장음표시 사용
101쪽
Pars VIII. Disp. m. De Sacramento Paenhentiae
sed lassicit, quod sit super omnia a
pi et lative, praeserendo Divinam honitatem cuilibet bono creato, &odio diabendo Deiciensam super quodvis aliud malum; quamvis comparatio ista non debeat necenario
esse expliciis , sed suffoat implicita , dc
virtualis . Sicut enim ut Deo credamus sinper omnia, & ut iuper omnia illum cc Iamus ex motivo Religionis , non requiritui ulla sol malis comparatio , sed sufficitialis filmitas adhaesionis in actu fidei, quae non divellatur a credendo Deo loquenti
per qiiamcumque authoritatem creatam sIta pariter, ut Deus super omnia ametur ,
& peccatum super omnia mala odio habe tur , lassicit talis adhaesio erga motivinnDivinae bonitatis, quae a nullo alio motivo bonitatis creatae labefactetur. III. Dubitatur hic, an contritio serat mditim peccati fuera poenas aeternas , adeo ut piaeeligere.&deamus gehennam, quam peccatum tDurandus putat, casum hunc esse impoc ilem, quod quis ad vitandum peccatum deberet gehennam praeeligere. Alii putant, quod in eo casu ad vitandam gehennam deberet peccatum praeeligi, quia tunc non esset peccatum g sicut in casu conscientiae pei plexae, . aut in concursu duorum praeceptorum incompossibilium , qui eligit peccatum minus ad vitandum majus, non peccat, nisi materialiter. Capteolus in vidissiet.&Marius.disp. sis. v. putant, casum
esse possibilem & in eo gehennam fore
praeelige iam, utpote malum minus, quam peccatum. Putant enim , posse Deum sinpremum Dominum obligare hominem praecepto obligante sub gravi , aut etiam sublevi ad eligendam poenam aeteream vi in
quo casu, si eam non eligeret, transgred retiir praeceptum , ac peccaret , graviter
quidem, si id praeciperetur sub gravit viter vero, si sublevi.
Equidem .huic sententiae non stubscribo . videtur enim sapere saevitiem in Deo, o, Iigare hominem vel adb peccandum , vel
ab subeundas poenas. aeternas; non secus ac videtur sapere saevitiem an . Deo detribdere Innocentem ad tai rara ad ostendem dire supiemum Dominium erga Creaturas. Qualetiac dacimus, Deum non poste me
tiri, aut esse infidelem in promissis , quia mendacium , di infidelitas ex suo conceptu disinant rationi, ac idedeeent Deum, unde non potest ratione siti supremi D minii ci eam ras decipeie,dum inter ponit a
thoritatem suam locutoriam a Ita quia ex suo conceptu dissonat rationi, ae Dem
dedecet velle innocentem in aeternum crinciare, aut obligare hominem vel ad D candum , vel ad gehennam . Ideo inequit Deus id velle a Creaturis citra praejudiicium suae bonitatis , .& clementiae . Potest quidem ratione si remi dominii hominem annihilare, quia ex suo conceptu hoc non fert Taevitiem . sicut enim potuit hominem non creare , ita potest Ibere date illi esse, v. gr. per idecem annos , dc nouamplius, atque adeo test illum annihilare; At in aeternum ito uere Innocentem videtur sapere saevitiem.
Iv. Censeo tamen primo, possibilem elise casum positum a de Lus' disp. s. n. 3 in quo obligetur homo vel ad peccandum, vel ad acceptandas poenas aeternas videt cet si, quis existens an mortali incideret in periculum mortis a Dranno infligendae , Iam evadere non posset, nisi negando Fiaem, & simul invincibiliter putaret, non posse peccatum remitti nisi per Sacrame tum consessionis, quod tunc suscipere non posset , . aut si Putaret se nonPposse brevi illo ten re aeonari ad acti im perse comuitiotas . tunc enim teneretur vel fidem
negare , vel mortem subire , & se acceptare Gehennam; esto illam re vera non esset subiturus, eo quod actus ille perfecti simus amoris I o, quo vellet potius mo rem , dc gerennam subire ,:quam peccare , omnino deleret peccatum praeteritum a s cuti in casu conscientiae perplexae, qui pintat , ram. Peccate, si v. gr. aegrotum deserat, . quam si omittat sacrum audire, eligendope
. catum minus; revera non peccaret; quamvis credat scpeccare , .cum non detur peccatum
fine libertate ad illud vitandum. Censeo x. quod in casu. adducto , licet
homo revera non subiret .Gehennam , si nonpeccaret, di decedereti . obligetur thmen potius mortem, & Gehennam acceptare, quam Fidem negaret atque adeo pe caret , si negaret Fidem ad Gehennameu . dendam. Ita D. Thomas quodlib. I .art. s.
Et in . dist. I p. qu. h. art. s. cum Capre
lo contra nonnesios putantes, hominem iri hoc casu non peccare negando fidem, eo, quod non possit homo obligari ad recusan- . dum mediumnecessatium ad sumaternam. salutem.
