Aldi Manutii Pii Romani Grammaticarum institutionum libri 4

발행: 1561년

분량: 467페이지

출처: archive.org

분류: 어학

41쪽

DE DECLIN. NOMIN. ty

Bosque, boum, & bobus dabit. ii tibi suscipitales, Alituum q. facite cecinit sic musa Maronis,

Ali tuum, pecudumq. genus sopor altus habebat. iGenitivus quartae declinationis quot terminati nes habet Unam,uum per uu geminum,ut harum manuum , horum cornuum. Genitivus quinctae declinationis quot terminationes habet 3Vnam, erum, ut dierum. et . DE DAT ivis Ex A E LATi v g a d

Dativus, & ablativus plurales primae declinationis quot terminationesi habent Duas, is, ut his,&ab his poetis musisi. & abus, in his paucis, quae hoc diasticho comprehenduntur, Abus equa, & liberta dabunt, ambaeque, duaeque . . Sic asina, ct mula, & filia, nata, dea. Dativus, & ablativus plurales secundae declinationis quot terminationes habent Vnam,is, ut his, de ab his dominis. Duobus,jde ambobus sunt: anomalarsicut festorum nomina, ut Saturnalia, Floralia, Bacchanalia , quae in bus solum faciunt, ut his, & ab his Bacchanalibus. licet genitivum & secundae , & tertiae declinationis habeant, ut horum Saturnalium , &Saturnaliorum .

Dativus, & ablativus tertiae, & quartae, de quin declinationis quot terminationes habent 3 Vnam, bus, ut hila, ct ab his partibus, uisibus, diebus. Nam his, &ab his problematis, poematis,& huiusmodi a nominatiuis problematum, poematum deducuntur.

Accusativus pluralis primae declinationis quot te minationes habet 3 Vnam, as, ut hos poetas. l .m Accusativus secundae declinationis quot terminationes habet Duas,os, ut hos dominoS,a,ut haec templa. Ambo & duo, sunt, ut supra dixi, ano mala, quae etiam in o inueniuntur misisse accusativum.

42쪽

in Sileno, Aggressi cna saepe senex spe carminis ambo Lauserat. Accusativus tertiae declinationis quot terminationes habet Tms,es,ut hos patres,tas, ut hos fovitas,hos&has omne s : a, in neutris, ut haec corpora r as ara tem, ut hos heroas, hos Arcadas, Graecorum est, jουσγptaev , Tota evae Iacta Quare dixisti hos fontres Quia quae genitivum pluralem in tum faciunt, accusativum eiusdem numeri in re mittiit per H diphthongum, ut hos sonitis, has par-ms, ct partes,lios, & has omne S, tro S. quanquam A. Gellius lib. x ix cap. xl x. docet testimonao Probi Ualerii,qui Aeneida manu ipsius Virgilii legit, urbis accusativum plural emper i litteram scribi debere. sed de huiusmodi accusativas multa in annotationabus nostris in virgilii operae, aeripsimus. l . t OAccusativus quastata declinationis quot terminationes habet pes Duas, us,ut has manus: a,u L haec cornua. Accusetiuus quinctae declinationis quot termina tiones habet 3 Vnam,es, ut hos dies, has ipecies.

Poeta quae pirs est Nomen. Quare 3 Quia signisi eat substantiam,& qualitatem propriam, uel communem cum casu et sed poeta communem, Vargilius uero, propriam.

Iulus cuius speciei Primitiuae. Quare Quia a nullo derivatur. is, i

Iulius cuius speciei 3 Deriuatiuae. Vnde deditia turpAb Iulo. Hic poeta cuius generis 3 Masculini. Quare 3 Quia praeponatur ei in declinatione unum articulare pron men hic . Haec musa cuius generis 3 Feminini. Quare Quia praeponitur ei in declinatione unum articulare prono

