장음표시 사용
71쪽
Pro ingerorum exponit. Impetus dies m cia
ablatiuum singularemae iis nox seciunt
- , pro impetu dixit impete nunc ua
scianus tame I ic et 'Thoseon. Pri- sicut indiges indigetis, ab indi o ara tertiar in plurali uero see:ndae hi a i ''S'
flumen transit. Legimus etiam hoe uisumet: o A
nulla dictio seminin generi, ire doch, T ' 'est declinationiq. & se eriguis hu1VJ se' in aeuum est, declinatur etiam dita E ' ' i'
Sunt praeterea non nulla adiectilia oc
eae, & tertiae sunt declinationis. sineo ' fincerum: &hic, Achaec sinceris ,& hoc sine
Similiter inermus, & inermis, enemurum '
cillis, effrenus, & effrenis, magnanimis. m 'Ahenus,exanimus, & exanimis, pusillan unu ' et 'S '':
72쪽
Sunt item aliqua secundae , & quartae declinationis communia, ut haec laurus, huius laurus, & lauri, quetr-cus,pinus, cornus, colus,lacu S,penuS,domus, quod Do men cum quarti ordinis est,habet omnes casus in utroque numero, praeter ablatiuum singularem : cum iaci-ro secundi omnes item casus habet, praeter uocati uiam singulare, & dativum, & ablatiuum plurales. declinatur etiam haec domus, huius domuis, sicuti haec anus, huius anuis, quemadmodnm supra , cum de genitivo quartae declinationis scriberemus, abunde tractauimus. Adde istis ficus , huius ficus , & fici, de cuius declinatione , & genere magna est controuersia, apud Grammaticos . quapropter quod ipse de ficu lentiam, quam breuissime potero , declarabo.Ficus cum secundae est declinationis , & masculini generis est, & seminini: cum uero quartae, feminini duntaxat. nam masculini generis in quarta, non dum legi nisi apud Priscianum. Quando est generis masculini , & fructum significat, & uitium corporis et cum uero feminini, cuiuscunque sit declinationis, tam arborem significat, quam fructum. Sed quod dicimus,ostendemus exemplis approbatorum uirorum. Plinius lib. xvi. naturalis historiae. In sicis mirabiles sunt,& abortus, qui nunquam matur scunt. Varro in libro de re ruitica. Fici, quem edimus granum. Lucilius(ut recitat Nonius Marta Sicuti cum, primos ficos propalam recenitas protulit, pretio in genti dat primitus paucos . ecce pro fructu secundae
declinationis est, & masculini generis. Columella libro ultimo pro fructu in genere feminino protulit, cridixit: Alii pinguissimam quanque uiridem ficorum eligurit, & arundine , uel digitis diuisam dilitant . sic
etiam Macrobius libro tertio Saturnali u. ait enim. Admonent nos,& fici aridae. Cicero in Attico Ex tantulo
icu grano si ei. Horatius. Pinguibus & ficis pastum iecur anseris albi . Sed in his non potest cognosci, malculi
73쪽
ne,an feminine pronuntietur. Plinius lib.xv r. naturalis historiae. Praestantiores ficorum omnium frigidi simae: pro fructu uero & quartae declinationis usus es Seneca in secundo libro diuisionum, ut ficus non e set, nisi mariscam. Et Suetonius in uita Augusti. Sic &pisciculos minutos,& caseum bubalum manu pressum,& ficus uirides biferas maxime appetebat: pro arbore in secunda declinatione. Plinius libro xvi . Quidam
breuitate radicum senescere celerius arbores putant,
quod coargusi fici, quarum radices longissimae sunt,& senectus ocissima. Iuven. Ad quae discutienda ualet sterilis mala robora sci: pro arbore & quartae declinationis . Cicero in dialogo de oratore . Uxorem suam
suspendiue se de ficu : pro morbo autem in genere masculino & secunda declinatione uidetur accepisse Martialis in illo epigrammate Cum dixi ficus, rides quasi barbara uerba . Et dici ficos Caeciliane iubes. Dicemus ficus , quas scimus in arbore nasci. Dicemus ficos Caeciliane tuos. Priscianus tamen in ultimo uersicillo, quartae declinationis esse ficum putat: quod non placet. inauditum enim est, ut & Laurentius Valla disserit inelegantiis,scum quartae esse declinationis , & masculini generis, nam quis crediderit, negare Martialem ficum pro fructu esse generis seminini, & secundae declinationis
Praeterea non satis intelligitur, pro morbo ne, an pro
fructu Martialis acceperit . quando quidem potest etiam sic intelligi, Quia dixi o C ciliane has ficus, tu rides ac si soloecismum fecerim, & ficos dicedum iubes.sed dicere possumus & has ficus, sicuti ego protuli, &tuos ficos, sicut tu iubes. tuos dixit, quoniam Caecilianus ficos tantum dici iubebat. simul etiam iocando notat Caecilianum tanquam ficosum. Et sciendum ficum non podicis uitium esse peculiare,sed capitis. unde Pau
74쪽
- et par o reon : hoc est, nastutur hae plerunque in
capite . nam nemo ueterum anum, & podicem ala CO
infestari scribit: apud iuniores tamen legitur. Lu-
uenalis, ' . - Caeduntur tumidae medico ridente marticae .