Prob. Ex Angelico, quia tenetur homo Deum diligere super omnia , & Dei PDfensam iuver omnia odisse; ergo tenetur
magis amplecti quod sibi, quam quod De displicet; atque adeo tenetur amplecti P*-
102쪽
II. Art. I. De Attritione, Contritione. 8s
viri aeternas, quae nocent sibi, prae quavis. ma, quae displicet Deo . Neque est v tm, quod in hoc eam negatio Dei de- nat esse peccatum , posito quod sit me dium necessarium ad obtinendam aeternet
salutem. Nam negare Fidem est intainse ee malum , nec potest cohonestari , nisi quando concurreret cum malo malon; non est autem malum malus hominem subire Penas aetereas , quam negare ndemi , ac transgredi Legem Divinam ; cum illud ne malum creaturae , hoc DC a ergo non d
sinit esse peccatum tarmale , dc offensa Dei negatio ista Fidei per FV., sit medium hic , & nunc nec rium ad vi
tandam Gehennam , dc ad aeternam salincent obtinendam . Dices r. Poena aeterna Marat hominem a lammo bonoe . & a fine ultimo ; ergo numquam est eligibilis, non secus ac culta. Confiim. Pena aeterna tralut secum infinita peccata patranda in infernos ergo non est praeeligibilis prae una tantum culpa.Resp. cum Angelico de malo q- I. aritas. peiorem esse separationem a Deo per culpam, quam per poenam aeternam, quia illa separat nos a Deo separatione , quae Spponitur fruitioni tammi boni a CuIpav xo separat separation , quae opponitur innioni Charitatis , qua quis vult honum DPsius Dei Deos & ideo peccatum tollit RDeo rationem uuami finis , Pena bro aeterna solam tollit ae creatura possessionem ultimi finis a Unde nequit eligi culpa ast
evadendam poenam aeternam . Ad confirmationem et quamvis in infern innumera peccata committenda sint, quaestio tamen haec procedit de pena aeterna secundum se , supponendo quod Deus sit impedituras alia peccata . Peinde peccata illa in Inferno, si non sint libera physice,
non habent rationem mimae; si sint liberacum sola morali necessitate , possunt ea non poni tunde praeeligenda est ea necesistas moi aus ad pecc dum, quae certe non est peccatum, quam iptam peccaeum is Dices et Saepe Deus ob amorem ergae Aliquem permistit ejus peccatum, ut m dium concucens ad ejus salutem: ergo majus bonum est salvari, quam culpam vitae re et fictit quando quis permitit aliquem insdumn Odete , ut inveniat Thesaurum , intantum dicitur ex amori erga illum mittere Iapsum innocentem in laveam , qvia majus bonum est Thesaurus , quam vitatio lapsus innoxii in laveam Remia Creaturam non posse praeserie hinnum sinim Bono Dei , atque adeo non potest praeferre vitationem Gehennae negationi Fidei , quae est Dei omla . Potest qui clam Deus ex amore creaturae permi tere ejus peccatum, quod est malum ipsum Dei, ordinando illud ad bonum creaturae; sed hoc nequit creatiira. Dum autem Deus ordinat peccatum ae salutem creaturae, stendit esse majus bonum creaturae me nam salutem , quam vitationem culpae , sicut est majus bonum inventio Thesauri . quam vitatio lapsus. malam enim , quod habet ex peccato creatura, compensatur 'bunde ex gratia , dc gloria aeterna et Qui aetamen est majus bonum Dei vitatio pe cati, quam Beatitudo creaturae, ideo quamvis possit Deus permittere peccatum aci sali
rem creaturae,non potest tamen creatur a vente peccatum adyitandam miseriam aeternam U. Quod attinet ad attritionem . communiter concedunt,motivum talis actus non solum esse reditatem peccati , & Gehennam, sed etiam penas temporales , dummorum lumine supernaturali cinnoscantur ut iiiflictae a Deo culparum vindice . Et ratio est , tum quia Triden. sest . I - capta
. dicit attritionem concipi ex Geheama , o panarum anes' a tum etiam quia Concilium ibi laudat timorem Ninivitatum, qui erat de Ut bis subveisione; atque adeo depyna temporali, de ad Penitentiam salutatem illos disposuit Quare sicut possumus spe supernaturali a Deo sperare tuin
vitam aeternam , tum bona temporalia an illam conducentia ; ita timoret ruperdaturali possumus timere tum gehennam , tum poenas temporales Piugatoiit, de hujus vitae tanquam infligendas a Deo vindice , re& sic ex earum metu concipere supernati, talem dolorem de peccatis et Ac eadem iatione possumus etiam dolorem supernati ratem concipere de peccatis ex motivo a
qui tendae Beatitudinis supernaturalis iavI- Dubitatur solum , An hujusinodi attritio sit actus honestus e Contendunt enim Beani, de Jansenistae,acti im hunc non esse rectum , quia per illum homo magis abhorret a poena , quam a cuba . Etenim propter quod unumquodque talen illud magis et ergo si propter metum Gehennae deis testamur peccata, magis odio habemus G hennam, quam peccatum.Qtiadruplex tamen hac in re conlixa est propositio ab Aser
103쪽
VIII. Dium ' De Sacramento Paemte vcl.
henboiantia Dei praeter se , non es bonaeam tua . ET 'prenaetis ratia . Ratio horum omisnium est, primo quia in Scripturis hic timor laudatur I ergo est rectus , Ac tan stus, necnon supernaturalis , si proce Lacomprincipio laminaturali . Lucae enimia. dicitur: Timete eis m, qui postquam aceta rit, palaest mittere in Gehennam . Praeterea
rid. sest. I . cap. hujusmodi attriti nem vocat Danaem Dei , di impuUM Spirit a Sancti: additque , illam dijonere ad
Cratiam in Sacramento impetrandam; ergo est actus sis pernaturalis,atque adeo non est vitioliis . Et ratio ulterior est, quia si timere poenas . ac propter illas cavere culpam esset malum , male a Deo , & a Judi.
creato imponerentur penae delinquentibus vi cum idcirco imponantur , ut a peccatis ob earum metum retrahantur . quomodo enim posset esse honesta poenae ima positio , si esus finis esset malus p Non est igitur actus vitiosus Attritio , qua homo a metum gehennae, ac poenarum peccaudetestatur.
