qui ex illa potissimum Parte totum prolosum non Terentianum, sed suppositicium esse iudicavit.
prologus id eloquatur, quod venit elocuturus, quadraginta duobus autem, cur ipso illa parf0 didicerit. praoterea valde dubium videtur, mum versus 4- sindi eiusmodi ut suo iuro Ambivius dicat se eos potissimum pronuntiatum venisse. aliam igitur viam concinnitatis restituendae investigemus necesso est. et cum antea locum ita sanari posse arbitratus essem, ut versibus 7- romotis de eis paullo post uberius disputabitur vorsum I 0 prorsus deleremus et versus 4 et 5 versui Q, postponeremus: hanc quidem coniecturam improbandam esse Ritscholius in publica seminari reg. philol. disputatione mihi prorsum persuaAii, quod ex ratione non esset illum versum q0 quem iam Nonius p. 278 32 affert, removere et quod versus 4 et 5 anto versum 1 transpositi non satis cum sequentibus cohaererent itaque unam tantum rationem memoratas offensionem tollendi relictam esse video, eam quam Ritschelius ipse monstravit ante tertium enim versum nonnullos talis sententia intercidisse censet versus, quibus poeta indicaret sese, cur ipse venisset, postea dicturum, ante omnia autem sabula nomen prolaturum esse, ut illud Nprimitin dicam aptissime Ad versu 4- referatur quam coniecturam nos sine ulla dubitatione amplectimur, quamquam una offensio satis gravis vel sic exstare videtur nam cum in quattuor Terentianis prologis fabulae nomen iam pro noto poni supra viderimus, in nostro illud, quacumque ratione lacunam supplemus, cum pectantibus diserte communicatur sed hac offensione paullisperi neglecta ad tersus 4- revertamur qui sic exhibentur odit iloch.): Ex integra Graeca integram comoediam Hodie sum acturus Heauton timorumenon. Duplex quae ex argumento facta est simplici.
Novam esse ostendi et quae esset nunc qui scripserit Et quoia Graeca sit, ni partem maXumam Existumarem Scire vostrum id dicerem. versus nostro prologo alienos esse certa argumentatione probari potest nova enim ea appellatur sabula, quae nondum cognita est, sed primum agitur ac vulgo quidem gr cum exem-
48쪽
plum nondum tractatum esse ponitur, ut novae comoediae Opponatur Vetus, quae tantum resertur cf. Heaut prol. v. 34. Phorm prol. 9. Hec. prol. I, 2. 5. II, 4 6 11) in nostrum autem
locum illa notio non cadit nam non resere eandem latinam sabulam nec demonstrandum erat nec demonstratum est de alia igitur notione, quae in Oce novuS' Sane ineSSe potest, cogitemus cavere Oetam, ne quis eandem graecam fabulam iam antea a latino quodam poeta translatam esse putet hoc ex antecedentibus verbis Eae integra raeca . . . . colligi posse non negamus, Sed VerSum 4 ad prorsus aliud comprobandum spectare contendimus. VOX integer in eodem versu bis usurpata eadem, ut ita dicam, principali significatione esse debet: quae mihi non accurate a librario quodam codicis Bombin cf. Fa0rnum ad h. l. definita esse videtur scholio eae integra graeca: a nullo tacta . qualem enim statuamus integriam latinam comoediam esse γ ob illa notione non procul abest, utrique tamen coniuncto sufficit haec cuiu nihil deest . . ollataen-d0α. quam si adhibemus, sententiam totius Versus hanc assinquimur: eae straeca fibula, cuius nemo quidquam praeripuit, latinam, cui non oportuit quidquam addi . . . m ). quod cum ita
sit, totus versus sabulam non contaminatam esse mandesto docet novam praeterea eandem fuisse ex rerum natura conSequitur, quippe quod graeci exempli nihildum erat tractatum.
