장음표시 사용
91쪽
motivum larinale Poenitentiae , consumibriir haec virtus cum charitate .
Resp. quod Deum amans si recordetur peccati commissi , im terit illud retractare
timi ac ii contritionis elicito a charitate , tum actu attritionis , qui elicitive sit a Pe nitentia, de imperative a charitate . sicutellim Deum amans determinatur ad obse vantiam omnium praeceptoriim , hujusim di tamen observantia ad charitatem solum
imperative spectat , elicitive vero ad alias virilites, quas praec-ta respiciunt , v. gr. cultus Dei ad Religionem , honor parem tum ad Pietatem , &c. (Cum enim ino, servantia horum praeceptorum detur m cialis ai duitas , ob quam saepe homo desistit ab amando Deum , ideo requiruntur aliae virtutes distinctae a charitate ad praeceptoriam observantiam, ad quam charitas determinat) ita prorsus in retractando pe cato ex motivo Poenitentiae reperitur sphcialis arduitas , ob quam aliquando homo desistit ab amando Deum e dc idcirco r uiritur haec specialis virtus , quae hanc isticultatem expugnet. Hinc virtus Poenitentiae requirit in suis actibus iniurrecti nem animi adversus hanc difficultatem et
tande ponitur in parte appetitus irascibili ,
non in conclipticibili, ut advertit Bonav. in . dist. . . I. dicens , Poenitentiam esse odium cum insurrectione , atque adeo esse speciem ii ae et sicut enim ira est tristitia quaedam cum insurreetione in malum omnino depellendum; ita attritio ex motivo poenitentiae est tristitia quaedam cum insurrecto ne in peccatum ut omnino delendum; eo modo, quo actus misericordiae
est tristitia de miseria proximi cum insum rectione ad illam expellendam; atque adeo sicut a cliis misericordiae est solum imperative , non elicitive a chalitate erga proximum; ita actus Pomitentiae est imperative tantum a charitate erga Deum. Ad confii m. nego consequentiam. D paritas est, quia virtus, quae potest plus, potest etiam minus intra eandem speciem; unde virtus charitatis , quae potest amare Deum ex motivo increato , potest etiam amare reflexe Dei amorem etiam ex motbvo honestatis creatae , quae in eo relucet, cum arduitas non sit diversa : At virtus , mix potest minus, non eatenus potest plus;& ideo virtus moralis poenitentiae , quae
Potest retria stare peccatum ex motivo cre
to , non potest illud retractare ex motivo inci eato s sicut virtus Religionis non potest ex motivo in ato excellentiae Divinae velle cultum Dei. Hujusmodi enim actus.
ut notat Suarius, ad charitatem spectant , s ex motivo increato procedane.
V. Quod attinet ad subsectum virtutis Poenitentiae infusae , dicendum, illam esse in iis stiriectis, in quibus inest gratia habitu sis , dismul c-acia iunt eliciendi aliquem
actum talas virtutis , videIicet aut aerum de testationis peccati trahentis de se dolorem , & displicentiam , aut ipsum actum doloris de peccato, ac desiderii de eo vim dicando et non enim necesse est, quod si jecitim Poenitentiae possit proxime omnes actus hujus virtutis elicere , sed iussicit . quod possit aliquos saltem praecipuos; quod cx eo patet , quia aliter Beati nullam haberent virtutem insulam , ciun non possint elicere dolorem de peccato ex motivo Pr prio singularum virtutum , qui dolor po dii ab iis virtutibus promanate, tanquam actus illarima.
I. Hinc t. virtus inlata Poenitentiae filii simul cum gratia in protoparentibus
ante peccatum in statu innocentiae, ut d cent communiter cum D. Tho contra vacque a apud Perer dam. s. Ratio est , quia Protopatentes poterant tunc elicere odium
efficax peccati per propositu non peccandi, gaudium de carentia peccati, detestati uena peccati condicionatam , videlicet. si peccarem, detestarer peccatum; qui omnes actus spectant ad Poenitentiam . Praeterea in eo statu poterant peccare venialiter an-re deperditionem gratiae s ergo poterant etiam veniala illud retiactares atque adeo virtus Poenitentiae in iis non erat supe sua, cum posset in actum secundum reduci. Secundo in Beatis habitus Poenitentiae perseverat, ut fere communissime docent, quia possunt pariter aliquos actus PQ
nitentiae elicere , nempe odium peccati . gaudium de calentia peccatiorout est ostenta Dei, detestationem peccati praeteriti i salitem originalis, aut alieni. verum quidem est , in Beatis non perseverare habitum m dei , juxta illud Apostol. i. ad Corin. II.
Cum venerii qmod perfectum est , evacis abitur
quod ex parie est . Et ratio est , quia Si
tuti insulae fidei substituitur in patria scit tia insula . & viso Beata , quibus persectiori modo attingitur quidquid per actus
fidei attingebatur in viai di omnes actus,qui
per habitum fidei eliciebantur, elici posvntvi luminis glorit , quod succedit lumini mdeis unde habitus fidei est superfluus:quod
dici non poten de habitu Poenitentiae.
