장음표시 사용
131쪽
ii 8 Pars VIII. Disp. m. De Sacramento Paenitente.
eonfitendum est ergo id dubio an sit commisium peccatum, libertas possidet a & quia melior est conditio possidentis, ideo non datur obligatio confitendi. Quod autem ad piarim Ecclesiae spectet, jam tecimus latis. Ad ptimam confin nego minorem. haec enim ipsi obligatio aperiendi peccata dubia, ut duina, excedit limites dudii . Nam delictum dubium est linmune a quovis onere in quolibet Tribunalis ergo obligatio conmiendi peccata dubia, ut dubia, cum sit oue- rosa, excedit limites dubii. Aa secundam et si doctrina subsisteret ,
viaelibet lax esset amplianda, cum qiiaeli-t,et respiciat bonum commune, atque adeo sit aliquo modo favorabilis. Quare illa dicitur lex odiosa, & restringenda, quaesertonusi illa favorabilis, & amplianda, quae fert privilegium, aut gratiam. In casu nostro consessio peccati est onus, quamvis hoc onus ordinetur ad homun animae s ergo hujusmodi lex est restringenda ad peccata certar Et sicut Medicis non debent exponi morbi dubii, nec morbi leves, sed probabiles: ita non ex obligatione, sed ex pietae te exponuntur confessario peccata diibia, di venialia et Praesertim quia nullum datur discrimen salutis aeternae ob peccatum dubium, si homo de illo conteratur, aut si alia peccata certa confiteatur, ita ut peccatum dubium lemittatur indirecte , si forate fuerit commissum. Ad tertiam Trident. nusquam dicit, aperienda esse peccata. prout sunt in comscientia: sed dicit, nil l aliud a peccatoribus exigi, quam ut peccata confiteantur, quorum conscientiam habent. atque adecipeccata certa; unde excluditur obligatio
confitendi peccata dubia: & diserte deinde docet, non dari obligationem confitem di venialia. XVI. Gravis est hic difficuItas , Num
peccatum explicatum in consessione, ut du-huim, si deinde deprehendatur certum , iterum clavibus subjiciendum sit ut certum porcinalis de Lugo non audet hanc obligationem negare: putat tamen sinem speculative proliabile esse, quod non detur: dc practice etiam hanc obligationem negant
Rosella, Leander de Sacr. tr. s. d. i. q. a T. Bresse ius de const. I. . c. I . TambiIT. lib. X. Cons. cap. g. s. q. Arriaga, & alii
apud Mendo in statera disseri. Io. qu. o. Ratio , quam promovet Lugo , est, quia qui confitetur se peccasse decies circiter, quamvis sub dubio fateatur peccatum decimum, dc uiadecimum, nihilominus si deprehendat deinde st undecies peccasse, non tenetur ex praxi Ecclesiae iterum peccatum illud undecimum confiteris ergo neque Ia
Contam. quia qvi cscit, peccavi ad sin mum decies , mutvalenter clicit , peccavi novies, & dubito de decimo. Atqui si doprehendat deinde, re vera se decies peccasse, non tenetur iterum peccatum illud deocimum confiteri , ut docent communiter ex praxi Ecclesiae; quidquid nonnulli repugnent, ergo neque in casu . Addit Arria-ga, hanc opinionem non esse in praxi resisciendam , nemie vi rationis , quae nulla est , nec ex simiu DD. quia DD. qui quaestionem hanc in propriis traminis attige runt , di eam obligationem imponunt, non sunt nisi Turrianus, & Thomas Sanchea :Diana vero solum refert horum verba, nihil addendo de proprio. Et ratio a prior est , quia quando quis exponit peccatum dubium,satisfacit obligationi exponendi peccatum , prout est in conscientia & ab eo absolvitiir directe, non vero indareete , ut de peccatis oblitis ; ergo nulla superest bliMtio. Quod etiam confimatur paritate judicii Forensis , in quo sententia lata det crimine dubio , aut probabili est decretoria vi sic etiam data ab diutione a censu iis dubiis, vel dispensatione stiper irregularit te, aut voto dubio, nulla reviviscit obligatio, sideinde deprehendatur horum certitudo: ergo etiam in casu. verum in praxi non videtur recedendum a sententia hanc oblidationem agnoscente ex ipsa praxi Ecclesiae , & usu Fidelium: si quidem inter libros prohibitos recensetvi Manuale Regularium Francisci Pellirarii . donec nonnullae opinioncs demleantur; inter quas tracto S. cap. 3. n.