Omnino cum iam pateat versus 7- cum antecedentibus non cohaerere, exstant alia eiusmodi, quae hos tres Versus ex noStro Prologo prorsu remoVendos Sse a comprobent primum 1 Eadem interpretatio illius versus a Lessingio datur Dramat.
Humb. Op. omn. d. achm. - v. Malig. VII p. 364 sq. adn). - Cum vero effingius perspiceret noram fabulam esse non demonStrasse
poetam, ad singularem de illis verbis pervenit sententiam dicit enim
in eis subintellegendum esse apud aediles et sed Praeterquam quod
haec explicatio reliquas totius loci offensiones non tollit, negamus nos quemquam spectatorum illud potuisse subintellegere, praesertim
cum in Subsequentibus nunc qui scr. . . . id dicerem Poeta de Spectatoribu tantum cogitaret.
enim, cum illo tempore domini gregis veteres sabulas pro novis agere nondum conati essent, prosecto non erat, quod poeta fabulam novam esse oStenderet salia est ratio, si Phorm prol. versura et Ad prol. v. l illud obiter commemoratur nisi singulari caussa intercedente talis autem in nostra sabula nec significatur, id quod nos requiramus, neque, ut ex versu opparet, adesse poterat. Praeterea illud valde mirandum est, quod Terentius pectatorum maximam partem scire existimat, quoia Graeca itfabidam ' graecus enim poeta in Andria Eunucho, Adelphis commemoratur in Phormione quamquam non graeci poetae, tamen fabulae graecae nomen reperimus huius quidem in Heautontimorumeno non opus erat mentionem fieri, cum latinae ipsius sabulae nomen graecum esset graeci igitur poetae nomen etiamsi non necessari asserendum suisse ex Phormionis exemplo apparet, tamen inde minime colligi licet notum fuisse spectatoribus ).POSDemo denique, quod argumentum cum eis, quae modo attuli, arte cohaeret, nonne particula nunc. v. 7 aperte significatum est: poStquam vobis ostendi, quae esset fabula, nunc' non pu ω me dicerem necessarium igitur duxit poeta nomen fabulae agendae pronuntiare et inde spectatores reliqua statim cognita habituros esse putavit cuius rei num qui Sanam rationem in sabula nondum acta excogitare possit, Vehementer dubito iam vero illi tres versus minime interpolatorem sapiunt. is sine dubio, quae forte requirebat, ea ipsa nonnullis versibus protuli8set verum indagasse mihi videor, si versus 7- ex He-1 De latino scriptore id nihil offensionis habeat, siquidem eius
nomen, quod fieri solitum esse ostendimus, iam ante prologum Pectantibus propositum erat quamquam vel sic me illud nonnihil mirum habeat, quod prologus On O mi oes, qui aderant, scire autumat, quis sabulam scripserit. 2 Nemini certe Ladewigius persuadebit, quae De an Volc. Sedist. p. 14 e nostro nimirum loco statuit ora de Zeiten des
49쪽
eyrae priore prologo, qui ad primam actionis repetitionem pertinet, in nostrum irrepsissu iudico in illo enim revera poeta ostendor studebat fabulam illud temporis novam esse cs. v. 3 ut neque Spectari neque cognosci potuerit x. V. 5 nunc haec planes pro noram). et illud quoque ad repetitam actionem pertinet, quod arbitrari potest poeta maXimam partem Spectatorum scire, quis scripserit ahulam et quoia GFaeca Sit in eosque haec in memoriam revocaturo esse, postquam quae Sset a bula dixerit. - Quo in Hoc prologi I loco Ioaut illi versus inserendi sint, vix ambiguum videtur, cum ille post versum e lacuna laboret satis magna, quam Flecheisenus linio duco
Quaest. Terent diss phil. Bonn 184 thos. 16 particula Sedα significavit in ea scilico illi ita conlocandi sunt, ut et ante et
post eos alios versus deesse arbitremur. NO POSSUmu nunc non paucis exponere quid de versura