men haec . .. I l U

43쪽

DE DECLIN. NOMIN. Eo

Hoc templum cuius generis Neutri. Quare. Quia praeponitur ei in declinatione unum articulare pro nomen hoc. Hic, & harcaduena cuius generis 3 Communis duugenerum . Quare 'Quia praeponuntur ei in declinatione duo articularia pronomina hic, & haec. Hic, & haec, & hoc felix cuius generis Omnis, uel communis trium generum. Quam 3 Quia praepo-muntur et in declinatione tria articularia pronomina hic, & haec, & hoc. l . Hic accipiter cuius generis Promiscui, uel epicoeni. Quare 3 Quia sub una uoce,& uno articulo compreheduntur animalia utriusque sexus,hic passer,hqc aquila. Hic,uel hqc dies cuius generis Incerti. Quare Quia nulla ratione cogete, sola auctoritas ueterii lubdiue do phepto tulit,ut hic, vel hic dies, cortex, finis,bubo. Poeta cuius numeri 3 singularis. Quare Quia si

gulariter profertur.

Hi poetae cuius numeris Pluralis. Quare 3 Quia pluraliter profertur. Iustus cuius figurae 3 simplicis . Quare Quia simpliciter profertur. Iniustus cuius figurae 3 Compostae. Quo modo componitur 3 Ex in, & iustus componitur imus iis. Iniustitia cuius figurae incompositae. Quare3 Quia non per se coponitur, sed a composito nomine derivatur, quod est iniustus, iniusti addita tia, sit iniuilitia. Hic poeta cuius casus p Nominatiui. Quare 3 Qui in eo casu declinando reperitur, Quid es casus Declinatio casualium dictionum, quae madiime fit in fine, ut Priscianus ait. Unde dictus est casus A cadendo: quia unus cadit ab alio. Primus casus quot nomina habet ' Duo, Nominatiuiis , quia nominat rem, & reetus v oc se, it opdie,ia uia a nullo cadita iri is

44쪽

Si a nullo cadit, quare dictus est casus Abusue , fi

Genitivus dicitur ne aliis modis Qui ni3 Possessi uus, quia pollestionem demonstrat. Paternus, quia ceterorum casuum pater, & genitor est, unde & genitivus dicitur . nec dicas genitivus pere ante i , ut

Datiuus dicitur ne aliis modis 3 Nae Commendativus, quia per e uni commendamus: sicut dativus dictu se it, quia per eum damus. . .

Accusativus dicitur ne aliis modis Caussatiuus,quia aliquid in caussa fieri ostendit: sicut accusativus, viaia aliquid accusari demonstrat. Vocativus habet ne aliud nomen Habet. dicitur enim salutatorius, quia per eu salutamus,ut salve PaPhile :sed sic est & uocativus, quia per ipsum vocamuS. Ablativus appellatur ne alio nomine Comparatiuus etiam a qui ousdam dicitur. quanquam S tunc ablativus est, quia per eum auferimus,ut maior ab illo. Quo modo a Marco Varrone hic nominatus est casus Sextus ,& interdum Latinus. Quare Latinus Quia Latinae linguae proprius est. nam Graeci ablmuum non habent; cuius uim per genitivum explicant. Homer.psta ses ebur, hoc est sacrifica pro Danais. ut Cum faciam uitulam pro se gibus, iple uenito.Sunt ne)plures casus quam sex Sunt . nam addi

possunt septimus,& octauuScasus,

Qui est septimus casus 3 Ablativus sine praepositione, ut scribo cdlamo,sortior illo. auctores Seruius, Sergius, Donatus. Priscianus tamen frustra septimum carum sum poni scribit. dicit enim praepositionem uel addita, uel subtractam no ualere uim casus mutare nam sicut accusavitus non est alius casus absque praepositione, quam cu praepositione, ita etia ablativus. sed haec ratio Prisciani non placet: quoniam accusativus, quia tam ii cum

45쪽

DE NOMIN. GENER: ar

cum praepositione, quam sine', semper accusat, nunquam est alius casus, quam accusativus, Ablativus autem est quando non aufert, atque ideo alius casus est nam cum dico, illo praesente accepi, &, ab illo accepi, non est eadem ab utroque casu elocutio. Octauus casus qui est 3 Dandi casus pro accusativo positus, ut, It clamor caelo, hoc est ad caelum. Quot sunt formae casuales Septem, Aptota, Monoptota, Diptota,Triptota, Tetraptota, Pentaptota, Exaptota: quae a Diomede latine appellantur sic, Simplex uel unica, bipartita, ternaria, quaternaria, quinaria,