est haec , quod non detur hujusmodi obligatio . Quamvis autem per hanc prohibui nem factam a sacra Congregatione nota eatenus censeatur damnata a Pontifice haec sentetitia; quia tamen authoritas Cardin lium est magni ponderis . non est ab a r cedendum , nisi urgeat validissima ratio mcontrarium, quae illam expugnet-
fictioni, iis instanti Iapti a si praeteria Cotis ipsit, ide peccato pure pisata t. XVII. IEccatum fictionis in inis 1 u Baptism dupliciter po
132쪽
s estis III. Aet. III. De Meeato F ct micte. Eis
est eontingere. Primo quidem fi fictio omponatur substantiae Sacramenti, ut quando quis simulat susceptionem baprisimi , qtaem non intendit suscipere . Secundo M ora natur essediti Sacramenti , puta Gratiae , tit quando quis vula suscirere Sacramentinue, sed simili ob aliquod mortale ei indispositus ad gratiam suscipiendam . Prior licitur fictio intentioris , quia fingitur imtentio suscipiendi baptismum; Posterior dicitur fictio clis,ositionis . Certum est, quod si peccatum fictionis sit contrarium subi ameiat sacramenti baptismi , nullatenus illud spectet ad Sacramentum Poenitentiae et cum non sit peccarum hominis Christiani; Si vero fictio sit dispositionis , haec pariter potest dupliciter contingere , videlicet nerative, ex positive . est enim negative imispositus ad gratiam , qui vult suscipere
haptismum, sed habet in anima peccatum, quod invincibiliter non retractat s de hujusmodi peccatum eum fuerit commissam ante baptismum , n ue poterit esse mat ria Sacramenti H tentiae . Dicitur vero
positive indispositus ad Gratiam , qui in eo ipso instanti , quo suscipit baptismum , committit aliquod mortin . ti de hoc
Peccato procedit quaestio. Rurius peccatum fictionis positivae potest esse vel antecedens Baptismum , vel consequens, ves concomitans. prout explicavimis in de Sahamentis disp. a. qu. est. n. g. ubi diximus probabile esse , quod pe earum fictionis antecedentis unaee pre B misimum tollatur et quia tamen probabile edi iam est, quod sit materia Sacramenti H nitentiae; idcirco nunc loquendo de m eunqtie peccato fictionis potavae , pocios quentem assertionem. XVIII. Dico cum commui ori apud Luro disp. 36. peccatum quodcunque fictionis
positivae in instanti baptisini eo illam
esse materiam confessionis. Prob. Peccatum commissum in insta
baptismi est peccatum hominis Christiani, di iubditi Ecclesiae i sed peccatum homunis Christiani pertinet ad Sacramentum Poenitentiae: ergo hoc peccatum est mathria cons ionis. Probatur major , quia b
ptismiis in instanti , quo suscipitur , facit Dominem Christianum , membrum Christi,di Leclesiae; sicut gratia,quando primo est, facit hominem Deo gratum , amicum, Glium & haeredem. confirm. In instanti , quo quis emittit professionem Religiosam, fit Resigiosus, deti tunc peccaret contra castitatem, esset
saerimus; ergo a pari in instanti, quo quis laseipit baptismum , fit Christianus eiusque peccata, utpote hominis Christiani . ad Tribunal Consessionis pertinent . Hinc si peccatum tempore antecessit baptistnum, dc non perseverat usque ad instans susce ptionis daptismi, non deIetur per Sacrame tum Poenitentiae , secus vero si usque ad illud instans perseverat. XIX. objic. I. Triden. se cap. a. Ioquens de bapti ratis ait et , D Hstea eru
m ne a qam contaminaverint , e . ante hoe
Trib, talis reos sisti Iuis. Ergo s him ad Tribunal Poenitentiae spectant peccata post baptismiim commissa , non ver commissa in instanti baptismi. confirm. cuia aliter si quis cum veni ii susciperet daptibum . & statim decedoret, non posset recta ad coelum advolare. si peccatum illud non remittereriir per baptismum .
Resp. Trid. loqui de relabentibus in nova peccata post baptismum a quia solum hae casus est usualis , & Concilium non erat sol diim de quaestione ista speculativa, ac minime practica: tradebat enim ibi doctinnamusui accommodatam, & non merae peculationi . Nam ut bene advertit Marius disp. 18. & Lugo disp. to. hic casus, de quo disputatur moraliter in praxim reduci non potest, cum non sit moraliter possibile , quod aliquis duret in aliquo invaliconsensii pro toto eo tempore,quo perficitur Baptibus, quin etiam post baptistnum perio,ctum aliquandiu in eodem statu duret . Adde ex eodem Lugo, vel bum illud Tmdem Postea sumendum esse negative, hoc est non Prius, non vero positive, exclude do ipsum instans, quo baptismus perficituri se dicere solemus , ante solis ortum sunt
tenebrae, non vero postea i ante usum rationis homo non peccat, postea vero'
cat. Ubi b . postea , sumitur negative . Nam etiam in eo primo instanti , quo fi oritur, desunt tenstrae , di in eo instanti. quo acquiritiir usus rationis, potest homo peccare. 'Quod autem fie simendum sit Ir . postea, constat, quia Triden. cap. s. Huc dem sess. habet, christum iniquisse Sace dotes sui vicarios tanquam Plaesides , de Iudices , ad quos omnia mortalia crimina defixantur, in quae Christi Fideles cecide.rios ubi satis ostendit, peccata commista in instanti baptismi, utpote peccata Christifidelium, es e ad Sacerdotes desere
Ad confiim concedo sequelam. quando
133쪽
rdio Pars VIII. Disp. De Siseramento Paenhemiae.
enim dicimus baptiratum, si statim mori tur, recta ad Coenum migrare , intelligem diim est, modo ne aliquod peccatum in eo, instanti commiserit , vel immediate post. XX. Objic. a. Ter baptissimum applicatur christi salinis ad solvendum , & extinguendum omne debitum jam contrae ivnusque ad illud tempus s ergo includi dobct peccatum in eo instanti commissum et Non secus ae si Rex remittat ficta quodcumque debet usque ad hanc diem, remitatit etiam debitum hac ipsa die contra
Contam quia si Martyr in ipso instanti
Mariyiii committat veniale , per baptis. mum sataguinis deletur; aliter detineri debet et in Puigatorio, contra sensum commutanem Ecclesiae s ergo etiam bapti sinus fluminis delet Peccata in eo instanti commicsar atque adeo haec non sinu materia Confessionis. Resp. negando, Bapti rea esse institutum ad solvendum deuiium, quod contrahitur, dum illud sit scipitur , licet potuisset ita institui. Triden. enim docet , omnia peccata , quae committunt Christifideles, peruriete ad Poenitentiae Tribunals Peccatum autem , quod committitiir in instanti baptibi , vere committitur a Christi fideli iergo non pertinet ad Sacramentum baptis m, sed Poenitentiae et Praesertim quia Ba. munus desere non potest peccata personalia, nisi praevia eorum retractationes Peccatum autem in instanti baptiunt commissum retractari in eo instanti non potest ;ergo non potest per baptistnum deleri. Ad conmm . daco cum Lupo , instans Martyrii non esse illud , quo Martir moritem acceytati vel accipit vulnus lethale, sed esse illud instans, quo Martyritim consummatur per mortem , se dirimum instans mortis; quo certe Marcii peccare non potest , cum non amplius vivat. Illi autem inis anti, de Martyrio per mortem consumato concinum est privilegium illud remis fionis adaequatae omitium peccatorum , ctiam quoad poenam, ob poenas , ouas subit Mai turpiosundendo vitam pio fice a quod privilegium non est concelium . baptiuno