sentiamus, qui in codico Bombino a prima manu sic exhibetur: Duple quae ex argumento facta est dit Pi Si. recentior scriptura est simplici α idem praebent ceteri codicos omnes hic in mentem veniunt verba Donati praes ad Phorm.)haec: Argumentum quoque non implicis negotii habet, nec ius adolescentis, ut in Hecyra, Sed duorum, ut in ceteris fabulis. α item Euanth. Κl. p. XV, 1 sqq. Illud etiam inter cetera eius laude dignum videtur, quod locupletiora argumenta eae duplicibus diegotii. delesterit ad scribendum. Nam eaecepta
1 sorsum non apto illis ipsis sine transitu adiungi recte moΕduardus uebbertus, praeceptor dilectissimus monuit. - Ceterum sine dubio iam antequam in archetypo nostrorum Terenti codicum lacuna illa fortasse unius paginae librariorum incuria orta est, versus saepius memorati in margine Heaut prologi adscripti sunt, unde postea in textum irrepserunt quale interpretamentum ex ipsius Terenti comoediis petitum non sine exemplo esse eiusdem prologi versus 48-50 comprobant, qui eidem in Hein altero prologo v. 41-43 inveniuntur. f. praeterea de ea re Ritscheli commentationem quam inscripsit: Parallelstelle als ursache eon Iossemen. Philolog. Ι
scentulos habent. ridetur igitur genuina lectio Dupleae duplici fuisse et rectam interpretandi viam Faernus sic ingressus esse: duo adui cente in hac comoedia introducti eum sua diterque amica, patre, πτο dupleae arstumentum faciunt atque ita duplicem comoediam, ut sim omnes Terentia e Xoepta Hecyra. sed hanc sententiam tam obscuram quae grammaticorum doctrinam apertissime sapit, Terenti esse nemo, ut puto, in animum inducet neque opus est me amplius morari in singulis huius Versus, quem mecheisenus linio auctore l. c. thes. 14)rectissimo uncis inclusit, interpretationibus refutandis. Iam vero
apparet et Ritschelius ipse concessit non apte poetam post disertam illam dispositionem v 3 priore parto duobus tantum versibus consecta ad ulteram tam verboso transitu pergere v. 10):ν Nunc quam ob rem q. s. suo igitur iure Ritschelius post quintum quoque verSum lacunam statuendam esse suspicatur quid
autem in illis deporditis versibus enuntiatum fuisse probabile sit, insta indicabitur. Sed ut nunc ad propositam quaestionem revertamur, Heaut. versibus 7 - in Hec prologum transpositis de huius nobis
sabulas prologi videndum est, num et poetae et tabulae nomina iam antea cognita fuerint. - rior eorum his verbis introducitur: Hecyrae huic nomen fabulaest q. s. tali ratione omnibus nulla opinione praeoccupati nomen fabulae videri debet primum pronuntiatum esse. nam si iam Rutea cum audientibus commutescatum erat, prologum multo aptius fuit, cum nulla inde fabulae commendatio parari posSet nomen aut prorsus omittere aut in transitu tantum commemorare. - Quod ex
initio prologi suspicari modo licet, id pro certo affirmandum est, si tres illos versus respicimus, qui hodie in Heauton timorumen e tant neque enim Ostendi, suae fabula esset illo 1 Douatus adnotat: A nomine coepit, ut incoctnitam Pro
50쪽
modo dici potuit, si nomen, iam ante hunc prologum indicatum, in primo versu obiter tantum repetitum erat multo etiam apertius poetae nomen, etsi iam notum esset ex prima actione, in repetita tamen nondum publice pronuntiatum fuisse ex istis versibus colligimus cum vero tabula ac certe Poetae nomen in
quattuor antea tractatis prologis non exstet nec quidquam ibi excusationis proferatur, quis dubitet, quin Hecyrae prioris prologi ratio ab usitato more discodat 3 Idem de altero Hecyrae prologo conicimus initium is facit a longiore captatione benevolentiae, unde Ambivius, cui prologi partes sunt, sic ad rem transgreditur v. 20 sq. : Nunc quid petam, mea causa nequo animo attendite: Hecyram ad O refero . . nom. hic momen Tabulas ut movum aliquid proponitur atque ita, ut spectatores eam non ita benigne accepturos esse dominus gregis putare videatur aerenti poetae nomen in tertia actions
Omnino commemoretur Profecto non erat necesSe.