Confirm. Qui dolet de peccatis ex metu Gehennae , ponit medium a. Deo institutum ad vitanda , re detestanda peccata tergo recte, & honeste operatur . Quod si
attritio ex metu poenarum concepta est
honesta, a sortiori erit honesta attritio concepta ex motivo Beatitudinis acquirendae: quia, ut notat Cassianus , hoc secundum
motivum est nobilius i sicut nobilior est
mercenarius , qui movetur intuitu mercedis , quam servus , qui, movetur intuitu
Neque obstat id , quod obiicitur , quod
stilicet per avritionem, magis odio. habeatur Gehenna,qi iam peccatum .. Nam quamvis ad detestandum peccatum magis moveat Gehenna , quam peccati foeditas, non per hoc Gehenna praelai tur peccato tanquam majus malum et & quamvis hoc actu attritionis magis odio habeatur Gehenna, quam peccatum , non aequitur , quod non possit
alio actu magis odio haberi peccatum , Suam Gehenna attingendo peccati odibialitatem, quam habet , ut est ostensa Dei et unde non sequitur , 'siod illa attritio non fit honesta. Sicuti qui odit Filium propter vallem Ulamvis co actu magis odio ha beat Patrem , quam Filium . non per hoci praesert Filium Patri , nec inae sequitur . quod non possit alio actu odisset nimis F, lium, quam Patrem. Neque ex actu attritionis infertur, quod si non daretur Gehenna, homo vellet ' care a siciu si quis obtemperet Regi propter mercedem, non sequitur , quod dexciente mercede nollet illi obtemperare :eso neque ex hoc capite attritici desinitiae actus honestus. Dices: Quae fiunt ex metu , fime inu
Iuniaria secundum quid , ita ut operanslatiliat repugnantiam affoperandum, dc ab ea operatione abstineret, si abesset metus,
ut docet D. Tho. I. R. q. 6. are. T. ergo qui ex metu Gehennae odit peccatum, eo animo odit, ut illud non odiisee , η, abesset
Gehenna. Resp. tunc metum reddere operationem mixtam involuntano, quando operatio istum ratione metus communiter , & rati nabiliter ponitur ut est ver. gr. Profecti mercium ob metum naufragii , quae solum ponitur ratione metus: contra vero si op ratio cessante metu communiter , & r tionabiliter non ponitur , tunc metus Dora
reddit operationem illam secundum quia involuntariam et Sic qui proiicit venenum ob metum mortis , non dicitur projicere
cum ulla involuntarietate . nam, etiamsi metus mortis cessaret, non proinde venenum sumeret. In casu nolim detestatio, peccati , etiam cessante metu Gehennae , communiter , & rationabiliter ponitur ex
alio motivo , videlicet aut ex tumitudine peccati, aut ex motivo Dei offenc s ergo detestatio peccata ex metu Gehennae non. debet dici secundum quid involuntaria, imcludens amorem peccati in hypothesi quod. esset Gehennas in quo casu certe atra tio es t inhonesta.vI. Notandum tamen , quod' attritio eoncepta ex tui pitudine peccati, nisi attineat peccari ossibilitatem lumine supernatu
rati, videlicet quia est Dei ostensa, vel quia reddit hominem moraliter malum , di imdispositum ad finem ultimum supernatur Iem, non est sit pernaturalis, neque ad J instificationem in Sacramento Poenitentiae disi poni Vconstat enim ex propositione s . damnata ab Innoc. XI. hujusmodi attritio nem debere esse supernaturalem . disposi tio enim dc sorma debent esse in eodem ordine; ergo attritio distonem ad Gratiaminipernaturalem debet este supernauualis .
Dubitatur num inritio fit supernaturalis, sc
104쪽
Irat v. g. de lario propter oppositionem, quam habet cum virtute Iustitiae superat, turali perducente ad Beatitudinem supera. naturalem , etiamsi non attingatur peccatum prout Dei ossetisa e Assirmant communius cum Amico disp. rasin. I. contra nonnullos putantes, attritionem sussicientem ad Sacramentum Poemtentiae debere
ortii a desiderio , de spe veniae , ut docet Trident. & idcirco moveri debere a turpia tudine peccati , ut est Dei ostensia; quorum opinio in praxi sequenda .
Uirum Contritio perfecta sis formatus .ans vuD Irendum cum D. Th. Scoici, I Suario , & aliis communi
. me contra vasquium I. t. disp. xo . M Tatium, dc alios Recentiores, conti itionem
supernaturalem, de dilectionem Dei super omnia non esse de fae incausam formalem nostiae Iustificationis , sed solum esse ultumam dispositionem ad gratiam; quicquid fit, num possit in alio ordine actus,aut habitus charitatis esse tarma iustificans; quod admisimus in de gratia disp. . qu. . Prob. Concluno I. quia in Seripturis contritioni promittitur sustificatio ; ergo Iustificatio consequitur ad contritionem gatque adeo continio non es ipsa forma jus incans , sed solum disponit ad ilIam , viliter promissio esset vana , ut patri . A tecedens probatur . dicitur enim Isaiae .a.
Coa mimini ad me , di ego eo vertar ad vos. Jeremae I x. Si conversa Devit gena ic
ra, eoas 'N- ditis. Praeterea Trid. fess.cap. o. enumerat inter areis disponei tes ad justificationem extra Sacramentum Timorem, spem, dilectionem, de odium peccati, ac deinde cap '. dicit: Z ne duaepositionem Iustificatio ipsa eo remsur ; ero contritio non est forma justificans. Simbter sin i . cap. . dicit, contritionem praesarare ad remissionem peccatotum ; ubioquitur de contritione , quae necessaria fuit omni tempore , atque adeo de comtritiame perfecta. Prob. etiam ratione, quia contritio nmque physice, neque moraliter expellit m carum formaliter . ergo non est causa re malis nostrae iustasicationis. Antecedens pr hatur . non enim expellit peccatum physice, ait docent communiter contia uatqueZ ,
via si conuitio physice peccatum euella, rei tamquam forma incompossibilis, ea posita, non requireretur novum beneficiur. ad expulfionem peccati; quod tamen eis filium , cum dicatur Isaiae 3. Re-rtatur ad Domi m, in miserebitur eius. 5e Jeremiae 3 r. Si eonversa fuerit gens itialesn --νoga, O miserebor. Ex quibus alii uelocis Marius disp. de Incar sest . Putat non
posse sine temeritate negari , quod justiceatio fit beneficium speciale collatum pemeatori condistinctum a gratia contriti
Neque contritio ex Ilit peccatum m raliter , seu tanquam forma moralis, Aecondigne satisfactoria i cum non possit j stus, nedum peccator, condisne pro mo tali satisfacere. Neque contritio est forma moralis meritoria de condigno gratiae atum quia nequit contritio peccatoris meis reri gratiam rum condigno, ut omnes do. cent; tum etiam quia fi illam mereretur , non contritio, sed gratia consequens tam maliter justificaret. Hinc Tridendi sessi c. cap. g. dicit, Peccatoresnati, Iustificari, quia absque praevio merito condigno; de cad. q. dicit, causam e tentem nostrae justificationis esse Deum misericordem, q- gratuito ablisia, di fanctifieat. Neque dicas, quod Deus justificet gratuito , quia gratis dae auxilia necentia ad contritionem. Nan ut bene Suarius lib. r.