sinuus, sicut nec baptisino flaminis. Quis enim nσget, posie aliquem post perfectum actum amotis Dei statim decedere , de ad poenas Pilitatorii de cludi, si non plene per illum acit.ιii amoris satisfecit sto sitis culpis e XXI. Quod attinet ad peccatum pure Putatu ,cci tum est,esse materiam necessu iam Confessionis, seu debere in Confessionera plicari. Solum quaeritur , An si materia sussiciens, hoc est an valide , & seu oh Sacramentum Poenitentiae suscipiatur , Elaud solum peccatum manifestetur Negant Nonnulli putantes, quod si deficiat materia remota , nempe peccatam v
re commissum, deficiat etiam materia proxima hujus Sacramenti , nempe dolor, ae Confessio de peccato vere commisi, atque adeo deficiat etiam Sacramentum, ejusque
tactus. Dicendum tamen eum communiori R centiorum, peccatum pure putatum probabiliter esse, teriam lassicientem Sacramenti Poenitentiae. Prob. Potuit procul dubio sic institui Poenitentiae Sacramentum , ut dolor de Ieccato pure putato lassiceret ad eius valoiem. de fructum: quod autem ita de facto instutulum sit, ex eo suadetur , quia institutum est per modum judicii, de in omnibus tuis victum Sacramentale .convenit aeum L rensi, in 'uibus non constat Christum vo-Iuisse ea disterre 3 Atqui in judicio tarensi datur vera accusatio , & sertur valida sententia etiam de delicto Pute putato a tergo peccatum pure Putatum est .materia sufficiens Sacramenti Poenitentiae. Confirm. quia non est verisimile , Orbstum Dominum Noluisse .privare innoce tem Sacramento , ejusque fructu , dum eo tonit peccata putara , i& sitae obligationiatis faciis quando non privat Reum eum nentem peccata vere commissa a Aliter .I nocenti obesset sita Innocentia s ergo ut
Dices .X. In SacramentoBaptismi non sufficit ablutio vera aquae putatae,neque in Eucharistia vinum putatum s nec in Sacra-imento Poenitentiae absolutio Sacerdotis pintati ; ergo nmue sincit idolor verus idepeccato putato.
Resp. concino antecedente, nego consciquetitiam. Constat enim , Christum Dominum voluisse in baptisino ablutionem aquae naturalis, juxta illud et quia rena ut om. Constat etiam, voluisse, Eucharisti confici ex pane, & vino vero, utpote institutam per modum relactionis spiritualis et Constat demum, absolutionem debere eta ab habente potestatem ordinis, di iurium reo nisa aliter sententia absolutoria non eo set vera, sed amatens. Contra vero probam bile est , ut ostendimus , quod Christus D
iminus contentus fuerit in Sacramento Pc
autentiae de dolore vero peccati putari . Disiti sed by Ci , t
134쪽
III. Ar. I . De numerica nu Diplicatione peccatcrum
Dices x. formam absolutoriam non esse veram, si nullum detur peccatum remi tendum ; ergo si peccatum sit putatum, S
Resp. sicut forma baptismi est veret
non solum secundum significationem naturalem , sed etiam secundum sacramentalem, quando quis accedit cum contritione
ad baptismum, in quo casu nulla macula deletur in actu secundo a s idemque proportionaliter dicas de baptismo suscepto aB. Uirgine ab omni labe immuni , de Eo trema unoeone, &c. 3 ita forma absolutoriae est vera , etiamsi nullum peccatum in ah secundo deleatur . Et ratio est , quia significatum Minue Sacramenta lis est, quod conseratur gratia, quae de se est dirasiva peccati, si illud reprati et, aut si non daretur obex ; unde susticit, quod solum
in actu primo gratia Sacramentalis peccatum deleat . Hinc Suarius tomo x. in I.. P. diis. I s. sect. g. putat cum Uberto Sylvestio, Caniso,& aliis, Deiparam si ila pisse Sacramentiun Extremae Lynctionis sequia mi mula illae, Remittat tibi Deus , si quid peccasti , significat et Conferat tibi Deus
Cratiam sussicientem ad delendam omnem maculam , quae per sensus contrahi solet. Immo Albertus Magnus apud Canisium l. R. de B. Virgine cap. s. & alii apud Ra3 naudum in Dipht- Marianis putat , Dei- pnam suscepisse etiam Sacramentum Poenitentiae , confitendo sive incongruitatem suam ad Maternitatem Det , sive culpam Ievem conditioiraliter commistam , & ut
possibilem apprehensam , juxta illud Be
naidi et Bona memia est ibi culpam agnoscere, hi culpa irati est, potest quippe forma al,sdi moria esse vera, qliamvis in actu secundo nublum peccatum deleatur. Dices s. si sufficeret materia remota putata, nempe peccatum , sufficeret etiam materia proximae putatae . nempe dolor supera turalis putatus, quod nemo dixerit. Remi nego consequentiam et ex rationbhus enim conclusonis probabile est, sudic
re materiam remotam putatam , & rati nataliter nomen peccata usurpari , prout amplectitur etiam peccatum putatum. D Ior tamen summaturalis non potest esse Putatus, ut constat ex propositione confixa ab Inno. U. Et ratio est, quia dim filio, ae forma debent esse in eodem ordiare et cum autem dolor disponat ad gratiam supernatiualem, debet & ipse esse supernaturalis; atque adeo non suffcit, quod sit
explieandisae sit numeraea Precatorum P Et quomodo peccata numeriae
multiplk-tiae tXXII. OErtum est ex Trident. explicandum esse numerum peccatorum , quippe qui multum variat judicium , ouod ferri debet de statu Poenitemtis, unae non sufficit explicare conlaeti dinem peccandi, & tempus, quo talis co suetudo duravit, quando serri potest ce tum judicium de numero peccatorum, ut docent communissime e quidquid' olim it, contrarium dixerint Cajetantis , & Nava rus- Et ratio est, quia consuetudo peccandi tam habetur ab eo qui decies , quam ab eo, qui centies fingulis Hebdomadis peccat Quare quando non potest haberi certus numerus peccatorum. Explicandus est saltem in confiita , dicendo v. gr. bis, vel ter per diem, aut per hebdomadam patratum esse hujus speciei peccatum. Uamuer tamen, & Cominck docent, in cogitationibus morosis valde frequentibus non esse adigendos Poenitentes ad numerum explicandum, quiae facile in ea supputatione facienda erratur notabiliter, praesertima Rusticis, & scrupillosis r unde putat Coninit satis esse dicere , saepius per diem . aut quasi continue, prout dabatur occasio, is desiderasse peccare in ea peccati specie Quae Doctrina admittenda est, quando non potest facile aliquis circiter numerus peccatorum per diem, aut per hebdomadam determinari; Aliter non duur ratio, cur hic
XXIIL Difficultas est, quomodo actus nimmerice multiplicentur 3 Illud certum est actum internum non multiplicari . nisi interrumpatur et si enim motus ex Phi Ios pho non multiplicatur , sed dicitur unus , ii non interrumpatur, a fortiori actus internus, qui idem perseveret; unde adve tit Marius dissip. xx. seiae L quod si idem actus voluntatis duret circa idem objectum , quamvis circa illud videamur aliquando plures reflexiones facere, ac velut I denuo victum inchoare , confitendum tamen ut unum numero peccatum.