Tertio etiam in Angelis viatoribus fuit
92쪽
habitus Poenitemiae, non secus ac in Pro toparentibus in statu innocentiae et Est et iam in Angelis comprehensoribus, prouediximus esse in Beatis. Denique probabiliter filiae etiam in Christo Domino , di Demara , ut putant L
go, Conin , Pered loco citato contra vacquer . Ratio di , quia poterant elicere
divin peccati , detes araonem peccati ali ni , gauditim de carentia peccati. volunt tem satisfaciendi pro cudis nostris. Adae. quod eum possit a Deo assumi humanitas, quae antecedenter peccasset, haec humani eas asiumpta potera gratias Deo agere, quod ante astumptionem non peccaverit, de potest
odisse odio iunplici peccatum proprium ,
quod antecedenter patrare poterat . im I. Dices . Non datur in Angelis Ulautus castitatis , quamvis possint amore sim.plici gaudere de tali virtute , ac de eius actibus f nec datur in Christo fides habitum lis , quamvis gauderepossit, quod inde m denter a vitano beata potueris huiusmodi actus elicere; ergo neque datur virius Pedi nitentiae in Christo incapaci culpae . Respond. nego consequentiam. Ratio emquia, ut notat Lumbier, quoties actus primarius alicujus virtutis est impossibilis alicui subjecto , tunc non datur hujusmodi h bitus praecise propter actus secundarios , qui facile suppleri possunt per alias virtutes; ergo cum impossibilis sit Angelis ctus primarius castitatis, non debuit iis da ri habitus inissus castitatis praeci se, ut influatin actus secundarios, puta in gaudium de castitate hominum i cum ad hos actus commode innuat charitas. At possibilis ethhumanitati assumptae actus primarius Pe nitentiae, nempe dolor de peccato proprio. de potentia enim absoluta potuit humaniatas ante assumptionem peccare , de sic de peccato olim proprio dolere; ergo dandus est in Christo habitus Pemitentiae , qui de facto solum influat in actus Penitentiae secumdarios; sicut remanet in Beatis, de datur in
Christo habitus spei, qui solum innuat in Dctus spei secundarios, ut diximus in loco. VIII. Quod attinet ad habitum fides ,
Christus eo caruit: non enim illuminab
tur lucere a lucente in caliginoso loco , qui perfundebatur lumine gloriae 3 nec potuit natui aliter Christus actum fidei habete,qui pe qui de se imbibit imperfectionem , nen
re obscuritatem , de potentiam ad formiis dandum, licet imprudenter: dc propter ea, dem rat,onem non potuit habere Christus
.a n opinatavum . At smi cum uanas distatica , de visione Mara est compoti actus Poenitentiae, seu dolor de peccato olim proprio , ut diximus . ac ideo debuit dati hi Christo habitus Poenitentiae ad eliciendos de facto actus Penitentiae secundarios , ut comaturaliter procedant a
principio intrinseco; non debuit vero dari habitus fidei ad eliciendos actus fidei s cundarios, cum ad hos sufficiat scientiali fusa, de visio Beata, quae fidei habituali su
Utrum Paenitemia fit visus pere
I. Icitur virtus reflexa, quae habeeo actus restexos in actus ejusdem
potentiae, aut virtutis s Dicitur vero viret
tus pure reflexa , quae habet solum actus reflexos, ac nulIum directum. Dicitur a tem actus directus is , quo potentia directe tendit in objectum condistinctum a proprio actur sic cum amatur Deus , intelligitur Coelum, dcc. hic amor , haec inteli Iino dicuntur actus directi et Amor vero hujus amoris, de cognitio hu us intellecti
ius dicuntur actus reflexi . resectere enim , ut notat Oscamus quodlib. E. qu. I a. est imcipere ab eodem , Ac terminari ad idem sac proinde actus, qui incipit, seu pronuita potentia , de terminatur in eandem p tentiam , seu in actum ejusdem potentiae , Quatenus actiis est aliquod ipsius potentiae ,
dicitur actus renexus. Certum videtur primo , omnem virtutem habere actus reueros, seu ita tendere iaprorium objectum honestum directum, iit possit etiam tendere renexe ex proprio m tivo formali in ipsos actus directos; v. gnCharitas, quae amat Deum ex motivo suae Bonitatis, potest ex eodem motivo amare ipsum amorem erga Deum; de Iustitia, quae amat adaeqitationem juris alieni , amat ipsum actum Iustitiae; atque adeo virtus, quae amat honestatem objectivam proprii objecti,
aniat etiam ex eodem motivo honestatem formalem proprii actus . Et ratio est, tum quia in his actibus renexis iton habetur specialis arduitas; tum etiam, quia aliter datarentur virtutes infinitae , ut ostendimus qu
Certum videtur secundo, posse unam vi tutem renexq tendere etiam in actus alimmis vinulis et v. g. virtus charitatis mea
93쪽
te tendere reflexe in astu proprios , sed
etiam amorem Iustitiae, Temperantiae, &c. de sic tendere reflexe in iniri aliarum vi eurum imperando illos. Ratio est , vita quotiescumque proponinis aliquod medium vi conducem adfinem, virtus, quae tendie in finem, tendit etiamaderi medium, eo quod amor finis sit virtualiter amor medi
mn, sedpotest aliquandoconducere ad iunem virtutis, taenaritatis,tanvommediu,
actus alterius virtutis, pura Diuriae, Tenta perantiae, deo quando scilicet hujusmodi vicim sub moriali praecipiuntur g eri' potest virtus esiaritatis tendere refim in actuatalium virtutum imperansiill et fic etiam fi ad finem castitatis appareat conducens immium, seu actus temperantiae, eastitas imperabit jejunium.
Certum videtur tertio,consequenter qu
eumque virtutem posse dici virtutem, re Eam , shu reflexivam, quatenus quaelibet post elicere actus reflexos explicat . Hinc poenitentia dicitur virtus regera i tum quia per actum suum primarium retractat ostenissam Dei, quae est actus ejusdem volunt ris, unde actus hie Poenitentiae primarius in actus reflexus a Tum etiam, quia te diis reflexe in talem detestationem, ac ro tractationem prosequendo hos actus ex motivo propriae honestius; Tum demum , ---rilexe tendere in actus aliarum vi tutum, nempe Humiliationis . Temperam , Mortificationis , &e orinnando hos actus ad finem Pe nitentiae, videlicet ad expiandum peccatum, & ad s-faciendum Deo ossenta . Difficultas nune est, An P. nitentia sit virtus pure reflexa; M an possis
saltem dari hujusmodi virtus pII. Dico I. Poenitentia non est vimis pure reflexa, sed habet actus directos. Ita con munius contra Pere E , Espargam q. t de S cramentis, & alios. Prob. Illa non est virtus pure reflexa . quae potest elicere actus diretas ad linoa objectum, non reflectentes in actus eiustam, vimitis, aut potentiae s sed virtus Poenitentiae potest elicere huiusmodi actus db
rectos g ergo non est virrus pure reflexa .