Ficosa est uxor,scosus&ipse maritus: Filia ficosa est, & gener, atque socer.
Nec dispensator,nec uillicus ulcere turpi, rar . Nec rigidus fossor, sed nec orator eget. Cum sint ficosi pariter iuuenesque, senesque, Res mira est,sicos non habet unus ager.
Idem alibi. Vt pueros emerer, Labienus uendidit hortos. Nit,nisi si cetum nunc Labienus habet. Quod etiam Celsus confirmat his uerbis. In sede ulcus simile fungo nasci solere, quod uel caerato tolli tur, uel medicamentis uehementioribus, uel ferro adurendum est, que fungit medici quiddam putant eta est e, quem iuniores ficu appellauere. sed de ficu hactenus. Illud tamen non praeterierim , ficu pro arbore in nosculino genere inueniri apud Catonem C. ut II. Quae nomina sunt primae & tertiae declinationis Non nulla propria, quae sormam habent patrony m1-corum, Prisciano teste,ut Thucydides, huius Thucydid Thucydidis. Tigranes, huius Tigranae , tasTigranis. Timarchides,huius Timarchidae, & Timarchidis. Herodes,huius Herodae,& Herodis, Orontes, huius Orontae, & Orontis. Xerxes, huius Xerxae , ScXerxetis. Hippoclides, huius Hippoclidae,& Hippocli
75쪽
ait,ut Chremes,Chremetis,&Chrennis,lλἰνδ' i , αἰνδη Toc, medes, mendetis,& medis . petigrit , peti cyn Tota Rhanes, Rhanetis,& Rhamnis, A J , M aereor, Laches, Lachetis,& Lachis . Nec mirum, cuapud Graecos quoque multa inueniuntur huiusmodi ancipite habetia declinatione, ut ii , γυνου, &
num casibus In tribus,in prima, secunda, & tertia. nain quarta,& in quincta non memini unquam legere . Quibus casibus utimur in prima declinatione Nominativo, genitivo, accusativo, uocativo singularibus. nominatiuo inas, ut hic Aeneas: ina, ut haec Hypermestra: in es, ut hic Anchises: in e, ut haec Lybie: quae passim leges. Vir. Sum pius Aeneas. Idem. Et pater Anchises. Ouidius. Mittit Hypermestra . Idem . Hanc tua Penelope. Genitivo in es, ut huius Lybies. Lucanus . Finibus extremis Lybies ubi feruida tellus. Accusativo in an, ut hunc Aenean ,hanc Aeginan. Vir. Aenean, alacris palmas utrasque tetedit. Statius. Nanque ferunt raptam patriis Aeginan abundis. Ouidius . Nescio quam dicunt Iphigenian iter. & In en , ut hunc Laerteia,hunc Daren,hac Helenen. Ouid. Respice Laerten, ut iam sua lumina claudas. Vir. Praecipitemq. Daren ardes agit aequore toto. Ide. Aut Atho,
aut Rodopen . Ouidius. R Parin nobis, Helenen Menelaus habebit. Idem, Dindymon, & Cybelen, &amoena fontibus . idem. Vocativo in a, a nominatiuo in as,abiectiones Esir ut hic Aeneas, o Aenea. Uirg.