Em igitur pervenimus, ut vulgo quidem ditulum fabulao poetae nomen et comoediae, iam inte trologum aliquo modo indicatum, in Hecyrae autem repetitis actionibus id in ipsis domum prologis factum Sse constet quod cur ita institutum sit, facile divinare possumus . nam cum Hecyra antea Xacta χSSet, noluerunt ludoruni curatores aut dominus gregis Romanos illam agi prius resciscere, 'uam apta rerum expositione Spectatorum studium sabulae parari eorumque gratia impetrari posset sed
quaeritur quanam illud ratione ita institui potuerit: cum pateat do tali ratione tituli pronuntiandi nos cogitare debere, ut sine offensione, ubi utilo videretur, illud omitti potuerit.
Ludos, qui Romae vel quotannis vel per occasionem darentur, ita indictos esse, ut genus ludorum et tempus ac locus definirentur et per se consentaneum est et ex seuduli. Plautinae fabulae, versu 546 conici potest utrum Vero per Praecones, quorum usus illo tempore frequentissinius erat cf. Plaut. Merc. v. 663), an iam Plauti aetate per libellos ludi indicti sint, nos ignoramus: illud ex s0uduli loco nolim cupidius colligere. sed utcumque hoc sese habet, inde, quod ludi indicebantur, minime per eandem occasionem sabulae titulum pronuntiatum esse officitur id sine ulla dubitation Rostius contondit opusc. Plaut. p. 295). nos quidem concedimus de illa ratione aptissime cogitari, sed non minus probabile aliud videtur, paullo ante ipsam actionem, quae citu neceSSaria SSent, in scaena spectatoribus proposita esse nec prosecto ambigi licet, quin hoc nobis magis probandum sit, Siquidem respicimus, quod iam supra significatum est, rem ita comparatam fuisse, ut nonniimquam certa intercedente caussa tituli pronuntiatio in prologum differri posset. Cum antecedente nostra argumentatione hanis esto conve- niunt, quae Donatus de eadem re indicavit potius. quam certo consilio memoriae tradidit in exitu enim Fraymenti de coni.
et trast. haec leguntur El. p. XIX, 35 sqq. Qui huiusmodi deest in Cod Par modos faciebant c. Par. faciebatW), nomen subintellegas eius- in principio fabulae et Schopenus
conicit ut et . scriptoris et actoris Superponebant c. Par. -bantur α) riti itismodi adeo ideost in c. Par. carmini ad tibias sebant, it iis auditis multi e populo ante discerents dicerent Mureius scripsit, ut Schol unus me monuit, in Terenti editione, quae Venetiis a. 1575 apud Aldum typis impressa est), quam fabulam acturi scaenici essent, quam omnino SpectatoribuSιpsis c. Par. ipsius. antecedens titulus pronuntiviretur. cui
D0nati haud ambiguo loco it scholius Parerg. l. I p. 301 sqq. Omnem fidem abrogavit, haec inter alia scribens: Titulus wird 1 ana infac der Nam de Stuckes sein undionatus mus sich inyebilitet haben das dieser, rei et in den Xeniplaren dem Anfansse de Stuckes selbst oryeselat war, o auch et de Auf- krurist mi et oryetrassen corden Sei. - sed quod argumentum
1 Is est codex Parisinus membr. 7920 saec. XI. olim Petri Danielis cf. Ritscholi adnot crit ad Suetoni , Vitiam Terentis in edit. Reiff. scriptura huius codicis in vulgata dectiones discrepantes afferre mihi per cliopeni, viri illustrissinii, solitam benignitatem