Minor probarula quia quamvis actus Henbtentiae solum essent detestari , ac dolere de peccato; at non detestatur solum actas voluntatis peccaminosos , sed etiam actus
externos pecc-nosos aliarum potentiam ,
puta blasphemiam, periurium, haeresim evternam , quae etiam sunt oblina materi Ita Poenitentiae , ut diximus disputat. t.
de ex motivo Penitentiae detestari possunt,
quatenus generant habitum disponei rem ad Menim Dei, tum ratione opriae malitiae, licet materialis , suam s poni.mus inesse in actibus externis peccatan G, ex dictis inde actibus taurania. Om mnim di miitatem habeant cum prima magula honestatis, habent malitiam propriam, quamvis non formalem, sed materialem , cum non fini ipsa prosecutio formalisiecti inhonesti.
Confirm Sicut Charitas , quae Deum a mat, elicere potest odium cati, inquam tum oppositi suo motivo formali, via ille
amor virtualiter cominet hoc odium et ita Poenitentia, quae habet pro primario actu detestationem,&displicentiam ecati, nec non odium ostensae civinae,potest consequenter elicere amorem Boru oppositi Divinae ostensae, amando carentiamotan pu adminiationem Iuris, quodiabet Deras ne os.smidaturi Hic autem amor non est actus reflexus, ut patria ergo Pinnitentia non habet solum actus reflexos , unde non est
virtus pure reflexa. III. R. cum communiori eontra Ecpargam, di alios, repugnare virtutem moralem pure reflemn.
Probatur. virtus dupliciter potest reflectere in actus propriae potentiae, vel tendendo in actus ti dem virtutis , vel imperando ex proprio motivo actus alterius vim tutis spectantis ad eandem potentam a A qui vinus moralis, sive reflectat in proprios, sive in actus alterius virtutis , semis per potest clicere aliquos actus directos sergo nulla virtus potest esse pure re xa.
Probatur minor.-fi virtus tendat reis flexe in actus proprios, eo ipso potest ter dete directe in obiectumsuorum umetv.g. Charitas, quae potest reflexe a re amorem Dei ex motivo Bonitatis divinae, potest etiam directe amare Deum; cum non detur nova dissicultas in hoc amore directo; de Poenitentia. quae potest odisse offensam contra Deum, potest directe amare caremtiam talis ostentae et M vero virius tenta reflexe in actus alterius virtutis ex Pro prio motivo, poterit etiam directe prose- Bonitatem talis motivi et v. gr. Charitas, quae ex motivo Bonitatis divinae imperat inemosynam,otest directe amare divinam Bonitatem g ergo in utroque casu virtus
potest elicere actus directos. IV. objic i. Habitus inclinans unice ad diuturnitatem actus boni praeexistentis
est habitus pure reflexivus , ut patet; sed
dari potest hujusmodi Minus virtuosius i
94쪽
erto dari potin virius pure reflexim. Pr quaere eonstans, ac perpetua voluntas tri- .hatur minor, quia relate ad tale objectum Mendi unicuique jus suum, advertit , ideo
datur specialis honestas, di arduitas: quis reni in definitione perdiuitatem, & eomenim ignoret, quam honaeum. ac laudabi- stantiam, quia actus virtutis debet esse fi Ie, ae quam di ficile sit immobiliter adhin mus, cum debeat virtuosiis operari immo aere Mno honesti3 taliter ex Philalaphox. Ethic. Confirm Perseverantia in bono est habi. Adde, quod lacri transmittariu perseumeus, & virtus neculiaris tendens ad Pera rantiam in bono esse virtutem mecialem , manentiam in bono; sed hujusmodi virtus non inde fieret, quod esset virtus purere est pure reflexa, cum unice tendat in iptas sexiva in actus voluntatae Ea enim tende. actus voluntatis, tamquam in objectum fodi set etiam adperseverandum in actibus bonis male proprium i Ergo. Major patet, tuta aliarum potentia , v. g. in actibus fides , propter arbitrii vertibilitatem datur dissi- in acti ovibus bonis externis, &c. ergo non cultas ad perinanendutian bonos atque iam esset virius pure reflexa, quae scilicet unice
aequiritur ad id habitus, & virius secialis , reflecteret in actus rivium virtutis , aut
quae dicitur virtus periemantiae. potentiae.
Responae diuturnam adhaesionem , ac v. oiaieta quamvis melibet vinus in suo permanentiam in hono habere quideman opere reviciat magnum, GuIominus daturiorem dissicuiatem , quam simpliciter at viniis specialis Magnanimitatis, quae ten- merere bonos ea tamen major difficultas dit ad magnum ut cc . prout commune non pertinet ad diversam iurantem ab ea, omnibus actibus viriuosis, non prout comad quam binisi adhaerere bono honestos tractinna articularem virtutems ergo pa--ia huismiodivemanentia spectat ad mo- citer, quaam virtus in suis actibus respidum , non iubstantiam virtutis, di potius Hald uturnitatem immobilitatem, Potest inh vinulis onditio. quam viri r Me m. omen dari virius specialis pClamantiae,
jor est difficultas ad restituendum mille . qvie tendae ad permanentiam in opere b quam decem. illa Daren --- novit fie a atque adeo dari potest vinus non pertinet ad diversuu --m a Im Pure reflexa. Atria, ad quam spectat re timete Emm . Respone per instantiam et ergo dari etiam via pertinet ad modum, non ad tabis, sotest virtus upectilis, quae rendat ad bene etiam, seu is intra eandem speciem viri, operandum repente , aut intense ut sic , tis, arietate ad idem objectum tamiae r Ae visus cialis Iustitiae , .quae remi
Sic etiam major dissievitas habetur ad M. tantum rerututionem ingentis quantitata . ne operandum Otim, ac repente, nec non Quare concessi anteced.nego consequenti ad operan intense s tamen nemo dimis Magnanimitas enim , quae est talis vi me, requiri ad id vinulem specialem . In res, non respicit magnum, seu arduum ut forma nego minorem. Ad probationem M. se, qina hoc spectat ad quamcumque viri aeo id pertinere ad virtutem metalem a rem, ficut o mi inniter, ac inmobili- compeiat enim cuicumque virum ex pro. ter sed re cit magnum in propria in Prio motivo . eoia .videlicet in honoribus, ut docet reb. Ad confi- Si loquamur de perseveram Iosophus Ethic s. & D. Tho. a. a. qintia in gratia usque ad mortem , haec non ras. an. a. Munanimus enim talum tendit est virtus, sed est donum erantium eo, in honores manmos,&dignum se dicit illius ena in cou one auxiliorum efficacium unde eos appetit D prosequium iando ibi, que ad terminum vitae, ut notat Suarius aequomodo oportet. lib. io. de Gratia em s. Si vero Io I. oriae. ultimin virtus imperans Maeosnur de perseverantia , quatenus impo, actus v inratis cum certo quodam ordine diuturnitatem in bovio, seu continuatio. est vinus pure reflexa; sed dat hujusmodinem uni mem boni meris, haec non in virtus; ergo Guu viri pure reflexa.Prob virius distincta ab ea , quae inclinat ad vir minori virtus enim ordirians actus Dran- hujusmodi eum nonsit tam virtus . illi, ita utpraecedat v. gr. Mectus humilitatis, quam conditio virtutis et sicut diximus esse di gratiarum actionis. aequatur amor , con conditionem vinulis inclinare ad bene oph tritio, propositum, di*di utpraeluda a randum repente, a intenses ita etiam ad cedant,ac colloquium subsequam, invirtus Perandum immobiliter, ae diuume, ut pure ordinans ata, voluntatis, atque adeo
constat ex Anxelico a. s. D. s8. art. Pr, inpurereflexa.