de Gratia cap. Is si justificatio dici posset
gratuita, dc non ex meritis, praecise quia auxilia ad contritionem dantur gratis, s qiteretur, quod etiam augmentum gratiae , de gloria debetent dici gratuita . de non ex meritis, quia etiam auxilia ad obtinem dum augmentum gratiae , dc gloriam damtur gratis; quod tamen est falsum, quia augmentum gratiae, dc gloriam justus meretur de condigno . uti I. objic. i. Contritio , dc amor Dei stiper omnia tollit voluntariam aversionem a Deo propriam peccari habiti talis vi ergo tollit etiam formaliter peccatum , qtiod fine voluntarietate contulere non potest. Antecedens patet, quia omnis amor elhconversio ad amatum, atque adeo tollit versionem ab illo. Confirm. Homo per dilectionem fit Deo conjunctissimus, Amor quippe est unitivus iergo nequit diligens Deum esse aversus a Deo per peccatum . hinc Ioan. s dicitur:
seMi manet in charitate , in Deo maner , en Deus Fn est. Et ratio ulterior est, quia via
detur alienum a bonitate Divina . quod non diligat diligentes se , iud odio nabeat.1tasP.
105쪽
Pmae VIII. DID. m. De Sacramento minentiae.
Reis. Arminentimi probare nimis . pri bat enim, quod etiam amor Dei naturalis deleat peceatum tam her, cum tollat a. versionem voluntariam peccati habitualis i. uod tamen nemo dixerit. Quare recolemum, quod peccatum habituale nonpers . veret moraliter in habituali volantaria seversone a Deo, sed in reain odii Divini
ac peditis aeterme constituto per negari
nem condonationis , de condignae satisractionis. Unde diiunus, quod ricut sine rere vitione potest peccatum remitti ac deserit ita vice versa possis retractatiorum , ac com eritione, potest non remitti , nec deleris Sie in humanis quamvis doleat de suo delicto qui Regem ostendit. non eatenus necessario delictim condonatur. Ireforma disti antecedens et Contritio tollit voluntariam aversonem habitualem peccati physicam , concedo; moralem constitutam per reatum odii Divini, nego antecedens, dc conseque
Ad confirm Quamvis amor sit unio ast ctiva cum amato, non semper amor est m tuus, aut involvens amicitiam, seu mintuum jus ad amorem e unde stare potest quod creatura Deum amet, quia redam tur , aut sit amicae . Neme dicas, quod amans Deum ab ilIo. necessario redametur per hoe, quod Deus velit illi hoc maximum bonum, nempe dialectionem Dei supernaturalem; unde habetur mutuus amor , & amicitia; quod non contingit in humanis. Nam contra est, quia sicut quando Deus Vult peccatori actum Fidei , aut spei supe naturalem, non dicitur amare illum amore amicitiae, sed benevoIemiae, quia non vult peccatori haec bona cum complacentia in persona; ita pariter quando vult peccatori
contritionem, seu amorem supernaturalemi vult enim hoc bonum non ex complacentia personae, sed ex sita Misericordia, non respiciendo dignitatem , aut meritum rechpientis, sed indigentiam, ac miseriam, cui vult opitulari Ad illud Joan. p. dicendum, verum esse, quod Deus maneat in eo , qui manet in charitate, in senis tamen causali , non in sensti formali , quatenus dilectio Dei est causa, seu ultima dispositio ad gratiams cum promiserit Deus amantibus. se redamati nem, idque exstia Misericordia, cum non
teneatur deponere ossium erga peccatorem, .
donec exhibestur condigna satisfactio. Hinc licet alienum sit a Divina Misericordia . quod odio habeat diligentes, se, quatenus de facto misericorditer vult illos redam
re, & mam amicitiam, conisme s non est tamen alienum a sitae bonitate, ira se Mettit nodi possit non remittere peccatum quamvis ametur . vel dicas, textum laudiutum D. Io: intelligendum esse de charit te radicati; hoc eth de gratia, quae radicat habitum charitatis, non vero de charitate actuali. passim enim in Sacris Bibliis nomine charitatis venit ipsa gratia habitutilis , ut Niox dicemus. IX. Objic. a. Mobi a. dicitur homo ex operibus unificari; ergo saltem per opus praestantissimum , nempe per dilectionem, Dei supernaturalem fornialiter justificatur s.ciun ex Apost plenitudo, legis fit dile
Co m. i. quia dilectioni Dei competunt omnia praedicata gratiae; ergo formaliter justificat. Prob. antecedens: praedicata gratiae sunt reddere hominem: muctim , Filium Dei adoptivum, & haeredem deIendo peccata; quae omnia actui. charitatis competunt: dicitur enim Joan. q. 3 3Mirdiligit me, - - mea AC abis, o Pater meaea diliger eum. I. Joan. a. mia pisi facit 'stitiam, ex ipsa natar est. Ac cap. I. dete, et a meharuatem dedit nobia nens, Me Filii nonianem ae , O 'ma. r. Petri Ch
vitari sterit misti iraedinem peccatornmis ac
Bernardus et perfecta. Charitas perfecta. OT
Confirmet et. Contritici, de amor Dei super omnia est incompossibilis cum mori, lir Persecta enim conversio ad Deum est incompossibilis cum averfione ab eodem ergo justificat fornoliter , ac delet mort
Resp. in eo sensu hominem ex operibus justificari, ire quo ad Rom. q. dicitur s. Imnifari ex Fide et quatenus per Fidem , aedilectionem disponimur ad justificationem. Hinc ad Galatas a. dicitur: Non io sic
paeae homo ex operibaea, quia scilicet a nullo,
actu justificariir formaliter. Acs i. confirm. nego antee Textus illi sacrorum Bibliorum intelligendi sunt in sensu causali, non formali. Quod ex eo patet , quia diligenti promittitiae dilectio , dc justificatio; et go justificatio consequitur, ecrealiter distnguitur a dilectione , de comtritione , aliter promissio esset inanis. Dinstra enim promittitur. id, quod negari non potest . At ut si justificatio identiacaretur cum contritione, de dilectione, peccator diligentidenegari non posset jussificatio L er M. uustra promitteretiit inim