Certum etiam est, quod si actus internus
interrumpatur cum expressa voluntate demstendi ab illo, tunc peccata multiplicentu
numerice, si novus actus succedat; cum neci phvsice, nee moraliter cum illo primo W
135쪽
Pars VIII. Disp. m. De Sacramento Paenitentia
i hie eontinuetur . Circa alias interrupti ne, est di cultas. Dico equidem: si interruptio ad actu i terno peccaminoso non fiat per expressam voluntatem desistendi ab illo, sed vel perdistractionem , vel per negotium , vel per somnum , tunc actus intelia piissice multiplicantur, ut patet . Uerum si ea irae ruptio duret tempore notabili , multipliacantur etiam moraliter, ita vi debeat ni merus peccatorum resultans in confessione explicati; si vero interiliptio duret brevi tempore, tunc erobabile est, quod docet Suarius loco laudato cum aliis, debere e iam in confessione explicari numerum ex illis interruptionibus resultantem . Ratio eth, quia illa peccata vere sit ni distincta numero , & habent suas malitias morales numero distinctas, cum haec dilhinino non pedideat a breuuate, vel l gitudine interruptionis. Dixi tamen, hanc Suarii Do nam esse probabilem, quia multi docent oppositum; tum quia istae taeves interruptiones ex natura sua sunt tales , ut non possitat facile adverti; tum etiam quia quando fiunt imdeliberate, vix variant morale Iudicium: ca illumae n. Unde colligit Coninic disp. r. sess. . satis esse in consessione dicere , se magna diei parte , aut quasi per totum diem de re ilIa cogi rasse. Hoc mi militelligitur secundum communem modum agendi , qui solet esse , ut hujiismodi cogitationes o
currentibus negotiis intemimpantu L.
xxlv. Quod attinet ad multiplicati,nem numericam peccatorum externorum,
certum est , quod si ea omnino inteam, pantur per cessationem ab omni arui intemno , & externo , ac deinde similis areis
committatur, tunc peccata numero multa-vlicentur. Ratio est, quia tunc illli actus lunt omnino disereri , cum nihis sit, cum quo continuentur. verum circa alias inte ruptiones est non levis dissicultas. Dico equidem T. Si aetiis interior intem
rumpatur, sed continuetur exterior, peccata non multiplicantur numero . Ira Su
reet, vasquer , & alii: Tum quia illi duo
actus interni uniuntur i n uno aetii externo ; Tum etiam quiae prior actus internus voluntatis manet virtualiter in actu exte no; quare censetur unus moraliten cum n vo actu liverno si merveniente. Dico x. Si aetiis exterior interrumpatur per successionem alterius actus exterioris ordinati ad eundem finem , qui tamen actus externi non sint mali per se, sed si Ium ex intentione finis ut parare anna
exire domo, acet in eo qui vult occidere inimicum , neque tunc multiplicant numero peccata. Ratio est, quia omnes ib lae externae actiones solum physice distin guuntur, moraliter tamen sunt uvim, cum participent eandem malitiam finis, ad quem
Dico uti. Si actus externi inter se subo dinati , & sibi invicem succedentes sint mali malit a ejusdem speciei cum mali
finis, ad quem ordinantur; ( ut sinu plura vulnera in ordine ad hominem intermciendum, oscula , & tactus in ordine ad tarnicationem ) tunc , si actus ultimus consumetur, nempe occisio, fornicario, susscit hunc tantumexplicare in consessione. Ratio est . quia omnes ill aetas pravit ad hi me uvimum ordinantur , & ex illis unumniimero peccatum consummatum con
ponitur; unde moraliter singuli sunt pa tes componentes unum actum totalem is Hoc tamen Marius , re vasquea contrae Nauartum intelligunt solum de actibus at recedenubus , non vero de consequentibus,
ita non videntur ad illum aetiam jam comummatumpertiarere, unde debent in cor sessione explicari . Uerum sententia Nava ri ,& aliorum non videtur improbabilis, quiae actus consequentes censentur compleme rum operis essentialiter tantum , dc noo integraliter consummati
Dices di si verum esset , quod peccata imternae non muItiplicentur numerice, quando continuantur in eodem am externo .smueretur , quod peccatum non restituenda esset unum moraliter, quantiacumque duret, quia omnes voluntates non restituendi co
tinuantur pariter in eadem extet na omissi ne debitae i estitutionis. Resp. vasquium , Gabrielem. Navarrum concedere sequeIam. et communius tamem cum Mario, & Boiuacina putant , Peccam tum non testituendi multiplicari numerisce per interruptionem , M iterationem intemarum voluntatum non restituendi a vel per hoc quod quis iterum utatur maliena; praestertim si per usum atteratur a vel per hoc, quod quas voluntarie reddat se impotentem ad restituendum 1 vel si appareat , novum damnum emergete creditori ex omissione restitutio pit. Ratio est, quia hujusmodi actus non videntur contineri praecise in voluntate priori non restitue
XXV. Dubitatur hic, quot peccata comminat, qui sinibus una vice successive
136쪽
ssiastis III. AN. V. rvin ectus peccati subjiciendur, m. r i
admira strat in mortali Sacramentum Poenitentiae, aut Eucharistue. Qaod attinet ad
-Sacramentum Poeni tentiae, communius docent contra nonnullos apud Dianam parte quinta tra 2. I . Resia. so. quod tot pec cata committantur, quot absolutiones conseruntur , quia unumquodque Sacra memtum Poenitentiae per se est completum ;unde sicut qui . Luccessive plures fornic tiones committit, debet numerum explicares ita qui successive plura Sacramenta Poenitentiae , aut baptismi dec. conficit inmortali:Contra vero probabiliter unum peccatum committit, qui plutibus Sacramentum Eucharistiae in mortali administi at , quia tunc non conficit Sacramentum. Immo probabi Ie est, nund docet vasqueZ cum aliis contra Granadum , & Faustum apud eundem Dianam, hunc non peccare mort liter . eo quod Sacramentum nec conficiat, nec sit scipiat, sed solum tangat; ficut non Deccasset mortaliter, qui in mortali oscin
latus fuisset pedes Chiuli Domini , dum
Utrum sibi tensiae sit elabibus essectus pro
venienX ex peccato eo iugo , non senaae actus externus precaminoras.