senaria, sed de his dicemus in Heteroclitis. Hic poeta cuius declinationis' Primar.Quare Quia eius genitivus singularis in se diphthongum desinit. Haec Penelope huius Penelopes cuius declinationis Primae. Quare uia eius genitivus singularis ines productam desinit, quoniam est a genitivo Graeco

in nc per ii, quod apud nos in e longam plerunque conuertitur, ut ii mnyEAomi Ti reA nc, haec Penelope huius Penelopes . v. petretaein il Tmt dipe verenni taliaec Grammatice brumius Grammatices . quanquam n , noni, sed e longum pronuntiasse antiquos Graecos existimo. constat enim n,ex duplici te,sicutia ex duplici ob. sed & de his in fragmentis. Haec familia huius familias cuius deelinationis 3 Primae. Quare uia eius genitivus singularis in as longam dei init more Graeco, ut haec terra, huius terrae, aeterras,haec uia,huius uiae,& uias Ennius,dux ipse uias,

pro uiae. Vnde pater,& materfamilias adhuc dicimus. Singulariter Nominatiuo hic Poeta, Genitivo h ius poetae, Dativo huic poetae, Accusativo hunc poeditam,Vocativo o meta, Ablativo ab hoc poeta. Pluraliter nominatiuo hi poetae, Genitivo horum poeta rum, Datiuo his poetis , Accusativo hos poetas, Vocativo o poetae, Ablativo ab his poetis . uel sic, Singulariter hic, o , di ab hoc poeta: huius, huic, hi, & o

46쪽

poetae , hune poetam, horum poetarum, hos poetan

S. Haec musa, huius musae , huic musae, hanc mu- .sam, o musa, ab hac musa. P. hae musae, harum mustarunt, his musis, has musas, o musae, ab his musis, uel haec , b, & ab hac musa,&c.

S. Hie Anchises rivus Anchisae, huic Anchisae,hue Anchisen, o Anchise, ab hoc Anchile. P. hi Anchisae, horum Anchisarum, his Anchisis , hos Anchises, o Anchisae, ab his Anchisis. Hunc autem Anchisam, o A chisa, ab hoc Anchisa, sunt a nominatiuo Anchisa.

S. Hic,&haec aduena, huius aduenae, huic aduenae, hunc,& hanc aduenam, o aduena, ab hoc, & ab hac aduena. P hi & hae aduenae, horum, & harum aduena rum, his aduenis, hos, & has aduenas , o aduenae, ab his aduenis . CS. Hic,&haec troiugena, huius troiugenae , huic troiugenae, hunc, & hac troiugenam, o troiugena,ab hoc, & ab hac troiugena. P. hi, & hae troiugenae, ho rum , & harum troiugenarum,& per . syncopen troi genum et his troiugenis, hos, & has troiugenas , o troiugenae, ab his troiugenis .r S. Raec mula initius mulae, huic mulae, hanc mulam, o mula, ab hac mula. P. liae mulae, harum mularum,

his mulabus , has mulas , o nautae , ab his mulabus. sic asina , equa , dea, liberta, filia, nata , duae & ambae. S. Hic Aenea, huius Aeneae, huic Aeneae, huncinenean & Aeneam , o Aenea , ab hoc Aenea. P. hidi o Aeneae, horum Aenearum, his de ab his Aeneis,

hos Aeneas.

- S. Hic Aeneades, huius Aeneadae, huic lAeneadae,

hunc Aeneaden & Aeneadam a noininatiuo Aeneada,quo usi inueniuntur antiqui: o Aeneade & Aeneada , ab hoc Aeneade & Aeneada. P hi Aeneadae, horum Aeneadarum, & per concisionem Aeneadum, his Aeneadis,hos Aeneadas, o Aeneadae,ab his Aeneadis.

S. Haec

47쪽

. DE DECL IN. NO M. Haec,&d,& ab hac Iphigenia, huius & huic,hae& o Iphigeniae, hanc Iphigeniam,& Iphigenian,harum Iphigenias,ham Iphigeniarii,his, & ab his I phigeniis.