M. Qi explicana definiuouem Dauiae , confi-Dari potest virtus intellectualia Disit iroes by Cooste
95쪽
- reressera, puta Logica docens, ad Mamspectat rite ordinare terminos, praemissas, conclusiones , & alios actus intellectus ergo dari etiam potest virtus pure renera
moralis, mare rite ordinet actus voluntatis, puta actus orandi.
Respond. Sicut ad quamlibet virtutem nectat operari repente , ac intense , de
diuturne. fi sit persecta a ita ad virtutem orandi, i sit perfecta . non solim
orare , sed etiam bene orare, hoc est cum sua methodo ordinando actus orationis eunde ad hoc non requiritur virtus renexa .
Ratio horum omnium est , quia ut detur virtus diversia , non susticit , quod detur arduitas maior in objecto honesto, sed requiritur etiam arduitas diversia ratione obje-α tarmalis diversi. FAdde, quod ordinare , sera imperare amisvolimtatis spectat ad intellactum . ex nTho. enim Imperium est actus intellectus,
prae io actu voli inlatis; atque adeo vittiis ordinans , seu imperans actus orandi esset virtus intelleerealis , actus vero ordinati essent voluntatis et u haec virtus nonr ne ei et in actus ejusdem potentiae , cujus est virtus; atque adeo non esset virtus rh
Ad contam. r. siipponi potest, Logicam docentem non distingui realiter a Logicantenter unde LUica non est virtus intellectualis pure renexa. Deinde, omita a
tecedente , negatur consequentia . Dio
ritas est, quia cognoscibilitas objecti dii eruest diversa a cogrio ibilitate obiecti renexi:
unde una non est vimi aliter altera s contra vero amabilitas objecti cirecti, & renea xi est eadem , quatenus una cih virtuali ter altera. non potest enim quis amareo jectum directum , quin virtualiter velit a. morem talis objecti , & e contra et Potest tamen cognosci objeetiam directum , quin virtualiter cognoscatur renexum ; ergo
quamvis esset possibilis habitus Intellectualia
pure renexus, non eatenus est possibilis vi tus moralis pure retaxa.
Utrum virtus Paenitentia ex frequemtatis actibus superna uralibus acinquisita sit supernaturalis i
I. A intelligentiam sciendum 'L L mo, in Baptare praeter gratiam infundi virtutes omnes tanquam gratiar
proprietates . atque adeo etiam virtutem Poenitentiae. probabiliter autem , in alias ostendimus, non solum fides, de spes, sed etiam Charitas , de aliae omnes vinules realiter a Gratia distinguuntiar . quamvis enim sola fides , de spes a gratia sepatui possint; quia tamen sicut sunt proprietates gratiae fides , Ac mes , ita Ac aliae virtutes , idcirco probabiliter aliae etiam virtutes a gratia realiter distinguuntur et scuti quamvis Rigus separetur ab aqua, non vero calor ab igne i quia tamen fibi nil gus est proprietas aquae , ita calor ignis , ideo dicimus calorem etiam realiter ab igne distingui,
quamvis nunquam separetur. Sciendum a. contra nonnullos Thomistas
apud Rapaldam disp. sta virtutes infusas semul cum gratia in baptist , quantuncu que inten tantur , numquam facilitare potentiam ad atas sit maturales 3 quod paret, quia per hementationem actuum uiuus virtutis, puta temperantiae, intenditur bratia , de consequenter intenduntur etiam omnes aliae virtutes infusae , nec proinde homo experitur facilitatem ad actus omniuvirtutumi propterea virtutes infusae dicu eur dare simpliciter posse, quatenus non Potin
m prunus aestus ni pernaturalis poni sine insum illarum, aut v ne innuinauxiliorum, quae ab iis exiguntur; ubi e contra viri
tes aequisitae dicuntur dare facile posse , quia primus illarum actus poni potest absq; illis; de quia hujusmodiatas relinquat sh Gem siti, aut qualitatem Liquam incipit producere, quae dicitur habitus, ideo cum hoc habitu deinde potentia facilitatur ad
consimiles actus ponendos.' Sciendum 3. virtutes infusas non prodam ci , aut intendi a frequentatis actibus vim pernaturalibus physice , sed meritorie. mctus enim summaturales merentur augm'
tum gratiae , ad quod conse Mitur intensio virtutum inminum , quae sunt proprietari gratiae. Quod si ex frequentatis assibus sin
malumibus physce producerentur v1rtutes inisse, sequeretur, quod ex frequeneatis actibus, v. gr. temperantiae, solumm- tenderetur vimis infusa temperantiae . MDon aliae virtutes; cum tamen certum sit , ex actibus cujuscunque vii uitis gratiam , , di omnes virtutes intendi.