106쪽
II. Art. II. Aa Cmitio Iustificet, es
. Deinde charitas , qua Filii Des inominamur , & sumus;non est charitas a malis . sed radicalis , nempe ipsa gratia radicans habitum, Ae actum in bratis, quae saepe in
Scripturis vocatur nomine charitatis. Similiter sicut Eleemosyna dicitur extinguete peccatum causaliter, seu dispositive , non formaliter , ita eliaritas dicitur operire muli
Ad a. Actus Fidei stipernaturalis , quo, quis credit inesse i in gratia , cum sit essentialiter verus , est essentialiter incompos Ibidis cum peccato , dc non per hoc j stificat simialiter; ergo a lamori nec comtritio , quae non essentialiter , sed solum in praesenti providentia est incompossibilis
cum peccato. In forma dist. antec. contritio est incompossibilis cum peccatoratione sui, nego;ratione gratiae, quam secum trahit in praesenti providentia, conc. antec. . di nego couseq. Ad probarionem dico, per eontritionem hominem 'esse.conversum ad Deum physice, seu conversone facti, per peccatum esse aversum moraliter , seu se
versone juris' Quare sicut potest per Alversarios cum reatu odii Divini conjungi actus amoris Des naturalis . ita etiam conis
iungi potest Aontritio , di dilectio supern
x. objic. e. Actus charitatis rest pere
ctior habitu inaritatis, de Gratia . sed habitus Charitatis formaliter j iistificati temsi supponatur identificatus cum gratia s e go etiam actus charitatis , Ac contritio . Antecedens probatur , quia finis est perffictior iis, quae sunt ad finem g sed habitus
charitatis, & gratia, .sve identificentur, sive distinguantur inter se , uni in ordine ad amorem supernaturalem . tanquam ad finem; ergo amor in Perfectioriabitu ch
sectior ipsa virtute e unde Philosophus I. Ethic. s. docet sisticitatem non consistere in virtute , sed in ictu virtutis . in olympicis enim non coronantur fortissimi, qui possunt certare , sed qui cenant . Similia ter posteriora generatione sunt priora perta Metione, ut homo praestat puero , dc puer embryone i .ergo actus charitatis praestat habitui. Ac gratiae.
Conmm. h. quia ex Philosopho t. Metaph. s. actus Haeminet .potentiae. melius
enim est Widere, quam Posse videre , bene agere, quam posse bene agere; sicut in malis prius est v. gr. blasphemare. quam poc
is vlasphemare a ergo, haritatis est
hersectior habim , de gratia , atque adeo
taminuer justincat. Resp. nego antecedens. ad prob. distinis guit Maurus majorem dicendo , quod s sum finis adaequatus c nempe in casu notastro collectio omnium actuum chartatis agi perfectior iis , quae sunt ad finem , non vero finis inadaequatus , ut sunt singuli a. ctus charitatis; sicut collectio omnium frinctum praestat arbori, non vero singuli frinctus . Re . equidem secundo, distinguendam esse in actu virtutis duplicem ianuratem, vides. moralem , ac physicam. Bonitas morarum, actus procul dubio praestat e tentiae, de in hoc sensu Philolaphus dixit rmelius est bene agere, quam posse bene agere , de prius est blasphemare . quam posise blasphemarer neque in alio sensu D.
Th. .prima secundae q. pr. arti I. praesertactum potentiae , ut advertit vasqueE . Et ratio est, quia ex iis , qnae in nostra potestate sunt, laudandi sumus, aut vituperandia cum autem actus liber sit magis in potestate nostraiquam habitus , aut potentia,
sumus enim Vomni nostrorum actuum immediate , habituum vero non misi mediate, quatenus scilicet sumus domini actuum , a quibus illi generantur , adeo bonitas m ratis actus praestat habitui. At bonitas , de persectio pnysica, dc entitativa actus non potest esse persectior habitu , ac solentia, cum nullus effectus sit persectior sua causa
adaequata. Neque ex eo, quod actus dic tur complementum , dc ifinis dioinntiae , ideo dici debet persectior . Dam , ut alvertit Angelicus Irima secundae q. 33. art.
s. finis . dupliciter accipi potest , Irimo . prout importat id , cujus gratia , seu Propter quod aliquid est , de huiusmodi mis
persevior est iis, quae sunt .ad ,finem . SCcundo dicitur Finis id, quod si ruenit, de complet, sicut tectum dicitur tas domus, . cum tamen non tectum , sed habitatio sit nis, cujus gratia est domus; . sic etiam ac .cidentia dicunturifinis substantiae , quia illam complent; de eodem modo ex Philosopho Io. . Ethai se delectatio dicitur huis operationis. In hoc itaque sensu operatio est finis potentiae, quatenus illam complenex quo non sequitur , qnod actus praestet potentiae ; sicut accidentia non praestant substantiae, nec passiones praestant essentiae,
, quam accessione sua complent.
Quandoautem Philosophus videtur dic re , quod mperatio sit finis primo modo, hoc est cujus gratia relate ad potentiam, et tunc non loquitia de operatione ut stium
107쪽
s. VIII. Disp. De Geramento Paenitemiae
cta, sed ut copulata cum potentia , ita ut finis fit ipsa potentia operans , quae certe persectior est sola potentia ; se Arbor cum mi sectior . & eligibilior est sola a bore , sed non ideo fructus est persectiorariat ei nam finis arboris mi jus gratia non est solus fluctus sed arbor se incans i se etiam finis hominis cujus gratia non est i licitas formalis, sed homo seIix. Quare sicut felicitas est bonum completive adveniens homini , & tamen non homo ad ipsam , sed ipsa ad hominem ordinatur a & sicut
delectatio est completiva opeiationis,& tamen delectatio est propter operationem,non e contra a ita in casti nostro veratio est completiva virtutis , & potentiae et operatio tamen est propter virtutem , & pote
In forma dist. antee. actus charitatis est persectior habitu moraliter, concedo ; physice, nego antecedens , & consequentiam.