Vigilasne deum genus Aenea & in e, ut hic Anchises, o Anchise, hic Vlysses, o Vlisse, hic Achilles, o Achille.Virgil. Coniugio Anchise Veneris dignate superbo. Ouid. Hanc tua Penelope lento tibi mittit vly
76쪽
L I B. I. se.Idem .Pugnas ne reddat Achille. Idem. Nos te pote
Achilles, & Vlysses non ne sunt declinationiv tertiae 3 Non, cum in e uocatiuuum emittunt, led primor potius,ut Anchises, Laertes ueniunt enim a Graecis inmutatione e in ns per ii Tet,ut AUAM ,AUAM DO ONMu, qua in re sequimur Dores , Qtii pro Opter, O nc : pro TULO ,Tυync dicunt: quom vocativus Miro ses AOppi , ω TUTιgn,-cut Arespra. Vnde nos o Achille, o Ulysse dicimus. Quibus casibus utimur in secunda declinatione PNominatiuo,genitivo,dativo, accusativo, & uocativo singularibus : nominativo, genitivo, accusativo, reuocativo pluralibus. Nominatiuo singulari in D, in or longum et 1 κω , in ec breue, in or, ut hic Orpheus, hic Athos , haec Ilios, hoc Ilion. Virgilius Orpheus in siluis inter delphinas Orion. Iuvenalis . Velificatus Athos. Ouid. Ilios, & murus quod suit ante solum, quod quidam legunt Ilion , ut sit quale est Praeneste sub ipsa, & in Eunuchum suam, & Centauro uehitur
magna . Genitivo in os, ut huius heseos, huius Tereos. in o, ut huius Nicoleo, huius Androgeo. Martialis. Flet Philomela nefas incesti Tereos. Virgil. In soribus lethum Androgeo . Datiuo in ta per ta diphthongum, ut huic OrphH. Virgil. Orphta Calliopea, Lino formosus Apollo. et si Priscianus dicit. Cum sit dativus Graecus, pro H diphthongo , i longam habuit mo
re scripturae nostrae. Accusativo in on, in o magniam,
in a, ut hunc Dindymon, hanc Pylon, hunc Atho, hunc Thesea, hunc ilionea. Ouid, Dindymon & Cybelem. Idem. Nos Pylon antiqui neleia Nestoris arua . Virg. Aut Atho , aut Rhodopen . Ouid. The adeuoui. Virg. Et amicum Crate a musis , Cratea natausarum comitem. Idem. Ilionea petit dextra .
Quare huiusmodi acculati uos in apenultima modo
77쪽
do correpta,modo producta poetae nostri protuleriit pquia hoc & Graeci faciunt.nam in illa desinentia accusativo Miris per ea faciunt, tari Asta per nec, ut o
Quare hic Athos,sacit hunc Atho, & non hunc Athon, ut cetera apud Graecos in ut o Mep AEaac TobsuPEMo p Quia quattuor anno tantur apud illos accusativi absque i/, Topeo M , T κω, TATEM, Tob Aet co . sic enim Theodorus Gaga in secundo Tων ε Tora- ι,- ι Tob TEM'DUITων α θω κω, Tiai, vinaTIUM GIepet cepλ Tu p et 1 κω . Genitiuo plurali an on pero magnum, ut horum Bucolicon, Georgicon, Grammaticon, Rhetoricon, cum circun-
flexo in fine. Nominatiuo,accusativo, & uocativo pluralibus in a, ut haec Bucolica, Rhetorica, Grammat ca , & similia. Quibus casibus utimur tertiae declinationis 3 Omnibus tam singularis, quam pluralis numeri: praeter dativum pluralem. Nominatiuo singulari in a, ut poemat in opero magnum, ut Dido: in an, ut Titan et in in , ut delphin i in on, ut Corydon : in ar , ut epar: in yr, ut
martyr: in or, ut Nellor in as, ut Arcas et in is, ut poesis et in ys, ut Erinnys: in os, per o magnum, ut heros: in o, per o paruum, ut epos: in iis per oυ, ut Oedipus: in ax, ut thorax et in yx, ut styx, in abs, ut Arabs: in ops,
ut Cyclops. ex epla,qui uolet,ipse sibi inueniat. Genitiuo singulari in os, in us, ut huius Aeneidos, huius Sapphus. Oui. Attame illae tuq felix Aeneidos auctor. Ide. Auctoris nomina Sapphus. Virgil. Fatidicae Mantus. Datiuo in i, ut huic Palladi. Stat. Palladi litoree. Accusativo in a. Virg. Phyllida mitte mihi. in o. Ouid. Miseram q. relinquere Dido. Idem . Spectabat ad Io, Ante oculos Io,qua uis auersus habebat . in in. Martialis. Tu licet & nostru dixit Alexin ames, Vocativo in i . Virg. Te
78쪽
L IAB. I. Te Corydon o Alexi . Ouid. Tu Pari semper ama Item quot modis desinit nominatiuus Nominatiuo plurali in es . Virgil. Soli cantare periti Arcades. Genitivo plurali in on. Martialis . Argutis epigrammaton libellis. Nominatiuo,accusativo,& uocativo Pluralibus in a. Iuvenalis. Stemmata quid faciunt Accusativo plurali in as. Virgil. Permistos Heroas , reipse uidebitur illis. Idem . Pleiadas hydas . in ta S, UT alptas, Syritas. Virgil. Saeuisq. vadis immittite syrt sis Licet ne nomina in o, ut Dido, Sappho, Latine declinare, ut Iuno 3 Licet secundum Priscianum,qui ariti quos huiusmodi declinatione usos ostendit. Actius, Custodem assiduum Ioni apposuit. Ennius. Poenos Didone oriundos. Plautus. Vidit Argum, quem quondam Ioni I uno custodem apposuit. Qua ratione de et mandi etiam C. Caesar secutus antiquos usus est, quod indicat tetrastichon hoc in Romulo. vatibus Ausoniis Tyriam dat Graecia Dido . Fecit Didonem Romula uox Taciti. . et
Ad Calypsonem Latiis das inclyte Caesar, Quodq. decor patitur Quinctiliane iubes.