- II. Dubitatin nunc , utrum praeter vir
tutes imis inissas in bap mo simul cum
gratia, dentur aliae virtutes consimiles imperiraturales ex frequentatis actibus supe naturalibus acquifitae , quae in ilitent P
tenuam ad eos eliciendos t quae virtutes
96쪽
ra A, B siseratarim is mastentia, ere. 83
voeari solent per accidens inlata , quat nus Deus potest aliquando absque ulla exige-tia eas iniundere, ad differentiam viriurum, quae infunduntur in baptismo , & dicum tur ser se insit sta , quia connaturaliter de
ad exipetitiata gratis insunduntur. Sutrius
lib. de Gratia cap. I . facilitatem, quam experimur ad eliciendos actus supernaturales, v. g.Pomitentiae, post Sequentatos actus talis virtutis , videtur resia iidete non in has
vii tutes acquisitas , sed in speetalem, itrovidentiam conseremem ad id auxilia ineriora. Sed communiter rejicitur, quia podi est apte assignati causa secunda huius est: cius abius e recursu ad causam primam . Multadus disp. 36. de anima refundit hanc Facilitatem in habitum supernaturalem amQui situm, seu in virtutem per accidens insulam. Communius tamen cum Coninch,
Aetorio, Ripiada refundunt illam in habi-Xum naturalem acquisitum ex frequentati ne actuum supernaturalium. supponunt enimicirca idem objectum formale dari posse eam
actus supernati irales, quam naturalesi v.f. ex motavo adaequandi sus alienum dari podi est tam actus Iustitiae supernaturalis causaetus a cognitione sit pernaturali attingente hoenestatem suilitiae, ut conducentem ad Beati-Xudinem inpernatiiralem,quam actus Justitiae naturalis caiisatus a cognitione naturali a tingente honestatem Iustitin, ut consonam maturae rationali s Ita tamen ut actus superna.
Iuralis relinauat in potentia speciem sui consimilem illi, quam relinqueret actus naturalis; unde fit, quod habitus acquisitus xx frequentatis actibus supernaturalibus
Justitiae sit omnino similis habitui acquisbio a nequentatis actibus Justitiae naturalibus, & ideo possit ad actus super naturales facilitare cum concul sia virtutis sustitiae in.fiata. i. ' i III. Dico nunc Mimo eum communiori , Praeter virtutem Poenitentiae per se infu- iam , non dari virtutem Poenitentiae sirpe natu talem ex se uentatis actibus Penitemtis iupernaturalibus acquisitam. , Probatur: turpiquia non est astruenda in Theologia ulla Entitas supernatura is sine gravi fundamento: Tum etiam quia haec vi ius supei naturalis acquisita non solum daret
facile, sed etiam simpliciter posse , 'uod
non admittiturr Sequela probatur, quia illa sussicei et, ut possit poni actus supernatu ratis e Tum demum quia vel haec virtus supernaturalis acquista amitteretur per pe catum & deberet assignari , unde oriatur facilitas ad consimiles actus, quae cum rh-- et manet post peccatum i ut constat experientia r vel ea non amitteretur i dc voluntas retineret intrinsecam sufficientiam ad eliciendos actus sit pernaturales , non secusae si remanerent virtutes per se infusae iruod non videtur admittendum s cum Tri-entinum doceat, solum Fidem, ae Spem ex Divina Misericordia remanere post peccatum , quod his virtutibus non advers tur ut possit homo cli vi ad resurgen
i dv. Dico a. Facilitas , t quam experimur post seequentatos aetiis supernarii rates Poe- intentiae, vel alterius virtutis , tribuenda esthaimui naturali, vel producto ab iisdem
actibus supernaturalibus, vel saliem producto ab alibus naturalibus ejusdem virtutis, fi vera est sententia Ripaldae, quod quoties elicitur actus iupernaturalis , eliciatur inrui alius actus naturalis circa idem ori
Prob. Hujusmodi habitus naturalis est causa suffciens talis facilitatis, nec potis alia aptior assignari: ergo . od autem
possint actus supernaturales causare habitum naturalem, non est mirum, cum possit id, quod est superius . causare inferius . fici Tnim potest calor causari tum ab alio calore. tum ab igne; ita potest habitus naturalis causari tam ab altibus naturalibus, quam a supernaturalibus circa i dem objectum. Quod si vera est sententia Ripat
putantis , semper cum actu supernaturali conjunsi actum naturalem , tunc habitus causa butir ab actibus naturalibus,quia qua do erectus producitur, inmad praesentiam causae univocae, rem aequivocae, mi potivnquam huic est tribuendus.
Contam authoritate D. Th. qu. I p. deveritate art. t. ubi docet , ex actibus ch ritatis supernaturalibus gigni in nobis h bitum dilectionis acquisitum, quem non esse supernaturalem , docet I. a. Glue . si.
v. objic. r. Actus naturales causant M. bitum naturalema ergo sit pernaturales filispernaturalem.. Et ratio a priori est , quia habitus inclinat potentiam ad aetiis consimules illis , a quibus suit genitus.1 Comm. m. Maiio , quia habitus natiralis , utpote inferioris ordinis . non potest facilitare voluntatem, di cum illa causare M
. Rem. nego consequentiam . Disparitas est, quia habitus supereaturalis acquisitus en superfluus , de ex dictis repugnat. Adrivionem amovet quamvis actus naturales.