Ad prob. dist. maj. finis est perfemor iis . quae sunt ad finem , fi nomine finis veniat id cujus gratia,concedo, si veniat ultimum
eomplementum, nego maj.& iustinctamin. nego consequentiam. Ad primam confirm. recuriis eadem rhsponsio . Ad id , quod dicitur, posteriora generatione esse priora perfectione et eunc est verum . quando priora antecedunt ut via,
Ac messium ad posteriora i non ut principium , di causa. Flos , quia est via ad istinctum, est impersectior fructu ; at bor vero quae est causa , est persectior s di ideo p
tentia, quae est causa operationis, prat lato rationi, quamvis haec generatione sit posterior Ad secundam: AristoteIes comparat se tentiam determinatam ad non agendum cum ipsa operatione, quando dicit operati
nem praestare potentiae . praviae enim amare Deum , quam posse amare , & numquam illum amarer se tamen comparetur actus amoris transens, & momentaneus cum retentia disposita ad plutes actus amoris eliciendos, haec est praeeligibilior, sicut est praeeligilior arbor ungulis fructibus. Adde , posse duo ita se habere, ut unum fit nobilius , & magis amabile, quippe habens majorem bonitatem absolutam , est rum vero sit utilius , & magis amandum, quippe majorem honitatem respectivam: Sic musca, utpote vivens, est nobilior quam sol, non tamen utilior, di eligilior et sic aurum
est nobilius pane , sed ab esuriente hic est Eligibiliore & Christus Dominus de Iuda non dixit, Melius erat, si natus non tauri. Sed, melius erat illi; quia absolute prestat.
quod fuerit nariis ; illi tamen non mit timtile, non quidem ctato Dei beneficio ,
sed si, ectata culpa sua et Sic in ea su nostro virtus es nobilior operatione et haec tamen est utilior. atque adeo eligibilior , & m gis amanda, licet non magis amabilis, nisi
tantum spectata bonitate morali . Ex quia bus omnibus fit,inum charitatis . & co
tritionem non ideirco iustificare forma iter quia habitus charitatis formaliter justificat, si eum Gratia identificatur et Probabilius tamen puto, habitum charitatis diltingui rhaliter a Graia , ac non justificare tam
mimo dari Sacramentum Paenitent
validMm, di informe ex defectis doloria illiinuati .
M., O Acramentum dicitur esse validum. I quoties habet omnia ejus constatutiva i dicitur autem esse formatum , ficonjungarur cum Gratiae infusione a dico tur vero informe , si habeat impedime tum ad infusionem Gratiae et sic Sacramentum baptismi cnm mortali non retractato est validum, Be informe s de eadem est ratio de aliis Sacramentis, quorum constitintiva consistere possent cum mortali non rheractato , quod unice est obex Gratiae . Dubitatur soliim de Sacramento Poenitem irae , dum possit esse validum, & informe, quia de hoc tantum Sacramento dubitar Potest, an ejus constitutiva consistere pocsint cum mortali non retractato . Qui nim putant, ad constimendum hoc sacramentum requiri dolorem illimitatum cadentem super omnia peccata commissa , d cent , dari non posse Sacramentum Poenitem
ita validum , de informe , eum dolor ille illimitatus constitutivus Sacramenti fit i
compossibilis cum mortali non retractato , ut patet: Contra vero qui putant , ad comi ututiamem Sacramenti sussicere dolorem minitatum de aliquo peccato ex motivo spemcialis tu itudinis, docent consequenter,dhri posse hoc Sacramentum validum, dc inta me , quia cum dolore limitato de uno caratum peccato commisi constare potest Pe severantia moralis alterius peccati , atque adeo impedimentum ad infimonem Gratiae.
XII. Dico equidem cum hac secusiascin
108쪽
lintentia, dari posse Sacramentum Penitentiae validum , & informe ex defectu doloris illimitati. Ita Suarius , valentia , Lugo
disp. i . sect. o. cum D. Th. in vi dimIT. q. art. q. Caietano , Durando , de
fere omnibus antiquis, teste Dicastillo disp. 6. sere f. ( quamvis ante Tiidentinum alii aliter illud admitterent ) contra vasqueZ, Coninc , Lay man, Fagunder, Amicum disp.
Prob. Si dari possent omnia constitutiva hujus Sacramenti, nempe dolor , consessio, de Absolutio , cum impedimento ad insita fionm Gratiae , dari potat Sacramentum Poenitentiae validum, & informe s sed possunt dari omnia haec constitutiva cum impedimento ad Gratiam ex defectu doIoris
se extendentis ad omnia morialia commisi ergo dari potest ex hoc capite Sacramentum Poenitentiae validum, dc informe Prob. min. si Sortes commiserit duo peccata, v. g. iurii , de homicidii , se solum doleat de furto ex turpitudine speciali iblius, quatenus scilicet opponitur virtuti infusae sustitiae, incubabiliter omittendo d larem de peccato homicidii, aut sacrilegii, vel quia illius non recordatur . vel quia non advertit ad obligationem doIendi de illo , in tali casu habetur dolor, consessio,
de absolutio, atque adeo odinia constitutiva Sacramenti, cum obice ad Gratiam ex desectu inculpabili doloris illimitati ; ergo .
. Quod autem dolor ille limitatus ex motivo particulari sufficiat ad constitutionem
Sacramenti Poenitentiae, prob. tum ex Trid. sest. I . cap. q. ubi docet , Attritionem
iussiesentem ad Sacramentum esse illam , quae vel ex turpitudinis peccati consider
Uone, vel ex Gehennae , dc poenarum meis tu communiter concipitur , dummodo v
Iuntatem peccandi excludat Vim spe v niae : tum etiam quia si vis ex revelati ne sciat, se non commisisse nisi peccatum
A , oc de illo doleat ex ejus turpitudine speciali, procul dubio ponit dolorem suffi-Hentem ad Sacramentum , nec videtur n
gari posse, ut advertit Dicastillo; ergo ad
valorem Sacramenti universim sufficit d lor ex motivo particulari . Et ratio apri H est , quia sicut nemo tenetur ad dolendum de peccatis i emissis, ita a sortiori nee de peccatis non commissis s eigo qui unum tantum peccatum commisit, de illo tantum tenetur doIete . atque adeo sufficienter de illo do et ex motivo particulari. Confirm. Tam requii itur ex Triden. ad Eacramentum Poenitentiae consessio omnium
mortalium . quam dolor omnium s atqui lassicit confessio integra formaliter, etiamsi non sit materialiter integra, quando Po nitens vel est oblitus alicuius mortalis, vel ex rationabili causa non tenetur illud hie de nunc confiteri; ergo sufficit etiam per accidens dolor tarma uter integer , etiamsi non sit integer materialiter , seu omnium mortalium commitarum, uuando Poenitens alicujus est invincibiliter oblitus. Confirm. a. Potuit Christus Dominus ita instituere sacramentum Poenitentiae , ut eo set validum per dolorem limitatum cum proposito illimitato non peccandi decet
ro ; Si dicatur autem , quod ita illud instia
tuerit , ratiocinamur conformius verbis Triden. conformius etiam ad instituti nem reliquorum Sacramentorum, quae possiunt esse valida , de informia s conformius demum Divinae benignitati , qtiae sic non obligat nos ad iterum confitendum peccatum, quod semel clavibus lubjecimus cum dolore limitato, nec privat nos fructu illius Sacramenti invincibiliter informis , quando per attritionem de illo peccato non retractato, aut saltem per contritionem dei de reviviscit; ergo dicendum, quod ita de facto hoc Sacramentum instituetit . Prae.