S. Haec Grammatice, huius Grammatices , huic Grammatice , hanc Grammaticen, o Grammatice, ab hac Grammatice. Pluraliter haec Grammatica, ho-aum Grammaticorum, his Grammaticis, haec Gramismatica, o Grammatica, ab his Grammaticis. sic Rheo torice, Georgice, Buccolice, & huiusmodi. S. Haec Penelope, huius Penelopes, huic Penelo pe, hanc Penelopen, o Penelope, ab hac Penelope. P. hae Penelopae, harum Penelopon , his Penelopars, has Penelopas, o Penelopae,ab his Penelopaes. Sed in plurali melius latine declinatur, ut musae musarum

Penelopae Peneloparum, a nomina liuo Penelopa.'

- S. Hae Thebae, harum thebarum, his thebis, has the bas, o thebae, ab his thebis. sic Mycenae, Pisae, Senae, Venetiae, Amyclae, Carrae,& id genus multa. S. Hic Adam, huius Adar, huic Adar, hunc Adam, Adam,ab hoc Adam. P. hi & o Adar, horum Adarum, his, de ab his Adis, hos Adas . sed melius est aptotum lic Adam, huius Adam, huic Adam, & sic in singulis. P. hi Adamim horum Adamim, & deinceps. Huiu modi enim apud Hebraeos in im faciut in numero multitudinis,& tantum per articulos inflectuntur, ut cocabstella,cocabim stellae . similiter seraph & cherub in sini gulari, seraphim & cherubim in plurali, S. Haec familia, huius semiliae& familias. In reli quis declina ut musa'. sic haec terra, huius terrae de

In quibus nominibus hic onitiuus etiam in as invenitur apud antiquos 3 In iis solum, quae in a purum

desinunt, ut uia et & in ra, ut terra: & in da,& in ilia, ut Leda. Martha, ad imitationem Graecoru,qui ira talpet, hαεpetr , Q κμma Tn lae etc declinant . Ennius, Dux ipse uias, ut supra diximus. S. una

48쪽

I. una, unius, uni, in reliquis flecte ut musa . Quis sic declinantur, hoc uersiculo comprehenduntur,

De secunda inflexione. Hic dominus, huius domini cuius declinationis3 Secundae. Quare Quia eius genitivus singularis in i productum desinit ,& Datiuus in o . nam huic Orphei,

clinationis Primae, & secundae . Quare uia eius genitivus singularis desinit in i,in ae, &ini. S . Nominatiuo hic dominus, Genitivo huius do mini, Datiuo huic domino, Accusativo hunc dominii, Vocativo o domine, Ablativo ab hoc domino . P. nominatiuo hi domini, Genitivo horum dominoriam, Datiuo his dominis, Accusativo hos dominos, Vocativo o domini, Ablativo ab his dominis uel sic,hic dominus, huius,hi,& o domini,huic,& ab hoc domino, huc dominum, hos dominos, o domine , horum domino-rpna, his ,& ab his dominis. S. Hic magister,huius magistri,huic magistro, hune magistrum, o magister, ab hoc magistro. P. hi magistri, horum magistrorum, his magistris, hos ningi stros, o plagistri, ab his magistris. t:.

S. Hic Deus, huius Dei, huic Deo, hunc Deum , ODeus, ab hoc Deo. P. hi Dei uel Dii, horum Deo rum uel Deum, his Deis uri Diis, hos Deos , o Dei uel Dii, ab his Deismet Diis. S. Hic Theseus, huius Thesei & Theseos,huic Theseo & Thesei , hunc Theseum & Thesea, o Theseu, ab hoc Theseo. Pluraliter hi Thesei, horum Theseorum, his Theseia, hos Theseos, o Thesei, ab his Theseis

S. Hic Virgilius, huius Virgilii, huic Virgilio, hune Virgilium, o Virgili, ab hoc Virgilio . P. hi Virgilii, horum Virgiliorum, his Virgiliis, hos Virgilios, o Virgilii, ab his Virgiliis. S. Hie

49쪽

s. hie filius, suius filii, huic filio, hunc silium, o fili, ab hoc filio . Pluraliter hi filii, horum filiorum, his

siliis, hos filios, o filii, ab his filiis. S. hic socius , hisius socii ,huic socio, hunc socium, o socie,ab hoc socio. Pluraliter hi socii, horum sociorum,his & ab his sociis, hos socios, o socii. S. Haec fagus, huius sagi, huic fago, hanc sagum, osage,ab hac sago. Pluraliter hae fagi , harum fagorum, his sagis, has sagos,o sagi,ab his sagis.