97쪽
D. Pres VIII. Disp. IV. De Sacramunto P numis.
ac supernaturales differant entitative, possunt tamen convenire in oblecto for- , et hie supponimus ex dictis, cum de viri libus ins lis vi ergo a essent eundem habitum naturalem causam: v. gr. si propori tur Rustico a Parocho tum Incarnatio
vel hi, tum Incarnatio Spiritus Sancti , tam fides supernaturalis ae Incarnatione vel hi, quam fides de Incarnatione Spiri. tus Sareti , (quae Vim si falsa, non potest esse supernaturalis, sed naturalis ) . commniunt in eodemobjecto formali fidei, ques est, quia Deus revelavit: &ideo idem habitus naturalis Fidei linclinans ad credem dum Deo loquenti produci potest ab utet que actii fidei, sicut idem habitus tempPrantiae causatur tam ab actibus Trosecum vis temperantiae, quam ab aversativis fio. temperantiae , quia quamvis hi actus disse. rant specie , conveniunt. tamen in obse
Ad confirm. Sicut voluntas, quamvis litentitatis naturalis, potest tamen cumicon principio supernaturali causare actum sinpernaturalem; ita habitiis acquisius natin ratissimul cum habitu insula potest Dusare actum sirpernaturalem. VI. .Obiic. t. cum Messina. Facilitas, quam expermir in exercitio virtutum super naturalium retandi potest in remotionem impedimentorum ; quia scilicet moderatae sunt passiones , .dc superatae dissicultates retardantes ab exercitio illorum actuum ; ergo non debet astruishabitus maturalis productus ab actibus iupereaturalibus. oniam quia non potest explicari, quin modo :habitus .naturales facilitent adactus
. Resp. Si obsisteret doctrmas dinae ,
de medio tollerenturiomnes habitus acquisti; quod est contra communem Philos
tat, thabitiis naturales facilitare Potentiam prodorando in actibus modum quenim in , qui dicitur .facilitas . coniis putat, faciu-tatem haberi ab habitibus in genere cause formatis per hoc, quod aumni potentam ad actus sumetiaturales. Alii putant, .nabditus co istrae in coordinatio-jspecierum ab actibus,relictatum , quae dum textatantur, consurgit in potentia memoria illius delectationis, quam experia est ui exeretio allo iam actuum , dc sic .allicatur , di inclinatur ad ponendos actus consimiles .-Alii demum clim Ripalda supponunt imi hilosophia, habitua inclinare ad actus Viae
currendo ad ilIos physice cum Potentia , de sic minuend conatum Potentiae . quia bet potest hic ex Philosophia,supponere , quam sententianum uerit.
ne Panitentiae Sacrammetro . Cum Deilis fit proclivitas ad peccam
dum etiam post Baptismum, ideo ex immensa Christi Domini benignitate viditus Poenitentiae elevata est in Sacramem tum , tanquam in secundam tamiam vost naufragium , ut docent Catholici omnes contra Montanistas, & Novarianos negam tes hoc Sacramentum , quod a M. PP. et Triden. sess i . cap. a. appellatur quidam Bapti sinus laboriosus , propter doIorem re rigorem satisfacti nus in eo requisitum , damna id exigente justitra. Definiri autem potest meraphysice , quem
fit Sacrament m vi suae a Christomino in laetaem ad I ijseandam . er eonfi rendam Gratiam sinantem , rem fremium
post daptismum . mniri etiam potest phyfice, quod sit Cons ,
irhione. Db prascripta absolutionis fo-a . Quod immediate a Christo Bonum fuerit institiatum , iconstat ex eodem Traden. I. contra haereticos . Probabiliter autem immitutum late, quando Christus post rectionem Discipulis suis .iuxit Joan. a
Aecipue Spiritum Sanctum: et rum rem err ris peccara , remittuntMr eia, di quorum
Inquirendum nunc primo , An conitet materia, & tarma, tanquam partibus esse tialibus p Secundo discutiemus lingulas m emae proximae partes, nempe dolorem , com&ssionem , ti satisfactionem . Dicemus ese iam de materia remora hujus Saciamenta ,
de tarma, de Ministro , de solio, de pietcepto Poemtentiae , enucleando praecipim
98쪽
De materim, et forma, Sacramenti
r Ultiplex est DDi sententia inr
Sacramenti . Prima est Scoti in vi dist. I . myoronr, Bernat', reponentium illam in sola absolutione: unde negant Sacrame tum hoc materia, deforma, constitui .cunda cum Soto reponit illam in contabrione, consessione , ac satisfactione , comnotata solum absolutione. Tertia cum Durando,&Aureolo in Confessione, de Abs 'latione, excludendo contritionem , quia non est sensibilis , & satisfaetionem , utpote non necessariam. Quarta cum Marsi-ho in contritione , confessione , re ab latione . Qiiinta demum valde communis. cum Angelico docet , materiam hujus Sacramenti esse tres actus poenitentis , nempe contritionem, confessionem ,&satisfare Mnem formam. vero esse absolutionem Sacerdotis . II. Dicendum cum hac quinta sententia ,.