om. UX communissima Doctori im se sententia , di ex Ecclesiae
praxi constat, non solum peccata interna, sed etiam externa aperienda esse in confecfione; ut supra diximus num. iv Proinde qui finatus est v. gr. non explicat sufficienter peccatum suum dicendo, volui m-rari. quamvis enim actus exterior non sit formaliter Iiber, & idcirco non addat novum meritum, aut demeritum actui interano , nihilominus ab actu interno peccambnoso actus externus denominatur vere peccatum, & displicens Deor unde Deus non solum prohibet voluntatem furandi, sed ipsum etiam furtum , quandoquidem peccatum internum', de externum sunt unum formale peccatum , & censemur esse una aetio in genere moris. Et ratio ulterior est, quia fere seniper actus externus notabiliter mutat statum peccati. & peccatoris, atque adeo de se variat judicium in foro Sacramentali. etenim quando actus externus coniungitur cum interno, hic sere semper est intensi'r . diuturnior ,& efficacior, reddens hominem procliviorem ad relabendus ac saepe etiam ob peccatum externum contrahitur censura, irregularitas, onus restδtutionis, de alia id genus ; propterea ejus
cognitio est necessaria in hoc tribunali . quod ad medelam animarum institutum
xxvII. Dubitatur tamen , Num praeter actum externum clavibus etiam subjiciendus sit esseetus proveniens ex peccato commilla , pro quando non potest amplius eviatarip E. gr. Si quis percussit , aut mandavit percuti lethaliter Petrum , vel illi v nenum propinavit, ita ut non possit dei de amplius mors impediri , quaeritur , an mors deinde secuta ita fit essectus peccati volitus in causa, ut sit etiam novum peccatum aperiendum in confessione 3 Similia ter si praevideas homicidium in ebrietam patrandum, sussicitiae in Confessione aperire ibi ietatem cum praevisionei aut etiam intentione homicidii, an vero aebet etiam aperiri homicidium secutum, non secus aetpi aeter peccatum internum debet etiam actus externus manifestari 3 Quamvis neque actus externus , neque effectus ex peccat secutus, pro quando non potest amplius impediri,addant novam malitiam peccato inter no , cum non addant novam Iibertatem , quae est fundamentum bonitatis , de mil-tiae moralis, ut docet D. Th. in dis hi p. q. n. Suar. L a. de Relig. I. s. de s m. c. p. vari. p. IX. d i et . dicens hoc esse cura controveisiam. Prima sententia cum Sancher I. s. de Matrim. disp. s. num. s. Soto, Ledesina , Pala tr. a. d. I. p. g. dc aliis putat, eodem modo aperiendum esse in confessione effecta ex causa voluntaria secutum , pro quando im pediri non potest, ac actum exteriorem. Quare, inquit Sotus in . dist. IX. q. I. ubi quis percussit Petrum , & statim contissus est hanc percussionem , si deinde sequatur mors, tenetur iterum homicidium fateri. Et ratio videtur esset tum quia talis em yeluti complementum peccati antecedentis, non secus ae actus externus est complementum interni , atque adeo tamquam peccatum confitendum est ; tum Chiam quia in foro externo punitur v. gr. per irregularitatem, per censuras die ergo senum est esse peccatum, atque adeo cohtendum.
Secunda sententia docet, hujusmodi effaectus, pro quando vitari non polliint, non es se peccata, ut proinde non vocentur peccata , sicut vocantur peccata actus externi
peccaminosi, sed dicantur esse etactus peccati . di idcirco satis esse in confessione eorudum
137쪽
t 1. VIII. Di p. II. De Satramento Poenitentiae ..