S. Hoc uulgus,huius uulgi,huic uulgo, hoc uulgus, o uulgus,ab hoc uulgo,sine plurali. dicimus & hic uulgus, huius uulgi, huic & ab hoc uulgo, hunc vulgum,

s. Hic Panthus,huius,Panthi,huic Pantho, hunc P1thum, o Panthu, ab hoc Pantho. P. hi Panthi, horum Panthorum, his Panthis , hos Panthos, o Panthi, ab his Panthis. S. Hoc templum, huius templi, huic templo, hoc templum, o templum, ab hoc templo. P haec templa,

horum templorum, his templis,haec templa, o templa, ab his templis. uel in nominatiuo,accusativo,& uocativo templum, huius templi, huic & ab hoc templo. haec in nominatiuo, accusativo, & uocativo templar

horum templorum, his & ab his templis. S. Haec Glycerium,huius Glycerit, huic Glycerio, hanc Glycerium, o Glycerium,ab hac Glycerio. P. hae Glyceria, harum Glyceriorum, his Glyceriis, has & o Glyceria,ab his Glyceriis. Sic Chrysium, Philortium, Dorcium, Sophronium, Abrotonium,& smilia, quae

articulos habent semininos, & formam neutrorum, ut Priscianus docet

P. Hi Locri, horum Locrorum,his Locris,hos Locros, o Locri,ab his Locris. sic Puteoli, Fasti, Cancelli,Carpi, & similia sine singulari. ,

S. Bonus,bona,bonum. G. boni ,bonae,boni. D.bono, bonae, bono. A bonum,bonam, bonum. V. O bone, bona

50쪽

o bona,o bonum. A. a bono,a bonase bono. P. N. boni, bonae bona. G bonorum,bona ruem,b onorum. D. bo nis,bonis,bonis. A. bonos,bonas,bona. v.o boni,o bone, o bona. A. a bonis,bonis, bonis. Vel sic, Hic bonus,

huius,hi,& o boni, huic,& ab hoc bono , hunc bonum, o bone,hos bonos,horum bonorum iis, &ab his bonis, haec, o & ab hac bona, huius, huic, hae, & o bonae, hanc bonam,has bonas,liarum bonarum, his, & ab his

bonis. hoc in nominatiuo, accusativo,& uocativo bonum,huius boni,huic,& ab hoc bono. haec in nominatiuo , accusativo, & uocativo bona, horum bonorum, , his ,& ab his bonis . . t S. Pulcher, pulchra, pulchrum. G. pulchri, chrae, chri. D. chro,chrae,chro. A. chrum, chram, chrum. U. ocher,chra,chrum. A-a chro,chra, chro. P. N. pulchri,i chre,chra. G. pulchrorum, arum, orum. D. his, & ab his chris,quod est commune trium generum.A. chros, chras, chra. U. o pulchri, o chrae, o chra. P. hi ambo, hae ambae, & haec ambo. G. amborum,

ambarum, amborum. D. ambobus, ambabus, ambobus. A. hos ambos, has ambas, & haec ambo, A. ab hix ambobus,ambabus, ambobus. Priscianus libro xior, iambo uocativum habere non posse scribit: puto quia distributivum,&, ut idem ait, relatiuum est. t P. hi duo, hae duae, & haec duo. G. horum duorum, harum duarum , horum duorum. D- his duobus, duabus,duobus. A, hos duos,has duas,& hec duo, V. o duo, o duae, & o duo. A. ab his duobus , duabus , duobus.

S. dominus,musa,templum. G. domini, musae, templi. D. domino, musae, templo. A. dominum, musam, templum. V. o domine. o musa, o templum. A. a domino, a musa , a templo . P. N. domini, musae . templa. G. dominorum, musarum, templorum, L . do minis, mulis,templis. A. dominos, musas, templa. A. o domini,o musae,o templa.A. a dominis, musis, templis. Ad horum exemplum declinantur omnia adiecti

SEARCH

MENU NAVIGATION