Sacramentum Penitentiae constare materia , & forma tanquam partibus essentiali.bus i. materiam vero essentialiter requisita mi esse contritionem, & confessionem: & solum ad integritatem Sacramenti, spectare satisfactionem; formam autem esse absolu
Prob. tum, ex Florentitio , ubi dicuntur omnia novae Legis Sacramenta ti ibus perfici, materia , forma , de Persona Ministri et a libi autem notavimus, materiam ., Sc so mandi ita: perficere compositum , ut illud constituat secus vero. Personam Ministri, quae spectat adi causam, efficientem et Tum ex Triden. sess. I . cap. s. lib. habet: Sunt materia huinis Deramenti ipsi. POL
partes die nracri Quod vero abs.lutio sit foruma , ex Co pater, quia Sacramentum Penutentiae institutum est per modumi Judicii , in quo absolutio habet rationem Mimae , cum per sententiam Iudicis universim I
dieium compleatur. Et ratio ulterior est quia quoties duo concurrunt ad aliquod componendum, ilhid habet rationem ma-briae , quoil est magis indeterminatum, de incomptinam; illud vero rationem sol me ti
vum et Atqui. in casu nostro, verba dete minant , & complent sacramentum ; ergo abis
solutio habeerationem formae,actus vero P nitentis rationem materiae; ita tamen ut satisfactio sit tantum pars integralis; cum antecedenter ad illlam sacramentum sit e sentialiter constitutum, , dc Gratia coli
III. objic. r pro sententia Scoti,dc Bemat tutantium, hoc sacramentum . in sola abs
utione consistere. Triden. . non dixit actus Poenitentiae esse materiam , sed: quasi an hujus sacramenti; ergo non spectant: ad sacramentum constituendum . Confirm. actus Poenitentis nec significant,. nec causam Gratiam Sacramentalem; ergo,
non constituum sacramentum'. Probatur antecedens .. non significant enimGratiami r
missivam , quippe quae unice ab absolutione significatur et nec causant illlim si tumi quia: quando ponitur contritio, d cpnsessio, nos diim Gratia, causatur; tum ream quia alioquin Poenitens diceretur sibimet Gratiamicaucii e , dc consequenter sibi peccata remi
Resp . nego consequentiam . Triden. Enim , ut bene advertit Suarea disp. ig. sect a. non dixit actus Poenitentis esse quasi mavreriam ad excludendam ab iis aJbus. rati nem veram materiar sacramentalis , sed quia materia istae sacramentalis non est vera m teria, cum solam dicat analogiam ad materiam et vel' quia , ut habet Catechisimile
de Sacramento Poenitentix cap. matella ista non componitur ex aliquo elemento . vel corpore sensibili , ut materia aliorum.
Sacramentorum . puta Aqua in baptist Christra in Confirmatione Acc. Adde, quod licet Tridentinum ctae in eos actus esse qua ateriam, non dixit tamen esse quasi partes , sed absolute dixit esset partes hujus
sacramenti , atquet adeo, illud constituunt tanqiram materia ex qua, seu proxima ; u-hipe ita sitne materia solum remota , seiumateria circae quam actus Poenitentis , re Absellitio versatum: Sicut morbus dicitur materiaci emota medicine, eo quodactushi juvfacultatis circa morbum versentur .. Ad. confirmi nego antecedens .. ae prodi primae pares: quamvis absolutio magis emplicite Gratiam sacramentalem remissivam
significet, illam etiamsi bificant actus Poeni tenos; quia sciit per illos peccator ex par te stras:disponit ad obtinendam remissio nem, ita illis aliquo pacto significatur remissio , quam Deus commi Hisponenti set adi
99쪽
Paera VIII. Disp. m. De Sacramento Poeni uentitia
illam . Ad probationem secundae partis, rdionnulli cum Capi eolo, Ferrariensi, Bona. ventura putant, productionem Gratiae unice spectare ad absolutionem, quia tota essic cia in ordine ad peccatorum remissionem est in potestate clavium. Hinc tamen non fit, materiam non pertinere ad essentiam huius sacramenti cum compositum non de-heat agere per omnes sui partes: sicut homo ex. gr. ut dicatur simpliciter videre , sussicit , quod solus oculus visionem caviset . quod etiam videtur innuere D. Th.
. h. quius . h. agi. a. Communius tamen
docent , etiam partem materialem hujus Sacramenti Gratiam causares tum quia hoc habetur in reliquis Sacramentisi tum etiam quia sacramenta causant, quod significant; sed etiam actus Paenitentis lignificant peccatorum remissionem , quatenus repraesentant
dispositum hominem ad illam ; ergo etiam
actus Poenitentis Gratiam causant. Ita Angolicus hic , quem Cajetanus dicit mutasse se,
tentiam, quam docuerat in Neque tamen hinc sequitur, Poenitem rem remittere sibi peccata. Nam actus Poenitentis concurrunt ad producendam Gratiam remissivam per conjunctione cum forma sacramenti prolata a Ministro . sicut in
sacramento Ordinis contactus materiae rhmotae positus a suscipiente est matella iblius sacramenti, & ad ejus esse inis concurrit, nempe ad tribuendam potestatem ordinis et quia tamen concurrit cum Minbstro illius sacramenti exhibendo tantum ea tem matelialem, ideo soli Manimo ilibuitur conserre potestatem ordinis Ratio a priori est, quia ille dicitur ponere effectum. qui ponit formam , non qui ponit materiam talis esseditis: ex. gr non dicitur effices e similacium, qui ponit Lisnum, sed solus artifex qui inducit ita Lignum formam aetificialem ; Et in sacramento Eu chas istiae non dicitiir causime e Sinis illius Sacramenti, qui ponit panem, & vinum ruamvis horum species causent physice e ectum Sacramentalem, ut conjunctae cuta Uerbis laceidotis, a quibus dici r corpus Christi produci, de pet corpus. Christi Gla, tia Eucharistica. Quare Poenitens pci suos actus caulat physice Gratiam peccati tenuisssivam, quin dicatur ipse, sed solus sacer eos, peccata remittere, cum soli sacerdoti competat potestas Judiciaria . IU Objica Contritio non est sensibilis:
ergo nequit constituere Sacramentum, quod
ex sui ratione est signum sensibile . vesp. algumcutum probat e . iv d pevus
Christi institutio , neque intentio Ministri
Sacramentum constituat, neq; corpiis Christi constititat Eucha ristiam, in qua non adest sensibiliter; quod autem s. Item insuistiitio Christi constituat Sacramentum negari non potest . ea enim praecise sublata , sacramentum tollitur . Quare disti antec
contritio non est sensibilis per ae , & --
mediate, concedo; per accidens,& medi te, ratione scilicet confessiolus. quam caldilat. & per quam demonstrati ir, nego aut
cedens, di cossequentiam . Suffcit ad S ci amenti constitutionem, quod partes sive ratione sui, sive ratione alterius , seu per accidens uni sensibiles. Objic. g. Samsaetio supponie constitutum Sacramentum; ergo illud non constituit . Praeterea consequitur absolutionem , quae est forma; ergo non potest esse pars mathlialis Sacramenti et Demum satisfactio non potest esse signum practicum Gratiae , cum Gratia ante satisfactionem causetur ; eigo
non potest Sacramentum constituete, Resp. satisfinionem supponere Sacra mentum constitutum essentialiter, non imtegralater. possunt enim partes liaturales
consequi ad totum essentialiter constiti tum: sicut in homine dentes v. gr. consequuntur ad ejus constitutionem . Deinde potest absolutionem consequi satisfactio , dc simul esse pars materialis spectans ad in thgi uatem Sacramenti; sicut in homine partes integreses possunt consequi ad formam , seu ad animae infusionem . Et i alio a pri ri est, quia quodcumque spectat ad com positum tanquam pars indetei minata , de
complebilis , se habet ut pars materialis; a qiu satisfactio spectat ad Sacramentum uetpais determinabilis per absolutionem in o dine ad constituendum Iudicium Sacramentale , m quod spectat vindicta , quamvis
sententiam Judiciariam consequatur; ergo satisfactio, quamvis consequatur absoluti nem, seu tormam judiciariam , adhuc po est esse pars materialis hujus Saciamen uiu, stituti per modum iudicii Denique ut satisfactio sit pars huius Saciamenti . in quo culpa simili, & pinna saltem. Ditialiter remittitur , sussitat, quod sit signum practicum
remissionis poenae , quamvis Gratiam noucauset. Probabilius tamen censeo, satisfactio uem sacramentalem non solum causare
poenae remissionem, sed etiam augmentiam Gratiae ex opeie operato , ut habet Angedilicias quia vo. art. a. ad secundum dicens et Salias ctia cMifera Graiiam . preMi est in F-
100쪽
v. Domit Lugo apud Haunoldum n. I. Sacramentum Poenitentiae constitui etiam a peccato Praeterito, eo quod fine ino Saera. mentum naberi non possit. Hoc tamen est
contra communem Doctorum, ut notant Di.