dumtaxat eausam aperire. Ita v R. p. a.disp. Confimr. Qui mandat Procuratori , hes .c. . n. 36. Bonac. de Legi, disp. a. qu. c nomine suo contrahat matrimonium , fi p. vi Laum. & alii apud Dianam p. I. u. revocet mandatum , & antequam ad n r. res divi & apud Merollum disp.. a. cap. titiam Procuratoris ea revocatio perveniat, i. n. Et ratio radicalis est , quia ne- iste matrimonium contrahat nomine Primmo dieitur peccare, pro quando a sim, cipalis, profecto hic contra Elias . quamvis rediri non potest; aliter peccatum non es procedat a causa olim voluntarie posita .set liberum; ergo hujusmodi efiems, proe voluntarius tamen non est, unde Matrim quando impediri non sessunt,nullatenus ha- ruum non est validum , ut notat Sanciubent rationem peccati, atque adeo non sunt lib. a. disp. ir. ergo idem in casu. potest in confessione aperiendi. In tantum actus ex- enim causa in ratione voluntarii revocari, terni, licet non habeant propriam, & for- quamvis enectius inde sequatur naturaliter . malem libertatem , sunt tamen vere pec- perinde ac si revocata non esset. cata in confessione aperienda, qui/pro quan- XXIX. Insmur hinc primo, esse M o do ponuntur, vitari possunt, & sic libere tos a prava voluntate praeterita jam rere ponuntur; at essectus isti , pro quando po- ctata non esse sit ciendos clavibus post nuntur. 3ntari non possunt; er o nullath confessionem de causa iIlis data. Ira Fagumnus induunt rationem peccati in Conlas dea, Salas, Becan. Henr. de alii apud Dianam,sione aperiendi. p. I. tr. o. res; sa. & Merollam Ioco ci- Tertia sententia cum Agor.& aliis apud to n. - Etenim cum hujusmodi esse a
Sanch. l. i. Sum. c. i c. n. d. docet, quod hu- non habeant rationem voluntarii, nec rati
jusmodi peccati effectus tunc sint aperie nem peccati , ut ostendimus, sequitur, quod di in Confessione, quando proveniunt a non habeant malitiam in Conresone apitequam per poenitentiam retractata sit volum riendant; Siquidem malitia , quae praecessittas illa prava piaeterita, vi cujus in sua in causa olim voluntaria, jam in Confessio-
eausia voliti sunt; Quia tunc faciunt unum ne explicata fuit . . peccatum moraliter cum voluntate illa prae- Infertur secundo cum Sanch. lib. r. c is. terita , non secus ac actus externus peccam n. rs. Contra Agorium , & Palaum , prin
nosus cum interno . Quod fi voluntas babile esse, quod huiusmodi essetas nee praeterita per penitentiam sit interrupta , sint subjiciendi clavibus, si solam preces
tune nullo modo censeri debent pecca- serit interna retractati di pravae voluntatista , atque adeo nec clavibus subjiciem praeteritae , etiamsi non praecesserit conda . Probabiles autumat omnes tres istas fessio. Ratio est eadem, quia iiii effectus sententias idem Sanch. Ioco citato i huic in casu nostro, cum non sint voluntarii, non tamen ultimae videtur propius adhaerem habent rationem peccati, unde non conidum . nent malitiam in Confessione aperiendam; XXVIII. Dico itaque primo eum Sanch. quamvis tutius fit eos aperire , ut ex illis I. s. de Matri disp. s. n. xv. Henr. Coh clarius innotescat prior culpa. Quinimo duba, Solo,& aliis. Si voluntas praeterita, Bonacim de te . disp. a. q. . P. q. n. ad. v g.patrandi homicidium veneno propinato, & alii communius docent confitendos in retra turper p itentiam, antequam mors, mnino esse, quando ad illos consequitur sequatur, hujusmodi enectus non habet ra- censura, iri egularitas , aut onus restit intionem peccati. tionis, quae omnia actum dumtaxat exter-Probatur, quia hic essectus, puta mors per num consummatum comitantur . Nihil venenum causata, non potest dici volunta- minus non est improbabile quod docentritis, juxta systema conclusionis; ergo non. Hendi lib. s. n. s. Iit. H. Tabienae, di alii habet rationem peccari, quod essentialiter apud Dianam loco laudato contra. vam. debet esse voluntarium , ac Iibeium . Am Arorium, nullam censuram secuto encautecedens probatur: causa praeterita, nempe incurri, quando voltimas prava anteceden- venenum jam propinatum, esto suerit olim ter fuit retractata . Etenim cum censura voluntaria , non ela tamen voluntasia , si pena medicinalis ordinata ad infringe, quando sequitur homicidium, cum suppo- dam contumaciam, si voluntas prava, an- natur iam per poenitentiam retractata ; ergo tequam sequatur effectus, reuactetur, non quamvis hic efleetus procedat ex causa olun habetur amplius cotumacia; unde nec in se voluntaria, non oritur tamen ex causa hic, ritur censura. Incurritur tamen in omnium de nunc votauaria . atque adeo nec ipse sententia irregularitas , & onus restitutdi est voluntarius . nis, secuto huiusmodi effect esto praeces
138쪽
se sit. De activire Geratnretati .
ait retractatio volui tis pravae pri teri .immo etiam praecesserit consessio. XXX. Dico a. Si voluntas praeterita prava non fuerit retractata, antequam etatas, puta homicidium , sequatur post venenum prminatum, tale homicidium, quamvis non, possit amplius impediri, adhuc est vere peccatum externum , aut saltem complemem tum peccati externi , participans malitiam per extrinsecam denominationem a causa praeterita. Ita Suar. Becan. SanckHenr Salas, ac alii apud eundem Merollam n o. ex D.D.
Probarur , quia ad rationem peccati non irequiritur actualis libertas , sed satis est , , quod actus maneat moraliterliber, vel habitualiter . quatenus non est retractatus , vel virtualiter, quatenus operatur per cau- Lam appositam; atqui totum hoc habeth micidium, quando post venenum propina.