tertim quia institutum est instar Iudicii sin Iudicio autem forensi nulla habetur ratio de delictis oblitis; ergo nec dolor de oblitis spectit ad constitutionem hujus S
Probatur iterum conclusio, quia u quis ante Baptismum commiserit peccatum A , di post Baptismum cum sietione sust pium committat peccatum B , de deinde
accedat ad Sacramentum Poenitentiae cum
dolore de peccato B qua trumi, puta quia eis hominis Christiani , oblitus invincibilet
ter peccati A ante Baptisinum commitas , tunc haberentur omnia constitutiva S cramenti cum obice ad Gratiam; et go d retur Sacramentum validum , de informe . Probatur antecedens et si qui deesset ad constitutionem Sacramenti , maxime esset
dolor de peccato ante baptismum ; sed hic
dolor non constituit Saci amentum penitemtiae; ergo nullum constitutivum desideriretur. Prob. minor: peccatum ante baptismum non est materia remota vcramen ripenitentiae; ergo dolor de illo non est in Pieria proximas atque adeo non constituit. universim enim quod non est materia remota relate ad aliquod Sacramentum, nec est materia proxima quodcumque circa illiud versatur : v. g. quia vimina non est na
109쪽
hs VIII. Disp. m. De Gerumento Nahetiriae.
teria remota baptissimi , nec ablutio, vim
est matella proxima x & ini Sacramento Poenitentiae quia peccatum. ante' baptismum. non est materia remota, nec confessio e
lis peccati est materia proximas unde si quis
confiteretur ea peccata , talis confessio non pars Sacramenti ergo nec dolor de peccatis ante baptismum. Confirmatur Dolor de peccato ante baptistiuam non est sensibilis., neque rari ne sum, ut patet; neque ratione confessionisi seu per accidens , quia eius consessio. est impertiliens ad hoc Sacramentum e ro talis dolor non potest constituere Sur
mentum , quippe quod essentialiter est segniim iensibile. Neque dicas, dolorem de peccato ante baptismiim fieri sensibilem per consessionem
externam peccatorum post baptismum, qua significatui interniis dolor i equisis , atque adeo dolor etiam de peccatis ante baptis
Nam contra est, quia potest aliquis invincibiliter putare , quod nullum peccatum. ante baptismum commiserit, & idcirco d Iere tantum de peccatis, post baptismum, quatenux hominis Christiani sunt , de hoc expresse in confessione explicare i in quo casu talis confesso nullatenus redderet sensibi Iem dolorem de peccatis ante baptismur:
omnino autem giatis dicitur quod dolor requisitus adconsti tuendum hoc Sacrame tum debeat esse ex motivo universali comprehendente etiam, peccata , quae nou. sunt in conscientia. XIII. objic. i. ex vam. Omnis. dolor, qui eonstituit Sacramentum Penitentiae , debet esse dispositio ad Gratiain; et go talis dolor debet. esse illimitatus extendens se
ad omnia peccata commissa , viamvis oblita , atque adeo repugnat Sacramentum petis nitentiae validum, dc in se me. Antecedens.
probatur, quia Concilia nunquam distinguut inter doloim, qui sit pars, seu constitit at Sacramen in , dc dolorem qui . st dispossitio ad Gratiam . Immo Trid. scis I .. cap. . . eandem Poenitentiam , quam prius ac fignavit ut dispositionem necessariam ad Gratiam in, baptistno , deinde' assignat ut partem in Sacramento Penitentiae. Confirm. i. Did. loco audato dicit, ara tritionem constitutivam hujus Sacramenti debere excludere volutatem peccandi a non
dicit autem, quod voluntas peccandi excludi debeat ab eo , qui atteritur , sed ab ipsa
attritione , seu dolore: atqui a tuitio non potest: excluderetarituditu voluntatem oeant cla eriero , nisi concipiatur ex mosvo, uniseriali , unde vii tualiter detestetur omnia, peccata, de consequenter simuIsit
dispositio ad Gratiam et ergo dolor constitutivus hujus Sacramenti debet simul esse dispositio ad Gratiam . Minor patet , qui
si attritio concipiarur ex motivo pateticulari, solum, virtualiter includit voluntatem non peccandi amplius eodem peccato . Confirm. x. quia Triae sessi r . cap. I.
se cam , tres, rus tum ainis recenset, qui
fine quasi materia Sacramenti Poenitentiae nem, consevionem, contritionem, & suetissamonem, nulla facta mentione de proposito; ergo ex Trid. propositum non peo candi de caetero non debet. esse formale, seu actus iussine us a. contritione s atque deo contatio. debet initii aliter huiusmodi propositaim continere; sed non contineret, nisi procederet ex motivo liniversui, unde sit clispositio, ad gratiam et ergo: contritio quae constituit Sacramentum , debet etiam esse dispositio ad gratiam a atque adeo repugnat Sacramentum hoc validum , de im
Contam: ule. quia nidenti sest Iaudata
cap. dicit, contritionem non tali ini esse cessationem a peccato, d vitae novae pi OP situm , sed veteris etiam odium. continete,
res vestras i erro dolod constituens hoc M. eramentum debeti esse illimitatuv. Praeter. eae ibidem Trident. . docet, contritionem esse dolorem, ac detestationem de mccato commisso cum . proposito non peccandide caeter s. ergo Iacut propositum. bet esse illimitatum, ita & dolor Denique cap. s. doceE, peccata, quae diligenter cogitanti non occurrunt , intelli ii inclusia in consessone. pro iis enim fideliter eum: Propheta
dicimus et meia munda me. Atqui
non possunt peccata oblita intelligi in linia in confessione , nisi dolor etiam ad illa
se extendat; . ergo ex Did. ad valorem hinjus Sacramenti. requiritur dolor de dico' is etiam oblitis, unde nequitasse validum, .