eastillo, & Esparra apud eundem Hau nolis dum . non enim est coni hutivum omne illud, quo sublato non habetur constitutum. Nam sic etiam Decretum de condendo mundo constitueret mundum , cum fine illo Mundus haberi non possit. Quare misium illud dicitur constitutivum , quo praecise sublato tortitur constitutum , & quo non intellecto, non intelligitur . Atqui fiper possibile, vel per impossibile non praeteriisset peccarum , de darentur isti iidem actus poenitentis , haec absolutio . & haec eadem Christi instirutio , adhue daretur
Sacramentum Penestentiae; ergo hoc Sacramentum non constituitur a peccato praeteriis to . quod in solum requisitum essentiale in sententia communiori. Nam in sententia d cente , peccatum pure putatum lassicere ad valorem, de fructum hujus Sacramenti, printeritio peccati neque est requisitum: ciun satis fici, eccatum exulimatum praeteritum.
De dolire Geramenti Paenitentiae erecthmi . A Ggredimur discussionem sngularum
partium materiae Droximae hujus S cramenti, incidiendo a colore, qui confes.sionem , & satisfactionem antevertit , duciturque contritio, si fit perfectus, Proc dens ex motivo Divinae bonitatis , c vero sit imperseetiis, ortus ex Gehennae, aut pc natum metu, dicitur Attritio et Et primo im Hiiemus , quid sit contritio , quid attritio 3 Secundo an contritio sit forma iustificans Tertio an possit dari Sacramentum Penitentiae validum , de informe ex des: Si doloris extensivi a Quarto num attritio ad Sacramentum Penitentiae sufficiat, etiam fi excludat quamcumqtie Dei dilectionem pDenique plurima ad dolorem , dc propositum spectantia paucis expediemus.
. est animi dolor, ac detestauo
de peceato commisso cum proposito non peccandi de cstero ; quae v sit charitate erfecta, seu procedat ex motivo charitatis, ominem Deo reconciliat ante suscepti nem Sacramenti, dummodo votum Saer menti includat s fi vero procedat vel ex turpitudinis peccati consideratione, vel ex Genennae , dc poenarum metu, dicitur contriatio impertire a, seu Attritio: de haec si v luntatem peccandi excludat cum me veniae, ad Dei Gratiam in Sacrastiento impetrandam disponit. Contritio persecta cum sit dolor ex motivo , quod peccatum sit ocsensa Dei super omnia dile M , attingit in peccato summam eius odibilitatem ob contiet rietatem cum Divina bonitate; dc ideo seri quandam cordis scissionem in partes
minutissimas, juxta illud Prophetae, niis
es uda vestra; unde dicitur cor conteri. ADtritio vero, cum procedat ex motivo in&riori, videlicet ex odibilitate , quam habet peccatum ob contrarietatem cum bono peccatoris, tum quia reddit illum forma.liter malum ob sum turpitudinem , tum etiam quia causat in eodem peccatore malum penae , idcirco est quaedam detestatio
peccati minus perlaeta; undecor dicitur silum alteri . in comoralibus enim, ut advertit D. Thom. dicuntur attrita, quae M
liquo modo , sed non perstere diminuta
II. Utrum autem comritio procedere possit ex motivo alterius attributi Divini , v. gr. quia peccatum Mendit Divinam Bene. ficentiam , Potentiam , Iustitiam dic. aut etiam ex utroque motivo contritionis, ae attritionis i aut ex motivo Charitatis non intrinsece attaeto ab ipsoaetii contritionis Ivaiie m. opinan rur, ut fuse diximus inde Charitate. Uerum in re tanti momenti quamvis probabilissima sit sententia astirmativa , praelice tamen non est recedendum a communi Theol. sensu, qui volunt, contritionem ad iustificationem requisitam debere unice procedere ex motivo Divinae Bonitatis intrinsece attacto per ipsum a. erum . se enim aeri quemdam purissimum Dei amorem viri ualem super omnia , dccx toto corde, ut proinde sufficienter dic ponat ad Dei amicitiam , de gratiam o, tinendam , juxta illud Deuteronomii vi
CMm eae flevia Dominaem Deaem tuism , inven/e rum , si tamen ex toto corde tuo Desieris
Non debet tamen contritio esse sit per omnia intensive, ut putavit Adrianus, quia