. tum non eis retractata prava voluntas praeis
terita s ergo hujusmodi homicidium habet rationem peccati externi. Major probatur, , quia in communi hominum sensu dicitur
v. g. voluntarie omittere recitationem Horarum , qui proiicit Breviarium , etiamsi non possit deinde illas recitare, dummodo voluntatem pravam non retractarit. Sia, militer dicitur voluntarie peccare peccat externo somni, qui dormit contra praeceptum domini indicens vigiliam, etiamsi non possit deinde amplius vigilare; ergo hujusmodi essectus harent vere rationem peccari externi per malitiam extrinsece derivarum a causa voluntaria moraliter perseverante in ratione voluntarii per non retractati nem; non secus ae actus externus habet v ram rationem peccati externi per malitiam, Ctrinsece derivatam a peccato interno. Conmm . quia projiciens Breviarium , ne possit Horas recitare, non incurrit cens ram impositam pro omissiope recitationis horarum, tunc quando Breviarium projicit, sed in instanti mediae noctis, quam peccatum consummatur; atqui censura non incurritur ni fi propter peccatum; ergo omic
o re tionis, quamvis post proj onem Breviarii sit necessaria, adhuc tamen habet
veram rationem peccati ob voluntariet tem in sua causa moraliter perseverantem
XXXI. Infertur hine , quod hujusmodi es sectus promanantes a voIuntate prava non retrahata, sive positivi sint, ut homicidiium, sive negativi. ut omissio recitationis H rarum , quamvis non possint amplius im
pediri , adhuc cisDbus subjiciendi sint, non
secus ac peccata externa. Ira Sanch. Tan-nerus, Lias, Sota, Becanus contra va euer loco citato, Sur. Herreram apud eundem Dianam p. g. tr. o. res s . Ratio est , quia aliter fere nunquam teneremur confiis teri v. g. -occisionem , aut effectum secvitum contra eastitatem, dcc. sed satis e
aperire in Confessione causam his effectibus datam; quod videtur esse contra sensum fidelium, ac Doctorum; quidquid in cointrarium doceat vasquer ibidem apud Iunam p. X. tr. T. res. p . putans hos esse
ctus manifestari a fidelibus in confessione, vel quia credunt eos esse peccara, vel ut I culentius peccatum man stent. Contam. r. quia si quis emissa satietainterficeret hominem, potest solum confit ri jaculationem sagitis animo occidendi .& praescindere ab homicidio, immo potest etiam illud negare citra mortales quod thmen viderur absonum . Et ratio a priori est, quia ut aliquid in se vere , & fornialiter sit peccatum, atque adeo in confis fione aperiendum, non est opus , quod sit
in se, dc directe volitum , sed lassicit , fisi saltem indirecte, de in sua causa volu
Contam. a. quia ideo in omnium semientia actus externus peccaminosus est sit, jiciendus clavibus, quia habet veram rationem peccati, quamvis per denominationem ab actu interno peccaminoso , cum qu
moraliter conjunbitur; scut etiam quia per hoc quod actui interno superaddatur emternus, notabiliter variatur iudicium conseclarii in ordine ad statum Accati, de Pem caloris , ut diximus initio hujus articuli sac demum quia caepe victus exteram est - obnoxius censurae, irre aritati, oneri r stitutionis , &c. atqui narc omnia pariter militant in eflectu peccaminoso proveniem te ex prava voluntate praeteriri non retra-
vita s ergo pariter esectus hic peccamin sus est subsiciendus clavibus.
QUAESTIO IRDe Sisi amore Sacramem tali. DE satisfactione multa inquirunt The
logi morales, quae paucis hic compi ctemur, quaerendo prius ea, quae minant adlatas onem exuasacramenialem; in inde quae ad Sammentalem.
139쪽
ondisiones pL DEfinitur ab Angelisi in vi dismo is . satis laetio , quod sit quaedam
injuriae illatae recompensatio Apud Themiugos tamen nemine satisfactionis antoninmihice venit compensatio injuriae Deo irrogatae per peccatum. Dupliciter tamen poclumus pro peccatis satisfacere , primo quoad culpam, dae de hac disputatur in de Incara natione , secundo quoad poenam, quae rhmanet luenda pro mortali is aut venialitas iam remissis: dc illa satisfaiso aut podi est a nobis praestari extra Sacramentum Peropera satisfactoria ex opere operantis, aut ex opere operato per satisfactiones christi applicatas nobis vel per Indulgentias , vel per laci dicitim Eucharisticum , vel virtute clavium exediendo poenitentiam in Sacramento a Consessario injunctam , quae est pars integralis Sacramenti PQUitentiae Quod misimus etiam extra Sacramentum condigne satisfacere pro poena temporali peccatis debita , constat tum ex Trident. sessi can. t 3. tum ex proscriptione re. Thetis Bari, quae habeti i-
natam: tiim demum quia si potest justus per opera supernaturalia mereri de condignovatam aeternam, a fortiori poterit satisi cere de condigno pro pena temporali ab terius vitae, quae ingrciniis ad Woliam rhmoratur. Sicut autem meritum iusti habet solam proportionem Geometricam , non mrithmeticam eum praemio vitae aeternae tita j iisti satis, iopi oportionem habet pariter Ceometricam cum pona Purgatorii debita culpis, pro qua satisfacit; eo quod solvatur a Filio Dei adytivo non tamquam in carcere, de coacte, sed sponte tanquam in palaestra puVando. II. Quamvis autem extra Sacramentum non applicentur nobis Christi satisfactiones, quando per opera nostra ex opere operantis satisfacimus a nihilominus jure merito in Triden. seir. i . cap. s. dicimur in Clausto satisfacere. tum quia vi meritorum Christi conseruntur nobis auxilia ad ponenda haec opera satisfactoria a tum etiam quia intuitu meritorum Christi acceptantur a Deo pro debito pinnae laus iones a nobis Piaelaiae. Etenim, ut notat de Lugo , I
deae habet ius ad exigendam poenam, quam
ille vult imponere, quin runcatur accepi re poenam, quam reus sponte sua subit ,
etiamsi esset haec acerbior poena debita . Siquidem delinquentis est poenam pati, J
dicis vero illam taxare . Hinc Triden. I co Iaudato habet: On a gloriatio moria iis
Ex quo sequitur, mod satisfaciat Iustus de