XIX. ut tot authoritatibus Trid. fiat satis,
praemitto sequentes propositiones . .
Prima propositio: ad validitatem hujus sycrament(no,rmii trinardolor ex motivo un, versaIissimo se extendente ad omnia omnino peccata , etiam remissa, aut non commissa, Prob. Qui sciret duo tantum peccara: commisisse post ultimam confessionem;v. g. sur
110쪽
II. Aet. III. De muramento, erc.
' stumiose Sacramentum sis mei; emo non requiritur dolor ex motivo universali ili mos Immo nec ex motivo universali simul at.
tingente omnia peccata commissa. . Anthcedens patet, 'tum quis tes e Dicas illo non videtur negari posse, quod valide , di fructuose Sacramentum recipiat, qui sciens duo tantum peccata post ultimam consecsionem commisisse , de utroque ex motivo
propriae turpitudinis doleret: siquidem hic
poneret dolorem a Tria requintaim, vid. ex turpitudine peccati et tum etiam quia dolor ex motivo universalissimo se extem, dente tiam ad peccata imissa, aut nou. commissa impertinenter se habet ad Sur tmentum . sicut etiam ad virtutem Paenitet
tiae, cujus est ex D. Greg. commissa plan- gere, di plangenda non amplius commitis Neque dicas, propositum debere esse unia versalissimum: ergo etiam dolorem. Nam Dieastillus disp. ix. n. ira. probabiliter putat, sufficere propositum limitatum vidilualiter inclusum in dolore limitator sicut in consessione venialium non requiritur propositum universale, sed lassicit propositum non i committendi ea venialia , Quae eum doloreclavibus subjiciuntur. Eipiidem tamen cum communiori cenaeo, reqviri propositum illimitatum cum Triden dicator quiri : propostumemn l peccandide aetero, quod tonat illimitarum propositum non pe eandi amplius ullo peccato gravi aliter eum dolore, & proposito limitato relate ad furtum v. g. & cum complacentia de alio peccato, puta homicidii, naberi posset Meramentum validum, .& informes (rsicut potest Sacramentum Baptiseni esse validum, informe in .eo, , qui illud suscipis cum
complacentia in aliquo peccato. quod tamen nemo dixerit. Ratio autem, clir Ir positum debeat esse illimitatum, non vhro dolor, est, tum quia Trident. restrivit dolorem ad Peccara commissa, quin restringat propositum Odicit enim, contritionem esse dolorem de peccato commissi cum Pimposio non peccandi de caetero et tum etiam qiva hoc spectat ad vii tutem 'nitentiae, CD. Gregorio plangere tantum commissa,
de nihil amplius plangendum committere tyum demum quia dolor ex sua natura est limitatus ad commissa i quis enim doleat de non commissis 3 Secus vero propositum. unde fit, quod qui confitetur vel sola umni alia, vel aliquod mortale, doletque ex m xivo particulari, debeat iunia habere pr
Positum formale non pectaudita cetero,
seusnon committendi ullum aliud morutese s Om psopositum hoc universiae ex Trid. requiratur, & non includatur viri . aliter in dolare lex motivo Particulari. Secranda propositio . Ad tructum hujus Sacramenti requiritur dolor de omnibus mortalibus commissis , etiam oblitis a esto
non requiratur dolor ex ullo motivo unive sali juxta dicta in propositione antecedente. Probatur: sine retractatione omnium moris talium in praesenti providentia non in n. ditur Gratia i cum peccauim non retracta. tum sit obex ad illam; ergo ad fructum Sacramenti requiritur dodor de omnibus moris
talibus commissis,etiamsi invincibiliter obliutis
Tertia propositio. Dolor .de Peccatis invincibiliter oblitis, quamvis irequii atur ad fructum, non requiritur tamen ad valorem Sacruenti . 'Probatur . quia ad valorem
sufficit dolor ei turpitudine peccati, qui stare potestaene dolore de peccatis oblitis;
Nemo autem tenetur ompensare debitum, aut implere votum oblitum; ergo nec d Iere de peccato oblato. Et sane nemo tenetur dolere de peccatis remissis ( esto si
memoriae occurrant, juxta probabilem semientiam. debeat homo habere de illis alia quam displicentiam ) eigo a fortiori nec tenetur. dolere de oblitis; praesertim quia vel . dolor de oblitis esset absolutus, &est impossibilis, ac imprudens, vel e t com. ditionatus, dc est insufficiens. Dices et Homo teneretur , dolere de mortalibus ex motivo universeli comprehendente etiam oblita, ne exponat Saramun entum periculo frustrationis inespondeo, esse moraliter certum, quod iussiciat dolor limitatus , quando est moraliter certum,
quod nullum detur peccatum oblitum scum in hoc nullus, aut fere nullus Author discrepet; unde in tali casu licitum est adhibere hunc dolorem , quia periculum
frustrandi Sacramentum est remotissimum, quod cavere nomenemur. Ex prensitione enim s. ab Alex. III. proscripta constat his itum esse universim uti opinione prolobi. Iissima, atque adeo etiam moralitei certa,
omissa tutiore, solumque illicitum est in materia Sacramentorum uti opinione probabili, omissa tutiore; ut conirat ex primines ab Innoe. XI. confixa. Caeterum , est nunquam liceat uti dolore limitato in hoc Sacramento; hinc solum fit, sententiam hanc non esseDracti robabilem,non vero non esse probabilem speculative e sicut ex. gr. in