Sed errant,ait Foca grammaticus, qui Didonis, aut Mantonis genitivum dicunt , cum & uocis asperitas,& ueterum auctoritas eiusmodi declinationem repridiet . nam translata in Latinam linguam, nihilo mi
nus Grice declinantur,sic Dido didois,didoi,didoem, dido e. Idem sentire uidetur Quinctil. his uerbis.
Nunc recetiores instituerunt Grqcis nominibus Graecas declinationes potius dare. quod tamen ipserin D semper fieri pote si . mihi autem placet Latinam rationem sequi , quousque patitur decor . neque enim
iam Calypsonem dixerim ut Iunonem
79쪽
v x D est pronomen 3 Pars orationis declina-- bilis, quae pro uniuscuiusque nomine accipi tur, personasq. finitas recipit. Quare dicitur pronomen Quia pro nomine, hoc est loco nominis ponitur , sicut proconsul, quia loco consulis ri& propraetor quia praetoris loco sungu tur , appellati sunt. Pronomini quot accidunt 3 Sex, Species,genus,numerus, figura, persona,& casus. Quot sunt pronomina ,de quibus nulla dubitatio
est apud Latinos 3 Quindecim, Ego, tu, sui, ille, ipse,
iste, hic,& is, meus, tuus, suus, noster, & uester, nostras, & uestras. Quot sunt species pronominum p Duae, primitiva,
ut ego : derivativa, ut meus .
- Quot sunt primitiua octo, Ego, tu, sui, ille, ipse, iste , hic, & is.
Si ex primitivis pronominibus sunt tantum demonstrativa 3 Quattuor, Ego,tu ,hic,& iste. uot sunt tantu relativa Tria. aeg Sui, is,& ipse. - Quot sunt modo demonstrativa, modo relativa Unum, ille. Quot sunt derivativa pronomina 3 Septem, Meus, tuus,suus,noster,& uester, nostras,& uestras . Vnde derivantur 3 A geniti uis primitivorum, ego, tu , sui. Quomodo p A genitivo mei, meus: a genitivo tui, tuus : a genitivo sui, suus: a gen tiuo nostrum, uel nostri,noster,&: nostras et a genitivo uestrum, uel uestri, uester, & uestras. Quot ex derivativis sunt possessiua 3 Quinque. Quae 3 Meus, tuus, suus, noster, & uester.
Quot sunt gentilia, seu patria Duo. Quae 3 No
80쪽
t LI B. I. Quot sunt genera pronominum 3 Quinque. QuaedMasculinum, ut meus: femininum, ut mea: neutrum, ut meum: commune duum generum , lut hic, & haec nostras , & vestras : commune trium geuerum, vetego, tu, sui . . ira
uot sunt numeri pronominum p Duo. Qui Singularis, ut ego: pluralis, ut nos. Quot sunt figurae pronominum Duae tantum. UTPSimplex,ut ego,is: composita, ut egomet, idem. Quot sunt pronomina,quae per nonia natiuo, componuntur Duo secum,lite, & hic: ut illic, illaec, istocrin quibus, quia non ponitur adspiratio, sunt qui magis metaplasmum, quam compolitionem putent. unum is, cum adverbio demum, ut idem, quod est is demum, hoc est is iterum. Iste, & hic componuntur ne per omnes casus Minime: sed per eos tantum, qui in c desinunt, praeter dativum huic. Cum quot orationis partibus pronomina componuntur Cum tribus, cum nominibus , ut huiusmodi et cum adverbiis,ut eccum eccam,ecos eccas, ellu ellam, ellos,ellas, pro ecce eum eam eos eas, illum illam , illos illas et cum praepositione, ut mecum, tecum, seciam, nobiscum, & vobiscum. sed in his potius eii praepositio cum pronomine per anastrophen, vim qui Ciam, pro cum quo : quibuscum,pro cum quibus. Quot sunt syllabicae adiectiones Quattuor. rare FMet, te , ce, pie Met quibus adiungitur Omnibus casibus utriusquci numeri tam primae quam secundae personae, praeter via, ne verbum putetur tumer,pro quo cute,& tute mee cli cimus, ut egomet, id est ego, & non aliub: tutem et , iaest, tu ipse perte,& non per allum. Te quibus adiungitur Tu&te, ut tute& tete , G cui me me, sese.
quibus adiungitur Pronomini hic, haec, Hoe, apud antiquos per omnes casus,vthicce,haecce,hocce,