rigore iustitiae vindicativae quoad aequatit tem solationis, solvendo tantum , quantum debet de pena, non tamen quoad modum solutionis , quia necessirius sint favor ex parte Iudicis, qui nostra opera in satis etionem acceptaret. cum posset rigere phnas a se it endas; ubi autem lavor, depram admisi evir , non habetur totaliter si stitiae rigor. III. Vt autem satisfactio ista extras tacramentalis sit condigna, plures conditionea requi tur . Prima est, quod ponatur ab homine in statu gratiae . Ita communiter contra nonnullos apud Lugodisp. a . fere a. Et ratio est, quia sicut nemo potest in Chi isto mereri . nis vivat in Christo , ita nec potest in Christo satislacere; quand quidem sicut opus meritorium non habet proportionem cum vita aetema , nisi et vetur a gratia ita nec opus satisfactorium habet proportionem cum poma alterius vitae, nisi ab eadem gratia elevetur . deistat enim esse Deo grariis homo , tam uerius opera acceptentur ad praemium, quam ut acceptentur ad placandum Deum , di ad compensandam ponam debitam per c nigationem voluntariam. Confirm. quia . ut modo diximus ex Lugo, opera nos,a, ut fine satissa ria, debent a Deo in ordine ad talem finem acceptari ; Deus autem pera peccatoi is non acceptat. dicitur enim
Proverb. M. Victima impior m abomina hil e Domino. Ac prima ad Cor. 33. Si distribis
ra omnem si anaiam meam in cibos pans rvim, di tradidero corpus meism,ita is ardeam, avitatem aistem non habuero , naumtia pro-
d . Porio sicut ex majori gratia ciescit valor meriti . ut docent communius , iis etiam valor latisfactionis. major enim pe lanae dignitas confert ad utrumque.IU. cui da conditio est , ut opus siepoenale . Propterea Tiidem sess r c R. pera satisfactoria appellat poenas. additque, nos satisfaciendo pati pro peccius; aliter non haberetur congrua iecompensatio proim p
140쪽
Luaestio De satisfactione Sacramentia. i dir
injuria, quoad reatum residuum penae temporalis . Non videtur tamen negandum , quod omne opus bonum sit aliquatenus penale, ut proinde quodlibet opus bonum, di qua honestum, sit meritorium , & qua Pqnale sit satisfactorium. Et ratio est , quia omne opus bonum aliquam habet difficul-
ratem, unde etiam poenalitatem . virtus
enim est circa arduum, & difficile, & id-vrco dantur habitus vimios ad superandam
dissicultatem , quae in exercitio acinium reis
peritur: difficile autem dicitur esse illud , quod vel dolore fit , vel tet oiis longitudines sicut lacile dicitur esse, quod vel sine dolore fit, vel brevi. Neque obstat, quod valde virtuosi suasitatem potius sentiant in exercitio virtutis quam poenam . Nam gaudium illud spirituale, quod ex amoris vehementia experbetur vlrtuosus in exercitio virtutis, non toIIit , quominus sentiat poenam aliquam, licet levem, dum privatae bono delectabili ob amorem honestis haec autem diminutio
Poenae , quae tunc habetur orta ex promtitudine voluntatis libenter operantis circaonestum, non minuit satisfareonem , sed potius illam auget, ut notat Angelicus I co laudato, & sollim minuit satisfactionem diminutio poenalitatis, quae habetur ex Pa te ipsitis actus. Et ratio est , Suia quamvis actiis qua honestus sit meritorius , &qua penalis sit satisfactorius , nihilominus crescente honestate actus, etiamsi non crescat , sed potius decrescat poenalitas , alhuc crescit satis factio a quia magis Deus placatur ab actu honestiore , licet minus penati, quam a magis poenali, & minus hone- nos de idcirco ex commimi Theologorum doctrina magis est satisfactoria eleemosy ia , quam jejunium, quamvis hoc sit magis crinciativum; te professio religiosa ex D. Th.
xxpiationem totius poenae tempol alis debite propter actionis excellentiam , quamvis ford maliter parum habeat poenalitatis . Sic et-tiam magis satisfacit homo per actum charitatis, quam per actum humilitatis , quia dignitas actus in ordine ad satisfaciendum non desumitur ex nuda poena, sed ex poena Iaudabili: cum autem masor fit laud bilitas poenae in actu charitatis , esto minus molestae, quam in actu humilitatis , major per illum actum habetur satisfactio. Qua-xe per omnes omnino actus supernatui alas honestos habetur sua satisfactio orta ex a. liqua molestia , quae in ejus exercitio h
imur, saltem ob carentiam boni delectab iis cum eo actu incompossibilis j dc ideo
Trident. Ioeo citato quamvis docuerit si tisfactionem fieri per poenas , addit tamen can. II. eam universim fieri non solum jejuniis , oratiombus , de eleemosynis , sed etiam aliis pietatis operibus; quia scilicet
pietatis opera in hac vita non carent nalitate sua.
v. Tertia conditio est , ut opus satis .ctorium ex actu bono, 5e honesto procedat. quomodo enim potest placari Deus per opus aut sibi ingiatum, aut fibi non gratum In tantum potest satisfactio Sacramentalis ex malo, aut indisserenti fine posita suffice. re ad implendum praecemim Consessionis.& elevari ex oeere operato ad satisfaciem
dum , quoties nomo ratione peccati mortalis non est incapax talis enectus, puta si ob finem solum venialiter malum , v. g. ob vanam gloriam , det eleemosynam a Comissario impositam, quia ficut ad satisfacie dum aliis praeceptis, puta audiendi Missam. jejunandi, non requiritur , quod haec P nantur ex fine bono, ita ad satisfaciendum praecepto Confessionis; quinimmo etiam in statu peccati mortalis potest his praeteptis satisfieri; & sicut potest v. g. absoliatio Sacramentalis ex fine mortaliter malo collata a Sacerdote elevari ex opere operato ad causandam gratiam in penitente, quia elevatur,
quatenus est actio a Christo Domino intimis pia, atque adeo quatenus est bona a scuteriam quando elevatur contractus matrim nialis peccaminosus: de quando elevatur u
luntas conferendi Ordines Sacros, etiamsi sit fimoniaca , dcc. ita elevari potest ad cai
sandum effectum satisfactionis ex opere perato opus satis actorium impositum a comsessario , quamvis ex fine venialiter malo p natur . nam si poneretur ex fine mortaliter malo , non causaret gratiam ex opere op
rato ex incapacitate subjecti, & probabilia
ter nec causaret rei':ssionem poenae ex indispositione subjecti. At quando opus satisfactorium ponitur extra Sacramentum , cum causet efiectu ex opere operantis dum. taxat, idcirco si ponatur ex fine malo , cum non placeat Deo, neque placat Deum,
neque ullo pacto satisfacit.vI. Dubitatur hic primo , an opus satisfactolium debeat poni ex intentione satisfaciendi , ut sati ciat e Ad quod respondendum cum communi contra Hen ficum , de alios apud Lugo d. x . n. I. negative. Ratio es , quia sicut ad meritum non requiritur intentio merendi , de satis est , quod vi sita opus meritorium a a Ptum